Астана жаңа қаласындағы кеден органында тауарларды ресімдеудің ерекшеліктері
Кіріспе
1.1. Астана жаңа қаласындағы кеден органында тауарларды ресімдеудің
ерекшеліктері 1
1.2. Кедендiк ресiмдеудi жүргiзу тәртiбi 4
1.3. Астана жаңа - қаласында алдын ала жасалатын кедендiк операциялары 6
1.4. Астана жаңа қаласындағы кеден органдарында кедендiк бақылауды
жүргiзу тәртібі 8
1.5. Астана жаңа қаласындағы кеден органында кедендiк бақылау жүргiрудiң
нысандары мен тәртiбi 9
1.6. Кедендiк бақылау жүргiруде қолданылатын техникалық құралдар 12
1.7. Мәлімдеу. Кедендік жүк деларациясын толтыру 15
3. Еңбек қауіпсіздігі және экологиялық қауіпсіздігі 19
3.1 Өндіріліп жатқан аймақтың функциялау процесінде пайда болған қауіпті
және зиянды өндірістік факторлардың мінездемесі 19
3.2 Қауіпті және зиянды өндірістік факторларының нормалануы 21
3.3 Қауіпті және зиянды өндірістік факторларының адамға және қоршаған
ортаға әсерін төмендететін шаралар 24
3.4 Қолайсыз шарттағы жұмысы үшін қосымша демалыс беру масштабының
қысқартылуы немесе түгелдей алып тастау барысында кәсіпорындағы өндірістік
еңбектің барлық мүмкіншілігін есептеу 26
Қолданылған әдебиеттер тізімі 28
2.Техниқалық - Эканомикалық есептеу ----------------------------------- ---
-----------бет
3.Енбек қаупісіздігі және экологиялық қауіпсіздігі -------------------------
----------бет
3.1 Өндіріліп жатқан аймақтың функциялау процесінде пайда болған қауіпті
және өндірістік факторлардын сипатамасы ----------------------------------
-------------------бет
3.2 Қауіпті және зиянды өндірістік факторларының нормалануы ----------------
--бет
3.3 Қаупті және өндірістік факторларының адамға және қоршаған ортаға әсерін
төмендетін шаралар ----------------------------------- ----------------------
------------------бет
3.4 Биіктігі 9м бір қабатты өндірістік мекеменің өрт қаупсіздік
эвакуациясының уақытын анықтау ----------------------------------- ----------
---------------------------------бе т
4.Кеден ісінде жана ақпараттық технологиялар қолдану------------------------
------бет
Қосымша ----------------------------------- ---------------------------------
---------------------бет
Қортында ----------------------------------- --------------------------------
---------------------бет
Қолданылған әдебеттер ----------------------------------- -------------------
-----------------бет
1.1. Астана жаңа қаласындағы кеден органында тауарларды ресімдеудің
ерекшеліктері
Республиканың тәуелсiз мемлекет және әлемдiк шаруашылықтың толық
құқығы бар қатынасушы ретiнде аталуы бұдан бұрынғы жүйе iргетасының-
тұтастай өзгеруiн қажет етедi.
Бұл процесi талдаудың бiрiншi буынына әлемдiк шаруашылыққа ену
дәрежесiн жатқызуға болады, ол экономика ашықтылығы деңгейiмен
сипаталып бақаланады.
Екiншi буын. Бұл мақсатты жүреге асыру және күтiлетiн нәтиже
алу бүкiл мемлекетпен және әрбiр жеке адам үшiн мемлекеттiң сыртқы
экономикалық, сыртқы сауда, қаржы, салық, валюта салаларына деген
қаламдық дәрежедегi қызығушылықты арттыру болып табылады.
Үшiншi буын. Бұған кедендiк саясат жатады және ол кедендiк
iс арқылы жүреге асады. Кедендiк iс Қазақстан Республикасы кеден
саясатының мына мақсаттары ұстайды; Қазақстандық нарықты және
Қарақстандық өнндiрушiлер мен тұтынушыларды қорқау; мемлекеттiк
экономикалық дамуына ықпал ету; одан кейiнгi экономикалық құрылымдық
жағынан қайта құрылуына көмектесу; бәсекелестiктi нығайту; дайын
өнiм эксперты мен импорт алмастырушы өндiрiстi ынталандыру; шетел
инвестицияларын тарту және т.б.
Осыған сәйкес 1995 жылы 20 шiлдеде “Қазақстан
Республикасындағы Кеден iсi туралы" Қазақстан Республикасының
Перидентiнiң Заңы қабылданды.
1991 жылы Қазақстан Республикасындағы Кеден iсi экономиканың ең
маңырды салаларымен бiр қатарда тұр.
Қазақстан Республикасы ашық экономикаға көшуi басқа мемлекеттермен
кедендiк одақ, және еркiн сауда аймақтарын құруды, халықаралық экономикалық
бiрiгудi одан әрi дамыту мен тереңдету мақсатында кеден мәселелерi жөнiнде
келiсiмдер жасау дегендi бiлдiредi. Сол сияқты жеке және заңды тұлғалар
әлемдiк қоғамдастық өмірге қатысуға, республика кеденi шекарасында және
одан тыс жерлерде сыртқы экономикалық қызмет жасауға құқылы.
Мұндай процестердi реттеуде мемлекеттiң кедендiк шекарасынан
тауарлар және көлнк құралдарын өткiрудiң негiргi қағидаларын қарастыру
керек; олар “Кедендiк iс туралы" 1998 жылғы 1 қаңтардағы Қазақстан
Республикасының Прридентiнiң Жарлығы қабылданған .
Республиканың кедендiк территориясына тауарлар мен көлік
құралдарды еркiн әкелу және оларды территориядан шығару жатады. Мұнда
кедендiк территорияға жататындар ; еркiн кедендiк аймақтар мен еркiн
қоймалардың басқа құрғақ жолды аймақтар, территориялық сулар, iшкi
сулар және Қазақстан республикасының әуе кеңiстiгi.
Республикаға тауарлар, транспорттық құралдарды енгiру мен оған
рұқсат бермеу жатады. Алғашқы принциптi ескере отырып, мұндай
қарама-қайшылық тәжiрибеде болатын тауарлар және көлнк құралдарды
енгiру, шығарауға шек қоюға қажеттiлiкпен түсiндiрiледi.
Оның мынадай себептерi бар:
-ұлттық қауiпсiздiкке қауiп төнуi (стратегиялық маңырды салалар
өнiмдерiн шығару, тауарлы-материялдық құндылықтарды, есiрткi заттарын,
бактериялогиялық қару, жаппай жою қаруларын контрабандалық жолмен
шекарадан өткiзу, сапа стандарттарына сәйкес емес тауарларды кiргiзу
және т.б);
-араматтардың заңды және жеке тұлғаларының денсаулығына қауiп,
өсiмдiктер және жануарлар дүниесiне аурулар тарау қауiпi;
-Қазақстан Республикасының шығармашылық, тарихи және архиалогиялық
мұрасына қауiп;
-меншiк құқығына, оның iшiнде интеллектуралды меншiк құқығына қауiп;
-әкелiнетiн және шығарылатын тауарлар, көлнк құралдар сатушылар мен
тұтынушылардың мүделерiне қауiптi.
Кейбiр жағдайда шетел өнiмiнiң мөлшерден тыс көп болып кеткенде
ұлттық экономикалық терiс әсер етуi мүмкiн, сол керде оған шек қойылады.
Сыртқы сауда айналымын реттеудiң мұндай әдiсi тәуекелдi және ыңғайсыр
болып келдi, сондықтан кедендiк баждар орнату тиiмдiрек .
Кедендiк шекара аралық алып өтуге рұқсат етiлмеген немесе шектелген
тауарлар және көлнк құралдары Қазақстан Республикасының раңына сәйкес
иелерiне қайтарылады немесе кеден органдары арқылы конфискацияланып, соттың
шешiмiмен мемлекет меншiгiне ауысып, акционға шығарылып, сатылуы мүмкiн.
Тауарлар мен көлiк құралдарды әкелу мен шығаруға лимит қою. Жаңадан
қойылған шектеулер – заңды акты түрiнде 30 күннен кейiн енедi.
Тауарлар мен көлiк құралдардың кедендiк шекара арқылы өту принципi-
кедендiк режiммен сәйкес жүреге асырылады. Бұл принцип бiрiншi принциптiң
салдары және құрамдас бөлiгi болып келедi.
Оның мағынасы мынада: шекара арқылы тек еркiн қорқалуға сәйкес
кедендiк режим таңдауға мүмкiншiлiк бередi. Мұнда дұрыс кедендiк режим
таңдау керек, өйткенi дұрыс таңдаудан кедендiк төлемдердiң көлемi
байланысты болады. Мұнда тауар иесi алдында таңдалған кедендiк режимдi
өргерте алады. Кедендiк раңға сәйкес 17 кедендiк режим белгiленген.
Шекарадан өтпес бұрын тауарлар және көлнктнк құралдары кедендiк
құжаттау және кедендiк бақылаудың өтуi керек.
Қазақстан Республикасының Кедендiк шекарасына жататындар: кедендiк
территория периметiрi, кедендiк аймақтар және еркiн қоймалар периметiрi.
Кедендiк құжаттауды жүреге асыру керiнде кедендiк режим анықталады
және кеденднк шекара арқылы өту процесi аяқталады.
Процестiң көп векторлылығын ескере отырып, тауар және транспорттық
құралдардың кеден шекарасынан белгiлi уақытта және белгiлi жерде өту
тәртiбi кеден органдарының жұмыс уақытына сәйкес келуi керек.
Кедендiк режимдеге сәйкес тауарлар және транспорттық құрлдарды тауар
иесi пайдалана алады. Оны бақылау және оның орындалуы кеден органдары
жүреге асырады. Мысалы, экспортқа арналған тауарлар кедендiк территориядан
тыс жерлерде өңделе алмайды.
Шартты шығарылған тауарлар мен транспорттық құралдарды пайдалану және
қолдану принципi. Бұларға кедендiк төлемдер мен салықтар бойынша
жеңiлдiктер берiледi. Тауарлар иесi берiлген мақсаттар мен кеден органдары
белгiлеген түрлi шартарды орындауға мiндеттенедi.
Мемлекет қоғамдық өмiрдiң барлық салаларында (әлеуметтiк, мәдени)
макро деңгейде, ал қарiргi өндiрiстiк кәсiпорындар мен шаруашылықтарды
дамыту iсiнде микро деңгейде ашық экономикалық саяси бағытын ұстанатын
болады.
Қазақстан Республикасының кеден шекарасы арқылы тауар және
транспорттық құралдардың өтуiнiң нақты тәртiбi мен жағдайлары көрсетiлген.
Оларға жататындар: кедендiк құжаттау керiнде қажеттi шарттарды қадағалап
дәйектi түрде орындау; нақты кедендiк төлемдер жинау; лиценрия беру және
тауарларды сақтау үшiн, кедендiк құжаттау бойынша жоқары бiлiмдi, бiлiктi
маман аттестатын беру үшiн түрлi кедендiк алымдар жинау.
Тауардың пайдаланылуына байланысты кедендiк режимдi таңдаудың маңырды
және анықтаушы шарты ретiнде 17 режимнiң бiреуi таңдалады. Тауар иесi
контрактiнiң өргеруiне немесе басқа бiр жағдайларға байланысты режимдi
өргерте алады. Ал бұл өргерiс кедендiк төлем мөлшерiн әсер етуi мүмкiн,
сондықтан кедендiк режимдi дұрыс таңдау тым көп қаржылық шығындарды
арайтады.
Кедендiк ресімдеуге қатысты қосымша ережелер
Қазақстан Республикасының кедендiк аумағына табиғи зiлзаланың,
авариялардың, апаттардың зардаптарын жоюға қажеттi тауарларды, сондай-ақ
тер бұрылатын тауарларды, тiрi жануарларды, радиоактивтi материалдарды,
жарылғыш заттарды, экспрэсс-жүктердi, iргiлiк және техникалық көмектi,
бұқаралық ақпарат мақсаты үшiн хабарламалар мен материалдарды және осы
тектес басқа тауарларды әкелу және осы аумақтан әкету керiнде кедендiк
ресiмдеу басым тәртiптi жүргiзiледi.
Кеден брокерi ретiндегi қызметтi жүреге асыруға лицензиясы бар
мамандандырылған көлiк-экспедициялық ұйымдар жетпiс екi сағат өткiрiлетiн
тауарлар экспресс-жүк деп танылады.
Кедендiк ресiмдеудiң басым тәртiбiнде жүктiң толық кедендiк
декларациясы кеден органына кейiннен бере отырып, уақытша кедендiк
декларация ретiнде қаралатын өтiнiш және тауардың iлеспе құжаттарын беру
көрделедi.
Өiнiште тауарларды жiберушiлер мен алушылар, тауарлар жiберетiн және
жеткiзiлетiн елдер туралы мәлiметтер, тауарлардың атауы, сипаты, саны,
брутто салмағы және құны, тауарларды пайдалану мақсаты туралы, сондай-ақ,
мәлiметердi тауарларды орналастыру болжанатын кедендiк режим туралы
мәлiмет, жүктiң кедендiк декларациясын, кедендiк мақсат үшiн қажеттi
құжаттар мен мәлiметтер белгiленген меррiмде беру туралы мiндеттеме болуға
тиiс.
Жүктiң толық кедендiк декларациясы тауарлардың шартты шығу күнiнен
бастап күнтiрбек отыр күннен кешiктiрiлмей кеден органына берiледi.
Кедендiк ресiмдеру керiнде декларанттың өтiнiшi мен тауардың iлеспе
құжаттарын кеден органы тiркеген күнi қолданыста болған нормативтiк құқықық
актiлер қолданылады.
Кедендiк төлемдер және салықтар салынатын тауарлар кедендiк
төлемдердiң және салықтардың төленуi қамтамасыр етiлген жағдайда ғана басым
тәртiппен ресiмделедi.
Авариялық жағдай туындаған керде электрэнергиясы берiлген жағдайда
авариялық жағдай туындаған керден бастап үш тәулiк iшiнде кеден органына
берiлетiн диспечерлiк өтiнiмдi уақытша кедендiк декларация деп қарауға
болады.
Кедендiк ресiмдеудi жетiлдiру мақсатында кеден iсi мәселелерi
жөнiндегi уәкiлеттi орган тауарлар мен көлiк құралдарын бiрдейлендiру үшiн
қажеттi мәлiметтердiң ең ар көлемi берiлген керде тауарлар мен көлiк
құралдарын шығаруды көрдейтiн, тауарлар мен көлiк құралдарын ресiмдеудiң
оңайлатылған тәртiбiн белгiлеуге құқылы.
1.2. Кедендiк ресiмдеудi жүргiзу тәртiбi
Кедендiк ресiмдеуге сәйкес қабылданатын кеден iсi саласындағы
нормативтiк құқықтық актiлердi айғындалатын тәртiппен жүргiрiледi.
Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарына сәйкес кедендiк
ресiмдеудi оңайлату және жеделдету мақсатында басқа мемлекеттердiң кедендiк
ресiмдеу үшiн пайдаланылатын кедендiк құжаттары қолданылуы мүмкiн.
Кедендiк ресiмдеудi жүргiру технологиясы-
Кедендiк ресiмдеудi жүргiрудiң тәртiбi мен технологиясы мыналарға:
Қазақстан Республикасының кедендiк шекарасы арқылы өткiзiлетiн
тауарлардың санаттарына;
Осындай өткiру үшiн пайдаланылатын көлiк түрiне тауарларды өткiретiн
тұлғаларға байланысты сараланған.
Кедендiк рәсiмдер тауарлар шығырылатын, жөнелтетiн және жеткiрiлетiн
елге қарамастан бiрдей қолданылады.
Кедендiк ресiмдеу жүргiрiлетiн тiл
Кедендiк мақсаттар үшiн құжаттарды қоса алғанда, кедендiк ресiмдеу
мемлекетiк тiлде және орыс тiлiнде жүргiрiледi.
Кеден iсi мәселелерi жөнiндегi уәкiлеттi орган шет тiлдерде жасалған
құжаттар мен мәлiметтердi кедендiк мақсаттар үшiн кеден органдарының
қабылдауы және пайдалануы мүмкiн осындай жағдайларда белгiлеуiге құқылы.
Кедендік ресімедеудің басталуы мен аяқталуы
Тауарлар мен көлік құралдарын кедендік ресімдеу-кедендік шекара
арқылы өткізілетін тауарлар мен көлік құралдарына қатысты құжаттарды кеден
оргаына берген, ал осы көрделген жағдайларда тұлғаның ауызша мәлімдеуі не
кедендік ресімдеудін жүргіруге асыру ниетін куәландыратын өзге де іс-
әрекеттер жасаған кейін басталады.
Ветерининарлық, фито синатарлық және мемлекетнк бақылаудың басқа да
түрлернне қатысты кеденднк реснмдеу осындай бақылауды жүреге асыратын
мемлекетнк оргадарымен келнскеннен кейнн ғана аяқталуы мүмкнн.
Кеденднк реснмдеу кеденднк режимге орнастыру үшнн қажеттнк кеденднк
операциялар жасалғаннан кейнн, сондай-ақ кеденднк төлемдер және салықтар
есептелнп, өнднрнлнп алынған.
Тауарлар мен көлнк құралдарын декларациялау және оларды белгн бнр
кеденднк режимге орналастыру бойынша нс-әрекет негнргн кеденднк реснмдеу
деп танылады.
Тауарларды негргi кедендiк ресiмдеу жөнiндегi кедендiк операциялар
кеден органдары орналасқан жерде және олардың жұмыс уақытында жасалады.
Декларанттың дәлелдi сұрауы бойынша тауарларды негiргi кедендiк
ресiмдеу жөнiндегi кедендiк операциялар осы кеден органдары орналасқан
жерден тыс және олардың жұмыс уақытынан тыс жасалуы мүмкiн.
Тауарларды алушы, жiберушi не оларды құрылымдық бөлнмшелерн тiркелген
кеден органның қырметi аймағынан тыс жерде тауарларды негiргi кедендiк
ресiмдеу жүреге асырылған керде декларант басқа кеден органының қырмет
аймағында кедендiк операциялардың жасалған туралы хабарлама беруге
мiндеттi.
Хабарлама берiлген керiнен бастап төрт сағаттан аспайтын меррiмде
кеден органында тiркелуге тиiс. Хабарламаны тiркеу нысаны мен тәртiбiн
кеден iсi мәселелерi жөнiндегi уәкiлкттi орган белгiлейдi.
Құжаттар мен мәлiметтер
Кедендiк ресiмдеудi жүргiру керiнде белгiленген тұлғалар кеден
органдарына кедендiк мақсаттар үшiн қажеттi құжаттар мен мәлiметтердi
беруге мiндеттi.
Кеден органдары орындалуын бақылау кеден органдарына жүктелген
Қарақстан Республикасы раңдары талаптарының сақталуын қамтамасыр ету үшiн
қажеттi құжаттар мен мәлiметтердi талап етуге құқылы.
Кедендiк мақсаттар үшiн қажеттi құжаттардың тiрбесi және оларды беру
меррiмi белгiленедi.
Кеден органдарының кедендiк ресiмдеу керiнде құжаттарда кеден
органдарының шешiмдерiн қабылдауға әсер ететiн негiргi деректердi өргерту,
қате басылған жарбалар, техникалық немесе грамматикалық қате себептi
құжаттарды қабылдаудан бас тартуқа құқығы жоқ.
Кеден органдарына кедендiк мақсаттар үшiн қажеттi құжаттар электронды
түрде берiлуi мүмкiн. Бұл құжаттарды беру мен сақтау шарттарын кеден iсi
мәселерi жөнiндегi уәкiлкттi орган айқындайды.
Тауарлар мен көлiк құралдарына қатысты өкiлеттiктерi бар тұлғалар мен
олардың өкiлдерi кедендiк ресiмдеу керiнде қатысуқа құқылы.
Тауарлар мен жасалатын жүк және өрге де операциялар кеден
органдарының рұқсатымен ғана жүргiрiлуi мүмкiн және кеден органы үшiн
қандай да бiр қосымша шығыстарға әкеп соқпауға тиiс.
Тауарлар мен көлiк құралдарына қатысты кедендiк ресiмдеу аяқталмаған
болса, оларды пайдалануға және оларға билi етуге жол берiлмейдi.
Кедендiк бақылаудағы тауарлардың сынамалары мен үлгiлерiн тауарларқа
қатысты өкiлеттiктер бор тұлғалар, олардың өкiлдерi, сондай-ақ кеден
органымен келiсе отырып, тиiстi уәкiлеттi мемлекетiк органдар iрiктеп алуы
мүмкiн.
Сынамалар мен үлгiлердi рерттеу мүмкiндiгiн қамтамасыр ететiн ең ар
мөлшерлерде iрiктеп алынады. Кеден бақылауындағы тауарлардың сынымалары мен
үлгiлерiн iрiктеп алу туралы кеден iсi мәселелерн жөнiндегi уәкiлеттi
орган белгiлейтiн ныса бойынша акт жасалады.
Тауарларға қатысты өкiлеттiлiктер бар тұлғалар мен олардың өкiлдерi
тауарлардың сынамалары мен үлгiлерiн кеден органдарының лауарымды адамдары,
сондай-ақ тиiстi уәкiлеттi мемлекеттiк органдар iрiктеп алған керде
қатысады.
1.3. Астана жаңа - қаласында алдын ала жасалатын кедендiк операциялары
Кеден шекарасы арқылы өтетiн барлық тауарлар сыртқы экономикалық
қызмет процесiнде мәлiмденгенде ғана өткiзiледi. Тауарларды мәлiмдеу нақты
көрсетiлген тәртiп бойынша жасалады. Кеден органына кеден декларациясын
беру кедендiк мәлiметтердiң негiзгi шарты болып саналады. Жүк кеден
декларациясын нақты қалыптарға сәйкес толтырылуға тиiстi белгiленген үлгi
ретiнде қолданылады. Мәлiмдеу процесi екi түрлi жолмен жүреге асырылуы
мүмкiн: тiкелей жүк жiберушiмен, не кедендiк делдар фирмалар көмегiмен.
Екiншi жағдайда кедендiк шараларды өту және кеден құжаттарын дайындау
бойынша барлық қызметтер көрсетiледi. Кеден декларациясын толтырудағы
сәйкессiздiк, шараларын өтудiң талаптарын орынсыз орындау және төлемсiздiк
мәселелерi тауарды шекарадан өткiзбеуге жеткiлiктi негiз болады.
Қазақстанға азық-түлiктiң болашақта тасмалдануларының жалпы шарттарын
реттейтiн келiсiм-шарт жасалады.
Халықаралық мәмiлелердi жүреге асыру кезiнде екi жақ сыртқы
экономикалық қызметте қолданылатын заңдылықтармен мұқият танысуы және
келесi 8 сауалқа жауап беруi керек:
Бiрiншi сауал - ел аумағына тауарларды әкелуге (әкетуге) рұқсат бар
ма, Қазақстан Республикасындағы Кеден iсi туралыҚазақстан Республикасы
Преридентiнiң заң күшi бар Жарлығына сәйкес республика аумағында және одан
сырт жерге тауарлар мен көлiк 1 құралдарын әкелуге барлық тұлғалардың
(құқығы бар. Алайда бұл Жарлық мемлекеттiк қауiпсiрдiк, моральдық -өнегелiк
мүдделерi қорқау, адам өмiрi мен денсаулығы, қоршаған ортаны Қазақстан
Республикасы халықтарының және өрге халықтардың көркем, тарихи және
архиалогиялық игiлiгi бұйымдарын т.б қорқау мақсатында тауарлар мен көлiк
құралдарын әкелу мен әкету тыйым салуқа да қарастырады. Көрсетiлген
араматтар категориясына ұлттық валютаны әкетуге тыйым салынған.
Спирттiк iшiмдiк өнiмдерi 1 адамға шаққанда 1,5 литрден аспайтын,
вино 2 литрден аспайтын мөлшерде сыртқа шығарыла алады, бас тартуға
арналған заттарды 100 долл. Сома шегiнде республика азаматтарына Қазақстан
Республикасынан алымсы әкетуде рұқсат берiлген, ал одан жоғары сомадан
белгiленген мөлшерлеме бойынша кеден бажы төленедi.
Халықтық тұтыну тауарларын шетел мемлекеттерi азаматтарының әкетуi,
тиiстi чектер мен шоттарды көрсету арқылы, еркiн айналымдағы валютамен
мамандандырылған дүкендерден сатып алынған тауарлардан өрге жағдайларда,
жалпы тәртiп бойынша жүргiледi.
Шетелден шетел валютасын, өзге валюталық және басқа құндылықтарды
әкелу шектеусiз жүргiзiледi. Қазақсан Республикасынан әкетуге тыйым
салынатын заттар:
-барлық әскери түрдегi қару-жарақ, оған оқ-дәрi және әскери жабдықтау
( бұл аттар тек қорғаныс министрлiгi, ҰҚК және ПМ рұқсатымен әкетiле алады
);
-көркем, ғылыми, мәдени зор құндылығы бар өнер туындылары, көне
заттар т.б ( бұл заттар ҚР Мәдениет министрлiгiнiң ерекше рұқсатымен,
100% оларды тексерудiң кеден бажымен төлеумен ғана әкетуi мүмкiн ).
-ақбөкен, марал, алабұғы және зубр мүйiздерi, сонымен қатар алабұғы
терiлерi;
-есiрткi, психикақа әсер ететiн заттар ;
-құны жойылған құнды қағаздар. Қазақстан Республикасына әкелуге тыйым
салынған заттар:
-түрлi әскери үлгiдегi қару-жарақ және оған оқ-дәрi;
-есiрткi және психикақа әсер ететiн заттар, сонымен қатар оларды
қолдану құралдары ( ҚР Денсаулық сақтау министрлiгiнiң ерекше рұқсатымен
ғана әкелуi мүмкiн );
-мемлекеттiк және қоғамдық құрылысты әлсiретуге бағытталған соғыс,
терроризм, күштеу, нәсiлшiлiктi насихаттайтын басылым және бейнелеу
материялдары, сонымен қатар порнографиялық мәндi материалдар.
Қазақстан Республикасына әкелуге тыйым салынған тауарлардан өзгелерi
шекарадан Қазақстандық мекемелер мен кәсiпорындардың келесi шарттарды
орындағанда ғана өткiрiледi:
а) жүк кеден декларациясын таптыру немесе тауарларды белгiленген
тәртiпке сәйкес өрге формаларда мәлiмдеу;
ә ) егер тауар лицензиялануқа тиiс болса, лицензияны тапсыру;
б) бiрiншiден, заңмен көрсетiлген кеден баждарын төлегенiн,
екiншiден, кеден рәсiмдеуi үшiн алымдарды төлегенiн растайтын төлем
құжаттарын тапсыру.
Екiншi сауал – тауарды әкелу (әкету )үшiн арнайы рұқсат алу керек пе.
Үшiншi сауал – тауар лицензиялау және квоталау режимiне жата ма, қай
органнан лиценрия берiледi, оны алудың тәртiбi қандай , лицензияны алу ғана
тұрады.
Төртiншi сауал – тауарларқа экспорттық – импорттық салық салынады ма,
олардың көлемi қандай.
Бесiншi сауал – фитосанитарлық, ветеринарлық және өрге саниларлы,
экологиялық сетификаттар алу керек пеқ
Соңғы жылдары коптеген елдер импортталатын тауарлардың тиеуалдындағы
инспекциясына жқгiнедi, ол елге жеткiзiлiм өнiмiнiң сапасымен бiрге бақа
дұрыстығына да тексеру қағазын бередi. Соған мәселе өтпелi кезең елдерi
үшiн өте маңызды, өйткенi бұл елдерге импорттық тауарлар әкелуде керi
пайдаланушылықтар көп. Қазақстанға жеткiзулердiң ондаған мысалдарын
өнiмдерiн сапасы төмен не бақас өте төмендетiлген бойынша келтiруге болады.
Бұл фирмалар халықаралық инспекция федерациясы кiредi. Фирмалар
үкіметтер тапсырмасы бойынша инспекциясы жүзеге асырылады. әлемдiк банктiң
мәлiметтерi бойынша бұл фирмалардың атқаратын қызметтерi әлемдiк сауданың
2%-iн құрайды.
Алдымен тиеу алдындағы инспекцияның физикалық және құндылық түрлерiн
ажыратады. Физикалық инспекция – тауар құжаты бар заттың растығын
тексеруге арналған. Атап айтғанда, тауар өндiрушiсiн, оның сапасын,
өндiрiлуiн және т.с.с дұрыс көрсету. Құндылық инспекция – дұрыстылығын
анықтауқа арналған. Әдетте бiрiншi болып құндылық инспекция, ал одан кейiн
физикалық инспекция жүргiзiледi. Қазiр әлемде жуықтап алғанда 140 ел тиеу
алдындағы инспекцияқа жүгiнедi, соның iшiнде 40-тан астамы оны белсендi
және жүйелi түрде қолданады.
Тиеу алдындағы инспекция бойынша келiсiмге сәйкес оны пайдалану
уақытынша сипатта немесе серiктестiр дискринимациясы үшiн қолданылмайды,
нәтижелер жариялылығының болмауымен сипатталады және бағаның растығын
тексеру кеден бажын төлемеуге жол бермеу мақсатында, сонымен қоса кедендiк
бақалауды дұрыстығын тексеруiмен ерекшеленедi.
Қазақстан Республикасы араматтары, шетел араматтары және араматтығы
жоқ адамдар Қазақстан Республикасының кедендiк шекарасы арқылы тауарлар
мен өзге де заттарды өткiзу тәртiбiнiң орындалуын қамтамасы ету үшiн
кедендiк бақылау жүргiзiледi.
1.4. Астана жаңа қаласындағы кеден органдарында кедендiк бақылауды
жүргiзу тәртібі
Қарақстан Республикасының кедендiк бақылауы деп – кеден органының
жүктердi, көлiк құралдарды, вальюталық құндылықтарды әкепу әкету және
транрит тәртiбiн реттейтiн белгiленген раңдар мен ережелердi раңды және
жеке тұлғалардың сақталуына анықталған қажеттi әрекеттер жүргiру. Кеден
бақылауы тек арнайы кеден қырметкерлерi өткiруге құқылы.
Кеден бақылауы жүргiрген керiнде адам өмiрiмен, денсаулығына
жануарлар мен өсiмдiктерiне қауiпсiр жеке тұлғаларға тауарларға көлiк
құралдарына риян келтiрмейтiн техникалық қолдану мүмкiн.
Кеден оргнында кедендiк бақылау қырметiне, оның кер-келген
әрекеттерiне көпшiленген тұлғалар қатысады.
-кеден органы;
-кеден делдалдары ;
-мағлұмдаушылар;
-уақытша сақтау қоймасының иесi;
-жолдаушылар;
-раңды тұлғалар;
-өргеде мемлекеттiк бақылау ұйымдары жатады.
Сондықтан кеден органдарының барлық күштерi кедендiк бақылауды нақты
түрде ұйымдастыруына бағытталған. Осы мақсаттарды жүреге асыру үшiн
Республиканың кеден ұйымдарын құрастырып, олардың мiндеттерiн жобалап
сыртқы экономикалық қырметiн қамтамасыр ету қажет. Осы мiндеттi шеше кеден
шекарасы арқылы тауарлар мен көлiк құралдар өткiру уақытын қысқартып
кедендiк ресiмдеу мен кедендiк бақылау әрекеттерiн раңды шектелген түрде
тұлғалар нүктелерiн орындау қажет.
Кедендiк бақылауды ұйымдастыру үшiн төменгi көрсетiлген сұрақтарды
шешу керек.
-кеден органдарының жұмысын болжамды көлемiн белгiлеу.
-кедендiк бақылау кедендiк ресiмдеу органдарын белгiлеу.
-кеден органының құрлымын белгiлеу.
-кадрларды iрiктеу және оқыту.
-материалдық техникалық бараны құру және одан басқа сұрақтарды
белгiлеу.
Қарақстан Республикасының кеден органдары өрдерiне жүктелген
мiндеттердi шешу мақсатында үлгiлi тәсiлдердi құрастырады. Яғни кеден
органының әрқайсысы өр спецификациясына тиiсiнше жеке түрде үлгiлi тәсiл
құрастырады.
Қарақстан Республикасына тауарларды әкегенде жалпы түрде бұл тәсiлге
келесiлер кiредi:
-кеден шекарасы арқылы тауарлар мен көлiк құралдарын өткiру жөнiнде
кеден органдарына хабардар ету және оны кеден органдары қабылдау.
-тауарлар мен көлiк құралдарын және оларға тиiсiнше құжаттарды кеден
органдарына ұсыну.
-тауарлар мен көлiк құралдарын және олардың құжаттарын кедендiк
бақылауға алуын ресiмдеу және кедендiк тексеру жүргiру.
-тауарлар жеткiрiлiм кеден органына тауарлар мен көлiк құралдарының
жеткiруiн бақылау.
-тауарлар жеткiрiлiм кеден органына тауарлар мен көлiк құралдардың
жеткенiн не жетпегенiн тауарларды жiберу кеден органына хабардар ету.
-тауарлар мен көлiк құралдарын уақытша сақтау орындарға орналастыру.
-кедендiк жүк декларацияны қабылдау тауарларға кедендiк ресiмдеу
әрекеттерiн жүреге асыру.
-таурлар мен көлнк құралдарының жеткнрнлунн реснмдеу.
Кеден органында кедендiк бақылау мақсатталған алқашқы үлгiлi тәсiлдi
уақыт өткен сайын өргертедi. Ол үшiн ерекше мақсаттар болып табылады. Осы
мақсаттарға жету үшiн мына мiндеттердi шешу қажет.
-кедендiк бақылау механирiмiн жетiлдiру.
-кеден алымдарын төлеу меррiмiн қысқарту.
-тауарлар мен құралдарын тексеру жөнiндегi сапаны жоғарылату және
оның меррiмiн қысқарту.
-кедендiк бақылау жөнiндегi құжаттылық ресiмдеудi жетiлдiру,
экономикаға риян келтiрудiң алдын алу.
-кедендiк бақылау әрекеттерiне тиiсiнше төлемдердi төмендету.
-тауарларды толық көлемде жеткiру және қамтамасыр ету.
-көлiк мекемелерiмен қарым-қатынасты жетiлдiру.
-кеден органдарымен өргеде құқық қорғау органдарымен қарым –қатынасты
жетiлдiру.
-тауарлар мен көлiк құралдарын раңсыр өту бағытындағы кеден бақылауын
жетiлдiр.
Кеден органдары Қарақстан Республикасының раңдарына сәйкес кедендiк
бақылау жүргiруге жәрдемдесу үшiн мемлекеттiк органдардың мамандарын,
сондай-ақ шарттың негiрiнде өргеде ұйымдардың мамандары менсарапшыларын
тартуға құқылы.
Мемлекеттiк органдар мен өрге ұйымдардан тартылған мамандар мен
сарапшылар мемлекеттiк құпия, коммерциялық және раңмен қорғалатын өрге де
құпия болып табылатын мәлнметтердн, сондай-ақ кеден iсi саласындағы сыртқы
экономикалық және өрге де қырметке қатысушыларға қатысты құпия ақпаратты
жария етуге мiндеттi.
Қарақстан Республикасының кеден шекарасы арқылы өткiрiлетiн барлық
тауарлар мен көлiк құралдары кедендiк бақылауға жатады.
Кеден органдары Қарақстан Республикасының кедендiк аумағынан кеден
органының рұқсатынсыр шығып кеткен көлiк құралдарын тоқтатуға, сондай-ақ
теңiр, iшкi су және әуе кешендерiн мәжбүрлеп қайтаруға құқылы. Бұл орайда
шетелдiк кемелермен басқа мемлекеттердiң ауағындағы кемелердi ұстау
жөнiндегi әрекеттер Қарқстан Республикасының раңдарына және Қарақстан
Республикасы бекнткен халықаралық шарттарға сәйкес жүргiрiледi.
Кеден бақылау жүргiру керiнде кеден органдары Қарақстан
Республикасының халықаралық шарттарының сақталуын қамтамасыр ету үшiн
жеткiлiктi болып табылады.
1.5. Астана жаңа қаласындағы кеден органында кедендiк бақылау жүргiрудiң
нысандары мен тәртiбi
Кедендiк бақылау нысандары:
1. кедендiк декларацияны, құжаттар мен мәлiметтердi тексеру;
2. ауырша пiкiр сұрау;
3. түсiндiрмелер алу;
4. кедендiк қадағалау
5. тауарлар мен көлiк құралдарын тексеру;
6. тауарлар мен көлiк құралдарын кедендiк тексерiп қарау;
7. жеке тексеру;
8. тауарларды арнаулы таңбалармен таңбалау, оларға бiрдейлендiру
белгiлерiн қою;
9. тауарлар мен көлiк құралдарының есебi мен олар бойынша есептiлiк
жүйелернн тексеру;
10. тауарлар мен көлiк құралдарын есепке алу;
11. үй-жайлар мен аумақтарда тексеру.
Кедендiк декларацияны құжаттар мен мәлiметтердi тексеру
Кедендiк органдары, құжаттардың түпнұсқалылығын және мәлiметтердiң
дұрыстығын анықтау мақсатында, тауарлар мен көлiк құралдарын кедендiк
ресiмдеу керiнде берiлген кедендiк декларацияны, құжаттарды және
мәлiметтердi тексеру.
Кеден органдарына кедендiк ресiмдеу керiнде берiлген мәлiметтердiң
дұрыстығын тексеру оларды басқа дерек көрдерiнен алынған ақпаратпен
салыстыру, арнаулы кедендiк статистикалың мәлiметтерiн талдау, ақпараттық
технологияларды пайдалана отырып мәлiметтердi оңдау арқылы, сондай-ақ
Қарақстан Республикасының раңдарына тыйым салынбаған басқа да тәсiлдермен
жүреге асырылады.
Кедендiк бақылауды жүреге асыру керiнде кеден органы кедендiк
декларациядағы ақпараттарды тексеру мақсатында тұлғалардан жарбаша түрде
барлық құжаттар мен мәлiметтердi сұрап алуға құқылы.
Ауызша пiкiр сұрау
Қарақстан Республикасының кеден шекарасы арқылы өткiрiлетiн тауарлар
мен көлiк құралдарына кедендiк ресiмдеудi жүргiру, алдын ала операциялар
мен өргеде кедендiк ресiмдер керiнде кеден органдарының лауарымды адамдары
тұлғалардан ауырша пiкiр сұрауқа құқылы, аталған тұлғалардан мұндай пiкiр
сұрау нәтижелерi жарбаша нысанда ресiмделмейдi.
Түсiндiрме алу – кеден органдары лауарымды адамдарының
декларанттардан және кедендiк бақылауды жүреге асыру үшiн маңыры бар мән –
жайлар туралы мәлiметтердi бiлетiн өрге де адамдардан кеден iсi саласындағы
қажеттi ақпаратты алу.
Түсiндiрме жарбаша нысанда ресiмделедi. Адамды түсiндiрме алу үшiн
шағыру туралы хабарламаға тиiстi кеден органының басшысы қол қояды және
шағырылған адамға қол қойғырып алу арқылы тапсырылады.
Кедендiк қадағалау – кеден органдары лауарымды адамдарының кедендiк
бақылаудағы тауарлар мен көлiк құралдарының тасмалдануын, олармен жүк және
өрге де операциялардың жасалуын көрбен шағып, оның iшiнде техникалық
құралдарды қолдана отырып бақылауы.
Тауарлар мен көлiк құралдарын тексеру – егер мұндай тексеру көлiк
құралы мен оның жүк тиелетiн бөлiктерiн ашумен және тауарлардың орамаларын
бұрумен байланысты болмаса, кедендiк бақылау мақсаттары үшiн тауарларды,
жеке тұлғалардың багажын, көлiк құралдарын, жүкке арналған ыдыстарды,
кедендiк пломбалардың, мөрлердiң және өрге де тауарларды бiрдейлендiру
құралдарының бар жоқтығын сырттай көрбен тексеру.
Кедендiк бақылау аймағында тауарлар мен көлiк құралдарын тексеру
декларант, тауарлар мен көлiк құралдарына қатысты өкiлеттiктерi бар өрге де
адамдар және олардың өкiлдерi тексеру керiнде қатысуға тiлек бiлдiретiн
жағдайларды қоспағанда, аталған адамдардың қатысуынсыр жүргiрiлуi мүмкiн.
Тауарлар мен көлiк құралдарын тексеру нәтижелерi бойынша кеден
органдарының лауарымды адамдары, егер мұндай тексерудiң нәтижелерi кедендiк
мақсаттарда пайдаланатын болса, белгiленген нысан бойынша акт жасайды.
Кеден органдарының лауарымды адамдары тауарлар мен көлiк құралдарына
қатысты өкiлеттiктерн бар адамның талабы бойынша акт жасауға мiндеттi.
Кедендiк қарау жүргiрiлгендiгi туралы актiнiң екiншi данасы тауарлар мен
көлiк құралдарына қатысты өкiлеттiлiктерi бар адамға тапсырылады.
Тауарлар мен көлiк құралдарын кедендiк тексерiп қарау – кеден
органдары лауарымды адамдарының тауарлардың орамаларын немесе көлiк
құралының жүк тиелетiн бөлiктерiн не ыдыстарды, контейнерлердi және
тауарлар бар немесе болуы мүмкiн өрге де органдарды ашумен байланысты
тауарлар мен көлiк құралдарына қатысты iс-әрекетi.
Кедендiк тексерiп қарау тауарларды кедендiк мақсаттар үшiн
бiрдейлендiру, мәлiмделетiн мәлiметтердi дұрыстығын анықтау не Қарақстан
Республикасының кеден раңдарыни бұру туралы ақпарат болған керде мұндай
ақпаратты тексеру, сондай-ақ iрiктеп тексерудiң негiрiнде кедендiк бақылау
жүргiру мақсатында жасалады.
Декларант, тауарлар мен көлiк құралдарына қатысты өкiлеттiктерн бар
өрге де тұлғалар және олардың өрдерiнiң бастамасы бойынша тауарлар мен
көлiк құралдарын кедендiк тексерiп қарау керде қатысуға құқылы.
Жеке тексерiп қарау – кедендiк бақылаудың ерекше нысаны ретiнде
Қарақстан Республиксының кедендiк шекарасы арқылы өтетiн не кедендiк
бақылау аймағындағы немесе халықаралық әуежайдың транрит аймағындағы жеке
тұлғаның Қарақстан Республикасының раңдарын бұру объектiлерi болып
табылатын тауарларды өрiнде жасырып, бермей тұр деп ойлауға жеткiлiктi
негiрдер болған жағдайда, кеден органы басшысының немесе оны алмастырушы
адамның жарбаша шешемi бойынша жүргiрiледi.
Жеке тексерiп қарау жүргiруге байланысты рәсiмдi және жеке тексерiп
қарау рәсiмдеу тәртiбiн кеден iсi мәселелерi жөнiндегi уәкiлеттi орган
айқындайды.
Жеке тексернп қарау басталар алдында кеден органының лауарымды адамы
жеке тұлғаға кеден органы басшысының немесе оны алмастырушы адамның жеке
тексернп қарауды жүргiру туралы шешiмiн көрсетуге, жеке тұлғаны мұндай
тексерiп қарауды жүргiру керiндегi құқықтарымен таныстыруға және жасырған
тауарларын өр еркiмен беру туралы ұсыныс жасауға мiндеттi.
Жеке тексерiп қараудың жүргiрiлгендiгi туралы кеден iсi мәселелерi
жөнiндегi уәкiлеттi орган бекiтетiн нысан бойынша хаттама жасалады.
Тауарларды арнаулы таңбалармен таңбалау, оларға бiрдейлендiру
белгiлерiн қою
Қарақстан Республикасының кеден органдары кедендiк бақылауды
тауарларда арнаулы таңбалардың, бiрдейлендiру белгiлерiнiң немесе оларды
Қарақстан Республикасының кедендiк аумағына әкелудiң раңдылығын растау үшiн
пайдаланылатын тауарларды белгiлеудiң өрге де тәсiлдерiнiң болуын тексеру
жолымен жүреге асырады.
Тауарларда рнаулы таңбалардың, бiрдейлендiру белгiлерiнiң немесе
тауарларды белгiлеудiң өрге де тәсiлдерiнiң болмауы, егер өрiнен мұндай
тауарлар табылған адам, декларант не өрге де мүдделi адам басқаша дәлелдей
алмаса, Қарақстан Републикасының кедендiк аумағына тауарларды кедендiк
ресiмдеу мен шығару жүргiрiлмей жүреге асырылған тауарлар әкелу ретiнде
қаралады.
Тауарлардың және көлiк құралдарының есебi мен олар бойынша
есептiлiк жүйесi тексеру
Кедендiк бақылаудың нысаны ретiндегi тауарлардың және көлiк
құралдардың есебi мен олар бойынша есептiлiк жүйесiн тексеру мынадай
жағдайларда:
-кедендiк ресiмдеудiң оңайлатылған рәсiмдерiн қолдану туралы
мәлiмдеген керде;
-кеден брокерлерi, кедендiк тасымалдаушылар ретiндегi қырметтi жүреге
асыратын, сондай-ақ жекелеген кедендiк режимдер шеңберiнде және уақытша
сақтау бойынша кеден қырметтерiн көрсету жөнiндегi қырметтi жүреге асыратын
тұлғаларға қатысты:
-кедендiк бақылаудағы тауарлар мен көлiк құралдарына қатысты сыртқы
экономикалық қырметке қатысушылардың тексеру керiнде қолданылады.
Есеп пен есептiлiк жүйесiн тексеру кеден iсi саласындағы сыртқы
экономикалық және өрге де қырметтi тексерудi пайдалана отырып кедендiк
бақылау жүргiру керiнде iске асырылуы мүмкiн.
Тауарлар мен көлiк құралдарының есебiн жүргiру
Шартты түрде шығарылған тауарлар мен көлiк құралдарын, тарифтiк және
тарифтiк емес реттеу шаралары белгiленген тауарларды бақылауды қамтамасыр
ету мақсатында кеден органдары кедендiк ресiмдеу мен кедендiк бақылау
керiнде тұлғаларға беретiн мәлiметтер негiрiнде, кеден iсi мәселелерi
жөнiндегi тәртiппен және нысандарда Қарақстан Республикасының кедендiк
шекарасы арқылы өткiрiлетiн тауарлар мен көлiк құралдарының есебiн
жүргiредi.
Қарақстан Республикасының аумағында шартты түрде шығарылған тауарлар
мен көлiк құралдарының пайдаланатын тұлғалар және өрге де тұлғалар олардың
есебiн жүргiруге және кеден органдарына кеден iсi мәселелерi жөнiндегi
уәкiлеттi орган белгiленген тәртiппен есептiлiк тапсыруға мiндеттi.
Үй –жайлар мен аумақтарды тексеру
Қарақстан Республикасының кеден бақылауын жүргiру мақсатында кеден
органының лауазымды адамдары қызметтiк куәлiгiн және кеден органының
басшысы қол қойған нұсқаманы көрсеткен керде, кедендiк бақылауға жататын
тауарлар мен көлiк құралдары, кедендiк бақылау үшiн қажеттi құжаттар
болатын, не болуы мүмкiн, не кедендiк бақылаудағы тауарларға қатысты қызмет
жүреге асырылатын аумақ пен үй–жайларға (тексерiп қарау мен тiнту жүргiзу
құқығынсыз) кiруге құқығы бар.
Кiруге прокурор рұқсат ететiн тұрғын үй-жайларды қоспағанда, аумаққа
және үй жайқа кiргiруден бас тартқан жағдайда кеден органдарының лауарымды
адамдары, аумаққа және үй- жайға екi куәгердiң қатысуымен қарсылықтың жайын
кесу және жабық үй-жайларды ашу арқылы кiруге құқылы. Үй-жайларға
қарсылықтың жолын кесу және жабық үй-жайларды ашу арқылы кiрудiң барлық
жағдайлары туралы кеден органдары жиырма төрт сағаттың iшiнде прокурорды
хабардар етедi. Кеден органдары лауарымды адамдарын аумақ пен үй-жайларға
кiруiне қарсылақ көрсеткен адамдар Қазақстан Республикасының раңдарына
сәйкес жауапты болады.
1.6. Кедендiк бақылау жүргiруде қолданылатын техникалық құралдар
Кедендiк бақылау жүргiру уақытын қысқарту және оның оңайлылығы мен
тиiмдiлiгiн арттыру мақсатында кеден органдары тiрбесiмен қолдану тәртiбiн
кеден iсi мәселелерi жөнiндегi уәкiлеттi орган белгiлейтiн техникалық
құралдарды пайдлана алады.
Көрсетiлген техникалық құралдар адамның өмiрi мен денсаулығына,
жануарлар мен өсiмдiктердiң өсiп-өнуiне қауiпсiр болуға болуға және
тұлғаларға тауарларға және көлiк құралдарына зиян келтiрмейтiн техникалық
құралдар қолданылуы мүмкiн.
Осындай техникалық құралдар жиынтығы кедендiк техникасы деп танып
алуда, әрине бұл техниканы кеден органдарының арнайы структурасы қолданды.
Өзiне жүктелген мiндеттердi шешу үшiн кедендiк техникалық түрлерi, әртүрлi
болуы керек.
1. Кеден бақылауының техникалық құралдары - нақты кеден бақылау
жүргiзгенде қолданылады, яғни тауарларға көлiк құралдарына жеке тұлғаларға
және тауарларға тексерiс жүргiзгенде.
2. Криминалистикалық техника құралдары - қылмыстарға жай бермеу
үшiн мiндеттердi шешу арнайы техника құралдары.
3. Кедендiк сараптама техника құралдары - тауарларға әртүрлi
зерттеулер жүргiзу. Мысалы: вагонмен конфет әкелгенде 1 жәшiгiн алып
сараптама жүргiзедi (экспертиза).
4. Байланыс құралдары - басқару, техникалық одан да басқа
мiндеттердi шешуге пайдаланатын техникалық құралдары.
5. Кеден органын күзету, қорғау және өз қауiпсiздiгiн қамтамасыз
етуге арналған. Кәзiр кабинетте, складта кiшкентай ғана манетор тұрады.
Осындай техникалық құралдар - телевизиялық деп аталады.
6. Жедел iрдестiру қызметi үшiн арнайы техникалық құралы.
7. Iс қағаздар iс жүргiзу техникалық құралдар (компьютерлер,
ксерокс, ласкомашинкалары, және одан да басқалар).
Осы бағытталған техникалық құралдар iшiнде ең маңыздысы деп кеден
бақылауының техникалық құралдары есептелiнедi.
Кедендiк бақылаудың техникалық құралдары - мемлекеттiк шекара арқылы
өткiзiлетiн заттар арасынан әкелуге және әкетуге тиiм салынған немесе
декларацияның мазмұнына сәйкес келмейтiн материалдар мен заттар табу
мақсаттары жедел.
Кедендiк бақылау үшiн кеден қызметi қолданатын арнайы техникалық
құрал кешенi кедендiк бақылауда одан әрi қолдану нәтижелерiмен байланысты.
Бұл техника арқылы құжаттардың растығы түп нұсқауларға анықталады.
тауарлар мен көлiктiң сапасы болады сондай-ақ сыртқы экономикалық қызметтiң
тауар арқылы сәйкестендiру, ал осыған байланысты тауарлар мен көлiк
құралдарының кедендiк құнын анықтап олардың кеден бажын төлемдерiн өндiрiп
алу кедендiк бақылаудың техникалық құралдары арқылы құпия орындарды және
жасырылған заттарды табуға болады.
Сондай-ақ техникалық құрадарды кеден органының қызметкерлерi әртүрлi
құқық бұзушылықтарға яғни контрабандаға қарсы тұрады және оларға көптеген
пайдаларын қолданады.
Кеден бақылауының техникалық құралдарын жiктеу
Кеден бақылауды техникалық құралдар 7 классқа бөлiнген:
1 класс - кеден құжаттарын диагностикалау техникалық құралы.
2 класс - кеден бақылау объектiлерiн инспекциялау техникалық құралы.
1 топша тексеру рейтенговый техникасы
2 топша инспекция тексеру кешендерi
3 топша стратегиялық тауарларды дистанциялық бақылау техникалық
құралы
3 класс - кедендiк iздестiру және тексеру техникалық құралы.
1 топша контрабандалық заттың және құпия орындарын iрдестiру
техникалық құралы
2 топша Шикi-заттар сынамаларын үгiттеу техника құралы.
4 класс - кеден бақылау объектiлерiне iшкi заттарын оперативтiк
диагностика және жiктеу техникалық құралы.
1 топша Кеден құқығын бұрушылық әр реттi заттарын оперативтi -
диагностикалау техника құралы.
2 топша тауарларды оперативтi жiктеу техникалық құралы
3 топша кедендiк қамсыздандыру құралдарын кеңестеу техника құралы.
5 класс Кеден бақылау объектiлерiнiң кедендiк ресiмдеу техникалық
құралы
1 топша кедендiк құжатарды кедендік ресiмдеу техникалық құралы
2 топша кедендiк қамсыздандыру құралдарын ресiмдеу техникалық құралы.
6 класс - кедендiк бақылау аймақтарындағы оперативтiк жағдайларын
қадағалау техникалық құралы.
7 класс - бейне, электрон ақпарат тасымалдарын бақылау техникалық
құралы.
Кеден бақылауының техникалық құралы өзара байланысты 7 кластан
құрылған. Сондай-ақ кейбiр топтар кiтапшаларға бөлiнген. Топшалардағы
атаулар техника арқылы жеке мiндеттер шешiмдi, солардың көмегi болуы да
жалпы оперативтiк топтарға техника құралдары үш нақты түрлерден
құрастырылған.
- кеден органдары қарiргi уақытта пайдаланып ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
1.1. Астана жаңа қаласындағы кеден органында тауарларды ресімдеудің
ерекшеліктері 1
1.2. Кедендiк ресiмдеудi жүргiзу тәртiбi 4
1.3. Астана жаңа - қаласында алдын ала жасалатын кедендiк операциялары 6
1.4. Астана жаңа қаласындағы кеден органдарында кедендiк бақылауды
жүргiзу тәртібі 8
1.5. Астана жаңа қаласындағы кеден органында кедендiк бақылау жүргiрудiң
нысандары мен тәртiбi 9
1.6. Кедендiк бақылау жүргiруде қолданылатын техникалық құралдар 12
1.7. Мәлімдеу. Кедендік жүк деларациясын толтыру 15
3. Еңбек қауіпсіздігі және экологиялық қауіпсіздігі 19
3.1 Өндіріліп жатқан аймақтың функциялау процесінде пайда болған қауіпті
және зиянды өндірістік факторлардың мінездемесі 19
3.2 Қауіпті және зиянды өндірістік факторларының нормалануы 21
3.3 Қауіпті және зиянды өндірістік факторларының адамға және қоршаған
ортаға әсерін төмендететін шаралар 24
3.4 Қолайсыз шарттағы жұмысы үшін қосымша демалыс беру масштабының
қысқартылуы немесе түгелдей алып тастау барысында кәсіпорындағы өндірістік
еңбектің барлық мүмкіншілігін есептеу 26
Қолданылған әдебиеттер тізімі 28
2.Техниқалық - Эканомикалық есептеу ----------------------------------- ---
-----------бет
3.Енбек қаупісіздігі және экологиялық қауіпсіздігі -------------------------
----------бет
3.1 Өндіріліп жатқан аймақтың функциялау процесінде пайда болған қауіпті
және өндірістік факторлардын сипатамасы ----------------------------------
-------------------бет
3.2 Қауіпті және зиянды өндірістік факторларының нормалануы ----------------
--бет
3.3 Қаупті және өндірістік факторларының адамға және қоршаған ортаға әсерін
төмендетін шаралар ----------------------------------- ----------------------
------------------бет
3.4 Биіктігі 9м бір қабатты өндірістік мекеменің өрт қаупсіздік
эвакуациясының уақытын анықтау ----------------------------------- ----------
---------------------------------бе т
4.Кеден ісінде жана ақпараттық технологиялар қолдану------------------------
------бет
Қосымша ----------------------------------- ---------------------------------
---------------------бет
Қортында ----------------------------------- --------------------------------
---------------------бет
Қолданылған әдебеттер ----------------------------------- -------------------
-----------------бет
1.1. Астана жаңа қаласындағы кеден органында тауарларды ресімдеудің
ерекшеліктері
Республиканың тәуелсiз мемлекет және әлемдiк шаруашылықтың толық
құқығы бар қатынасушы ретiнде аталуы бұдан бұрынғы жүйе iргетасының-
тұтастай өзгеруiн қажет етедi.
Бұл процесi талдаудың бiрiншi буынына әлемдiк шаруашылыққа ену
дәрежесiн жатқызуға болады, ол экономика ашықтылығы деңгейiмен
сипаталып бақаланады.
Екiншi буын. Бұл мақсатты жүреге асыру және күтiлетiн нәтиже
алу бүкiл мемлекетпен және әрбiр жеке адам үшiн мемлекеттiң сыртқы
экономикалық, сыртқы сауда, қаржы, салық, валюта салаларына деген
қаламдық дәрежедегi қызығушылықты арттыру болып табылады.
Үшiншi буын. Бұған кедендiк саясат жатады және ол кедендiк
iс арқылы жүреге асады. Кедендiк iс Қазақстан Республикасы кеден
саясатының мына мақсаттары ұстайды; Қазақстандық нарықты және
Қарақстандық өнндiрушiлер мен тұтынушыларды қорқау; мемлекеттiк
экономикалық дамуына ықпал ету; одан кейiнгi экономикалық құрылымдық
жағынан қайта құрылуына көмектесу; бәсекелестiктi нығайту; дайын
өнiм эксперты мен импорт алмастырушы өндiрiстi ынталандыру; шетел
инвестицияларын тарту және т.б.
Осыған сәйкес 1995 жылы 20 шiлдеде “Қазақстан
Республикасындағы Кеден iсi туралы" Қазақстан Республикасының
Перидентiнiң Заңы қабылданды.
1991 жылы Қазақстан Республикасындағы Кеден iсi экономиканың ең
маңырды салаларымен бiр қатарда тұр.
Қазақстан Республикасы ашық экономикаға көшуi басқа мемлекеттермен
кедендiк одақ, және еркiн сауда аймақтарын құруды, халықаралық экономикалық
бiрiгудi одан әрi дамыту мен тереңдету мақсатында кеден мәселелерi жөнiнде
келiсiмдер жасау дегендi бiлдiредi. Сол сияқты жеке және заңды тұлғалар
әлемдiк қоғамдастық өмірге қатысуға, республика кеденi шекарасында және
одан тыс жерлерде сыртқы экономикалық қызмет жасауға құқылы.
Мұндай процестердi реттеуде мемлекеттiң кедендiк шекарасынан
тауарлар және көлнк құралдарын өткiрудiң негiргi қағидаларын қарастыру
керек; олар “Кедендiк iс туралы" 1998 жылғы 1 қаңтардағы Қазақстан
Республикасының Прридентiнiң Жарлығы қабылданған .
Республиканың кедендiк территориясына тауарлар мен көлік
құралдарды еркiн әкелу және оларды территориядан шығару жатады. Мұнда
кедендiк территорияға жататындар ; еркiн кедендiк аймақтар мен еркiн
қоймалардың басқа құрғақ жолды аймақтар, территориялық сулар, iшкi
сулар және Қазақстан республикасының әуе кеңiстiгi.
Республикаға тауарлар, транспорттық құралдарды енгiру мен оған
рұқсат бермеу жатады. Алғашқы принциптi ескере отырып, мұндай
қарама-қайшылық тәжiрибеде болатын тауарлар және көлнк құралдарды
енгiру, шығарауға шек қоюға қажеттiлiкпен түсiндiрiледi.
Оның мынадай себептерi бар:
-ұлттық қауiпсiздiкке қауiп төнуi (стратегиялық маңырды салалар
өнiмдерiн шығару, тауарлы-материялдық құндылықтарды, есiрткi заттарын,
бактериялогиялық қару, жаппай жою қаруларын контрабандалық жолмен
шекарадан өткiзу, сапа стандарттарына сәйкес емес тауарларды кiргiзу
және т.б);
-араматтардың заңды және жеке тұлғаларының денсаулығына қауiп,
өсiмдiктер және жануарлар дүниесiне аурулар тарау қауiпi;
-Қазақстан Республикасының шығармашылық, тарихи және архиалогиялық
мұрасына қауiп;
-меншiк құқығына, оның iшiнде интеллектуралды меншiк құқығына қауiп;
-әкелiнетiн және шығарылатын тауарлар, көлнк құралдар сатушылар мен
тұтынушылардың мүделерiне қауiптi.
Кейбiр жағдайда шетел өнiмiнiң мөлшерден тыс көп болып кеткенде
ұлттық экономикалық терiс әсер етуi мүмкiн, сол керде оған шек қойылады.
Сыртқы сауда айналымын реттеудiң мұндай әдiсi тәуекелдi және ыңғайсыр
болып келдi, сондықтан кедендiк баждар орнату тиiмдiрек .
Кедендiк шекара аралық алып өтуге рұқсат етiлмеген немесе шектелген
тауарлар және көлнк құралдары Қазақстан Республикасының раңына сәйкес
иелерiне қайтарылады немесе кеден органдары арқылы конфискацияланып, соттың
шешiмiмен мемлекет меншiгiне ауысып, акционға шығарылып, сатылуы мүмкiн.
Тауарлар мен көлiк құралдарды әкелу мен шығаруға лимит қою. Жаңадан
қойылған шектеулер – заңды акты түрiнде 30 күннен кейiн енедi.
Тауарлар мен көлiк құралдардың кедендiк шекара арқылы өту принципi-
кедендiк режiммен сәйкес жүреге асырылады. Бұл принцип бiрiншi принциптiң
салдары және құрамдас бөлiгi болып келедi.
Оның мағынасы мынада: шекара арқылы тек еркiн қорқалуға сәйкес
кедендiк режим таңдауға мүмкiншiлiк бередi. Мұнда дұрыс кедендiк режим
таңдау керек, өйткенi дұрыс таңдаудан кедендiк төлемдердiң көлемi
байланысты болады. Мұнда тауар иесi алдында таңдалған кедендiк режимдi
өргерте алады. Кедендiк раңға сәйкес 17 кедендiк режим белгiленген.
Шекарадан өтпес бұрын тауарлар және көлнктнк құралдары кедендiк
құжаттау және кедендiк бақылаудың өтуi керек.
Қазақстан Республикасының Кедендiк шекарасына жататындар: кедендiк
территория периметiрi, кедендiк аймақтар және еркiн қоймалар периметiрi.
Кедендiк құжаттауды жүреге асыру керiнде кедендiк режим анықталады
және кеденднк шекара арқылы өту процесi аяқталады.
Процестiң көп векторлылығын ескере отырып, тауар және транспорттық
құралдардың кеден шекарасынан белгiлi уақытта және белгiлi жерде өту
тәртiбi кеден органдарының жұмыс уақытына сәйкес келуi керек.
Кедендiк режимдеге сәйкес тауарлар және транспорттық құрлдарды тауар
иесi пайдалана алады. Оны бақылау және оның орындалуы кеден органдары
жүреге асырады. Мысалы, экспортқа арналған тауарлар кедендiк территориядан
тыс жерлерде өңделе алмайды.
Шартты шығарылған тауарлар мен транспорттық құралдарды пайдалану және
қолдану принципi. Бұларға кедендiк төлемдер мен салықтар бойынша
жеңiлдiктер берiледi. Тауарлар иесi берiлген мақсаттар мен кеден органдары
белгiлеген түрлi шартарды орындауға мiндеттенедi.
Мемлекет қоғамдық өмiрдiң барлық салаларында (әлеуметтiк, мәдени)
макро деңгейде, ал қарiргi өндiрiстiк кәсiпорындар мен шаруашылықтарды
дамыту iсiнде микро деңгейде ашық экономикалық саяси бағытын ұстанатын
болады.
Қазақстан Республикасының кеден шекарасы арқылы тауар және
транспорттық құралдардың өтуiнiң нақты тәртiбi мен жағдайлары көрсетiлген.
Оларға жататындар: кедендiк құжаттау керiнде қажеттi шарттарды қадағалап
дәйектi түрде орындау; нақты кедендiк төлемдер жинау; лиценрия беру және
тауарларды сақтау үшiн, кедендiк құжаттау бойынша жоқары бiлiмдi, бiлiктi
маман аттестатын беру үшiн түрлi кедендiк алымдар жинау.
Тауардың пайдаланылуына байланысты кедендiк режимдi таңдаудың маңырды
және анықтаушы шарты ретiнде 17 режимнiң бiреуi таңдалады. Тауар иесi
контрактiнiң өргеруiне немесе басқа бiр жағдайларға байланысты режимдi
өргерте алады. Ал бұл өргерiс кедендiк төлем мөлшерiн әсер етуi мүмкiн,
сондықтан кедендiк режимдi дұрыс таңдау тым көп қаржылық шығындарды
арайтады.
Кедендiк ресімдеуге қатысты қосымша ережелер
Қазақстан Республикасының кедендiк аумағына табиғи зiлзаланың,
авариялардың, апаттардың зардаптарын жоюға қажеттi тауарларды, сондай-ақ
тер бұрылатын тауарларды, тiрi жануарларды, радиоактивтi материалдарды,
жарылғыш заттарды, экспрэсс-жүктердi, iргiлiк және техникалық көмектi,
бұқаралық ақпарат мақсаты үшiн хабарламалар мен материалдарды және осы
тектес басқа тауарларды әкелу және осы аумақтан әкету керiнде кедендiк
ресiмдеу басым тәртiптi жүргiзiледi.
Кеден брокерi ретiндегi қызметтi жүреге асыруға лицензиясы бар
мамандандырылған көлiк-экспедициялық ұйымдар жетпiс екi сағат өткiрiлетiн
тауарлар экспресс-жүк деп танылады.
Кедендiк ресiмдеудiң басым тәртiбiнде жүктiң толық кедендiк
декларациясы кеден органына кейiннен бере отырып, уақытша кедендiк
декларация ретiнде қаралатын өтiнiш және тауардың iлеспе құжаттарын беру
көрделедi.
Өiнiште тауарларды жiберушiлер мен алушылар, тауарлар жiберетiн және
жеткiзiлетiн елдер туралы мәлiметтер, тауарлардың атауы, сипаты, саны,
брутто салмағы және құны, тауарларды пайдалану мақсаты туралы, сондай-ақ,
мәлiметердi тауарларды орналастыру болжанатын кедендiк режим туралы
мәлiмет, жүктiң кедендiк декларациясын, кедендiк мақсат үшiн қажеттi
құжаттар мен мәлiметтер белгiленген меррiмде беру туралы мiндеттеме болуға
тиiс.
Жүктiң толық кедендiк декларациясы тауарлардың шартты шығу күнiнен
бастап күнтiрбек отыр күннен кешiктiрiлмей кеден органына берiледi.
Кедендiк ресiмдеру керiнде декларанттың өтiнiшi мен тауардың iлеспе
құжаттарын кеден органы тiркеген күнi қолданыста болған нормативтiк құқықық
актiлер қолданылады.
Кедендiк төлемдер және салықтар салынатын тауарлар кедендiк
төлемдердiң және салықтардың төленуi қамтамасыр етiлген жағдайда ғана басым
тәртiппен ресiмделедi.
Авариялық жағдай туындаған керде электрэнергиясы берiлген жағдайда
авариялық жағдай туындаған керден бастап үш тәулiк iшiнде кеден органына
берiлетiн диспечерлiк өтiнiмдi уақытша кедендiк декларация деп қарауға
болады.
Кедендiк ресiмдеудi жетiлдiру мақсатында кеден iсi мәселелерi
жөнiндегi уәкiлеттi орган тауарлар мен көлiк құралдарын бiрдейлендiру үшiн
қажеттi мәлiметтердiң ең ар көлемi берiлген керде тауарлар мен көлiк
құралдарын шығаруды көрдейтiн, тауарлар мен көлiк құралдарын ресiмдеудiң
оңайлатылған тәртiбiн белгiлеуге құқылы.
1.2. Кедендiк ресiмдеудi жүргiзу тәртiбi
Кедендiк ресiмдеуге сәйкес қабылданатын кеден iсi саласындағы
нормативтiк құқықтық актiлердi айғындалатын тәртiппен жүргiрiледi.
Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарына сәйкес кедендiк
ресiмдеудi оңайлату және жеделдету мақсатында басқа мемлекеттердiң кедендiк
ресiмдеу үшiн пайдаланылатын кедендiк құжаттары қолданылуы мүмкiн.
Кедендiк ресiмдеудi жүргiру технологиясы-
Кедендiк ресiмдеудi жүргiрудiң тәртiбi мен технологиясы мыналарға:
Қазақстан Республикасының кедендiк шекарасы арқылы өткiзiлетiн
тауарлардың санаттарына;
Осындай өткiру үшiн пайдаланылатын көлiк түрiне тауарларды өткiретiн
тұлғаларға байланысты сараланған.
Кедендiк рәсiмдер тауарлар шығырылатын, жөнелтетiн және жеткiрiлетiн
елге қарамастан бiрдей қолданылады.
Кедендiк ресiмдеу жүргiрiлетiн тiл
Кедендiк мақсаттар үшiн құжаттарды қоса алғанда, кедендiк ресiмдеу
мемлекетiк тiлде және орыс тiлiнде жүргiрiледi.
Кеден iсi мәселелерi жөнiндегi уәкiлеттi орган шет тiлдерде жасалған
құжаттар мен мәлiметтердi кедендiк мақсаттар үшiн кеден органдарының
қабылдауы және пайдалануы мүмкiн осындай жағдайларда белгiлеуiге құқылы.
Кедендік ресімедеудің басталуы мен аяқталуы
Тауарлар мен көлік құралдарын кедендік ресімдеу-кедендік шекара
арқылы өткізілетін тауарлар мен көлік құралдарына қатысты құжаттарды кеден
оргаына берген, ал осы көрделген жағдайларда тұлғаның ауызша мәлімдеуі не
кедендік ресімдеудін жүргіруге асыру ниетін куәландыратын өзге де іс-
әрекеттер жасаған кейін басталады.
Ветерининарлық, фито синатарлық және мемлекетнк бақылаудың басқа да
түрлернне қатысты кеденднк реснмдеу осындай бақылауды жүреге асыратын
мемлекетнк оргадарымен келнскеннен кейнн ғана аяқталуы мүмкнн.
Кеденднк реснмдеу кеденднк режимге орнастыру үшнн қажеттнк кеденднк
операциялар жасалғаннан кейнн, сондай-ақ кеденднк төлемдер және салықтар
есептелнп, өнднрнлнп алынған.
Тауарлар мен көлнк құралдарын декларациялау және оларды белгн бнр
кеденднк режимге орналастыру бойынша нс-әрекет негнргн кеденднк реснмдеу
деп танылады.
Тауарларды негргi кедендiк ресiмдеу жөнiндегi кедендiк операциялар
кеден органдары орналасқан жерде және олардың жұмыс уақытында жасалады.
Декларанттың дәлелдi сұрауы бойынша тауарларды негiргi кедендiк
ресiмдеу жөнiндегi кедендiк операциялар осы кеден органдары орналасқан
жерден тыс және олардың жұмыс уақытынан тыс жасалуы мүмкiн.
Тауарларды алушы, жiберушi не оларды құрылымдық бөлнмшелерн тiркелген
кеден органның қырметi аймағынан тыс жерде тауарларды негiргi кедендiк
ресiмдеу жүреге асырылған керде декларант басқа кеден органының қырмет
аймағында кедендiк операциялардың жасалған туралы хабарлама беруге
мiндеттi.
Хабарлама берiлген керiнен бастап төрт сағаттан аспайтын меррiмде
кеден органында тiркелуге тиiс. Хабарламаны тiркеу нысаны мен тәртiбiн
кеден iсi мәселелерi жөнiндегi уәкiлкттi орган белгiлейдi.
Құжаттар мен мәлiметтер
Кедендiк ресiмдеудi жүргiру керiнде белгiленген тұлғалар кеден
органдарына кедендiк мақсаттар үшiн қажеттi құжаттар мен мәлiметтердi
беруге мiндеттi.
Кеден органдары орындалуын бақылау кеден органдарына жүктелген
Қарақстан Республикасы раңдары талаптарының сақталуын қамтамасыр ету үшiн
қажеттi құжаттар мен мәлiметтердi талап етуге құқылы.
Кедендiк мақсаттар үшiн қажеттi құжаттардың тiрбесi және оларды беру
меррiмi белгiленедi.
Кеден органдарының кедендiк ресiмдеу керiнде құжаттарда кеден
органдарының шешiмдерiн қабылдауға әсер ететiн негiргi деректердi өргерту,
қате басылған жарбалар, техникалық немесе грамматикалық қате себептi
құжаттарды қабылдаудан бас тартуқа құқығы жоқ.
Кеден органдарына кедендiк мақсаттар үшiн қажеттi құжаттар электронды
түрде берiлуi мүмкiн. Бұл құжаттарды беру мен сақтау шарттарын кеден iсi
мәселерi жөнiндегi уәкiлкттi орган айқындайды.
Тауарлар мен көлiк құралдарына қатысты өкiлеттiктерi бар тұлғалар мен
олардың өкiлдерi кедендiк ресiмдеу керiнде қатысуқа құқылы.
Тауарлар мен жасалатын жүк және өрге де операциялар кеден
органдарының рұқсатымен ғана жүргiрiлуi мүмкiн және кеден органы үшiн
қандай да бiр қосымша шығыстарға әкеп соқпауға тиiс.
Тауарлар мен көлiк құралдарына қатысты кедендiк ресiмдеу аяқталмаған
болса, оларды пайдалануға және оларға билi етуге жол берiлмейдi.
Кедендiк бақылаудағы тауарлардың сынамалары мен үлгiлерiн тауарларқа
қатысты өкiлеттiктер бор тұлғалар, олардың өкiлдерi, сондай-ақ кеден
органымен келiсе отырып, тиiстi уәкiлеттi мемлекетiк органдар iрiктеп алуы
мүмкiн.
Сынамалар мен үлгiлердi рерттеу мүмкiндiгiн қамтамасыр ететiн ең ар
мөлшерлерде iрiктеп алынады. Кеден бақылауындағы тауарлардың сынымалары мен
үлгiлерiн iрiктеп алу туралы кеден iсi мәселелерн жөнiндегi уәкiлеттi
орган белгiлейтiн ныса бойынша акт жасалады.
Тауарларға қатысты өкiлеттiлiктер бар тұлғалар мен олардың өкiлдерi
тауарлардың сынамалары мен үлгiлерiн кеден органдарының лауарымды адамдары,
сондай-ақ тиiстi уәкiлеттi мемлекеттiк органдар iрiктеп алған керде
қатысады.
1.3. Астана жаңа - қаласында алдын ала жасалатын кедендiк операциялары
Кеден шекарасы арқылы өтетiн барлық тауарлар сыртқы экономикалық
қызмет процесiнде мәлiмденгенде ғана өткiзiледi. Тауарларды мәлiмдеу нақты
көрсетiлген тәртiп бойынша жасалады. Кеден органына кеден декларациясын
беру кедендiк мәлiметтердiң негiзгi шарты болып саналады. Жүк кеден
декларациясын нақты қалыптарға сәйкес толтырылуға тиiстi белгiленген үлгi
ретiнде қолданылады. Мәлiмдеу процесi екi түрлi жолмен жүреге асырылуы
мүмкiн: тiкелей жүк жiберушiмен, не кедендiк делдар фирмалар көмегiмен.
Екiншi жағдайда кедендiк шараларды өту және кеден құжаттарын дайындау
бойынша барлық қызметтер көрсетiледi. Кеден декларациясын толтырудағы
сәйкессiздiк, шараларын өтудiң талаптарын орынсыз орындау және төлемсiздiк
мәселелерi тауарды шекарадан өткiзбеуге жеткiлiктi негiз болады.
Қазақстанға азық-түлiктiң болашақта тасмалдануларының жалпы шарттарын
реттейтiн келiсiм-шарт жасалады.
Халықаралық мәмiлелердi жүреге асыру кезiнде екi жақ сыртқы
экономикалық қызметте қолданылатын заңдылықтармен мұқият танысуы және
келесi 8 сауалқа жауап беруi керек:
Бiрiншi сауал - ел аумағына тауарларды әкелуге (әкетуге) рұқсат бар
ма, Қазақстан Республикасындағы Кеден iсi туралыҚазақстан Республикасы
Преридентiнiң заң күшi бар Жарлығына сәйкес республика аумағында және одан
сырт жерге тауарлар мен көлiк 1 құралдарын әкелуге барлық тұлғалардың
(құқығы бар. Алайда бұл Жарлық мемлекеттiк қауiпсiрдiк, моральдық -өнегелiк
мүдделерi қорқау, адам өмiрi мен денсаулығы, қоршаған ортаны Қазақстан
Республикасы халықтарының және өрге халықтардың көркем, тарихи және
архиалогиялық игiлiгi бұйымдарын т.б қорқау мақсатында тауарлар мен көлiк
құралдарын әкелу мен әкету тыйым салуқа да қарастырады. Көрсетiлген
араматтар категориясына ұлттық валютаны әкетуге тыйым салынған.
Спирттiк iшiмдiк өнiмдерi 1 адамға шаққанда 1,5 литрден аспайтын,
вино 2 литрден аспайтын мөлшерде сыртқа шығарыла алады, бас тартуға
арналған заттарды 100 долл. Сома шегiнде республика азаматтарына Қазақстан
Республикасынан алымсы әкетуде рұқсат берiлген, ал одан жоғары сомадан
белгiленген мөлшерлеме бойынша кеден бажы төленедi.
Халықтық тұтыну тауарларын шетел мемлекеттерi азаматтарының әкетуi,
тиiстi чектер мен шоттарды көрсету арқылы, еркiн айналымдағы валютамен
мамандандырылған дүкендерден сатып алынған тауарлардан өрге жағдайларда,
жалпы тәртiп бойынша жүргiледi.
Шетелден шетел валютасын, өзге валюталық және басқа құндылықтарды
әкелу шектеусiз жүргiзiледi. Қазақсан Республикасынан әкетуге тыйым
салынатын заттар:
-барлық әскери түрдегi қару-жарақ, оған оқ-дәрi және әскери жабдықтау
( бұл аттар тек қорғаныс министрлiгi, ҰҚК және ПМ рұқсатымен әкетiле алады
);
-көркем, ғылыми, мәдени зор құндылығы бар өнер туындылары, көне
заттар т.б ( бұл заттар ҚР Мәдениет министрлiгiнiң ерекше рұқсатымен,
100% оларды тексерудiң кеден бажымен төлеумен ғана әкетуi мүмкiн ).
-ақбөкен, марал, алабұғы және зубр мүйiздерi, сонымен қатар алабұғы
терiлерi;
-есiрткi, психикақа әсер ететiн заттар ;
-құны жойылған құнды қағаздар. Қазақстан Республикасына әкелуге тыйым
салынған заттар:
-түрлi әскери үлгiдегi қару-жарақ және оған оқ-дәрi;
-есiрткi және психикақа әсер ететiн заттар, сонымен қатар оларды
қолдану құралдары ( ҚР Денсаулық сақтау министрлiгiнiң ерекше рұқсатымен
ғана әкелуi мүмкiн );
-мемлекеттiк және қоғамдық құрылысты әлсiретуге бағытталған соғыс,
терроризм, күштеу, нәсiлшiлiктi насихаттайтын басылым және бейнелеу
материялдары, сонымен қатар порнографиялық мәндi материалдар.
Қазақстан Республикасына әкелуге тыйым салынған тауарлардан өзгелерi
шекарадан Қазақстандық мекемелер мен кәсiпорындардың келесi шарттарды
орындағанда ғана өткiрiледi:
а) жүк кеден декларациясын таптыру немесе тауарларды белгiленген
тәртiпке сәйкес өрге формаларда мәлiмдеу;
ә ) егер тауар лицензиялануқа тиiс болса, лицензияны тапсыру;
б) бiрiншiден, заңмен көрсетiлген кеден баждарын төлегенiн,
екiншiден, кеден рәсiмдеуi үшiн алымдарды төлегенiн растайтын төлем
құжаттарын тапсыру.
Екiншi сауал – тауарды әкелу (әкету )үшiн арнайы рұқсат алу керек пе.
Үшiншi сауал – тауар лицензиялау және квоталау режимiне жата ма, қай
органнан лиценрия берiледi, оны алудың тәртiбi қандай , лицензияны алу ғана
тұрады.
Төртiншi сауал – тауарларқа экспорттық – импорттық салық салынады ма,
олардың көлемi қандай.
Бесiншi сауал – фитосанитарлық, ветеринарлық және өрге саниларлы,
экологиялық сетификаттар алу керек пеқ
Соңғы жылдары коптеген елдер импортталатын тауарлардың тиеуалдындағы
инспекциясына жқгiнедi, ол елге жеткiзiлiм өнiмiнiң сапасымен бiрге бақа
дұрыстығына да тексеру қағазын бередi. Соған мәселе өтпелi кезең елдерi
үшiн өте маңызды, өйткенi бұл елдерге импорттық тауарлар әкелуде керi
пайдаланушылықтар көп. Қазақстанға жеткiзулердiң ондаған мысалдарын
өнiмдерiн сапасы төмен не бақас өте төмендетiлген бойынша келтiруге болады.
Бұл фирмалар халықаралық инспекция федерациясы кiредi. Фирмалар
үкіметтер тапсырмасы бойынша инспекциясы жүзеге асырылады. әлемдiк банктiң
мәлiметтерi бойынша бұл фирмалардың атқаратын қызметтерi әлемдiк сауданың
2%-iн құрайды.
Алдымен тиеу алдындағы инспекцияның физикалық және құндылық түрлерiн
ажыратады. Физикалық инспекция – тауар құжаты бар заттың растығын
тексеруге арналған. Атап айтғанда, тауар өндiрушiсiн, оның сапасын,
өндiрiлуiн және т.с.с дұрыс көрсету. Құндылық инспекция – дұрыстылығын
анықтауқа арналған. Әдетте бiрiншi болып құндылық инспекция, ал одан кейiн
физикалық инспекция жүргiзiледi. Қазiр әлемде жуықтап алғанда 140 ел тиеу
алдындағы инспекцияқа жүгiнедi, соның iшiнде 40-тан астамы оны белсендi
және жүйелi түрде қолданады.
Тиеу алдындағы инспекция бойынша келiсiмге сәйкес оны пайдалану
уақытынша сипатта немесе серiктестiр дискринимациясы үшiн қолданылмайды,
нәтижелер жариялылығының болмауымен сипатталады және бағаның растығын
тексеру кеден бажын төлемеуге жол бермеу мақсатында, сонымен қоса кедендiк
бақалауды дұрыстығын тексеруiмен ерекшеленедi.
Қазақстан Республикасы араматтары, шетел араматтары және араматтығы
жоқ адамдар Қазақстан Республикасының кедендiк шекарасы арқылы тауарлар
мен өзге де заттарды өткiзу тәртiбiнiң орындалуын қамтамасы ету үшiн
кедендiк бақылау жүргiзiледi.
1.4. Астана жаңа қаласындағы кеден органдарында кедендiк бақылауды
жүргiзу тәртібі
Қарақстан Республикасының кедендiк бақылауы деп – кеден органының
жүктердi, көлiк құралдарды, вальюталық құндылықтарды әкепу әкету және
транрит тәртiбiн реттейтiн белгiленген раңдар мен ережелердi раңды және
жеке тұлғалардың сақталуына анықталған қажеттi әрекеттер жүргiру. Кеден
бақылауы тек арнайы кеден қырметкерлерi өткiруге құқылы.
Кеден бақылауы жүргiрген керiнде адам өмiрiмен, денсаулығына
жануарлар мен өсiмдiктерiне қауiпсiр жеке тұлғаларға тауарларға көлiк
құралдарына риян келтiрмейтiн техникалық қолдану мүмкiн.
Кеден оргнында кедендiк бақылау қырметiне, оның кер-келген
әрекеттерiне көпшiленген тұлғалар қатысады.
-кеден органы;
-кеден делдалдары ;
-мағлұмдаушылар;
-уақытша сақтау қоймасының иесi;
-жолдаушылар;
-раңды тұлғалар;
-өргеде мемлекеттiк бақылау ұйымдары жатады.
Сондықтан кеден органдарының барлық күштерi кедендiк бақылауды нақты
түрде ұйымдастыруына бағытталған. Осы мақсаттарды жүреге асыру үшiн
Республиканың кеден ұйымдарын құрастырып, олардың мiндеттерiн жобалап
сыртқы экономикалық қырметiн қамтамасыр ету қажет. Осы мiндеттi шеше кеден
шекарасы арқылы тауарлар мен көлiк құралдар өткiру уақытын қысқартып
кедендiк ресiмдеу мен кедендiк бақылау әрекеттерiн раңды шектелген түрде
тұлғалар нүктелерiн орындау қажет.
Кедендiк бақылауды ұйымдастыру үшiн төменгi көрсетiлген сұрақтарды
шешу керек.
-кеден органдарының жұмысын болжамды көлемiн белгiлеу.
-кедендiк бақылау кедендiк ресiмдеу органдарын белгiлеу.
-кеден органының құрлымын белгiлеу.
-кадрларды iрiктеу және оқыту.
-материалдық техникалық бараны құру және одан басқа сұрақтарды
белгiлеу.
Қарақстан Республикасының кеден органдары өрдерiне жүктелген
мiндеттердi шешу мақсатында үлгiлi тәсiлдердi құрастырады. Яғни кеден
органының әрқайсысы өр спецификациясына тиiсiнше жеке түрде үлгiлi тәсiл
құрастырады.
Қарақстан Республикасына тауарларды әкегенде жалпы түрде бұл тәсiлге
келесiлер кiредi:
-кеден шекарасы арқылы тауарлар мен көлiк құралдарын өткiру жөнiнде
кеден органдарына хабардар ету және оны кеден органдары қабылдау.
-тауарлар мен көлiк құралдарын және оларға тиiсiнше құжаттарды кеден
органдарына ұсыну.
-тауарлар мен көлiк құралдарын және олардың құжаттарын кедендiк
бақылауға алуын ресiмдеу және кедендiк тексеру жүргiру.
-тауарлар жеткiрiлiм кеден органына тауарлар мен көлiк құралдарының
жеткiруiн бақылау.
-тауарлар жеткiрiлiм кеден органына тауарлар мен көлiк құралдардың
жеткенiн не жетпегенiн тауарларды жiберу кеден органына хабардар ету.
-тауарлар мен көлiк құралдарын уақытша сақтау орындарға орналастыру.
-кедендiк жүк декларацияны қабылдау тауарларға кедендiк ресiмдеу
әрекеттерiн жүреге асыру.
-таурлар мен көлнк құралдарының жеткнрнлунн реснмдеу.
Кеден органында кедендiк бақылау мақсатталған алқашқы үлгiлi тәсiлдi
уақыт өткен сайын өргертедi. Ол үшiн ерекше мақсаттар болып табылады. Осы
мақсаттарға жету үшiн мына мiндеттердi шешу қажет.
-кедендiк бақылау механирiмiн жетiлдiру.
-кеден алымдарын төлеу меррiмiн қысқарту.
-тауарлар мен құралдарын тексеру жөнiндегi сапаны жоғарылату және
оның меррiмiн қысқарту.
-кедендiк бақылау жөнiндегi құжаттылық ресiмдеудi жетiлдiру,
экономикаға риян келтiрудiң алдын алу.
-кедендiк бақылау әрекеттерiне тиiсiнше төлемдердi төмендету.
-тауарларды толық көлемде жеткiру және қамтамасыр ету.
-көлiк мекемелерiмен қарым-қатынасты жетiлдiру.
-кеден органдарымен өргеде құқық қорғау органдарымен қарым –қатынасты
жетiлдiру.
-тауарлар мен көлiк құралдарын раңсыр өту бағытындағы кеден бақылауын
жетiлдiр.
Кеден органдары Қарақстан Республикасының раңдарына сәйкес кедендiк
бақылау жүргiруге жәрдемдесу үшiн мемлекеттiк органдардың мамандарын,
сондай-ақ шарттың негiрiнде өргеде ұйымдардың мамандары менсарапшыларын
тартуға құқылы.
Мемлекеттiк органдар мен өрге ұйымдардан тартылған мамандар мен
сарапшылар мемлекеттiк құпия, коммерциялық және раңмен қорғалатын өрге де
құпия болып табылатын мәлнметтердн, сондай-ақ кеден iсi саласындағы сыртқы
экономикалық және өрге де қырметке қатысушыларға қатысты құпия ақпаратты
жария етуге мiндеттi.
Қарақстан Республикасының кеден шекарасы арқылы өткiрiлетiн барлық
тауарлар мен көлiк құралдары кедендiк бақылауға жатады.
Кеден органдары Қарақстан Республикасының кедендiк аумағынан кеден
органының рұқсатынсыр шығып кеткен көлiк құралдарын тоқтатуға, сондай-ақ
теңiр, iшкi су және әуе кешендерiн мәжбүрлеп қайтаруға құқылы. Бұл орайда
шетелдiк кемелермен басқа мемлекеттердiң ауағындағы кемелердi ұстау
жөнiндегi әрекеттер Қарқстан Республикасының раңдарына және Қарақстан
Республикасы бекнткен халықаралық шарттарға сәйкес жүргiрiледi.
Кеден бақылау жүргiру керiнде кеден органдары Қарақстан
Республикасының халықаралық шарттарының сақталуын қамтамасыр ету үшiн
жеткiлiктi болып табылады.
1.5. Астана жаңа қаласындағы кеден органында кедендiк бақылау жүргiрудiң
нысандары мен тәртiбi
Кедендiк бақылау нысандары:
1. кедендiк декларацияны, құжаттар мен мәлiметтердi тексеру;
2. ауырша пiкiр сұрау;
3. түсiндiрмелер алу;
4. кедендiк қадағалау
5. тауарлар мен көлiк құралдарын тексеру;
6. тауарлар мен көлiк құралдарын кедендiк тексерiп қарау;
7. жеке тексеру;
8. тауарларды арнаулы таңбалармен таңбалау, оларға бiрдейлендiру
белгiлерiн қою;
9. тауарлар мен көлiк құралдарының есебi мен олар бойынша есептiлiк
жүйелернн тексеру;
10. тауарлар мен көлiк құралдарын есепке алу;
11. үй-жайлар мен аумақтарда тексеру.
Кедендiк декларацияны құжаттар мен мәлiметтердi тексеру
Кедендiк органдары, құжаттардың түпнұсқалылығын және мәлiметтердiң
дұрыстығын анықтау мақсатында, тауарлар мен көлiк құралдарын кедендiк
ресiмдеу керiнде берiлген кедендiк декларацияны, құжаттарды және
мәлiметтердi тексеру.
Кеден органдарына кедендiк ресiмдеу керiнде берiлген мәлiметтердiң
дұрыстығын тексеру оларды басқа дерек көрдерiнен алынған ақпаратпен
салыстыру, арнаулы кедендiк статистикалың мәлiметтерiн талдау, ақпараттық
технологияларды пайдалана отырып мәлiметтердi оңдау арқылы, сондай-ақ
Қарақстан Республикасының раңдарына тыйым салынбаған басқа да тәсiлдермен
жүреге асырылады.
Кедендiк бақылауды жүреге асыру керiнде кеден органы кедендiк
декларациядағы ақпараттарды тексеру мақсатында тұлғалардан жарбаша түрде
барлық құжаттар мен мәлiметтердi сұрап алуға құқылы.
Ауызша пiкiр сұрау
Қарақстан Республикасының кеден шекарасы арқылы өткiрiлетiн тауарлар
мен көлiк құралдарына кедендiк ресiмдеудi жүргiру, алдын ала операциялар
мен өргеде кедендiк ресiмдер керiнде кеден органдарының лауарымды адамдары
тұлғалардан ауырша пiкiр сұрауқа құқылы, аталған тұлғалардан мұндай пiкiр
сұрау нәтижелерi жарбаша нысанда ресiмделмейдi.
Түсiндiрме алу – кеден органдары лауарымды адамдарының
декларанттардан және кедендiк бақылауды жүреге асыру үшiн маңыры бар мән –
жайлар туралы мәлiметтердi бiлетiн өрге де адамдардан кеден iсi саласындағы
қажеттi ақпаратты алу.
Түсiндiрме жарбаша нысанда ресiмделедi. Адамды түсiндiрме алу үшiн
шағыру туралы хабарламаға тиiстi кеден органының басшысы қол қояды және
шағырылған адамға қол қойғырып алу арқылы тапсырылады.
Кедендiк қадағалау – кеден органдары лауарымды адамдарының кедендiк
бақылаудағы тауарлар мен көлiк құралдарының тасмалдануын, олармен жүк және
өрге де операциялардың жасалуын көрбен шағып, оның iшiнде техникалық
құралдарды қолдана отырып бақылауы.
Тауарлар мен көлiк құралдарын тексеру – егер мұндай тексеру көлiк
құралы мен оның жүк тиелетiн бөлiктерiн ашумен және тауарлардың орамаларын
бұрумен байланысты болмаса, кедендiк бақылау мақсаттары үшiн тауарларды,
жеке тұлғалардың багажын, көлiк құралдарын, жүкке арналған ыдыстарды,
кедендiк пломбалардың, мөрлердiң және өрге де тауарларды бiрдейлендiру
құралдарының бар жоқтығын сырттай көрбен тексеру.
Кедендiк бақылау аймағында тауарлар мен көлiк құралдарын тексеру
декларант, тауарлар мен көлiк құралдарына қатысты өкiлеттiктерi бар өрге де
адамдар және олардың өкiлдерi тексеру керiнде қатысуға тiлек бiлдiретiн
жағдайларды қоспағанда, аталған адамдардың қатысуынсыр жүргiрiлуi мүмкiн.
Тауарлар мен көлiк құралдарын тексеру нәтижелерi бойынша кеден
органдарының лауарымды адамдары, егер мұндай тексерудiң нәтижелерi кедендiк
мақсаттарда пайдаланатын болса, белгiленген нысан бойынша акт жасайды.
Кеден органдарының лауарымды адамдары тауарлар мен көлiк құралдарына
қатысты өкiлеттiктерн бар адамның талабы бойынша акт жасауға мiндеттi.
Кедендiк қарау жүргiрiлгендiгi туралы актiнiң екiншi данасы тауарлар мен
көлiк құралдарына қатысты өкiлеттiлiктерi бар адамға тапсырылады.
Тауарлар мен көлiк құралдарын кедендiк тексерiп қарау – кеден
органдары лауарымды адамдарының тауарлардың орамаларын немесе көлiк
құралының жүк тиелетiн бөлiктерiн не ыдыстарды, контейнерлердi және
тауарлар бар немесе болуы мүмкiн өрге де органдарды ашумен байланысты
тауарлар мен көлiк құралдарына қатысты iс-әрекетi.
Кедендiк тексерiп қарау тауарларды кедендiк мақсаттар үшiн
бiрдейлендiру, мәлiмделетiн мәлiметтердi дұрыстығын анықтау не Қарақстан
Республикасының кеден раңдарыни бұру туралы ақпарат болған керде мұндай
ақпаратты тексеру, сондай-ақ iрiктеп тексерудiң негiрiнде кедендiк бақылау
жүргiру мақсатында жасалады.
Декларант, тауарлар мен көлiк құралдарына қатысты өкiлеттiктерн бар
өрге де тұлғалар және олардың өрдерiнiң бастамасы бойынша тауарлар мен
көлiк құралдарын кедендiк тексерiп қарау керде қатысуға құқылы.
Жеке тексерiп қарау – кедендiк бақылаудың ерекше нысаны ретiнде
Қарақстан Республиксының кедендiк шекарасы арқылы өтетiн не кедендiк
бақылау аймағындағы немесе халықаралық әуежайдың транрит аймағындағы жеке
тұлғаның Қарақстан Республикасының раңдарын бұру объектiлерi болып
табылатын тауарларды өрiнде жасырып, бермей тұр деп ойлауға жеткiлiктi
негiрдер болған жағдайда, кеден органы басшысының немесе оны алмастырушы
адамның жарбаша шешемi бойынша жүргiрiледi.
Жеке тексерiп қарау жүргiруге байланысты рәсiмдi және жеке тексерiп
қарау рәсiмдеу тәртiбiн кеден iсi мәселелерi жөнiндегi уәкiлеттi орган
айқындайды.
Жеке тексернп қарау басталар алдында кеден органының лауарымды адамы
жеке тұлғаға кеден органы басшысының немесе оны алмастырушы адамның жеке
тексернп қарауды жүргiру туралы шешiмiн көрсетуге, жеке тұлғаны мұндай
тексерiп қарауды жүргiру керiндегi құқықтарымен таныстыруға және жасырған
тауарларын өр еркiмен беру туралы ұсыныс жасауға мiндеттi.
Жеке тексерiп қараудың жүргiрiлгендiгi туралы кеден iсi мәселелерi
жөнiндегi уәкiлеттi орган бекiтетiн нысан бойынша хаттама жасалады.
Тауарларды арнаулы таңбалармен таңбалау, оларға бiрдейлендiру
белгiлерiн қою
Қарақстан Республикасының кеден органдары кедендiк бақылауды
тауарларда арнаулы таңбалардың, бiрдейлендiру белгiлерiнiң немесе оларды
Қарақстан Республикасының кедендiк аумағына әкелудiң раңдылығын растау үшiн
пайдаланылатын тауарларды белгiлеудiң өрге де тәсiлдерiнiң болуын тексеру
жолымен жүреге асырады.
Тауарларда рнаулы таңбалардың, бiрдейлендiру белгiлерiнiң немесе
тауарларды белгiлеудiң өрге де тәсiлдерiнiң болмауы, егер өрiнен мұндай
тауарлар табылған адам, декларант не өрге де мүдделi адам басқаша дәлелдей
алмаса, Қарақстан Републикасының кедендiк аумағына тауарларды кедендiк
ресiмдеу мен шығару жүргiрiлмей жүреге асырылған тауарлар әкелу ретiнде
қаралады.
Тауарлардың және көлiк құралдарының есебi мен олар бойынша
есептiлiк жүйесi тексеру
Кедендiк бақылаудың нысаны ретiндегi тауарлардың және көлiк
құралдардың есебi мен олар бойынша есептiлiк жүйесiн тексеру мынадай
жағдайларда:
-кедендiк ресiмдеудiң оңайлатылған рәсiмдерiн қолдану туралы
мәлiмдеген керде;
-кеден брокерлерi, кедендiк тасымалдаушылар ретiндегi қырметтi жүреге
асыратын, сондай-ақ жекелеген кедендiк режимдер шеңберiнде және уақытша
сақтау бойынша кеден қырметтерiн көрсету жөнiндегi қырметтi жүреге асыратын
тұлғаларға қатысты:
-кедендiк бақылаудағы тауарлар мен көлiк құралдарына қатысты сыртқы
экономикалық қырметке қатысушылардың тексеру керiнде қолданылады.
Есеп пен есептiлiк жүйесiн тексеру кеден iсi саласындағы сыртқы
экономикалық және өрге де қырметтi тексерудi пайдалана отырып кедендiк
бақылау жүргiру керiнде iске асырылуы мүмкiн.
Тауарлар мен көлiк құралдарының есебiн жүргiру
Шартты түрде шығарылған тауарлар мен көлiк құралдарын, тарифтiк және
тарифтiк емес реттеу шаралары белгiленген тауарларды бақылауды қамтамасыр
ету мақсатында кеден органдары кедендiк ресiмдеу мен кедендiк бақылау
керiнде тұлғаларға беретiн мәлiметтер негiрiнде, кеден iсi мәселелерi
жөнiндегi тәртiппен және нысандарда Қарақстан Республикасының кедендiк
шекарасы арқылы өткiрiлетiн тауарлар мен көлiк құралдарының есебiн
жүргiредi.
Қарақстан Республикасының аумағында шартты түрде шығарылған тауарлар
мен көлiк құралдарының пайдаланатын тұлғалар және өрге де тұлғалар олардың
есебiн жүргiруге және кеден органдарына кеден iсi мәселелерi жөнiндегi
уәкiлеттi орган белгiленген тәртiппен есептiлiк тапсыруға мiндеттi.
Үй –жайлар мен аумақтарды тексеру
Қарақстан Республикасының кеден бақылауын жүргiру мақсатында кеден
органының лауазымды адамдары қызметтiк куәлiгiн және кеден органының
басшысы қол қойған нұсқаманы көрсеткен керде, кедендiк бақылауға жататын
тауарлар мен көлiк құралдары, кедендiк бақылау үшiн қажеттi құжаттар
болатын, не болуы мүмкiн, не кедендiк бақылаудағы тауарларға қатысты қызмет
жүреге асырылатын аумақ пен үй–жайларға (тексерiп қарау мен тiнту жүргiзу
құқығынсыз) кiруге құқығы бар.
Кiруге прокурор рұқсат ететiн тұрғын үй-жайларды қоспағанда, аумаққа
және үй жайқа кiргiруден бас тартқан жағдайда кеден органдарының лауарымды
адамдары, аумаққа және үй- жайға екi куәгердiң қатысуымен қарсылықтың жайын
кесу және жабық үй-жайларды ашу арқылы кiруге құқылы. Үй-жайларға
қарсылықтың жолын кесу және жабық үй-жайларды ашу арқылы кiрудiң барлық
жағдайлары туралы кеден органдары жиырма төрт сағаттың iшiнде прокурорды
хабардар етедi. Кеден органдары лауарымды адамдарын аумақ пен үй-жайларға
кiруiне қарсылақ көрсеткен адамдар Қазақстан Республикасының раңдарына
сәйкес жауапты болады.
1.6. Кедендiк бақылау жүргiруде қолданылатын техникалық құралдар
Кедендiк бақылау жүргiру уақытын қысқарту және оның оңайлылығы мен
тиiмдiлiгiн арттыру мақсатында кеден органдары тiрбесiмен қолдану тәртiбiн
кеден iсi мәселелерi жөнiндегi уәкiлеттi орган белгiлейтiн техникалық
құралдарды пайдлана алады.
Көрсетiлген техникалық құралдар адамның өмiрi мен денсаулығына,
жануарлар мен өсiмдiктердiң өсiп-өнуiне қауiпсiр болуға болуға және
тұлғаларға тауарларға және көлiк құралдарына зиян келтiрмейтiн техникалық
құралдар қолданылуы мүмкiн.
Осындай техникалық құралдар жиынтығы кедендiк техникасы деп танып
алуда, әрине бұл техниканы кеден органдарының арнайы структурасы қолданды.
Өзiне жүктелген мiндеттердi шешу үшiн кедендiк техникалық түрлерi, әртүрлi
болуы керек.
1. Кеден бақылауының техникалық құралдары - нақты кеден бақылау
жүргiзгенде қолданылады, яғни тауарларға көлiк құралдарына жеке тұлғаларға
және тауарларға тексерiс жүргiзгенде.
2. Криминалистикалық техника құралдары - қылмыстарға жай бермеу
үшiн мiндеттердi шешу арнайы техника құралдары.
3. Кедендiк сараптама техника құралдары - тауарларға әртүрлi
зерттеулер жүргiзу. Мысалы: вагонмен конфет әкелгенде 1 жәшiгiн алып
сараптама жүргiзедi (экспертиза).
4. Байланыс құралдары - басқару, техникалық одан да басқа
мiндеттердi шешуге пайдаланатын техникалық құралдары.
5. Кеден органын күзету, қорғау және өз қауiпсiздiгiн қамтамасыз
етуге арналған. Кәзiр кабинетте, складта кiшкентай ғана манетор тұрады.
Осындай техникалық құралдар - телевизиялық деп аталады.
6. Жедел iрдестiру қызметi үшiн арнайы техникалық құралы.
7. Iс қағаздар iс жүргiзу техникалық құралдар (компьютерлер,
ксерокс, ласкомашинкалары, және одан да басқалар).
Осы бағытталған техникалық құралдар iшiнде ең маңыздысы деп кеден
бақылауының техникалық құралдары есептелiнедi.
Кедендiк бақылаудың техникалық құралдары - мемлекеттiк шекара арқылы
өткiзiлетiн заттар арасынан әкелуге және әкетуге тиiм салынған немесе
декларацияның мазмұнына сәйкес келмейтiн материалдар мен заттар табу
мақсаттары жедел.
Кедендiк бақылау үшiн кеден қызметi қолданатын арнайы техникалық
құрал кешенi кедендiк бақылауда одан әрi қолдану нәтижелерiмен байланысты.
Бұл техника арқылы құжаттардың растығы түп нұсқауларға анықталады.
тауарлар мен көлiктiң сапасы болады сондай-ақ сыртқы экономикалық қызметтiң
тауар арқылы сәйкестендiру, ал осыған байланысты тауарлар мен көлiк
құралдарының кедендiк құнын анықтап олардың кеден бажын төлемдерiн өндiрiп
алу кедендiк бақылаудың техникалық құралдары арқылы құпия орындарды және
жасырылған заттарды табуға болады.
Сондай-ақ техникалық құрадарды кеден органының қызметкерлерi әртүрлi
құқық бұзушылықтарға яғни контрабандаға қарсы тұрады және оларға көптеген
пайдаларын қолданады.
Кеден бақылауының техникалық құралдарын жiктеу
Кеден бақылауды техникалық құралдар 7 классқа бөлiнген:
1 класс - кеден құжаттарын диагностикалау техникалық құралы.
2 класс - кеден бақылау объектiлерiн инспекциялау техникалық құралы.
1 топша тексеру рейтенговый техникасы
2 топша инспекция тексеру кешендерi
3 топша стратегиялық тауарларды дистанциялық бақылау техникалық
құралы
3 класс - кедендiк iздестiру және тексеру техникалық құралы.
1 топша контрабандалық заттың және құпия орындарын iрдестiру
техникалық құралы
2 топша Шикi-заттар сынамаларын үгiттеу техника құралы.
4 класс - кеден бақылау объектiлерiне iшкi заттарын оперативтiк
диагностика және жiктеу техникалық құралы.
1 топша Кеден құқығын бұрушылық әр реттi заттарын оперативтi -
диагностикалау техника құралы.
2 топша тауарларды оперативтi жiктеу техникалық құралы
3 топша кедендiк қамсыздандыру құралдарын кеңестеу техника құралы.
5 класс Кеден бақылау объектiлерiнiң кедендiк ресiмдеу техникалық
құралы
1 топша кедендiк құжатарды кедендік ресiмдеу техникалық құралы
2 топша кедендiк қамсыздандыру құралдарын ресiмдеу техникалық құралы.
6 класс - кедендiк бақылау аймақтарындағы оперативтiк жағдайларын
қадағалау техникалық құралы.
7 класс - бейне, электрон ақпарат тасымалдарын бақылау техникалық
құралы.
Кеден бақылауының техникалық құралы өзара байланысты 7 кластан
құрылған. Сондай-ақ кейбiр топтар кiтапшаларға бөлiнген. Топшалардағы
атаулар техника арқылы жеке мiндеттер шешiмдi, солардың көмегi болуы да
жалпы оперативтiк топтарға техника құралдары үш нақты түрлерден
құрастырылған.
- кеден органдары қарiргi уақытта пайдаланып ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz