Электронды почта

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 19 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ
1-тарау. Электрондық почтаның жалпы түсініктері
Электронды почта
2-тарау. Телеконференциялар
2.1 Телеконференция түсініктері
3-тарау. FTP және FTP-maіl серверлері
Файлдарды тығыздау және архивтеу
Электронды поштадағы хатты сақтау
WІNDOWS-адрестік кітапшасы
Электронды поштадағы хатқа жауап
Электронды поштадағы хатты дайындау
ҚОРЫТЫНДЫ
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР

КІРІСПЕ

Электронды почта соңғы кезде компьютердің сәнді қосымшасынан бірден
көп компьютері бар кез келген компанияның міндетті әрі өте қажетті құралына
айналды. Аппаратуралар мен программалық құралдардың жетілуі қарапайым
электронды почта арқылы әртүрлі мәліметтерді бір орындан басқа бір жерге
жеткізу компьютерммен жұмыс істейтін кез-келген жұмысшы қолдана алатын
дәрежеге жеткізді. Сондай-ақ, электронды почта ортасын қосу мен осы
ортада жұмыс істеу және оған қызмет көрсету мүмкіндіктері толық әрі
түсінікті тілде жазылған әдебиеттердің көптігі, Wіndows жүйелік ортасында
желіде жұмыс істеу мүмкіндіктерінің дамыған әрі қарапайым болуы да бұл
мәселенің тез шешімін табуға әкеп соқты. Бұрын тек арнайы дайындығы бар,
таңдаулы мамандар ғана мүмкіндіктерін пайдалана алса, қазір кез-келген
қолданушының қолынан келеді.
Бірақ кейбір қолданушылар көп таралған әдебиеттерде қарастырылған
электронды почта мүмкіндіктері туралы мәліметпен шектеле алмайды. Оларға
желі адаптерін компьютерге қосу, адаптер мен концентраторды кабель арқылы
жалғау немесе дискілерді бірігіп жұмыс істеуге мүмкіндік беретін
программаны іске қосу жеткіліксіз. Олар желі қондырғыларының қалай өзара
байланысатынын, қандай алгоритм қолданатынын, бір-бірінен айырмашылықтарын
да білгісі келеді. Жоғары немесе орта арнайы техникалық білімі бар мамандар
желі технологиясының негізін де білгісі келетіні таң қалатын жағдай емес.
Сондықтан, біздің университетте информатика мамандықтары студенттері
үшін Интернетңке арнайы курсын енгізу қажеттілігі туындады. Дипломдық
жұмыста осы арнайы курстың мақсаты, міндеті, мазмұны анықталады. Қазақ
тіліндегі электронды почта туралы әдебиеттер жоқ болғандықтан, біз осы
жұмыста электронды почта қызметі мен түрлері туралы толық тоқталып
отырмыз. Себебі, көптеген оқытушылар лабораториялық жұмыстарда желі қызметі
туралы көптеген қызықты мәселелерді оқытып-үйрете алатын болса да,
теориялық материалдардың жетіспеушілігі салдарынан лекция оқу қиындыққа
соқтырады.
Міне, осы аталған себептер осы дипломдық жұмыстың мақсатын,
актуальдығын, қажеттілігін, міндетін және мазмұнын анықтайды. Жұмыс соңында
біздің университетегі жергілікті желі қалпы туралы да сөз ете кеткенді жөн
көрдік.
ІNTERNET желісін алғашқы дүниеге келтіруге себеп болған осыдан
жиырма бес жыл бұрын АҚШ қорғаныс министрлігінің ARPANET компьютерлік
жүйесі болып саналады. ARPANET оқу орындарын, әскери ұжымдар мен
оларға бағынышты бөлімдерді біріктірді. ARPANET (Advenced Research
Projects Agency net-озық зерттеулер басқару желісі) негізін
қалаушылар алғашында ғалымдарға жүйеге кіріп программаны бөлектенген
компьютерге жіберуге ғана рұқсат берді. Біраз уақыттан соң бұл
әрекеттерге файлдар жіберу, электрондық почта немесе ғылым мен
техниканың бір облысында жұмыс істейтін ғалым зерттеушілердің
мәлімет алмасуын қамтамасыз ететін, тарату тізімі сияқты
жетістіктер қосылды. ARPANET-тің дамуы мен қатар басқа да желілер
жетіліп отыр. 1973-жылы ARPA агенттігі өзінің DARPA атымен
Іnternettіng Project программасын жасай бастады.
Оның мақсаты – информацияны таратудың әр түрлі әдістерін
қолданатын желілерді біріктіруді анықтау болды.
Сүйтіп Іnternet тек желі ғана емес, ол желілердің желісі.
Іnternet көптеген байланыс желілерін бір-бірі мен біріктіріп,
дүниеге ең үлкен компьютерлер торабын құрайды.
Оның қарапайым желілік нүктелері өкімет мекемелерінде,
университеттерде, коммерциялық фирмаларда, жергілікті кітапхана
жүйелерінде , тіпті мектептерде орналасқан.
Іnternet-тің бір ерекшілігі оның құрамындағы көптеген
компьютерлер нақты BBS тәрізді жұмыс істейді (дәлірек айтқанда,
әркім одан файлдар алып, мәліметтер қоймасын пайдаланып, яғни оның
ішкі мәліметтерін пайдалануға мұрсат алады).
Мұның өзі Іnternet- ке қосылған басқа жерлерде турған 1000-
даған компьютерлік жүүйелермен байланысу деген сөз. Желідегі
компьютерлерден өкімет архивіндегі, кітапхана каталогтарындағы құжаттық
мәліметтерді, сүреттерді, дыбыс клиптерін, бейнелерді және т.б. цифрлық
түрге айнала алатын барлық информацияны алуға мүмкіндік бар.
Электронды почта қашықта орналасқан абоненттер мен компьютер
арқылы байланысудың ең ыңғайлы түрі болып есептеленеді.
Информацияны өте жылдам, әрі толық күйінде сақтау өзгертпей барар
жеріне сенімді түрде жеткізетіндіктен (қызметтің салыстырмалы бағасы
төменгі деңгейде) қазіргі почта қызметінің ертеңі электронды почта
деп күтілуде.
Компьютер көмегі мен кез келген ортаны (олар қандай
қашықтықта орналасса да) дайын болған әр түрлі құжаттар мен, жаңа
жобалар мен жылдам таныстырып, олардың да осыларға деген пікірін
тез жінап алуға болады.
Бұл күндері біздің елімізде компьютерлік техника мен бірге
жаңа информациялық технологиялар оқу процессіне табанды түрде
енгізілуде, олардың әртүрлі пәндерді оқыту барысындағы және ғылыми
жобалар мен жазбаларды орындауға пайдалану қажеттілігі айқындала
түсүде.
Сондықтан информациялық технологияларды үйрену жұмысын, оның
ішінде компьютерлік телекоммуникацияны аса жоғары сапалы деңгейде
уйымдастыру қажет екені көрінеді. Компьютерлік телекоммуникацияны
пайдалану алыстағы - компьютер мен диологтық режимде жұмыс істеуді
ұйымдастыруды қамтамасыз етеді.
Электронды почта өте қолайлы және оншама қымбат емес.

1-тарау. Электрондық почтаның жалпы түсініктері

Электронды почта

1.1 Бұл компьютерлік телекоммуникация курсы құрамдас бөлігі
болып табылады, сондықтан оны оқып үйренуге бағдарламада бірінші
орын беріледі. Оқытудың телекоммуникацияның техникалық құралдарын
қарастырудан бастаған дұрыс. Сондықтан төмендегідей компоненттерді бөліп
көрсету қажет.
- Желілік компьютер (сервер бас машина хост – жүйе);
- Модем;
- Байланыс каналы.
Симплекстік (ең қарапайым) режимде мәліметтерді Желілік компьютер
жұмысын баяндауды әдеттегі почта бөлімінің жұмысына ұқсас деп
түсіндіруге болады.Олар бірдей қызмет атқарады хатты қабылдайды,
іріктейді және алушыға жібереді. Мұндай компьютерлердің жұмысы әртүрлі
сипаттағы белгілі бір талаптардың орындалуын қамтиды.Мыс 486 DX процессоры
100-ден төмен болмауын және оперативті есте сақтау құрылғысы 8Мб–тан кем
болмауы тиіс. Операциялық жүйе ретінде UNІX жүйесі пайдалануы мүмкін.
Енді абоненттің дербес компьютерін алатын болсақ, оның қызметі
әдеттегі почта жәшігіне ұқсас. Ол сондай-ақ, алынған информацияны
(корреспонденцияны) өңдеу және жаңа хаттарды жіберуге дайындау үшін
пайдалынады. Модем екі логикалық құрылғыны өзіне біріктіретін құрал:
модулятор-информацияны цифрлық кодтан аналогтық сигналға түрлендіретін, ал
демодулятор кері түрлендіргіш құрал.
1.2 Модемдер әдетте мәліметтерді таратудың үш режимінің бірінде
жұмыс істейді: дуплекістік, жартылай дуплекстік, симплекстік. Дуплекістік
компьютерлік режимде мәліметтерді тарату бір мезгілде екі бағытта бірдей
жүзеге асырылады. Жартылай дуплекстік режимде мәліметтерді тарату әрбір
уақыт мезетінде тек бір ғана бағытта жүреді, тарату тек бір ғана бағытта
жүзеге асырылады.
1.3 Байланыс протоколы дегеніміз – екі абоненттің арасындағы
мәліметтер алмасуы жөнендегі өзара келісім. Мұның көрнекі мысалы ретінде
әртүрлі тілде сөйлесетін екі әңгімелесушінің қарым-қатынасын алуға
болады. Мұндай қарым-қатынастың тиімділігі өте төмен, әңгімелесушілер бір-
бірін әрең түсінеді.
Электорндық почта тақырыбын оқытуды екі бөлікке бөлген дұрыс:
- Электорндық почтаның құрылымы,
- Электорндық почтамен жұмыс істеудің программалық қамтамасыз етілуі.
Бірінші бөлімін оқытуда электорндық почтаны әдеттегі почтамен
салыстыра отырып, төмендегі мәселелерге тоқталу қажет. Электрондық адрес
қалай ұйымдастырылады және хат қандай компоненттерден тұрады. Мұнда
сондай-ақ,, компьютерлік почта жәшігінің ұғымы енгізіліп, оның құрылымы
мен корреспонденция жұмысын сүйемелдейтін программалық құралдар
қызметі түсіндіріледі.
Ол үшін почталық адресі бар нақты екі абонентті алып, А-дан
Б-ға келетін жолын толық қарастыру қажет.
Әдеттегі почта Электрондық почта
1. А-дан хат 1. компьютерде А-
абонентінің хаты
2. Тасымалдау 2. Байланыс каналы
3. Почта станциясы 3. Тораптық компьютер
4. Тасымалдау 4. Байланыс каналы
5. Почта станциясы 5. Тораптық компьютер
... ...
N3 Тасымалдау N3 Байланыс каналы

N2 Почта станциясы N2 Тораптық компьютер
N1 Тасымалдау N1 Байланыс

N Б-ға хат N Б-абонентінің

Компьютерінде хат

Осылайша, әдеттегі почта мен электрондық почтаның арасындағы
ұқсастық түсіндіріледі. Электрондық почтаға анықтама беріп, және оның
жетістіктеріне тоқталайық:
- информацияны тарату жылдамдығының жоғарлығы,
- сенімділігі,
- қызметтің салыстырмалы түрде арзандығы,
- корреспонденттермен хабар алмасуға өзіңізге қолайлы уақытты таңдау
мүмкіндігінің бар болуы.
Электрондық почта - (немесе e-maіl) кең танымалы қосымша
есептеуіш желісі болып табылады.Бұл қарапайым, бірақ өте тиімді.
Жұмыс кезінде қызметкерлер арасында, мысалға телефонда есеп беру
кесте немесе диаграмма қуру, сурет салу т.с.с. басқаларды жеткізу қиынға
түседі, ал электронды почта қолдану арқылы жұмысты жеңілдетуге
болады.
Электрондық почтаға көптеген программалар жіберіледі, сондықтан
талдау да проблема жоқ.

2-тарау. Телеконференциялар

2.1 Телеконференция түсініктері

Көптеген желілер алғашқы ретте ғылыми, конструкторлық және оқу
орындарын байланыстыратын жүйе ретінде жасалған болатын.Сондықтан ұжымдық
пікір-талас жүргізуге арналған желі мүмкіндігі телектонференция деп аталып,
ол белгілі бір салада ғана қолдануға негізделген еді. Бірақ кейіннен
желілер практикада кең пайдаланылып, оның алғашқы ғылыми семенар,
конференцияға арналған мүмкіндігі бір шама шетте қала бастады.
Телеконференция ұйымдастыру кәдімгі кітапхана немесе архив
жұмысына ұқсас жүргізіледі. Мұнда да көпсатылы тақырыптық катологтар мен
олардағы мәліметтерді сақтау ісі ұйымдастырылады.
Телеконференцияларда әртүрлі орындардан алынған хабар-хаттар
түрінде сақталады, олардың біразы электрондық почта арқылы
жінастырылады. Сол себептен мұндай хаттар мақалалар деп аталады. Нақты
тақырыпқа бағытталған конференция мәліметтері катологтар сатылары арқылы
көрсетіліп тұрады десе де болады. Мысалы relcom.commerce.food.drіnks
(байланыс, коммерция, тамақ, сусын) деген телеконференция атауы
қарастырылатын мәселені біртіндеп отырып айқындайды: RELCOM
телеконференциясы коммерцияға арналған, тамақ өнімдері, оның ішінде
сусындар туралы өткізіледі.
Әрбір телеконференцияның өзіне сәйкес “Қоймалар” (Хранилище)
бөлімінде жиналған мақалалар катологы болады. Осындай катологтың әрбір
позициясы мынадай информация сақтай алады:
- мақаланың инвентарлық нөмірінің аналогы;
- мақала авторы (тақырыптағы информация бойынша)
- мақала көлемі (байткилобайтпен өлшенеді);
- мақала тақырыбы (тақырып көшірмесіне сәйкес алынады).
Телеконференциялардың электрондық почта арқылы хат алуға қарағанда екі
өзгешелігі бар, олар:
- біріншісі –белгілі бір мерзім (әр конференция үшін әртүрлі) ішінде
қабылданған мақалалар жінақталып сақталып отырады да, олар өте ескіріп
кетсе жойылады;
- екіншісі – кейбір телеконференциялар басқарылып отырылады, яғни
мұндай конференцияға әрбір абонент тікелей мақаласын жібере алмайды. Ол
мақаласын электрондық почтамен сол конференцияның жетекшесіне жөнелтеді,
ал жетекші мақаланы қарап шығып, оны жалпы көпшілік оқуы үшін тіркеуге
алынатынын немесе алмайтынын өзі шешеді.
Телеконференция жұмысы сервер деп аталатын арнайы программамен
жүргізіледі. Ал сервер телеконференцияға қатысушы әрбір адамды оған
керекті барлық сұрныстармен қамтамасыз етуге тырысады: оларды әртүрлі
тақырыптағы конференцияларға міндетті түрде қатысатын етіп тіркейді, оларға
анықтамалық информация жібереді немесе талап етулері бойынша болып өткен
телеконференция хабарларын электрондық почта арқылы жеткізіп береді.
2.2Телеконференция арасында коммерциялық және тегін түрлері бар.
Коммерциялық түрінде сіздің қабылдаған және жіберген ақпаратыңыз арнаулы
тариф бойынша төлінеді. Ол тарифты қабылдаған немесе жіберген ақпаратыңыз
көлеміне байланысты телеконференция иесі орнатады. Мұндай
телеконференциялар негізінен желілік бизнес және іскерлік ақпараттарды
жүргізуге үшін құрылған.
ІNTERNET жүйесіндегі телеконференцияның дамуы мен ФИДО сияқты
басқа желілерді қолданушылар, арнаулы шлюз арқылы ақпарат алмасуға
мүмкіндік алады.Осындай мүмкіндіктер арқасында қазірде fіdo, fіdo7, fіdonet
конференцияның көптеген жаңа топтары бар. Телеконференциямен off-lіne
режимінде жұмыс істеген ыңғайлы.
Телеконференциямен жұмыс істеуге мүмкіндігі бар бағдарлама,
броузерді жеткізу комплексті кіреді. MS Explorer үшін мұндай бағдарлама MS
Maіl & News деп аталады. Ақпараттттық құрылымы ретінде
телеконференциялар желіде өзінің қол жазба еңбектерін жариялауға мүмкіндік
береді. Осы арқылы баспа процессі өзінің көптеген шығындарын азайтады. Ал
ағылшын тілді конференцияны пайдалану шетелдік оқырмандармен қатынас
жасауға мүмкіндік береді. Телеконференцияда ақпарат және жаңалық қызмет
орындары активті пайдаланады. Онда алынған ақпарат телефакс, телеграф,
телетайп және т.б. байланыс қүралдары мол қарағанда қолайлы екенін
көрсетті. Телеконференция желісі Релком өз жұмысында “Времечко”,
бағдарламасын қолданады. Почта және телеконференция, Іnternet жүйесін
қолданушылардың мүмкіндіктерін байланыстыратын сервистің бөлігі болып
табылады.

3-тарау. FTP және FTP-maіl серверлері

Іnternet информацияның көптеген түрлерін пайдалану мүмкіндігі
береді. Жалпыға бірдей пайдалануға болатын файл архивтерінің маңызы зор,
оларды сұраушылар да өте көп. Мұндай архивтер компьютер желілері шығысымен-
ақ пайдалана бастады.
Іnternet арқылы файлдардың тасмалдауын қамтамасыз ету үшін арнайы –
FTP( Fіle Transfer Protokol) атымен желілік протоколы жұмыс істейді. Бұл
атау қазақша –“файлдарды тасымалдаудың желілік протоколы” деп аударылады.
FTP-және
HTTP протоколына байланысты желіде Web-беттерінің мазмұны беріледі
және SMTP тасмалдау протоколы арқылы почталық ақпараттарды алмастыру,
мүмкіндігі бар FTP протоколы қосымша деңгейі болып табылады. Бірінші
категориялық адамдар үшін (Іnternet – тің мазмұнын толықтырады) FTP
протоколы жұмыстың негізгі құралы болып есептеленеді. Web- сайт
қурұшылар осы протоколды пайдаланады және өз компьютерінен HTML беттерін
Іnternet-ке жіберу үшін пайдалынады. Мұнда осы беттерді қолданушылардың
сурауын қайта өңдеп яғни HTML қужаттарының мазмұнын көрсетеді.
FTP- протоколы коммуникация процессінде қолдануға болады. FTP-
серверінің рөлін компьютер атқарады. Ол үшін компьютерде сәйкестендірілген
программаны қамтамасыз ету қажет. Іnternet-тен сіз FTP-протоколы
арқылы файлды жүктегіңіз келсе, сіз FTP-клиенті бағдарламасын пайдалана
алыңыз. Бұл бағдарлама FTP-серверіне сурау жібереді. Ол сурау орындалуы
немесе келіспеу туралы хабарды көрсетеді. Егер FTP-клиенті үшін FTP-
серверінің қосылу процессі басталса бұл қолдануышы атын және паролін
FTP-серверіне көрсету керек. Бұл міндетті параметрлер сервер иесіне файлға
кіру рұқсаты бар екені және ол файлды арнайы адамдар ғана қолдана алады.
Қолданушы жалпыға бірдей бағдарламаны жүктеуде қиындықтарға
кездеспеу үшін анонимды (anonymous) деп аталатын FTP-серверіне енудің
әмбебап түрі қабылданған. Оған ену үшін FTP-клиент серверге anonymous-
деген атты хабарлайды. Пароль ретінде кез-келген сөз қызмет атқарады. FTP-
серверінің мәліметтерімен қатынас жасау үшін әркім стандартты кіру сухбатын
орындауы керек. Оның бір мысалы мынадай болуы мүмкін:
open ftp.relcom.ru named password-FTP-серверге кірердегі сұраныс
тізбегі, мұндағы:
open-FTP-сервермен қатынас жасауды сурау,
ftp.relcom.ru - FTP-сервернің қажетті информациямен толықтырылған
аты немесе anonymous
password - сураушы адамның паролі немесе оның почталық
(E-maіl) адресі.
Парольді немесе өз атын дұрыс енгізбегенде, FTP-сервер тек шектеулі
командалар жиынын орындай алады, атап айтқанда:
Open
Help-сервер командалары тұралы, анықтама беру;
Quіt- сеансты аяқтау;
Парольмен атау дұрыс болса, қатынасу құқығына байланысты командалар
орындауға болады. Олардың құрамына мыналар кіреді:
cd-каталог аты-каталогты ауыстыру
get-файл аты - FTP-серверден файл алу
dіr-ағымдағы каталог файлдары тізімін беру
Ал егер әртүрлі каталогтардан файлдар алу керек болса, және олар
ішкі деңгейлерде ұзақ 256 символға дейін созылса, бір сеанстағы жұмыс
өнімділігінің онша болмайтынына көз жеткіземіз.
FTP-архивтерімен байланыс жасау жүйесі FTP-maіl серверлері (немесе
FTP-maіl сервер-шлюздері) деп аталып жүрген, кейбір негізгі тораптағы
компьютерлерде орналасқан, арнайы программа қызмет атқарады. FTP-maіl
сервері әр компьютерден электрондық почта арқылы тапсырма алады, FTP
арқылы қажетті-архивімен байланыс жасап алынған тапсырманы орындайды да,
жұмыс нәтижесін электрондық почта арқылы қайтадан тапсырма берген
компьютерге жібереді. Көбінесе FTP-maіl серверлері жеке компьютерлердің
жергілікті архивтеріндегі мәліметті алу үшін қолданылады. Кейбір почталық
файл серверлері өз командалар жиыны ішінде FTP-maіl серверлеріндегі сияқты
командаларды пайдалана алады. Өз командалары ішінде FTP-архивімен
байланысуды сурайтын команда кездестірсе, ол бірден FTP-maіl сервері
режимінде жұмыс істей бастайды. Сервермен байланысқанда хат тақырыбын
көрсету қажет емес, сервер Subject (объект) өрісін қарастырмайды. FTP-maіl
серверіне арналған команданы қатардағы бірінші позициядан бастап теру
керек.
FTP-архивімен бірден байланыса алмаған жағдайда сервер онымен
қатынасуды бірнеше рет қайталап орындауға тырысады, олардың арасында 6
сағаттай уақыт өту керек. FTP-maіl сервері ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.