Жеке кесімді еңбекақы

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 22 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Кіріспе 3

Негізгі бөлім
1. Адам құрамының есебі 4
2. Еңбекақы нысандары мен жүйелері 7
3. Қосымша жалақыны құжатпен ресімдеу жөне есептеу 16
4. Жалақыдан ұстап қалу жөне телемдер 19

Қорытынды 22

Әдебиеттер 23

Кіріспе

Қандай курстық жұмыс болмасын, оның маңызы мен мақсаты, бағыты және
басқа жұмыстардың арасында алатын өз орны бар екендігі белгілі.Солардың
ішінде, яғни басқа курстық жұмыстардан өзінің ерекшелігімен оқшауланатын
менің жұмысымның тақырыбы “Еңбек және еңбек ақы төлеу есебін ұйымдастыру”
деп аталады.Жалпы, мен өз жұмысымның барысында кәсіпорынның еңбек ақы
есебін жүргізу мәселесін қарастырамын.
Жұмысымның мақсаты – еңбек ақы төлеу есебін ұйымдастыру және қосымша
жалақыны құжатпен ресімдеу жөне есептеу қамту болып табылады.
Еңбекақы - қызметкердің орындаған жұмыс көлемі мен белгілеген еңбек
шарты және лауазым нұсқауына байланысты төлем. Еңбек тиімділігін арттырудың
әр түрлі ынталандыру жолдары болып, сыйақы, қосымша төлем, кепілді төлем
ақы және т.б. болып табылады. Жұмысқа алушы еңбекақы жүйесі мен нысанын
Еңбек туралы ережеге сәйкес, нақтылы еңбек жағдайын ескере отырып.
Қызметкерлер ережесі бекіткен жұмысшылар және жұмыс уақыты режімі бойынша
өздері белгілейді. Аталған ережелер жұмысқа алушыга тек еңбек шартына отыру
немесе еңбек режімін ұйымдастыру үшін ғана емес, сонымен қатар шығындар мен
төлемдерді негіздеу мақсатында да қажет.
Жалақы жеке жұмыс нәтижесі бойынша немесе ұжымның жұмыс нәтижесіне
байланысты төленеді. Бұл жағдайда қызметкерге белгіленген еңбекақы көлемі
заң бойынша белгіленетін төменгі еңбекақы мөлшерінен темен болмауы тиіс.

1. Адам құрамының есебі

Жаңадан жұмысқа алынған қызметкерге жұмысқа алушы (заң-ды немесе жеке
тұлға) жэне қызметкер (жеке тулга) арасында жеке еңбек келісімшарты жасалуы
тиіс.
Жеке еңбек келісімшарты дегеніміз жұмысшымен жұмыс беруші арасында
жазбаша жұмыс орны, келісімшарттың мер-зімі, еңбек режимі жагдайы, демалыс,
еңбекақы, екі жақтьщ ма-териалдық жауапкершілігі, басқа да жұмыскерді
элеумеггік тұр-мыстық қамтамасыздандыру сұрақтары бойынша келісім.
Әдетте, еңбекақы мөлшерін жұмыс беруші тағайындайды, ал жұмысшы немесе
қызметкер екі жақты келісімге сәйкес белгілі мамандығы бойынша берілген
жұмысты атқаруга міндеттенеді, ал жұмыс беруші басқа да төлем ақыларды
уақытылы төлеп отыруға міндеттенеді.
Жеке еңбек шарты мазмұлы мен сипатын жұмыс берушінің қаржы жағдайы мен
өндіріс алдындағы міндеттер мен оның са-лалық ерекшелігіне байланысты
анықталады. Әйтсе де Қазақстан Республикасының еңбек туралы заңындағы 7,8
жэне 9-баптар мін-детті түрде еңбек шартына енгізілуі тиіс.
16 жасқа толған әрбір азамат еңбек шартына отыруға құқылы. Ата-
аналарының рұқсатымен жасы 15-ке толған тұлга жұмысқа қабылданады, ал
кейбір ерекше жагдайларда ғана жасы 14-ке тол-ған тұлға қабылданады.
Келісім-шарт мерзімі заң бойынша белгіленбейді. Оны еңбек шартына
сәйкес қызметкер мен қызметке алушы бірге белгілей-ді. Егер еңбек шартында
оның мерзімі көрсетілмеген жағдайда, ол мерзімі шектеусіз мерзімге
тагайындалған деп есептеледі Жеке еңбек шарты жасалганнан соң жұмысқа
қабылдағандығы жайлы жұмыс беруші бұйрық (өкім) шығаруы тиіс. Кадрлар
бөлімі жұмысқа қабылдағандығы туралы бұйрық (өнім) негізінде жеке карточка
толтырып, еңбек кітапшасына жұмысқа қабьшдағандығы туралы белгі жасайды.
Еңбек кітапшасын жүргізу тәртібі Қазақ-стан Республикасының 15.02.2000 ж.
№35-П Еңбек кітапша-сын жүргізу тәртібі жөнінде оны бекіту инструкциясы
туралы Әлеуметгік қорғау жэне еңбек министрлігінің бұйрыгы бойынша жүзеге
асырылады.
Жеке еңбек шартынан баска жұмыска алушы қызметкермен азаматтық-құқықтық
келісімшартқа отыруға құқылы. Ондай ке-лісімшарт жеке арнайы тапсырмаларды
орындау үшін жасалады.
Азаматтық-қүдықтық келісімшарттың жеке еңбек шартынан айырмашылығы
орындаушы арнайы тапсырманы ұйымның ішкі еңбек тәртібіне тэуелсіз
орындайды.
Қызметаер мен жұмыс беруші арасындағы еңбек жэне элеу-меттік қатынас
ұйымдык шарт бойынша реттеледі. Мұндай шартқа отыру, жасау жэне оны жүзеге
асыру Қазакстан Республикасының Ұйымдық шарты жөніндегі 04.07.1992 жылғы
№1514-ХІІ зан бойынша анықталады. Бұл шарт жұмыс берушінің экономикалық
мүмкіндігіне байланысты, заң негізіңде белгіленген төменгі еңбекақыдан
жоғары деңгейде еңбекақы белгілей апады. Жұ_мыс беруші, сыйақы мөлшерін
ұйымдық шартқа сәйкес белгіленген мөлшерден кем тағайындай алмайды.
Қызметкер бір бөлімнен (цехтан) екінші бөлімге ауысқан жағдайда, басқа
жұмысқа ауысқандығы жөнінде маман бөлімінің қызметкері бір дана етіп бұйрық
(өкім) толтырылады. Бұйрыкка бұрынғы жэне жаңа жұмыс орны бөлімше
бастықтарының кол-дары қойылғаннан кейін кэсіпорын басшысының қолы
қойылады. Басқа жұмысқа ауысқандығы туралы бұйрык негізінде мамандар
бөлімі, қызметкердің жеке карточкасы, еңбек кітапшасы мен басқа кұжаттарына
белгі қояды.
Жыл сайынғы жэне баска да Еңбек туралы заңга, ережелер мен заң
актісі, ұйымдық шарт жэне демалыс графигіне байланысты қызметкерлерге
берілетін демалыс туралы бұйрық шығарылады, оны мамандар болімі екі дана
етіп толтырып, біреуін мамандар бөлімінде қалдырып, екіншісін бухгалтерияга
береді. Бұйрыққа не кәсіпорын басшысы, немесе құрылыс белімі бастығы
(мастер) колын қояды. Осы бұйрық негізінде мамандар бөлімі қызметкерге
демалыс берілгендігі туралы оның жеке карточкасына белгі қояды, ал
бухгалтерияда қызметкердің орташа еңбекақысы есептеліп, демалыс уақытына
тиесілі төлемі аныкталады.
Қызметкер жұмыстан шыққан жағдайдажеке, еңбек шартының токгатылғандығы
жайлы бұйрық шыгарылып, оны мамандар бөлімі екі дана етіп толтырып, бір
данасын мамандар бөліміне қалдырып, екіншісін бухгалтерияга өткізеді.
Бұйрыққа не кэсіпорын басшысы, немесе қүрылым бөлімі мастері қол қояды. Осы
бүйрық не-гізінде бухгалтерия қызметкерімен есеп айырысады.
Барлық қызметкерлер санаты жу_мыс уақытының пайдала-ну есебін,
жұмысшылар мен қызметкерлердің жұмыс уақыты режімінің сакталуына бақылау
жасау үшін, істелген жұмыс уақыты туралы ақпарат жэне еңбекакы есептеу
үшін, жұмыс уақыты та-белі жасалады. Табель оның құрылуына жауапты түлғамен
бір дана етіп, тиісті ресімделген соң бухгалтерияга беріледі. Табель-де
жұмысқа келмегендігінің себебі, толық емес жұмыс күн туралы, жұмыс
уақытынан тыс істелген жұмыс уақыты мен басқа да тиісті жағдайдан ауытқулар
тиісті құжаттар негізінде көрсетіледі. (еңбекке жарамсыздық қағазы,
мемлекеттік жэне қогамдық мін-деттемелерді орындағандығы туралы анықтама
жэне т.б.) Жұмыс уақыты есебі табельде жұмысқа келген күндерін көрсету
немесе тек ауытқуларын (келмей қалу, кешігу) көрсету аркылы жүргізіледі.
Табель нысаны қалауы бойынша, бірақ міндетті түрде жұмыс уақытының
пайдалану есебі көрінетіндей болуы тиіс.
Шаруашылық қызметінің процесінде жұмыска қабылдау жэне жұмыстан шығару
нэтижесінде қызметкерлердің саны өзгереді, жұмысы бойынша ауысулар
жүргізіледі. Адам құ_рамының есебін мамандар бөлімі жүргізеді. Ол жалпы
кэсіпорын бойынша, оның құрылымдық бөлімшелері бойынша қызметкерлердің саны
туралы жэне осы санның өзгерісінің себептері туралы; жынысы, жасы, санаты,
лауазымы, мамандығы, жұмыс стажы, білімі жэне басқа белгілері бойынша
қызметкерлер қүрамы туралы дерек-тер алуды қамтамасыз етеді. Адам күрамын
есепке алу үшін №Т-2 нысанындагы жеке карточка, ал гылыми қызметкерлер үшін
№Т-4 нысанындагы ғылыми қызметкерді есепке алу карточкасы қолданылады.
Жү_мысқа келген адамдар соңғы жұмыс орны туралы жазулар жазылған еңбек
кітапшасын мамандар бөліміне көрсетуге тиісті. Жаңадан жұмысқа алынған
қызметкерге еңбек кітапшасы толтырылады. Ол мамандар болімінде сақталады.
Оған табельдік нөмір тагайындалып, есеп айырысу карточкасы беріледі.
Бухгалтерия оған ай сайын жалакьі туралы мэліметтерді енгізеді. Жаңадан
қабылданғандарды жү_мысқа қабылдау туралы №Т-1 нысанындагы бү-йрықпен
(өкіммен) ресімдейді. Басқа жү_мысқа ауыстыру туралы №Т-5 нысанындагы
бү_йрық (өкім) қызметкерді бір бөлімшеден басқа бөлімшеге, бір лауазымнан
басқасына өткізуді ресімдеу кезінде қолданылады. Соның негізінде жеке
карточкада жэне еңбек кітапшасына белгілер қойылады. Демалыс беру туралы №Т-
6 нысанындагы бұйрық (өкім) жыл сайынгы жэне өзге дема-лыстарды ресімдеуге
арналған. Оның негізінде жеке карточкаға белгілер қойылады, онымен
бухгалтерия демалыс кезеңіне ақы төлеуді жүргізеді.
Еңбек шартын тоқтату туралы №Т-8 нысанындагы бүйрық (өкім) қызметкер
жұ_мыстан кеткен кезде қолданылады жэне кі-тапшасына жазулар жазуга, жеке
карточкасын жабуға, түпкілікті есеп айырысуга негіздеме болады. Өз еркімен
жұмыстан кеткен кезде қызметкер №Т-8 нысанының кері жагына өтініш жа-зады.
Материалдық жауапты адам қабылданған, ауысқан жэне жұмыстан кеткен жағдайда
толық материалдық жауапкершілік туралы шарт жасалып, жаңадан тагайындалған
адамдарға қүлды-лықтарды берудің тәртібі мен мерзімдері белгіленуі тиіс.
Қыз-меткердің жұмысқа қабылдану мерзіміне қарай былайша бөлінеді: тұрақты
жү_мысының аяқталу мерзімі көрсетілмеген, уақытша - 2 ай шамасындағы
мерзімге, маусымдық жү_мыстарды орындау кезеңіне (6 айдан аспайды). Ұлттық
Статистикалық агенттіктің 19.12.96 ж. №50 қаулысымен бекітілген жалдау
бойынша жұмыс жасайтындардың саны мен жалақысының статистикасы туралы
Нүсқаулыққа сәйкес қызметкерлердің өндірістік-шаруашылық қызметіне
қатысуына қарай қызметкерлер: өнеркэсіптік-өндірістік, өнеркэсіптік емес
болып бөлінеді.

Кәсіпорында жұмыс жасайтындарды тізімдік және тізімдік емес
қызметкерлер деп бөледі. Орындайтын атқарымына байла-нысты жұмыс
жасайтындарды жұмысшылар жэне қызметкерлер деп бөледі. Қызметкерлер
басшылар, мамандар жэне басқа қыз-меткерлер болып бөлінеді. Жұмысшыларды
өндіріс процесіне қатысуына қарай негізгі жэне көмекші деп бөледі
2. Еңбекақы нысандары мен жүйелері

Еңбекақы - қызметкердің орындаған жұмыс көлемі мен белгілеген еңбек
шарты және лауазым нұсқауына байланысты төлем. Еңбек тиімділігін арттырудың
әр түрлі ынталандыру жолдары болып, сыйақы, қосымша төлем, кепілді төлем
ақы және т.б. болып табылады. Жұмысқа алушы еңбекақы жүйесі мен нысанын
Еңбек туралы ережеге сәйкес, нақтылы еңбек жағдайын ескере отырып.
Қызметкерлер ережесі бекіткен жұмысшылар және жұмыс уақыты режімі бойынша
өздері белгілейді. Аталған ережелер жұмысқа алушыга тек еңбек шартына отыру
немесе еңбек режімін ұйымдастыру үшін ғана емес, сонымен қатар шығындар мен
төлемдерді негіздеу мақсатында да қажет.
Жалақы жеке жұмыс нәтижесі бойынша немесе ұжымның жұмыс нәтижесіне
байланысты төленеді. Бұл жағдайда қызметкерге белгіленген еңбекақы көлемі
заң бойынша белгіленетін төменгі еңбекақы мөлшерінен темен болмауы тиіс.
Тәжірибе жүзінде еңбекақыны ұйымдастырудың негізгі екі нысаны мерзімдік
және кесімді қолданылады.
Мерзімді еңбекақы - еңбекақы төлеу жұмыспен өтелген уақыттағы тарифтік
ставкалар немесе қызметақылар бойынша жүргізіледі. Мерзімдік еңбекақы - жай
және мерзімді сыйақылар болып бөлінеді.
Жай мерзімдік еңбекақы тек жұмыспен өтелген уақытпен және қызметкердің
тарифтік ставкасымен немесе қызметақымен аныкталады.
Мерзімдік-сыйақылык еңбекақы кезінде тек нақты жұмыспен етелген уақыт
қана ескеріліп қоймай, сондай-ақ еңбектің соңгы нәтижесі ескеріледі
(белгілі бір көрсеткіштерге қол жеткізгені үшін сыйақы көзделеді).
Келісімді еңбекақы жағдайында, қызметкерге еңбекақы әрбір орындалған
немесе өндірілген өнім үшін алдын ала белгіленген мөлшерде есептеледі.
Кесімді еңбекақы мынандай жалакы жүйесіне бөлінеді:
Тікелей кесімді жүйе.
Кесімді-сыйақылық жүйе.
Ілгерішіл-кесімді жүйе.
Жанама-кесімді жүйе.
Аккордтық жүйе.
Тікелей кесімді төлемде жалақының мөлшері тек шыгарылған бүйымның саны
мен өнім бірлігі үшін белгіленген бағалауға тәуелді болады.
Кесімді-сыйақылық төлемде кесімді жалақы сомасынан басқа, белгілі бір
сандық және сапалық көрсеткіштерге қол жеткізгені үшін сыйақы есептейді.
Ілгерішіл-кесімді төлемде өндірілген өнімді белгіленген нормалар
шегінде тікелей бағалаулар бойынша төлеу көзделген. Ал нормадан тыс
бұйымдарды шығару көтермеленген багалаулар бойынша (2 есе кесімді
багалаудан аспайтындай) төленеді.
Жанама-кесімді жүйе жабдықтарға және жұмыс орындарына қызмет көрсетуші
жұмыскерлердің еңбек өнімділігін өсіруге ынталандыру үшін қолданылады.
Мұндай жұмыскерлердің еңбегі олар қызмет көрсететін негізгі жұмысшылар
өндіретін өнімнің есебінен жанама-кесімді бағалаулар төленеді.
Аккордтық жүйеде орындалатын жұмыстың көлемі алдын ала белгіленіп,
бағалау белгіленеді. Жұмыс орындалу мерзімін көрсету арқылы бағаланады.
Жұмысты орындауға наряд жазылады да, онда табыстың жалпы сомасы, жұмысты
аяқтау мерзімі, көрсеткіштер мен сыйақының мелшері көрсетіледі. Бұл құрылыс
саласында жиі қолданылады.
Кесімді, соңдай-ақ мерзімді еңбекакылар жеке түрде және ұжымдық
(бригада) түрде жүзеге асырылуы мүмкін.
Бригадалық нысан әдетте кәсіптерді қоса атқару және орындаушылар бірін-
бірі ауыстыру қажет болғанда қолданылады. Бригада ұжымының жалақыны және
жұмыстың жалпы нәтижесіне бригаданың әрбір мүшесінің шынайы үлесін ескере
отырып, сыйақыны анықтауға қүқығы бар.
Жеке кесімді еңбекақы. Табыс - әрбір жұмысшының жұмыс нәтижесіне
байланысты. Ол белгіленген бағалауды дайындалған бұйымдардың сапасына
көбейту жолымен аныкталады
Мысал. Кесімді ақы алатын жұмысшыға бірлігі 250,56 теңгеге багаланатын
30 бөлшекті әзірлеу тапсырылды. Жалақысы 30 x 250,46 = 7 513,80 теңге.
Бригадалық кесімді еңбекақы
Жұмысшылардың жалақысы бригаданың, учаскенің жұмыс нәтіжесі бойынша
анықталады. Бағалаулар жеке (әрбір кәсіпке) және кешенді (ұжымдық) болуы
мүмкін.
Жеке бағалауды қолданған кезде жалақы жұмыстың осы түрінің бағалауын
бригада, цех, учаске жасаған (өңдеген) бұйьш (жұмыс) санына көбейту жолымен
аныкталады.
Кешендік бағалауды қолданған кезде бригаданың кесімді табысы
анықталады. Ол бригада мүшелерінің арасында жалақы тарифіне пара-пар
бөлінеді (жұмысшы разрядының тарифтік ставкасын нақты жұмыспен өтелген
сағаттарға көбейту аркылы).
Мысал. Құрамында 3-ші, 5-ші, 6-шы разрядты 3 адам бар кесімді ақы алушы
жұмысшылар бригадасы әрқайсысы 8 040,40 теңгеден бағаланған екі машинаны
жинады.
Ахметов 80 сағат жұмыс істеген (6-разряд),
Ким 60 сағат жұмыс істеген (5-разряд),
Петров - 70 сағат жұмыс істеген (3-разряд).
Бригаданың жалақысы 8 040,40 * 2 машина = 16 080,80 теңге.
Тариф бойынша жалақы: Ахметов 80 х 100 = 8 000 теңге
Ким 60 х 80 = 4 800 теңге,
Петров 70 х 56 = 3 920 теңге.
Нақты жалакыны белу коәффициенті 16 080,8 (8 000 + 4800 + 3 920) = 0,96
Айлық жалақы: Ахметов - 8 000 х 0,96= 7 680 теңге,
Ким - 4 800 х 0,96 = 4 608 теңге,
Петров - 3920 х 0,96 = 3 000 теңге.
Жиыны: 16 080,80 теңге

Жанама-кесімді жүйеде қызмет көрсетуші жұмысшылардын жалақы мөлшері осы
жұмысшылар қызмет көрсеткен негізгі өндірістік жұмысшылар еңбегінің
түпкілікті нәтижесіне тікелей тәуелді болады. Бұл орайда жанама-кесімдік
багалау қызмет көрсетуші жұмысшылардың тарифтік жалақысының негізгі
жұмысшылар жоспарлаган енім шығарылымының санына қатынасы ретінде
аныкталады.
Мысал: Жөндеуші жұмысшы Кимнің жалақысы тариф бойынша - 14 400 теңге.
Участке бойынша жоспарланган шығарылым (өндірістік тапсырма) 1 000 бірлік.
Механикалық цехтың жұмыс-шысы Ким қызмет көрсеткен станокта 1 200 бірлік
әзірлеген. Жанама-кесімді бағалау - 14 4001 000 = 14,40 теңге.
Кимнің жалақысы - 1200 х 14,40 =17280 теңге. Ілгерішіл-кесімді жүйе
нормадан тыс шығарған өнімі үшін кесімді ақы алатын жұмысшыларды
ынталандыруға қолданылады. Өндірістік тапсырма шегінде шығарылған өнім үшін
төлем тікелей кесімді бағалаулар бойынша жүргізіледі. Тапсырмадан тыс өнім
үшін - жаңа бағалаулар бойынша.
Аккордтық жүйе жұмысшылардың жалақысын нормаланған тапсырма (шығарылым
уақытының нормасы) мен бағалау алдын ала белгіленген жұмыстың барлық
көлемінің орындалуы анықгайды. Бүл нысан жұмысшылардың жеке тобына немесе
бригадалар ұжымына (көбіне құрылыстар) қолданылады.
Жалақы - бұл еңбек өлшемі мен тұлыну өлшеміне бақылау жасауды жүзеге
асыруға көмектесетін маңызды экономикалық құрал (түтка). Шаруашылык
субъектісінің түріне қарамастан әрбір қызметкердің кірісі субъект жұмысының
түпкілікті нәтижелерін ескергенде, оның жеке үлесімен анықталады және
салыктармен реттедінеді. Жалақы тұлынушы кірісінің үлкен бөлігін құрайды,
сондықтан да сұраныстың мөлшеріне, тауардың тұлынысына және олардын
бағасына елеулі әсер етеді.
Жалакынын номиналды және шынайы түрлері болады. Номи-налды жалақы
дегеніміз жалдамалы еңбектің қызметкері өзінің күндік, апталық, айлық
еңбегі үшін алатын ақша сомасы. Номиналды жалақының мөлшеріне қарап
табысының деңгейі жайында айтуға болады, бірақ тұлынудың деңгейі мен
адамның әл-ауқаты жайлы айту мүмкін емес.
Шынайы жалақы - алган ақшаға сатып алуға болатын өмірлік игіліктер мен
қьізметтердің жиыны. Ол номиналды жалақыға тікелей қатынаста және түлыну
заттары мен ақылы кызметтердің бағасы деңгейімгн кері қатынаста болады.
Жалақы - өнімнің өзіндік құнының негізгі әлементтерінің бірі болып
табылады, сондықган да жалақы есебінің дұрыс ұйымдастырылуы еңбек
өнімділігінің артуына, өнімнің өзіндік кұнының кемуіне және еңбеккерлердің
емір деңгейінің жақсаруьша себепші болады.
Қызметкерлермен есеп айырысу есебінің негізгі міндеттері:
Еңбектің саны мен сапасына, шығарылым нормасының орындалуына, жұмыс уақыты
мен жалақы қорының пайдаланылуына бақылау жасау.
Объектінің әрбір қызметкеріне жалақыны дер кезінде және уактылы есептеу.
Жалақынан дер кезінде және дұрыс ұстап қалу.
Белгіленген мерзімдерде қызметкерлермен еңбекақы бойынша есеп айырысуды
жүргізу.
Есептелген жалақыны өнімнің, жұмыстың, қызметтің өзіндік құнына дер кезінде
және дұрыс енгізу.
Өндірістік процеске басшылық жасау операцияларына қажетті еңбек пен жалақы
туралы деректерді алу.
Еңбек және жалақы бойынша статистикалық есептемені жасау.
Мерзімді еңбеақы. Кәсіпорында 100 адам жұмыс істейді, оның 80-і жұмысшы
да, ал 20-сы қызметкерлер. Отыз қызметкерге еңбекақы, олардың мамандығы мен
атқаратын міндеттеріне байланысты белгіленген:
10 адам - 9-разряд;
8 адам — 11 -разряд;
4 адам - 14-разряд;
4 адам - 16-разряд;
2 адам - 19-разряд;
2 адам - 21-разряд.

Ұжымдық келісім бойынша 1-ші разрядтық ставка 18000 теңге көлемінде
бекітілген. Кәсіпорын жұмыс режімі - жұмасына 5 күн (еткен айдағы жұмыс
күні 21) 14-разряд бойынша 3 қызметкер откен айда 18 күн жұмыс істеген.
Сонда өткен айдың еңбекақысы былайша есептеледі:
9-разряд бойынша = 18000 х 1,78 х 10 = 320400 теңге
11-разряд бойынша = 18000 х 2,05 х 8 = 295200 теңге
14-разряд бойынша = 18000 х 2,55 х 4 = 45900 теңге
14-разряд бойынша 3 адам, аи ішінде толық жұмыс істемеген сондықтан,
олардың еңбекақылары былайша есептеледі: = (18000 х 2,55)-21 х 18 x 3 =
118028 теңге
16-разряд бойынша = 18000 х 2,95 х 4 = 212400 теңге
19-разряд бойынша =18000 х 3,67 х 2 = 132120 теңге
21-разряд бойынша = 18000 х 4,24 х 2 = 152640 теңге
Қызметкерлердің айлық мерзімді еңбекақысы = 1276688 теңге
Ілгерішіл-келісімді жүйе өткізу бөлімінің 8 қызметкеріне еңбекақы
ілгерішіл-келісімді жүйе бойынша төленетін болып белгіленген. Әрбір
өткізілген (сатылган) 100 тауар үшін 1000 теңге, егер қызметкер 100 дана
тауардан артық сатқан жағдайда әрбір келесі сатылған тауар үшін және 200
теңге.
Өткізу бөлімінің 3 қызметкері ағымдагы айда әрқайсысы 230 дана тауардан
сатқан, 2 қызметкер - 190 данадан, ал тағы да 3-еуі - 160 данадан сатқан.
Ағымдағы айда сатумен айналысатын қызметкердің еңбекақысын есептейміз.
230 данадан тауар сатқан қызметкердің еңбекақысы:
(1000 + (230 - 100) х 200) х 3 = 81000 теңге.
190 данадан тауар сатқан қызметкерлердің еңбекақысы:
(1000 + (190 - 100) х 200) х 2 = 38000 теңге.
160 данадан тауар сатқан қызметкерлердің еңбекақысы:
(1000 + (160 - 100) х 200) х 3 = 39000 теңге.
Тауар сатумен айналысқан барлық қызметкерлердің еңбекақысы:
81000 + 38000 + 39000 = 158000 теңге.
Тікелей келісімді жүйе. Негізгі өндіріс цехының 80 қызметкеріне,
белгіленген келісімді және жалақы бойынша, шығарылған 100 дана өнім үшін
төлемі 560 теңге көлемінде белгіленген. Шығарылған өнім есебін, әрбір
қызметкер бойынша және шығарған өніміне сәйкес оның еңбекақысы есептеледі.
Ағымдағы айда қызметкерлер 200000 дана өнім өндіріп, олардың жалпы
еңбекақысы мынаған тең болған:
200000 : 80 х 560 = 1 400 000 теңге.
Аккордтық жүйе. Қосалқы өндіріс қызметкерлеріне еңбекақы аккордтық жүйе
бойынша есептеледі. Негізгі өндірістің цех жұмысшыларына істеген жөндеу
жұмыстары үшін есептелген еңбекақы 400000 теңге,
жұмысты орындауға жұмсалған барлық уақыт мөлшері 160 адамсагат,
оның 50 адамсағат - 3 ағаш шеберінің жұмсаған уақыты,
40 адамсағат 6 қыздырушының жұмсаған уақыты,
20 адамсағат 4 әлектриктің жұмсаған уақыты,
40 адамсағат - 15 сылақшылардың жұмсаган уақыты,
10 адам сагат 2 жөндеу жұмыстарымен айналысатын жұмысшылардың жұмсаган
уақыты (шартты түрде, әр жұмыс тобы бойынша істелген жұмыс уақыты бірдей).
Демек, орындаган жұмыстары үшін жұмысшылардың еңбекақысы былайша
есептеледі:
Ағаш шеберлерінікі: 400000 : 160 х 50 = 125000 теңге, ал бір
жұмысшынікін анықтау үшін осы соманы жұмысшылар санына бөлеміз,
яғни 125000 теңге : 3 = 41666 теңге,
кыздырушылардьщ барлық еңбекақысы, 400000 теңге : 160 х 40 = 100000
теңге,
ал бір қыздырушыга шаққанда: 100 000 теңге : 6 = 16666 теңге.
Электриктер еңбекақысы: 400000 теңге : 160 х 20 = 50000 теңге,
ал бір электриктікі: 50000 теңге : 4 = 12500 теңге.
Сылақшылар енбекақысы: 400 000 теңге : 160 х 40 = 100 000 теңге,
бір сылақшыньщ еңбекақысы: 100 000 : 15 = 7000 теңге.
Жөндеушілср еңбекақысы: 400000 ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.