Жүйелі әдіспен ауылдық әкімдерді іріктеу
Қазақстан Республикасы тұрғындары барлық бас жиынтықтары базасын Excel-де
құру
МАЗМҰНЫ
ЕСЕПТІҢ ҚОЙЫЛЫМЫ 5
Кіріспе. 9
ІІ.Статистикадағы ақпараттық технологияның
даму кезеңдері 11
2.1 Алдыңғы қатарлы ақпараттық технологиялар
13
III. 2000 жылға үй шаруашылығын іріктеу. 14
3.1.Негізгі жиынтықтың құрылуы және баяндалуы.
16
3.2. Бас жиынтықтың жіктелуі 20
3.6. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ СТАТИСТИКА
ЖӨНІНДЕГІ АГЕНТТІГІ 44
ІV. НЕГІЗГІ БӨЛІМ 48
4.1. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ТҰРҒЫНДАРЫНЫҢ
ҚҰНДЫЛЫҒЫН БАҒДАРЛАУ. 48
5. Экономикалық тиімділікті есептеу 70
Техникалық-экономикалық негіздеме 70
7. ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУ 76
7.1 Қауіпті және зиянды факторларды талдау 76
7.2 Қорғау шаралары 78
7.2.1 Өңдірістік санитария 78
7.2.2 Электрлік қауіпсіздігі 83
7.2.3 Өрт қауіпсіздігі 84
ҚОРЫТЫНДЫ 85
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 87
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
І. ЕСЕПТІН ҚОЙЫЛЫМЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Қазақстан Республикасы тұрғындары барлық бас
жиынтықтарының
мәліметтер базасында
құру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
Бас жиынтықтардан алынған тұрғындар
іріктеуінең математикалық моделін
құрастыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ...
Тұрғындарға қойылатын сауалнама және
анализ ... ... ... ... ... ... ... ... .
Бас жиынтыққа үй шаруашылығына іріктеу
жүргізу4.5 млн.
халық санын есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
EXCEL-де құндылықтың қорытындысын мәліметтер
базасы
бойынша жасау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Статистикалық тұрғындарға ақпарат беру,
тұрғындардың қорытындысын SPSS-арқылы
жазу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
ІІ. СТАТИСТИКАДАҒЫ АҚПАРАТТЫҚ
ТЕХНОЛОГИЯНЫҢ ДАМУ КЕЗЕНДЕРІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
2.1 Алдыңғы қатарлы ақпараттық технологиялар
... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
ІІІ. 2000 ЖЫЛҒЫ ҮЙ ШАРУАШЫЛЫҒЫН
ІРІКТЕУ ... ... ... ... ... ... ... .
3.1 Негізгі жиынтықтың құрылуы және
баяндау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
3.2 Бас жиынтықтың
жіктелуі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
3.3 Іріктеуді құру
әдісі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
3.4 Үй шаруашылығын
іріктеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
3.5 Үй шаруашылығының
ротация ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
3.6
Анкета ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
ІV. НЕГІЗГІ БӨЛІМ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
4.1 Қазақстан Республика тұрғындарының Алматы,
Астана қалаларының
және облыстарда жүргізілген сауалнама
қорытындысы бойынша
құндылық бағдарлауын
анықтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
4.2 Қазақстан Республикасы тұрғындарының
құндылығын
бағдарлау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ..
V. SPSS ӨҢДЕУ ҚҰРАЛЫ
РЕТІНДЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
5.1 Меню ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
5.2 Сұрақ қорытындысы мәліметін өңдеу
анализі ... ... ... ... ... ... ... ... .
VІ. ЭКОНОМИКА БӨЛІМІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
6.1 Техникалық экономикалық
негіздеме ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
6.2 Осы бағдарламалық құрастырылымды енгізудің
экономикалық
тиімділігін есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
Құрастыру және енгізу шығынын
есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ..
Алгоритм құру шығынын есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
Бағдарламаны жазу және түзету шығынын
есептеу ... ... ... ... ... .
Бағдарламаны енгізумен байланысты шығындар
... ... ... ... ... ...
Техникалық құралдар кешеніне жұмсалатын
шығынды есептеу...
Бағдарламаны енгізгенге дейінгі шығынды
есептеу ... ... ... ... ...
Осы бағдарламалық құрастырылымды енгізгеннең
кейінгі
шығынды есеттеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Шығыннан үнемдеуді есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
VІІ. ЕҢБЕК
ҚОРҒАУ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
Қауіпті және зиянды факторларды
талдау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Қорғау шаралары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
Өңдірістік санитария ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Электрлік қауіпсіздігі
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Өрт қауіпсіздігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... .
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ...
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
ҚОСЫМШАЛАР ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
ЕСЕПТІҢ ҚОЙЫЛЫМЫ
Қазақстан Республикасы тұрғындары барлық
бас жиынтықтар мәліметтер базасында құру.
Тұрғындар бойынша үй кітапханасын жасауда орта
есеппен республикада 100 адамға 64 кітаптан
келеді. Қазақстан Республика тұрғындары өтпелі
кезең қиыншылықтарына қарамастан мәдениетті
және көп оқитынын көрсетті. Тексеру кезінде
орта есеппен республика бойынша 100 адамға
шыққанда 517 кітап оқығаны анықталады. 3000 үй
шаруашылығын іріктеп бір жолғы тексеру
қорытындысы бойынша тұрғындар құндылығын
бағдарының негізі приоритеті анықталады.
Бас жиынтықтардан алынған тұрғындар
іріктеуінен математикалық моделін құрастыру.
Қазақстан Республика тұрғындары үй
шаруашылығын іріктеуді құру үшін мынадай
мәліметтер керек. Тұрғындар санымен қоса үй
шаруашылығының мөлшері жайлы мәліметпен барлық
ауылдық әкімшілік тізімі.
Тұрғындар санымен қоса үй шаруашылығының
мөлшері жайлы мәліметпен барлық қалалар
тізімі.
Іріктеу мөлшері.
Іріктеу мөлшері жайлы сұрақ осы уақытта
алынып тасталды, өйткені жоғарыдан шек
қойылды, яғни 6000 үй шаруашылығынан аспайды.
Іріктеу мөлшеріне шектеу қойылған жағдайда,
жоғары репрезентативтік сақтау үшін, іріктеуді
былай жүргізу керек, яғни іріктеу жиынтығының
шама вариациясы ең аз мөлшерде болу керек. Осы
мақсатпен іріктеудің төмендегідей дизайнін
жүргіземіз.
Іріктеу дизайні.
Негізгі жиынтықты құру және жазу.
Негізгі жиынтықтың стратификациясы
қалалық, ауылдық үй шаруашылығына және
әкімшілік – территориялдық көрсеткішпен.
Негізгі жиынтықты жіктеу.
Қалалық елді мекендерді іріктеуді жіктеу
және жүйелі әдіспен.
Ауылдық аудандарды іріктеуді жіктеу және
жүйелі әдіспен.
Жүйелі әдіспен ауылдық әкімдерді іріктеу.
Елді мекендегі үй шаруашылығын кездейсоқ
қарапайым таңдаумен іріктеу.
Қалалық үй шаруашылығын таңдаудың
мүмкінділігін анықтау.
Ауылдық үй шаруашылығын таңдаудың
мүмкінділігін анықтау.
Вариация коэффицентін есептеу.
Тұрғындар санымен қоса үй шаруашылығының
мөлшері жайлы мәліметпен барлық ауылдық
әкімшілік тізімі.
Әр алғашқы іріктеу бірлігі 4-ші кесте
(қалалық страт обьектісі (немесе 5-ші кесте
(ауылдық страт обьектісі( құрылған. Әр кестеде
таңдалған елді мекеннің террториясы
көрсетілген қалалық және ауылдық әкімшіліктің
негізгі сипаттамасы келтірілген. Бұл кестеде
әр қаладағы үй шаруашылығы мен пәтер нөмері
көрсетілген.Үй шаруашылығын кестеге
жіктегеннен кейін корпустар нөмері ескеріледі.
Кесте саны бас құрылымдағы елді мекендердің
іріктеу санына байланысты. Ұсынылған кесте
облыстар бойынша белгілеу ыңғайлы.
Тұрғындарға қойылатын сауалнама және
анализ. Тұрғындардың саяси экономикалық
сауаттылығын көрсетуде көпшілік хабарларды
таратудың баспа сөз басылымын оқу болып
табылады. Тұрғындар саны мен қоса үй
шаруашылығының мөлшері жайлы мәліметпен барлық
қалалар төмендегі тексеру тұрғындардың
құндылық бағдарын білу мақсатында жүргізіледі.
Сауалнамаға тұрғындардың мәдени және ғылыми
дамуына арналған сұрақтар еңгізілген.
Сауалнамаға отбасы мүшелерінің жасы 10-нан
70-ке дейінгілер қатысады. Егер де осы
позициялар 71 мен 75-ке тең болса, онда
обьектілер Алматы және Астана қалаларында
құрылады. Үй шаруашылығы құрамы. Отбасылық
карточка. Үй шаруашылық мүшесінің аты-жөні
(жынысы әйел-2, еркек-1, толық жасы, білімі,
жас ерекшілігі графасы коды,”Білім” графасы
коды.) көрсетілген.
EXCEL мәліметтер базасын құру үшін ең
бірінші таблицассын құрамыз.Таблицада қате
кетсе оны дүзету оңай, оның себебі EXCEL-де
барлық оператциялар арифметика және логикалық
операциялар өте оңай жасалады. Сондан кейін
EXCEL-де ақпараттарды дұрыстауға болады.
Егерде бір қателер болса әр ақпараттың әдірісі
болады. EXCEL-де кеткен қателерді дұрыстауға
өте ыңғайлы. Әр облыстардардан ақпарат алуғада
олар бірі мен байланысып тұруғада оларды EXCEL-
де үлкейтуге де кішірейтугеде болады.
Статистикалық пәндер EXCEL-де оңай табылады.
Ақпаратты енгізу және коэффицентті есептеу
жақсы реттеу жасайды. EXCEL-де басқа облыстар
қателесіп кетсе қателерін түзетуге ОКАТО
арқылы өз облысына апарып қояды. EXCEL-де
шешуші бағалар арқылы қателерді тексеріп
отырады.
Қазақстанда 4.5 млн, халықты 1жыл ішінде
санауға жұмсалатын қаражатты анықтау үшін
іріктеу жүргіземіз. Халықтың әлеуметтік
жағдайының құндылығын сауалдар арқылы
анықтаймыз. Ол сауалдар - қанша адам футболға
барады? қанша адам канцертке барады? қанша
адам кітап оқиды, қанша газет журнал оқиды,т.б
сұраққа.
АННОТАЦИЯ
Қандай да болмасын бір іс басталмас
бұрын оған негіз болу керек екендігі
көпшілікке мәлім. Айтылған тұжырымға сай
баяндалып отырған дипломдық жобада қәзіргі
кезде тұрғындардың құндылығын бағдарлау
сауалнамаларын реттеу үшін: тұрғындар санымен
қоса үй шаруашылығының мөлшері жайлы
мәліметпен барлық ауылдық әкімшілік тізімімен
қалалар тізімі. Қазақстан Республикасында
тұрғын үй регистрінің жоқтығынан әкімшілік
терриоториялық тұрғындар бірлігіндегі үй
шаруашылығының мөлшері жеке тұрғындар саны
жайлы мәліметтер пайдаланамыз. Төмендегі
тексеру тұрғындардың құндылық бағдарын білу
мақсатында жүргізіледі. Бас жиынтықтың іріктеу
жүргізу. Қазақстан Республика тұрғындарының
Алматы Астана қалаларының және облыстарда
жүргізілген сауалнама қорытындысы бойынша
құндылық бағдарлауын анықтау. Сауалнамаға
тұрғындардың мәдени және ғылыми дамуына
арналған сұрақтар еңгізілген. Бас жиынтықтың
іріктеу жүргізу (4.5 млн. халықты қысқартып
6000 үй шаруашылығы) 2000 жылғы Халық
санағының формасы бойынша жасалып шықты.
Іріктеу алгоритмін құру іріктеу мөлшері жайлы
сұрақ осы уақытта алынып тасталды, өйткені
жоғарыдан шек қойылды, яғни 6000 үй
шаруашылығынан аспайды. Іріктеу мөлшеріне
шектеу қойылған жағдайда, жоғары
репрезентативтік сақтау үшін, іріктеуді былай
жүргізу керек, яғни іріктеу жиынтығының шама
вариациясы ең аз мөлшерде болу керек. Осы
мақсатпен іріктеудің төмендегідей дизайнін
жүргіземіз. SPSS-те тұрғындармен өткізілген
сауалнама қорытындысын өңдеу. Қорытындыларды
өңдеу анализі. Жұмыстың арнайы құрылыммен
бөлінген тарауларында осы Қазақстан
Республиканың қаламен ауыл құжаттамасымен және
оның функционалды бөліктерінің сипатымен толық
танысуға болады. Жұмыстың соңында косымшасында
қолданушыға қажет деп саналатын мәліметтер алу
мүмкіндігі қарастырылған.
Кіріспе.
Жалпы табалдырығын аттаған үшінші
мыңжылдық көптеген сарапшылардың үйғарымынша
ақпараттың билік құратын заманы деп айтылуда.
Сәл ойланып көрейікші, ақпарат дегенеміз не?
Мысалға Ұлттық кітапхананың кіпап қоры, ішкі
істер министрлігінің Қазақстан азаматтары
жайындағы мәліметтер банкі немесе Қазақтелеком
АҚ-ың телефон сөйлесулерін белгілеп тұратын
орталық мәліметтер базасы, және Қазақстан
Республикасының статистика жөніндегі
агенттігі. Қазақстан Республикасы тұрғындары
қалалық және ауылдық әкімшіліктің есептеуі
бойынша, осының барлығын ақпарат деп
қарастыруға болады. Ал осы аталған ақпараттың
барлығы адам әміріне соншалықты қажет дүние
ме, бұл сұраққа жауап сан алуан. Өйткені
табиғат зандылығына сай адамның
мүмкіншіліктері жоғарлаған сайын оның сұранысы
арта түседі. Міне осы сұрақтарды
қанағаттандыру бүгінгі таңдағы көкейтесті
мәселелердің бірі. Ол сұранысты әр түрлі
жолмен шешуге болады, және әрбір шешімнің
орындалуына жұмсалатын уақытта әртүрлі.
Мемлекетіміз түскен нарықтық экономикаға сай
қоғамның қай саласында болмасын мамандарға
қойылатын талаптар күн санап әржақты күшейюде.
Республикамызда жоғары және арнайы орта білім
беру жүйесінде көптеген реформалар
жүргізілуде. Елімізде дайындалатын мамандықтар
тізімі бір жүйеге келтірілуде. Бұл шараларды
1999 жылы Қазақстан Республикасы Ғылым және
Білім министрлігінде ұйымдастырылған білім
берудің Мемлекеттік стандарттарының Ұлттық
Орталығы атқаруда. Баяндалып отырған жұмыс
Қазақстан Республикасында тұрғын үй
регистрінің жоқтығынан әкімшілік-территориялық
тұрғындар бірлігіндегі үй шаруашылығының
мөлшері жеке тұрғындар саны жайлы мәліметтерді
пайдаланамыз.
3000 үй аруашылығын іріктеп бір жылғы
тексеру қорытындысы бойынша тұрғындар
құндылығын бағдарының негізгі приоритеті
анықталады. Тексеру үш ай барысында
республиканың барлық облыстары мен Алматы және
Астана қалалары бойынша жүргізіледі.
1999 жылғы Халық Санағының формасы
бойынша негізде көрсетілгендей Қазақстан
Республикасында әр облыстың қалалық және
ауылдық жерлердің тізімі құрылған, ал әрбір
ауылдық жерлер үшін барлық облыстарға ауылдық
әкімшіліктің тізімі көрсетілген.
Төмендегі тексеру тұрғындардың құндылық
бағдарын білу мақсатында жүргізіледі.
Сауалнамаға тұрғындардың мәдени және ғылыми
дамуына арналған сұрақтар еңгізілген.
Сауалнамаға отбасы мүшелерінің жасы 10-нан
70-ке дейінгілер қатысады. Егер де осы
позициялар 71 мен 75-ке тең болса, онда
обьектілер Алматы және Астана қалаларында
құрылады.
қаражатты анықтау үшін іріктеу
жүргіземіз. Халықтың әлеуметтік жағдайының
құндылығын сауалдар арқылы анықтаймыз. Ол
Қазақстанда 4.5 млн, халықты 1 жыл ішінде
санауға жұмсалатын сауалдар - қанша адам
футболға барады? қанша адам канцертке барады?
қанша адам кітап оқиды, қанша газет журнал
оқиды,т.б сұраққа жауап беру үшін қолданамыз.
Алынған жауаптардың нәтижесі бойынша 4.5 млн.
халықтың орнына 6 мың халықты алдық. Ал оның
қалай іске асырылатыны жұмыстың арнайы
құрылыммен бөлінген тарауларында толық
баяндалған.
ІІ.Статистикадағы ақпараттық технологияның
даму кезеңдері
Бұл жүйеде 1995 жылға дейін ЕС-1035, ЕС-
1066 түріндегі электрондық-есептеу машиналары
қолданылған. Сол кездің өзінде-ақ
республикамызда кейбір мекемелерде дербес
компьютерлер кең қолданыла бастады. Олар арзан
болды, базарларда программа өте жылдам дамыды.
Дербес кампьютерлер үшін мәліметтер базасын
басқарудың дербес жүйелері пайда болды,
олардың арасын жалғап тұрған білктері жақсы
жетілген болатын. Осыдан келіп статистикалық
мәліметтерді дербес компьютерде өңдеу
басталды. 1993-*1995-жылдар арасында
статистиканың ақпараттар-есептеу жүйесінде
жаңарту жұмыстары жүргізіледі.
1995 жылдары ЕС-1035,ЕС-1036, түріңдегі
электронды есептеу машиналары қолданылатын
шығу себепті статистикалық ақпараттарды
өңдеу дербес компьютерлерде жүргізіле бастады.
Статистикалық ақпарат өңдеу түбірімен
өзгертілді. Статистикалық зерттеулерді
өңдеудің жаңа 150 түрі пайда болды.
Сонымен 1995 жылдан бастап статистикалық
ақпараттарды өңдеу дербес компьютерлерде
жүргізіле бастады, бірақ компьютерлер отақ
желіге бірліктірілмеген еді. Әр түрлі дербес
компьютерде өңделген деректерді бір ортаға
тоғыту мүмкіншілігі жоқ еді. Желінің аса
қажеттігі туды. Программамен жабдықтау FoxPro
2.0 и аясында жасалды, және MS DoS іс-
әрекеттер жүйесінің басқаруымен іске
асырылды.
1993 жылы қәзіргі статистика
агенттігіңде Arcnet желісі коаксиалді
кабелде орнатылды, және Novell Netware 3.1
басқаруында файл-сервер іске қосылды.
Кейінрек Netware 3.12 сервері іске қосылды
және жері Arcnet бөлшегімен қоса Etheret
технологиясына көшірілді. Желіге бар жоғы 20-
30 компьютер ғана қосылған болатын. 1994жылдан
бастап Мемлекеттік статистикалық комитетінің
есептеу желісінде үш мәліметтер ақпараттық
базасы жұмыс істейді.
( Республика бойынша статистикалық
материялдардың анықтамалық талдау мәліметтер
базасы. [(байланыс жүйесіне шыға алатын)
(моделі)];
( ТМД елдері бойынша материалдардың
анықтамалық талдау мәліметтер
базасы.[(байланыс жүйесіне шыға алатын )
(моделі)];
( Статистикасы салалары бойынша
мәліметтер базасының жылдық айналымы .
1997 жылы Wіndows NT Server 4.0 іс
әрекеттер жүйесі іске қосылды және оның
басқаруында желі 1-жыл көлемінде сынақтан
өткізілді. Бірақ қолданыстағы статистикалық
ақпараттарды электронды өңдеу кешенінің
құралдары арнайы мәліметтер базасын жүйелі
түрде талдап аықтама алуға жеткіліксіз еді.
Желі технологиясын жетілдірудің жаңа кезеңі
1998 жылы басталды. ІВМ фирмасының серверінде
NSA төмен орнатылды. Ескі желілердің бәрі
2000 жылы өшіріліп жаңартылды.
Қазақстан Республикасы Мемлекеттік
статистика комитеті мен ТМД елдері статистика
комитеті арасында қарым-қатынас орнатылды.
Сонымен жоғарыда аталған мәліметтер базасы
үшін ішкі және сыртқы яғни алыстағы ақпаратты
пайдаланушылар үшін жағдай жасалды. Қазіргі
таңда Қазақстан Республикасы Статистика
Агенттігінің орталық жемісінде екі сервер-ІBM
RS6000 сервері жұмыс істеп тұр және оның
сыртында ІBM фирмасының 6 сервері мен HP
фирмасының 2 сервері қоса жұмыс атқарып тұр.
Серверлерде ІNTRANET, пен электродық почтаның
желілерінің жұмысын тұрақты қамтамассыз етіп
отыратын қызметтер орнатылған. Барлық облыс
орталықтарындағы статистика басқару
мыналарына Wіndows NT Server басқаруылдағы
аймақтық есептеу желілері құрылып өңдірістік
қолданыстар іске қосылған. Аймақтың барлық
бөлімшелері мен ақпараттың желілік байланыс
орнатылған және ол x.400 почталық стандартқа
негізделіп “BankNet” мәліметтер тарату желісі
арқылы іске асырылады. Қазақстан
Республикасы Статистика Агенттігінің
бөлімшелері мен электрондық почта арқылы
байланысу үшін және корпоративтік желіде ішкі
құжаттар жеткізу үшін MS EXCANGE Server 5.5
топтық жұмыс және байланыс сервері
қолданылады. Облыс аралық байланыс жеке
бөлінген арнаулы байланыс арналары арқылы
жұргізіледі және сенімділігі мен
тұрақтылығына кепілдік беріледі. Статистикалық
мәліметтерді жеткізу өте шаппаң іске
асырылады соның арқасында облыстық статистика
басқармаларының мәлімет жинау мен талдауға
кететін уақыт анағұрлым қысқарды. Кейінгі
жылдарда жетілдірілген ақпараттық
технологияларды, жаңа математикалық-
экономикалық әдістерді, жаңа байланыс
құралдармен есептеу, полиграфиялық,
ұйымдастыру техникаларын ғылыми негізделген
түрде кең, жан-жақты қолданатындай,
статистикалық ақпараттарды жинап, өңдеп
талдаудың біріккен ортасын құру қолға алынып
жатыр. Келешекте бұл мемлекеттік статистика
жүйесін ғана емес халық шаруашылығының басқа
салаларын да аймақтық басқару орындарыңдағы
ақпараттық базаларын да қамтитын болады.
2.1 Алдыңғы қатарлы ақпараттық технологиялар
Ақпараттық технологиялар жайлы қысқаша
анықтама. Әлемде қалыптасқан бағыт-бағдарды
ескере отырып кейінгі жетілдірілген ақпараттық
технологияларды мына түрлерге жіктеуеге
болады:
(”клиент –сервер” ақпараттық қойма мен
архитектура идеологиясыз бағыты.
( SOL-бағытталған аспаптық жүйелер (СУБД
MS SOL Server, ORACLE, ІNFORMІX және т.б.);
(Іnternet құрылымдық технологиялары
(WWW, Gopher, ftp,ІRC,E-maіl және т.б.);
( х.500 ақпараттық қызмет;
( CASE–мәліметтер базасын және ақпараттар
жүйесін жобалау технологиялары;
( геоақпараттық технологиялар (ГИС-
технология);
( ақпараттарды CD-ROM капшықтарында
тарату және құру технологиялары;
( текстік және графикалық редакторлар
жүйесін жетілдіру;
( құжаттарды оптикалық көшіру және
алынған ақпараттарды мәліметтер базасына
орналастыру;
( мультимедиа технологиялары;
( корпоративтік ақпараттық жүйелерді құру
кезіндегі интернет-идеологиялар;
III. 2000 жылға үй шаруашылығын іріктеу.
Үй шаруашылығын іріктеуді құру үшін
мынадай мәліметтер керек:
Тұрғындар санымен қоса үй
шаруашылығының мөлшері жайлы мәліметпен барлық
ауылдық әкімшілік тізімі.
Тұрғындар санымен қоса үй шаруашылығының
мөлшері жайлы мәліметпен барлық қалалар
тізімі.
Іріктеу мөлшері
Іріктеу мөлшері жайлы сұрақ осы уақытта
алынып тасталды, өйткені жоғарыдан шек
қойылды, яғни 6000 үй шаруашылығынан аспайды.
Іріктеу мөлшеріне шектеу қойылған жағдайда,
жоғары репрезентативтік сақтау үшін, іріктеуді
былай жүргізу керек, яғни іріктеу жиынтығының
шама вариациясы ең аз мөлшерде болу керек. Осы
мақсатпен іріктеудің төмендегідей дизайнін
жүргіземіз.
Іріктеу дизайні
Негізгі жиынтықты құру және жазу.
Негізгі жиынтықтың стратификациясы
қалалық, ауылдық үй шаруашылығына және
әкімшілік – территориялдық көрсеткішпен.
Негізгі жиынтықты жіктеу.
Қалалық елді мекендерді іріктеуді жіктеу
және жүйелі әдіспен.
Ауылдық аудандарды іріктеуді жіктеу және
жүйелі әдіспен.
Жүйелі әдіспен ауылдық әкімдерді іріктеу.
Елді мекендегі үй шаруашылығын кездейсоқ
қарапайым таңдаумен іріктеу.
Қалалық үй шаруашылығын таңдаудың
мүмкінділігін анықтау.
Ауылдық үй шаруашылығын таңдаудың
мүмкінділігін анықтау.
Вариация коэффицентін есептеу.
Төменде 2000 жылға үй шаруашылығын
тексерудің функциялық құрылымының жоспары
көрсетілген.
Сурет 3.1- Үй шаруашылығын
іріктеудің блок-схемасы
3.1.Негізгі жиынтықтың құрылуы және баяндалуы.
1999 жылғы Халық Санағының 2П формасы
бойынша негізде көрсетілгендей Қазақстан
Республикасында әр облыстың қалалық және
ауылдық жерлерінің тізімі құрылған, ал әрбір
ауылдық жерлер үшін барлық облыстарға ауылдық
әкімшіліктің тізімі көрсетілген.
Тұрғын үй регистрінің жоқтығынан
әкімшілік территориялық тұрғындар бірлігіндегі
үй шаруашылығының мөлшері жеке тұрғындар саны
жайлы мәліміттерді пайдаланамыз.
Негізгі жиынтықтарды құруда әр елді мекен
үшін төмендегідей атрибуттарды жазу керек:
ОКАТО коды (11 белгі).
Үй шаруашылығы саны (7 белгі).
Тұрғындар саны (8 белгі).
Елді мекендегі отбасылардың орташа
мөлшері (4 белгі).
Елді мекендегі іріктеудің мүмкіндігі (5
белгі).
Номер топтары (1 белгі).
Негізгі жиынтықтағы үй шаруашылығының
қорытындысы.
Негізгі жиынтықтың стратификациясы.
Негізгі жиынтықты екі жеке страт (қалалық
және ауылдық) құрады. әр страт елді мекеннің
санына байланысты 8 баған және жолдан тұратын
кестені құрады. Қалалық стратқа, ОКАТО
алаңындағы маңызы 3 баған, ал 3,4-позицияда 10-
нан 30-ға дейінгі сандар бар объектілер
кіреді, басқа жағдайдағы объектілер ауылдық
стратқа кіреді. Қалалық стратқа республикалық
маңыздағы қалалар: Астана және Алматы кіреді.
Осылай қалалық және ауылдық қоныстануға кірген
елді мекендердің тізімі құрылған және қалалық
стратта 325 объект (84 қалалық және 241
поселкелік), ауылдық стратқа 159 ауылдық
аудандар (2042 ауылдық округтер).
Ары қарай екі стратта да барлық
объектілер облыстарға және жеке облысқа
жатпайтын Астана және Алматы қалаларына
топтастырылады.
1-ші және 2-ші позициялар бойынша
объектілердің облысқа қарайтыны белгіленеді.
Егер 11-ге тең болса, онда объектілер
Ақмола облысына кіреді.
Егер де 15-ке тең болса, онда объектілер
Ақтөбе облысына кіреді.
Егер де 19-ға тең болса, онда объектілер
Алматы облысына кіреді.
Егер де 23-ке тең болса, онда объектілер
Атырау облысына кіреді.
Егер де 27-ге тең болса, онда объектілер
Батыс-Қазақстан облысына кіреді.
Егер де 31-ге тең болса, онда объектілер
Жамбыл облысына кіреді.
Егер де 35-ке тең болса, онда объектілер
Қарағанды облысына кіреді.
Егер де 39-ға тең болса, онда объектілер
Қостанай облысына кіреді.
Егер де 43-ке тең болса, онда объектілер
Қызылорда облысына кіреді.
Егер де 47-ге тең болса, онда объектілер
Маңғыстау облысына кіреді.
Егер де 51-ге тең болса, онда объектілер
Оңтүстік Қазақстан облысына кіреді.
Егер де 55-ке тең болса, онда объектілер
Павлодар облысына кіреді.
Егер де 59-ға тең болса, онда объектілер
Солтүстік Қазақстан облысына кіреді.
Егер де 63-ке тең болса, онда объектілер
Шығыс Қазақстан облысына кіреді.
Егер де осы позициялар 71 мен 75-ке тең
болса, онда объектілер Алматы және Астана
қалаларында құрылады.
Қорытындысында әр-қайсысы облыстық
подстратқа бөлінген екі страттың бас жиынтығы
құрылады. әр объект бас жиынтықта бір жолмен
көрсетілген, алғашқы 11 позициясы мекенжай
бөлігі болып (ОКАТО алаңы), ал 12-ден 26-ші
позициялар 1999 ж. Қазақстан Республикасының
санағы бойынша елді мекен атрибуты орналасқан.
Қалған көрсеткіштер төменде анықталады.
Іріктеу барысында қолданған көрсеткіштер
жайлы аздаған түсініктеме кіргіземіз.
Тұрғындар саны W берілген негізден сол жерде
үнемі тұратын тұрғындар үшін алынады. Осы
саннан 67 кестенің 8 бөлімінің, 8, 9-ші
бағандарында көрсетілген тұрғындар саны
шығарылады. Осыдан барып қалалық және ауылдық
аудандар тұрғындар саны ұй шаруашылығында
ескерілген, тұрғындар санымен ескеріледі деп
болжанды.
Отбасының орта есебі S(5 баған 27-30
позициясы) барлық елді мекендер үшін W(19-24)
позициясының H(18-23) позициясына қатынасы
сияқты анықталады. Отбасының орта есебі
халықтар санағы бағдарламасы (бөлім 7, 58
кесте) материалдары бойынша немесе
S=WH
формуласы бойынша есептеледі.
Тұрғындар бөлігінің P(6 баған,31-35
позиция) іріктеу мүмкіндігі H позициясына
(баған 3, 18-23 позиция) қатынасы сияқты H
жолының (3 баған 18-23 позиция) қосындысына
қалалық және ауылдық стратта бөлек анықталады.
P=HH бағанының қосындысы (қалалық және
ауылдық страт).
кесте. Қалалық страт.
№ ОКАТО H W S P C (Hi
рсаны
1 2 3 4 5 6 7 8
1-11 12-18 19-26 27-30 31-35 36 37-43
1
2
3
4
...
I
...
324
325
2- кесте. Ауылдық страт
№ рсаныОКАТО H W S P C (Hi
1 2 3 4 5 6 7 8
1-11 12-18 19-26 27-30 31-35 36 37-43
1
2
3
4
...
I
...
158
159
3.2. Бас жиынтықтың жіктелуі
Тұрғындар санының өсімі бойынша (4 баған)
елді мекендердің тізімі қалалық және ауылдық
страт бойынша бөлек жүргізу. Түзуден кейін
қалалық және ауылдық страт объектілері үш
бөлікке жіктеледі.
Елді мекендердің өсуіне қарай қалалық
страт санына түзуді бөлек жүргізу. Қалалық
страт объектілері үш бөлікке жіктеледі. Ол
үшін мынадай процедуралар жүргізу керек.
4 баған жолдарын қосу арқылы ауылдық және
қалалық стратқа бөлек үй шаруашылығы санын
табу. Hg Hc арқылы үй шаруашылығының ортақ
санын қалалық және ауылдық страт бойынша
белгілейміз. Олардың қосындысы бас жиынтықтағы
үй шаруашылығының орта есебін анықтайды,
немесе
Hn=Hg+Hc
Үй шаруашылығының бас құрылымының Hn
ортақ қосындысын еліміз бойынша ортақ санға Wn
бөлу арқылы еліміз отбасының орташа мөлшерін
енгіземіз, ол қалалық және ауылдық страттың 4
баған қосындысы болып анықталады және оны Sn
арқылы белгілейміз. Осындай мәлімет Халық
Санағының материалдары бағдарламасынан алынуы
мүмкін. (7 бөлім. Үй шаруашылығының саны мен
құрамы 58 кесте және де мынандай түрде
анықтауға болады.
Sn=HnWn
Sg=HgWg
Sc=HcWc (4.2)
Төмендегі формула арқылы қалалық және
ауылдық страттың үй шаруашылығының бас
құрылымына қатысты санын анықтаймыз.
Qg=HgHn
(4.3)
Qc=HcHn
F іріктеу құрамын және ( іріктеу
коэфициентін мына формуламен анықтаймыз.
F==
(4.4)
(=
Қалаларды таңдауды мына өрнекпен
анықтаймыз:
(g=30*(*Sg
(4.5)
4.6 Қалалық страттағы елді мекендер мына
схема бойынша жіктеледі: қала g(ОКАТО
мекенжай)(С1, егер (g қатар 4 баған((g)
немесе(С2, егер ((g(g қатар 4 баған (12(g
немесе(С3, егер (g қатар 4 баған(12(g),
g(1,2, ... ,325.
4.7 Ауылдық аудандарды таңдауды мына
өрнекпен анықтаймыз:
(c=30*(*Sc*Qc
4.8 Ауылдық страттағы елді мекендер
жіктелуі мына схемамен жіктеледі:
Ауылдық аудан r (ОКАТО мекені)=C1, егер
(r жолы баған 4((с) немесе(С2, егер ((сr жолы
баған 4(12(с) немесе(С3, егер (r жолы баған
412(c), r=1,2,...,159.
5. бас құрылымдағы үй шаруашылығының
санын қалалық және ауылдық страт бойынша
мынандай схемада анықтаймыз:
5.1Hg1=(қалалық страттың 3 баған
жолдарының қосындысы, егер баған жолдарын
4((g),
Hg2=(қалалық страттың 3 баған жолдарының
қосындысы, егер (gбаған жолдары 4(12(g),
Hg3=(қалалық страттың 3 баған жолдарының
қосындысы, егер баған жолдары 412(g).
5.2 HC1=(ауылдық страттың 3 баған
жолдарының қосындысы, егер баған жолдары
4((с),
HC2=(ауылдық страттың 3 баған жолдарының
қосындысы, егер баған жолдары 4(12(с),
HC3=(ауылдық страттың 3 баған жолдарының
қосындысы, егер баған жолдары 412(с).
6. Өзіміздің страттың әр қабатының үлесін
мына формула бойынша анықтаймыз:
qg1=Hg1Hg (6.1)
qg2=Hg2Hg (6.2)
qg3=Hg3Hg (6.3)
qc1=Hc1Hc (6.4)
qc2=Hc2Hc (6.5)
qc3=Hc3Hc (6.6)
7. Үй шаруашылығының страттар мен
қабаттарды іріктеу арқылы санын анықтаймыз:
HG=6000* Qg (7.1)
HC=6000* Qc (7.2)
hG1=HG* qg1
(7.3)
hG2=HG* qg2
(7.4)
. hG3=HG* qg3
(7.5)
hC1=HC* qg1
(7.6)
hC2=HC* qg2 (
7.7)
hC3=HC* qg3
(7.8)
Қалалық іріктеу
С1 топтарындағы барлық қалалар Р=1
мүмкіндігінен алынады, сондықтан С1
топтарындағы үй шаруашылығының ортақ санынан
таңдалған қаланың үлесін анықтаймыз.
Dbg=H(bg)Hg1,егер (жол 1 баған 4((g),
(8.1)
bg=1,2,...,1G
9.Үлкен қалалар бойынша іріктеу мөлшерін
мына формуламен анықтаймыз:
Hbg=Dbg*hG1,егер (жол bg баған 4((g),
(9.1)
bg=1,2,..., 1G
Қала аттарын 4 кестеге ОКАТО бойынша код
мекенімен және 1999ж. Қазақстан
Республикасының Халық Санағы бойынша
кіргізіледі. Сонда әр кестеде ПВЕ сипаттамасы
қарастырылған, Н- үй шаруашылығының саны. НV-
іріктеу мөлшері. SH-іріктеу қадамы. Үй
шаруашылығының мекені ПВЕ-да 4 кестенің (2-5)
бағандарында белгіленген, ал 6 бағанда үй
шаруашылығының көлемі белгіленген.
10.Қалалық страттың С1,С2,С3 әр қабатында
N1,N2,N3 бас құрылымының объектілеріне сәйкес.
Тұрғындар бірлігінің іріктеудің орташа
мүмкіндігін қалалық страттың әр қабатында мына
формула бойынша анықтаймыз:
Pg2=(6 бағанның жолдарының қосындысы,
егер қосылғыштар жолында (g баған 4(12(g
)N2 (10.1 )
Pg3=(6 бағанның жолдарының қосындысы,
егер қосылғыштар жолында
412(g )N3 (10.2)
Үй шаруашылығының орташа санын алғашқы
іріктеу бірлігінде таңдау қалалық страттың
қалған екі қабатын мына өрнекпен анықтаймыз:
G2=HG*Pg2 (11.1)
G3=HG*Pg3 (11.2)
Әр қабаттағы алғашқы іріктеу бірлігінің
(ПВЕ) санын анықтаймыз:
2G=hG2 G2 (12.1)
3G=hG3 G3
(12.2)
Жүйелі іріктеу
Қалалық страттағы үй шаруашылығының өсу
қорытындысын анықтаймыз.
(H1=(1 жол баған 3+0), (13.1)
(H2=(2 жол баған 3+1 жол 3 баған),
(13.2)
(H3=(3 жол баған 3+2 жол 3 баған),
(13.3)
(H325=(325 жол баған 3+324 жол 3 баған).
(13.4)
S2 таңдау интервалын үй шаруашылығының
санын 2 қабатта, G2 іріктеу объектісінің
санына бөлу арқылы анықтаймыз.
S2=Hg2 G2
(14.1)
@ функциясы RAND бағдарламасы LOTUS 5
көмегі арқылы кездейсоқ санды анықтаймыз:
@ RAND (LOTUS (14.2)
Схеманың келесі пункті – мына формула
бойынша кездейсоқ стратты анықтау:
RS=@ RAND*S2 (14.3)
Бірінші қаланы формула бойынша іріктеу:
HСГ1=RS (14.4)
ОКАТО бойынша код мекенімен 4 кестеге
қалалар аттарын енгізу және 1999ж. Қазақстан
Республикасы Халық Санағы бойынша. Сонда әр 4
кесте бойынша алғашқы іріктеу бірлігінің (ПВЕ)
сипаттамасы қаралған, H - үй шаруашылығы саны,
Hv-іріктеу мөлшері жатады. SH-іріктеу қадамы.
Үй шаруашылығының мекенжайы алғашқы іріктеу
бірлігінде (ПВЕ) (2-5) бағандарында 4 кестеде
белгіленген, ал 6 кестеде үй шаруашылығы көлем
мөлшері белгіленген.
Екінші қаланы мына формуламен іріктеу:
НМГ2=НМГ1+S2
ОКАТО бойынша код мекенімен 4 кестеге
және 1999 жылғы Қазақстан Республикасы Халық
Санағы бойынша қалалар аттарын енгізу. Онда әр
4 кесте бойынша алғашқы іріктеу бірлігінің
(ПВЕ) сипаттамасы қаралған, Н-үй шаруашылығы
саны, Hv-іріктеу мөлшері. SH-іріктеу қадамы.
Үй шаруашылығы мекенжайы алғашқы іріктеу
бірлігінде (ПВЕ) 4 кестенің (2-5) бағандарында
белгіленген, ал 6 бағанда үй шаруашылығының
мөлшері белгіленген.
n2G қаланы іріктеу формула бойынша:
НСГn2=НСГn2-1+S2 (14.6)
ОКАТО бойынша код мекенімен 4 кестеге
және 1999 жылғы Қазақстан Республикасы Халық
Санағы бойынша қалалар аттарын енгізу. Онда әр
4 кесте бойынша алғашқы іріктеу бірлігінің
(ПВЕ) сипаттамасы қаралған, Н-үй шаруашылығы
саны, Hv-іріктеу мөлшері. SH-іріктеу қадамы.
Үй шаруашылығы мекенжайы алғашқы іріктеу
бірлігінде (ПВЕ) 4 кестенің (2-5) бағандарында
белгіленген, ал 6 бағанда үй шаруашылығының
мөлшері белгіленген.
S3 таңдау интервалын үй шаруашылығы санын
3 қабатта, 3G іріктеу объектісінің санына
бөлу арқылы анықтаймыз:
S3=Hg33G (15.1)
@ функциясы RAND бағдарламасы LOTUS 5
көмегі арқылы кездейсоқ санды анықтаймыз:
@RAND(LOTUS (15.2)
Схеманың келесі пункті- мына формула
бойынша кездейсоқ стратты анықтау:
RS=@RAND*S3 (15.3)
Бірінші қаланы мына формула бойынша
іріктеу:
НМГ1=RS
(15.4)
ОКАТО бойынша код мекенімен 4 кестеге
және 1999 жылғы Қазақстан Республикасы Халық
Санағы бойынша қалалар аттарын енгізу. Онда әр
4 кесте бойынша алғашқы іріктеу бірлігінің
(ПВЕ) сипаттамасы қаралған, Н-үй шаруашылығы
саны, Hv-іріктеу мөлшері. SH-іріктеу қадамы.
Үй шаруашылығы мекенжайы алғашқы іріктеу
бірлігінде (ПВЕ) 4 кестенің (2-5) бағандарында
белгіленген, ал 6 бағанда үй шаруашылығының
мөлшері көрсетілген.
Екінші қаланы іріктеу формуласы:
НМГ2=НМГ1+S3 (15.5)
ОКАТО бойынша код мекенімен 4 кестеге
және 1999 жылғы Қазақстан Республикасы Халық
Санағы бойынша қалалар аттарын енгізу. Онда әр
4 кесте бойынша алғашқы іріктеу бірлігінің
(ПВЕ) сипаттамасы қаралған, Н-үй шаруашылығы
саны, Hv-іріктеу мөлшері. SH-іріктеу қадамы.
Үй шаруашылығы мекенжайы алғашқы іріктеу
бірлігінде (ПВЕ) 4 кестенің (2-5) бағандарында
белгіленген, ал 6 бағанда үй шаруашылығының
мөлшері белгіленген.
n3G қаланы іріктеу формуласы:
НМГn3=НМГn3-1+S3 (15.6)
ОКАТО бойынша код мекенімен 4 кестеге
және 1999 жылғы Қазақстан Республикасы Халық
Санағы бойынша қалалар аттарын енгізу. Онда әр
4 кесте бойынша алғашқы іріктеу бірлігінің
(ПВЕ) сипаттамасы қаралған, Н-үй шаруашылығы
саны, Hv-іріктеу мөлшері. SH-іріктеу қадамы.
Үй шаруашылығы мекенжайы алғашқы іріктеу
бірлігінде (ПВЕ) 4 кестенің (2-5) бағандарында
белгіленген, ал 6 бағанда үй шаруашылығының
мөлшері белгіленген.
Страт қабатымен үй щаруашылығының орташа
санынан әр таңдалған қаланың үлесін
анықтаймыз:
Dcg=H(cg)Hg2, егер ( (gcg қатары баған
4(12(g), cg=1,2,..., 2G
(16.1)
Dmg=H(mg)Hg3, егер ( mg қатар баған
412(g), mg=1,2,..., 3G
(16.2)
Орта қалаларда іріктеу мөлшерін өрнекпен
анықтаймыз:
Hcg=Dcg*hG2, егер ((gcg қатары баған
4(12(g), cg=1,2,..., 2G
(17.1)
Кіші қалаларда іріктеу мөлшерін өрнекпен
анықтаймыз:
Hmg=Dmg*hG3, егер (mg қатары баған
412(g), mg=1,2,..., 3G
(18.1)
Ауылдық іріктеу
Ауылдық страттың С1,С2,С3 әр қабатында
Nc1,Nc2,Nc3 бас құрылымның объектілеріне
сәйкес. Тұрғындар бірлігін іріктеудің орташа
мүмкіндігін ауылдық страттың әр қабатында мына
формула бойынша анықтаймыз:
Рс1=(6 баған жолдарының қосындысы, егер
1 баған жолынан 5( 4)Nc1 (19.1)
Рс2=(6 баған жолдарының қосындысы, егер
1 баған жолынан 4( 6)Nc2 (19.2)
Рс3=(6 баған жолдарының қосындысы, егер
1 баған жолынан 412+)Nc2 (19.3)
үй шаруашылығының орташа санын алғашқы
іріктеу бірлігінде (ПВЕ) мына өрнекпен
анықтаймыз:
с1=Нс*Рс1 (20.1)
с2=Нс*Рс2 (20.2)
с3=Нс*Рс3 (20.3)
Әр қабаттағы алғашқы іріктеу бірлігінің
санын формуламен анықтаймыз:
1c=hc1 c1 (21.1)
2c=hc2 c2 (21.2)
3c=hc3 c3 (21.3)
Жүйелі іріктеуді қолданған жағдайда
ауылдық страттар үшін кумулятивтік сипаттаманы
төмендегідей формада құру қажет.
ауылдың страттағы үй шаруашылығын өсу
қорытындысын анықтаймыз:
(H1=(жол 1 баған 3 +жол 0 баған 3)
(22.1)
(H2=(жол 2 баған 3 +жол 1 баған 3)
(22.2)
(H3=(жол 3 баған 3 +жол 2 баған 3)
(22.3)
(H159=(жол 159 баған 3 +жол 158 баған 3)
(22.4 )
S1таңдау интервалын үй шаруашылығының
санын 1 қабатта 1c іріктеу объектісінің
санына бөлу арқылы анықтаймыз:
S1=Hс111c (23.1)
@ функциясы RAND бағдарламасы LOTUS 5
көмегі арқылы кездейсоқ стратты анықтау:
@ RAND(LOTUS (23.2)
Схеманың келесі пункті –мына формула
бойынша анықтаймыз:
RS=@ RAND*S1 (23.3 )
Бірінші ауылдық ауданды формула бойынша
іріктеу:
Hc11=RS (23.4)
Осы ауданды 3 кестеге кіргізу және ОКАТО
бойынша үй шаруашылығы саны 360-тан асатын осы
ауданға қарайтын ауылдық әкімшілікті өрістету.
Екінші ауылдық ауданды формуламен
іріктеу:
Hc12=Hc11+S1 (23.5
Осы ауданды 3 кестеге кіргізу және ОКАТО
бойынша үй шаруашылығы саны 360-тан асатын осы
ауданға қарайтын ауылдық әкімшілікті өрістету.
n1c-ауылдың ауданды іріктеу формуласы:
Hc1n2=Hc1n2-1+S1 (23.6)
Осы ауданды 3 кестеге кіргізу және ОКАТО
бойынша үй шаруашылығы саны 360-тан асатын осы
ауданға қарайтын ауылдық әкімшілікті өрістету.
S2 таңдау интервалын үй шаруашылығының
санын 2 қабатта 2c іріктеу объектісінің
санына бөлу арқылы анықтаймыз:
S2=Hс222c (24.1)
@ функциясы RAND бағдарламасы LOTUS 5
көмегі арқылы кездейсоқ стратты анықтау:
@ RAND(LOTUS (24.2)
Схеманың келесі пункті –мына формула
бойынша анықтаймыз:
RS=@ RAND*S2 (24.3)
Бірінші ауылдық ауданды формула бойынша
іріктеу:
Hc21=RS (24.4)
Осы ауданды 3 кестеге кіргізу және ОКАТО
бойынша үй шаруашылығы саны 360-тан асатын осы
ауданға қарайтын ауылдық әкімшілікті өрістету.
Екінші ауылдық ауданды формуламен
іріктеу:
Hc22=Hc21+S2 (24.5)
Осы ауданды 3 кестеге кіргізу және ОКАТО
бойынша үй шаруашылығы саны 360-тан асатын осы
ауданға қарайтын ауылдық әкімшілікті өрістету.
n2c-ауылдың ауданды іріктеу формуласы:
Hc1n3=Hc2n3-1+S2 (24.6)
Осы ауданды 3 кестеге кіргізу және ОКАТО
бойынша үй шаруашылығы саны 360-тан асатын осы
ауданға қарайтын ауылдық әкімшілікті өрістету.
S3таңдау интервалын үй шаруашылығының
санын 3 қабатта 3c іріктеу объектісінің
санына бөлу арқылы анықтаймыз:
S3=Hс333c (25.1)
@ функциясы RAND бағдарламасы LOTUS 5
көмегі арқылы кездейсоқ стратты анықтау:
@ RAND(LOTUS (25.2)
Схеманың келесі пункті –мына формула
бойынша анықтаймыз:
RS=@ RAND*S3 (25.3 )
Бірінші ауылдық ауданды формула бойынша
іріктеу:
Hc31=RS (25.4)
Осы ауданды 3 кестеге кіргізу және ОКАТО
бойынша үй шаруашылығы саны 360-тан асатын осы
ауданға қарайтын ауылдық әкімшілікті өрістету.
Екінші ауылдық ауданды формуламен
іріктеу:
Hc32=Hc31+S1 (25.5)
Осы ауданды 3 кестеге кіргізу және ОКАТО
бойынша үй шаруашылығы саны 360-тан асатын осы
ауданға қарайтын ауылдық әкімшілікті өрістету.
n1c-ауылдың ауданды іріктеу формуласы:
Hc3n3=Hc3n3-1+S3 (23.6)
Осы ауданды 3 кестеге кіргізу және ОКАТО
бойынша үй шаруашылығы саны 360-тан асатын осы
ауданға қарайтын ауылдық әкімшілікті өрістету.
Үй шаруашылығы бас құрылымының орташа
санынан, әр таңдалған ауылдық ауданның үлесін
анықтаймыз:
Dc1=H(c1)Hc1, егер (1жол c1баған 5(4),
c1=1,2,..., 1c (26.1)
Dc2=H(c2)Hc2, егер (4жол c2баған 4(6),
c2=1,2,... ,2c (26.2)
Dc3=H(c3)Hc3, егер (6жол c3баған
412+), c3=1,2,..., 3c (26.3 )
Ауылдық аудандар бойынша іріктеу мөлшерін
өрнекпен анықтаймыз:
Hc1=Dc1*hc1, егер (1жол c1баған 5(4),
c1=1,2,.., 1c (27.1)
Ауылдық аудандар бойынша іріктеу мөлшерін
өрнекпен анықтаймыз:
Hc2=Dc2*hc2, егер (4жол c2баған 4(6),
c2=1,2,.., 2c (28.1)
Ауылдық аудандар бойынша іріктеу мөлшерін
өрнекпен анықтаймыз:
Hc3=Dc3*hc3, егер (6жол c3баған 412+),
c3=1,2,.., 3c (29.1)
Төменде ауылдық страттың іріктеу құрылымы
3 кестеде көрсетілген, және осы кестенің
фрагменті таңдауға енген бір ауданның мысалы,
ауылдық ауданның элементі болып табылады.
3 кестені толық құру үшін үй шаруашылығы
әкімшілігінің n3 өсу қорытындысын анықтаймыз
және 8 бағанды толтырамыз.
(H1=(жол 1 баған 3 +жол 0 баған 3)
(30.1)
(H2=(жол 2 баған 3 +жол 1 баған 3)
(30.2)
(H3=(жол 3 баған 3 +жол 2 баған 3)
(30.3)
(Hn=(жол nc баған 3 +жол nc-1 баған 3)
(30.4)
Қатар бойынша, формулалар бойынша ауылдық
әкімшіліктің іріктеу мөлшерін анықтаймыз:
1CA=h1C30 (қабат 1)
(31.1)
2CA=h2C30 (қабат 2) (31.2)
3CA=h3C30 (қабат 3)
(31.3 )
Төмендегі схема бойынша құрылымның үй
шаруашылығы санын анықтаймыз:
32.1 Hv1=(ауылдық страттың 3 баған
жолдарының қосындысы, егер 1( жолдың баған 5(
4)
32.2 Hv2=(ауылдық страттың 3 баған
жолдарының қосындысы, егер 4( жолдың баған
5( 6)
32.3 Hv3=(ауылдық страттың 3 баған
жолдарының қосындысы, егер 6 жолдың баған 5
12+)
кесте. Ауылдық ауданның іріктеу құрылымы.
N ОКАТО H W S P C (Hi
П.п.
1 2 3 4 5 6 7 8
1-11 12-18 19-26 27-30 31-35 36 37-43
1* 1
... 1
n1c 1
1 2
... 2
n2c 2
1 3
... 3
n3c 3
Іріктеу құрылымына кіретін бірінші
ауылдық ауданнан мысал келтіреміз. Алғашқы
іріктеу бірлігі (ПВЕ) Павлодар облысының
Баянауыл ауданы болсын. Бұл ауданда 13 ауылдың
әкімшілік (АӘ) бар. Келесі іріктеуге үй
шаруашылығы саны 360-тан асатын тек 6 ауылдық
әкімшілік кіреді.
кесте. (Бір ауданның ауылдық
әкімшілігінің тізімі)
1 2 3 4 5 6 7 8
1 5536630469 2300 4.90 2
2 5536637428 2118 4.94 2
3 5536639387 1785 4.61 2
4 5536641430 2310 5.37 2
5 55366421492 5100 3.41 2
6 5536643585 2780 4.75 2
3-кестеде облыс орталығынан алысжәне жолы
қиын ауылдық әкімшіліктері (АӘ) (орталықтан
алыс АӘ тізімі келтірілген)
1 қабатта үй шаруашылығы санын, 1 қабатта
үй ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
құру
МАЗМҰНЫ
ЕСЕПТІҢ ҚОЙЫЛЫМЫ 5
Кіріспе. 9
ІІ.Статистикадағы ақпараттық технологияның
даму кезеңдері 11
2.1 Алдыңғы қатарлы ақпараттық технологиялар
13
III. 2000 жылға үй шаруашылығын іріктеу. 14
3.1.Негізгі жиынтықтың құрылуы және баяндалуы.
16
3.2. Бас жиынтықтың жіктелуі 20
3.6. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ СТАТИСТИКА
ЖӨНІНДЕГІ АГЕНТТІГІ 44
ІV. НЕГІЗГІ БӨЛІМ 48
4.1. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ТҰРҒЫНДАРЫНЫҢ
ҚҰНДЫЛЫҒЫН БАҒДАРЛАУ. 48
5. Экономикалық тиімділікті есептеу 70
Техникалық-экономикалық негіздеме 70
7. ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУ 76
7.1 Қауіпті және зиянды факторларды талдау 76
7.2 Қорғау шаралары 78
7.2.1 Өңдірістік санитария 78
7.2.2 Электрлік қауіпсіздігі 83
7.2.3 Өрт қауіпсіздігі 84
ҚОРЫТЫНДЫ 85
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 87
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
І. ЕСЕПТІН ҚОЙЫЛЫМЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Қазақстан Республикасы тұрғындары барлық бас
жиынтықтарының
мәліметтер базасында
құру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
Бас жиынтықтардан алынған тұрғындар
іріктеуінең математикалық моделін
құрастыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ...
Тұрғындарға қойылатын сауалнама және
анализ ... ... ... ... ... ... ... ... .
Бас жиынтыққа үй шаруашылығына іріктеу
жүргізу4.5 млн.
халық санын есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
EXCEL-де құндылықтың қорытындысын мәліметтер
базасы
бойынша жасау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Статистикалық тұрғындарға ақпарат беру,
тұрғындардың қорытындысын SPSS-арқылы
жазу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
ІІ. СТАТИСТИКАДАҒЫ АҚПАРАТТЫҚ
ТЕХНОЛОГИЯНЫҢ ДАМУ КЕЗЕНДЕРІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
2.1 Алдыңғы қатарлы ақпараттық технологиялар
... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
ІІІ. 2000 ЖЫЛҒЫ ҮЙ ШАРУАШЫЛЫҒЫН
ІРІКТЕУ ... ... ... ... ... ... ... .
3.1 Негізгі жиынтықтың құрылуы және
баяндау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
3.2 Бас жиынтықтың
жіктелуі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
3.3 Іріктеуді құру
әдісі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
3.4 Үй шаруашылығын
іріктеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
3.5 Үй шаруашылығының
ротация ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
3.6
Анкета ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
ІV. НЕГІЗГІ БӨЛІМ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
4.1 Қазақстан Республика тұрғындарының Алматы,
Астана қалаларының
және облыстарда жүргізілген сауалнама
қорытындысы бойынша
құндылық бағдарлауын
анықтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
4.2 Қазақстан Республикасы тұрғындарының
құндылығын
бағдарлау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ..
V. SPSS ӨҢДЕУ ҚҰРАЛЫ
РЕТІНДЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
5.1 Меню ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
5.2 Сұрақ қорытындысы мәліметін өңдеу
анализі ... ... ... ... ... ... ... ... .
VІ. ЭКОНОМИКА БӨЛІМІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
6.1 Техникалық экономикалық
негіздеме ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
6.2 Осы бағдарламалық құрастырылымды енгізудің
экономикалық
тиімділігін есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
Құрастыру және енгізу шығынын
есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ..
Алгоритм құру шығынын есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
Бағдарламаны жазу және түзету шығынын
есептеу ... ... ... ... ... .
Бағдарламаны енгізумен байланысты шығындар
... ... ... ... ... ...
Техникалық құралдар кешеніне жұмсалатын
шығынды есептеу...
Бағдарламаны енгізгенге дейінгі шығынды
есептеу ... ... ... ... ...
Осы бағдарламалық құрастырылымды енгізгеннең
кейінгі
шығынды есеттеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Шығыннан үнемдеуді есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
VІІ. ЕҢБЕК
ҚОРҒАУ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
Қауіпті және зиянды факторларды
талдау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Қорғау шаралары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
Өңдірістік санитария ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Электрлік қауіпсіздігі
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Өрт қауіпсіздігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... .
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ...
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
ҚОСЫМШАЛАР ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
ЕСЕПТІҢ ҚОЙЫЛЫМЫ
Қазақстан Республикасы тұрғындары барлық
бас жиынтықтар мәліметтер базасында құру.
Тұрғындар бойынша үй кітапханасын жасауда орта
есеппен республикада 100 адамға 64 кітаптан
келеді. Қазақстан Республика тұрғындары өтпелі
кезең қиыншылықтарына қарамастан мәдениетті
және көп оқитынын көрсетті. Тексеру кезінде
орта есеппен республика бойынша 100 адамға
шыққанда 517 кітап оқығаны анықталады. 3000 үй
шаруашылығын іріктеп бір жолғы тексеру
қорытындысы бойынша тұрғындар құндылығын
бағдарының негізі приоритеті анықталады.
Бас жиынтықтардан алынған тұрғындар
іріктеуінен математикалық моделін құрастыру.
Қазақстан Республика тұрғындары үй
шаруашылығын іріктеуді құру үшін мынадай
мәліметтер керек. Тұрғындар санымен қоса үй
шаруашылығының мөлшері жайлы мәліметпен барлық
ауылдық әкімшілік тізімі.
Тұрғындар санымен қоса үй шаруашылығының
мөлшері жайлы мәліметпен барлық қалалар
тізімі.
Іріктеу мөлшері.
Іріктеу мөлшері жайлы сұрақ осы уақытта
алынып тасталды, өйткені жоғарыдан шек
қойылды, яғни 6000 үй шаруашылығынан аспайды.
Іріктеу мөлшеріне шектеу қойылған жағдайда,
жоғары репрезентативтік сақтау үшін, іріктеуді
былай жүргізу керек, яғни іріктеу жиынтығының
шама вариациясы ең аз мөлшерде болу керек. Осы
мақсатпен іріктеудің төмендегідей дизайнін
жүргіземіз.
Іріктеу дизайні.
Негізгі жиынтықты құру және жазу.
Негізгі жиынтықтың стратификациясы
қалалық, ауылдық үй шаруашылығына және
әкімшілік – территориялдық көрсеткішпен.
Негізгі жиынтықты жіктеу.
Қалалық елді мекендерді іріктеуді жіктеу
және жүйелі әдіспен.
Ауылдық аудандарды іріктеуді жіктеу және
жүйелі әдіспен.
Жүйелі әдіспен ауылдық әкімдерді іріктеу.
Елді мекендегі үй шаруашылығын кездейсоқ
қарапайым таңдаумен іріктеу.
Қалалық үй шаруашылығын таңдаудың
мүмкінділігін анықтау.
Ауылдық үй шаруашылығын таңдаудың
мүмкінділігін анықтау.
Вариация коэффицентін есептеу.
Тұрғындар санымен қоса үй шаруашылығының
мөлшері жайлы мәліметпен барлық ауылдық
әкімшілік тізімі.
Әр алғашқы іріктеу бірлігі 4-ші кесте
(қалалық страт обьектісі (немесе 5-ші кесте
(ауылдық страт обьектісі( құрылған. Әр кестеде
таңдалған елді мекеннің террториясы
көрсетілген қалалық және ауылдық әкімшіліктің
негізгі сипаттамасы келтірілген. Бұл кестеде
әр қаладағы үй шаруашылығы мен пәтер нөмері
көрсетілген.Үй шаруашылығын кестеге
жіктегеннен кейін корпустар нөмері ескеріледі.
Кесте саны бас құрылымдағы елді мекендердің
іріктеу санына байланысты. Ұсынылған кесте
облыстар бойынша белгілеу ыңғайлы.
Тұрғындарға қойылатын сауалнама және
анализ. Тұрғындардың саяси экономикалық
сауаттылығын көрсетуде көпшілік хабарларды
таратудың баспа сөз басылымын оқу болып
табылады. Тұрғындар саны мен қоса үй
шаруашылығының мөлшері жайлы мәліметпен барлық
қалалар төмендегі тексеру тұрғындардың
құндылық бағдарын білу мақсатында жүргізіледі.
Сауалнамаға тұрғындардың мәдени және ғылыми
дамуына арналған сұрақтар еңгізілген.
Сауалнамаға отбасы мүшелерінің жасы 10-нан
70-ке дейінгілер қатысады. Егер де осы
позициялар 71 мен 75-ке тең болса, онда
обьектілер Алматы және Астана қалаларында
құрылады. Үй шаруашылығы құрамы. Отбасылық
карточка. Үй шаруашылық мүшесінің аты-жөні
(жынысы әйел-2, еркек-1, толық жасы, білімі,
жас ерекшілігі графасы коды,”Білім” графасы
коды.) көрсетілген.
EXCEL мәліметтер базасын құру үшін ең
бірінші таблицассын құрамыз.Таблицада қате
кетсе оны дүзету оңай, оның себебі EXCEL-де
барлық оператциялар арифметика және логикалық
операциялар өте оңай жасалады. Сондан кейін
EXCEL-де ақпараттарды дұрыстауға болады.
Егерде бір қателер болса әр ақпараттың әдірісі
болады. EXCEL-де кеткен қателерді дұрыстауға
өте ыңғайлы. Әр облыстардардан ақпарат алуғада
олар бірі мен байланысып тұруғада оларды EXCEL-
де үлкейтуге де кішірейтугеде болады.
Статистикалық пәндер EXCEL-де оңай табылады.
Ақпаратты енгізу және коэффицентті есептеу
жақсы реттеу жасайды. EXCEL-де басқа облыстар
қателесіп кетсе қателерін түзетуге ОКАТО
арқылы өз облысына апарып қояды. EXCEL-де
шешуші бағалар арқылы қателерді тексеріп
отырады.
Қазақстанда 4.5 млн, халықты 1жыл ішінде
санауға жұмсалатын қаражатты анықтау үшін
іріктеу жүргіземіз. Халықтың әлеуметтік
жағдайының құндылығын сауалдар арқылы
анықтаймыз. Ол сауалдар - қанша адам футболға
барады? қанша адам канцертке барады? қанша
адам кітап оқиды, қанша газет журнал оқиды,т.б
сұраққа.
АННОТАЦИЯ
Қандай да болмасын бір іс басталмас
бұрын оған негіз болу керек екендігі
көпшілікке мәлім. Айтылған тұжырымға сай
баяндалып отырған дипломдық жобада қәзіргі
кезде тұрғындардың құндылығын бағдарлау
сауалнамаларын реттеу үшін: тұрғындар санымен
қоса үй шаруашылығының мөлшері жайлы
мәліметпен барлық ауылдық әкімшілік тізімімен
қалалар тізімі. Қазақстан Республикасында
тұрғын үй регистрінің жоқтығынан әкімшілік
терриоториялық тұрғындар бірлігіндегі үй
шаруашылығының мөлшері жеке тұрғындар саны
жайлы мәліметтер пайдаланамыз. Төмендегі
тексеру тұрғындардың құндылық бағдарын білу
мақсатында жүргізіледі. Бас жиынтықтың іріктеу
жүргізу. Қазақстан Республика тұрғындарының
Алматы Астана қалаларының және облыстарда
жүргізілген сауалнама қорытындысы бойынша
құндылық бағдарлауын анықтау. Сауалнамаға
тұрғындардың мәдени және ғылыми дамуына
арналған сұрақтар еңгізілген. Бас жиынтықтың
іріктеу жүргізу (4.5 млн. халықты қысқартып
6000 үй шаруашылығы) 2000 жылғы Халық
санағының формасы бойынша жасалып шықты.
Іріктеу алгоритмін құру іріктеу мөлшері жайлы
сұрақ осы уақытта алынып тасталды, өйткені
жоғарыдан шек қойылды, яғни 6000 үй
шаруашылығынан аспайды. Іріктеу мөлшеріне
шектеу қойылған жағдайда, жоғары
репрезентативтік сақтау үшін, іріктеуді былай
жүргізу керек, яғни іріктеу жиынтығының шама
вариациясы ең аз мөлшерде болу керек. Осы
мақсатпен іріктеудің төмендегідей дизайнін
жүргіземіз. SPSS-те тұрғындармен өткізілген
сауалнама қорытындысын өңдеу. Қорытындыларды
өңдеу анализі. Жұмыстың арнайы құрылыммен
бөлінген тарауларында осы Қазақстан
Республиканың қаламен ауыл құжаттамасымен және
оның функционалды бөліктерінің сипатымен толық
танысуға болады. Жұмыстың соңында косымшасында
қолданушыға қажет деп саналатын мәліметтер алу
мүмкіндігі қарастырылған.
Кіріспе.
Жалпы табалдырығын аттаған үшінші
мыңжылдық көптеген сарапшылардың үйғарымынша
ақпараттың билік құратын заманы деп айтылуда.
Сәл ойланып көрейікші, ақпарат дегенеміз не?
Мысалға Ұлттық кітапхананың кіпап қоры, ішкі
істер министрлігінің Қазақстан азаматтары
жайындағы мәліметтер банкі немесе Қазақтелеком
АҚ-ың телефон сөйлесулерін белгілеп тұратын
орталық мәліметтер базасы, және Қазақстан
Республикасының статистика жөніндегі
агенттігі. Қазақстан Республикасы тұрғындары
қалалық және ауылдық әкімшіліктің есептеуі
бойынша, осының барлығын ақпарат деп
қарастыруға болады. Ал осы аталған ақпараттың
барлығы адам әміріне соншалықты қажет дүние
ме, бұл сұраққа жауап сан алуан. Өйткені
табиғат зандылығына сай адамның
мүмкіншіліктері жоғарлаған сайын оның сұранысы
арта түседі. Міне осы сұрақтарды
қанағаттандыру бүгінгі таңдағы көкейтесті
мәселелердің бірі. Ол сұранысты әр түрлі
жолмен шешуге болады, және әрбір шешімнің
орындалуына жұмсалатын уақытта әртүрлі.
Мемлекетіміз түскен нарықтық экономикаға сай
қоғамның қай саласында болмасын мамандарға
қойылатын талаптар күн санап әржақты күшейюде.
Республикамызда жоғары және арнайы орта білім
беру жүйесінде көптеген реформалар
жүргізілуде. Елімізде дайындалатын мамандықтар
тізімі бір жүйеге келтірілуде. Бұл шараларды
1999 жылы Қазақстан Республикасы Ғылым және
Білім министрлігінде ұйымдастырылған білім
берудің Мемлекеттік стандарттарының Ұлттық
Орталығы атқаруда. Баяндалып отырған жұмыс
Қазақстан Республикасында тұрғын үй
регистрінің жоқтығынан әкімшілік-территориялық
тұрғындар бірлігіндегі үй шаруашылығының
мөлшері жеке тұрғындар саны жайлы мәліметтерді
пайдаланамыз.
3000 үй аруашылығын іріктеп бір жылғы
тексеру қорытындысы бойынша тұрғындар
құндылығын бағдарының негізгі приоритеті
анықталады. Тексеру үш ай барысында
республиканың барлық облыстары мен Алматы және
Астана қалалары бойынша жүргізіледі.
1999 жылғы Халық Санағының формасы
бойынша негізде көрсетілгендей Қазақстан
Республикасында әр облыстың қалалық және
ауылдық жерлердің тізімі құрылған, ал әрбір
ауылдық жерлер үшін барлық облыстарға ауылдық
әкімшіліктің тізімі көрсетілген.
Төмендегі тексеру тұрғындардың құндылық
бағдарын білу мақсатында жүргізіледі.
Сауалнамаға тұрғындардың мәдени және ғылыми
дамуына арналған сұрақтар еңгізілген.
Сауалнамаға отбасы мүшелерінің жасы 10-нан
70-ке дейінгілер қатысады. Егер де осы
позициялар 71 мен 75-ке тең болса, онда
обьектілер Алматы және Астана қалаларында
құрылады.
қаражатты анықтау үшін іріктеу
жүргіземіз. Халықтың әлеуметтік жағдайының
құндылығын сауалдар арқылы анықтаймыз. Ол
Қазақстанда 4.5 млн, халықты 1 жыл ішінде
санауға жұмсалатын сауалдар - қанша адам
футболға барады? қанша адам канцертке барады?
қанша адам кітап оқиды, қанша газет журнал
оқиды,т.б сұраққа жауап беру үшін қолданамыз.
Алынған жауаптардың нәтижесі бойынша 4.5 млн.
халықтың орнына 6 мың халықты алдық. Ал оның
қалай іске асырылатыны жұмыстың арнайы
құрылыммен бөлінген тарауларында толық
баяндалған.
ІІ.Статистикадағы ақпараттық технологияның
даму кезеңдері
Бұл жүйеде 1995 жылға дейін ЕС-1035, ЕС-
1066 түріндегі электрондық-есептеу машиналары
қолданылған. Сол кездің өзінде-ақ
республикамызда кейбір мекемелерде дербес
компьютерлер кең қолданыла бастады. Олар арзан
болды, базарларда программа өте жылдам дамыды.
Дербес кампьютерлер үшін мәліметтер базасын
басқарудың дербес жүйелері пайда болды,
олардың арасын жалғап тұрған білктері жақсы
жетілген болатын. Осыдан келіп статистикалық
мәліметтерді дербес компьютерде өңдеу
басталды. 1993-*1995-жылдар арасында
статистиканың ақпараттар-есептеу жүйесінде
жаңарту жұмыстары жүргізіледі.
1995 жылдары ЕС-1035,ЕС-1036, түріңдегі
электронды есептеу машиналары қолданылатын
шығу себепті статистикалық ақпараттарды
өңдеу дербес компьютерлерде жүргізіле бастады.
Статистикалық ақпарат өңдеу түбірімен
өзгертілді. Статистикалық зерттеулерді
өңдеудің жаңа 150 түрі пайда болды.
Сонымен 1995 жылдан бастап статистикалық
ақпараттарды өңдеу дербес компьютерлерде
жүргізіле бастады, бірақ компьютерлер отақ
желіге бірліктірілмеген еді. Әр түрлі дербес
компьютерде өңделген деректерді бір ортаға
тоғыту мүмкіншілігі жоқ еді. Желінің аса
қажеттігі туды. Программамен жабдықтау FoxPro
2.0 и аясында жасалды, және MS DoS іс-
әрекеттер жүйесінің басқаруымен іске
асырылды.
1993 жылы қәзіргі статистика
агенттігіңде Arcnet желісі коаксиалді
кабелде орнатылды, және Novell Netware 3.1
басқаруында файл-сервер іске қосылды.
Кейінрек Netware 3.12 сервері іске қосылды
және жері Arcnet бөлшегімен қоса Etheret
технологиясына көшірілді. Желіге бар жоғы 20-
30 компьютер ғана қосылған болатын. 1994жылдан
бастап Мемлекеттік статистикалық комитетінің
есептеу желісінде үш мәліметтер ақпараттық
базасы жұмыс істейді.
( Республика бойынша статистикалық
материялдардың анықтамалық талдау мәліметтер
базасы. [(байланыс жүйесіне шыға алатын)
(моделі)];
( ТМД елдері бойынша материалдардың
анықтамалық талдау мәліметтер
базасы.[(байланыс жүйесіне шыға алатын )
(моделі)];
( Статистикасы салалары бойынша
мәліметтер базасының жылдық айналымы .
1997 жылы Wіndows NT Server 4.0 іс
әрекеттер жүйесі іске қосылды және оның
басқаруында желі 1-жыл көлемінде сынақтан
өткізілді. Бірақ қолданыстағы статистикалық
ақпараттарды электронды өңдеу кешенінің
құралдары арнайы мәліметтер базасын жүйелі
түрде талдап аықтама алуға жеткіліксіз еді.
Желі технологиясын жетілдірудің жаңа кезеңі
1998 жылы басталды. ІВМ фирмасының серверінде
NSA төмен орнатылды. Ескі желілердің бәрі
2000 жылы өшіріліп жаңартылды.
Қазақстан Республикасы Мемлекеттік
статистика комитеті мен ТМД елдері статистика
комитеті арасында қарым-қатынас орнатылды.
Сонымен жоғарыда аталған мәліметтер базасы
үшін ішкі және сыртқы яғни алыстағы ақпаратты
пайдаланушылар үшін жағдай жасалды. Қазіргі
таңда Қазақстан Республикасы Статистика
Агенттігінің орталық жемісінде екі сервер-ІBM
RS6000 сервері жұмыс істеп тұр және оның
сыртында ІBM фирмасының 6 сервері мен HP
фирмасының 2 сервері қоса жұмыс атқарып тұр.
Серверлерде ІNTRANET, пен электродық почтаның
желілерінің жұмысын тұрақты қамтамассыз етіп
отыратын қызметтер орнатылған. Барлық облыс
орталықтарындағы статистика басқару
мыналарына Wіndows NT Server басқаруылдағы
аймақтық есептеу желілері құрылып өңдірістік
қолданыстар іске қосылған. Аймақтың барлық
бөлімшелері мен ақпараттың желілік байланыс
орнатылған және ол x.400 почталық стандартқа
негізделіп “BankNet” мәліметтер тарату желісі
арқылы іске асырылады. Қазақстан
Республикасы Статистика Агенттігінің
бөлімшелері мен электрондық почта арқылы
байланысу үшін және корпоративтік желіде ішкі
құжаттар жеткізу үшін MS EXCANGE Server 5.5
топтық жұмыс және байланыс сервері
қолданылады. Облыс аралық байланыс жеке
бөлінген арнаулы байланыс арналары арқылы
жұргізіледі және сенімділігі мен
тұрақтылығына кепілдік беріледі. Статистикалық
мәліметтерді жеткізу өте шаппаң іске
асырылады соның арқасында облыстық статистика
басқармаларының мәлімет жинау мен талдауға
кететін уақыт анағұрлым қысқарды. Кейінгі
жылдарда жетілдірілген ақпараттық
технологияларды, жаңа математикалық-
экономикалық әдістерді, жаңа байланыс
құралдармен есептеу, полиграфиялық,
ұйымдастыру техникаларын ғылыми негізделген
түрде кең, жан-жақты қолданатындай,
статистикалық ақпараттарды жинап, өңдеп
талдаудың біріккен ортасын құру қолға алынып
жатыр. Келешекте бұл мемлекеттік статистика
жүйесін ғана емес халық шаруашылығының басқа
салаларын да аймақтық басқару орындарыңдағы
ақпараттық базаларын да қамтитын болады.
2.1 Алдыңғы қатарлы ақпараттық технологиялар
Ақпараттық технологиялар жайлы қысқаша
анықтама. Әлемде қалыптасқан бағыт-бағдарды
ескере отырып кейінгі жетілдірілген ақпараттық
технологияларды мына түрлерге жіктеуеге
болады:
(”клиент –сервер” ақпараттық қойма мен
архитектура идеологиясыз бағыты.
( SOL-бағытталған аспаптық жүйелер (СУБД
MS SOL Server, ORACLE, ІNFORMІX және т.б.);
(Іnternet құрылымдық технологиялары
(WWW, Gopher, ftp,ІRC,E-maіl және т.б.);
( х.500 ақпараттық қызмет;
( CASE–мәліметтер базасын және ақпараттар
жүйесін жобалау технологиялары;
( геоақпараттық технологиялар (ГИС-
технология);
( ақпараттарды CD-ROM капшықтарында
тарату және құру технологиялары;
( текстік және графикалық редакторлар
жүйесін жетілдіру;
( құжаттарды оптикалық көшіру және
алынған ақпараттарды мәліметтер базасына
орналастыру;
( мультимедиа технологиялары;
( корпоративтік ақпараттық жүйелерді құру
кезіндегі интернет-идеологиялар;
III. 2000 жылға үй шаруашылығын іріктеу.
Үй шаруашылығын іріктеуді құру үшін
мынадай мәліметтер керек:
Тұрғындар санымен қоса үй
шаруашылығының мөлшері жайлы мәліметпен барлық
ауылдық әкімшілік тізімі.
Тұрғындар санымен қоса үй шаруашылығының
мөлшері жайлы мәліметпен барлық қалалар
тізімі.
Іріктеу мөлшері
Іріктеу мөлшері жайлы сұрақ осы уақытта
алынып тасталды, өйткені жоғарыдан шек
қойылды, яғни 6000 үй шаруашылығынан аспайды.
Іріктеу мөлшеріне шектеу қойылған жағдайда,
жоғары репрезентативтік сақтау үшін, іріктеуді
былай жүргізу керек, яғни іріктеу жиынтығының
шама вариациясы ең аз мөлшерде болу керек. Осы
мақсатпен іріктеудің төмендегідей дизайнін
жүргіземіз.
Іріктеу дизайні
Негізгі жиынтықты құру және жазу.
Негізгі жиынтықтың стратификациясы
қалалық, ауылдық үй шаруашылығына және
әкімшілік – территориялдық көрсеткішпен.
Негізгі жиынтықты жіктеу.
Қалалық елді мекендерді іріктеуді жіктеу
және жүйелі әдіспен.
Ауылдық аудандарды іріктеуді жіктеу және
жүйелі әдіспен.
Жүйелі әдіспен ауылдық әкімдерді іріктеу.
Елді мекендегі үй шаруашылығын кездейсоқ
қарапайым таңдаумен іріктеу.
Қалалық үй шаруашылығын таңдаудың
мүмкінділігін анықтау.
Ауылдық үй шаруашылығын таңдаудың
мүмкінділігін анықтау.
Вариация коэффицентін есептеу.
Төменде 2000 жылға үй шаруашылығын
тексерудің функциялық құрылымының жоспары
көрсетілген.
Сурет 3.1- Үй шаруашылығын
іріктеудің блок-схемасы
3.1.Негізгі жиынтықтың құрылуы және баяндалуы.
1999 жылғы Халық Санағының 2П формасы
бойынша негізде көрсетілгендей Қазақстан
Республикасында әр облыстың қалалық және
ауылдық жерлерінің тізімі құрылған, ал әрбір
ауылдық жерлер үшін барлық облыстарға ауылдық
әкімшіліктің тізімі көрсетілген.
Тұрғын үй регистрінің жоқтығынан
әкімшілік территориялық тұрғындар бірлігіндегі
үй шаруашылығының мөлшері жеке тұрғындар саны
жайлы мәліміттерді пайдаланамыз.
Негізгі жиынтықтарды құруда әр елді мекен
үшін төмендегідей атрибуттарды жазу керек:
ОКАТО коды (11 белгі).
Үй шаруашылығы саны (7 белгі).
Тұрғындар саны (8 белгі).
Елді мекендегі отбасылардың орташа
мөлшері (4 белгі).
Елді мекендегі іріктеудің мүмкіндігі (5
белгі).
Номер топтары (1 белгі).
Негізгі жиынтықтағы үй шаруашылығының
қорытындысы.
Негізгі жиынтықтың стратификациясы.
Негізгі жиынтықты екі жеке страт (қалалық
және ауылдық) құрады. әр страт елді мекеннің
санына байланысты 8 баған және жолдан тұратын
кестені құрады. Қалалық стратқа, ОКАТО
алаңындағы маңызы 3 баған, ал 3,4-позицияда 10-
нан 30-ға дейінгі сандар бар объектілер
кіреді, басқа жағдайдағы объектілер ауылдық
стратқа кіреді. Қалалық стратқа республикалық
маңыздағы қалалар: Астана және Алматы кіреді.
Осылай қалалық және ауылдық қоныстануға кірген
елді мекендердің тізімі құрылған және қалалық
стратта 325 объект (84 қалалық және 241
поселкелік), ауылдық стратқа 159 ауылдық
аудандар (2042 ауылдық округтер).
Ары қарай екі стратта да барлық
объектілер облыстарға және жеке облысқа
жатпайтын Астана және Алматы қалаларына
топтастырылады.
1-ші және 2-ші позициялар бойынша
объектілердің облысқа қарайтыны белгіленеді.
Егер 11-ге тең болса, онда объектілер
Ақмола облысына кіреді.
Егер де 15-ке тең болса, онда объектілер
Ақтөбе облысына кіреді.
Егер де 19-ға тең болса, онда объектілер
Алматы облысына кіреді.
Егер де 23-ке тең болса, онда объектілер
Атырау облысына кіреді.
Егер де 27-ге тең болса, онда объектілер
Батыс-Қазақстан облысына кіреді.
Егер де 31-ге тең болса, онда объектілер
Жамбыл облысына кіреді.
Егер де 35-ке тең болса, онда объектілер
Қарағанды облысына кіреді.
Егер де 39-ға тең болса, онда объектілер
Қостанай облысына кіреді.
Егер де 43-ке тең болса, онда объектілер
Қызылорда облысына кіреді.
Егер де 47-ге тең болса, онда объектілер
Маңғыстау облысына кіреді.
Егер де 51-ге тең болса, онда объектілер
Оңтүстік Қазақстан облысына кіреді.
Егер де 55-ке тең болса, онда объектілер
Павлодар облысына кіреді.
Егер де 59-ға тең болса, онда объектілер
Солтүстік Қазақстан облысына кіреді.
Егер де 63-ке тең болса, онда объектілер
Шығыс Қазақстан облысына кіреді.
Егер де осы позициялар 71 мен 75-ке тең
болса, онда объектілер Алматы және Астана
қалаларында құрылады.
Қорытындысында әр-қайсысы облыстық
подстратқа бөлінген екі страттың бас жиынтығы
құрылады. әр объект бас жиынтықта бір жолмен
көрсетілген, алғашқы 11 позициясы мекенжай
бөлігі болып (ОКАТО алаңы), ал 12-ден 26-ші
позициялар 1999 ж. Қазақстан Республикасының
санағы бойынша елді мекен атрибуты орналасқан.
Қалған көрсеткіштер төменде анықталады.
Іріктеу барысында қолданған көрсеткіштер
жайлы аздаған түсініктеме кіргіземіз.
Тұрғындар саны W берілген негізден сол жерде
үнемі тұратын тұрғындар үшін алынады. Осы
саннан 67 кестенің 8 бөлімінің, 8, 9-ші
бағандарында көрсетілген тұрғындар саны
шығарылады. Осыдан барып қалалық және ауылдық
аудандар тұрғындар саны ұй шаруашылығында
ескерілген, тұрғындар санымен ескеріледі деп
болжанды.
Отбасының орта есебі S(5 баған 27-30
позициясы) барлық елді мекендер үшін W(19-24)
позициясының H(18-23) позициясына қатынасы
сияқты анықталады. Отбасының орта есебі
халықтар санағы бағдарламасы (бөлім 7, 58
кесте) материалдары бойынша немесе
S=WH
формуласы бойынша есептеледі.
Тұрғындар бөлігінің P(6 баған,31-35
позиция) іріктеу мүмкіндігі H позициясына
(баған 3, 18-23 позиция) қатынасы сияқты H
жолының (3 баған 18-23 позиция) қосындысына
қалалық және ауылдық стратта бөлек анықталады.
P=HH бағанының қосындысы (қалалық және
ауылдық страт).
кесте. Қалалық страт.
№ ОКАТО H W S P C (Hi
рсаны
1 2 3 4 5 6 7 8
1-11 12-18 19-26 27-30 31-35 36 37-43
1
2
3
4
...
I
...
324
325
2- кесте. Ауылдық страт
№ рсаныОКАТО H W S P C (Hi
1 2 3 4 5 6 7 8
1-11 12-18 19-26 27-30 31-35 36 37-43
1
2
3
4
...
I
...
158
159
3.2. Бас жиынтықтың жіктелуі
Тұрғындар санының өсімі бойынша (4 баған)
елді мекендердің тізімі қалалық және ауылдық
страт бойынша бөлек жүргізу. Түзуден кейін
қалалық және ауылдық страт объектілері үш
бөлікке жіктеледі.
Елді мекендердің өсуіне қарай қалалық
страт санына түзуді бөлек жүргізу. Қалалық
страт объектілері үш бөлікке жіктеледі. Ол
үшін мынадай процедуралар жүргізу керек.
4 баған жолдарын қосу арқылы ауылдық және
қалалық стратқа бөлек үй шаруашылығы санын
табу. Hg Hc арқылы үй шаруашылығының ортақ
санын қалалық және ауылдық страт бойынша
белгілейміз. Олардың қосындысы бас жиынтықтағы
үй шаруашылығының орта есебін анықтайды,
немесе
Hn=Hg+Hc
Үй шаруашылығының бас құрылымының Hn
ортақ қосындысын еліміз бойынша ортақ санға Wn
бөлу арқылы еліміз отбасының орташа мөлшерін
енгіземіз, ол қалалық және ауылдық страттың 4
баған қосындысы болып анықталады және оны Sn
арқылы белгілейміз. Осындай мәлімет Халық
Санағының материалдары бағдарламасынан алынуы
мүмкін. (7 бөлім. Үй шаруашылығының саны мен
құрамы 58 кесте және де мынандай түрде
анықтауға болады.
Sn=HnWn
Sg=HgWg
Sc=HcWc (4.2)
Төмендегі формула арқылы қалалық және
ауылдық страттың үй шаруашылығының бас
құрылымына қатысты санын анықтаймыз.
Qg=HgHn
(4.3)
Qc=HcHn
F іріктеу құрамын және ( іріктеу
коэфициентін мына формуламен анықтаймыз.
F==
(4.4)
(=
Қалаларды таңдауды мына өрнекпен
анықтаймыз:
(g=30*(*Sg
(4.5)
4.6 Қалалық страттағы елді мекендер мына
схема бойынша жіктеледі: қала g(ОКАТО
мекенжай)(С1, егер (g қатар 4 баған((g)
немесе(С2, егер ((g(g қатар 4 баған (12(g
немесе(С3, егер (g қатар 4 баған(12(g),
g(1,2, ... ,325.
4.7 Ауылдық аудандарды таңдауды мына
өрнекпен анықтаймыз:
(c=30*(*Sc*Qc
4.8 Ауылдық страттағы елді мекендер
жіктелуі мына схемамен жіктеледі:
Ауылдық аудан r (ОКАТО мекені)=C1, егер
(r жолы баған 4((с) немесе(С2, егер ((сr жолы
баған 4(12(с) немесе(С3, егер (r жолы баған
412(c), r=1,2,...,159.
5. бас құрылымдағы үй шаруашылығының
санын қалалық және ауылдық страт бойынша
мынандай схемада анықтаймыз:
5.1Hg1=(қалалық страттың 3 баған
жолдарының қосындысы, егер баған жолдарын
4((g),
Hg2=(қалалық страттың 3 баған жолдарының
қосындысы, егер (gбаған жолдары 4(12(g),
Hg3=(қалалық страттың 3 баған жолдарының
қосындысы, егер баған жолдары 412(g).
5.2 HC1=(ауылдық страттың 3 баған
жолдарының қосындысы, егер баған жолдары
4((с),
HC2=(ауылдық страттың 3 баған жолдарының
қосындысы, егер баған жолдары 4(12(с),
HC3=(ауылдық страттың 3 баған жолдарының
қосындысы, егер баған жолдары 412(с).
6. Өзіміздің страттың әр қабатының үлесін
мына формула бойынша анықтаймыз:
qg1=Hg1Hg (6.1)
qg2=Hg2Hg (6.2)
qg3=Hg3Hg (6.3)
qc1=Hc1Hc (6.4)
qc2=Hc2Hc (6.5)
qc3=Hc3Hc (6.6)
7. Үй шаруашылығының страттар мен
қабаттарды іріктеу арқылы санын анықтаймыз:
HG=6000* Qg (7.1)
HC=6000* Qc (7.2)
hG1=HG* qg1
(7.3)
hG2=HG* qg2
(7.4)
. hG3=HG* qg3
(7.5)
hC1=HC* qg1
(7.6)
hC2=HC* qg2 (
7.7)
hC3=HC* qg3
(7.8)
Қалалық іріктеу
С1 топтарындағы барлық қалалар Р=1
мүмкіндігінен алынады, сондықтан С1
топтарындағы үй шаруашылығының ортақ санынан
таңдалған қаланың үлесін анықтаймыз.
Dbg=H(bg)Hg1,егер (жол 1 баған 4((g),
(8.1)
bg=1,2,...,1G
9.Үлкен қалалар бойынша іріктеу мөлшерін
мына формуламен анықтаймыз:
Hbg=Dbg*hG1,егер (жол bg баған 4((g),
(9.1)
bg=1,2,..., 1G
Қала аттарын 4 кестеге ОКАТО бойынша код
мекенімен және 1999ж. Қазақстан
Республикасының Халық Санағы бойынша
кіргізіледі. Сонда әр кестеде ПВЕ сипаттамасы
қарастырылған, Н- үй шаруашылығының саны. НV-
іріктеу мөлшері. SH-іріктеу қадамы. Үй
шаруашылығының мекені ПВЕ-да 4 кестенің (2-5)
бағандарында белгіленген, ал 6 бағанда үй
шаруашылығының көлемі белгіленген.
10.Қалалық страттың С1,С2,С3 әр қабатында
N1,N2,N3 бас құрылымының объектілеріне сәйкес.
Тұрғындар бірлігінің іріктеудің орташа
мүмкіндігін қалалық страттың әр қабатында мына
формула бойынша анықтаймыз:
Pg2=(6 бағанның жолдарының қосындысы,
егер қосылғыштар жолында (g баған 4(12(g
)N2 (10.1 )
Pg3=(6 бағанның жолдарының қосындысы,
егер қосылғыштар жолында
412(g )N3 (10.2)
Үй шаруашылығының орташа санын алғашқы
іріктеу бірлігінде таңдау қалалық страттың
қалған екі қабатын мына өрнекпен анықтаймыз:
G2=HG*Pg2 (11.1)
G3=HG*Pg3 (11.2)
Әр қабаттағы алғашқы іріктеу бірлігінің
(ПВЕ) санын анықтаймыз:
2G=hG2 G2 (12.1)
3G=hG3 G3
(12.2)
Жүйелі іріктеу
Қалалық страттағы үй шаруашылығының өсу
қорытындысын анықтаймыз.
(H1=(1 жол баған 3+0), (13.1)
(H2=(2 жол баған 3+1 жол 3 баған),
(13.2)
(H3=(3 жол баған 3+2 жол 3 баған),
(13.3)
(H325=(325 жол баған 3+324 жол 3 баған).
(13.4)
S2 таңдау интервалын үй шаруашылығының
санын 2 қабатта, G2 іріктеу объектісінің
санына бөлу арқылы анықтаймыз.
S2=Hg2 G2
(14.1)
@ функциясы RAND бағдарламасы LOTUS 5
көмегі арқылы кездейсоқ санды анықтаймыз:
@ RAND (LOTUS (14.2)
Схеманың келесі пункті – мына формула
бойынша кездейсоқ стратты анықтау:
RS=@ RAND*S2 (14.3)
Бірінші қаланы формула бойынша іріктеу:
HСГ1=RS (14.4)
ОКАТО бойынша код мекенімен 4 кестеге
қалалар аттарын енгізу және 1999ж. Қазақстан
Республикасы Халық Санағы бойынша. Сонда әр 4
кесте бойынша алғашқы іріктеу бірлігінің (ПВЕ)
сипаттамасы қаралған, H - үй шаруашылығы саны,
Hv-іріктеу мөлшері жатады. SH-іріктеу қадамы.
Үй шаруашылығының мекенжайы алғашқы іріктеу
бірлігінде (ПВЕ) (2-5) бағандарында 4 кестеде
белгіленген, ал 6 кестеде үй шаруашылығы көлем
мөлшері белгіленген.
Екінші қаланы мына формуламен іріктеу:
НМГ2=НМГ1+S2
ОКАТО бойынша код мекенімен 4 кестеге
және 1999 жылғы Қазақстан Республикасы Халық
Санағы бойынша қалалар аттарын енгізу. Онда әр
4 кесте бойынша алғашқы іріктеу бірлігінің
(ПВЕ) сипаттамасы қаралған, Н-үй шаруашылығы
саны, Hv-іріктеу мөлшері. SH-іріктеу қадамы.
Үй шаруашылығы мекенжайы алғашқы іріктеу
бірлігінде (ПВЕ) 4 кестенің (2-5) бағандарында
белгіленген, ал 6 бағанда үй шаруашылығының
мөлшері белгіленген.
n2G қаланы іріктеу формула бойынша:
НСГn2=НСГn2-1+S2 (14.6)
ОКАТО бойынша код мекенімен 4 кестеге
және 1999 жылғы Қазақстан Республикасы Халық
Санағы бойынша қалалар аттарын енгізу. Онда әр
4 кесте бойынша алғашқы іріктеу бірлігінің
(ПВЕ) сипаттамасы қаралған, Н-үй шаруашылығы
саны, Hv-іріктеу мөлшері. SH-іріктеу қадамы.
Үй шаруашылығы мекенжайы алғашқы іріктеу
бірлігінде (ПВЕ) 4 кестенің (2-5) бағандарында
белгіленген, ал 6 бағанда үй шаруашылығының
мөлшері белгіленген.
S3 таңдау интервалын үй шаруашылығы санын
3 қабатта, 3G іріктеу объектісінің санына
бөлу арқылы анықтаймыз:
S3=Hg33G (15.1)
@ функциясы RAND бағдарламасы LOTUS 5
көмегі арқылы кездейсоқ санды анықтаймыз:
@RAND(LOTUS (15.2)
Схеманың келесі пункті- мына формула
бойынша кездейсоқ стратты анықтау:
RS=@RAND*S3 (15.3)
Бірінші қаланы мына формула бойынша
іріктеу:
НМГ1=RS
(15.4)
ОКАТО бойынша код мекенімен 4 кестеге
және 1999 жылғы Қазақстан Республикасы Халық
Санағы бойынша қалалар аттарын енгізу. Онда әр
4 кесте бойынша алғашқы іріктеу бірлігінің
(ПВЕ) сипаттамасы қаралған, Н-үй шаруашылығы
саны, Hv-іріктеу мөлшері. SH-іріктеу қадамы.
Үй шаруашылығы мекенжайы алғашқы іріктеу
бірлігінде (ПВЕ) 4 кестенің (2-5) бағандарында
белгіленген, ал 6 бағанда үй шаруашылығының
мөлшері көрсетілген.
Екінші қаланы іріктеу формуласы:
НМГ2=НМГ1+S3 (15.5)
ОКАТО бойынша код мекенімен 4 кестеге
және 1999 жылғы Қазақстан Республикасы Халық
Санағы бойынша қалалар аттарын енгізу. Онда әр
4 кесте бойынша алғашқы іріктеу бірлігінің
(ПВЕ) сипаттамасы қаралған, Н-үй шаруашылығы
саны, Hv-іріктеу мөлшері. SH-іріктеу қадамы.
Үй шаруашылығы мекенжайы алғашқы іріктеу
бірлігінде (ПВЕ) 4 кестенің (2-5) бағандарында
белгіленген, ал 6 бағанда үй шаруашылығының
мөлшері белгіленген.
n3G қаланы іріктеу формуласы:
НМГn3=НМГn3-1+S3 (15.6)
ОКАТО бойынша код мекенімен 4 кестеге
және 1999 жылғы Қазақстан Республикасы Халық
Санағы бойынша қалалар аттарын енгізу. Онда әр
4 кесте бойынша алғашқы іріктеу бірлігінің
(ПВЕ) сипаттамасы қаралған, Н-үй шаруашылығы
саны, Hv-іріктеу мөлшері. SH-іріктеу қадамы.
Үй шаруашылығы мекенжайы алғашқы іріктеу
бірлігінде (ПВЕ) 4 кестенің (2-5) бағандарында
белгіленген, ал 6 бағанда үй шаруашылығының
мөлшері белгіленген.
Страт қабатымен үй щаруашылығының орташа
санынан әр таңдалған қаланың үлесін
анықтаймыз:
Dcg=H(cg)Hg2, егер ( (gcg қатары баған
4(12(g), cg=1,2,..., 2G
(16.1)
Dmg=H(mg)Hg3, егер ( mg қатар баған
412(g), mg=1,2,..., 3G
(16.2)
Орта қалаларда іріктеу мөлшерін өрнекпен
анықтаймыз:
Hcg=Dcg*hG2, егер ((gcg қатары баған
4(12(g), cg=1,2,..., 2G
(17.1)
Кіші қалаларда іріктеу мөлшерін өрнекпен
анықтаймыз:
Hmg=Dmg*hG3, егер (mg қатары баған
412(g), mg=1,2,..., 3G
(18.1)
Ауылдық іріктеу
Ауылдық страттың С1,С2,С3 әр қабатында
Nc1,Nc2,Nc3 бас құрылымның объектілеріне
сәйкес. Тұрғындар бірлігін іріктеудің орташа
мүмкіндігін ауылдық страттың әр қабатында мына
формула бойынша анықтаймыз:
Рс1=(6 баған жолдарының қосындысы, егер
1 баған жолынан 5( 4)Nc1 (19.1)
Рс2=(6 баған жолдарының қосындысы, егер
1 баған жолынан 4( 6)Nc2 (19.2)
Рс3=(6 баған жолдарының қосындысы, егер
1 баған жолынан 412+)Nc2 (19.3)
үй шаруашылығының орташа санын алғашқы
іріктеу бірлігінде (ПВЕ) мына өрнекпен
анықтаймыз:
с1=Нс*Рс1 (20.1)
с2=Нс*Рс2 (20.2)
с3=Нс*Рс3 (20.3)
Әр қабаттағы алғашқы іріктеу бірлігінің
санын формуламен анықтаймыз:
1c=hc1 c1 (21.1)
2c=hc2 c2 (21.2)
3c=hc3 c3 (21.3)
Жүйелі іріктеуді қолданған жағдайда
ауылдық страттар үшін кумулятивтік сипаттаманы
төмендегідей формада құру қажет.
ауылдың страттағы үй шаруашылығын өсу
қорытындысын анықтаймыз:
(H1=(жол 1 баған 3 +жол 0 баған 3)
(22.1)
(H2=(жол 2 баған 3 +жол 1 баған 3)
(22.2)
(H3=(жол 3 баған 3 +жол 2 баған 3)
(22.3)
(H159=(жол 159 баған 3 +жол 158 баған 3)
(22.4 )
S1таңдау интервалын үй шаруашылығының
санын 1 қабатта 1c іріктеу объектісінің
санына бөлу арқылы анықтаймыз:
S1=Hс111c (23.1)
@ функциясы RAND бағдарламасы LOTUS 5
көмегі арқылы кездейсоқ стратты анықтау:
@ RAND(LOTUS (23.2)
Схеманың келесі пункті –мына формула
бойынша анықтаймыз:
RS=@ RAND*S1 (23.3 )
Бірінші ауылдық ауданды формула бойынша
іріктеу:
Hc11=RS (23.4)
Осы ауданды 3 кестеге кіргізу және ОКАТО
бойынша үй шаруашылығы саны 360-тан асатын осы
ауданға қарайтын ауылдық әкімшілікті өрістету.
Екінші ауылдық ауданды формуламен
іріктеу:
Hc12=Hc11+S1 (23.5
Осы ауданды 3 кестеге кіргізу және ОКАТО
бойынша үй шаруашылығы саны 360-тан асатын осы
ауданға қарайтын ауылдық әкімшілікті өрістету.
n1c-ауылдың ауданды іріктеу формуласы:
Hc1n2=Hc1n2-1+S1 (23.6)
Осы ауданды 3 кестеге кіргізу және ОКАТО
бойынша үй шаруашылығы саны 360-тан асатын осы
ауданға қарайтын ауылдық әкімшілікті өрістету.
S2 таңдау интервалын үй шаруашылығының
санын 2 қабатта 2c іріктеу объектісінің
санына бөлу арқылы анықтаймыз:
S2=Hс222c (24.1)
@ функциясы RAND бағдарламасы LOTUS 5
көмегі арқылы кездейсоқ стратты анықтау:
@ RAND(LOTUS (24.2)
Схеманың келесі пункті –мына формула
бойынша анықтаймыз:
RS=@ RAND*S2 (24.3)
Бірінші ауылдық ауданды формула бойынша
іріктеу:
Hc21=RS (24.4)
Осы ауданды 3 кестеге кіргізу және ОКАТО
бойынша үй шаруашылығы саны 360-тан асатын осы
ауданға қарайтын ауылдық әкімшілікті өрістету.
Екінші ауылдық ауданды формуламен
іріктеу:
Hc22=Hc21+S2 (24.5)
Осы ауданды 3 кестеге кіргізу және ОКАТО
бойынша үй шаруашылығы саны 360-тан асатын осы
ауданға қарайтын ауылдық әкімшілікті өрістету.
n2c-ауылдың ауданды іріктеу формуласы:
Hc1n3=Hc2n3-1+S2 (24.6)
Осы ауданды 3 кестеге кіргізу және ОКАТО
бойынша үй шаруашылығы саны 360-тан асатын осы
ауданға қарайтын ауылдық әкімшілікті өрістету.
S3таңдау интервалын үй шаруашылығының
санын 3 қабатта 3c іріктеу объектісінің
санына бөлу арқылы анықтаймыз:
S3=Hс333c (25.1)
@ функциясы RAND бағдарламасы LOTUS 5
көмегі арқылы кездейсоқ стратты анықтау:
@ RAND(LOTUS (25.2)
Схеманың келесі пункті –мына формула
бойынша анықтаймыз:
RS=@ RAND*S3 (25.3 )
Бірінші ауылдық ауданды формула бойынша
іріктеу:
Hc31=RS (25.4)
Осы ауданды 3 кестеге кіргізу және ОКАТО
бойынша үй шаруашылығы саны 360-тан асатын осы
ауданға қарайтын ауылдық әкімшілікті өрістету.
Екінші ауылдық ауданды формуламен
іріктеу:
Hc32=Hc31+S1 (25.5)
Осы ауданды 3 кестеге кіргізу және ОКАТО
бойынша үй шаруашылығы саны 360-тан асатын осы
ауданға қарайтын ауылдық әкімшілікті өрістету.
n1c-ауылдың ауданды іріктеу формуласы:
Hc3n3=Hc3n3-1+S3 (23.6)
Осы ауданды 3 кестеге кіргізу және ОКАТО
бойынша үй шаруашылығы саны 360-тан асатын осы
ауданға қарайтын ауылдық әкімшілікті өрістету.
Үй шаруашылығы бас құрылымының орташа
санынан, әр таңдалған ауылдық ауданның үлесін
анықтаймыз:
Dc1=H(c1)Hc1, егер (1жол c1баған 5(4),
c1=1,2,..., 1c (26.1)
Dc2=H(c2)Hc2, егер (4жол c2баған 4(6),
c2=1,2,... ,2c (26.2)
Dc3=H(c3)Hc3, егер (6жол c3баған
412+), c3=1,2,..., 3c (26.3 )
Ауылдық аудандар бойынша іріктеу мөлшерін
өрнекпен анықтаймыз:
Hc1=Dc1*hc1, егер (1жол c1баған 5(4),
c1=1,2,.., 1c (27.1)
Ауылдық аудандар бойынша іріктеу мөлшерін
өрнекпен анықтаймыз:
Hc2=Dc2*hc2, егер (4жол c2баған 4(6),
c2=1,2,.., 2c (28.1)
Ауылдық аудандар бойынша іріктеу мөлшерін
өрнекпен анықтаймыз:
Hc3=Dc3*hc3, егер (6жол c3баған 412+),
c3=1,2,.., 3c (29.1)
Төменде ауылдық страттың іріктеу құрылымы
3 кестеде көрсетілген, және осы кестенің
фрагменті таңдауға енген бір ауданның мысалы,
ауылдық ауданның элементі болып табылады.
3 кестені толық құру үшін үй шаруашылығы
әкімшілігінің n3 өсу қорытындысын анықтаймыз
және 8 бағанды толтырамыз.
(H1=(жол 1 баған 3 +жол 0 баған 3)
(30.1)
(H2=(жол 2 баған 3 +жол 1 баған 3)
(30.2)
(H3=(жол 3 баған 3 +жол 2 баған 3)
(30.3)
(Hn=(жол nc баған 3 +жол nc-1 баған 3)
(30.4)
Қатар бойынша, формулалар бойынша ауылдық
әкімшіліктің іріктеу мөлшерін анықтаймыз:
1CA=h1C30 (қабат 1)
(31.1)
2CA=h2C30 (қабат 2) (31.2)
3CA=h3C30 (қабат 3)
(31.3 )
Төмендегі схема бойынша құрылымның үй
шаруашылығы санын анықтаймыз:
32.1 Hv1=(ауылдық страттың 3 баған
жолдарының қосындысы, егер 1( жолдың баған 5(
4)
32.2 Hv2=(ауылдық страттың 3 баған
жолдарының қосындысы, егер 4( жолдың баған
5( 6)
32.3 Hv3=(ауылдық страттың 3 баған
жолдарының қосындысы, егер 6 жолдың баған 5
12+)
кесте. Ауылдық ауданның іріктеу құрылымы.
N ОКАТО H W S P C (Hi
П.п.
1 2 3 4 5 6 7 8
1-11 12-18 19-26 27-30 31-35 36 37-43
1* 1
... 1
n1c 1
1 2
... 2
n2c 2
1 3
... 3
n3c 3
Іріктеу құрылымына кіретін бірінші
ауылдық ауданнан мысал келтіреміз. Алғашқы
іріктеу бірлігі (ПВЕ) Павлодар облысының
Баянауыл ауданы болсын. Бұл ауданда 13 ауылдың
әкімшілік (АӘ) бар. Келесі іріктеуге үй
шаруашылығы саны 360-тан асатын тек 6 ауылдық
әкімшілік кіреді.
кесте. (Бір ауданның ауылдық
әкімшілігінің тізімі)
1 2 3 4 5 6 7 8
1 5536630469 2300 4.90 2
2 5536637428 2118 4.94 2
3 5536639387 1785 4.61 2
4 5536641430 2310 5.37 2
5 55366421492 5100 3.41 2
6 5536643585 2780 4.75 2
3-кестеде облыс орталығынан алысжәне жолы
қиын ауылдық әкімшіліктері (АӘ) (орталықтан
алыс АӘ тізімі келтірілген)
1 қабатта үй шаруашылығы санын, 1 қабатта
үй ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz