ИМПУЛЬСТІ БАСҚАРУ ЖҮЙЕЛЕРІ

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 47 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ6

1. ҚАДАМДЫ ҚОЗҒАЛТҚЫШТАРДЫ БАСҚАРУ ЖҮЙЕЛЕРІ8

1. 2 ФАЗАЛЫҚ БАСҚАРУ ЖҮЙЕЛЕРІ10

2 ҚАДАМДЫ ҚОЗҒАЛТҚЫШТЫ ЖЕТЕКТІ ҚОЛДАНУ МЫСАЛЫ15

2. 1. ҚАДАМДЫ ҚОЗҒАЛТҚЫШТЫ СТАНОКТАРДЫ ПРОГРАММАЛЫҚ БАСҚАРУ15

2. 2 ОРЫНДАУШЫ МЕХАНИЗМДЕРДЕ ҚАДАМДЫ ҚОЗҒАЛТҚЫШТАР ЖЕТЕК ҮШІН ҚОЛДАНЫЛҒАН ЖҮЙЕЛЕР16

3 КЕРІ БАЙЛАНЫСТЫ ҚАДАМДЫ ҚОЗҒАЛТҚЫШТАРДЫ БАСҚАРУ17

3. 1 КЕРІ БАЙЛАНЫССЫЗ БАСҚАРУ ШЕКТЕУЛЕРІ ЖӘНЕ КЕРІ БАЙЛАНЫСТЫ БАСҚАРУДЫҢ ҚАЖЕТТІЛІГІ17

3. 2 МИКРОПРОЦЕССОРЛАРДЫ ҚОЛДАНАТЫН КЕРІ БАЙЛАНЫСТЫ БАСҚАРУ ЖҮЙЕЛЕРІ18

3. 2. 1 МИКРОПРОЦЕССОРДЫҢ ШЕШЕТІН МӘСЕЛЕЛЕРІ19

3. 2. 2. МИКРОПРОЦЕССОРЛАРДЫ МАТЕМАТИКАЛЫҚ ҚАМДАУ21

4 КЕРІ БАЙЛАНЫССЫЗ ҚАДАМДЫ ҚОЗҒАЛТҚЫШТАРДЫ БАСҚАРУ24

4. 1 БАСҚАРУ ЖҮЙЕЛЕРІ24

4. 2. ТҰЙЫҚТАЛМАҒАН ТІЗБЕКТІ БАСҚАРУ ЖҮЙЕЛЕРІ26

4. 2. 1. ҚАДАМ ЖӘНЕ ИНКРЕМЕНТ27

ҚАДАМДЫ ҚОЗҒАЛТҚЫШТАРДЫ ҚОЛДАНУДЫҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ28

МИКРОПРОЦЕССОРДЫҢ КӨМЕГІМЕН ҚАДАМДЫ ҚОЗҒАЛТҚЫШ ҮДЕУІН БАСҚАРУ31

5. 1 МИКРОПРОЦЕССОРДЫҢ ПРОГРАММАСЫ МЕН ҚҰРЫЛЫМДЫҚ СХЕМАСЫ36

БАСҚАРУ ИМПУЛЬСТЕРІНІҢ ҰЗЫНДЫҒЫН АНЫҚТАЙТЫН САНДАРДЫ ТАБУ46

6. ПРОГРАММАЛАНАТЫН БЕРІЛГЕНДЕРДІ ПАРАЛЛЕЛЬ ТҮЗБЕДЕ ШЫҒАРУ47

7. ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУ52

7. 1. ҚАУІПТІ ЖӘНЕ ҚОЛАЙСЫЗ ФАКТОРЛАРЫН АНАЛИЗДЕУ52

7. 2 ЕҢБЕК ҚОРҒАУДАҒЫ ТЕХНИКАЛЫҚ ҚАУІПСІЗДІК ШАРАЛАРЫ54

7. 3 ӨНДІРІСТІК ТАЗАЛЫҚ ШАРАЛАРЫ57

7. 4 ӨРТКЕ ҚАРСЫ ҚАУІПСІЗДІК ШАРАЛАРЫ60

8 ЭКОНОМИКА61

8. 1 Алгоритм жасауға және программа жазуға кеткен шығындар64

8. 2 Программа жазу және жөндеу шығындары64

8. 3 Ағынды жылғы үлестірімдер65

ҚОРЫТЫНДЫ66

ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ67

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ

МИНИСТРЛІГІ

Қ. И. Сатпаев атындағы Қазақ Ұлттық Техникалық Университеті

Автоматика телемеханика жүйелер кафедрасы

Қорғауға жіберілді

Кафедра меңгерушісі

тех. ғыл. д-р, профессор

Д. Ж. Сыздыков

“___” 2002 ж.

Дипломдық жобаға

ТҮСІНІКТЕМЕ ЖАЗБА

Тақырыбы: “Булы камерада ТББ термоөңдеу технологиялық

үрдісінің адаптивті басқару жүйесін өңдеу”

Кеңесшілері: Жетекші:

Экономикалық бөлім бойынша тех. ғыл. кандидаты, доцент

Жақып Ғазиза Г. И. Хасенова

“” 2002 ж. “” 2002 ж.

Тех. ғыл. Кондидаты, доцент Студент:

Сейсембиев М. Ж. Жубанова А. М.

“” 2002 ж. Мамандығы 3601 (ТЖБА)

Норма бақылаушы АТМ-97-1қ тобы

“” 2002 ж.

Рецезент

“” 2002 ж.

Алматы 2002

(жоғарғы оқу орнының аты)

Факультет Кафедра

Мамандық

Бекітемін

Кафедра меңгерушісі

“___” 2002 ж.

ТАПСЫРМА

СТУДЕНТТІҢ ДИПЛОМДЫҚ ЖОБАСЫ (ЖҰМЫСЫ)

БОЙЫНША

(фамилиясы, аты, әкесінің аты)

1. Жобаның (жұмыстың) тақырыбы: “ Булы камерада ТББ термоөңдеу технологиялық үрдісінің адаптивті басқару жүйесін құру”

университеті бойынша “” 20ж. № бұйрықпен бекітілген.

2. Студенттің аяқталған жобасын (жұмысын) тапсыру мерзімі

3. Жобаға (жұмысқа) берілетін бастапқы мәліметтер

4. Есептеме-түсініктеме жазбасының мазмұны (қарастыруға кіретін сұрақтар реті)

6. Жоба (жұмыс, жоба бөлімдерінің оларға қатысты мәлімет

тері бойынша нұсқама беруімен) бойынша кеңес берушілер

Бөлім: Бөлім

Консультант: Консультант

Қолы, күні: Қолы, күні

Бөлім: Тапсырманы берді

Консультант: Тапсырманы қабылдады

Бөлім:

Консультант:

Қолы, күні:

Тапсырманың берілген күні

Жетекшісі

(қолы)

Тапсырманы орындауға қабылдаған

(қолы)

КАЛЕНДАРЛЫ ПЛАН

№: №

Дипломдық жобаның (жұмыстың)Этаптарының аталуы:

Дипломдық жобаның (жұмыстың)

Этаптарының аталуы

Жобаның (жұмыстың)этаптарының орындалумерзімі:

Жобаның (жұмыстың)

этаптарының орындалу

мерзімі

Ескерту: Ескерту

№:

Дипломдық жобаның (жұмыстың)Этаптарының аталуы:

Бетонды өндіру технологиясы бойынша әдебиеттерді шолу

БК бетон қоспасын өндіру үрдісімен өндірісте танысу

Бетонды ТӨ үрдісінің математикалық моделін құру

Идентификация алгоритмдерін қарастыру

Еңбекті қорғау және техника қауіпсіздігі бойынша есептеу мәліметтері

Экономикалық бөлім бойынша есептеу мәліметтері

Жобаның (жұмыстың)этаптарының орындалумерзімі:

Ескерту:

Студент-дипломник

Жобаның жетекшісі

Аннотация

Бұл дипломдық жобалаудың мақсаты сыртқы объектілермен (қадамды қозғалтқыштармен) жанасу үшін интерфейсті ҮИС (КР580ВВ55 ) қолдану тәсілін меңгеру болып табылады.

Осы дипломдық жобалаудың ішіне қадамды қозғалтқыштарды басқару программасы және лабороториялық стендтегі қадамды қозғалтқыштарды басқару программасы енгізілген. Сонымен қатар қадамды қозғалтқыштың жұмысын түсіндіретін түсініктемесі бар программалардың жазбасы келтірілген.

КІРІСПЕ

Автоматика құралдарының дамуы жаңа автоматтандырылған жүйелерді жасау және оны жақсарту жолдарының қажетті шарты болып табылады. ЭЕМ машинаны өмірге ендірумен байланысты цифрлы жүйелермен жақсы үйлесетін құралдарды жасау мен зерттеуге ерекше назар аударылады.

Қадамды қозғалтқыш - басқару жүйесінде әр-түрлі қызмет атқаратын автоматиканың үзілісті типті элементі болып табылады. Ол функцияларға мына келесілерді жатқызуға болады: импульстің сандық мәнінің біліктің бұрыштық жылдамдығына ауысуы; электромагнитті храповиктің ролі; электрлік дифференциал мен редуктордың, бұрыштық қалып датчигінің және тағы басқа ролді функциялар бар.

Сонымен қатар қазір жоғарғы шапшаңдығымен, статикалық және динамикалық көрсеткіштерімен ерекшеленетін жаңа қозғалтқыштарды жасау, өңдеу жалғастырылуда. XІX ғасырда алғашқылардың бірі болып ұсынылған электрлік машиналардың бірі- қадамды қозғалтқыштар, бірақ оларды 20 ғасырдың 40-50 жылдарына дейін тек синхронды байланыс жүйелерінде ғана пайдаланды. Электронды және шала өткізгіш техникасының дамуы, олардың әр-түрлі автоматика жүйелерінде қолдануға болатынын көрсеткен, қадамды қозғалтқыштардың қолайлы схемаларын жасауға мүмкіндік берді. Қадамды қозғалтқыш - бұл цифрлық кіріс электрлік сигналды механикалық қозғалысқа келтіруді түрлендіретін электрлік қозғалтқыш.

Осыған ұқсас функцияларды орындай алатын басқа да аспаптармен салыстырғанда қадамды қозғалтқыштарда қолданатын басқару жүйелерінің мынадай артықшылықтар бар:

1) онда айналу жиілігі мен қалпын басқару үшін қажетті кері байланыс жоқ.

2) қалыптың қатесі жинақталмайды.

3) қадамды қозғалтқыш жаңа жоғары технологиялық цифрлы құрылғылармен қатар жұмыс істейді

Осы себептерге, қасиеттеріне байланысты қадамды қозғалтқыштардың әртүрлі типтері класстары ЭЕМ перифериялық құрылғыларында және соған ұқсас жүйелерінде қолданылады.

1. ҚАДАМДЫ ҚОЗҒАЛТҚЫШТАРДЫ БАСҚАРУ ЖҮЙЕЛЕРІ
1. 1 ИМПУЛЬСТІ БАСҚАРУ ЖҮЙЕЛЕРІ

Импульсті басқару жүйелері құрылғыларына, ақпаратты тапсырмаларды қаламды қозғалтқыштардық басқару фазаларының санына тәуелсіз бір арналы импульстер формасы түрінде көрсететін құрылғылар жатады. Қозғалтқыштың фазаларының арасы импульстерді болу, бұл жүйелерде потенциалды шығысы бар электроды сақиналы есептегіш (жалпы жағдайда реверсті есептегіш)

арқылы іске асады. Бұдан былай бұл санағыштарды электронды коммутатор деп атаймыз. Реверсті қадамды қозғалтқыш үшін санағыштің реверсті кірісіне қосымша команда берілуі тиіс.

Потенциалды шығыс импульсің ұзақтығына тәуелсіз басқарушы импульстердің арасына да секцияларды қосуды қамтамасыз ету үшін қажетті.

Бір фазалы қадамды қозғалтқыштық импульстік схемасы күшейткіші бар триггерден тұрады. Триггердең кірісіне басқарушы импульстердің келіп түсуі кушейткіштің кезептеп ашылып-жабылуын қамтамасыз етеді. Полярланған роторлы қозғалтқыш үшін магниттеу күшінің таңбасын өзгерту қажет етілсе, екі басқару орамды схема (сурет 1. 1) немесе бір дифференциалдық орамы бар схема (сурет 1. 2) қолданылуы мумкін. Бірінші схема қадамды қозғалтқыштарды пайдалану деңгейін төмендетеді (басқару орамдарындағы мысты екі есе көп қолдануға тура келеді), ал екінші схема Rк кедергілеріне жүктемеленетін күшейткіштерді қолданудың ең төменгі сатысында десе де боларлық. Триодтардың коллекторындағы кідергілер форстаушы функциясын атқарады.

Салыстыру үшін, бір каналды бойынша басқаруға арнап жасалған полярлығын таңбалылығын өзгертетін потенциалды басқару схемаларын келтірдік.

Сурет 1. 3 қадамды қозғалтқыштың орамы көпірлік схеманың диоганаліне қосылған. Көпірдің үш иығы белсенді кедергілерді R ₁ , R ₂ , R ₃ құрайды, ал төртінші шығының қызметін басқарушы шала өткізгіш триод атқарады.

Триод ашық болғанда қозғалтқыштың орамы арқылы і ₁ тоғы, ал жабық кезінде і ₂ тоғы өтеді. Кедергілерді і ₁ және і ₂ тоқтары бір-біріне тең болатындай етіп таңдап алуға болады. Бұл схема жағдайында, бірақ, біртіндеп өзі арқылы ток өтетін кедергілердегі шығының салдарынан қондырғының пайдалы әсер коэффициенті өте аз.

Пәк көтеру үшін В орамдарымен тізбектей конденсатор қосылады. Бұл кезде триод ашық тұрған кезде конденсатор і ₁ тоғымен зарядталады және осы күйде триод жабылғанда ғана тұрады. Триод жабылғанан кейін конденсатор, і ₁ тоғына қарама - қарсы і ₂ тоғы өтетін қозғалтқыштын орамына разрядталады. Схеманың кемшілігі сиымдылық шамасымен анықталатын басқарушы импульстердің ұзақтығын өзгерту мүмкіндігінің болмаулы болып табылады.

Қадамды қозғалтқыштың айнымалы ток желісінен қоректенуі кезінде басқарушы триодты кернеуді түзету үшін қолдануға болады. сурет 1. 4. Екі триод (П ₁ мен П ₂ ) Р түйіспесі ашылғанда екеуінің біреуі, жабылғанда, екіншісі ашылатындай етіп қарама-қарсы қосылған.

Р түйіспесі арқылы түйықталған кезде П ₁ триодының элементтері О нүктесімен салыстырғанда оң таңбалы потенциалмен ашылады. Бүл кезде П ₁ триод жабық, себебі оның базасы мен элементтерінің потенциалдары бірдей. Р түйіспе ашылған кезде, П ₁ триодының базалық тізбегі, қоректенетін кернеудің жарты толқынының екеуі үшін де жабық. П ₂ триоды керісінше, тек қана теріс жарты толқындарды өткізеді. Бұл кезде қозғалтқыштың орамында і ₁ тоғы жүреді. Қозғалтқыштың орамына паралель қосылған конденсатор токтың пульсациясын тегістейді.

Сурет 1. 1 көрсетілген схема екі фазалы қадамды қозғалтқышты басқарған кезде қолданылуы мүмкін. Полярланған роторы бар екі фазалы қадамды қозғалтқыштың магниттеу күшінің таңбалылығын өзгерту қажет болған жағдайда екі триггері бар схема қолданылуы мүмкін. Импульсты командаларды синусоидалы кернеуге түрлендіретін екі фазалы қадамды қозғалтқыштардың басқару схемалары көңіл аударарлықтай. Үш немесе көп фазалы қадамды қозғалтқыштарды басқару үшін қолданатын электрондық коммутаторлар тиратронды және триггерлік болып екіге, екі түрге бөлінеді.

1. 2 ФАЗАЛЫҚ БАСҚАРУ ЖҮЙЕЛЕРІ

Басқару жүйелеріне атқару механизмдері ретінде программаланатын құрылғыларды қарағанда сенімділігі бойынша жоғарғы талаптар қойылды. Себебі электронды есептегіш машинаның жұмысын тоқтатуы қайталап амалдаумен түзетілуі мүмкін, ал механизмнің басқарушы бөлігіндегі бұзлудың болуы әдетте түзелмейтін қателік ауытқуларға алып келеді. Сондықтан, программаланатын құрылғыны күрделену есебін механизмде тағайындалған басқару жүйесін қарапайымдау аяқталған болып табылады.

Оған қоса, көптеген жағдайларда бір есептегіш машина немесе түзбе түрлендіргіші бірнеше қондырғыларға қызмет көрсетеді, сондықтан мақсатқа сай программаны кері түзбеленген түрде аралық жадыға жазу ыңғайлы фазалық басқару схемалы тобына, ақпараттың тапсырмасы қадамды қозғалтқыштың әр секциясына бөлек-бөлек уақыттық ығысулы кернеу түрінде берілетін құрғылар жатады. Бұл жүйелерде электронды коммутатор болмайды.

Фазалық (көпарналы) басқару жүйесін іске асыру үшін түзбе түрлендіргішінің жазушы құрылғысында электронды коммутатор сурет 1. 5 орналыстырады. Бұл коммутатор амплитудалы- модульденген сигналдың магнитті таспасына жазылатын И ₁ , И ₂ , И ₃ клапан дарын басқарады. Жазылу бөлек-бөлек үш жолға жазылуы мүмкін. Егер жазылу бір ғана жолға жазылған жағдайда әр фаза үшін сигналдарды жазу әр-түрлі жиілікте іске асады. Ол үшін жазушы құрылғында f ₁ , f ₂ , f ₃ жиілікті үш генератор қарастырылған сурет 1. 6

Бұл жағдайда магнитті таспадан санау құрылғысында, сигналдарды үш фазаны басқаратындай етіп бөлетін селективті күшейткіштер (сурет 1. 7) орнатылады. Бірінші екі касқадында резонансты контуры болатындай үш каскадты етіп жасалған. Шыға берісіне детектор мен фильтр қондырылған. Магнит таспа тоқтап қолған күннің өзінде ақпарат жоғалмайды.

Бұл жағдайда магнитті таспадан санау құрылғысында, сигналдарды үш фазаны басқаратындай етіп бөлетін селективті күшейткіштер сурет 1. 7 орнатылады.

Резонансты күшейткіштердің өткізу жолағы өте тар (сурет 1. 7) . Күшейткіш бірінші екі каскадында резонансты контуры болатындай үш каскадты етіп жасалған. Шыға берісіне детектор мен фильтр қондырылған. Магнит таспа тоқтап қалған күннің өзінде ақпарат жоғалмайды. Себебі, статордың полюстерінің біреуі және ротордың тістерінің қалыпты күй жағдайындағы барлық үш фазаның күшейткіштер де ашылады. Белсенді ротор болған жағдайда фиксация ротордың магнит ағыны арқылы қамдалады.

Фазалық басқару жүйелері электронды коммутаторлы жүйелері қарағанда қарапайым және сенімдірек. Себебі, онда тұрақсыз элементтер (триггерлер) жоқ және ол магнитті таспадан қозғалтқыштың орамына дейін тік өтетін күшейту арнасы болып табылады. Импульсті бөгет қозғалтқыштың орам тоғының орташа мәнін өзгертпейтіндіктен, жүйеде жоғары бөгет қорғаныштық қасиеті бар.

Сигнал үздіксіз синосоида түрінде жазылғандықтан, магнит таспаның ақауы да онша байқалмайды. Одан басқа, жекелеген қасиеті жадыны керісінше оқыған кезде қадамды қозғалқышты автоматты түрде реверстеу болып табылады. Таспаны реверстеу қадамды қоғалтқышты реверстеуге алып келеді. Себебі, фазаның орамдары кезекпен қосу автоматты түрде өзгереді. Фазалық басқару жүйелері аралық жады бар болған кезде мақсатқа сай болады.

2 ҚАДАМДЫ ҚОЗҒАЛТҚЫШТЫ ЖЕТЕКТІ ҚОЛДАНУ МЫСАЛЫ

2. 1. ҚАДАМДЫ ҚОЗҒАЛТҚЫШТЫ СТАНОКТАРДЫ ПРОГРАММАЛЫҚ БАСҚАРУ

Сандық программалық басқаруы бар метал өңдеуші станоктарды қадамды қозғалтқыштар, программаның тапсырмасы перфорирленгер таспада немесе магнитті таспада болған жағдайда беруді келтеру үшін қолданады.

Бұрынғы Советтер Одағында айналдырушы моменттің гидрокүшейткіші және қадамды сервоқозғалтқыштары бар шала өткізгіш элементтерде, станоктармен санды программалық басқару жүйесін алғаш рет жасап сериялық өндіріске енгізілген. Бұл жүйе барған сайын көптеп қолданылып отыр. Оған себепкер болуға жұмыс істейтін жабдықтың модернизациясының қарапайымдылығы, жоғары динамикалық көрсеткіштері, қарапаймдылығы және электрондық түйіндерінің жұмысының сенімділігі, сондай-ақ жүйенің негізі элементтерінің көптеп шығарылуы да әсер етеді.

1961 жылы Жапонияның “Фудзи” фирмасы осыған ұқсас қадамды электрогидравликалық жетекті станок шығарды. Қадамды қозғалтқышы бар станоктарды программалық басқару пульті ПРС-2-60, ПРС-3-61 типті әр-түрлі модификацияда шығарылады. ПРС-2-60 пультінде программа тасымалдаушы қылып ені 19 мм магнитті таспа алынады. Программаны жазу унитарлы түзбе түрінде (импульстің тізбегі) жасалады. Пульт импульсті схема бойынша тәуелсіз төрт координаттаны басқаруға есептеліп жасалған.

ПРС-2-60 пультінде магнит таспадағы күшейтілгеннен кейінгі сигнал күштік күшейкіштерді басқаратын алты тақталы сақиналы емес электрондық коммутаторға келіп түседі. Күштік күшейткіштер гидрокүшейткіштік золотнигін айналдыратын қадамды қозғалтқыштың фазаларының орамын ауыстырып қосады.

Тісті фрезерлік және тістітегістегіш станоктардан басқасының бәрі, яғни, қадамды жетек синхронды импульсті білік үшін қолданылатын станоктардын барлығында программа тасымалдаушы магнитті таспа болып табылады.

Көптеген станоктарда қадамды қозғалтқыш моменттің гидрокүшейткішімен бірігіп қондырылған. МДМ-3 газбен кескіш станогін модернизациялыған кезде, электр машинасы күшейткішті және тұрақты токты қозғалтқышы бар электр жетекті қолданатын қадағалаушы жұйе пайдаланынған. Бұл жүйеде қадамды сервоқозғалқыш беруші сельсинді айналдырады.

2. 2 ОРЫНДАУШЫ МЕХАНИЗМДЕРДЕ ҚАДАМДЫ ҚОЗҒАЛТҚЫШТАР ЖЕТЕК ҮШІН ҚОЛДАНЫЛҒАН ЖҮЙЕЛЕР

Қадамды қозғалтқышты пайдалану магнитті және перфорирлі таспаның жүргізіп - тоқтауын ауыстыру үшін жазбалаушы құрылғылардың таспакерушы механизмдерінде қолданыс тапты.

Англияның, , REDІFON LTD,, фирмасы қадамды қозғалтқышты таспакергіш механизмде 35-10-5 м перфорирленген магнитті таспаға цифрлі деректерді жазу үшін қолданады. Таспаның жетегі бөлек қадамды қозғалтқыштық редукторлары арқылы байланысқан екі тісті доңғалақтардың жұбы арқылы іске асады. Доңғалақтың біреуі жазбалаушы ұшындағы таспаны жылжытады, ал екіншісі - санағыштағы таспаны жылжытады. Таспаның қозғалысы жіберу-тоқтату түрінде өтеді. Таспаның тұрақты жылдамдықты қозғалыс интервалының әрбір қадамында жазылыс болады немесе бір кадрлы санау іске асырылады. Жазушы ұштыққа импульстер түзбе түрлендіргіштен келіп түседі.

Түрлендіргіштің кіре берісіне ақпарат берумен бір мезгілде, қадамды қозғалтқышқа таспаны бір қадамға ауыстыратын импульс беріледі.

Егер тісті доңғалақты таспаны бірдей жылдамдықпен тартса, онда олардың арасындағы лентаның ұзындығы болмайды және жазу мен есептеу арасындағы іркіліс уақыты тұрақты болып қалады. Егер доңғалақтар әртүрлі жылдамдықпен қозғалатын болса, онда олардың арасындағы таспаның тұзақтары қысқарады немесе ұзарады және сәйкесінше жазу мен есептеудің аралығындағы іркіліс уақыты да өзгеретін болады. Таспаның тұзағы серіппемен батырылған солодкаларда құрастырылған роликтің көмегімен ылғи тартылып тұрады.

Әр-түрлі жылдамдықты тісті доңғалақтардың қозғалысы үшін екі бөлек қадамды қозғалтқыш пайдаланады.

Екінші қадамды қозғалтқышқа берілетін импульспен сәйкес келмейтін бірінші қадамды қозғалтқышқа берілетін әрбір басқарушы импульс кідіру уақытының өсуіне септігін тигізеді.

Керісінше екінші қадамды қозғалтқышқа берілген әрбір артық импульс кідіру уақытын азайтады. Ақпаратты үздіксіз жазу жағдайында максималды кідіру уақытын азайтады. Ақпаратты үздіксіз жазу жағдайында максималды кідіру тек ғана солодтың механизмінің өлшемімен имитацияланады. Максималды кідіру (0, 5с) жазулы және есептеуші ұштықтың арасындағы аралықпен имитацияланады.

3 КЕРІ БАЙЛАНЫСТЫ ҚАДАМДЫ ҚОЗҒАЛТҚЫШТАРДЫ БАСҚАРУ

3. 1 КЕРІ БАЙЛАНЫССЫЗ БАСҚАРУ ШЕКТЕУЛЕРІ ЖӘНЕ КЕРІ БАЙЛАНЫСТЫ БАСҚАРУДЫҢ ҚАЖЕТТІЛІГІ

Кері байланыссыз басқару жүйелерінде басқару импульстер сыртқы көздерден келіп және қадамды қозғалтқыш олардың әрқайсысына жауапты қимыл көрсететіндей жағдайда екенін есте сақтау қажет.

Оның өзіндік ерекшеліктері, артық шылықтары бар және айналу жиілігін басқаруды кенінен қолданады. Бірақ та мұндай жағдайда қадамды қозғалтқыштар басқару импульстердін жіберіп алуы мүмкін, егер импульстердін тізілу жиілігі немесе түсіру инерциясы өте үлкен болса. Оған қоса, кері байланыссыз басқаруы бар қозғалтқыштардың әрекетінің тербелмелі болуы мүмкін тенденциясы бар.

Егер керекті фазаларды табу үшін және олардың қосылу уақытың анықтау үшін, айналу жиілігі бойынша және жағдайы бойынша кері байланысты пайдаланатын болса, қадамды қозғалтқыштардың мүмкіндіктері жоғары дәрежеде ұлғаюы мүмкін. Онда қадамды қозғалтқыш вентильді қозғалтқыш сияқты жұмыс істей бастайды.

Кері байланысы бар басқаруға ротордың жағдайын анықтайтын жағдай датчигі қажет. Қазіргі кезде мұндай датчик ретінде, әдетте қозғалтқыштың білігіне орналастырылатын оптикалық датчиктер жиірек қолданыла бастады.

Қазіргі күн талабына сай жүйелерде аддитивті механикалық датчиктің орамдарындағы қисық токтардың формасы бойынша анықтайды. Кері байланысты басқару қалаулы, себебі қадам жасағанда болатын қатені жоғалтады. Ротордың қозғаласы тегісірек.

3. 2 МИКРОПРОЦЕССОРЛАРДЫ ҚОЛДАНАТЫН КЕРІ БАЙЛАНЫСТЫ БАСҚАРУ ЖҮЙЕЛЕРІ

Қазіргі кезде микропроцессорлар барынша арзан. Оларды қадамды қозғалтқыштарды басқаруда қолдана алу өте қызықты инженерлік мәселе болып отыр. 1. 8 қадамдық бұрышы бар төрт фазалы қадамды қозғалтқыштарды басқару үшін керекті кері байланыста микропроцессолық жүйені қарастырайық. Бұл мақсат үшін 8080 А типті микропроцессор қолданады. Ротордың қалып датчигі ретінде үш арналы оптикалық датчик қолданады.

3. 2. 1 МИКРОПРОЦЕССОРДЫҢ ШЕШЕТІН МӘСЕЛЕЛЕРІ

Сурет 3. 1 қадамды қозғалтқышты кері байланыспен басқару кезінде сызылған айналу жиілігінің бұрышқа екі тәуелділігі көрсетілген. Сурет 3. 1, а қадамды қозғалтқыштың керекті коммутациялық бұрышты мысалы келтірілген. Оның басқа мәні үшін үдей түседі және тура керекті қалыпта нольге тең болады. Жіберу және үдеу үшін бір қадамнан артық коммутация бұрышын қолданса, ал тежеу үшін нольдік немесе теріс қадам қолданған. Сурет 3. 1, б басқару мысалы келтірілген.

Микропроцессорлық жүйе бұл жерде коммутация бұрышының өзгеруінің ең жақсы уақытын анықтау үшін пайдаланады. Сурет 3. 2 логикалық блок микропроцессордан шығарылған жүйенің схемасы көрсетілген.

Позициялау сигналы, ротордың қозғалысын басқаратын және микропроцессормен ақпарат ауысатын сигнал жасау блогына түседі. Математикалық қолдануды, коммутация бұрышын анықтайтындай етіп ұйымдастыру қажет. Ақыр соңында микропроцессор бірнеше итерациядан кейін коммутация бұрышын өзгертудің оптималды тиімді уақытын табады.

Мұндағы 1 - уақытша сигналдырдың генерациясын және айналу бағытын анықтайтын блок, 2- эталондық сигнал, 3 - айналу бағыты, 4 - уақыттық импульс, 5 - фаза санағышы, 6 - логикалық блок, 7 - тұрақты ток көзі, 8 - қозғалтқыштың коммутаторы, 9 - бағыттың режимі, 10 - 2 шығу порты, 11 - ағамды қалыптың қалыптың санағышы, 12 - 1 кіру порты, 13 - қатені санағыш, 14 - коммутация бұрышы сигналының өзгеру генераторы, 15 - қателік сигналы, 16 - ара қашықтық, 17 - коммутация бұрышы, 18 - 2 және 3 кіру порттары, 19 - шығу порты, 20-3, 4 және 5 кіру порттары, 21 - супершақырыс инструкциясы, 22 - жүктеу, 23- қозғалтқыш, 24 - датчик, 25 - жады.

Сурет 3. 2 Басқару жүйесінің құрылымдық схемасы.

3. 2. 2. МИКРОПРОЦЕССОРЛАРДЫ МАТЕМАТИКАЛЫҚ ҚАМДАУ

Бұл жерде баспалаушы құрылғыдағы таңбалық дискімен басқару үшін қажетті саластырмалы қарапайым программалық мысалы келтірілген. Оның кұрымдық схемасы сурет 3. 2 көрсетілген.

Бастапқы күй қалпы. Қозғалтқыш басында сағат тілімен бір немесе одан да аз айналым жасай отырып, кері байланыссыз қарапайым схемамен жұмыс істейді. Бұл санағышты ағымды жағдайға келтіру үшін жасалған. Бір айналымда бір рет түсетін сигнал түскенде санағыш нольге келтіріледі.

Алдын ала хабардар болуды дайындау, бұл процесс кезінде қозғалтқыштың жұмысын басқару кезінде кездесетін әрбір қозғалыстың түрі микропроцессордың жүйесін үйрену үшін бірнеше рет орындалады. Коммутация бұрышының өзгерту уақыты шығады, берілген жүктемелеуде айналу жиілігінің тиімді моделіне қол жетеді. Осы отыры кері байланассыз қарапайым схемамен жұмыс істейді. Бұл санағышты ағамды жағдайға келтіру үшін жасалған.

Бір айналымда бір рет түсетін сигнал түскенде санағыш нольге келтіріледі.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.