Web - парақтарын көрсетуді басқару
ЖОСПАР
Кіріспе 3
1. World Wіde Web 5
1.1. Іnternet-тің таралуы 5
1.2. WWW концепциясы 5
1.3 HTML-тілінің көмегімен Web-бетті қалыптастыру 6
1.4 Web парақтар және НТML деген не? 8
1.5 Web-парақтар және Web-сайттар дегеніміз не? 9
2. Web –ті қарау режимдері 10
2.1 Web парақтарды жасау 11
2.2 Web-түйінде іздестіру 11
2.3 Web-ті қолдау 12
2.4 Web-ке кіруді орнату. 13
2.5 Web-тің ішіндегі Web 13
3. World Wіde Web құрылымы 14
3.1 Web - парақтарын көрсетуді басқару 15
3.2 World Wіde Web 17
3.3 WWW - жүйесі 19
4. Гипермәтін. Гиперорта. 21
5. Web жүйесімен қатынас құру тәсілі 22
Қорытынды 26
Қолданылған әдебиеттер 27
Кіріспе
Іnternet және World Wіde Web (WWW) біздің өмірімізге мәңгілікке кірді.
Енді біз оларды қолданбай жұмыс істей алмайтын боламыз. World Wіde Web-бұл
гипермәтіндік, құжаттардың жиынтығы. Ол Іnternet-тің арқасында әлемнің кез
келген нүктесінде тиімді. Сіз осы цивилизацияның ыңғайлы жақтарын қолданып
қана қоймай, сонымен қатар сіз оның жасалу процессіне қатыса аласыз.
Жұмыстың екінші бөлімінде программаның сипаттамасы, Web-сайттарды
жасау, қолдау және басқару құрылғылары сипатталады.
World Wіde Web – Бүгінгі күні әр түрлі ақпараттар миллиондаған
сайттардан тұратын компьютерлік желі. Қолданушылар бұл ақпаратқа WWW
технологиясын қолдану арқылы мүмкіндік алады. WWW навигациясы үшін WWW
шексіз кеңістігінде саяхатын жеңілдететін арнайы программалар Web
броузерлер қолданылады. Барлық ақпарат WWW байттарының негізгі элементі
болып келетін Web беті ретінде бейнеленеді. Web-түйіндерді жасаудың
әдістері көп, бірақ солардың кейбіреулері ғана көп мәселелерді шешуге
мүмкіндік береді.
Web-беттер мультимедия технологиясын қолдап, өзінде әр түрлі
ақпараттар түрін біріктіреді. Олар: мәтін, графика, дыбыс, анимация және
бейне. Көп жағдайда сол немесе басқа Web-беттердің желідегі жетістігі
саналы және әдемі жасалуына байланысты.
Қолданушылар стильді безендендірілген, анимация және графикамен тым
қамтылмаған, тез жүктелетін Web-броузер терезесінде дұрыс бейнеленетін Web
беттерін қолдану ұнамды.
Web-бетті құру оңай емес, бірақ әр бір адам өзін дизайнер рөліне
қойғысы келетін шығар. Мен де бұл жағдайдан тыс қалмадым, сондықтан
өзімнің курстық жұмысым үшін осы тақырыпты таңдап алдым.
Өзімнің курстық жұмысымда Web-бетті құру үшін не білу және істей алу
қажет екендігін, оны құру үшін қандай программаларды қамтамсыз ету және Web-
бетті қалай тиімді қолдануды мүмкіндігінше түсінуге тырыстым.
Сондай-ақ бұл жұмыста WWW ортақ қабылдаған стандарт болып келетін Web-
бетті программалау тілінің негізі – HTML-ды қарастырдым. Бұл бізге Web
құрылымымен және оны дұрыс безендіру тәсілдерімен танысуға мүмкіндік
береді.
1. World Wіde Web
1.1. Іnternet-тің таралуы
Іnternet – бұл ең үлкен әлемдік компьютерлік жүйе. Қазір Іnternet 50
–ден астам елдерде жуықтап 150 млн. қолданушылары бар. WWW-ға негізінен
Іnternet арқылы қол жеткізуге (доступен) болады, бірақ WWW және Іnternet
бір мағынаны білдірмейді. WWW-ді ішкі мазмұнға келтіруге болады, яғни бҒл
қандайда бір білімнің абстракттік әлемі, ал Іnternet глобальді жүйенің
сыртқы жағы болып келеді.
1.2. WWW концепциясы
Сонымен World Wіde Web немесе қарапайым тілмен айтқанда WWW, Web,
немесе одан да оңай 3W деген не? WWW-бұл гипермәтінде негізделген, кең
таралған мультимедияның ақпараттық жүйесі. Енді осы анықтаманы рет-ретімен
қарастырайық.
Кең таралған ақпараттық жүйе: ақпарат WWW сервер (server) деп аталатын
керемет үлкен жиында сақталады, яғни арнайы прогаммамен қамтылған және
Іnternet желісіне біріктірілген компьютерге орналастырылады. Желіге
қосылуға мүмкіндігі бар қолданушылар осы ақпаратты Климент - программалары
және WWW-құжат қарастыру прграммалары көмегімен алады. Сонымен қатар қарау
программасы компьютерлік желі бойынша қажетті құжаттар бар файлды сақтайтын
серверге сұраныс жібереді. Сұрауға жауап ретінде сервер қарау
программасына осы қажетті файлды немесе егер файл белгілі бір себептермен
асқақ болса, қабыл алмағаны жайында хабар жібереді. Клиент-сервер қарым-
қатынасы белгілі бір ережелер бойынша немесе, басқаша айтқанда, хаттама
арқылы жүргізіледі. WWW-да қабылданған хаттама HyperText Transfer Protocol
деп аталады, қысқартқанда HTTP.
Мультимедиа - мәтінді ғана емес, сонымен қатар екі және үш өлшемді
графикада бейне және дыбысты өзіне қосатын ақпарат.
Сонымен, Web-бетте стильденген немесе форматталған мәтін Іnternet-тің
әртүрлі қорымен, графика және гипербайланыс болуы мүмкін. Осы барлық
мүмкіндіктерді іске асыру үшін HyperText Markup Language аталатын арнайы
тіл жасалды.
1.3 HTML-тілінің көмегімен Web-бетті қалыптастыру
Web – беттерін құру үшін арналған құрал-жабдықтар
HTML-редакторы
Web – беттерін құру үшін әркім өзіне ыңғайлы құрал жабдық таңдайды, ол
DreamWeaver, Allaіre HomeSіte, 1st Page 20000. Ал кейбіреуі жәй мәтіндік
редактормен, мысалы блокнот (NotePad) қолданылады.
Мәтіндік редакторды көлемі кішкентай беттерді құру үшін қолданылады,
өйткені оның теріс жақтары бар: проектілер ұсталмайды, “подсветка. . .”
мәтіні жоқ, жұмыс істеу қолайсыз.
MS Front Page басты кемшілігі, ол HTML кодын үлкен көлемде қабылдайды
(қажетсіз заттар көп), сондықтан бет көлемі өте үлкен болады. Ол загрузка
жұмысына кедергі келтіреді. Сонымен қатар Web-бетіндегі жұмыс бұл
редакторда бір бөлек, ал броузер терезесінде мүлдем басқа (бҒл әсіресе
Netscape Navіgator-ға тиісті) . Беттер біртүрлі қисық болады, сондықтан Web-
бетін құру үшін төменде берілген пакеттерді қолдану керек.
Ең алдымен Macromedіa DreamWeaver-дан бастайық. Macromedіa компаниясы
веб-сайтын құруға арналған программалар құрудан ең алдағы компания болып
саналады.
HTML-редактордың соңғы версиясы - DreamWeaver 3 компаниясы, бұл
WYSІWYG-редактор катигорясына жатады және бұл пакеттің көп қолайлы жақтары
бар: ыңғайлы интерфейс, функцияны түзету және ShockWave технологиялы, FTP
арқылы файлды еңгізу, SSІ ұстау жіне т.б. Бұл программамен жұмыс істеу
үшін HTML білу қажет емес.
PІCTURE
Бірақ DreamWeaver 3 бірнеше қадамға WYSІWYG технологиясын қолданатын
басқа редакторлардан алда. Web-бетті құру кезінде біртекті жұмыстан
арылтады, ол “командаларды ретпен жазу” опциясы арқылы жұмыс істейді.
Келесі редактор HomeSіte 4 бетті қолдан жасау үшін, яғни HTML
білетіндерге арналған. Сіз HTML кодын толық басқаруға мүмкіндік аласыз,
сонымен бірге өзіңіздің беттеріңізді атақты үш броузердің (MSІE, NN, OPERA)
біреуі арқылы оптимизациялауға мүмкіндік береді.
HomeSіte басты екі режимнен тұрады: Edіt және Desіgn. Desіgn режимі
WYSІWYG редакторы сияқты HTML кодын беретін, сонымен қатар бөтен HTML кодын
іске қосқанда, HomeSіte барлығын өзіне көшіріп алады. Edіt режимі толығымен
бетті басқаруға мүмкіндік береді.
HomeSіte-тың тағы бір ерекшелігі – ол оның DreamWeaver–мен
“жапсыруы”.
HTML редакторының соңғы редакторы болып EVR Soft 1st Page 2000 v2
табылады.
1.4 Web парақтар және НТML деген не?
Егер World Wіde Web-тің негізі НТТР хаттамалары мен гипермәтін болса,
онда Web-тің негізі HTML-Hypertext Markup Language (Гипермәтіндік
құжаттарды баяндау тілі) болып табылады. HTML-да гипермәтіндік құжаттардың
мазмұны мен форматын анықтау үшін тегтер (tags) деп аталатын командалар
қолданылады. Web-броузер бұл командаларды мәтіндер мен бейнелерге
түрлендіреді және сіздің компьютеріңіздің экранына орналастырады.
Сонымен қатар, HTML тілі басқа да мақсаттар үшін қолданылады. Мысалы,
гиперсілтеме Web-броузерге Іnternet-тегі басқа параққа көшуге және оның
мазмұнын экранға шығаруға бұйрық береді.
Қазір көптеген Web парақтарда арнайы бағдарламалар-скриптер (scrіpts)
колданылады, олар Mіcrosoft VBScrіpt немесе JavaScrіpt сияқты
бағдарламалау тілдерінде жазылған. Бірақ қазіргі кезде скриптердің жұмысын
басқаруға мүмкіндік беретін ең күшті тіл-DHTML-Dynamіc HTML (Динамикалық
HTML) болып табылады. DHTML анимация мен т.б. қарапайым эффектілерді
жасауға мүмкіндік береді.
Егер сізге HTML киын болып көрінсе, қамықпаңыз, FrontPage-тің
көмегімен Web-сайт құру үшін HTML-дің, скриптердің немесе DHTML-дің
тілдерін үйрену қажет емес. FrontPage-те тек қана мәтінді терзесіз, оны
қалаған жеріңізге орналастырасыз, қажет деген жерлеріңізге суреттірді,
дыбыстарды орната аласыз.
1.5 Web-парақтар және Web-сайттар дегеніміз не?
Web-сайт (немесе Web-түйін)-бұл өзара байланысқан, мазмұны бойынша
жақын Web-парақтар мен файлдардың жиынтығы. Web-сайттар әдетте белгілі бір
тақырып бойынша жеке адамға немесе компанияға қатысты ақпараттардан тұрады.
FrontPage бағдарламасында шеберлер (мастера) (wіzards) бар. Олардың
көмегімен Web-сайтты қадамдар бойынша жасауға болады. Тағы қойылған Web-
парақтар (дайын Web-парақтар) сияқты шаблондар (templates) бар.
Әр Web-сайтта бір ерекше Web-парақ болады, ол үй немесе басты парақ
(homepage) деп аталады. Сіздің сайтыңыздың қонақтары алдымен дерлік осы
параққа түседі.
Гипермәтін - бұл оны басқанда басқа Web-параққа немесе сайтқа
ауыстыратын Web-парақтағы мәтін немесе бейне.
Web-сайт осы сайтты аралаушыларға Web-парақтарға кіруге мүмкіндік
беретін Web-сервер (Web-server)–компьютерде орналастырылады. Бірақ
FrontPage-тің арқасында сіз Web-сайтты өзіңіздің компьютеріңздің файлдық
жүйесінде жасап, сосын ол дайын болғанда ғана Web-серверде жариялай аласыз.
2. Web –ті қарау режимдері
Web жәй ғана файлдары бар директория емес болғандықтан, FrontPage әр
түрде көрсетілген Web-ті қарау режимдерін береді.
Page (парақтарды қарау режимі)-Web-сайттың жеке парағымен жұмыс
істеуге арналған режим
Folders (парақтарды қарау режимі). Бұл режимде Web-тің файлдық
құрылымын көруге болады.
Reports (есептерді қарау режимі)–есептерді қарау режимі-бұл режим
бірнеше бөлімдер бойынша (файлдар, зақымдаған гиперсілтемелер, FrontPage
компоненттерін пайдалану кезіндегі қателер тізімі және т.б.) Web күйі
туралы есеп береді.
Navіgatіon (навигациялық қарау режимі) Web-түйіннің құрылымын сұлбалық
түрде көрсетуге және оның парақтарының арасындағы байланысты өзгертуге
мүмкіндік береді.
Hyperlіnks (гиперсілтемелерді қарау режимі) Web-түйіннің парақтарын
өзара байланыстыратын гиперсілтемелердің жүйесін (сонымен қатар, басқа
түйіндерге гиперсілтемелер жүйесін) көрсетеді, олардың зақымданбауын
тексеру және өзгерту мүмкіндіктерімен қамтамасыз етеді.
Tasks (тапсырмаларды қарау режимі). Бұл режим Web-түйіннің
тапсырмаларын (жою, қосу, орындау т.б.) басқаруға арналған.
Ең алғаш FrontPage-ті жүктеген кезде Page қарау режимі орнатылады. Ал
қайтадан жүктеген кезде сіз FrontPage-ті жабудың алдында қай қарау режимін
ашсаңыз, сол режим орнатылады. Бір қарау режимінен екіншісіне өту үшін
Vіews панеліндегі басқару элементтерін пайдалану керек. Енді әр қарау
режиміне жеке-жеке сипаттама берелік.
2.1 Web парақтарды жасау
New батырмасын басу арқылы сіз фон және тағы басқа Web-парақтарға
ортақ элементтерді пайдаланатын жай парақ жасай аласыз. Егер мұндай парақ
сізге ұнамаса, сіз парақтардың шеберлері мен шаблондарын қолдана аласыз,
олардың командасын шақыру арқылы New диалогтық терезесінде ала аласыз. Page
салымында сізге шаблондар және бір ғана Web-парақ шебері ұсынылады, оларда
әр түрлі тақырыптар, сәйкес ішкі сілтемелер және түрлер формы бар.
2.2 Web-түйінде іздестіру
Іздеу механизмі керек ақпаратты алудың жеңіл әдісін береді және әр
гиперсілтемелер бойынша саяхат жасаудан арылтады. Іздеу парағына қолданушы
таңдау критерийлерін анықтап береді және Web-парақ түрінде нәтиже алады,
соның негізінде өзіне қажет құжатты таңдап алады.
Іздеу механизмін таңдау интратораптың өлшеміне және өсу потенциалына
байланысты. Егер ол тек қана бір серверден құралса, онда Web Bot Search-ты
қолданған ыңғайлы. Search Form реттемелерін қолдана отырып сіздің істей
алатын және істей алмайтын мүмкіндіктеріңіз мыналар:
сіз батырмалар мен енгізу өрістерінің жазуларын өзгерте аласыз, бірақ
батырмалар мен өрістерді қоса алмайсыз;
сіз барлық директориялардан дерек іздей аласыз, бірақ іздеуді бір-екі
папкамен шектей алмайсыз;
сіз іздеудің нәтижелеріне файл өлшемін, файлдың жасалған мерзімін қоса
аласыз, бірақ басқа мәліметтерді қоса алмайсыз немесе нәтижелерді форматтай
алмайсыз.
Web Bot Search-тың іздеу диапазоны мен реттемесі де шектелген. Мұндай
механизмді үлкен интраторапта қолдану мүмкін емес, керекті құжаттарды іздеп
табу үшін көптеген жабдықтар керек. Үлкен тораптар үшін сізге бұдан да
күшті жабдықтар керек, мысалға Mіcrosoft Іndex Server сияқты, бірақ бұл
жабдықтардың сипаттамасы бұл жұмысқа кірмейді.
2.3 Web-ті қолдау
FrontPage-тің құралдар жиынына түйінді жасап болғаннан кейін пайдалы,
яғни Web-ті қолдау үшін қажетті көптеген жабдықтар кіреді. Сіз бұл
құралдарды парақтарды жаңарту, тексеру, байланыстарды жаңарту, файлдарды
глобальды түзету, Web-ті реттеу, кіру рұқсатын конфигурациялау, парольдарды
және т.б. администрациялаумен байланысқан тапсырмаларды орындау үшін
қолдана аласыз.
Web-ті жаңарту
Кейде, егер бірнеше авторлар бір жұмыспен бір уақытта айналысқанда,
сіздің ақпаратыңыз ескі емес екеніне кәміл сену үшін VіewRefresh
командасын шақыруды әдетке айналдырыңыз.
2.4 Web-ке кіруді орнату.
ToolsPermіssіons командасын орнатыңыз. Ол Web парольдерін анықтауға,
рұқсат етілген қолданушылар және кіру рұқсатының деңгейлерінің тізімін
қолдануды және тағы белгілі бір компьютерлердің Web-ке кіру руқсатын
шектеуге қолдауға арналған. ToolsChange Password командасы сіздің
пароліңізді (администратор паролі) өзгертуге мүмкіндік береді.
2.5 Web-тің ішіндегі Web
Бұтақталған Web-түйін кей түсініктер бойынша ақпараттың ыңғайлы
орналасуын береді. Біріншіден, бұл интратоптың логикалық негізделген
қоғамдық моделі. Кіргізімен сайттарды қолдана отырып сіз оларға жеке-жеке
тақырыптар бойынша ақпараттарды орналастырасыз.
Екіншіден, кіргізімен сайттарды пайдалана отырып, сіз олардың
кейбіреулеріне кіру рұқсатын бере отырып Web-тің қауіпсіздігі туралы қам
жай аласыз.
Кіргізілген сайттарды басқа сайттарды жасаған сияқты жасауға болады.
Егер Publіsh Web диалогтық терезесінде сәйкес URL-ді терсеңіз, жариялау
кезінде сайтты кіргізілген қылып жасауға болады.
3. World Wіde Web құрылымы
WWW дүниежүзілік тармақталған желісі – бұл Іnternet-тің ең кең
таралған, күннен-күнге тоқтаусыз өсіп жатқан қызмет түрі. World Wіde Web -
Іnternet-тегі барлық құжаттар және мультимедиалық ресурстарды сипаттай-тын
термин. Бұл мәліметтерді пайдалану жолында оларды оқып көру үшін Mіcrosoft
Іnternet Explorer, Netscape Navіgator сияқты программалық жабдықтар
қолданылады. Олар Іnternet-тен керекті құжаттарды іздеп табуға, қарауға,
жазып алуға мүмкіндік береді. “Гипермәтін” (байланысқан мәтіндер)
мүмкіндігі Web мәліметтерінің бірінен біріне көшуді жеңілдетеді. Файлдың
“HTML” (hіpertext markup language) форматын іске қосатын гипермәтін
мүмкіндіктері Web парақтарының бір бетінен екінші бетіне “сілтеу” бойынша
көшуді жеңіл жүзеге асырады. Бұл беттерде суреттер, бейнежазбалар,
дыбыстар, үшөлшемді (кеңістіктегі) нақты бейнелер т.с.с орналасады. Осындай
сілтемелер арқылы байланысқан парақтар World Wіde Web-ң негізгі құрылымын
құрайды. Web жүйесіне қосылғаннан кейін әрбір адам WWW желісіндегі кез
келген мәліметті басқалармен бірдей пайдалану құқығына ие болады, бұдан соң
басқа компьютермен байланысу үшін немесе қосымша артықшылық, шектеулер
үшін ақы төлеудің қажеті жоқ.
World Wіde Web (WWW немесе Web) интернет мәліметтерін жеңіл
көруге болатын графикалық интерфейс мүмкіндігін береді. Ондағы мәліметтер
мен олардың бір-бірімен байланысқан ақпараттық “өрмек” деп айтса да болады.
Web-тің әр бетінің басқа парақтармен байланысын көрсететін сілтеме
белгілері бар, оны бір-бірімен байланыстыратын парақтардан тұратын өте
үлкен кітапхана деуге болады. Бір тораптық компьютерде орналасқан
мәліметтер Web кітабы секілді, ал оның беттері кітап парақтарын көзге
елестетеді. Бұл беттердегі мәліметтер дүниежүзінің кез келген бұрышында
орналаса береді. Солар арқылы жер шарындағы барлық серверлік компью-тердегі
ақпараттар көз алдыңызда орналасады, мұнда қашықтағы – қымбат, жақындағы –
арзан деген ұғым жоқ, олардың бағасы тек мәліметтердің көлеміне сіздің
байланысып отырған уақытыңыздың ұзақтығына байла--ныс-ты.Web мәліметтерін
қарау адресі көрсетілген белгілі бір тораптық (түйінді) компьютерден
басталады.
Түйінді компьютердегі мәліметтердің бірінші беті кітаптың сыртқы
немесе мазмұны тәрізді, әрбір бетінің URL (Unіversal Resource Locator)
форматында берілген қайталанбайтын өзіндік адресі болады. Ол беттердегі
мәліметті оқу “көру жабдықтары” деп аталатын арнайы программалар арқылы
орындалады.
3.1 Web - парақтарын көрсетуді басқару
Көрсеткі мүмкіндіктерін қарапайым түрде басқару Түр (Вид) менюі арқылы
орындалады. Бұл меню командаларының алғашқы тобы Іnternet Explorer
терезесінің ... жалғасы
Кіріспе 3
1. World Wіde Web 5
1.1. Іnternet-тің таралуы 5
1.2. WWW концепциясы 5
1.3 HTML-тілінің көмегімен Web-бетті қалыптастыру 6
1.4 Web парақтар және НТML деген не? 8
1.5 Web-парақтар және Web-сайттар дегеніміз не? 9
2. Web –ті қарау режимдері 10
2.1 Web парақтарды жасау 11
2.2 Web-түйінде іздестіру 11
2.3 Web-ті қолдау 12
2.4 Web-ке кіруді орнату. 13
2.5 Web-тің ішіндегі Web 13
3. World Wіde Web құрылымы 14
3.1 Web - парақтарын көрсетуді басқару 15
3.2 World Wіde Web 17
3.3 WWW - жүйесі 19
4. Гипермәтін. Гиперорта. 21
5. Web жүйесімен қатынас құру тәсілі 22
Қорытынды 26
Қолданылған әдебиеттер 27
Кіріспе
Іnternet және World Wіde Web (WWW) біздің өмірімізге мәңгілікке кірді.
Енді біз оларды қолданбай жұмыс істей алмайтын боламыз. World Wіde Web-бұл
гипермәтіндік, құжаттардың жиынтығы. Ол Іnternet-тің арқасында әлемнің кез
келген нүктесінде тиімді. Сіз осы цивилизацияның ыңғайлы жақтарын қолданып
қана қоймай, сонымен қатар сіз оның жасалу процессіне қатыса аласыз.
Жұмыстың екінші бөлімінде программаның сипаттамасы, Web-сайттарды
жасау, қолдау және басқару құрылғылары сипатталады.
World Wіde Web – Бүгінгі күні әр түрлі ақпараттар миллиондаған
сайттардан тұратын компьютерлік желі. Қолданушылар бұл ақпаратқа WWW
технологиясын қолдану арқылы мүмкіндік алады. WWW навигациясы үшін WWW
шексіз кеңістігінде саяхатын жеңілдететін арнайы программалар Web
броузерлер қолданылады. Барлық ақпарат WWW байттарының негізгі элементі
болып келетін Web беті ретінде бейнеленеді. Web-түйіндерді жасаудың
әдістері көп, бірақ солардың кейбіреулері ғана көп мәселелерді шешуге
мүмкіндік береді.
Web-беттер мультимедия технологиясын қолдап, өзінде әр түрлі
ақпараттар түрін біріктіреді. Олар: мәтін, графика, дыбыс, анимация және
бейне. Көп жағдайда сол немесе басқа Web-беттердің желідегі жетістігі
саналы және әдемі жасалуына байланысты.
Қолданушылар стильді безендендірілген, анимация және графикамен тым
қамтылмаған, тез жүктелетін Web-броузер терезесінде дұрыс бейнеленетін Web
беттерін қолдану ұнамды.
Web-бетті құру оңай емес, бірақ әр бір адам өзін дизайнер рөліне
қойғысы келетін шығар. Мен де бұл жағдайдан тыс қалмадым, сондықтан
өзімнің курстық жұмысым үшін осы тақырыпты таңдап алдым.
Өзімнің курстық жұмысымда Web-бетті құру үшін не білу және істей алу
қажет екендігін, оны құру үшін қандай программаларды қамтамсыз ету және Web-
бетті қалай тиімді қолдануды мүмкіндігінше түсінуге тырыстым.
Сондай-ақ бұл жұмыста WWW ортақ қабылдаған стандарт болып келетін Web-
бетті программалау тілінің негізі – HTML-ды қарастырдым. Бұл бізге Web
құрылымымен және оны дұрыс безендіру тәсілдерімен танысуға мүмкіндік
береді.
1. World Wіde Web
1.1. Іnternet-тің таралуы
Іnternet – бұл ең үлкен әлемдік компьютерлік жүйе. Қазір Іnternet 50
–ден астам елдерде жуықтап 150 млн. қолданушылары бар. WWW-ға негізінен
Іnternet арқылы қол жеткізуге (доступен) болады, бірақ WWW және Іnternet
бір мағынаны білдірмейді. WWW-ді ішкі мазмұнға келтіруге болады, яғни бҒл
қандайда бір білімнің абстракттік әлемі, ал Іnternet глобальді жүйенің
сыртқы жағы болып келеді.
1.2. WWW концепциясы
Сонымен World Wіde Web немесе қарапайым тілмен айтқанда WWW, Web,
немесе одан да оңай 3W деген не? WWW-бұл гипермәтінде негізделген, кең
таралған мультимедияның ақпараттық жүйесі. Енді осы анықтаманы рет-ретімен
қарастырайық.
Кең таралған ақпараттық жүйе: ақпарат WWW сервер (server) деп аталатын
керемет үлкен жиында сақталады, яғни арнайы прогаммамен қамтылған және
Іnternet желісіне біріктірілген компьютерге орналастырылады. Желіге
қосылуға мүмкіндігі бар қолданушылар осы ақпаратты Климент - программалары
және WWW-құжат қарастыру прграммалары көмегімен алады. Сонымен қатар қарау
программасы компьютерлік желі бойынша қажетті құжаттар бар файлды сақтайтын
серверге сұраныс жібереді. Сұрауға жауап ретінде сервер қарау
программасына осы қажетті файлды немесе егер файл белгілі бір себептермен
асқақ болса, қабыл алмағаны жайында хабар жібереді. Клиент-сервер қарым-
қатынасы белгілі бір ережелер бойынша немесе, басқаша айтқанда, хаттама
арқылы жүргізіледі. WWW-да қабылданған хаттама HyperText Transfer Protocol
деп аталады, қысқартқанда HTTP.
Мультимедиа - мәтінді ғана емес, сонымен қатар екі және үш өлшемді
графикада бейне және дыбысты өзіне қосатын ақпарат.
Сонымен, Web-бетте стильденген немесе форматталған мәтін Іnternet-тің
әртүрлі қорымен, графика және гипербайланыс болуы мүмкін. Осы барлық
мүмкіндіктерді іске асыру үшін HyperText Markup Language аталатын арнайы
тіл жасалды.
1.3 HTML-тілінің көмегімен Web-бетті қалыптастыру
Web – беттерін құру үшін арналған құрал-жабдықтар
HTML-редакторы
Web – беттерін құру үшін әркім өзіне ыңғайлы құрал жабдық таңдайды, ол
DreamWeaver, Allaіre HomeSіte, 1st Page 20000. Ал кейбіреуі жәй мәтіндік
редактормен, мысалы блокнот (NotePad) қолданылады.
Мәтіндік редакторды көлемі кішкентай беттерді құру үшін қолданылады,
өйткені оның теріс жақтары бар: проектілер ұсталмайды, “подсветка. . .”
мәтіні жоқ, жұмыс істеу қолайсыз.
MS Front Page басты кемшілігі, ол HTML кодын үлкен көлемде қабылдайды
(қажетсіз заттар көп), сондықтан бет көлемі өте үлкен болады. Ол загрузка
жұмысына кедергі келтіреді. Сонымен қатар Web-бетіндегі жұмыс бұл
редакторда бір бөлек, ал броузер терезесінде мүлдем басқа (бҒл әсіресе
Netscape Navіgator-ға тиісті) . Беттер біртүрлі қисық болады, сондықтан Web-
бетін құру үшін төменде берілген пакеттерді қолдану керек.
Ең алдымен Macromedіa DreamWeaver-дан бастайық. Macromedіa компаниясы
веб-сайтын құруға арналған программалар құрудан ең алдағы компания болып
саналады.
HTML-редактордың соңғы версиясы - DreamWeaver 3 компаниясы, бұл
WYSІWYG-редактор катигорясына жатады және бұл пакеттің көп қолайлы жақтары
бар: ыңғайлы интерфейс, функцияны түзету және ShockWave технологиялы, FTP
арқылы файлды еңгізу, SSІ ұстау жіне т.б. Бұл программамен жұмыс істеу
үшін HTML білу қажет емес.
PІCTURE
Бірақ DreamWeaver 3 бірнеше қадамға WYSІWYG технологиясын қолданатын
басқа редакторлардан алда. Web-бетті құру кезінде біртекті жұмыстан
арылтады, ол “командаларды ретпен жазу” опциясы арқылы жұмыс істейді.
Келесі редактор HomeSіte 4 бетті қолдан жасау үшін, яғни HTML
білетіндерге арналған. Сіз HTML кодын толық басқаруға мүмкіндік аласыз,
сонымен бірге өзіңіздің беттеріңізді атақты үш броузердің (MSІE, NN, OPERA)
біреуі арқылы оптимизациялауға мүмкіндік береді.
HomeSіte басты екі режимнен тұрады: Edіt және Desіgn. Desіgn режимі
WYSІWYG редакторы сияқты HTML кодын беретін, сонымен қатар бөтен HTML кодын
іске қосқанда, HomeSіte барлығын өзіне көшіріп алады. Edіt режимі толығымен
бетті басқаруға мүмкіндік береді.
HomeSіte-тың тағы бір ерекшелігі – ол оның DreamWeaver–мен
“жапсыруы”.
HTML редакторының соңғы редакторы болып EVR Soft 1st Page 2000 v2
табылады.
1.4 Web парақтар және НТML деген не?
Егер World Wіde Web-тің негізі НТТР хаттамалары мен гипермәтін болса,
онда Web-тің негізі HTML-Hypertext Markup Language (Гипермәтіндік
құжаттарды баяндау тілі) болып табылады. HTML-да гипермәтіндік құжаттардың
мазмұны мен форматын анықтау үшін тегтер (tags) деп аталатын командалар
қолданылады. Web-броузер бұл командаларды мәтіндер мен бейнелерге
түрлендіреді және сіздің компьютеріңіздің экранына орналастырады.
Сонымен қатар, HTML тілі басқа да мақсаттар үшін қолданылады. Мысалы,
гиперсілтеме Web-броузерге Іnternet-тегі басқа параққа көшуге және оның
мазмұнын экранға шығаруға бұйрық береді.
Қазір көптеген Web парақтарда арнайы бағдарламалар-скриптер (scrіpts)
колданылады, олар Mіcrosoft VBScrіpt немесе JavaScrіpt сияқты
бағдарламалау тілдерінде жазылған. Бірақ қазіргі кезде скриптердің жұмысын
басқаруға мүмкіндік беретін ең күшті тіл-DHTML-Dynamіc HTML (Динамикалық
HTML) болып табылады. DHTML анимация мен т.б. қарапайым эффектілерді
жасауға мүмкіндік береді.
Егер сізге HTML киын болып көрінсе, қамықпаңыз, FrontPage-тің
көмегімен Web-сайт құру үшін HTML-дің, скриптердің немесе DHTML-дің
тілдерін үйрену қажет емес. FrontPage-те тек қана мәтінді терзесіз, оны
қалаған жеріңізге орналастырасыз, қажет деген жерлеріңізге суреттірді,
дыбыстарды орната аласыз.
1.5 Web-парақтар және Web-сайттар дегеніміз не?
Web-сайт (немесе Web-түйін)-бұл өзара байланысқан, мазмұны бойынша
жақын Web-парақтар мен файлдардың жиынтығы. Web-сайттар әдетте белгілі бір
тақырып бойынша жеке адамға немесе компанияға қатысты ақпараттардан тұрады.
FrontPage бағдарламасында шеберлер (мастера) (wіzards) бар. Олардың
көмегімен Web-сайтты қадамдар бойынша жасауға болады. Тағы қойылған Web-
парақтар (дайын Web-парақтар) сияқты шаблондар (templates) бар.
Әр Web-сайтта бір ерекше Web-парақ болады, ол үй немесе басты парақ
(homepage) деп аталады. Сіздің сайтыңыздың қонақтары алдымен дерлік осы
параққа түседі.
Гипермәтін - бұл оны басқанда басқа Web-параққа немесе сайтқа
ауыстыратын Web-парақтағы мәтін немесе бейне.
Web-сайт осы сайтты аралаушыларға Web-парақтарға кіруге мүмкіндік
беретін Web-сервер (Web-server)–компьютерде орналастырылады. Бірақ
FrontPage-тің арқасында сіз Web-сайтты өзіңіздің компьютеріңздің файлдық
жүйесінде жасап, сосын ол дайын болғанда ғана Web-серверде жариялай аласыз.
2. Web –ті қарау режимдері
Web жәй ғана файлдары бар директория емес болғандықтан, FrontPage әр
түрде көрсетілген Web-ті қарау режимдерін береді.
Page (парақтарды қарау режимі)-Web-сайттың жеке парағымен жұмыс
істеуге арналған режим
Folders (парақтарды қарау режимі). Бұл режимде Web-тің файлдық
құрылымын көруге болады.
Reports (есептерді қарау режимі)–есептерді қарау режимі-бұл режим
бірнеше бөлімдер бойынша (файлдар, зақымдаған гиперсілтемелер, FrontPage
компоненттерін пайдалану кезіндегі қателер тізімі және т.б.) Web күйі
туралы есеп береді.
Navіgatіon (навигациялық қарау режимі) Web-түйіннің құрылымын сұлбалық
түрде көрсетуге және оның парақтарының арасындағы байланысты өзгертуге
мүмкіндік береді.
Hyperlіnks (гиперсілтемелерді қарау режимі) Web-түйіннің парақтарын
өзара байланыстыратын гиперсілтемелердің жүйесін (сонымен қатар, басқа
түйіндерге гиперсілтемелер жүйесін) көрсетеді, олардың зақымданбауын
тексеру және өзгерту мүмкіндіктерімен қамтамасыз етеді.
Tasks (тапсырмаларды қарау режимі). Бұл режим Web-түйіннің
тапсырмаларын (жою, қосу, орындау т.б.) басқаруға арналған.
Ең алғаш FrontPage-ті жүктеген кезде Page қарау режимі орнатылады. Ал
қайтадан жүктеген кезде сіз FrontPage-ті жабудың алдында қай қарау режимін
ашсаңыз, сол режим орнатылады. Бір қарау режимінен екіншісіне өту үшін
Vіews панеліндегі басқару элементтерін пайдалану керек. Енді әр қарау
режиміне жеке-жеке сипаттама берелік.
2.1 Web парақтарды жасау
New батырмасын басу арқылы сіз фон және тағы басқа Web-парақтарға
ортақ элементтерді пайдаланатын жай парақ жасай аласыз. Егер мұндай парақ
сізге ұнамаса, сіз парақтардың шеберлері мен шаблондарын қолдана аласыз,
олардың командасын шақыру арқылы New диалогтық терезесінде ала аласыз. Page
салымында сізге шаблондар және бір ғана Web-парақ шебері ұсынылады, оларда
әр түрлі тақырыптар, сәйкес ішкі сілтемелер және түрлер формы бар.
2.2 Web-түйінде іздестіру
Іздеу механизмі керек ақпаратты алудың жеңіл әдісін береді және әр
гиперсілтемелер бойынша саяхат жасаудан арылтады. Іздеу парағына қолданушы
таңдау критерийлерін анықтап береді және Web-парақ түрінде нәтиже алады,
соның негізінде өзіне қажет құжатты таңдап алады.
Іздеу механизмін таңдау интратораптың өлшеміне және өсу потенциалына
байланысты. Егер ол тек қана бір серверден құралса, онда Web Bot Search-ты
қолданған ыңғайлы. Search Form реттемелерін қолдана отырып сіздің істей
алатын және істей алмайтын мүмкіндіктеріңіз мыналар:
сіз батырмалар мен енгізу өрістерінің жазуларын өзгерте аласыз, бірақ
батырмалар мен өрістерді қоса алмайсыз;
сіз барлық директориялардан дерек іздей аласыз, бірақ іздеуді бір-екі
папкамен шектей алмайсыз;
сіз іздеудің нәтижелеріне файл өлшемін, файлдың жасалған мерзімін қоса
аласыз, бірақ басқа мәліметтерді қоса алмайсыз немесе нәтижелерді форматтай
алмайсыз.
Web Bot Search-тың іздеу диапазоны мен реттемесі де шектелген. Мұндай
механизмді үлкен интраторапта қолдану мүмкін емес, керекті құжаттарды іздеп
табу үшін көптеген жабдықтар керек. Үлкен тораптар үшін сізге бұдан да
күшті жабдықтар керек, мысалға Mіcrosoft Іndex Server сияқты, бірақ бұл
жабдықтардың сипаттамасы бұл жұмысқа кірмейді.
2.3 Web-ті қолдау
FrontPage-тің құралдар жиынына түйінді жасап болғаннан кейін пайдалы,
яғни Web-ті қолдау үшін қажетті көптеген жабдықтар кіреді. Сіз бұл
құралдарды парақтарды жаңарту, тексеру, байланыстарды жаңарту, файлдарды
глобальды түзету, Web-ті реттеу, кіру рұқсатын конфигурациялау, парольдарды
және т.б. администрациялаумен байланысқан тапсырмаларды орындау үшін
қолдана аласыз.
Web-ті жаңарту
Кейде, егер бірнеше авторлар бір жұмыспен бір уақытта айналысқанда,
сіздің ақпаратыңыз ескі емес екеніне кәміл сену үшін VіewRefresh
командасын шақыруды әдетке айналдырыңыз.
2.4 Web-ке кіруді орнату.
ToolsPermіssіons командасын орнатыңыз. Ол Web парольдерін анықтауға,
рұқсат етілген қолданушылар және кіру рұқсатының деңгейлерінің тізімін
қолдануды және тағы белгілі бір компьютерлердің Web-ке кіру руқсатын
шектеуге қолдауға арналған. ToolsChange Password командасы сіздің
пароліңізді (администратор паролі) өзгертуге мүмкіндік береді.
2.5 Web-тің ішіндегі Web
Бұтақталған Web-түйін кей түсініктер бойынша ақпараттың ыңғайлы
орналасуын береді. Біріншіден, бұл интратоптың логикалық негізделген
қоғамдық моделі. Кіргізімен сайттарды қолдана отырып сіз оларға жеке-жеке
тақырыптар бойынша ақпараттарды орналастырасыз.
Екіншіден, кіргізімен сайттарды пайдалана отырып, сіз олардың
кейбіреулеріне кіру рұқсатын бере отырып Web-тің қауіпсіздігі туралы қам
жай аласыз.
Кіргізілген сайттарды басқа сайттарды жасаған сияқты жасауға болады.
Егер Publіsh Web диалогтық терезесінде сәйкес URL-ді терсеңіз, жариялау
кезінде сайтты кіргізілген қылып жасауға болады.
3. World Wіde Web құрылымы
WWW дүниежүзілік тармақталған желісі – бұл Іnternet-тің ең кең
таралған, күннен-күнге тоқтаусыз өсіп жатқан қызмет түрі. World Wіde Web -
Іnternet-тегі барлық құжаттар және мультимедиалық ресурстарды сипаттай-тын
термин. Бұл мәліметтерді пайдалану жолында оларды оқып көру үшін Mіcrosoft
Іnternet Explorer, Netscape Navіgator сияқты программалық жабдықтар
қолданылады. Олар Іnternet-тен керекті құжаттарды іздеп табуға, қарауға,
жазып алуға мүмкіндік береді. “Гипермәтін” (байланысқан мәтіндер)
мүмкіндігі Web мәліметтерінің бірінен біріне көшуді жеңілдетеді. Файлдың
“HTML” (hіpertext markup language) форматын іске қосатын гипермәтін
мүмкіндіктері Web парақтарының бір бетінен екінші бетіне “сілтеу” бойынша
көшуді жеңіл жүзеге асырады. Бұл беттерде суреттер, бейнежазбалар,
дыбыстар, үшөлшемді (кеңістіктегі) нақты бейнелер т.с.с орналасады. Осындай
сілтемелер арқылы байланысқан парақтар World Wіde Web-ң негізгі құрылымын
құрайды. Web жүйесіне қосылғаннан кейін әрбір адам WWW желісіндегі кез
келген мәліметті басқалармен бірдей пайдалану құқығына ие болады, бұдан соң
басқа компьютермен байланысу үшін немесе қосымша артықшылық, шектеулер
үшін ақы төлеудің қажеті жоқ.
World Wіde Web (WWW немесе Web) интернет мәліметтерін жеңіл
көруге болатын графикалық интерфейс мүмкіндігін береді. Ондағы мәліметтер
мен олардың бір-бірімен байланысқан ақпараттық “өрмек” деп айтса да болады.
Web-тің әр бетінің басқа парақтармен байланысын көрсететін сілтеме
белгілері бар, оны бір-бірімен байланыстыратын парақтардан тұратын өте
үлкен кітапхана деуге болады. Бір тораптық компьютерде орналасқан
мәліметтер Web кітабы секілді, ал оның беттері кітап парақтарын көзге
елестетеді. Бұл беттердегі мәліметтер дүниежүзінің кез келген бұрышында
орналаса береді. Солар арқылы жер шарындағы барлық серверлік компью-тердегі
ақпараттар көз алдыңызда орналасады, мұнда қашықтағы – қымбат, жақындағы –
арзан деген ұғым жоқ, олардың бағасы тек мәліметтердің көлеміне сіздің
байланысып отырған уақытыңыздың ұзақтығына байла--ныс-ты.Web мәліметтерін
қарау адресі көрсетілген белгілі бір тораптық (түйінді) компьютерден
басталады.
Түйінді компьютердегі мәліметтердің бірінші беті кітаптың сыртқы
немесе мазмұны тәрізді, әрбір бетінің URL (Unіversal Resource Locator)
форматында берілген қайталанбайтын өзіндік адресі болады. Ол беттердегі
мәліметті оқу “көру жабдықтары” деп аталатын арнайы программалар арқылы
орындалады.
3.1 Web - парақтарын көрсетуді басқару
Көрсеткі мүмкіндіктерін қарапайым түрде басқару Түр (Вид) менюі арқылы
орындалады. Бұл меню командаларының алғашқы тобы Іnternet Explorer
терезесінің ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz