Пайдаланушылардың басқаруы және пайдаланушылар тобы

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 27 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

Кiрiспе 2
1 Windows NT-дi басқару тәсiлдерiмен танысу 3
2 Аппаратураға талап 3
3 Windows NT-дi басқару тәсiлдерi 3
4 Windows NT 3.1 5
5 Windows NT 3.5 6
5.1 Домендiк ұжымдастыру 8
6 Windows NT 4.0 9
7 Windows NT-дiң файлдық жүйелерi 11
8 NTFS сенiмдiлiгi. 12
9 Құрамдас желiлiк қолдау 15
10 Файлдық жүйенiң структурасы 20
10.1 Кiшiрек файлдар 21
10.2 Үлкен файлдар 21
10.3 Өте үлкен файлдар 21
10.4 Аса үлкен файлдар (extremely huge) 22
11 Файлдар және каталогтар атрибуты. 23
12 Сервистер мен драйверлердi конфигурациялау 24
13 Пайдаланушылар профилi 25
14 Ақпараттық профильдер 25
15 Windows NT пайдалану аумағы 25
Қорытынды 27
Қолданылған әдебиеттер: 28

Кiрiспе

1988 жылдың күзiнде Microsoft ОЖ-ң шығарылған жаңа проектiсiн басқару
үшiн Microsoft Дэвид Н. Катлердi (David N. Cutler) жұмысқа шақырды. Жүйелi
архитектура миникомпьютерiнiң белгiлi маманы – Дэвид, жаңа технологияда
(NT) Microsoft ОЖ–н өңдеу үшiн тез арада команда жинады.
1989 жылдың басында Дэвид Н. Катлердiң тобы құрастырған ОЖ-ң
спецификациясын талқылау үшiн Билл Гейтс (Bill Gates) және Microsoft-ң бас
өңдеушiлерi жиналып, оның iстелген жұмысын қолдады.
Жаңа ОЖ-ң мүмкiндiктерiн шығару, жаңа компьютер мүмкiндiктерiн шығару
сияқты әрбiр инженердiң қолынан келе бермейдi. ОЖ жүйе бойынша көптеген
мамандар өзiнiң карьерасы бойы белгiлi жүйелердiң кеңейтiлуiмен,
модификациясымен жұмыс iстейдi. Олардың шығарған жүйелерiнiң көпшiлiгi
аяғына дейiн жеткiзiлмейтiндей немесе нарыққа шығара алмайтындай етiп
шығарады. Компьютерлық фирмалар жиi финанстық қиындықтарды шегедi. Бұл
жағдай көптеген өңделген проекттердi тастап кетуге мәжбүр етедi. Сол
жүйелер шығарылуы аяғына дейiн жетсе де, жиi нарықта өзiнiң орнын және
қолданылуын таппайды. Себебi белгiлi қосымшалар ескi жүйелердi әрдайым
қолданылуын талап етедi.
Жоғарыда жазылғандарға байланысты, ОЖ–нi шығару әрбiр инженердiң
қолынан келе бермейдi дегiм келедi. Осылай Дэвид Н. Катлердiң арқасынды ОЖ-
ң жаңа технологиясы (NT) дүниеге келдi.

1 Windows NT-дi басқару тәсiлдерiмен танысу

Берiлген жұмысты орындау кезiнде Windows NT-дiң Help жүйесiн
максималды түрде пайдалану керек. Ол үшін басқы меню Пуск iшiндегi
анықтаманы қолдануға болды. Анықтамалық деректер “кеңестер мен
сипаттамалар” бөлiгiнде орналасқан. Жұмысты орындаған кезде өзгеретiн
жүйелiк параметрлер мүмкіндiгiн қолданбаған жөн.
1. Windows NT Workstation-дi компьютерлерде доменнiң басқару тәсiлдерiнiң
клиенттiк бөлiктерiн орнату керек. Ол үшін:
• CITNT серверiндегi \Clients\Srvtools\Windows NT каталогына кiру
керек.
• SetUp.bat командалық файлды жiберу керек.
• Командалық файлдың жұмысы аяқталғаннан соң NT 40\System 32:User
Manager for Domains (usrmgr.exe), Server Manager (Srvmgr.exe)
каталогындағы басқару утилиттерi үшін пиктограммалар жасаңыз.
2. Пуск менюiнiң барлық жүйелiк пунктерiнiң мiндеттерiн бiлiп алу керек.
3. Басқару панелiнiң функцияларын қарап шығыңыз, әсiресе жүйе, қызмет
және құрылғы функцияларына көңiл бөлiңiз.
4. User Manager, User Manager for Domains және Server Manager басқару
тәсiлдерiнiң функцияларымен танысыңыз.

2 Аппаратураға талап

Windows NT Workstation ( Server ) 3.5-пен жұмыс жасау үшін қажет:
• i386, i486 процессорлы компьютер немесе 33 MHz тактiлi жиiлiктi,
12 (16) МБ оперативтi жадылы Pentium; немесе MIPS –
процессорлармен немесе бiрнеше процессорлармен компьютер.
• Қатты дисктегi кемiнде 70(90) МБ бос кеңiстiк
• Мүмкіндiгiнше SCSI (CD ROM) интерфейспен қатты дисктi оқу
қондырғысы немесе тышқан болу керек
• Желiде жұмыс жасаған Ethernet немесе Token Ring 16 немесе 32
разрядттық желiлiк картасы болу керек.
Қосымша дыбыс картасы, магниттi лентадағы жинақтауыш, принтер,
графқұрғыш, модем, және басқа да перифериялық қондырғылар орнатуға болады.
Windows NT мен үйлесiмдiлiк тестiнен өткен техникалардың толық тiзiмi
жүйеге тiркеледi.

3 Windows NT-дi басқару тәсiлдерi

Windows NT-дiң басқаруына инсталияциядан кейiнгi жүйенiң күйін
қайтадан орнына келтiру және санымен қатар күнделiктi жүйенiң қолдау
мақсаты кiредi. Windows NT Server мен Windows Workstation-нiң басқару
мақсаттары көбiне тұстас келедi, алайда орындалу тәсiлдерiмен ажыратылады.
Басқару мақсаттары 5 топқа бөлiнедi:
• Пайдаланушылардың басқаруы және пайдаланушылар тобы; оған жоспарлау,
жасау (құру) және пайдаланушылар мен топтардың тiркелген ақпараттарды
қолдау кiредi.
• Жүйенiң қауiпсiздiгiн қамтамасыз етiп басқару тәсiлi. Оған жоспарлау
және саяси қауiпсiздiктi iске асыру, каталогтар, файлдар мен принтерлер
сияқты бөлiнген желiнi ресурстарды және де деректердiң қауiпсiздiгiн
кепiлдiкке алу кiредi.
• Принтерлердi басқару. Онда жергiлiктi Инсталяцияны және желiлi
принтерлердi, қолдануға ыңғайлы етiп үйлестiру, жөндеуге келмейтiндердi
баспаға шығару кезiнде пайда болатын қателердi жою.
• Оқиғалар мен ресурстар мониторингi. Қозғалыс жүйесiндегi тесiктердi
табу мақсатында жоспарлау мен саяси аудиттердi кепiлдiкке алу сонымен
қатар онда желiлi ресурстарды қолдану процестер мониторингi бар.
• Деректердi архивтендiру және қайта құру. Бұған деректердiң аумалы
түрдегi көшiрмесi жүйелi түрде орындалуы мен жоспарлауы кiредi.
Windows NT Workstation басқару тәсiлi тек қана жергiлiктi компьютердi
басқаруда ғана қолданылады, ал Windows NT Server кез-келген компьютер
желiсiн басқаруда қолданылады.
Аса қажеттi пайдаланушылардың басқару құрамдары болып Windows NT
Server үшін User Manager for Domains болып табылады. Басқа қажеттi
басқару тәсiлi болып, Server Manager болып табылады. Бұл тәсiл Windows
NT Server-дiң iшiнде, бұл домен компьютерлерiн қарауға және басқаруға
мүмкіндiк бередi.
Server Manager көмегiмен:
• Компьютердi доменге қосуға;
• Жойылған компьютерде жеке каталог (share) жасауға және оған домендi
пайдапанушылар үшін қатынау құқығын анықтау.
• Жойылған компьютерде жұмыс iстейтiн сервис тiзiмiн қарауға, осы
сервистердi жiберуге және тоқтауға;
• Домен контроллерларының сәйкестiгiн ынталандыру (иницировать
синхронизацию контроллеров), BDC рөлiн PDC-қа дейiн өсiру.
Event Viewer - желiнiң басқарушысын желiдегi болып жатқан оқиғалармен
хабардар ететiн және жүйенiң қауiпсiздiгi мен жұмыс iстеу қабiлетiне қатысы
бар басқару желiнiң тағы бiр түрi болып табылады. Мысалы, табысты немесе
табыссыз сервистiк жiберулер (запуск) немесе қолданбалар, табысты немесе
табыссыз қисынды (логический) кiру әрекеттерi жатады.
Backup - жергiлiктi стриммерға ақпараттарды көшiру үшін қолданатын
амал.
Инсталляциядан кейiн Windows NT Server басқару тәсiлдерiнiң клиенттiк
және серверлiк бөлiктерi бiр компьютерде орналасқан, бiрақ клиенттiк
бөлiктерi кез-келген компьютерлiк желiлерде жұмыс iстей алады, indows NT
Workstation немесе Windows 95 басқаруымен. Бұл клиенттік бөлiктерi Windows
NT Server-iнiң дистрибутивтiк дискiсiндегi Client\Srvtools каталогында
жиналған. Windows NT Workstation немесе Windows 95 те клиенттiк
бөлiктерiнiң басқару тәсiлдерiн орнату арқылы клиенттiк компьютерден
домендi жабық жерде тұтатын сервер қорғаныста болады, ал бұл жерде пайдалы.

4 Windows NT 3.1

Windows NT ОЖ-сi о бастан-ақ қазiргi ОЖ-лерге қойылатын талаптарға
(кеңейтiлгенi, сенiмдiлiгi, өнiмдiлiгi) сай жобаланған. Бұл қасиеттер
клиент-сервер, микроядро, объект сияқты iлгерiленген структуралық жобалау
технологияларын пайдалану есебiнен жетiлдiрiлген. Ығыстырусыз көпесептiлiк
жүзеге асырылған Windows-тан айырмашылығы, Windows NT-де ығыстырумен
көпесептiлiк механизмi жүзеге асырылған.
Windows NT-де есептеу процесiнiң симметриялық көппроцессорлық
ұйымдастыруды қолдайды, бұның арқасында ОЖ араларындағы жадыны бөлектеп,
кез-келген бос процессорда немесе бiр уақытта барлық процессорларда
орындала бередi. Көпесептiлiк жiптер деңгейiнде жүзеге асырылғандықтан, бiр
процестiң әр бөлiктерi шынында параллель орындалуы мүмкін. Демек, көпжiптiк
серверлер бiр клиенттен көп клиентке қызмет ете бередi.
Жiптердi басқару үшін Windows NT Server артықшылық механизмiн
пайдаланады. Белгiлi уақыттарда артықшылықтарды бағалау және жiптердi
процессорларды орналастыру жүредi, мұның нәтижесiнде програмалардың бiр
ағының қатарланған тобы әртүрлi процессорлармен орындалып немесе келесi
процессор босағанша орындалуы мүмкін.
Windows NT Server 16 параллель сервердi қолдайды. (Sequent фирмасының
Symmetry 750 серверi, 16 Intel 48650 MHz процессорларымен) Windows NT
Server-де СМП-ны жүзеге асыру өнiмдiлiктi тиiмдi ету көздеген және
туралықты көбейту мақсатында резервтеудi қамтамасыз етпейдi. Қатардан
процессорлардың бiреуi iстен шықса жүйе тоқтайды.
Windows NT Server-де СМП архитектурасының масштабталуының потенциялы
толық түрде түрде жүзеге асырылған. ОЖ нұсқасы, не қолданбасын ауыстырусыз
бiрпроцессорлық жүйенi процессор санын көбейте отырып оңай дамытуға болады.
Енгiзу-шығару құрылғыларын басқарғанда Windows NT Server асинхронды
қолданбасын пайдаланады. Процесстiң аяқталуына және жаңа есептi орындауға
бастауға, оқу, жазу сияқты операцмялардың аяқталғаны жайында сигналдың
келiп түсуiн күтудiң қажетi жоқ. Әрбiр процесс процессормен орындалған
программаны спецефикалық бейнелеуге қызмет ететiн бiр жiптi пайдаланумен
құрылады. Нәтижесiнде программа жаңа жiптердi құра бередi, және Windows NT
Server үлкен деңгейдегi қолданбаны тартпай-ақ оны басқарып орналастыра
алады.
Қолданба программа бiрнеше ағынды пайдалана алуы үшін, оны алгоритмде
қарастырудың қажетi жоқ. Бөлек бiр ағын әр операция үшін құрылады. Мысалы,
бiр ағында программа күрделі графикалық форманы өзгертiп, басқасында
редакциялау үшін көлемдi сызуды орындай алады. Бұл ағындардың (немесе
операциялардың) әрқайсысы қолданба жағынан ешқандай басқару араласуын талап
етпей, бөлек процессорда жұмыс iстей бередi. Процесс iшiндегi ағындар
жадының жалпы аумағын пайдаланады, сондықтан деректермен арнайы ауыспауы
қажет.
Үйлесiмдiлiк талаптарына сай, Windows NT Windows 32 API программалық
интерфейсiнiң қолданысы үшін қана орындау ортасын жасамайды.
Intel фирмасының процесiнде орындау кезiнде Windows NT қорғалған
қосалқы жүйелерi Microsoft фирмасының (WINDOWS 1.6, OS2) қолданбаларының
екiлiк үйлесiмдiлiгiн жасайды. MIPS RISC процессорларында екiлiк
үйлесiмдiлiк MS-DOS және 16 биттiк Windows қолданбалары (эмуляцияны
пайдаланумен) үшін жетiледi. Windows NT IEEE 1003.1 стандартпен анықталған
интерфейске сүйенетiн POSIX сөйлем текстер деңгейiндегi үйлесiмдiлiктi
жасайды.
Програмалық интерфейстердiң үйлесiмдiлiгiнен, Windows NT MS-DOS (FAT),
файлдық жүйесiн, CD-ROM файлдық жүйесiн, OS2 (MPFS) файлдық жүйесiн және
жаңа өзiндiк NTFS файлдық жүйесiн қосқанда бар файлдарды қолдайды.
Басқа ОЖ-лардан ерекшелiгi, Windows NT жүйеде жұмыс жасау
мүмкіншiлiгiн о бастан ескере құрастырылған. Соның нәтижесiнде файл,
құрылғы және объектiнi бiрiгiп пайдалану функциялары пайдаланушымен
интерфейске тiркелген. Әкiмшiлер жүйе жұмыстарын iрi ұжым масштабында
ортақтаса басқарып, бақылай алады. Айта кету керек нәрсе - клиент-сервер
типтi қолданбалардың көпкомпьютерлi жүйеде жұмыс iстеу таралу мүмкіндiгi.

5 Windows NT 3.5

Windows NT 3.5 нұсқасы Windows NT 3.1 сияқты екi конфигурацияда
құрылған. Windows NT Workstation 3.5-де Windows NT 3.1 мен салыстырғанда
көптеген жаңа енгiзулермен ерекшелiктер енгiзiлген.
Жақсартылған аппаратураны автотану, егер автоматты тану оң нәтиже
бермесе қолмен теру мен желiлiк адаптердi конфигурациялау мүмкіндiгi.
Ѕ NetWare-мен үйлесiмдiлiк көмейдiң NetWare желiсiне ролiнiң
орындалануының мүмкіндiгi, сондықтан Windows NT компьютерлерi файл, принтер
және NetWare қолданба серверiне қатынай алады. Windows NT-де 3.5 нұсқасынан
бастап Novell NetWare серверiнде файл, каталог және принтерлерге қатынауды
жасауға мүмкіндiк беретiн Microsoft Compatible Workstation Service for
Netware енедi. Microsoft NWLink IPXSPX транспорт хаттамасы Windows NT
компьютерi мен Netware-нiң файл серверi мен баспа серверi мен байланысты
жасайды. Ол Netware серверiнде файлмен жұмысты және баспа кезегiн қолдайды.

TCPIP құрамдас қолдауы. Жаңа қарапайым, қуатты желi аралық
әрекеттесудi шешудi жасайтын TCPIP хаттамасының жоғары өнiмдi Microsoft –
жүзеге асыруы. Microsoft 1991 жылдан бастап (бұл жылы Microsoft LAN Manager
2.1 үшін алғашқы стекi шыққан) TCPIP хаттамасын қолдайды. Windows NT-де
бұл ОЖ-ның ең алғаш нұсқауынан бастап бұл хаттаманың қолдауы бар. Бұған
қарамастан ftp, tftp, telnet сияқты барлық утилиттер, r*, arp, route,
finger сияқты командалар да бар. Windows NT 3.5 шыққалы жаңа түйiндi сөздер
шықты, бұлар бiрiншiден конфигурациялау мен қызмет етудi жеңiлдеттi,
екiншiден TCPIP қасиеттерiн жақсартты.
RAS қашықталған қатынауы әдiстерiнiң IPXSPX және TCPIP қолдауларын
қосқанда бiраз жақсаруы, Point to Point Protocol және Serial Line IP(SLIP)
стандарттарын пайдалану. RAS серверi ендi 256-ға дейiн қосылмаларды (3.1
нұсқасында 64) қолдай алады.
Файлдың ұзын атын FAT файлдық жүйесiнде қолдау. Windows NT үш файлдық
жүйемен жұмыс жасай алады: NTFS, FAT және HPFS. Олай болса, Windows NT-дi
орнатпастан бұрын компьютерде MS-DOS немесе OS2 орнатылған болса, дисктi
ешқандай форматтаудың қажетi жоқ. Жүйе FAT немесе HPFS-тi NTFS-ке барлық
ақпаратты дискте сақтап аударады. Қайта аудару мүмкін емес. Бұл жерде, егер
сiз NTFS-тi ұзын файл атын (255 таңбаға дейiн) пайдалану үшін орнатқыңыз
келсе, онда бұл мақсатқа FAT және HPFS тура келедi. Егер соңғысына бұл
табиғи қасиет болса, FAT -та ұзын файл атын пайдалану мүмкіндiгi Windows NT-
дiң 3.5 нұсқасынан бастап енген. Сiз MS-DOS-тағы “8.3” ережесiнен тыс
шығатындай файл немесе каталогтарды MS-DOS-пен жұмыс жасағанда бұл
файлдарға қатынау болмай қалады деп қорықпай, қиналмай атасаңыз болады.
Мұндай файл немесе каталогтарға, екiншi “қысқа” аттар берiледi.
OLE 2.x құрамдас объектiсiн сақтау мен құрамды құжаттарды iздеудi
толық қолдау. Бұл мүмкіндiктерге байланыстыру, тiркеу, құрамдас
объектiлермен байланыстыру, “drag & drop” және OLE Automation
технологияларын қосады. Windows NT 3.5 ОЖ-на үшөлшемдi Open GL API
графикасы тiркелген. Open GL – бұл ОЖ-ға тәуелсiз Silicon Graphics фирмасы
өзiнiң жұмыс станциясына жасаған графикалық функция өндiрiстi-стандартты
кiтапханасы.
Қазiргi кезде Open GL DEC, IBM, Intel, Microsoft және Silicon Graphics
сияқты фирмалармен қоса Architecture Review Board мойындалған. Open GL
технологиясы Windows NT пайдаланушыларына осы 32 разрядтық API-дi ұсынғаны
үшін Microsoft-тан лицензия алған. Бұл кiтапхананың дамыған функциялары iрi
жобалаулар мен деректердi визуалдау керек болғанда қажет болады. Оны
пайдалануды талап ететiн есептер – бұлар САПР, механикалық және өндiрiстiк
дизайн жүйесi, статистикалық және ғалымдық анализ программалары.
MS Windows 3.x және MS-DOS үшін жасалған қолданбалар әлдеқайда сенiмдi
орындалады, себебi әр қолданба ендi өзiнiң адрестiк кеңiстiгiнде жұмыс
жасайды.

5.1 Домендiк ұжымдастыру

Желiлерде жұмыс Windows NT Server негiзiнде белгiленген серверлерге
қосылады. Аталған сервер жиналысы домендерге жинақталуы мүмкін. Желiнi
мұндай ұжымдастыру орталықтандырылған желiнi басқаруды жеңiлдетедi және
Windows NT Server-дi желiлiк ОЖ ретiнде ұжым масштабында пайдалануға рұқсат
бередi. Егер әкiмшi домен пайдаланушысы жайында есепке алынған ақпарат
алған болса, онда әкiмшi осы домендегi кез-келген жұмыс станциясына
тiркелуге мүмкіндiк алады. Ол үшін атын, доменнiң атын және тiркелгендегi
парольдi енгiзсе болды, Windows NT Workstation пайдаланушы таниды және оған
жұмыс ортасын жасап бередi. Серверлiк желiлерде барлық ұжымдасқан
каталогтар ерекшеленген серверде орналасады, ал бiрiгiп пайдаланылатын
принтерлер баспаға шығару серверiне қосылған. Алайда бұл бiррангты
желiдегiдей, бiрiгiп пайдалануға жұмыс станциясының ресурстарын әкелуге
пайдаланушы мүмкіндiгiн шектемейдi. Windows NT Server домендер арасындағы
сенiмдi қатынасты орнату жолымен түрлi домендер иесiне ресурстарды бiрiгiп
пайдалануға рұқсат бередi. Егер А доменi мен Б доменi толық бiр-бiрiне
сенсе, А домен иесi Б домен иесiнде тiркелiп, оның сервер ресурсына
қатынауын жасай алады. Дәл осылай, Б домен иесi А доменiнiң кез-келген
сервер ресурсын пайдалана алады.
Windows NT Server жүйесiмен бiрге жүйеде клиент болып әртүрлi ОЖ-
лармен компьютерлер бола алады. Стандартты қолдау табады: MS-DOS, OS2,
Windows for Workgroups, Unix, Macintosh, Windows NT Workstation. Мүмкін
клиенттiң программалық қолдауыны стандартты Windows NT Server
қамсыздандыруға қосылады. Microsoft Windows үшін sockets интерфейс қоғамдық
стандартын орнатуда озаттардың бiрi болып табылады. Windows sockets желiлiк
хаттамалар үшін Windows программалық интерфейстi анықтайтын ашық
спецификациясы болып табылады. Бұл интерфейс мґнымен бiрге Microsoft
Windows Open Servises Architecture (WOSA) бөлiгi болып табылады. Ол Windows
базасында кеңейтiлулермен Unix-те жұмыс iстейтiн желiлiк программистерге
әлдеқашан таныс және тек TCPIP арқылы ғана емес, IPX және NetBEUI арқылы
да қашықталған (RPC) процедурасын шақыруды қамтамасыз ету үшін Windows NT
қолданбаларын жазатын өңдеушiлердiң стандартты әдiсi боп табылады. 1993
жылы Microsoft Windows NT Advanced Server базасында жұмыс жасайтын өзiнiң
жаңа Internet FTP серверiн жасап шығарады.
Бұл сервердi Internet-те ftp.microsoft.com - нан табуға болады.
Қазiргi уақытта орта есеппен 25 мың пайдаланушы осы серверге апта сайын
қосылады және одан аптасына 75 мыңға жуық файлды жүктейдi.
UNIX-пен әрекет. Windows NT-де жалпы стандартты желiлiк хаттамаларды
(TCPIP-нi қосқанда), стандартты өндеу әдiстердi, стандартты файлдық
жүйелердi және деректердi бiрiгiп пайдалану, және де қолданбаларды
қарапайым тасымалдау арқасында қолдау әдiстер мен жасалады. Windows NT
жүйесiнiң клиент сервер схемасымен жұмысты қолдау үшін жасалса да, UNIX-
хостпен үйлесiмдiлiк үшін терминал эмуляциясы құрылған.
SNMP Windows NT-де SNMP (Simple Network Management Protocol)
хаттамасын пайдаланатын жүйеге интеграциялау әдiстерi бар, бұл мысалы SUN
Net Manager және HP Open View көмегiмен Windows NT-де қашықтан әкiмшiлдеудi
орындауға мүмкіндiк бередi.
Графикалдық және текстiк терминалды қолдау Windows NT-ге қуатты
үлестiрiген есептеу ортасын иiлгiш қолдаулар кiредi.
• RPC (Remote Procedure Call) – мен үйлесiмдi DCE –
үлестiрiген қолданбаларды құрғанда қажет, критикалық
құрамды бөлiк.
• Windows Sockets - UNIX-те үлестiрiген есептеу
механизмiмен белгiлi Berkeley типтi соккеттермен
үйлесiмдi API
• WOSA (Windows Open Services Architechture) – бұл API
жиынтынғы ең әртүрлi өндiрушiлер жасап шығаратын
деректердi жеткiзушi қолданбалармен Windows жүйесiн
бiрiктiруге рұқсат бередi.
SNA желiлерi. IBM мэинфреймi мен IBM AS400 жүйелерiне Microsoft SNA
Server-i орнату кезiнде қатынауға болады. SNA Server екi желiлiк карта
немесе бiрнеше желiлiк хаттама стектерiн пайдаланусыз локалды желi
серверiне де, мэйнфреймдарға да жұмыс станцияларына қатынасты жасауға
мүмкіндiк беретiн көмей боп табылады. Бұл оперативтi жады талап ету көлемi
мен қондырғының құнының төмендеуiне әкелiп соғады. Мэйнфреймдарға айқын
қатынауды жасаумен, NT Server қауiпсiздiк жүйесiмен жинақталатын SNA
Server, түйiнге қатынауды авторластыруды жасайды. SNA Server NT Server
қолдайтын (IPXSPX, TCPIP және Net BEUI) кез келген хаттамаларымен жұмыс
жасайалады.

6 Windows NT 4.0

Windows NT 4.0 жасап шығаруда Microsoft өнiмдiлiк үшін тұрақтылықты
қалдырып кеттi. Осы мақсатта архитектураға өзгерiстер енгiзiлдi: GDI және
Терезе менеджерi кiтапханасы және де графикалық адаптер драйверлерi
пайдаланушы режимiне ядро режимiне ауысты.
Бұл өзгерту Windows NT 3.Х алдынғы нұсқаларынды микроядро концепциясында
қабылданғаннан кейбiр ауытқуларды бiлдiредi.
Графикалық кiтапханалар мен драйверлердi ядро аумағына ауыстыру
графикалық енгiзу-шығарудың орындалу жылдамдығын көбейтедi. Бұл өзгертулер
WIN 32 қолданбаларының орындалу жылдамдығына әсер еткен, ал Windows 16 және
DOS-тың графикалық қолданбалар 3.5 нұсқасындағыдай жұмыс жасайды.
Сол мезгiлде сипатталған өзгертулер ОЖ-ны аз сенiмдi қылады. Шынымен
де, графикалық адаптер программалық қамтамаларын осы өндiрушiлерi жасап
шығаратындықтан және бұл қамтама жиi өзгеретiндiктен (қондырғылармен
бiрге), онда одан ОЖ модулi талап ететiн сенiмдiлiктi күту қиын.
Windows NT 4.0 – де архитектуралықтан басқа кардиналды өзгерiстер
енген.
• Net Ware – мен әрекеттесу әдiстерi модификацияланған – Gate Way және
NCP клиентi ендi NDS-тi қолдайды.
• Стандартты жабдықтауға Internet Information Server және DNS серверi
қосылған. DNS WINS және DHCP серверлерiмен әрекеттеседi. Бұл комбинация
домендiк аттың жоғарғы деңгейiне мүмкіндiк беретiн және атын WINS
қызметiне түпкiлiктi рұқсат үшін беретiн Dynamic DNS-тi жүзеге асырады.

• Көп хаттамалы маршруттауларды қолдау.
• Сервер BOOTP DHCP хаттамасының аударушы агентi сияқты жұмыс жасай
алады.
• Жаңа Windows NT әкiмшiлiк әдiстер Windows 95 клиентiнде қашықтан жұмыс
жасай алады. Бұдан бөлек Windows NT Server Windows 95 клиентi үшін
қашықталған жүктеу сервисiн жасайды (бұл дискiсiз жұмыс станциялары
үшін пайдалы).
• Windows 95 стилiндегi интерфейс.
• Microsoft Windows Messaging Subsystem хабарларын аудару қосалқы жүйесi
почтаны қолданбадан алып апаруға мүмкіндiк бередi.
• Windows NT 4.0-де RISC платформалары үшін Intel-дық процессорлар
эмуляторы пайда болды.
Бiрақ Distributed COM аталған OLE үлестiрiлген нұсқасы жылдамдыққа
қалай әсер ететiнi белгiсiз.
Microsoft Windows NT 4.0-ге көптеген техникалық әдiстердi осы ОЖ-ны Web-
сервер платформалар есебiнде пайдалану үшін жарамды ету үшін қосқан.
Жетiлдiрулердiң бiрi – Internet-тiң және клиент-серверлiк жүйелерiнiң
ролi мобилдi пайдаланушылардың санының өсуiне әкелуiне байланысты.
Microsoft бұған қарамастан RAS-ты жақсартты (ISDN қолдауын жақсартты) және
Internet арқылы RAS-пен қауiпсiз жұмыс жасау әдiсiн ұсынды. RAS-та PPTP
хаттамалары (Internet арқылы шифрланған графиктi жасайды) және MultiLink
PPP (бiрнеше каналдарды бiреуiне бiрiктiруге мүмкіндiк бередi) жүзеге
асырылған. Клиент Windows NT 4.0 Workstation немесе Windows 95 бола алады.
Internet-пен күресуде негiзгi аргумент Microsoft өндiрген – Internet
Information Server Web серверi Windows NT 4.0-дiң стандартты қосу болып
табылады. Мұның мүмкіншiлiктерi салыстырмалы, ал тестте NT үшін арналған
Server Netscape әйгiлi өнiмiнен асып түседi.

7 Windows NT-дiң файлдық жүйелерi

Windows NT 4.0 екi файлдық жүйенi құрайды. Бұрыннан келе жатқан FAT
жүйесi және жаңа NTFS файлдық жүйесi.
Әртүрлi операциялық жүйелер iшiнде FAT миллиондаған пайдаланушылармен
табысты қолданылып келедi. Бiрақ оны шығару кезiнде деректердi сақтау үшін
негiзгi құрылғы болып иiлгiш дискiлер болғандығын естен шығаруға болмайды.
Содан кейiн қатқыл дискiлер пайда болып, олардың сыйымдылығын кеңейту
процесi басталды. Нәтижеде сол күндердiң жеке технологиялық шешiмдер
өздерiнiң қолданысынан айрылды.
FAT-тың негiзгi кемшiлiктерi болып;
• Дискiдегi кеңiстiкке және файлдық өлшемiне шек қойылуы;
• Файл атының ұзындығына шек қойылуы;
• Құралдардың тозуына және жүйенiң тездiгiнiң төмендеуiне әкелiп
соғатын файл үзiндiлерi;
• Кластерлердiң үлкен көлемiнен пайда болған есте сақтаудың өнiмсiз
шығындары;
• Деректердiң жоғалуына ұшырағыштық;
Windows NT FAT-тың файлдық жүйесi MS-DOS немесе Windows ортасында да
жұмыс iстей бередi. Ешқандай қорқынышсыз Windows NT-дi FAT бөлiгiне орната
беруге болады. Бiрақ та дискiнi бөлiмдерге бөлу немесе қысу үшін арнайы
программалар қолданылған болса, онда мұндай дискiлердi оқу үшін Windows NT-
дiң арнайы драйверлерi қажет болады. FAT бөлiмiндегi файлдар NTFS бөлiмiне
ешқандай қиындықсыз көшiре бередi, бiрақ та керiсiнше болған оқиға жағдайда
қатынау құқықтары туралы ақпараттар мен файлдың альтернативтi байланыстары
жойылады. Егер де компьютерде Windows NT 4.0 орнатқанға дейiн MS-DOS
орнатылған болса, онда дискiнi қайта форматтау керек емес. Дискiдегi
ақпараттарды сақтай отырып жүйе FAT-ты NTFS-ке ауыстырады. Керiсiнше
ауыстыру мүмкін емес. Файлдың ұзын аттарын жазу үшін ғана NTFS-тi орнату
қажет емес, ол үшін FAT-та жарай бередi. FAT-қа ұзын файл аттарын қолдану
Windows NT 3.5 версиясында ғана енгiзiлген. MS-DOS 8.3 ережелерiне
қарамастан файлдар мен каталогтарды ешқандай қорқынышсыз аттарымен атай
беруге болады, және де MS-DOS пен жұмыс iстегенде бұл файлдарға кiруге
болады. Мґндай каталогтар мен файлдарға қысқа аттар берiледi.
Жаңа NTFS файлдың жүйесi FAT-қа қарағанда өнiмдiрек әрi сенiмдi.
Пайдаланушылармен анықталатын барлық файлдарды нысана ретiнде өңдей
отырып бұл файлдық жүйе нысаналы-бағытталған қолданбаларды үзбейдi. NTFS
бүтiн каталогқа емес, бөлек файлдарға қатынау құқығын бере алады.

8 NTFS сенiмдiлiгi

NTFS – қалпына келтiрiлген (recordable) файлдық жүйе болып табылады.
Ол транзакция тiркеу стандартты процедурасын пайдаланып, берiлген томның
үйлесiмдiлiгiне кепiлдiк бередi.
Әр NFTS томындағы файлды өзгертетiн енгiзу-шығару операциясы файл жүйесi
үшін транзакция есебiнде қарастырылады.
Файлды модификациялау кезiнде файлды тiркеу қызметi (Log File Service) –
арнайы файл жүйесiнiң компонентi транзакцияны Log File атындағы арнайы
файлда қайталау (redo) немесе соңғы әрекетiн алып тастау (undo) үшін қажет
барлық ақпаратты бекiтедi. Егер транзакция дұрыс аяқталмаса, онда NTFS
транзакцияны аяқтауға (қайталау) тырысады немесе оның соңғы әрекетiн алып
тастау өндiредi. Бұл әдiс қайта құрылудың минимал уақытында жасайды, бiрақ
тек жүйелiк дерек (метадерек) қалпына келтiредi, ал пайдаланушы деректер
жоғалып кетуi мүмкін.
Пайдаланушы деректерiн сақтауды қамтамасыз ету үшін RAID (Redundant
Array of Inexpensive Disks) массивтерiнiң программалық қолдауы
пайдаланылады. Windows NT-да 0.1 және 5 дәрежелерi қолдау табады.
RAID 0-де деректер блоктарға 64 KB-дан бөлiнедi, 2-ден 32-ге дейiн
диск қолданылады.
RAID 1 бөлiмдер дәрежесiнде iске асады, яғни бөлiмнiң өзi
айналдырылады.
Айналдырылған бөлiм iстен шыққанда жүйенi басқарушыға қалған бөлiмдi
том ретiнде пайдалану үшін айналдыру қатынасын тоқтату қажет. Онан кейiн
қайтадан айналдыру қатынасын құру үшін бос бөлiмдi басқа дискте пайдалануға
болады. Айналдыру процесiне кез-келген бөлiм, жүктейтiн бөлiммен қоса
ұшырауы мүмкін. Негiзiнде айналдыру басқасына қарағанда қымбаттау болады.
Себебi, дискiлiк кеңiстiктi пайдалану коэффицентi 50% қана, бiр жағынан,
кiшi-гiрiм жүйелер үшін бұл бiраз ыңғайлы вариант, өйткенi оны жүзеге асыру
үшін екi дисктiң өзi жеткiлiктi.
RAID 5 кем дегенде 3 диск талап етедi, (максимум 32 диск), FAT, NTFS
файлдық жүйелердi қолдайды, жүктейтiн бөлiм бөлiнбейдi. Егер RAID 5
массивiнiң құрамына күретiн диск iстен шығып жатса, компьютер жұмысы мен
деректерге қатынас жалғаса бередi. Алайда iстен ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.