Мәліметтер базасы түсінігі

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 17 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны
КІРІСПЕ 2
1 Ақпараттық жүйе түсінігі 4
1.1 Ақпараттық жүйе түсінігі 4
1.2 Аспаптық құралдар 5
1.3 InterBase түсінігі және BDE арқылы мәліметтерге қатынау 5
1.4 Мәліметтер базасы түсінігі 7
2. Клиент-серверлік архитектура 8
2.1 SQL тілі мәліметтер базасының стандартты тілі ретінде 9
2.2 SQL тілі 9
1.5 Институттағы ақпарат ағынының талдауы 12
1.6 Деканат құрылымы 15
1.5 Мәліметтердің реляциялық моделі 16

КІРІСПЕ

Бізді қоршаған айнымалы әлемде ақпарат ағымдары өте көп. Біртіндеп
олардың арту тенденциясы көзге көрініп келеді. Сондықтан ол әр ұйымда
үлкен және кіші болсын, көбірек тиімді жұмысты қамтамасыз ететін
мәліметтерді басқаруды ұйымдастыру проблемасы туындайды. Қайсыбір ұйымдар
осы үшін папкалы шкафтарды қолданады, бірақ көпшілігі компьютерленген
тәсілдерді жоғары бағалайды. Бүгін күнде ЭЕМ көмегінсіз қаражаттық,
өнеркәсіптік, сауда және басқа ұйымдардың көпшілік жұмысын жасау мүмкін
емес .
Берілген ақпаратты компьютерлік негізге аударудың көптеген себептері
бар. Қазір ЭЕМ файлдарында ақпаратты сақтау құны қағазға қарағанда
арзандау. Мәліметтер базасы ақпаратты сақтауға, құрлымдауға, өшіруге
пайдаланушыға үйлесімді түрде жүргізуге мүмкіндік береді. Клиентсерверлік
технологияны қолдану маңызды құралдары мәліметтерді кешенді өңдеу және
оларды сақтауды орталықтандыру үшін қолданады. Сонымен қатар ЭЕМ кез
келген форматтағы ақпаратты сақтайды: мәтіндер , сызбалар , фотографиялар
, дауыс жазулары және т . б .
Үлкен көлемдері ақпаратты сақтауды қолдау жүйелік құрылғы,
мәліметтерді беру амалы, жадымен қатар адам ЭЕМ диалогын қамтамасыздандыру,
олар қолданушыға сұрақтарды енгізу, файлды оқу, сақталынған мәліметтерді
модификациялау жаңа мәліметтерді енгізу немесе сақталынған мәліметтерге
қатысты шешім қабылдау мүмкіндіктерін береді. Бұл функцияларды қамтамасыз
ету үшін арнайы амалдар – деректер қорымен басқару жүйесі (ДҚБЖ) көп
қолданылатын мәліметтер базасын басқару жүйесі бір немесе бірнеше қолданушы
бір уақытта жұмыс істейтін ақпараттық массивті басқаруға арналған. Курстық
жұмыс мақсаты мәліметтер базасы негізінде құрылған ЖОО институттарына
арналған ақпаратты технологиялар . Олар деканатта және университеттің басқа
құрылымында қызмет ететін қызметкерлер жұмысын жеңілдету үшін құрылған.
Компьютерленген формаларды толтыру және мұғалімдер құрамы және
студенттердің контингентінің есебін құру институт қызметкерлерінің ұсақ
–түйек жұмыс көлемін қысқартуға мүмкіндік береді. Нәтижесінде оларда бос
уақыттары пайда болып, жұмыс сапа және оның шапшаңдығы жақсарады.

1 Ақпараттық жүйе түсінігі

1.1 Ақпараттық жүйе түсінігі

Ғасырлар бойы адамзат, жұмыс дағдылары, қоршаған әлем туралы
мәліметтер, білімдер жинаған, басқаша айтқанда – ақпаратты жинаған.
Бастапқыда ақпарат ұрпақтан ұрпаққа ауызша әңгімелер түрінде жеткен. Кітап
існің пайда болуы және дамуы ақпаратты сенімді жазбаша түрде көбірек
сақтауға мүмкіндік берді. Электр облысында ашылулары телеграф, телефон,
радио, теледидардың пайда болуына әкелді. Пайда болған құралдар
ақпараттың тез тарауына мүмкіндік туғызды. Прогрестің дамуы информацияның
да өсуіне ықпалын тигізді. Есептеуіш техниканың пайда болуымен ең негізгі
ақпарат өңдеу және сақтау тәсілдері едәуір оңайланды. Микропроцессорлардың
базасында есептеуіш техникалардың даму программалық қамтамасыз ету және
компьютерлердің толық жетілдіруіне әкеледі. Үлкен ақпарат ағынын өңдеуге
қабілетті программалар пайда болды. Сондай программалар арқасында
ақпараттық жүйелер құрылады. Кез келген ақпараттық жүйенің негізігі
мақсатты объектіден және нақты әлем құбылыстарындағы мәліметтерден адамға
керек ақпараттың болуы.
Егер біз бірнеше объектілердің жиынтығын қарастыратын болсақ, бірдей
қасиеттері бар объектілерді бөлеміз. Мұндай объектілер бөлек кластарды
белгілейді. Объектілердің белгіленген класының ішінде жалпы ережелерімен
классификациялауды реттейміз, мысалы, түсі бойынша, материалы бойынша,
алфавит бойынша және кейбір жалпы белгілері бойынша. Айқын белгілермен
объектілерді топтау ақпаратты іздеу және сұрыптауда маңызды жеңілдіктер
жасайды. Осы барлық мәліметтер мәліметтер базасы деп аталатын файл затына
жинастырылады, ал бұл файлдарды басқару үшін арнайы программалар құрылады
– деректер қорын басқару жүйесі( ДҚБЖ ).

1.2 Аспаптық құралдар

Delphi-де ДҚ кестелерінің форматы болмайды, бірақ көптеген ДҚБЖ-мен
қатынас жасайды, жергілікті -dBase Paradox, өнеркәсіптік - SyBase InterBase
ДҚ-мен жұмыс істеуге арналған Delphi құралдарына жатады:
- Аспаптық құралдың (арнайы бағдарламалар және пакеттер)
- Компоненттер, қосымшаларды құруға арналған ДҚ операция, жүзеге
асырады.
Delphi ДҚ операцияларына арналған құралдарға келесілер жатады:
- BDE (Borland DataBase Engine) – мәліметтер базасының кітапхана қорын
құрайтын процессоры.
- BDE Administrator – күйге келтіруге арналған утилит.
- DataBaseDesktop – SQL және QBE шақыруларының кестесін құру, түзеуге
арналған программа.
- SQL Explorer – ДҚ жол бастаушысы, БД параметрлері жөндеуге рұқсат
етеді .
- Monitor – SQL сұраныстарының орындалуын қадағалайтын программа .
- SQL Links – ДҚБЖ жойылған программалар драйвері мыс; MSSQL Server
Oracle;
- Local InterBase Server - Borland InterBase-дағы жергілікті SQL –
серверінің версиясы.
- InterBase Server Server for Windows 95–Borland InterBase–дағы SQL
-серверінің төртеуін бір уақытта қосуға есептелген көп қолданушы
версиясы.

1.3 InterBase түсінігі және BDE арқылы мәліметтерге қатынау

InterBase бұл жүйе ресурстарына талаптары бойынша аздаған айырмашылығы
бар, өнімділігі өте жоғары SQL сервер. Бұл жерде көлемі бірнеше гигабайтқа
дейінгі деректер қорын басқару жөнінде айтып отырмыз. InterBase ерекшелігі
бұл ең алдымен бір операциялық жүйеден екінші операциялық жүйеге ауысуында
Linux, Windows және Unix платформаларының біразын қолдайды. Бұны оңай
және өте икемді істейді. Нағында InterBase-да қолданылатын қосымшадан
сервер дәл осы уақытта қай платформада тұрғанын айыруға болмайды. Егер де
сіз платформаны ауыстырғыңыз келсе. Онда деректер қорын өзгертуді қажет
етпейді, тек резервтік көшіру операциясын орындап, басқа платформаға
көшірмені орнату.
Қазіргі кездегі деректер қорындағы көптеген технологиялар ішінде ең
алғаш InterBase пайда болған. Ол BLOB -өрісі туралы. өйткені олар ең алғаш
InterBase-да пайда болған. Екіншіден, бұл UDF, яғни қолданушы өзі
анықтайтын функция. InterBase негізгі иделогиясы жүйедегі жазбалардың
көптік буыны, ол оқуда блокировканың болмауын болдырмайды және деректер
қорын тез қалпына келтіруді қамтамасыз етеді. InterBase –да каскадтық
триггерлер механизмі барлық деректер қоры операциясында автоматты түрде
жүктелетін триггерлердің кезегін құруға мүмкіндік береді. Бүгінгі күні
кредит бойынша төлемдерді төлеу жүйелерінің барлығы InterBase арқылы
жүргізіледі. Сондықтан кездегі кезде айналамыздың барлында InterBase
қолданылады.
Database Desktop SQL серверлік деректер қорын барлық мүмкіншілігі
көрсете алмайды. Сондықтан Database Desktop тек жергілік немесе қарапайым
SQL серверлік деректер қорымен жұмыс істеуге ыңғайлы. Егер сізге саны көп
кесте құру керек болса, SQL тілін қолданған жақсы. Сонымен қатар Delphi
Query компанентін қолдану ыңғайлы, бірақ мұнда SQL сұратуын бір –бірден
қояды, сонымен қатар барлық SQL тізбектей скрипте жазып оны Windows
Interactive SQL (WISQL.EXE) пайдаланатып InterBase-да сұрату беруге болады.

Деректер қоры драйверлер ДҚБЖ Paradox, dBase, FoxPro сияқты
стандартында жұмыс істеуі мүмкін. Бұл ДҚБЖ бұрын серверлік файл ретінде
құрылған, сондықтан драйверлер ДҚБЖ көптеген функцияларын орындауда өте
қиын программаларды ұсынады. ДҚБЖ (MS SQL Server, InterBase, Oracle)
істеуге арналған драйверлар бар. Бұндай файлдар қарапайым құрылған, олар
BDE –дан ДҚБЖ-на командалар мен сұратулар жібереді және олардың орындалуы
туралы қайтадан жауабын алады.
BDE қойлымына екі драйверлер жиыны кіреді:
- бірінші жиын клиент-серверлік ДҚБЖ-ға InterBase, IBM DB2, Informix,
Oracle, SyBase және MS SQL Server. Бұл жиын SQL Links деп аталады.

1.4 Мәліметтер базасы түсінігі

Мәліметтер базасы түсінігі бізге жақсы белгілі, бірақ оны практикада
жүзеге асыру қиынырақ көлемі үлкен сақтағыш мәліметтер базасы түсінігі бар,
мұнда ұйымдар өзіне қажетті барлық мәліметтерді, орналастырады, бұл
мәліметтерді кез келген қолданушы қолдана алады. Барлық мәлімет сақталатын
жады құрлымы бір немесе әртүрлі орында орналасуы мүмкін, соңғы жағдайда
олар мәлімет беру амалымен байланысқан болуы керек. Мәліметтерде
программаға кіру мүмкіндігі болу керек.
Мәліметтер базасы мәліметтер орынында сақталған өзара байланысқан зат
деп анықтауға болады. Бұндай минималды артылу бір немесе бірнеше қоймалар
оптималды түрде қолданғанда беріледі. Мәліметтер есте сақталады; егер олар
программадан тәуелсіз болса. Бар мәліметтерді модификациялау жаңа мәлімет
қосу, сонымен қатар мәліметтерді мәліметтер базасынан іздеу үшін жалпы
басқару әдісі қолданылады.
Мәліметтер базасын белгілеуде бір мәліметтер заты қосымшаның
мүмкін максимал санына қолданылуы мүмкін. Осыдан мәліметтер базасын жиі
бір ақпараттың сақтағышы ретінде өңдейді. Бұл мәліметтер базасы ақпарат
алу ғана емес сонымен қатар берілген ұйымның мәліметтерді басқару процесіне
керек оның үнемі модификациялау. Мәліметтер заттарының арасында
ведмоствалық барьер бар ма жоқ па екендігіне қарамай қолданылады.
Осы уақытта ДҚБЖ бар, олар осы мүмкіндіктерді бір дискіде орналасқан
(Paradox, Dbase) локольді мәліметтер базасы (Access, Oracle, FoxPro ) іске
асырады.

2. Клиент-серверлік архитектура

Жергілікті деректер қорын басқару жүйеде негізделген информациялық
жүйенің кемшілігі ол деректерді немесе мәліметтерді клиеттік қосымшада
өңдеу, деректерді сақтау клиенттік қосымшадан алынады. Бұндай архитектураны
құрастыру үшін деректер қорының сервері деген қолданады. Оны қосымша
ретінде құрастырамыз.
Деректер қорының клиент-сервер архитектурасы келесі артықшылықтармен
анықталады:
-Қолданушының тәуелсіздігі
-көп деңгейлі архитектурамен деректер қорымен жұмыс істейтін басқару
болу керек.
-деректер қорында орындалатын бүтіндік ережелері қойылуы керек.
-сақтау және резервтік копия сақтау.
клиент пен сервер арасындағы функцияны бөлу.
Орындалатын операциялар протокалдау және транзакция.
Клиенттік қосымша қолданушының интерфейсінен және сұрауларды орындау
компаненттерден тұрады.
Сервер жағында информациялық жүйенің негізгі жұмыс істеу логикасы
құрастырылады. Тағы бір негізгі компанент болып бизнес ережелер саналады.
Бизнес ережелер серверде орналасқан элементке қатынас береді. Негізгі
компаненттерді орындау немесе құрастыру үшін програмалық кодтар жазамыз.
Сервер клиентке ұсынатын сервис көрсетуі сервер бірнеше сұрауды параллельді
түрде орындауға мүмкіндік береді. Және сұрауларға өз приоритетін беру.
Бизнес ережелер басқару процедуралары бизнес ережелер ол клиенттік
және серверлік жақта орындалатын программалық кодтар сервер жағында
байланыс сақталу процедурасымен орындалады. Қосымша клиенттен серверді
қосып жұмыс істейтін процедура тригерлер және генераторлар.
SQL — клиентсервер қолданбаларын іске асыруға болатын тәсіл.
Қолданушымен өзара байланыстағы клиенттік жүйені байланыстратын жүйе және
әр жүйе өз функциясын орындауға мәліметтер базасын басқару SQL қызметіне
жүктеледі.
SQL персональді комьютерлерді желілі сервер қатынасына клиенттерді
функциональді және үлкен ЭВМ да орнатылған ірі мәліметтер базасының
персональді компонентінде жұмыс жасайтын қолданбада бірлескен мәліметтерді
доступ алуын жүзеге асырады.

2.1 SQL тілі мәліметтер базасының стандартты тілі ретінде

SQL белгілілігінің өсу қазіргі компьютерлік өнеркәсіптің дамуының ең
негізгі тенденциясы болып табылады. Соңғы бірнеше жылда SQL тілі мәліметтер
базасының жалғыз тілі болып саналуда. Қазіргі күні SQL-ді ЭЕМ-да және ДК
жұмыс істейтін жүзден астам ДҚБЖ қолдап отыр. SQL барлық алдыңғы қатарлы
жабдықтаушылардың өндіретін программалық өнімдерінің ішіндегі мәліметтер
базасын басқару жүйесінің архитектурасының маңызды бөлігі болып табылады,
және мәліметтер базасы ауданында Microsoft компаниясының өнімдерін
стратегиялықбағытта өндіруге қызмет етеді. IBM компаниясының екінші
дәрежелі зерттеу жобасын орындау нәтежесінде туған SQL бүгін қуатты
нарықтық фактор ретінде кең таралған.

2.2 SQL тілі

Structured Query Language де аталған тіл IDM фирмасының
қызметкерлерімен ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.