Тест бағдарламасының үлгісі
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТІРЛІГІ
Ш. ЕСЕНОВ АТЫНДАҒЫ АҚТАУ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
Инженерлі-техникалық институт
Кафедра Есептеуіш техника және бағдарламалық қамтамасыз ету
Дипломдық жұмысқа
ТҮСІНДІРМЕ БЕТШЕ
Тақырыбы: Компьютерлік графика пәні бойынша зертханалық жүмыстар
Жұмыс құрамы: түсіндірме бөлім 77 бетте
компакт-диск CD
Студент Жалғасова Жеміс Жалғасқызы
қолы
Ф.А..Т
күні
Жетекші Сұлтанов Оржан Мұратұлы
қолы
Ф.А..Т.
күні
Кафедра меңг. Багаришева Гульшара Ганиевна
қолы
Ф.А..Т
күні
Бөлім бойынша кеңесшілер:
Технологиялық бөлім: Балтабекова Жаннат Талгатовна _
қолы
Ф.А..Т күні
Конструкторлық бөлім: Балтабекова Жаннат Талгатовна ___
___
қолы
Ф.А..Т
күні
Экономикалық бөлім: Кадырова Гульжиян
Маратовна__________
қолы
Ф.А..Т
күні
Еңбекті қорғау
және экологиялық бөлім Кенжетаев Гусман Жардемович
қолы
Ф.А.Т.
күні
Норма Бақылаушы Балтабекова Жаннат Талгатовна
қолы
Ф.А.Т. күні
Ақтау-2008
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТІРЛІГІ
Ш. ЕСЕНОВ АТЫНДАҒЫ АҚТАУ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
Инженерлі-техникалық институт
Кафедра Есептеуіш техника және бағдарламалық қамтамасыз ету
Мамандық 050704 Есептеуіш техника және бағдарламалық қамтамасыз ету
Дипломдық жұмыс орындалуына
ТАПСЫРМА
Студентке Жалғасова Жеміс Жалғасқызына
(фамилия, аты-тегі)
Жұмыс тақырыбы Компьютерлік графика пәні бойынша зертханалық жұмыстар
ЖОО бұйрығымен бекітілген № _______ _____ ____________200__г.
Аяқталған жобаны тапсыру мерзімі _____
____________200__г.
Жұмыстың бастапқы мәліметтері
1. Компьютерлік графика курсы бойынша зертханалық жұмыстар_____
2. MS Internet Explorer; Microsoft Notepad; Macromedia Flash MX
2004;____________
Camtasia Studio; Рекордер Xara 3D6 бағдарламалық жабдықтар
____________
Дипломдық жұмыста қарастырылатын сұрақтар тізімі:
1. Теориялық материалдар орналастыру үшін Web – бетшелер жасақтау, оларды
өзара байланыстыру.
2. Web –бетшелерде суреттерді, кестелерді орналастыру.
3. HTML, Delphi тілінде тестілік бағдарлама жасау.
4. Тестілік бағдарламаның жұмыс жасауға қабілеттілігін тексеру.
Графикалық материалдар тізімі(нақты көрсетілген сызбалармен) компакт-диск
CD-R
Ұсынылған негізгі әдебиеттер
1.Ю. Гурский, Г. Корабельникова Photoshop 7 трюки и эффекты учебный
курс, Питер – 2003г.
2. Кобурн Ф., Маккормик П. Эффективная работа с CorelDraw Издательство
Питер, 1998.
3.Абрамов С.А. Начало информатики.Москва,Наука, Гл. Ред. Физ.- мат.
Лит.,1989.-256с
4.Тайц А., Тайц А. CorelDraw. Краткий курс. Издательство Питер, 1999.
5.Г.Д. Фролов, Э.И. Кузнецов Элементы информатики
6.Е.К. Балапанов, Б.Бурибаев, Г.А. Мадьярова, Р.М. Дузбаева Лабораторный
практикум.
7.Под редакцией Ершова А.П., Монахова В.М. “Основы информатики и
вычислительной техники” - М.“Просвещение”, 1992г.
8.Савельев А.Л. Сазонов Б.А. Лукьянов С.Э. “Персональный компьютер для
всех” - М. “Высшая школа”, 1991г.
9.Фигурнов. В.Э. “IBM PC для пользователя” - М. “Финансы и статистика”,
1997г.
Аннотация
Дипломдық жұмыс Компьютерлік графика пәні бойынша зертханалық
жұмыстарды өңдеуге арналған. Алты тараудан тұратын зертханалық жұмыстың
мазмұны компьютерлік графиканың негізгі түсініктеріне және графикалық
түрлеріне арналған. Әрбір тарауда теориялық материалдарды бекітуді
қамтамасыз ететін бейне сабақтар және бақылау сұрақтары мен тапсырмалары
өңделген. Барлық курс бойынша оқытылған білімді меңгеруде тиімді топтық
бақылау үшін тестілік бағдарлама Borland Delphi және HTML гипермәтіндік
белгісі тілінде өңделген және автономды жұмыс жасайтын бағдарлама түрінде
берілген. Бейне сабақтар Camtasia Studio, Interwrite Workspace
бағдарламасында жазылған. Әрбір бейне сабақтарды графикалық бағдарламаның
негізгі жұмыс принципі және негізгі құралдары көрсетілген.
Өңделген бағдарламалық қамтамасыз ету қазіргі сәтте қарсылықсыз
жұмыс жасайды және техникалық жоғарғы оқу орындарында Есептеуіш техника
және бағдарламалық қамтамасыз ету, Ақпараттық жүйе бағыты бойынша
студенттерді дайындауда электронды оқыту басылымы ретінде пайдалануға
ұсынылған. Сонымен бірге бұл бағдарламаны осы облыста өз білгенін кеңейту
құралы ретінде пайдалануға болады.
МАЗМҰНЫ
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...5
1. Теориялық бөлім ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ..8
1.1. Оқытатын бағдарлама жасау жабдықтарын қадағалау және зертханалық
жұмыстарға қойылатын талаптардың қалыптасуы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .8
1.1.1. Сызықтық мәтін негізіндегі жүйелер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .8
1.1.2. Мультимедиялық оқыту жүйесі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...9
1.1.3. Гиретмәтін негізіндегі жүйелер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 9
1.1.3.1. ОЖ Windows анықтамалық жүйесі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .9
1.1.3.2. ГиперТәсіл пакеті ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...10
1.1.4. Зертханалық жұмыстардың жасау ерекшеліктері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..11
2. Тәжірибелік бөлім ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ..14
2.1. Тесттік бағдарламаны құру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...14
2.2. Тесттің қорытындысы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .18
2.3. Зертханалық жұмыстардың бағдарламалық платформасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 19
2.3.1. HTML гипермәтін белгісінің тілі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .19
2.3.2. MS Notepad (Блокнот) –пен жұмыс жасау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..20
2.3.3. Camtasia Studio
Max ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 20
2.3.4. Interwrite
Workspace ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .22
2.3.5. AutoPlay Menu Builder
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 28
2.3.6. Microsoft FrontPage 2003 мүмкіндіктері
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ...32
2.4. Зертханалық жұмыстың құрылымы және оны бағдарламалық
жабдықтау ... ... ... ... ... ... .. ... ..47
2.5. Ақпараттық және бағдарламалық жабдыққа қойылатын
талаптар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..48
3. Жобаның ұйымдық – экономикалық
қалыптасуы ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ...49
4. Жобаның қауіпсіздігі және экологиялығы
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... 57
Қорытынды
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...76
Әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
...77
кіріспе
Соңғы онжылдықта орта және жоғары мектептерде оқытылатын оқыту
материалдарының күрделілігі және көлемінің айтарлықтай ұлғаюы байқалды.
Осымен қатар көптеген оқу орындарында жоғары маманданған оқытушылардың
жетіспеушілігі орын алды. Көптеген қиыншылықтар әртүрлі оқу жүйелерінің
таралу, дайындап шығару және оперативті дайындық кезінде жиі пайда болды.
Көрсетілген факторлар түлектерді дайындау сапасында көрінеді. Осыған
байланысты оқытудың прогрессивті әдістемелерін пайдалануға көп көңіл
бөлінеді, соның ішінде есептеу техникасын пайдалану да көзделген.
Білім алуды жүргізуге арналған бағдарламалар зертханалық жұмыс атауын
иемденді.
Зертханалық жұмыс – тапсырмалардың қалыптастыруын, оқытылатын
объектілердің көрнекті компьютерлік үлгілерін және құбылыстарын, қажетті
көмекке табылған шешімдерінің тексеруін және модельдеуін көрсететін
бағдарлама.Бұл бағдарлама күрделі болып табылады.
Электрондық жұмыс – оқу бағдарламасының зертханалық және практикалық
жұмыстардың, практикалық тапсырмалардың немесе жаттығулардың жүйелі
ұйымшыл жүйелігі.Ол:
• Зертханалық және практикалық жұмыстардың, тапсырмалардың орындалу
нұсқауларын;
• Бақылауға немесе өздік бақылауға арналған құралдарын
қамтамасыз етеді.
Зертханалық жұмыс өзінің анықтамасымен және қойылған мақсаттарымен
білім алатын ортаның құрама бөлімі болып табылады.
Бағдарламалық қамтамасыз етудің функциясына қосылатын зертханалық
жұмыстың машиналық графиканың құралдарында әртүрлі графикалардың,
қисықтардың, беттердің және басқа абстрактілі математикалық объектілердің
көзбен шолуларына арналған іскерлік және ғылыми графиктердің
мүмкіншіліктері болуы тиіс. Бағдарламалық қамтамасыз етудің зертханалық
жұмысында есептеу нәтижесін және орындалған тапсырмаларды бақылаудың
айқын түрлерін ұсынуға арналған редакторлеу құралдары болуы керек.
Берілген зертханалық жұмыстың мақсаты болып табылады:
• талдаудың практикалық дағдыларын және пәндік облыстың үлгілерін тауып
алу;
• графикалық бағдарламаның жұмысымен таныстыру;
• графикалық бағдарламаның мүмкіншіліктерін және құралдарын оқыту;
Зертханалық жұмыс студенттердің зертханалық жұмыстарының үш циклін,
үлгілеушілердің айқын пәндік облысын, әрбір студентке ұсынылған
тапсырмаларды жүйелі орындалуын болжайды.
Әрбір зертханалық жұмыс берілген тапсырманы оқытушының түсіндіруімен
басталады.Түсіндіруден кейін тапсырманы студенттер өз бетімен орындайды.
Әрбір зертханалық жұмыстың есептеу нәтижесі болуы керек.
Инженерлік білім алуда құрастырушылардың ең маңыздысы зертханалық
жұмыс болып табылады. Әртүрлі пән бойынша зертханалық жұмыстарды
орындауға кірісу үшін студент компьютерлік бағдарламаның жеткілікті
санымен жұмыс істеуін үйренуі тиіс.
Стандартты бағдарламаны қолдануымен компьютерлік зертханалық жұмысты
орындауға арналған әмбебап аспаптық жүйелерді құру зертханалық
жұмыстардың орындалуымен әдістемелік нұсқауларды өңдеуші оқытушының
еңбегін және студенттердің уақытын үнемдеуді, базалық іскерліктерді алуды
және жетілдіру мүмкіншіліктерін пайдалануды жеңілдетеді.
Компьютерлік зертханалық жұмыстар пән бойынша электрондық оқулық
кешеннің материалдарымен байланысты болуы керек.
Компьютерлік зертханалық жұмыстарды орындауда әдістемелік материалдарда
мақсаттар, негізгі тапсырмалар және қойылған талапқа жету үшін
студенттердің қажетті әрекерттерді орындау жүйелігі толық баяндалуы керек.
Алынған нәтижелерді талдауда және есептеу нәтижесін дайындаудағы
орындалатын талаптарға студенттердің назарын аудару керек.
Компьютерлік зертханалық жұмыстардың әдістемесінде зертханалық жұмыстарды
орындауда студенттердің даярлық нәтижесін бағалауға мүмкіндік беретін
кіріс бақылаулар және қосымша дайындаудың кепілдемелері болуы керек.
Жұмыстың орындалу нәтижесінде алынған білімдердің, іскерліктердің,
дағдылардың қорытынды компьютерлік бақылаулары зертханалық жұмыстың
міндетті элементі болып табылады.
Дипломдық жұмыстың негізгі мақсаты пайдаланушыны берілген пән бойынша
мемлекеттік және орыс тілінде тек қана теориялық негіздермен таныстырып
қана қоймай, жаттығулар орындап, қойылған сұрақтарға жауап беріп және
пәннің берілген курсы бойынша тесттен өтіп, білім деңгейін тексеріп көру
мүмкіндігін туғызатын Компьютерлік графика пәні бойынша зертханалық
жұмыс жасау.
Зертханалық жұмыс ауқымды жүйеде пайдалану мүмкіндігі оны аса көп
пайдаланушының қолдануына мүмкіндік береді және дистанционды білім беру
жүйесі үшін технологиялық негіз ретінде қызмет етеді.
1.Теориялық бөлім
1.1.ОҚЫТАТЫН БАҒДАРЛАМА ЖАСАУ ЖАБДЫҚТАРЫН ҚАДАҒАЛАУ ЖӘНЕ ЗЕРТХАНАЛЫҚ
ЖҰМЫСҚА ҚОЙЫЛАТЫН ТАЛАПТАРДЫҢ ҚАЛЫПТАСУЫ
Қазіргі уақытта магнитті ақпарат тасушыларда зертханалық жұмыстың
барынша көп саны және оларды жасау жабдықтары жасалған. Оқыту
материялдарының ұсынылу түрі бойынша оларды үш негізгі түрге бөліп
қарастыруға болады – жай түрде, мультимедиялық және гипермәтіндік құжат
түрінде.
1 Сызықтық мәтін негізіндегі жүйелер
Қарапайым құжат түрінде, яғни сызықтық мәтін түрінде материалды
айтқанда кейбір мәтіндік тақырыптарды және беттерді, сонымен бірге кейбір
суреттерді қамтитын материалды елестетуге болады. Берілген мәтінмен білім
алушыны таныстыру алдын-ала анықталған жағдайда, яғни ол өзгертуге
болмайтындай етіп жүргізіледі. Өте жақсы жағдайда нақты жүйе кейін адымдап
қайта оралады немесе оқуды ең басынан бастауды адымдайдытыру алдын-ала
анықталған жағдайда, яғни ол өзгертуге болмайтындай етіп жүргізіледі. дік
тақырыптарды және беттерді, сонымен бір.
Берілген нақты ұйымдастырылған жүйе әдетте қандай да тесттік
бағдарламамен өлшенбейді, ал егер ондай болса, онда барлығы неге
қабілетті, бұл- білім алушыға оқыған материал бойынша баға қою болып
табылады, оқып үйренген емес, оқып берген еңбегі үшін қою.
Жоғарыда көрсеткендей нақты типтің жүйелері қаншама оқу
тапсырмаларының жүзеге асырылуы үшін аз сәйкес келеді.
1.1.2.Мультимедиялық оқыту жүйесі
Мультимедиялы оқу жүйелері оқу материалының демонстрациясы мен теорияны
біріктіруге рұқсат етеді. Сонымен қатар компьютерлік имитатор түріндегі
практикалық сабақтарды, тестілеу жүйесін және барлық интерактивті
компьютерлік оқулықтағы қосымша материалдарды біріктіруге рұқсат етеді.
Мультимедиялы оқулық тек қана оқытушыны әрбір күндік функциядан
тасымалдайды, ол сонымен қатар білім алушының пәнге деген қызығушылығын
маңызды жоғарылатады және білімді жетілдіруді қамтамасыз етеді. Бірақ
мультимедиялы жүйелер аппаратты қолдауды талап етеді. Жадында үлкен
көлемді алып отырады, оларды қолданудың аймағын шектейді.
1.1.3. Гипермәтін негізіндегі жүйелер
Оқу жүйесінің үшінші түрі болып оқудың гипертекстік жүйесі табылады.
Гипертекст ішіне басқа мәліметтерге сілтеу енгізілген өзге түсті
мәтіннен немесе суреттен тұрады. Мәліметтер ішіндегі парақтарда
гипертекстік немесе жай, қарапайым сілтеулер асты сызылған сөздер арқылы
немесе белгіленген сурет көмегімен іске қосылады. Сол сөзді немесе суретті
тышқанмен шерткенде сонымен тығыз байланысты құжат пайда болады. Ол
құжаттар мәліметтер ішіндегі басқа парақтарда орналасып бейнежазба, сурет
немесе жазылған дыбыс күйінде болуы мүмкін.
Кейбір гипертекстік жүйелерді жасау құралдарын қарастырамыз.
1.1.3.1. ОЖ Windows анықтамалық жүйесі
Тәсілдердің біреуі Windows анықтама жүйесі негізінде берілген құрылымды
жасағанда құрылады. Бұл тәсіл бірнеше плюстерді қамтиды, оның бастысы-
жүйе жаңалықтарын жүзеге асыру, яғни ол кілттік сөз бойынша іздеу жүйесін,
сөздіктердің автоматты шығарылуын және баспаға құжаттарды шығару
мүмкіндігін көрсетеді. Анықтама жүйесінің файлдары графика және анимация
сияқты форматталған мәтін түрінде құрылуы мүмкін. Мұндай файлдардың
құрылуы арнайы бағдарламалық қамсыздандыруды талап етеді, оның көмегімен
компиляция процесі жүргізіледі, анықтама файлдарының өзі өзгермейді,ол
үшін компилятор қажет етіледі. Анықтама файлдары бағдарламалық
элементтерді қамти алмайды, анықтама жүйелері де оны жасау үшін қандай да
бір ішкі тілді қамтымайды. Бірақ оның орнын бір құрал алмастырады, оның
көмегімен біз локальды компьютердің қатты дискісінде болатын орындалған
файлдарды жібереміз.
Windows анықтама жүйесін қолданудың ең басты минусы оның
модификациясының мүмкін еместігі және интерфейстің өзгеруінің мүмкін
еместігі болып табылады. Оқулықты тексеру терезесі объектімен операциялық
жүйеде құрылған болып табылады, оның навигационды механизмін өзгерту
мүмкіндігі қойылмаған.
1.1.3.2 ГиперТәсіл пакеті
Пакет ГиперТәсіл өңдеу жүйесі – электронды каталогтарды, CD-дискісінде
жарнамалық басылымдар мен оқулықтарды, Internet-тегі публикация және
көмек жүйесін, сонымен бірге басқада электронды оқулықтар және
қосымшалардың мультимедиасын жасап шығаруға арналған құрал.
ГиперТәсіл мәтінді, гипермәтінді, анимацияны, бейне суреттерді,
дыбыстарды толықтай біріктіре отырып, қазіргі кездегі стандартпен жауап
беретін қосымшаның күрделі және әдемі мультимедиасын жасауға мүмкіндік
береді.
Бұл пакеттің көмегімен кәсіптік мультимедиа өнімдері жасалған: "Ваша
собака" дискісі, "Социальная компетентность" мультимедиялы оқулығы
т.с.с.,сонымен қатар ақпараттық жүйелер, электронды оқулықтардың
көпшілігі, өнім каталогтары.
Пакеттің стандартты нұсқасы екі модульді құрайды - монтаждау столы, ол
редакциялаудың элементінсіз болып келеді, тексеру бағдарламасына,
қосымшаны тексеруге және жалпы дизайнға арналған.
Пакеттің кәсіптік нұсқасы келесі модулмен толықтырылған:
байланыс бойынша ассистент- берілген ереженің өңдеушісі бойынша
автоматты түрде гипермәтіндік байланысты шығарады;
мәтін бойынша ассистент- үлкен мәтінмен гипертексті автоматты түрде
ерекшелейді;
құрылым бойынша ассистент- өңделетін қосымшаның құрылымын тексеруге
көмектеседі;
орналастыру бойынша ассистент- қосымшаның CD ROM мультимедиясының
дистрибутын автоматты түрде шығарады.
Жоғарыда көрсетілгендей, берілген пакет мультимедия-қосымшаның
жұмысына негізделген және оқу жүйесін құруға арналған арнайы құрал болып
табылмайды. Мұнда оқу жүйесінің жұмысы кезінде қажетті кейбір мүмкіндіктер
бар, мысалы: гипертекстпен байланысты автоматты түрде жоғарылату,
құрылымды талдау мүмкіндігі. Бірақ ондай заттардың болмауы оқу жүйесінің
сапалы жүруі үшін бұл жүйелерді жарамсыз етеді.
5 Зертханалық жүмыстың жасау ерекшеліктері
Өздігінен оқулықсыз және оқу әдебиетсіз ешқандай күндізгі оқу да,
сырттай оқу да мүмкін емес. Сол кезде оқулықтың болмауы электронды
анықтамалар мен көлемді анықтамалық әдебиеттерді иемденетін компьютерлік
жүйелер мен компьютерді үйрену кезінде кедергі келтіреді. Мұндағы сылтау
дербес ЭЕМ-мен жұмыс жасаудың диалогтық формалары болып табылады. ЭЕМ
жүйесінің ақпараттық мүмкіндігіне дербес компьютерлердің диалогтық
мүмкіндігіне және электронды оқулықтарды қолдануға негізделген оқу жүйесі
жаңа білім технологиясы үшін негіз болып есептеледі, оның ішінде
дистанционды білім жүйесі үшін
технологиялық база негіз болып саналады. Электронды анықтамалармен,
электронды энциклопедиялармен, электронды газеттермен және журналдармен
электронды оқулықтар электронды оқыту құралының анықталған түрі болып
табылады. Зертханалық жұмыстың негізі ретінде олар бір жағынан электронды
кітапты, ал екінші жағынан диалогты оқу-бақылау бағдарламасын айтуға
болады.
Көпшілік жағдайда электронды оқулықтар қағаз оқулықтарды алмастыра
алмайды және алмауға тиіс, бірақ осы қағаз оқулықтарға компьютерлік және
толықтырушылық қызмет атқаруға тиіс. Бұл жағдайда жаңа білім
технологиялары оқулықтың дәстүрлі технологиясының онжылдығына жетуге
өздерінің алдына мақсат қойды және жаңа ақпараттық технологиялардың барлық
мүмкін пайдалануға мүмкіндіктерін береді. Тағы да үлкен қажеттіліктер
өздігінен оқуға немесе сырттай оқуға есептелген білімді бақылаудың
аппаратына және оқу материалының сапасына тығыз байлынысты.
Бақылау сұрақтары барлық негізгі тақырыптар және оқу курсының бөлімдері
бойынша құрастырылуы тиіс. Бақылау сұрақтарының толықтай жинағы білікті
білімнің бағасының сұрақтарын шешуге мүмкіндік береді.
Бұл сұрақтар эталонды жауабы бар немесе таңдаулы түрде құрастырылған
әртүрлі тесттерді жасауға арналған ақпаратты-логикалық негізді қамтиды.
Оларды құру үшін оның ең қарапайымы эталонды жауапты тесттер болып
табылады. Тесттің бұл түрі оқу материалдары бойынша дайындалады және
альтернативті дұрыс емес жауапты дұрыс емес жауапты өңдеуді қажет етпейді.
Келесі мәселе болып қазіргі дербес ЭЕМ-де электронды оқулықтарды
реализациялау үшін бағдарламалық қабықты жасау есептелінеді, ол тестпен,
оқу материалымен жұмыстың диалогтық формасын және білімнің алынып
тасталған тестілеріне арналған осы құралдарды қолдану және білімнің
тесттік қорытындысын автоматтандырып өңдеуді жібереді.
Осы ақпараттық – логикалық тәсіл оқу материалы сияқты оқу жоспарымен,
бағдарламасымен байланысты бақылау сұрақтарының жүйесі ретінде эффективті
электронды оқыту басылымының және сапалы оқу жүйесін дамытуға адекватты
тәсілді ұсынуға болады.
ЭЕМ жүйесінің ақпараттық мүмкіндігінің және дербес компьютерінің
диалогтық мүмкіндігінің зертханалық жұмыстарды қолдануға негізделген оқу
жүйелері жаңа білім технологиясы үшін негіз болып табылады, оның ішінде
дистанционды білім жүйесі үшін технологиялық база болып саналады.
Барлық жоғарыда айтылғандарды келтіре отырып, мүмкіндіктің тізімін
формалауға болады, олар электронды оқу жүйесінде болуға тиіс.
Қолданушылар үшін:
▪ әртүрлі деңгейде оқуды ұйымдастыру- бастапқы таныстықтан материалдық
нақты жетілдіруге дейін;
▪ оқу мақсатынан шыға отырып, материалды ұсыну мүмкіндігі;
▪ тесттік тексеру қорытындысы бойынша материалдардың компановкасы;
Жұмысшылар үшін:
▪ енгізілген анықтаманы түзетуді тексеру;
▪ анықталмаған түсінік тізімін формалау;
▪ адам-компьютер қолайлы диалогын ұйымдастыру;
▪ қолданушы интерфейске эргономикалық қажеттілікті бақылау.
2. Тәжірибелік бөлім
2.1. Тесттік бағдарламаны құру әдісі
Тест бағдарламасы блокнотта HTML тілімен қатар Java Script тілі
қолданды. Тесттік бағдарлама әрбір зертханалық жұмысқа сәйкес жасалынған,
яғни 8 зертханалық жұмысқа 8 Тесттік бағдарлама жасалынды. Тестік
бағдарлама 10 сұрақтардан 4 жауаптардан тұрады. Әр бір жауап үшін форма
қолдандық, 4 жауап үшін 4 форма жасалынды. Дұрыс жауаптарды белгілегеннен
соң Нәтижені көру батырмасын басу қажет. Қорытындыға тестінің қорытындысы
көрсетіледі. Жауаптарға сәйкес бағдарлама бағалайды:
• 9-10 дұрыс жауап - (дәстүрлі) 5 (өте жақсы);
• дұрыс жауап - (дәстүрлі) 4 (жақсы бағасын);
• 5-6 дұрыс жауап - (дәстүрлі) 3 (қанағаттанарлық);
• 4 немесе одан төмен жауап болса, тест бағдарламасы Қайтадан
дайындалыңыз деген хабарлама шығарады. Бағаңыз екі, деген ұсынысын
келтіреді. Сұрақтарға жауап бергеннен кейін, қорытынды бағасын алғаннан
кейін Сұрақтарға өту батырмасын басуымыз керек. Сұрақтарға қайтадан
жауап беру үшін Форманы тазалау батырмасын басамыз.
Сұрақтардың жауаптарын есептеп, тексеріп, баға қою үшін біз келесі
кодтарды қолдандық:
function showResult(){
var nok=0;
var i,s;
for (i=0;iansw.length;i++)
{
nok+=answ.charAt(i)=="1"?1:0;
}
if(nok=4) s='"ҚАНАҒАТСЫЗДАНДЫРАРЛЫҚ"';
if(nok4 && nok6) s='"ҚАНАҒАТ"';
if(nok==6) s='"ҚАНАҒАТ"';
if(nok6 && nok8) s='"ЖАҚСЫ"';
if(nok==8) s='"ЖАҚСЫ"';
if(nok8) s='"ӨТЕ ЖАҚСЫ"';
document.test.s1.value="Дурыс жауап саны "+nok+
".Баға "+s+". сұрактардың қасындағы терезеге қараңыз. Егер"+
" Сіз дұрыс жауап берсеңіз, онда (+), егер Сіз кателессеңіз,
онда (-).";
with(document.test).
Әрбір зертханалық жұмысқа сәйкес керекті тестті таңдап алуға болады.
2.1сурет.
2.1 сурет. Керекті тестті таңдау терезесі
2.2 сурет. Тест бағдарламасының үлгісі
2.3 сурет. Қорытынды нәтижесінің бейнесі
Тест бағдарламасы орыс тілінде Delphi бағдарламасында жасалған.8
зертханалық жұмысқа сәйкес 8 тест бағдарламасы құрылған. Тест бағдарламасы
10 cұрақтан 4 жауаптан тұрады. Дұрыс жауаптарды белгілегеннен соң Далее
батырмасын басу керек. Тесттің қорытындысы шығады. Ал Вычислить процент
батырмасын басқанда қанша пайыз екені көрсетіледі. Завершить батырмасы
шығуға арналған.
2.4 сурет. Тест бағдарламасының үлгісі
Тест бағдарламасын Delphi бағдарламасында жасау үшін Label, Button,
RadioButton командаларын қолдану керек.
2.5 сурет. Қорытынды нәтижесінің бейнесі
2.2. Тесттің қорытындысы
Сонымен тесттің нәтижесі жақсы - бұл білім сапасын тез көрсету және
қорытынды жасай келе барлық материалды түрлендіреміз.
Тестілеу көмегімен оқытуды анықталатын материалды білуге болады. Сонымен
қатар бұл түрдегі білімді тексеру тиімді, жан-жақты және негізгісі тез
болып табылады. Сол сияқты үйрету тез жүреді, егерде студент әрбір өзінің
жауабының нәтижесі дұрыс болса, онда студент дәлелдеуді алу керек, егер
дұрыс емес болса ол мұндай жабдықтауды тез білу керек. Сондықтан оны оқыту
шамалы кідіруді тоқтатады. Тестілік бағдарламаның өңдеу процесі анық және
дәл, сауатты, дұрыс ұйымдастырылу керек.
Тест сұрақтардан тұрады. Әрбір сұраққа 4 жауап беріледі, көбінесе 1
жауап нұсқасын таңдау қажет, бірақ кейбір сұрақтарда барлық жауаптар
нұсқасын таңдау керек. Сұрақтарда тапсырмалар жиі кездеседі, оларды
есептеу керек. Сонымен қатар бөлек емтихандарда кейбір практикалық
жағдайды шешуге сұрақтар қойылады.
Балдау процесінде үш негізгі процесті белгілеуге болады:
1. Сабаққа тиісті тест тобынан балл санын тағайындау;
2. Тест салмағын (балл) тағайындау;
3. Тест сұрағының салмағын (балын) тағайындау;
Әр процестің ішінде біркелкі қимыл өңделеді. Бір процестен басқа
процеске ретті өтуге ұсынылады.
Бірінші процесс тест тобынан балл шығарады.Балл саны біршама үлкен болып
табылады. Есептеу нүктесінде бірінші сабақтың тест тобынан санау керек.
Балл санының кейінгі анықтамасы сол біршама үлкен өңделеді.
Екінші процесс бірінші процеске ұқсас, бірақ балл қосуы материал
бөліміне байланысты біршама қиын өңделеді. Сонымен өтіп кеткен кезеңдегі
жалпы балл санын есептейді.
Соңғы кезеңде әрбір тест сұрағының қиындығы бағаланады және онда әрбір
балл саны тиісті тағайындалады. Сөйтіп әр кезде баға біршама өңделеді.
2.3. Зертханалық жұмыстың бағдарламалық платформасы
Жобаны өңдеу үшін келесідей бағдарламар қолданылды:
- HTML (Hyper Text Markup Language) гипермәтін белгісінің тілі;
- Microsoft NotePad – Блокнот мәтіндік редактор;
- Camtasia Studio Max;
- Interwrite Workspace;
- Auto Play Menu Builder;
- Microsoft Front Page;
- Microsoft Visual Basic 6.0- Windows-бағдарламасын өңдеуге арналған
визуальды - әдістемелік құрал.
2.3.1.HTML гипермәтін белгісінің тілі
HTML (HyperText Markup Language) —бұл Web-ортасында гипермәтіндік
құжаттарды дайындауға арналған стандартты тіл. HTML-құжаттар Web-
браузердің әртүрлі типімен қарастырылуы мүмкін. Егер құжат HTML-ді қолдану
арқылы дайындылған болса, Web-браузер құжаттың әртүрлі элементін және оның
бірінші реттік өңделуін бөлу үшін HTML-ді қажет етеді. HTML қолдану кез
келген қажетті құжаттарды қарау жүйесін, графикалық элементтерді,
шрифтерді, сызықтарды қолдана отырып, құжатты форматтауға мүмкіндік
береді.
Көптеген құжаттар стандартты элементтерді иемденеді, сол сияқты
кіріспені, параграфты, тізімді де қамтиды. HTML тэгін қолдана отырып,
құжаттардың ақпараттық толықтығын және жалпы құрылымын сақтап, берілген
элементтер
бейнесі үшін қажетті ақпаратпен Web-браузерлерді қамтамасыз етіп, сіз
оларды айырып біле аласыз. Web-браузер —HTML құжатын оқу үшін қажет
жалғыз ғана құрал. Ол HTML тэгін қажет етеді және құжатты бастапқы түрін
өзгертпей, экранда шығара алады.
2.3.2.MS Notepad (Блокнот)-пен жұмыс жасау
Блокноттың көмегімен HTML-құжаттарын редакциялаймыз. Блокнот қолдануда
қарапайым және Microsoft Windows9х и WindowsXP стандартты кешеніне
(комплектация) жатады.
2.3.3. Camtasia Studio Мах
Camtasia Studio – әртүрлі форматтарда экраннан видео файлдарды жазу
үшін керек. Ол өте жақсы утилиттердің бірі. Онда видио жазбаларын жөндеуге
мүмкіндік береді. Camtasia Studio дауыс қозғалыстарын кез – келген
Windows жүйесінде стандартты AVI файл қылып сақтайды. Сонымен бірге видио
негізі ехе – файл болып орындалады. Camtasia Studio – эффект қатарын құрып
және онда бөлек кадрлармен жұмыс жасай алады. Мұндай дайындық үшін
қысылғанвидио білім, дистанционды оқытулар үшін қолайлы мұнда запись
немесе жазба тез және оңай жолдармен жазылады. Camtasia Studio үшін
минималды жүйелік талабы бар.
Ол:
Windows 2000 немесе ХP Microsoft Direct 8.1 деп жоғарғы 500 Hr немесе
64 Мегабайт оперативтік жады бар процессор қондырулы керек.
Camtasia Studio – ның төрт утилиті бар:
1. Camtasia Menu Maker
2. Camtasia Player
3. Camtasia Theater
4. Camtasia Recorder
Бұл утилиттермен жұмыс жасау үшін негізгі интерфейс бағдарламасы керек.
Camtasia Studio сферасын қолданудың өзі әртүрлі өндірушілер арызымен бұл
бағдарлама кемдегенде 50 түрлі жағдайда керек болып қолданылуы мүмкін.
Компьютер ойындарын жазба жазу үшін интерактивті файл анықтамасын құру
үшін қолданылады.
Жобаға файлды қосуға болады TaskList меню арқылы импортировка болуға
болады. Бұл меню арқылы өз комментариларымызды және әртүрлі графиктерді
жөндеп жасалған объектілерімізді сала аламыз. Осы меню көмегімен ең
маңызды бейнелерді назар аудартуға да болады. Қосалқы ақпараттарды қосуға
да болады. Біздер көптеген видиофайлдар мен жұмыс жасасақ бейнеден
екінші бір бейне таспаға өтуге болады.(Transition) кітапхана көмегімен
жасауға болады. Camtasia Studio жұмыс столында көптеген бейнеклиптер
орналасқан және тұрған болса кітапханаға рұқсат ала аламыз. Бұл жағдайда
TaskList терезесінде Transitions сілтемесі белсенді орын алады.
Transitions терезесіне өткен соң Camtasia Studio өз түрін
өзгертеді.Әрбір өту иконки түрінде көрсетілген.Екі рет басу арқылы эффект
жағдайын қайта қарау терезесінде
көре аламыз. Timeline бейне шкаласында біздің бейне жұмысымыз кейбір
облыстар үшбұрыштар түрінде беріледі. Бұл облыс иконкасына өту арқылы
біздер жобаға қоса аламыз.
Camtasia Recorder
Camtasia Recorder ең негізгі утилиттің бірі. Бұл бағдарлама дауыс пен
видионы қолдану үшін керек.Маңызды рөл атқарады. Біріншіден бейнелер
шетінде System Stamp деп аталатын әртүрлі ақпараттар бейнеленуі мүмкін
онда уақыт пен датасы клиптің құрылған немесе жасалған уақыты компьютер
аты т.б көрсетілуі мүмкін. System Stamp экран бұрышында үнемі тұруы
мүмкін. Camtasia Studio есеп панелінде және монтаж столы қарапайым және
түсінікті видиоклиптерді қоя алады.
Flash Hot Spot интерактивті облысы берілген позицияға пауза жасау үшін
немесе айттыру үшін және басқа бейнероликтер жасап одан өтіп көрсету үшін
Wеб – беттерді ашу үшін қолданады.
Интернеттегі публикациялар Camtasia Studio Wеб – презентацияларын
автоматты түрде құруды қамтамасыз етеді. Theater тегін қосалқы компаненті
экранға қолайлы меню ол Flash презентациясы.Онда бірнеше бейнероликтен
құралған.Презентация үшін Camtasia Studio ең қолайлы жақсы шешім. Жұмыс
столында болып жатқан қозғалыстарды Camtasia Studio көмегімен жазып қана
қоймай сонымен бірге видионы сақтап, веб камера мен дауысты эффект
қатарына ретімен қоюға болады. Және интерактивті меню құруға болады.
Camtasia Studio бағдарламасына Tech Smith TSCC codec кодектерін қолдануды
ұсынады. Онда әлсіз конфигурацияның өзін нашар нәтижемен емес керісінше
жақсы нәтижемен көрсетеді.
2.3.4. Interwrite Workspace
Interwrite Learning компаниясының аппараттық және бағдарламалық
қамтамасыз етуі барлық жүйенің презентацияларының нәтижелі және қуатты
интерактивтік жүйесін қамсыздандырады. Interwrite құрылғысының кез
келген Interwrite Board доскілерінің, Interwrite Pad блокнотының және
Interwrite Panel панелінің қиыстыруы оқу барысында аудиторияда белсенді
қатысуына жағдай жасайтын динамикалық әрекеттердің ортасын
қамсыздандырады.
Interwrite Workspace бағдарламалық қамтамасыз етуі ойлармен белсенді
айырбасты ынталандырады. WebEx қосу қатысушылардың әлем шартараптарының
процесіне қатысуға рұқсат етеді.
Interwrite аппараттық қамтамасыз етуі Interwrite – тың арнайы
электрондық қауырсындарымен жабдықталған Interwrite Board доскілері,
Interwrite Pad блокноты және Interwrite Panel панелі бірге жұмыс
мүмкіншілігін қамсыздандырады. Interwrite Workspace бағдарламалық
қамтамасыз етуі интерактивті ортаны нақтылыққа айналдыратын аспаптарды
ұсынады. Бұл файлда анықтама Interwrite Workspace бағдарламалық қамтамасыз
етуімен жазылады.Файлда Interwrite Workspace бағдарламасының құралдары,
элементтері және функциялары қаралады. Презентацияның бірінші үлгісі
сеансқа кіруде жасалады. Оймен және сызбалармен жасалған әрбір бет
сеанстық жазба жасай отырып презентация файлында автоматты түрде
сақталады. Екіншісі формальді
түрдегі презентация, алдын-ала әзірленеді және барлық қажетті құжаттарды,
кестелерді, диаграммаларды, электрондық кестелерді, графиктерді,
Interwrite имитациялық үлгілерді, флэш-файлдарды, аудиофайлды, видеофайлды
және сызбаларды қамтамасыз етеді. Презентация файлын жасау процесі бірдей
тәуелсіз болады. Презентация файлы беттерден және бейнелерден тұрады.
Бейнелер ретінде бос беттер, тор беттер, календарлық беттер немесе фон
түріндегі графикалық беттер қолданылады. Сонымен қатар Съемка құралын
қолданумен экрандағы суреттерді бейнеге түсіруге болады. Ескерту аспаптары
презентация файлындағы беттерде сызуға және жазуға арналған. Мультимедиа
аспаптары презентацияға қызықты элементтерді қосу үшін арналған.
Interwrite Workspace бағдарламалық қамтамасыз етуіне келесі компаненттер:
құрылғылардың диспетчері, экрандық клавиатура, веб жаңарту, жазу және
жаңғырту, галерея және күйге келтіру жатады. Interwrite Workspace
бағдарламалық қамтамасыз етуіде үш жұмысшы режимі бар: интерактивтік
режим, Office режимі және ақ доскілі режим.
Съемка – бұл барлық экранның, таңдалған терезенің немесе экранның
таңдалған бөлімдерінің суреті. Workspace бағдарламасында съемканың
функциялары және құралдары бар. Съемканың парамертлері съемка құралдарын
таңдауда қолданылатын режимнің тәуелділігінде қолайлы.
• Егер съемка құралын таңдауда тышқан режимі қолданылса, онда экранның,
терезенің бөліміне немесе барлық экранға түсіруді орындауға болады. Егер
ескерту терезесіндегі жаңа бетке түсіруді сыйғызуға талап қойылса, түсіру
тәсілі алдында жалаушаны орнатыңыз.
• Егер съемка құралын таңдауда ескерту режимі қолданылса, онда экранның
бөліміне немесе ескерту терезесінің барлық беттеріне түсіруді орындауға
болады.
Съемка құралының жұмыс тәсілін съемканың басқа параметрін таңдау арқылы
өзгертуге болады. Осында таңдалған күйге келтіру съемка құралының жұмысына
әсер етпейді.
Съемканың түрлері:
• Жарым жартылай түсіру. Ескерту аспабын таңдағанда жартым жартылай
съемканың суретінің курсоры бейнеленіп көрсетіледі. Курсорды шерту арқылы
экранның басқа бөліміне апарыңыз.Жарым жартылай съемканың суреттері жаңа
бос бетте бейнеленіп көрсетіледі.
• Терезені түсіру. Ескерту аспабын таңдағанда терезе съемкасының курсоры
бейнеленіп көрсетіледі. Курсорды ауыстырғанда таңдалған терезенің
шекараларын анықтайтын тор бейнеленіп көрсетіледі. Курсорды терезеге
орналастырыңыз және шертіңіз. Терезе жаңа бос бетке бейнеленіп
көрсетіледі.
• Экранды түсіру. Экранның түсіру функциясын және ескерту аспабын таңдауда
барлық экранның түсірілуі орындалады, ескерту терезесінің жаңа бетінде
суреттеледі.
• Түсіру уақытында сұралады. Ескерту аспабын таңдауда түсірудің диалогтық
терезесі төмен бейнеленіп көрсетіледі.Жаңа бос бетке түсіруді сыйғызуға
талап қойылса, жалаушаны орнатыңыз(егер талап қойылмаса, алаушаны
қондырмаңыз), одан кейін түсірудің параметрін таңдаңыз.
2.3.1 сурет. Съемканың негізгі терезесі
2.3.2 сурет. Съемканы қалпына келтіру терезесі
Дыбыс жазу үшін жазу және жаңғырту функциялары қолданылады. Аудио азу,
экранды түсіру және сонымен қатар берілгендерді жаңғыртуға арналған AVI
файлында сақтау мүмкіншіліктері бар. Жазу және жаңғырту функцияларын
Workspace презентацияларын жазу үшін қолдануға болады. Сондықтан жазу және
жаңғырту функцияларын Workspace жіберілусіз құрылғылар диспетчері менюінен
қолдануға болады.
2.3.3 сурет. Рекордердің негізгі терезесі
Рекордер файлының менюі
Открыть – AVI форматында сақталған жазбаларды ашу;
Настройка – рекордер файлының менюін қалпына келтіру;
IW рекордер диалогтық терезесінде түсірулердің аудио, видеоларын қалпына
келтіруге болады.
• Жазуды барлық экранға немесе тек қана таңдалған экранның бқлімдеріне
таңдауға болады. Ол түсірудің курсоры арқылы беріледі.
Егер экранның қажетті бөлімін жазу керек болса, онда тікбұрышты жазудың
жасыруына арналған параметр болады. Тікбұрыш болып табылатын рамка
уақытындағы жазу жазу облыстарының шекараларында суреттеледі. Рамка жазу
бөлімі болып табылмайды. Егер терезенің немесе экранның қажетті облысын
жазу керек болса, тікбұрышты жазудың жасыруына жалаушаны орнату керек және
жазудағы облыс шекараларын анықтауға арналған терезені қолдану керек. Жазу
кезінде терезені ауыстыруға болмайды.
2.3.4 сурет. IW рекордерін қалпына келтіру
2.3.5.Auto Play Menu Builder
Auto Play Menu Builder – ойындардың менюін автоматты құру үшін арналған
ең жақсы құралдарының бірі болып табылады. Ешқандай бағдарламалау қабілеті
керек емес. Бұл бағдарлама арқылы меню құруға болады. Меню арқылы
құжаттарды, кино ойындарды ашуға болады. Auto Ply Menu Builder бағдарламасы
арқылы жеке шаблон, авто ойындар, музыкалық фон және сонымен қатар
слайдтарды көрсетуге болады.
2.3.1 сурет. Auto Play Menu Builder бағдарламасының негізгі терезесі
Бағдарламаның нұсқалары.
Бағдарламаның нұсқаларын Вид менюі – Нұсқа командасын қолдану арқылы
редакторлеуге болады.
2.3.2 сурет. Auto Play Menu Builder бағдарламасының қасиеті
Display Crid - торды көрсету үшін проектеуші терезесінің нүктесін
көрсетеді.
Snap Controls to Grid - проектеуші терезесінің бақылауын автоматты
түзетеді.
Grid Size – Х және Y осі бойынша торлардың интервалын пикселмен
қондырады.
Edit Properties of All Selected Controls – бақылаудың құрамын
редакторлейді.
Minimize other Windows when Testing – негізгі терезені минимизациялайды,
палитраны басқарады, алдын ала көруді түзетеді.
Create Disc Icon Files - autorun.ico құрады және дискінің суреті ретінде
қолданылады.
Create Compressed Data Files – файлдың өлшемін кішірету үшін менюдің
сығылған файлын құрады.
Проектіні басқару
Файл – Новая командасы арқылы жаңа проек құруға болады.
2.3.3 сурет. Auto Play Menu Builder бағдарламасында проект құру терезесі
Load Existing Project – проектінің барлық ақпаратын бағдарламаға
жібереді.
Save Project – проектіні сақтауға арналған.
Test Project – проектіні тексеруге және жіберуге арналған.
Protect Project - проектіге құпия код қоюға болады.
Проектінің нұсқалары
2.3.4 сурет. Auto Play Menu Builder бағдарламасындағы проектінің қасиеті
Icon – менюдің суреттерін қалпына келтіреді.
Cursor, Hot Cursor & Text Cursor – менюдің, тышқанның және мәтіннің
курсорын қалпына келтіреді.
Startup Page - жіберу кезінде қандай бет ашылатынын анықтайды.
Always show the first page - әрқашан бірінші бетті көрсетеді.
Background Music – MP3MP2MP1OGGWAVRMIXMITMODS 3MMTM файлындағы
музыкалық фонды таңдайды.
Әрекеттері редакторлеу
Action Types – қандай әрекет орындалатынын анықтайды. Auto Play Menu
Builder бағдарламасы әрекеттердің бірнеше түрлерін қамтамасыз етеді.
Әрекеттің мынадай түрлері бар:
None - ешқандай әрекет.
Run Program - бағдарламаны жіберу.
Open document – кез келген құжатты ашу.Explorer - папканы қарау үшін
Explorer ашу.
Goto Web - желі арқылы web браузерді ашу.
Send mail – клиентке поштаны жібереді.
Popup Message - хабарлама терезесін көрсетеді.
Launch Slide Show - слайдтарды әртүрлі эффектілермен жібереді.
Control Interact – web - браузерге суреттерді, мәтіндерді шығарады.
Jump to Page – көрсетілген параметрмен беттерді ашады.
Minimize – autoplay менюін минимизациялайды.
Exit – autoplay меюінен шығады.
Құралдардың батырмалары
New – жаңа проект құру.
Open - бұрыннан бар проектіні ашу.
Save - проектіні сақтау.
Close – проектіні жабу.
Test - проектіні тексеру.
Undo - соңғы әрекеттерді жою.
Redo – жойылған әрекеттерді қалпына келтіру.
Cut - кесіп алу.
Copy – көшіру.
Paste - буферге қою.
Delete - жою.
Duplicate - көшірмесін жасау.
Project Options - проектінің нұсқаларын редакторлеу.
Add page – жаңа бет құру.
Remove Page – бетті жояды.
Help – көмек.
2.3.6. Microsoft FrontPage 2003 мүмкіндіктері
Microsoft FrontPage - әртүрлі веб түйіндер жасап оларды басқаратын
бағдарлама.
Front Page және оның интерфейсі. Редакторды жіберу.
Редакторды тікелей жіберу (немесе Microsoft Windows- ден, немесе
аспаптар панеліндегі Show Front Page Editor батырмасын басып, Front Page
жолсерігінен немесе Tools менюіндегі Show Front Page Editor командасымен)
кезінде редактор бос экранмен ашылады; қажетті бетті ашу үшін File
менюіндегі Open командасын қолданып, редакциялауға кірісіңіз.
Жіберілген кезде Редактор өзінің жеке терезесін ашады. Оның жоғарғы
жағында меню және аспаптар панелі орналасады.
Аспаптар панельдерімен жұмыс істеу.
Редактор бөлігінде View (Түр) менюімен басқаруға қойылатын аспаптар
панельдері бар: Standard (Стандартты), Format (Пішімдеу), Image (Суретін
салу), Forms (түрпішін), Advanced (қосымша), Table (Кесте). Олардың
барлығы көрініп тұрғанда Редактор терезесінің едәуір бөлігін алып тұрады.
Сондықтан сізге керек емесін жасырып қойған дұрыс. Аспаптар панелін жасыру
үшін View менюін ашып, сол панель атының қасындағы құсбелгіні алып
тастаңыз.
Жасырынған панельді көрсету үшін оның атын View менюінен тауып алып,
оның қасына құсбегіні қойыңыз. Сонда панель бұрын өзі тұрған жерден
шығады. View менюінен Status Bar (күй- жай жолы) және Format
таблицасының (Пішімдеу симвоолдары) бөлімдері көрінеді.
Редактордың аспап панелі экранның кез- келген жерінде орналаса береді.
Аспап панелін жылжыту үшін оның кез- келген жерінен батырмамен басып, оны
жаңа орынға апарасыз. Егер сіз оны редакторлау терезесінің кез- келген
жеріне қойсаңыз, панель қозғалып тұрды. Егер олай етпесеңіз келмесең
панельді терезенің кез – келген шетіне апарып, сонда қалдырыңыз.
Күй- жай жолы және пішімдеу символдары.
Редактор терезенің ең төменінде орналасқан күй- жай жолын жасыруға да,
көрсетуге де болады; ол үшін View менюіндегі Status Bar командасы
қолданылады.
Кей жағдайларда редактор абзац таңбалары сияқты пішімдеу символын
қоолданады. Беттегі осы белгілерді көрсету немесе жасыру үшін View
менюінен Format Marks операциясын таңдаңыз.
Бетті ауыстыру.
Бетті ауыстыру пернетақта көмегімен жүргізіледі. Мысалы, бетті бір
экранға жоғары немесе төмен айналдыру үшін PageUp және PageDown
пернелері қолданылады. Ctrl+Home пернелерінің комбинациясы беттің ең
жоғарысына, ал Ctrl+End комбинациясы беттің ең соңына алып келеді.
Бетте қозғалыс жасау үшін нұсқа- ұсыныстарды қолдануға болады, айналдыру
сызықшалары терезені көлденең және тігінен бағытта қозғайды.
Front Page редакторында Microsoft Word- тың ең тасымал 25 пернетақталық
комбинациясы жүзеге асырылды, сондықтан Office қолданушылары Редакторда
өзін үйдегідей сезінеді.
Беттің қасиеттері.
Редакторда беттің қасиеттерін белгілеу үшін File менюіндегі Page
Properties комбинациясын, Page Properties сұхбаттық терезесінде жалпы
ақпараттың басқа фондық сурет, фондық дыбыс, фон түсі, мәтіннің
стандартты түстері, беттің өрістері, тағы басқа ауыспалылар сияқты
параметрлер қондырылады. Қасиеттерді редакциялау үшін бет Редактоhда ашық
болу керек.
Title мәтін өрімінде бет атып енгізуге немесе редакциялауға болады; Base
Location өрісі міндетті емес базалық URL бетт3 беруге арналған. Осы
беттің сілтемесі үшін мақсатты фрейм қондыру үшін Default Target Frame
мәтіндік өрісіне оның атын енгізіңіз немесе Target Frame батырмасын
басыңыз. Target Frame сұхбаттық терезесі ашылады.
Background Sound (Файлдық дыбыс) секциясында фондық дыбыс қасиеттерін
өзгертуге болады; бұл процедура бөлшектері “Дыбыстар” бөлімінде
суреттелген.
Background (Фон) қосалқы бетінде фон параметрлері мен әртүрлі
сілтемелердің түстері беріледі.
Specify Background and Colors секцияларында келесі опциялар ұсынылыды;
- Background Image (Фондық сурет). Осы жалаушаны қондырып, беттің
фоны толтырылатын бейнелеуді таңдауға болады.
Браузерлер автоматты түрде осы суретте көбейтеді.
- Watermark (Су белгісі). Беттің скроллиг кезінде өзгеріссіз
қалатын фондық сурет. Оны қозғалмайтындай ету үшін Watermark жалаушасын
қойып, Browse батырмасын басып, керекті файлды таңдаңыз.
- Background (Фон түсі). Егер сіз фон суреттерін қолданбасаңыз, бет
фонының түсін өзгертуге мүмкіншілік бар; фон түсін беру үшін ашылған
Background тізімінен қажетті түсті таңдаңыз. Фон түсін қолданыңыз.
Стандартты түс- қара (Black) болып табылады. Фон түсін таңдай отырып,
мәтін мен бейнелеу онда жақсы көрінетін көз жеткізіп алыңыз.
- Hyper link (Гиперсілтеме түсі). Бұл тізімнен бетте әлі барымаған
гиперсілтемелер бөлінген түсті таңдаңыз.
- Visited Hyper link (Барылған гиперсілтемелер түсі). Гиперсілтеме
бойынша ауысқаннан кейін осы параметрмен берілген өз түсін өзгертеді,
сондай- ақ сол мекен – жайдағы сілтемелер сайттардың барлық бетінде өз
түсін өзгертеді. Сілтемеге түс беру үшін оны ашылған Visited Hyper link
тізімінен таңдаңыз.
Сілтеменің әдеттегі түсі көк (Blue) болып табылады, барылған сілтемеге
күлгін (Rerple) түс бекітілген.
Active Hyper link (Белсенді гиперсілтеме түсі). Гиперсілтемені
... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ш. ЕСЕНОВ АТЫНДАҒЫ АҚТАУ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
Инженерлі-техникалық институт
Кафедра Есептеуіш техника және бағдарламалық қамтамасыз ету
Дипломдық жұмысқа
ТҮСІНДІРМЕ БЕТШЕ
Тақырыбы: Компьютерлік графика пәні бойынша зертханалық жүмыстар
Жұмыс құрамы: түсіндірме бөлім 77 бетте
компакт-диск CD
Студент Жалғасова Жеміс Жалғасқызы
қолы
Ф.А..Т
күні
Жетекші Сұлтанов Оржан Мұратұлы
қолы
Ф.А..Т.
күні
Кафедра меңг. Багаришева Гульшара Ганиевна
қолы
Ф.А..Т
күні
Бөлім бойынша кеңесшілер:
Технологиялық бөлім: Балтабекова Жаннат Талгатовна _
қолы
Ф.А..Т күні
Конструкторлық бөлім: Балтабекова Жаннат Талгатовна ___
___
қолы
Ф.А..Т
күні
Экономикалық бөлім: Кадырова Гульжиян
Маратовна__________
қолы
Ф.А..Т
күні
Еңбекті қорғау
және экологиялық бөлім Кенжетаев Гусман Жардемович
қолы
Ф.А.Т.
күні
Норма Бақылаушы Балтабекова Жаннат Талгатовна
қолы
Ф.А.Т. күні
Ақтау-2008
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТІРЛІГІ
Ш. ЕСЕНОВ АТЫНДАҒЫ АҚТАУ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
Инженерлі-техникалық институт
Кафедра Есептеуіш техника және бағдарламалық қамтамасыз ету
Мамандық 050704 Есептеуіш техника және бағдарламалық қамтамасыз ету
Дипломдық жұмыс орындалуына
ТАПСЫРМА
Студентке Жалғасова Жеміс Жалғасқызына
(фамилия, аты-тегі)
Жұмыс тақырыбы Компьютерлік графика пәні бойынша зертханалық жұмыстар
ЖОО бұйрығымен бекітілген № _______ _____ ____________200__г.
Аяқталған жобаны тапсыру мерзімі _____
____________200__г.
Жұмыстың бастапқы мәліметтері
1. Компьютерлік графика курсы бойынша зертханалық жұмыстар_____
2. MS Internet Explorer; Microsoft Notepad; Macromedia Flash MX
2004;____________
Camtasia Studio; Рекордер Xara 3D6 бағдарламалық жабдықтар
____________
Дипломдық жұмыста қарастырылатын сұрақтар тізімі:
1. Теориялық материалдар орналастыру үшін Web – бетшелер жасақтау, оларды
өзара байланыстыру.
2. Web –бетшелерде суреттерді, кестелерді орналастыру.
3. HTML, Delphi тілінде тестілік бағдарлама жасау.
4. Тестілік бағдарламаның жұмыс жасауға қабілеттілігін тексеру.
Графикалық материалдар тізімі(нақты көрсетілген сызбалармен) компакт-диск
CD-R
Ұсынылған негізгі әдебиеттер
1.Ю. Гурский, Г. Корабельникова Photoshop 7 трюки и эффекты учебный
курс, Питер – 2003г.
2. Кобурн Ф., Маккормик П. Эффективная работа с CorelDraw Издательство
Питер, 1998.
3.Абрамов С.А. Начало информатики.Москва,Наука, Гл. Ред. Физ.- мат.
Лит.,1989.-256с
4.Тайц А., Тайц А. CorelDraw. Краткий курс. Издательство Питер, 1999.
5.Г.Д. Фролов, Э.И. Кузнецов Элементы информатики
6.Е.К. Балапанов, Б.Бурибаев, Г.А. Мадьярова, Р.М. Дузбаева Лабораторный
практикум.
7.Под редакцией Ершова А.П., Монахова В.М. “Основы информатики и
вычислительной техники” - М.“Просвещение”, 1992г.
8.Савельев А.Л. Сазонов Б.А. Лукьянов С.Э. “Персональный компьютер для
всех” - М. “Высшая школа”, 1991г.
9.Фигурнов. В.Э. “IBM PC для пользователя” - М. “Финансы и статистика”,
1997г.
Аннотация
Дипломдық жұмыс Компьютерлік графика пәні бойынша зертханалық
жұмыстарды өңдеуге арналған. Алты тараудан тұратын зертханалық жұмыстың
мазмұны компьютерлік графиканың негізгі түсініктеріне және графикалық
түрлеріне арналған. Әрбір тарауда теориялық материалдарды бекітуді
қамтамасыз ететін бейне сабақтар және бақылау сұрақтары мен тапсырмалары
өңделген. Барлық курс бойынша оқытылған білімді меңгеруде тиімді топтық
бақылау үшін тестілік бағдарлама Borland Delphi және HTML гипермәтіндік
белгісі тілінде өңделген және автономды жұмыс жасайтын бағдарлама түрінде
берілген. Бейне сабақтар Camtasia Studio, Interwrite Workspace
бағдарламасында жазылған. Әрбір бейне сабақтарды графикалық бағдарламаның
негізгі жұмыс принципі және негізгі құралдары көрсетілген.
Өңделген бағдарламалық қамтамасыз ету қазіргі сәтте қарсылықсыз
жұмыс жасайды және техникалық жоғарғы оқу орындарында Есептеуіш техника
және бағдарламалық қамтамасыз ету, Ақпараттық жүйе бағыты бойынша
студенттерді дайындауда электронды оқыту басылымы ретінде пайдалануға
ұсынылған. Сонымен бірге бұл бағдарламаны осы облыста өз білгенін кеңейту
құралы ретінде пайдалануға болады.
МАЗМҰНЫ
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...5
1. Теориялық бөлім ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ..8
1.1. Оқытатын бағдарлама жасау жабдықтарын қадағалау және зертханалық
жұмыстарға қойылатын талаптардың қалыптасуы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .8
1.1.1. Сызықтық мәтін негізіндегі жүйелер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .8
1.1.2. Мультимедиялық оқыту жүйесі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...9
1.1.3. Гиретмәтін негізіндегі жүйелер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 9
1.1.3.1. ОЖ Windows анықтамалық жүйесі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .9
1.1.3.2. ГиперТәсіл пакеті ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...10
1.1.4. Зертханалық жұмыстардың жасау ерекшеліктері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..11
2. Тәжірибелік бөлім ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ..14
2.1. Тесттік бағдарламаны құру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...14
2.2. Тесттің қорытындысы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .18
2.3. Зертханалық жұмыстардың бағдарламалық платформасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 19
2.3.1. HTML гипермәтін белгісінің тілі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .19
2.3.2. MS Notepad (Блокнот) –пен жұмыс жасау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..20
2.3.3. Camtasia Studio
Max ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 20
2.3.4. Interwrite
Workspace ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .22
2.3.5. AutoPlay Menu Builder
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 28
2.3.6. Microsoft FrontPage 2003 мүмкіндіктері
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ...32
2.4. Зертханалық жұмыстың құрылымы және оны бағдарламалық
жабдықтау ... ... ... ... ... ... .. ... ..47
2.5. Ақпараттық және бағдарламалық жабдыққа қойылатын
талаптар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..48
3. Жобаның ұйымдық – экономикалық
қалыптасуы ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ...49
4. Жобаның қауіпсіздігі және экологиялығы
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... 57
Қорытынды
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...76
Әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
...77
кіріспе
Соңғы онжылдықта орта және жоғары мектептерде оқытылатын оқыту
материалдарының күрделілігі және көлемінің айтарлықтай ұлғаюы байқалды.
Осымен қатар көптеген оқу орындарында жоғары маманданған оқытушылардың
жетіспеушілігі орын алды. Көптеген қиыншылықтар әртүрлі оқу жүйелерінің
таралу, дайындап шығару және оперативті дайындық кезінде жиі пайда болды.
Көрсетілген факторлар түлектерді дайындау сапасында көрінеді. Осыған
байланысты оқытудың прогрессивті әдістемелерін пайдалануға көп көңіл
бөлінеді, соның ішінде есептеу техникасын пайдалану да көзделген.
Білім алуды жүргізуге арналған бағдарламалар зертханалық жұмыс атауын
иемденді.
Зертханалық жұмыс – тапсырмалардың қалыптастыруын, оқытылатын
объектілердің көрнекті компьютерлік үлгілерін және құбылыстарын, қажетті
көмекке табылған шешімдерінің тексеруін және модельдеуін көрсететін
бағдарлама.Бұл бағдарлама күрделі болып табылады.
Электрондық жұмыс – оқу бағдарламасының зертханалық және практикалық
жұмыстардың, практикалық тапсырмалардың немесе жаттығулардың жүйелі
ұйымшыл жүйелігі.Ол:
• Зертханалық және практикалық жұмыстардың, тапсырмалардың орындалу
нұсқауларын;
• Бақылауға немесе өздік бақылауға арналған құралдарын
қамтамасыз етеді.
Зертханалық жұмыс өзінің анықтамасымен және қойылған мақсаттарымен
білім алатын ортаның құрама бөлімі болып табылады.
Бағдарламалық қамтамасыз етудің функциясына қосылатын зертханалық
жұмыстың машиналық графиканың құралдарында әртүрлі графикалардың,
қисықтардың, беттердің және басқа абстрактілі математикалық объектілердің
көзбен шолуларына арналған іскерлік және ғылыми графиктердің
мүмкіншіліктері болуы тиіс. Бағдарламалық қамтамасыз етудің зертханалық
жұмысында есептеу нәтижесін және орындалған тапсырмаларды бақылаудың
айқын түрлерін ұсынуға арналған редакторлеу құралдары болуы керек.
Берілген зертханалық жұмыстың мақсаты болып табылады:
• талдаудың практикалық дағдыларын және пәндік облыстың үлгілерін тауып
алу;
• графикалық бағдарламаның жұмысымен таныстыру;
• графикалық бағдарламаның мүмкіншіліктерін және құралдарын оқыту;
Зертханалық жұмыс студенттердің зертханалық жұмыстарының үш циклін,
үлгілеушілердің айқын пәндік облысын, әрбір студентке ұсынылған
тапсырмаларды жүйелі орындалуын болжайды.
Әрбір зертханалық жұмыс берілген тапсырманы оқытушының түсіндіруімен
басталады.Түсіндіруден кейін тапсырманы студенттер өз бетімен орындайды.
Әрбір зертханалық жұмыстың есептеу нәтижесі болуы керек.
Инженерлік білім алуда құрастырушылардың ең маңыздысы зертханалық
жұмыс болып табылады. Әртүрлі пән бойынша зертханалық жұмыстарды
орындауға кірісу үшін студент компьютерлік бағдарламаның жеткілікті
санымен жұмыс істеуін үйренуі тиіс.
Стандартты бағдарламаны қолдануымен компьютерлік зертханалық жұмысты
орындауға арналған әмбебап аспаптық жүйелерді құру зертханалық
жұмыстардың орындалуымен әдістемелік нұсқауларды өңдеуші оқытушының
еңбегін және студенттердің уақытын үнемдеуді, базалық іскерліктерді алуды
және жетілдіру мүмкіншіліктерін пайдалануды жеңілдетеді.
Компьютерлік зертханалық жұмыстар пән бойынша электрондық оқулық
кешеннің материалдарымен байланысты болуы керек.
Компьютерлік зертханалық жұмыстарды орындауда әдістемелік материалдарда
мақсаттар, негізгі тапсырмалар және қойылған талапқа жету үшін
студенттердің қажетті әрекерттерді орындау жүйелігі толық баяндалуы керек.
Алынған нәтижелерді талдауда және есептеу нәтижесін дайындаудағы
орындалатын талаптарға студенттердің назарын аудару керек.
Компьютерлік зертханалық жұмыстардың әдістемесінде зертханалық жұмыстарды
орындауда студенттердің даярлық нәтижесін бағалауға мүмкіндік беретін
кіріс бақылаулар және қосымша дайындаудың кепілдемелері болуы керек.
Жұмыстың орындалу нәтижесінде алынған білімдердің, іскерліктердің,
дағдылардың қорытынды компьютерлік бақылаулары зертханалық жұмыстың
міндетті элементі болып табылады.
Дипломдық жұмыстың негізгі мақсаты пайдаланушыны берілген пән бойынша
мемлекеттік және орыс тілінде тек қана теориялық негіздермен таныстырып
қана қоймай, жаттығулар орындап, қойылған сұрақтарға жауап беріп және
пәннің берілген курсы бойынша тесттен өтіп, білім деңгейін тексеріп көру
мүмкіндігін туғызатын Компьютерлік графика пәні бойынша зертханалық
жұмыс жасау.
Зертханалық жұмыс ауқымды жүйеде пайдалану мүмкіндігі оны аса көп
пайдаланушының қолдануына мүмкіндік береді және дистанционды білім беру
жүйесі үшін технологиялық негіз ретінде қызмет етеді.
1.Теориялық бөлім
1.1.ОҚЫТАТЫН БАҒДАРЛАМА ЖАСАУ ЖАБДЫҚТАРЫН ҚАДАҒАЛАУ ЖӘНЕ ЗЕРТХАНАЛЫҚ
ЖҰМЫСҚА ҚОЙЫЛАТЫН ТАЛАПТАРДЫҢ ҚАЛЫПТАСУЫ
Қазіргі уақытта магнитті ақпарат тасушыларда зертханалық жұмыстың
барынша көп саны және оларды жасау жабдықтары жасалған. Оқыту
материялдарының ұсынылу түрі бойынша оларды үш негізгі түрге бөліп
қарастыруға болады – жай түрде, мультимедиялық және гипермәтіндік құжат
түрінде.
1 Сызықтық мәтін негізіндегі жүйелер
Қарапайым құжат түрінде, яғни сызықтық мәтін түрінде материалды
айтқанда кейбір мәтіндік тақырыптарды және беттерді, сонымен бірге кейбір
суреттерді қамтитын материалды елестетуге болады. Берілген мәтінмен білім
алушыны таныстыру алдын-ала анықталған жағдайда, яғни ол өзгертуге
болмайтындай етіп жүргізіледі. Өте жақсы жағдайда нақты жүйе кейін адымдап
қайта оралады немесе оқуды ең басынан бастауды адымдайдытыру алдын-ала
анықталған жағдайда, яғни ол өзгертуге болмайтындай етіп жүргізіледі. дік
тақырыптарды және беттерді, сонымен бір.
Берілген нақты ұйымдастырылған жүйе әдетте қандай да тесттік
бағдарламамен өлшенбейді, ал егер ондай болса, онда барлығы неге
қабілетті, бұл- білім алушыға оқыған материал бойынша баға қою болып
табылады, оқып үйренген емес, оқып берген еңбегі үшін қою.
Жоғарыда көрсеткендей нақты типтің жүйелері қаншама оқу
тапсырмаларының жүзеге асырылуы үшін аз сәйкес келеді.
1.1.2.Мультимедиялық оқыту жүйесі
Мультимедиялы оқу жүйелері оқу материалының демонстрациясы мен теорияны
біріктіруге рұқсат етеді. Сонымен қатар компьютерлік имитатор түріндегі
практикалық сабақтарды, тестілеу жүйесін және барлық интерактивті
компьютерлік оқулықтағы қосымша материалдарды біріктіруге рұқсат етеді.
Мультимедиялы оқулық тек қана оқытушыны әрбір күндік функциядан
тасымалдайды, ол сонымен қатар білім алушының пәнге деген қызығушылығын
маңызды жоғарылатады және білімді жетілдіруді қамтамасыз етеді. Бірақ
мультимедиялы жүйелер аппаратты қолдауды талап етеді. Жадында үлкен
көлемді алып отырады, оларды қолданудың аймағын шектейді.
1.1.3. Гипермәтін негізіндегі жүйелер
Оқу жүйесінің үшінші түрі болып оқудың гипертекстік жүйесі табылады.
Гипертекст ішіне басқа мәліметтерге сілтеу енгізілген өзге түсті
мәтіннен немесе суреттен тұрады. Мәліметтер ішіндегі парақтарда
гипертекстік немесе жай, қарапайым сілтеулер асты сызылған сөздер арқылы
немесе белгіленген сурет көмегімен іске қосылады. Сол сөзді немесе суретті
тышқанмен шерткенде сонымен тығыз байланысты құжат пайда болады. Ол
құжаттар мәліметтер ішіндегі басқа парақтарда орналасып бейнежазба, сурет
немесе жазылған дыбыс күйінде болуы мүмкін.
Кейбір гипертекстік жүйелерді жасау құралдарын қарастырамыз.
1.1.3.1. ОЖ Windows анықтамалық жүйесі
Тәсілдердің біреуі Windows анықтама жүйесі негізінде берілген құрылымды
жасағанда құрылады. Бұл тәсіл бірнеше плюстерді қамтиды, оның бастысы-
жүйе жаңалықтарын жүзеге асыру, яғни ол кілттік сөз бойынша іздеу жүйесін,
сөздіктердің автоматты шығарылуын және баспаға құжаттарды шығару
мүмкіндігін көрсетеді. Анықтама жүйесінің файлдары графика және анимация
сияқты форматталған мәтін түрінде құрылуы мүмкін. Мұндай файлдардың
құрылуы арнайы бағдарламалық қамсыздандыруды талап етеді, оның көмегімен
компиляция процесі жүргізіледі, анықтама файлдарының өзі өзгермейді,ол
үшін компилятор қажет етіледі. Анықтама файлдары бағдарламалық
элементтерді қамти алмайды, анықтама жүйелері де оны жасау үшін қандай да
бір ішкі тілді қамтымайды. Бірақ оның орнын бір құрал алмастырады, оның
көмегімен біз локальды компьютердің қатты дискісінде болатын орындалған
файлдарды жібереміз.
Windows анықтама жүйесін қолданудың ең басты минусы оның
модификациясының мүмкін еместігі және интерфейстің өзгеруінің мүмкін
еместігі болып табылады. Оқулықты тексеру терезесі объектімен операциялық
жүйеде құрылған болып табылады, оның навигационды механизмін өзгерту
мүмкіндігі қойылмаған.
1.1.3.2 ГиперТәсіл пакеті
Пакет ГиперТәсіл өңдеу жүйесі – электронды каталогтарды, CD-дискісінде
жарнамалық басылымдар мен оқулықтарды, Internet-тегі публикация және
көмек жүйесін, сонымен бірге басқада электронды оқулықтар және
қосымшалардың мультимедиасын жасап шығаруға арналған құрал.
ГиперТәсіл мәтінді, гипермәтінді, анимацияны, бейне суреттерді,
дыбыстарды толықтай біріктіре отырып, қазіргі кездегі стандартпен жауап
беретін қосымшаның күрделі және әдемі мультимедиасын жасауға мүмкіндік
береді.
Бұл пакеттің көмегімен кәсіптік мультимедиа өнімдері жасалған: "Ваша
собака" дискісі, "Социальная компетентность" мультимедиялы оқулығы
т.с.с.,сонымен қатар ақпараттық жүйелер, электронды оқулықтардың
көпшілігі, өнім каталогтары.
Пакеттің стандартты нұсқасы екі модульді құрайды - монтаждау столы, ол
редакциялаудың элементінсіз болып келеді, тексеру бағдарламасына,
қосымшаны тексеруге және жалпы дизайнға арналған.
Пакеттің кәсіптік нұсқасы келесі модулмен толықтырылған:
байланыс бойынша ассистент- берілген ереженің өңдеушісі бойынша
автоматты түрде гипермәтіндік байланысты шығарады;
мәтін бойынша ассистент- үлкен мәтінмен гипертексті автоматты түрде
ерекшелейді;
құрылым бойынша ассистент- өңделетін қосымшаның құрылымын тексеруге
көмектеседі;
орналастыру бойынша ассистент- қосымшаның CD ROM мультимедиясының
дистрибутын автоматты түрде шығарады.
Жоғарыда көрсетілгендей, берілген пакет мультимедия-қосымшаның
жұмысына негізделген және оқу жүйесін құруға арналған арнайы құрал болып
табылмайды. Мұнда оқу жүйесінің жұмысы кезінде қажетті кейбір мүмкіндіктер
бар, мысалы: гипертекстпен байланысты автоматты түрде жоғарылату,
құрылымды талдау мүмкіндігі. Бірақ ондай заттардың болмауы оқу жүйесінің
сапалы жүруі үшін бұл жүйелерді жарамсыз етеді.
5 Зертханалық жүмыстың жасау ерекшеліктері
Өздігінен оқулықсыз және оқу әдебиетсіз ешқандай күндізгі оқу да,
сырттай оқу да мүмкін емес. Сол кезде оқулықтың болмауы электронды
анықтамалар мен көлемді анықтамалық әдебиеттерді иемденетін компьютерлік
жүйелер мен компьютерді үйрену кезінде кедергі келтіреді. Мұндағы сылтау
дербес ЭЕМ-мен жұмыс жасаудың диалогтық формалары болып табылады. ЭЕМ
жүйесінің ақпараттық мүмкіндігіне дербес компьютерлердің диалогтық
мүмкіндігіне және электронды оқулықтарды қолдануға негізделген оқу жүйесі
жаңа білім технологиясы үшін негіз болып есептеледі, оның ішінде
дистанционды білім жүйесі үшін
технологиялық база негіз болып саналады. Электронды анықтамалармен,
электронды энциклопедиялармен, электронды газеттермен және журналдармен
электронды оқулықтар электронды оқыту құралының анықталған түрі болып
табылады. Зертханалық жұмыстың негізі ретінде олар бір жағынан электронды
кітапты, ал екінші жағынан диалогты оқу-бақылау бағдарламасын айтуға
болады.
Көпшілік жағдайда электронды оқулықтар қағаз оқулықтарды алмастыра
алмайды және алмауға тиіс, бірақ осы қағаз оқулықтарға компьютерлік және
толықтырушылық қызмет атқаруға тиіс. Бұл жағдайда жаңа білім
технологиялары оқулықтың дәстүрлі технологиясының онжылдығына жетуге
өздерінің алдына мақсат қойды және жаңа ақпараттық технологиялардың барлық
мүмкін пайдалануға мүмкіндіктерін береді. Тағы да үлкен қажеттіліктер
өздігінен оқуға немесе сырттай оқуға есептелген білімді бақылаудың
аппаратына және оқу материалының сапасына тығыз байлынысты.
Бақылау сұрақтары барлық негізгі тақырыптар және оқу курсының бөлімдері
бойынша құрастырылуы тиіс. Бақылау сұрақтарының толықтай жинағы білікті
білімнің бағасының сұрақтарын шешуге мүмкіндік береді.
Бұл сұрақтар эталонды жауабы бар немесе таңдаулы түрде құрастырылған
әртүрлі тесттерді жасауға арналған ақпаратты-логикалық негізді қамтиды.
Оларды құру үшін оның ең қарапайымы эталонды жауапты тесттер болып
табылады. Тесттің бұл түрі оқу материалдары бойынша дайындалады және
альтернативті дұрыс емес жауапты дұрыс емес жауапты өңдеуді қажет етпейді.
Келесі мәселе болып қазіргі дербес ЭЕМ-де электронды оқулықтарды
реализациялау үшін бағдарламалық қабықты жасау есептелінеді, ол тестпен,
оқу материалымен жұмыстың диалогтық формасын және білімнің алынып
тасталған тестілеріне арналған осы құралдарды қолдану және білімнің
тесттік қорытындысын автоматтандырып өңдеуді жібереді.
Осы ақпараттық – логикалық тәсіл оқу материалы сияқты оқу жоспарымен,
бағдарламасымен байланысты бақылау сұрақтарының жүйесі ретінде эффективті
электронды оқыту басылымының және сапалы оқу жүйесін дамытуға адекватты
тәсілді ұсынуға болады.
ЭЕМ жүйесінің ақпараттық мүмкіндігінің және дербес компьютерінің
диалогтық мүмкіндігінің зертханалық жұмыстарды қолдануға негізделген оқу
жүйелері жаңа білім технологиясы үшін негіз болып табылады, оның ішінде
дистанционды білім жүйесі үшін технологиялық база болып саналады.
Барлық жоғарыда айтылғандарды келтіре отырып, мүмкіндіктің тізімін
формалауға болады, олар электронды оқу жүйесінде болуға тиіс.
Қолданушылар үшін:
▪ әртүрлі деңгейде оқуды ұйымдастыру- бастапқы таныстықтан материалдық
нақты жетілдіруге дейін;
▪ оқу мақсатынан шыға отырып, материалды ұсыну мүмкіндігі;
▪ тесттік тексеру қорытындысы бойынша материалдардың компановкасы;
Жұмысшылар үшін:
▪ енгізілген анықтаманы түзетуді тексеру;
▪ анықталмаған түсінік тізімін формалау;
▪ адам-компьютер қолайлы диалогын ұйымдастыру;
▪ қолданушы интерфейске эргономикалық қажеттілікті бақылау.
2. Тәжірибелік бөлім
2.1. Тесттік бағдарламаны құру әдісі
Тест бағдарламасы блокнотта HTML тілімен қатар Java Script тілі
қолданды. Тесттік бағдарлама әрбір зертханалық жұмысқа сәйкес жасалынған,
яғни 8 зертханалық жұмысқа 8 Тесттік бағдарлама жасалынды. Тестік
бағдарлама 10 сұрақтардан 4 жауаптардан тұрады. Әр бір жауап үшін форма
қолдандық, 4 жауап үшін 4 форма жасалынды. Дұрыс жауаптарды белгілегеннен
соң Нәтижені көру батырмасын басу қажет. Қорытындыға тестінің қорытындысы
көрсетіледі. Жауаптарға сәйкес бағдарлама бағалайды:
• 9-10 дұрыс жауап - (дәстүрлі) 5 (өте жақсы);
• дұрыс жауап - (дәстүрлі) 4 (жақсы бағасын);
• 5-6 дұрыс жауап - (дәстүрлі) 3 (қанағаттанарлық);
• 4 немесе одан төмен жауап болса, тест бағдарламасы Қайтадан
дайындалыңыз деген хабарлама шығарады. Бағаңыз екі, деген ұсынысын
келтіреді. Сұрақтарға жауап бергеннен кейін, қорытынды бағасын алғаннан
кейін Сұрақтарға өту батырмасын басуымыз керек. Сұрақтарға қайтадан
жауап беру үшін Форманы тазалау батырмасын басамыз.
Сұрақтардың жауаптарын есептеп, тексеріп, баға қою үшін біз келесі
кодтарды қолдандық:
function showResult(){
var nok=0;
var i,s;
for (i=0;iansw.length;i++)
{
nok+=answ.charAt(i)=="1"?1:0;
}
if(nok=4) s='"ҚАНАҒАТСЫЗДАНДЫРАРЛЫҚ"';
if(nok4 && nok6) s='"ҚАНАҒАТ"';
if(nok==6) s='"ҚАНАҒАТ"';
if(nok6 && nok8) s='"ЖАҚСЫ"';
if(nok==8) s='"ЖАҚСЫ"';
if(nok8) s='"ӨТЕ ЖАҚСЫ"';
document.test.s1.value="Дурыс жауап саны "+nok+
".Баға "+s+". сұрактардың қасындағы терезеге қараңыз. Егер"+
" Сіз дұрыс жауап берсеңіз, онда (+), егер Сіз кателессеңіз,
онда (-).";
with(document.test).
Әрбір зертханалық жұмысқа сәйкес керекті тестті таңдап алуға болады.
2.1сурет.
2.1 сурет. Керекті тестті таңдау терезесі
2.2 сурет. Тест бағдарламасының үлгісі
2.3 сурет. Қорытынды нәтижесінің бейнесі
Тест бағдарламасы орыс тілінде Delphi бағдарламасында жасалған.8
зертханалық жұмысқа сәйкес 8 тест бағдарламасы құрылған. Тест бағдарламасы
10 cұрақтан 4 жауаптан тұрады. Дұрыс жауаптарды белгілегеннен соң Далее
батырмасын басу керек. Тесттің қорытындысы шығады. Ал Вычислить процент
батырмасын басқанда қанша пайыз екені көрсетіледі. Завершить батырмасы
шығуға арналған.
2.4 сурет. Тест бағдарламасының үлгісі
Тест бағдарламасын Delphi бағдарламасында жасау үшін Label, Button,
RadioButton командаларын қолдану керек.
2.5 сурет. Қорытынды нәтижесінің бейнесі
2.2. Тесттің қорытындысы
Сонымен тесттің нәтижесі жақсы - бұл білім сапасын тез көрсету және
қорытынды жасай келе барлық материалды түрлендіреміз.
Тестілеу көмегімен оқытуды анықталатын материалды білуге болады. Сонымен
қатар бұл түрдегі білімді тексеру тиімді, жан-жақты және негізгісі тез
болып табылады. Сол сияқты үйрету тез жүреді, егерде студент әрбір өзінің
жауабының нәтижесі дұрыс болса, онда студент дәлелдеуді алу керек, егер
дұрыс емес болса ол мұндай жабдықтауды тез білу керек. Сондықтан оны оқыту
шамалы кідіруді тоқтатады. Тестілік бағдарламаның өңдеу процесі анық және
дәл, сауатты, дұрыс ұйымдастырылу керек.
Тест сұрақтардан тұрады. Әрбір сұраққа 4 жауап беріледі, көбінесе 1
жауап нұсқасын таңдау қажет, бірақ кейбір сұрақтарда барлық жауаптар
нұсқасын таңдау керек. Сұрақтарда тапсырмалар жиі кездеседі, оларды
есептеу керек. Сонымен қатар бөлек емтихандарда кейбір практикалық
жағдайды шешуге сұрақтар қойылады.
Балдау процесінде үш негізгі процесті белгілеуге болады:
1. Сабаққа тиісті тест тобынан балл санын тағайындау;
2. Тест салмағын (балл) тағайындау;
3. Тест сұрағының салмағын (балын) тағайындау;
Әр процестің ішінде біркелкі қимыл өңделеді. Бір процестен басқа
процеске ретті өтуге ұсынылады.
Бірінші процесс тест тобынан балл шығарады.Балл саны біршама үлкен болып
табылады. Есептеу нүктесінде бірінші сабақтың тест тобынан санау керек.
Балл санының кейінгі анықтамасы сол біршама үлкен өңделеді.
Екінші процесс бірінші процеске ұқсас, бірақ балл қосуы материал
бөліміне байланысты біршама қиын өңделеді. Сонымен өтіп кеткен кезеңдегі
жалпы балл санын есептейді.
Соңғы кезеңде әрбір тест сұрағының қиындығы бағаланады және онда әрбір
балл саны тиісті тағайындалады. Сөйтіп әр кезде баға біршама өңделеді.
2.3. Зертханалық жұмыстың бағдарламалық платформасы
Жобаны өңдеу үшін келесідей бағдарламар қолданылды:
- HTML (Hyper Text Markup Language) гипермәтін белгісінің тілі;
- Microsoft NotePad – Блокнот мәтіндік редактор;
- Camtasia Studio Max;
- Interwrite Workspace;
- Auto Play Menu Builder;
- Microsoft Front Page;
- Microsoft Visual Basic 6.0- Windows-бағдарламасын өңдеуге арналған
визуальды - әдістемелік құрал.
2.3.1.HTML гипермәтін белгісінің тілі
HTML (HyperText Markup Language) —бұл Web-ортасында гипермәтіндік
құжаттарды дайындауға арналған стандартты тіл. HTML-құжаттар Web-
браузердің әртүрлі типімен қарастырылуы мүмкін. Егер құжат HTML-ді қолдану
арқылы дайындылған болса, Web-браузер құжаттың әртүрлі элементін және оның
бірінші реттік өңделуін бөлу үшін HTML-ді қажет етеді. HTML қолдану кез
келген қажетті құжаттарды қарау жүйесін, графикалық элементтерді,
шрифтерді, сызықтарды қолдана отырып, құжатты форматтауға мүмкіндік
береді.
Көптеген құжаттар стандартты элементтерді иемденеді, сол сияқты
кіріспені, параграфты, тізімді де қамтиды. HTML тэгін қолдана отырып,
құжаттардың ақпараттық толықтығын және жалпы құрылымын сақтап, берілген
элементтер
бейнесі үшін қажетті ақпаратпен Web-браузерлерді қамтамасыз етіп, сіз
оларды айырып біле аласыз. Web-браузер —HTML құжатын оқу үшін қажет
жалғыз ғана құрал. Ол HTML тэгін қажет етеді және құжатты бастапқы түрін
өзгертпей, экранда шығара алады.
2.3.2.MS Notepad (Блокнот)-пен жұмыс жасау
Блокноттың көмегімен HTML-құжаттарын редакциялаймыз. Блокнот қолдануда
қарапайым және Microsoft Windows9х и WindowsXP стандартты кешеніне
(комплектация) жатады.
2.3.3. Camtasia Studio Мах
Camtasia Studio – әртүрлі форматтарда экраннан видео файлдарды жазу
үшін керек. Ол өте жақсы утилиттердің бірі. Онда видио жазбаларын жөндеуге
мүмкіндік береді. Camtasia Studio дауыс қозғалыстарын кез – келген
Windows жүйесінде стандартты AVI файл қылып сақтайды. Сонымен бірге видио
негізі ехе – файл болып орындалады. Camtasia Studio – эффект қатарын құрып
және онда бөлек кадрлармен жұмыс жасай алады. Мұндай дайындық үшін
қысылғанвидио білім, дистанционды оқытулар үшін қолайлы мұнда запись
немесе жазба тез және оңай жолдармен жазылады. Camtasia Studio үшін
минималды жүйелік талабы бар.
Ол:
Windows 2000 немесе ХP Microsoft Direct 8.1 деп жоғарғы 500 Hr немесе
64 Мегабайт оперативтік жады бар процессор қондырулы керек.
Camtasia Studio – ның төрт утилиті бар:
1. Camtasia Menu Maker
2. Camtasia Player
3. Camtasia Theater
4. Camtasia Recorder
Бұл утилиттермен жұмыс жасау үшін негізгі интерфейс бағдарламасы керек.
Camtasia Studio сферасын қолданудың өзі әртүрлі өндірушілер арызымен бұл
бағдарлама кемдегенде 50 түрлі жағдайда керек болып қолданылуы мүмкін.
Компьютер ойындарын жазба жазу үшін интерактивті файл анықтамасын құру
үшін қолданылады.
Жобаға файлды қосуға болады TaskList меню арқылы импортировка болуға
болады. Бұл меню арқылы өз комментариларымызды және әртүрлі графиктерді
жөндеп жасалған объектілерімізді сала аламыз. Осы меню көмегімен ең
маңызды бейнелерді назар аудартуға да болады. Қосалқы ақпараттарды қосуға
да болады. Біздер көптеген видиофайлдар мен жұмыс жасасақ бейнеден
екінші бір бейне таспаға өтуге болады.(Transition) кітапхана көмегімен
жасауға болады. Camtasia Studio жұмыс столында көптеген бейнеклиптер
орналасқан және тұрған болса кітапханаға рұқсат ала аламыз. Бұл жағдайда
TaskList терезесінде Transitions сілтемесі белсенді орын алады.
Transitions терезесіне өткен соң Camtasia Studio өз түрін
өзгертеді.Әрбір өту иконки түрінде көрсетілген.Екі рет басу арқылы эффект
жағдайын қайта қарау терезесінде
көре аламыз. Timeline бейне шкаласында біздің бейне жұмысымыз кейбір
облыстар үшбұрыштар түрінде беріледі. Бұл облыс иконкасына өту арқылы
біздер жобаға қоса аламыз.
Camtasia Recorder
Camtasia Recorder ең негізгі утилиттің бірі. Бұл бағдарлама дауыс пен
видионы қолдану үшін керек.Маңызды рөл атқарады. Біріншіден бейнелер
шетінде System Stamp деп аталатын әртүрлі ақпараттар бейнеленуі мүмкін
онда уақыт пен датасы клиптің құрылған немесе жасалған уақыты компьютер
аты т.б көрсетілуі мүмкін. System Stamp экран бұрышында үнемі тұруы
мүмкін. Camtasia Studio есеп панелінде және монтаж столы қарапайым және
түсінікті видиоклиптерді қоя алады.
Flash Hot Spot интерактивті облысы берілген позицияға пауза жасау үшін
немесе айттыру үшін және басқа бейнероликтер жасап одан өтіп көрсету үшін
Wеб – беттерді ашу үшін қолданады.
Интернеттегі публикациялар Camtasia Studio Wеб – презентацияларын
автоматты түрде құруды қамтамасыз етеді. Theater тегін қосалқы компаненті
экранға қолайлы меню ол Flash презентациясы.Онда бірнеше бейнероликтен
құралған.Презентация үшін Camtasia Studio ең қолайлы жақсы шешім. Жұмыс
столында болып жатқан қозғалыстарды Camtasia Studio көмегімен жазып қана
қоймай сонымен бірге видионы сақтап, веб камера мен дауысты эффект
қатарына ретімен қоюға болады. Және интерактивті меню құруға болады.
Camtasia Studio бағдарламасына Tech Smith TSCC codec кодектерін қолдануды
ұсынады. Онда әлсіз конфигурацияның өзін нашар нәтижемен емес керісінше
жақсы нәтижемен көрсетеді.
2.3.4. Interwrite Workspace
Interwrite Learning компаниясының аппараттық және бағдарламалық
қамтамасыз етуі барлық жүйенің презентацияларының нәтижелі және қуатты
интерактивтік жүйесін қамсыздандырады. Interwrite құрылғысының кез
келген Interwrite Board доскілерінің, Interwrite Pad блокнотының және
Interwrite Panel панелінің қиыстыруы оқу барысында аудиторияда белсенді
қатысуына жағдай жасайтын динамикалық әрекеттердің ортасын
қамсыздандырады.
Interwrite Workspace бағдарламалық қамтамасыз етуі ойлармен белсенді
айырбасты ынталандырады. WebEx қосу қатысушылардың әлем шартараптарының
процесіне қатысуға рұқсат етеді.
Interwrite аппараттық қамтамасыз етуі Interwrite – тың арнайы
электрондық қауырсындарымен жабдықталған Interwrite Board доскілері,
Interwrite Pad блокноты және Interwrite Panel панелі бірге жұмыс
мүмкіншілігін қамсыздандырады. Interwrite Workspace бағдарламалық
қамтамасыз етуі интерактивті ортаны нақтылыққа айналдыратын аспаптарды
ұсынады. Бұл файлда анықтама Interwrite Workspace бағдарламалық қамтамасыз
етуімен жазылады.Файлда Interwrite Workspace бағдарламасының құралдары,
элементтері және функциялары қаралады. Презентацияның бірінші үлгісі
сеансқа кіруде жасалады. Оймен және сызбалармен жасалған әрбір бет
сеанстық жазба жасай отырып презентация файлында автоматты түрде
сақталады. Екіншісі формальді
түрдегі презентация, алдын-ала әзірленеді және барлық қажетті құжаттарды,
кестелерді, диаграммаларды, электрондық кестелерді, графиктерді,
Interwrite имитациялық үлгілерді, флэш-файлдарды, аудиофайлды, видеофайлды
және сызбаларды қамтамасыз етеді. Презентация файлын жасау процесі бірдей
тәуелсіз болады. Презентация файлы беттерден және бейнелерден тұрады.
Бейнелер ретінде бос беттер, тор беттер, календарлық беттер немесе фон
түріндегі графикалық беттер қолданылады. Сонымен қатар Съемка құралын
қолданумен экрандағы суреттерді бейнеге түсіруге болады. Ескерту аспаптары
презентация файлындағы беттерде сызуға және жазуға арналған. Мультимедиа
аспаптары презентацияға қызықты элементтерді қосу үшін арналған.
Interwrite Workspace бағдарламалық қамтамасыз етуіне келесі компаненттер:
құрылғылардың диспетчері, экрандық клавиатура, веб жаңарту, жазу және
жаңғырту, галерея және күйге келтіру жатады. Interwrite Workspace
бағдарламалық қамтамасыз етуіде үш жұмысшы режимі бар: интерактивтік
режим, Office режимі және ақ доскілі режим.
Съемка – бұл барлық экранның, таңдалған терезенің немесе экранның
таңдалған бөлімдерінің суреті. Workspace бағдарламасында съемканың
функциялары және құралдары бар. Съемканың парамертлері съемка құралдарын
таңдауда қолданылатын режимнің тәуелділігінде қолайлы.
• Егер съемка құралын таңдауда тышқан режимі қолданылса, онда экранның,
терезенің бөліміне немесе барлық экранға түсіруді орындауға болады. Егер
ескерту терезесіндегі жаңа бетке түсіруді сыйғызуға талап қойылса, түсіру
тәсілі алдында жалаушаны орнатыңыз.
• Егер съемка құралын таңдауда ескерту режимі қолданылса, онда экранның
бөліміне немесе ескерту терезесінің барлық беттеріне түсіруді орындауға
болады.
Съемка құралының жұмыс тәсілін съемканың басқа параметрін таңдау арқылы
өзгертуге болады. Осында таңдалған күйге келтіру съемка құралының жұмысына
әсер етпейді.
Съемканың түрлері:
• Жарым жартылай түсіру. Ескерту аспабын таңдағанда жартым жартылай
съемканың суретінің курсоры бейнеленіп көрсетіледі. Курсорды шерту арқылы
экранның басқа бөліміне апарыңыз.Жарым жартылай съемканың суреттері жаңа
бос бетте бейнеленіп көрсетіледі.
• Терезені түсіру. Ескерту аспабын таңдағанда терезе съемкасының курсоры
бейнеленіп көрсетіледі. Курсорды ауыстырғанда таңдалған терезенің
шекараларын анықтайтын тор бейнеленіп көрсетіледі. Курсорды терезеге
орналастырыңыз және шертіңіз. Терезе жаңа бос бетке бейнеленіп
көрсетіледі.
• Экранды түсіру. Экранның түсіру функциясын және ескерту аспабын таңдауда
барлық экранның түсірілуі орындалады, ескерту терезесінің жаңа бетінде
суреттеледі.
• Түсіру уақытында сұралады. Ескерту аспабын таңдауда түсірудің диалогтық
терезесі төмен бейнеленіп көрсетіледі.Жаңа бос бетке түсіруді сыйғызуға
талап қойылса, жалаушаны орнатыңыз(егер талап қойылмаса, алаушаны
қондырмаңыз), одан кейін түсірудің параметрін таңдаңыз.
2.3.1 сурет. Съемканың негізгі терезесі
2.3.2 сурет. Съемканы қалпына келтіру терезесі
Дыбыс жазу үшін жазу және жаңғырту функциялары қолданылады. Аудио азу,
экранды түсіру және сонымен қатар берілгендерді жаңғыртуға арналған AVI
файлында сақтау мүмкіншіліктері бар. Жазу және жаңғырту функцияларын
Workspace презентацияларын жазу үшін қолдануға болады. Сондықтан жазу және
жаңғырту функцияларын Workspace жіберілусіз құрылғылар диспетчері менюінен
қолдануға болады.
2.3.3 сурет. Рекордердің негізгі терезесі
Рекордер файлының менюі
Открыть – AVI форматында сақталған жазбаларды ашу;
Настройка – рекордер файлының менюін қалпына келтіру;
IW рекордер диалогтық терезесінде түсірулердің аудио, видеоларын қалпына
келтіруге болады.
• Жазуды барлық экранға немесе тек қана таңдалған экранның бқлімдеріне
таңдауға болады. Ол түсірудің курсоры арқылы беріледі.
Егер экранның қажетті бөлімін жазу керек болса, онда тікбұрышты жазудың
жасыруына арналған параметр болады. Тікбұрыш болып табылатын рамка
уақытындағы жазу жазу облыстарының шекараларында суреттеледі. Рамка жазу
бөлімі болып табылмайды. Егер терезенің немесе экранның қажетті облысын
жазу керек болса, тікбұрышты жазудың жасыруына жалаушаны орнату керек және
жазудағы облыс шекараларын анықтауға арналған терезені қолдану керек. Жазу
кезінде терезені ауыстыруға болмайды.
2.3.4 сурет. IW рекордерін қалпына келтіру
2.3.5.Auto Play Menu Builder
Auto Play Menu Builder – ойындардың менюін автоматты құру үшін арналған
ең жақсы құралдарының бірі болып табылады. Ешқандай бағдарламалау қабілеті
керек емес. Бұл бағдарлама арқылы меню құруға болады. Меню арқылы
құжаттарды, кино ойындарды ашуға болады. Auto Ply Menu Builder бағдарламасы
арқылы жеке шаблон, авто ойындар, музыкалық фон және сонымен қатар
слайдтарды көрсетуге болады.
2.3.1 сурет. Auto Play Menu Builder бағдарламасының негізгі терезесі
Бағдарламаның нұсқалары.
Бағдарламаның нұсқаларын Вид менюі – Нұсқа командасын қолдану арқылы
редакторлеуге болады.
2.3.2 сурет. Auto Play Menu Builder бағдарламасының қасиеті
Display Crid - торды көрсету үшін проектеуші терезесінің нүктесін
көрсетеді.
Snap Controls to Grid - проектеуші терезесінің бақылауын автоматты
түзетеді.
Grid Size – Х және Y осі бойынша торлардың интервалын пикселмен
қондырады.
Edit Properties of All Selected Controls – бақылаудың құрамын
редакторлейді.
Minimize other Windows when Testing – негізгі терезені минимизациялайды,
палитраны басқарады, алдын ала көруді түзетеді.
Create Disc Icon Files - autorun.ico құрады және дискінің суреті ретінде
қолданылады.
Create Compressed Data Files – файлдың өлшемін кішірету үшін менюдің
сығылған файлын құрады.
Проектіні басқару
Файл – Новая командасы арқылы жаңа проек құруға болады.
2.3.3 сурет. Auto Play Menu Builder бағдарламасында проект құру терезесі
Load Existing Project – проектінің барлық ақпаратын бағдарламаға
жібереді.
Save Project – проектіні сақтауға арналған.
Test Project – проектіні тексеруге және жіберуге арналған.
Protect Project - проектіге құпия код қоюға болады.
Проектінің нұсқалары
2.3.4 сурет. Auto Play Menu Builder бағдарламасындағы проектінің қасиеті
Icon – менюдің суреттерін қалпына келтіреді.
Cursor, Hot Cursor & Text Cursor – менюдің, тышқанның және мәтіннің
курсорын қалпына келтіреді.
Startup Page - жіберу кезінде қандай бет ашылатынын анықтайды.
Always show the first page - әрқашан бірінші бетті көрсетеді.
Background Music – MP3MP2MP1OGGWAVRMIXMITMODS 3MMTM файлындағы
музыкалық фонды таңдайды.
Әрекеттері редакторлеу
Action Types – қандай әрекет орындалатынын анықтайды. Auto Play Menu
Builder бағдарламасы әрекеттердің бірнеше түрлерін қамтамасыз етеді.
Әрекеттің мынадай түрлері бар:
None - ешқандай әрекет.
Run Program - бағдарламаны жіберу.
Open document – кез келген құжатты ашу.Explorer - папканы қарау үшін
Explorer ашу.
Goto Web - желі арқылы web браузерді ашу.
Send mail – клиентке поштаны жібереді.
Popup Message - хабарлама терезесін көрсетеді.
Launch Slide Show - слайдтарды әртүрлі эффектілермен жібереді.
Control Interact – web - браузерге суреттерді, мәтіндерді шығарады.
Jump to Page – көрсетілген параметрмен беттерді ашады.
Minimize – autoplay менюін минимизациялайды.
Exit – autoplay меюінен шығады.
Құралдардың батырмалары
New – жаңа проект құру.
Open - бұрыннан бар проектіні ашу.
Save - проектіні сақтау.
Close – проектіні жабу.
Test - проектіні тексеру.
Undo - соңғы әрекеттерді жою.
Redo – жойылған әрекеттерді қалпына келтіру.
Cut - кесіп алу.
Copy – көшіру.
Paste - буферге қою.
Delete - жою.
Duplicate - көшірмесін жасау.
Project Options - проектінің нұсқаларын редакторлеу.
Add page – жаңа бет құру.
Remove Page – бетті жояды.
Help – көмек.
2.3.6. Microsoft FrontPage 2003 мүмкіндіктері
Microsoft FrontPage - әртүрлі веб түйіндер жасап оларды басқаратын
бағдарлама.
Front Page және оның интерфейсі. Редакторды жіберу.
Редакторды тікелей жіберу (немесе Microsoft Windows- ден, немесе
аспаптар панеліндегі Show Front Page Editor батырмасын басып, Front Page
жолсерігінен немесе Tools менюіндегі Show Front Page Editor командасымен)
кезінде редактор бос экранмен ашылады; қажетті бетті ашу үшін File
менюіндегі Open командасын қолданып, редакциялауға кірісіңіз.
Жіберілген кезде Редактор өзінің жеке терезесін ашады. Оның жоғарғы
жағында меню және аспаптар панелі орналасады.
Аспаптар панельдерімен жұмыс істеу.
Редактор бөлігінде View (Түр) менюімен басқаруға қойылатын аспаптар
панельдері бар: Standard (Стандартты), Format (Пішімдеу), Image (Суретін
салу), Forms (түрпішін), Advanced (қосымша), Table (Кесте). Олардың
барлығы көрініп тұрғанда Редактор терезесінің едәуір бөлігін алып тұрады.
Сондықтан сізге керек емесін жасырып қойған дұрыс. Аспаптар панелін жасыру
үшін View менюін ашып, сол панель атының қасындағы құсбелгіні алып
тастаңыз.
Жасырынған панельді көрсету үшін оның атын View менюінен тауып алып,
оның қасына құсбегіні қойыңыз. Сонда панель бұрын өзі тұрған жерден
шығады. View менюінен Status Bar (күй- жай жолы) және Format
таблицасының (Пішімдеу симвоолдары) бөлімдері көрінеді.
Редактордың аспап панелі экранның кез- келген жерінде орналаса береді.
Аспап панелін жылжыту үшін оның кез- келген жерінен батырмамен басып, оны
жаңа орынға апарасыз. Егер сіз оны редакторлау терезесінің кез- келген
жеріне қойсаңыз, панель қозғалып тұрды. Егер олай етпесеңіз келмесең
панельді терезенің кез – келген шетіне апарып, сонда қалдырыңыз.
Күй- жай жолы және пішімдеу символдары.
Редактор терезенің ең төменінде орналасқан күй- жай жолын жасыруға да,
көрсетуге де болады; ол үшін View менюіндегі Status Bar командасы
қолданылады.
Кей жағдайларда редактор абзац таңбалары сияқты пішімдеу символын
қоолданады. Беттегі осы белгілерді көрсету немесе жасыру үшін View
менюінен Format Marks операциясын таңдаңыз.
Бетті ауыстыру.
Бетті ауыстыру пернетақта көмегімен жүргізіледі. Мысалы, бетті бір
экранға жоғары немесе төмен айналдыру үшін PageUp және PageDown
пернелері қолданылады. Ctrl+Home пернелерінің комбинациясы беттің ең
жоғарысына, ал Ctrl+End комбинациясы беттің ең соңына алып келеді.
Бетте қозғалыс жасау үшін нұсқа- ұсыныстарды қолдануға болады, айналдыру
сызықшалары терезені көлденең және тігінен бағытта қозғайды.
Front Page редакторында Microsoft Word- тың ең тасымал 25 пернетақталық
комбинациясы жүзеге асырылды, сондықтан Office қолданушылары Редакторда
өзін үйдегідей сезінеді.
Беттің қасиеттері.
Редакторда беттің қасиеттерін белгілеу үшін File менюіндегі Page
Properties комбинациясын, Page Properties сұхбаттық терезесінде жалпы
ақпараттың басқа фондық сурет, фондық дыбыс, фон түсі, мәтіннің
стандартты түстері, беттің өрістері, тағы басқа ауыспалылар сияқты
параметрлер қондырылады. Қасиеттерді редакциялау үшін бет Редактоhда ашық
болу керек.
Title мәтін өрімінде бет атып енгізуге немесе редакциялауға болады; Base
Location өрісі міндетті емес базалық URL бетт3 беруге арналған. Осы
беттің сілтемесі үшін мақсатты фрейм қондыру үшін Default Target Frame
мәтіндік өрісіне оның атын енгізіңіз немесе Target Frame батырмасын
басыңыз. Target Frame сұхбаттық терезесі ашылады.
Background Sound (Файлдық дыбыс) секциясында фондық дыбыс қасиеттерін
өзгертуге болады; бұл процедура бөлшектері “Дыбыстар” бөлімінде
суреттелген.
Background (Фон) қосалқы бетінде фон параметрлері мен әртүрлі
сілтемелердің түстері беріледі.
Specify Background and Colors секцияларында келесі опциялар ұсынылыды;
- Background Image (Фондық сурет). Осы жалаушаны қондырып, беттің
фоны толтырылатын бейнелеуді таңдауға болады.
Браузерлер автоматты түрде осы суретте көбейтеді.
- Watermark (Су белгісі). Беттің скроллиг кезінде өзгеріссіз
қалатын фондық сурет. Оны қозғалмайтындай ету үшін Watermark жалаушасын
қойып, Browse батырмасын басып, керекті файлды таңдаңыз.
- Background (Фон түсі). Егер сіз фон суреттерін қолданбасаңыз, бет
фонының түсін өзгертуге мүмкіншілік бар; фон түсін беру үшін ашылған
Background тізімінен қажетті түсті таңдаңыз. Фон түсін қолданыңыз.
Стандартты түс- қара (Black) болып табылады. Фон түсін таңдай отырып,
мәтін мен бейнелеу онда жақсы көрінетін көз жеткізіп алыңыз.
- Hyper link (Гиперсілтеме түсі). Бұл тізімнен бетте әлі барымаған
гиперсілтемелер бөлінген түсті таңдаңыз.
- Visited Hyper link (Барылған гиперсілтемелер түсі). Гиперсілтеме
бойынша ауысқаннан кейін осы параметрмен берілген өз түсін өзгертеді,
сондай- ақ сол мекен – жайдағы сілтемелер сайттардың барлық бетінде өз
түсін өзгертеді. Сілтемеге түс беру үшін оны ашылған Visited Hyper link
тізімінен таңдаңыз.
Сілтеменің әдеттегі түсі көк (Blue) болып табылады, барылған сілтемеге
күлгін (Rerple) түс бекітілген.
Active Hyper link (Белсенді гиперсілтеме түсі). Гиперсілтемені
... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz