Windows жүйесінің негізгі функциялары
ЖОСПАР
Кіріспе 2
1. WINDOWS ЖҮЙЕСІНДЕГІ ЖҰМЫС ІСТЕУ НЕГІЗДЕРІ 4
1.1. Windows туралы жалпы мағлұматтар 4
1.2. Windows жүйесінің негізгі функциялары 4
1.3. Windows жүйесінің негізгі технологиялық принциптері 4
2. Windows жүйесінің негізгі ұғымдары 5
2.1. Терезе 5
2.2. Жұмыс столы 6
2.3. Белгішелер, жарлықтар, бумалар 6
2.4. Тышқан тәрізді графикалық сілтеме 7
2.5. Мәлімет алмастыру буфері 8
2.6. Windows-ті іске қосу 11
Қорытынды 13
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі 14
Кіріспе
Бүгiнгi тақыбырымыз WINDOWS операциялық жүйесiнiң қыр-сырымен
толыққанды танысу болмақ. WINDOWS операциялық жүйесi туралы бүкiл
мәлiметтердi сидырып айту мүмкiн емес. Соған қарамастан WINDOWS операциялық
жүйесiнiң негiзгi және маңызды деген мәлiметтер келтiруге тырысамыз.
Бүгiнгi таңда қарапайым қолданушылар үшiн компьютермен бiлiктi жұмыс
iстеу үшiн WINDOWS операциялық жүйесiнiң мүмкiндiктерi мен оның жұмыс
iстеуiн толық меңгеруi қажет.
Адам мен компьютер арасында байланысты ұйымдастырушы қызметiн, яғни
пайдаланылатын негiзгi интерфейс рөлiн MS-DOS жүйесiнде командалық жол
атқарады. Бұл жол арқылы адам мен MS-DOS жүйесi арасында сұхбат өте
қолайсыз болды. Бiр команданы орындау үшiн ондаған символдарды теруге тура
келдi. Осы операциялық жүйемен негiзiнен тек маман программалаушылар ғана
тiкелей жұмыс iстейдi де, көптеген адамдар ондай дәрежеге жете алмады.
Бұрынғы компьютерлерде кең тараған MS (PC)-DOS операциялық
жүйесі болатын. MS-DOS операциялық жүйесінің онымен адам
жұмыс істеуіне арналғанын және бір мезетте тек бір мақсатты
ғана шешетінін, оның үстіне MS-DOS т операциялық жүйесі
компьютердің тек 640 Кб жедел жадын ғана (RAM) пайдалана білетін
боларсыздар.
Әрине, MS-DOS операциялық жүйесі соңғы версиялары қолданбалы
программаларға 1Мб-тар артық жедел жадын қолдану және
программалардың бірінен екіншісіне ауысу мүмкіндігін беретін,
кейініректе шыққан сервистік программалармен толықтырылған
болатын.
Адам мен компьютер арасындағы байланысты ұйымдастырушы
қызметін, яғни пайдаланылатын негізгі интерфейс рөлін MS-DOS
жүйесінде командалық жол атқарады. Бұл жол арқылы MS-DOS
жүйесі мен дам арасындағы сұқбат ыңғайсыз жүргізіледі, ЭЕМ-ді
басқаруға арналған қажет жүзден аса командалар пернелерден
енгізіліп барып орындалады. Командаларды жазу тәртібі өте
күрделі деуге болады, кейде бір команданы орындау үшін ондаған
символдарды теруге тура келеді. Осы операциялық жүйемен
негізінен тек маман программалаушылар ғана тікелей жұмыс істейді
де, көптеген адамдар ондай дәрежеге көтеріле алмайды.
Осыдан барып, адам мен операциялық жүйе арасындағы байланысты
жеңілдету үшін әртүрлі жүйелік қоршаулар қарастырыла
бастады. Бірақ олар негізінен мәтіндік режимде (ең кең
таралғандарының бірі – Norton Commander) жұмыс істейтін еді.
Бұларда бір-екі пернені қатар басу арқылы күрделі де қиын
командаларды термей-ақ, тікелей орындау жүзеге асырылады.
Жүйелік программалық қоршаулар негізінен компьютердің файлдық
жүйесімен жұмыс істеуді жеңілдетті, яғни қажет информацияны
жылдам әрі жеңіл тауып, оның мазмұнын қарауға және онымен
жұмыс істеуге өз септігін тигізді.
DEC фирмасы компьютерлерінің операциялық жүйесі ретінде UNIX
қолданылады, олар үлкен және орташа ЭЕМ-дерде жұмыс істеген
болатын. UNIX операциялық жүйесінің MS-DOS жүйесініен негізгі
артықшылығы – оның бір мезетте бірнеше мақсатты шешу
мүмкіндігі, яғни бірнеше программаларды параллель орындау
қасиеті.
80-ші жылдардың ортасында MS (РС)-DOS – тың мұндай
кемшілігінен арылу үшін, Microsoft фирмасы IBM тәрізді
компьютерлерге арналған көп мақсатты операциялық жүйелер даярлау
жұмысын қолға алды, солардың бірі WINDOWS жүйесі болатын.
Алайда, осы уақытқа дейін олардың онша көп таралмауын дербес
компьютерлердің есептеу мүмкіндіктерінің төмендігімен
түсіндіруге болады.
80386 сериялы микропроцессорлардың пайда болуымен қатар іске
қосыла бастаған WINDOWS графикалық ортасының жаңа версиясы
Windows 3.1 бірте-бірте бұрынғы мәтіндік программалық қоршауларды
қатардан ығыстырып шығара бастады. 80486 сериялы
процессорлардың шығуына байланысты дербес компьютерлердің көптеген
жаңа түрлеріне графикалық мүмкіндігі мол Windows 3.1 немесе
одан кейінгі Windows 3.11 версиялы MS-DOS операциялық жүйесі
тағайындала бастады.
Осылайша windows 95, windows 98, windows NT операциялық жүйелерi пайда
болды.
1. WINDOWS ЖҮЙЕСІНДЕГІ ЖҰМЫС ІСТЕУ НЕГІЗДЕРІ
1.1. Windows туралы жалпы мағлұматтар
Microsoft корпорациясының ОС даярлау жолындағы келесі елеулі
қадамы болып ондағы графикалық интерфейс қондырма программа
күйінде емес, сол жүйенің ажырамас бөлігі болатын операциялық
жүйені даярлау болып саналады. Осылайша Windows 95, Windows 98,
Windows NT операциялық жүйелері пайда болды. Windows 95 жүйесінің,
сондай-ақ Windows NT жүйесінің соңғы версияларының графиктік
интерфейс стандарттары Windows 3.1 жүйесінің стандартынан өзгеше
түрге енді, барлық негізгі идеологиясы бұрынғыша сақталған
болатын. Windows 3.1-ден Windows 95-ке өту әрине MS-DOS-тан бірден
Windows 95-ке өтуге қарағанда біршама жеңіл екені түсінікті.
Қазіргі операциялық жүйелердің адамға беретін жеңілдіктері
MS-DOS жүйесінің мүмкіндіктеріне қарағанда өте жоғары, ал
графиктік интерфейс солардың тек бір қыры ғана.
Бұдан былай Windows жүйесі деген сөзді 3.1х (кез келген сан)
және Windows 95, Windows 98 операциялық жүйелері деп ұққан жөн.
1.2. Windows жүйесінің негізгі функциялары
Кез келген операциялық жүйе сияқты Windows мынандай
мәселелердің орындалуын қамтамасыз етуі тиіс:
• компьютердің барлық ақпараттық құрал-жабдықтарын басқару;
• файлдық жүйемен жұмыс істеуді қамтамасыз ету;
• қолданбалы программаларды іске қосу. Бұған қоса Windows
жүйесі:
• бір уақытта бірнеше программалардың жұмыс істеуін;
• әртүрлі программалар арасында мәліметтермен алмасуды;
• масштабталатын қаріптерді қолдануды;
• мультимедиа мүмкіндіктерін пайдалануды;
• бірыңғай анықтамалық жүйе жұмысын қолдануды қамтамасыз ете
алады.
1.3. Windows жүйесінің негізгі технологиялық принциптері
Енді Windows ортасының кейбір технологиялық принциптерін атап
өткен жөн болар.
Жұмыс істейтін әрбір адамға арналған стандартты интерфейс.
MS-DOS операциялық жүйесінде жазылған программалардың өзіндік
интерфейсі болған еді, олар: меню жүйесі (көлденең, сырғып
түсетін, қалқып шығатын, иерархиялық), сұқбаттасу тәсілдері
(мәліметтер енгізу, варианттарды таңдау) және т.б.
Мұндай тәсіл жаңа программаларға көшкен сайын әрбір адамға
қайтадан оқып-үйрену қажеттілігн туғызатын. Бірақ көптеген ірі
фирмалардың программалық өнімдерінің бәрінде де тұрақты
пайдаланылатын стандартты элементі болады (мысалы, меню пункттерін
таңдаудың стандартты тәсілдері), алайда, программалар арасындағы
алшақтық жетіп артылатын. Ал, Windows жүйесінде көптеген іс-
әрекеттер программалардың әртүрлілігіне қарамастан біртектес
командалар арқылы орындалып, бірдей терезелер көмегімен
өңделетін болып, ортақ технология іске асқанын практика
жүзінде көрсете білді.
2. Windows жүйесінің негізгі ұғымдары
2.1. Терезе
Терезе - Windows жүйесіндегі ең негізгі ұғым болып
саналады, Windows сөзінің нақты аудармасы терезелер екені осыны
білдіреді.
Терезе - экранның төртбұрышты қоршаулы аумағы, онда әртүрлі
прогаммалар орындалады, кез келген мәліметтер өңделіп түзетіледі
және басқару әрекеттері жүргізіледі. Windows терезесінің экранды
толығымен, жартылай немесе белгілі бір бөлігін ғана қамтуы
мүмкін.
Экран бетінде бір мезетте бірнеше терезе орналаса береді.
Мұнда кез келген программаның өзіне тән жұмыс істеу терезесі
болады. Егер терезені жабатын болсақ, дәл сол уақытқа дейін
терезе ішінде екпінді күйде болып жұмыс істеп тұрған программаның
жұмысы да аяқталады.
Болашақта Windows ортасының әр түрлі терезелерін қарастырамыз,
олардың жұмыс істеуінде айырмашылық болады да, бәрінің кейбір
ортақ элементтері, қамиеттері бар. Енді сол элементтермен
танысайық.
Терезе шекаралары - бұл терезенің приметрі бойынша өтетін тік
және көлденең сызықтар. Терезенің жоғарғы жағында тақырып жолы
орналасқан. Тақырып жолының сол жағында жүйелік меню батырмасы
орналасқан, ал оң жағында терезенің аймағын өзгертуге арналған
батырмалар бар. Тақырып жолынан төменірек меню жолы бар. Ал меню
жолынан төменгі төртбұрышты аудан –терезенің жұмысының аумағы
деп талады. Осы жұмыс аумағында әр түрлі информация болады:
орындалатын программа, өңделуге арналған мәліметтер, басқа
кішігірім терезелер және т.б.
Кез келген терезенің белгілі бір шектеулі мөлшері болады,
сондықтан информация көп болса, ол терезеге симай қалады.
Мұндай жағдайда терезенің оң жақ шетінде (төменгі шетінде де)
айналу сызықтары деп аталатын элемент пайда болады. Бұл
элементтің пайда болуы осы мезетте терезе ішіне симайтын
информацияның бар екендігін көрсетеді.
Экран бетіндегі программалар мен құжаттар орналасатын терезелер
үш түрлі болады:
• толық экранды терезе, яғни терезе экранды толығымен алып
тұрады;
• қалыпты күйдегі терезе, яғни терезе экранның белгілі бір
бөлігін алып тұрады;
• белгіше (пиктограмма) түрінде, яғни терезе кішірейтілгіш
белгішеге айналып кеткен.
2.2. Жұмыс столы
Жұмыс столы – екінші негізгі ұғым.
Жұмыс столы ұғымы қазіргі барлық операциялық жүйелер
Windows, OS2, Macintosh компьютерлеріндегі OS, SUN компьютерлеріндегі
OS, т.б.) интерфейсінің элементі болып саналады. Әдеттегі
өзіміздің жұмыс столымызды алайық. Жұмыс столында кітаптар,
мәліметтер салынған бумалар, құрал-жабдықтар (қалам, қарындаш,
өшіргіш, т.б.) орналасуы мүмкін. Олар, сіздіғ қалауыңызша, столда әр
түрлі күйде орналаса алады. Стол беті әдемі дастарқанмен
жабылуы мүмкін немесе ештеңе төмелмей таза болуы да ықтимал.
Сіздің стол бетіндегі заттарды алма-кезек қолдануға және олардың
орнын ауыстыруыңызға болады. Дәл осы бейнесі экранда жүзеге
асырылып отыр.
Windows ортасында жұымс столының рөлін дисплей экраны
атқарады. Онды жұмыс істейтін программалардың терезелері,
құжаттардың жеке файлдары белгілер (немесе шартбелгілер) түрінде
орналасқан ( - сурет).
Өзіңіздің жұмыс столыңызды реттеп таза ұстауыңыз сияқты
экранда да қоқырсып жатқан столда жұмыс істеу тіптен ыңғайсыз.
Қажетті құжаттарды, құрал-жабдықтарды жоғалтып алмайтындай экранда
артық зат ұстамай жұмыс істеуге көңіл бөлейік.
2.3. Белгішелер, жарлықтар, бумалар
Белгіше (Icon) – бұл экран бетіндегі қысқаша жазуы бар
кішірейтілген графикалық бейне. Ол дисплей экрандағы
программаны, терезені, функцияны, файлды, т.б. бейнелеп тұруы
мүмкін. Әо белгіше белгілі бір терезеге сәйкес келеді және ол
қажет болғанда үлкейту батырмасы арқылы терезеге айналады.
Экранда мынадай белгішелер кездеседі:
• қосымша (қолданбалы) программалар белгішесі;
• белгілі бір топтар белгішесі;
• функциялар белгішесі.
Жарлық (shortcut) - бұл белгілі бір объектімен тікелей қатынас
жасауды іске асыратын командалық файл. Мысалы, жарлық арқылы
каталогтың, желідегі дискінің ішіндегісін көрсетуге болады, тез
арада басқа каталогта орналасқан программаларды іске қосуға,
файлды да жылдам ашуға болады және т.б. Жарлықты пайдаланғанда
негізгі объектілердің өздері (файлдар, каталогтар және т.б.)
өз орындарында ешбір өзгеріссіз тұрады. Ал сол объектілермен
қатынас жасау Shortcut файлында сақталған информацияның
көмегімен іске асырылады. Мысалы, егер жұмыс столында файлдың
(каталогтың) өзі орналастырылған болса, онда олардың бірін жою
командасын қолданған кезде ол дискіден жойылады. Ал, егер де
сіз жұмыс столынан Shortcut белгішесін орналастырып, оны
артынан өшірсеңіз, онда жарлық беріп тұрған командалық файл
жойылады да, бастапқы файлдар ешбір өзгеріссіз қалады.
Бума (folder) экранда каталогтарды (Windows 98) және программалық
топтарды (Windows 3.1) белгілеу үшін қолданылады. Мұның мағынасы
мынада: каталог пен программалар тобы белгілі бір
объектілерді орналастыруда қолданылатын контейнер болып табылады.
Бума - каталог, директорий ұғымының баламасы болып табылады.
Каталог - файлдарға арналған контейнер, программалық топ - жеке
программаларға арналған, контейнер, т.с.с. Әрине, мұндай контейнерлер
әр объект үшін әр түрлі ... жалғасы
Кіріспе 2
1. WINDOWS ЖҮЙЕСІНДЕГІ ЖҰМЫС ІСТЕУ НЕГІЗДЕРІ 4
1.1. Windows туралы жалпы мағлұматтар 4
1.2. Windows жүйесінің негізгі функциялары 4
1.3. Windows жүйесінің негізгі технологиялық принциптері 4
2. Windows жүйесінің негізгі ұғымдары 5
2.1. Терезе 5
2.2. Жұмыс столы 6
2.3. Белгішелер, жарлықтар, бумалар 6
2.4. Тышқан тәрізді графикалық сілтеме 7
2.5. Мәлімет алмастыру буфері 8
2.6. Windows-ті іске қосу 11
Қорытынды 13
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі 14
Кіріспе
Бүгiнгi тақыбырымыз WINDOWS операциялық жүйесiнiң қыр-сырымен
толыққанды танысу болмақ. WINDOWS операциялық жүйесi туралы бүкiл
мәлiметтердi сидырып айту мүмкiн емес. Соған қарамастан WINDOWS операциялық
жүйесiнiң негiзгi және маңызды деген мәлiметтер келтiруге тырысамыз.
Бүгiнгi таңда қарапайым қолданушылар үшiн компьютермен бiлiктi жұмыс
iстеу үшiн WINDOWS операциялық жүйесiнiң мүмкiндiктерi мен оның жұмыс
iстеуiн толық меңгеруi қажет.
Адам мен компьютер арасында байланысты ұйымдастырушы қызметiн, яғни
пайдаланылатын негiзгi интерфейс рөлiн MS-DOS жүйесiнде командалық жол
атқарады. Бұл жол арқылы адам мен MS-DOS жүйесi арасында сұхбат өте
қолайсыз болды. Бiр команданы орындау үшiн ондаған символдарды теруге тура
келдi. Осы операциялық жүйемен негiзiнен тек маман программалаушылар ғана
тiкелей жұмыс iстейдi де, көптеген адамдар ондай дәрежеге жете алмады.
Бұрынғы компьютерлерде кең тараған MS (PC)-DOS операциялық
жүйесі болатын. MS-DOS операциялық жүйесінің онымен адам
жұмыс істеуіне арналғанын және бір мезетте тек бір мақсатты
ғана шешетінін, оның үстіне MS-DOS т операциялық жүйесі
компьютердің тек 640 Кб жедел жадын ғана (RAM) пайдалана білетін
боларсыздар.
Әрине, MS-DOS операциялық жүйесі соңғы версиялары қолданбалы
программаларға 1Мб-тар артық жедел жадын қолдану және
программалардың бірінен екіншісіне ауысу мүмкіндігін беретін,
кейініректе шыққан сервистік программалармен толықтырылған
болатын.
Адам мен компьютер арасындағы байланысты ұйымдастырушы
қызметін, яғни пайдаланылатын негізгі интерфейс рөлін MS-DOS
жүйесінде командалық жол атқарады. Бұл жол арқылы MS-DOS
жүйесі мен дам арасындағы сұқбат ыңғайсыз жүргізіледі, ЭЕМ-ді
басқаруға арналған қажет жүзден аса командалар пернелерден
енгізіліп барып орындалады. Командаларды жазу тәртібі өте
күрделі деуге болады, кейде бір команданы орындау үшін ондаған
символдарды теруге тура келеді. Осы операциялық жүйемен
негізінен тек маман программалаушылар ғана тікелей жұмыс істейді
де, көптеген адамдар ондай дәрежеге көтеріле алмайды.
Осыдан барып, адам мен операциялық жүйе арасындағы байланысты
жеңілдету үшін әртүрлі жүйелік қоршаулар қарастырыла
бастады. Бірақ олар негізінен мәтіндік режимде (ең кең
таралғандарының бірі – Norton Commander) жұмыс істейтін еді.
Бұларда бір-екі пернені қатар басу арқылы күрделі де қиын
командаларды термей-ақ, тікелей орындау жүзеге асырылады.
Жүйелік программалық қоршаулар негізінен компьютердің файлдық
жүйесімен жұмыс істеуді жеңілдетті, яғни қажет информацияны
жылдам әрі жеңіл тауып, оның мазмұнын қарауға және онымен
жұмыс істеуге өз септігін тигізді.
DEC фирмасы компьютерлерінің операциялық жүйесі ретінде UNIX
қолданылады, олар үлкен және орташа ЭЕМ-дерде жұмыс істеген
болатын. UNIX операциялық жүйесінің MS-DOS жүйесініен негізгі
артықшылығы – оның бір мезетте бірнеше мақсатты шешу
мүмкіндігі, яғни бірнеше программаларды параллель орындау
қасиеті.
80-ші жылдардың ортасында MS (РС)-DOS – тың мұндай
кемшілігінен арылу үшін, Microsoft фирмасы IBM тәрізді
компьютерлерге арналған көп мақсатты операциялық жүйелер даярлау
жұмысын қолға алды, солардың бірі WINDOWS жүйесі болатын.
Алайда, осы уақытқа дейін олардың онша көп таралмауын дербес
компьютерлердің есептеу мүмкіндіктерінің төмендігімен
түсіндіруге болады.
80386 сериялы микропроцессорлардың пайда болуымен қатар іске
қосыла бастаған WINDOWS графикалық ортасының жаңа версиясы
Windows 3.1 бірте-бірте бұрынғы мәтіндік программалық қоршауларды
қатардан ығыстырып шығара бастады. 80486 сериялы
процессорлардың шығуына байланысты дербес компьютерлердің көптеген
жаңа түрлеріне графикалық мүмкіндігі мол Windows 3.1 немесе
одан кейінгі Windows 3.11 версиялы MS-DOS операциялық жүйесі
тағайындала бастады.
Осылайша windows 95, windows 98, windows NT операциялық жүйелерi пайда
болды.
1. WINDOWS ЖҮЙЕСІНДЕГІ ЖҰМЫС ІСТЕУ НЕГІЗДЕРІ
1.1. Windows туралы жалпы мағлұматтар
Microsoft корпорациясының ОС даярлау жолындағы келесі елеулі
қадамы болып ондағы графикалық интерфейс қондырма программа
күйінде емес, сол жүйенің ажырамас бөлігі болатын операциялық
жүйені даярлау болып саналады. Осылайша Windows 95, Windows 98,
Windows NT операциялық жүйелері пайда болды. Windows 95 жүйесінің,
сондай-ақ Windows NT жүйесінің соңғы версияларының графиктік
интерфейс стандарттары Windows 3.1 жүйесінің стандартынан өзгеше
түрге енді, барлық негізгі идеологиясы бұрынғыша сақталған
болатын. Windows 3.1-ден Windows 95-ке өту әрине MS-DOS-тан бірден
Windows 95-ке өтуге қарағанда біршама жеңіл екені түсінікті.
Қазіргі операциялық жүйелердің адамға беретін жеңілдіктері
MS-DOS жүйесінің мүмкіндіктеріне қарағанда өте жоғары, ал
графиктік интерфейс солардың тек бір қыры ғана.
Бұдан былай Windows жүйесі деген сөзді 3.1х (кез келген сан)
және Windows 95, Windows 98 операциялық жүйелері деп ұққан жөн.
1.2. Windows жүйесінің негізгі функциялары
Кез келген операциялық жүйе сияқты Windows мынандай
мәселелердің орындалуын қамтамасыз етуі тиіс:
• компьютердің барлық ақпараттық құрал-жабдықтарын басқару;
• файлдық жүйемен жұмыс істеуді қамтамасыз ету;
• қолданбалы программаларды іске қосу. Бұған қоса Windows
жүйесі:
• бір уақытта бірнеше программалардың жұмыс істеуін;
• әртүрлі программалар арасында мәліметтермен алмасуды;
• масштабталатын қаріптерді қолдануды;
• мультимедиа мүмкіндіктерін пайдалануды;
• бірыңғай анықтамалық жүйе жұмысын қолдануды қамтамасыз ете
алады.
1.3. Windows жүйесінің негізгі технологиялық принциптері
Енді Windows ортасының кейбір технологиялық принциптерін атап
өткен жөн болар.
Жұмыс істейтін әрбір адамға арналған стандартты интерфейс.
MS-DOS операциялық жүйесінде жазылған программалардың өзіндік
интерфейсі болған еді, олар: меню жүйесі (көлденең, сырғып
түсетін, қалқып шығатын, иерархиялық), сұқбаттасу тәсілдері
(мәліметтер енгізу, варианттарды таңдау) және т.б.
Мұндай тәсіл жаңа программаларға көшкен сайын әрбір адамға
қайтадан оқып-үйрену қажеттілігн туғызатын. Бірақ көптеген ірі
фирмалардың программалық өнімдерінің бәрінде де тұрақты
пайдаланылатын стандартты элементі болады (мысалы, меню пункттерін
таңдаудың стандартты тәсілдері), алайда, программалар арасындағы
алшақтық жетіп артылатын. Ал, Windows жүйесінде көптеген іс-
әрекеттер программалардың әртүрлілігіне қарамастан біртектес
командалар арқылы орындалып, бірдей терезелер көмегімен
өңделетін болып, ортақ технология іске асқанын практика
жүзінде көрсете білді.
2. Windows жүйесінің негізгі ұғымдары
2.1. Терезе
Терезе - Windows жүйесіндегі ең негізгі ұғым болып
саналады, Windows сөзінің нақты аудармасы терезелер екені осыны
білдіреді.
Терезе - экранның төртбұрышты қоршаулы аумағы, онда әртүрлі
прогаммалар орындалады, кез келген мәліметтер өңделіп түзетіледі
және басқару әрекеттері жүргізіледі. Windows терезесінің экранды
толығымен, жартылай немесе белгілі бір бөлігін ғана қамтуы
мүмкін.
Экран бетінде бір мезетте бірнеше терезе орналаса береді.
Мұнда кез келген программаның өзіне тән жұмыс істеу терезесі
болады. Егер терезені жабатын болсақ, дәл сол уақытқа дейін
терезе ішінде екпінді күйде болып жұмыс істеп тұрған программаның
жұмысы да аяқталады.
Болашақта Windows ортасының әр түрлі терезелерін қарастырамыз,
олардың жұмыс істеуінде айырмашылық болады да, бәрінің кейбір
ортақ элементтері, қамиеттері бар. Енді сол элементтермен
танысайық.
Терезе шекаралары - бұл терезенің приметрі бойынша өтетін тік
және көлденең сызықтар. Терезенің жоғарғы жағында тақырып жолы
орналасқан. Тақырып жолының сол жағында жүйелік меню батырмасы
орналасқан, ал оң жағында терезенің аймағын өзгертуге арналған
батырмалар бар. Тақырып жолынан төменірек меню жолы бар. Ал меню
жолынан төменгі төртбұрышты аудан –терезенің жұмысының аумағы
деп талады. Осы жұмыс аумағында әр түрлі информация болады:
орындалатын программа, өңделуге арналған мәліметтер, басқа
кішігірім терезелер және т.б.
Кез келген терезенің белгілі бір шектеулі мөлшері болады,
сондықтан информация көп болса, ол терезеге симай қалады.
Мұндай жағдайда терезенің оң жақ шетінде (төменгі шетінде де)
айналу сызықтары деп аталатын элемент пайда болады. Бұл
элементтің пайда болуы осы мезетте терезе ішіне симайтын
информацияның бар екендігін көрсетеді.
Экран бетіндегі программалар мен құжаттар орналасатын терезелер
үш түрлі болады:
• толық экранды терезе, яғни терезе экранды толығымен алып
тұрады;
• қалыпты күйдегі терезе, яғни терезе экранның белгілі бір
бөлігін алып тұрады;
• белгіше (пиктограмма) түрінде, яғни терезе кішірейтілгіш
белгішеге айналып кеткен.
2.2. Жұмыс столы
Жұмыс столы – екінші негізгі ұғым.
Жұмыс столы ұғымы қазіргі барлық операциялық жүйелер
Windows, OS2, Macintosh компьютерлеріндегі OS, SUN компьютерлеріндегі
OS, т.б.) интерфейсінің элементі болып саналады. Әдеттегі
өзіміздің жұмыс столымызды алайық. Жұмыс столында кітаптар,
мәліметтер салынған бумалар, құрал-жабдықтар (қалам, қарындаш,
өшіргіш, т.б.) орналасуы мүмкін. Олар, сіздіғ қалауыңызша, столда әр
түрлі күйде орналаса алады. Стол беті әдемі дастарқанмен
жабылуы мүмкін немесе ештеңе төмелмей таза болуы да ықтимал.
Сіздің стол бетіндегі заттарды алма-кезек қолдануға және олардың
орнын ауыстыруыңызға болады. Дәл осы бейнесі экранда жүзеге
асырылып отыр.
Windows ортасында жұымс столының рөлін дисплей экраны
атқарады. Онды жұмыс істейтін программалардың терезелері,
құжаттардың жеке файлдары белгілер (немесе шартбелгілер) түрінде
орналасқан ( - сурет).
Өзіңіздің жұмыс столыңызды реттеп таза ұстауыңыз сияқты
экранда да қоқырсып жатқан столда жұмыс істеу тіптен ыңғайсыз.
Қажетті құжаттарды, құрал-жабдықтарды жоғалтып алмайтындай экранда
артық зат ұстамай жұмыс істеуге көңіл бөлейік.
2.3. Белгішелер, жарлықтар, бумалар
Белгіше (Icon) – бұл экран бетіндегі қысқаша жазуы бар
кішірейтілген графикалық бейне. Ол дисплей экрандағы
программаны, терезені, функцияны, файлды, т.б. бейнелеп тұруы
мүмкін. Әо белгіше белгілі бір терезеге сәйкес келеді және ол
қажет болғанда үлкейту батырмасы арқылы терезеге айналады.
Экранда мынадай белгішелер кездеседі:
• қосымша (қолданбалы) программалар белгішесі;
• белгілі бір топтар белгішесі;
• функциялар белгішесі.
Жарлық (shortcut) - бұл белгілі бір объектімен тікелей қатынас
жасауды іске асыратын командалық файл. Мысалы, жарлық арқылы
каталогтың, желідегі дискінің ішіндегісін көрсетуге болады, тез
арада басқа каталогта орналасқан программаларды іске қосуға,
файлды да жылдам ашуға болады және т.б. Жарлықты пайдаланғанда
негізгі объектілердің өздері (файлдар, каталогтар және т.б.)
өз орындарында ешбір өзгеріссіз тұрады. Ал сол объектілермен
қатынас жасау Shortcut файлында сақталған информацияның
көмегімен іске асырылады. Мысалы, егер жұмыс столында файлдың
(каталогтың) өзі орналастырылған болса, онда олардың бірін жою
командасын қолданған кезде ол дискіден жойылады. Ал, егер де
сіз жұмыс столынан Shortcut белгішесін орналастырып, оны
артынан өшірсеңіз, онда жарлық беріп тұрған командалық файл
жойылады да, бастапқы файлдар ешбір өзгеріссіз қалады.
Бума (folder) экранда каталогтарды (Windows 98) және программалық
топтарды (Windows 3.1) белгілеу үшін қолданылады. Мұның мағынасы
мынада: каталог пен программалар тобы белгілі бір
объектілерді орналастыруда қолданылатын контейнер болып табылады.
Бума - каталог, директорий ұғымының баламасы болып табылады.
Каталог - файлдарға арналған контейнер, программалық топ - жеке
программаларға арналған, контейнер, т.с.с. Әрине, мұндай контейнерлер
әр объект үшін әр түрлі ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz