Сандарды енгізу
ЖОСПАР
Windows жүйесіндегі Excel программасы 2
Excel программасы туралы жалпы мағлұматтар 2
Excel программасын іске қосу 2
Excel менюімен жұмыс атқару 3
Ұяшықтардағы мәліметтер 5
Мәтін енгізу 6
Сандарды енгізу 6
Формулаларды енгізу 6
Бағаналар ені мен жолдар биіктігін өзгерту 6
Ұяшықтағы мәліметтерді түзету 7
Жолдармен, бағаналармен, блоктармен операциялар орындау 7
Орын ауыстыру 7
Көшірме алу 7
Қолданылған әдебиеттер: 9
Windows жүйесіндегі Excel программасы
Excel программасы туралы жалпы мағлұматтар
Бұл сабақта Microsoft Excel электрондық кестесімен танысасыздар.
“Электрондық кесте” термині мәтін түрінде берілген мәліметтерді компьютерде
өңдеуге арналған программаларды белгілеу үшін пайдаланылады. Кестеледрді
өңдеуге жататын іс әрекеттер:
1. Функциялар мен формулаларды пайдалана отырып әртүрлі есептеулерді
жүргізу.
2. Түрлі-түрлі факторлардың құжаттарға тигізетін әсерін зерттеу.
3. Тиімді ету мәселесін шешу.
4. Белгілі бір критерийлерді қанағаттандыратын мәліметтер жиынын таңдап
алу.
5. Графиктер мен диаграммаларды тұрғызу.
6. Мәліметтерді статистикалық талдау.
Электрондық кестелердің құндылығы олардағы мәліметтерді өңдеу
тәсілдерін пайдаланудың қарапайымдылығы болып табылады.
Microsoft фирмасының Excel программасы – кестелік процессорлар немесе
электрондық кестелер тобына жататын ең кең тараған программалардық
кестелердің бірі. Бірақ Excel жәй программа ғана емес, оны көптеген
математикалық амалдарды, күрделі есептеулерді көрнекті жеңілдету үшін
пайдалануға болады. Ол кестедегі мәліметтердің негізінде, түрлі-түрлі
диаграммалар тұрғызып, мәліметтер базасын даярлап, олармен жұмыс істеуді,
сандық эксперимент жүргізуді және т.б. қамтамасыз ете алады.
Excel мүмкіндіктерінің көпжақтылығы оны тек экономика саласында ғана
емес, сондай-ақ, оқып-үйренуде, ғылыми зерттеу істерінде, әкімшілік және
жәй шаруашылық жұмыстарында да кеінен пайдалануға мұрсат береді.
Бұл программамен жұмыс істеуді үйренуалдында бірнеше жаңа ұғымдарды
енгізелік.
Электрондық кестенің жұмыс аймағы жолдар мен бағаналардан (тік және
жатық жолдар) тұрады. Жолдардың максималдық саны 16384-ке, ал бағаналар
саны 256-ға тең. Әрбір бағана мен жолдың қиылысуы ұяшықты құрайды, ол
ұяшыққа мәліметтерді (мәтін, сан, формула) енгізеді.
Excel программасын іске қосу
Excel программасын іске қосу үшін осы программамен байланысқан
пиктограмманы тауып, оны тышқанмен екі рет сырт шерту керек. Ол Excel
программасын іске қосқаннан кейін компьютер экранында 1-суреттегідей терезе
шығады(программаны баптауға байланысты өзгеруі ықтимал).
Енді осы стандартты Excel терезесінің элементтерін қарастырайық.
Экрандағы Excel терезесінде мынадай объектілер орналасқан:
Жоғарғы жол – басқару батырмалары бар терезе тақырыбы.
Екінші жол – Excel менюі.
Үшінші және төртінші жолдар – Стандартты және Форматтау аспаптар
тақтасы.
1-сурет. Электрондық кесте терезенің алғашқы көрінісі
Бесінші жол – енгізу мен түзету жолы немесе формулалар жолы.
Бесінші және соңғы жолдың арасына электрондық кестенің жұмыс парағы (беті)
орналасқан. Жұмыс парағындағы жолдар мен бағаналар белгілі бір тәртіппен
белгіленеді.
Терезенің ең төменгі жолы – қалып-күй (қалып) жолы. Төменгі жолдың
сол жақ шетінде Excel жұмыс режимдерінің индикаторы (көрсеткіші)
орналасқан. Мысалы, Excel мәлімет енгізуді күтетін сәтте, ол Дайын
режимінде болып, режим индикаторын - Дайын (готов) деген сөзді
көрсетеді.
Excel менюімен жұмыс атқару
Меню жүйесін екпінділеу WinWord программасындағыдай стандартты
тәсілмен жүргізіледі: яғни ALT не F10 пернесін басу қажет. Сол сәтте
менюдегі сөздердің бірі ерекшелініп басқа түске боялады. Керекті меню
пункті басқару пернелері көмегімен таңдалынады. Enter пернесін басқанда,
сол таңдап алған менюдің ішкі командалары ашылады, оларды пернелермен
ауыстырады, ал команданы таңдау үшін Enter пернесін басу керек. Менюден
шығу үшін Esc пернесін басады.
Excel менюімен жұмыс істеу үшін тышқан көмегімен пайдалану өте
ыңғайлы, қажетті меню пунктін таңдап алып, тышқан курсорын оған қойып,
тышқанның сол жақ батырмасын шерту керек. Осы тәрізді тәсілмен менюдің ішкі
командалары таңдалынып, қосымша беті ашылады да, жалаушалар орнатылады.
MS-Word редакторындағыдай Excel-де де орындалып жатқан әрекетке
сәйкес берілетін контекстік тәуелді анықтамалық жүйе бар. Әрбір істеп
жатқан жұмысыиызға байланысты әрқашанда көмек ала аламыз.
Енді электрондық кестенің негізгі ұғымдарымен танысалық.
Жол нөмірі – электрондық кестедегі жолды анықтайды. Ол көлденең
орналасқан жұмыс аймағының сол жақ шекарасында нөмірімен белгіленген.
Бағана әрпі – электрондық кестенің бағаналарын (тік жолдарын)
анықтайды. Әріптер жұмыс аймағының жоғарғы шекарасында орналасқан.
Бағаналар мынадай ретпен белгіленеді: А – Х, содан соң АА – АZ, BA – BZ
және т.с.с.
Ұяшық – элетрондық кестенің мәлімет енгізілетін ең кіші элементі.
Әрбір ұяшықта бағана әрпі мен жол нөмірінен тұратын адресі бар. Мысалы, В3
адресі В бағанасы мен нөмірі 3-жолдың қиылысындағы ұяшықты анықтайды.
Ұяшық көрсеткіші – ағымдағы ұяшықты анықтайтын көмескіленген
тіктөртбұрыш. Көрсеткіші пернелер көмегімен немесе тышқан арқылы кесте
бойынша ұяшыққа орын ауыстыруға болады.
Ағымдағы ұяшық – көрсеткішпен белгіленіп тұрған ұя. Келісім бойынша
мәліметтер енгізу операциясы және басқа іс-әрекет осы ағымдағы ұяшыққа
жатады.
Блок (ұялар жиыны, аймағы) – Тіркесе орналасқан ұяшықтардың
тіктөртбұрышты аймағы. Блок бір немесе бірнеше жолдардан, бағаналардан
тұрады. Блок адресі қос нүктемен бөлінген қарама қарсы бұрыштар
координатынантұрады. Мысалы: В13:В19 блогы – бұл В13- D13-D19-B19-B13
торларымен шектелген ұяшықтар жиыны, A1:H1, A1:A20, A12:D27 немесе D:F – D,
E, F бағаналарының барлық торлары, т.с.с. Әртүрлі формулалар енгізу
кезінде немесе командаларды орындау сәттерінде блокты диагональ бойынша
қарсы орналасқан торлар адрестерімен немесе экран бетінде тышқанмен
(пернелермен) белгілей отырып енгізуге болады.
Жұмыс парағымен және кітаппен жұмыс істеу. Excel-де электрондық кесте
үш өлшемді құрылымнан тұрады. Ол кітап секілді парақтардан (16 парақ)
тұрады. Экранда тек бір парақ – кітаптың ең үстіңгі ашық тұрған беті
көрініп тұрады. Парақтың төменгі шетінде кітаптың қалған беттерінің
нөмірлерін таңдау арқылы кез келген бетті ашып көруге болады.
Кестені, блоктарды, жолдарды және бағаналарды ерекшелеу. Осы
объектілермен белгілі бір жұмыс атқару үшін тышқанмен былай ерекшелейді:
➢ бағананы белгілеу – бағана атына сәйкес әріпті тышқанмен таңдап
алып, оны бір рет шерту;
➢ бірнеше бағананы ерекшелеу – алдыңғы шерткен тышқан батырмасын
басулы күйінде ұстап, курсорды оңға не солға жылжыту;
➢ жолды ерекшелеу – жол нөміріне сәйкес санды тышқанмен ерекшелеп
алып, оны бір рет шерту;
➢ бірнеше жолды ерекшелеу – алдыңғы шерткен тышқан батырмасын
... жалғасы
Windows жүйесіндегі Excel программасы 2
Excel программасы туралы жалпы мағлұматтар 2
Excel программасын іске қосу 2
Excel менюімен жұмыс атқару 3
Ұяшықтардағы мәліметтер 5
Мәтін енгізу 6
Сандарды енгізу 6
Формулаларды енгізу 6
Бағаналар ені мен жолдар биіктігін өзгерту 6
Ұяшықтағы мәліметтерді түзету 7
Жолдармен, бағаналармен, блоктармен операциялар орындау 7
Орын ауыстыру 7
Көшірме алу 7
Қолданылған әдебиеттер: 9
Windows жүйесіндегі Excel программасы
Excel программасы туралы жалпы мағлұматтар
Бұл сабақта Microsoft Excel электрондық кестесімен танысасыздар.
“Электрондық кесте” термині мәтін түрінде берілген мәліметтерді компьютерде
өңдеуге арналған программаларды белгілеу үшін пайдаланылады. Кестеледрді
өңдеуге жататын іс әрекеттер:
1. Функциялар мен формулаларды пайдалана отырып әртүрлі есептеулерді
жүргізу.
2. Түрлі-түрлі факторлардың құжаттарға тигізетін әсерін зерттеу.
3. Тиімді ету мәселесін шешу.
4. Белгілі бір критерийлерді қанағаттандыратын мәліметтер жиынын таңдап
алу.
5. Графиктер мен диаграммаларды тұрғызу.
6. Мәліметтерді статистикалық талдау.
Электрондық кестелердің құндылығы олардағы мәліметтерді өңдеу
тәсілдерін пайдаланудың қарапайымдылығы болып табылады.
Microsoft фирмасының Excel программасы – кестелік процессорлар немесе
электрондық кестелер тобына жататын ең кең тараған программалардық
кестелердің бірі. Бірақ Excel жәй программа ғана емес, оны көптеген
математикалық амалдарды, күрделі есептеулерді көрнекті жеңілдету үшін
пайдалануға болады. Ол кестедегі мәліметтердің негізінде, түрлі-түрлі
диаграммалар тұрғызып, мәліметтер базасын даярлап, олармен жұмыс істеуді,
сандық эксперимент жүргізуді және т.б. қамтамасыз ете алады.
Excel мүмкіндіктерінің көпжақтылығы оны тек экономика саласында ғана
емес, сондай-ақ, оқып-үйренуде, ғылыми зерттеу істерінде, әкімшілік және
жәй шаруашылық жұмыстарында да кеінен пайдалануға мұрсат береді.
Бұл программамен жұмыс істеуді үйренуалдында бірнеше жаңа ұғымдарды
енгізелік.
Электрондық кестенің жұмыс аймағы жолдар мен бағаналардан (тік және
жатық жолдар) тұрады. Жолдардың максималдық саны 16384-ке, ал бағаналар
саны 256-ға тең. Әрбір бағана мен жолдың қиылысуы ұяшықты құрайды, ол
ұяшыққа мәліметтерді (мәтін, сан, формула) енгізеді.
Excel программасын іске қосу
Excel программасын іске қосу үшін осы программамен байланысқан
пиктограмманы тауып, оны тышқанмен екі рет сырт шерту керек. Ол Excel
программасын іске қосқаннан кейін компьютер экранында 1-суреттегідей терезе
шығады(программаны баптауға байланысты өзгеруі ықтимал).
Енді осы стандартты Excel терезесінің элементтерін қарастырайық.
Экрандағы Excel терезесінде мынадай объектілер орналасқан:
Жоғарғы жол – басқару батырмалары бар терезе тақырыбы.
Екінші жол – Excel менюі.
Үшінші және төртінші жолдар – Стандартты және Форматтау аспаптар
тақтасы.
1-сурет. Электрондық кесте терезенің алғашқы көрінісі
Бесінші жол – енгізу мен түзету жолы немесе формулалар жолы.
Бесінші және соңғы жолдың арасына электрондық кестенің жұмыс парағы (беті)
орналасқан. Жұмыс парағындағы жолдар мен бағаналар белгілі бір тәртіппен
белгіленеді.
Терезенің ең төменгі жолы – қалып-күй (қалып) жолы. Төменгі жолдың
сол жақ шетінде Excel жұмыс режимдерінің индикаторы (көрсеткіші)
орналасқан. Мысалы, Excel мәлімет енгізуді күтетін сәтте, ол Дайын
режимінде болып, режим индикаторын - Дайын (готов) деген сөзді
көрсетеді.
Excel менюімен жұмыс атқару
Меню жүйесін екпінділеу WinWord программасындағыдай стандартты
тәсілмен жүргізіледі: яғни ALT не F10 пернесін басу қажет. Сол сәтте
менюдегі сөздердің бірі ерекшелініп басқа түске боялады. Керекті меню
пункті басқару пернелері көмегімен таңдалынады. Enter пернесін басқанда,
сол таңдап алған менюдің ішкі командалары ашылады, оларды пернелермен
ауыстырады, ал команданы таңдау үшін Enter пернесін басу керек. Менюден
шығу үшін Esc пернесін басады.
Excel менюімен жұмыс істеу үшін тышқан көмегімен пайдалану өте
ыңғайлы, қажетті меню пунктін таңдап алып, тышқан курсорын оған қойып,
тышқанның сол жақ батырмасын шерту керек. Осы тәрізді тәсілмен менюдің ішкі
командалары таңдалынып, қосымша беті ашылады да, жалаушалар орнатылады.
MS-Word редакторындағыдай Excel-де де орындалып жатқан әрекетке
сәйкес берілетін контекстік тәуелді анықтамалық жүйе бар. Әрбір істеп
жатқан жұмысыиызға байланысты әрқашанда көмек ала аламыз.
Енді электрондық кестенің негізгі ұғымдарымен танысалық.
Жол нөмірі – электрондық кестедегі жолды анықтайды. Ол көлденең
орналасқан жұмыс аймағының сол жақ шекарасында нөмірімен белгіленген.
Бағана әрпі – электрондық кестенің бағаналарын (тік жолдарын)
анықтайды. Әріптер жұмыс аймағының жоғарғы шекарасында орналасқан.
Бағаналар мынадай ретпен белгіленеді: А – Х, содан соң АА – АZ, BA – BZ
және т.с.с.
Ұяшық – элетрондық кестенің мәлімет енгізілетін ең кіші элементі.
Әрбір ұяшықта бағана әрпі мен жол нөмірінен тұратын адресі бар. Мысалы, В3
адресі В бағанасы мен нөмірі 3-жолдың қиылысындағы ұяшықты анықтайды.
Ұяшық көрсеткіші – ағымдағы ұяшықты анықтайтын көмескіленген
тіктөртбұрыш. Көрсеткіші пернелер көмегімен немесе тышқан арқылы кесте
бойынша ұяшыққа орын ауыстыруға болады.
Ағымдағы ұяшық – көрсеткішпен белгіленіп тұрған ұя. Келісім бойынша
мәліметтер енгізу операциясы және басқа іс-әрекет осы ағымдағы ұяшыққа
жатады.
Блок (ұялар жиыны, аймағы) – Тіркесе орналасқан ұяшықтардың
тіктөртбұрышты аймағы. Блок бір немесе бірнеше жолдардан, бағаналардан
тұрады. Блок адресі қос нүктемен бөлінген қарама қарсы бұрыштар
координатынантұрады. Мысалы: В13:В19 блогы – бұл В13- D13-D19-B19-B13
торларымен шектелген ұяшықтар жиыны, A1:H1, A1:A20, A12:D27 немесе D:F – D,
E, F бағаналарының барлық торлары, т.с.с. Әртүрлі формулалар енгізу
кезінде немесе командаларды орындау сәттерінде блокты диагональ бойынша
қарсы орналасқан торлар адрестерімен немесе экран бетінде тышқанмен
(пернелермен) белгілей отырып енгізуге болады.
Жұмыс парағымен және кітаппен жұмыс істеу. Excel-де электрондық кесте
үш өлшемді құрылымнан тұрады. Ол кітап секілді парақтардан (16 парақ)
тұрады. Экранда тек бір парақ – кітаптың ең үстіңгі ашық тұрған беті
көрініп тұрады. Парақтың төменгі шетінде кітаптың қалған беттерінің
нөмірлерін таңдау арқылы кез келген бетті ашып көруге болады.
Кестені, блоктарды, жолдарды және бағаналарды ерекшелеу. Осы
объектілермен белгілі бір жұмыс атқару үшін тышқанмен былай ерекшелейді:
➢ бағананы белгілеу – бағана атына сәйкес әріпті тышқанмен таңдап
алып, оны бір рет шерту;
➢ бірнеше бағананы ерекшелеу – алдыңғы шерткен тышқан батырмасын
басулы күйінде ұстап, курсорды оңға не солға жылжыту;
➢ жолды ерекшелеу – жол нөміріне сәйкес санды тышқанмен ерекшелеп
алып, оны бір рет шерту;
➢ бірнеше жолды ерекшелеу – алдыңғы шерткен тышқан батырмасын
... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz