Шаруашылық операциялар циклдері аудитінің ерекшеліктері

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 51 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі

Құқық және бизнес колледжі

Тақырыбы: "Шаруашылық жүргізуші субъектінің ағымдағы

активтер аудиті"

Тексерген:Қорабаев Б. С

Орындаған:Қамажанова С. Г

Семей 2009ж

Жоспар:

Кіріспе . . . 3-4

1. Шаруашылық жүргізуші субъекті аудитінің теориялық аспектісі

1. 1Шаруашылық операциялар циклдері аудитінің ерекшеліктері . . . 5-11.

1. 2 Бизнесті категориалдық талдаудың негіздері . . . 12-16

1. 3 Аудиттелетін бизнестің тиімділігін бағалаудың критерийлері . . . 17-19

2. Шаруашылық жүргізуші субъектінің қызметін аудиторлық бағалау

2. 1Бизнес тиімділігі операциондық аудиттің әдістемесі . . . 20-22

2. 2 Бизнес ұйымдардың өтімділігі мен қаржы тұрақтылығын бағалау . . . 23-27

2. 3 Коммерциялық ұйымдардың қаржы жағдайы мен қызмет тиімділігін кешенді бағалау . . . 28-35

3. Ағымдық активтер аудитінің қазіргі жағдайдағы ерекшелектері мен жетістіктерін жеңілдету жолдары

3. 1 Тіркелген активтер 2009 жылы . . . 36-38

3. 2Тауарларды (жұмыстарды, қызмет көрсетулерді ) өткізуден түскен табыс . . . 39-41

3. 3 Бағамдық айырма мен басқа да табыстар . . . 42-43

Қорытынды . . . 44-45

Қосымшалар . . . 46-51

Пайдаланылған әдебиеттер . . . 51

Кіріспе

Қазақсатан Республикасында аудит фирмасы алғаш рет 1990 жылы Қазақстан Кеңес өкіметінің Минисрлер Кеңесінің қаулысы бойынша құрылды, яғни 15. 11. 1990 жыл №60-шы қаулысымен. Осы қаулы негізінде Республиканың Қаржы Министрлігі жанынан шарушылық есеп принципінде аудит орталығы «Қазақстанаудит» фирмасы ашылды, ал облыстарда оның териториялық бөлімшелері құрылды. 1992 жылдан бастап дербес акционерлік компания болып, Республикамыздағы барлық түрдегі меншіктегі кәсіпорындары, мекемелерге аудиторлық қызмет көрсетіп отырды.

Жалпы аудит латынның «audio» деген сөзінен шыққан. Ол «тыңдап тұр» деген мағына білдіреді. Яғни, шарушылық жүргізуші субъектінің тиісті ақпаратын тексеруші, бақылап басқарушы, тыңдаушы. Аудитор кірістік операцияларды көрсетуде қолданылатын бухгалтерлік есептің жүйесін, сондай-ақ бақылау әдістемесін талдағанда негізінде сауда операциялары санкцияланғанын және тиісті тәртіппен тіркелгенін, яғни бақылау мақсаттары орындалғандығын растайтын процедураларға көңіл бөледі.

Дж. К. Робертсон, Э. А. Аренс және Дж. К. Лоббек, А. Д. Шеремет және В. П. Суйц, К. Ш. Дюсембаев, М. С. Ержанов, К. Друри, Э. С Хендриксен және М. Ф. Ван Бреда, Л. А. Бернстайн сияқты белгілі шетелдік және отандық ғалымдардың еңбектерінде жалпы аудитті ұйымдастырудың, шаруашылық жүргізуші объектілерді қаржылық есеп беру мен қаржылық талдау аудитінің әдіснамалық проблемалары қаралады. Алайда, оларда бизнестің қаржы -экономикалық талдауы мен кешенді операциондық аудитті немесе шаруашылық жүргізуші субъекті іс -қызмет түрлерін ұйымдастыру мәселелеріне арналған арнайы бөлім мен немесе жеке әдістеме жоқ

Осы курстық жұмыс барысындағы менің тақырыбым «Шаруашылық жүргізуші субъектінің ағымдағы активтер аудиті».

Шаруашылық жүргізуші субъектінің операцияларын жүргізу кезінде, халақаралық іс-тәжірибе көрсеткендей пайда болған шаруашылық жүргізуші операцияларын цикілі деп аталатын, есепті жеке объектілері арасындағы өзара байланысты бөлсе, аудиторлық текесеруді жүргізу процесі оңтайлы болады. Іс -әркеттің әр түрлі салаларындағы сан мен бірізділік бірдей болмағанымен, экономикалық нақты секторындағы көптеген компаниялар үшін неғұрлым маңыздылары мыналар:

1. Сатып алу цикілі, яғни алу мен дайындау, кредиторлық борыштың пайда болуына әкелетін тауарлық -материалдық құндылықтырды дайындау жөніндегі шарушылық жүргізуші субъектілерінің операцияларын біріктіреді.

2. Өндіріс цикліне еңбек құралдарын, еңбек керек -жарақтарын және өнімді дайындау мен шығару үшін еңбектің өзін өндірістік тұтыну бойынша шаруашылық операциялары кіреді.

3. Өткізу мен табыс табу циклінде дайын өнімді өткізуге, дебиторлық борыштың пайда болуымен және қаржылық қорытындыларды жасаумен байланысты операциялар бар.

4. Қаржылық -инвестициялық цикл процестермен операциялардың активтерді алу, дивиденд пен пайыз алу жөніндегі сан алуандық сипатталады.

5. Төлеу цикліне қолма -қол және қолма -қол емес ақша қозғалысына, дебиторлық және кредиторлфқ борышты ақшалай төлеу жолымен де, өзара басқа да талаптарды есепке алу операциялары арқылы да өтеуге байланысты шарушылық жүргізу субъектілерінің операциялары жатады.

Курстық жұмысымды орындау барысында мынадай әдебиеттерді қолдандым: Д. О. Абленов, Қ. Б. Абленов, «Ақиқат»журналы, Бухгалтер бюлетені және де тағы да басқа журналдар, газеттер.

Менің курстық жұмысымның мақсаты шаруашылық жүргізуші субъектілерінің ағымдағы активтер аудитін жүргізудің ерекшекліктерін қарастырып, оның дұрыс ұйымдастырылуна бақылау жасап, субъектінің аудитінің тиімділігін бағалап, ҚР -дағы шаруашылық жүргізуші субъектінің ағымдағы активтер аудитінің нақты, әрі дұрыс жүргізілуіне зор көңіл аударып, барлық операцияларының заңға сәйкестігін зерттеу болып табылады.

1. 1 Шаруашылық операциялар циклдері аудитінің ерекшеліктері

Халықаралық іс-тәжірибе көрсеткендей, егер сегменттері ретінде шаруашылық операцияларын атқарған кезде пайда болған шаруашылық операцияларының циклі деп аталатын, есептің жеке объектілері арасындағы өзара байланысты бөлсе, аудиторлық тексеруді жүргізу процесі оңтайлы болады. Іс-әрекетің әр түрлі салаларындағы сан мен бірізділік бірдей болмағанымен, экономиканың нақты секторындағы көптеген компаниялар үшін неғұрлым маңыздылары мыналар:

Сатып алу циклі (алу мен дайындау), кредиторлық борыштың пайда болуына әкелетін тауарлық-матриалдық құндылықтарды дайындау мен айналымнан тыс актвтерді жасау және алу жөніндегі шаруашылық операцияларды біріктіреді.
Өндіріс цикліне еңбек құралдарын(материалдық емес активтер мен негізгі құралдар), еңбек керек-жарақтарын(тауарлы-материалдық қорларды) және өнімді дайындау мен шығаруүшін еңбектің өзін (өндірістік-шаруашылық жұмыстарын орындау мен оларға төлеу) өндірістік тұтыну бойынша шаруашылық операциялары кіреді.
Өткізу мен табыс табу циклінде дайын өнімді өткізуге, дебиторлық борыштың пайда болуымен және қорытындыларды жасаумен байланысты операциялар бар.
Қаржылық-инвестициялық цикл процесер мен операциялардың активтерді алу, іс-әрекеттің әр түрлі салалары мен инвестициялау, бағалы қағаздарға немесе басқа кәсіпорыедарға салу, дивиденд пен пайыз алу жөніндегі сан алуандық сипатталады.
Төлеу цикліне қолма-қол және қолма-қол емес ақша қозғалысына, дебиторлық және кредиторлық борышты ақшалай төлеу жолымен де, өзар талаптарды есепке алу немесе бартерлік операциялар арқылы да өтеуге байланысты шаруашылық операциялар жатады.

Бақылау жүйесінің тиімділігі көбіне есепті мерзімнің аяқталуына дейін бағаланады, бұл аудиторларға әрбір цикл бойынша бақылаудың сапасын бағалауға, тестілеу процедураларын жүзеге асыруға және жыл соңында орындалатын тексерудің алдын-ала бағдарламасыа өзгерістер енгізуге мүмкіндік береді. Кейіннен аудиторлық жұмыстың ақырғы жоспары жасалады. Сонымен бірге әрбір циклдің жалпы және арнайы бағыттары бойынша тексерістің нақтылы процедураларын анықтайды.

Өткізу циклін бақылау мен кірістерді алу тиімділігін бағалаған кезде мыналардың барысында жүзеге асатын шаруашылық операциялары қарастырылады:

А) тапсырыстарды бақылау;

Ә) кредиттер беру;

Б) тауарлармен көрсетілетін қызметтерді ұсыну;

В) тұтынушыларға шот көшірмелерін беру;

Г) борышыты (мерзімі өткен шоттарды) төлету;

Ғ) ақшалай түсім алу;

Шығарылатын өнім тұтынушыларын айқындап алу, қаржыландыру көздерін, ақша алуды, айналымнан актив қорларын сатып алуды, еңбек пен материалдардың дайын өнімге айналуы, оларды өткізу мен кіріс алуды анықтау кіретінін, іс-әрекеттің әрқилы түрлеріне циклдіәк амал-тәсілді қолдану қолайлы екендігін атап өткен жөн(2. сызба)

Әдетте тауарлар мен көрсетілетін қызметтерді өткізу процесіне қызметтің мынадай түрлері кіреді: сатып алушылардың тапсырыстарын алу мен тіркеу; несие мен тауарларды жөнелту жағдайларын белгілеу; тапсырыстарды орындау (тауарлар жөнелтуді тіркеу немесе көрсетілетін қызмет ұсыну) туралыбелгі кіреді.

Аудитор кірістік операцияларды көрсетуде қолданылатын бухгалтерлік есептің жүйесін, сондай-ақ бақылау әдістемесін талдағанда негізінде сауда операциялары санкцияланғанын және тиісті тәртіппен тіркелгенін, яғни бақылау мақсаттары орындалғандығын растайтын процедураларға көңіл бөледі. Мұндай мақсаттараудиттің кіріс алу шоттарының, аяқталуы, дәлдігі мен болуы сияқты міндеттерімен тығыз орындалады. (2. сызба)

Сатып алушылардың тапсырыстарын түсу шамасына қарай бақылаудың мақсаты ықтимал дайындық болып табылады. Мұндай бақылаудың болмауы немесе тиімділігінің жеткіліксіздігі қаржылық есептерді бұрмалауға әкеліп соқтырады. Дегенмен аудитор сауда тапсырыстар процедураларымен транспорттық жүк құжаттар жасалып болмаған мезетке дейін таныса алады.

Әкімшілік сатып алушыларға берілетін кредит мөлшерін анықтайтын процедураны жасап шығарады; тиісті тәртіппен бұл туралы ақпарат береді; оны оқтын-оқтын қайталайды, сосын орындалуын бақылайды. Әрбір компанияның өзінің кредитшеңберін анықтау, баға белгілеу және басқа жағдайларының процедурасы болады, дегенмен кредит бөлімшелері көпшілігінің іс-тәжірибесі ұқсас. Тұрақты, сенімді сатып алушылардың тапсырыстары, егер тек кредитттің белгіленген мөлшерінен аспаса, автоматты түрде орындалады. Кредит бөлімі мезгіл-мезгіл жарияланатын көздер немесе қаржылық есеп сұрауы арқылы сатып алушылардың қаржылқ жағдайы нашарламағанына көз жеткізеді. Осылайша жаңа сатып алушылардың кредитке қабілеттілігі тексеріледі. Көптген компаниялар кредитті ұлғайтпастан бұрын және кредиттікчек жазбас бұрын ең аз шамадағы цифрді белгілейді. Кез келген жағдайда кредитке санкция әдетте кредит бөлімі бастығының немесе басқа жауапты адамның жазбаша түрдегі рұқсатымен беріледі.

Тауарларға тапсырысты орындау әдете мынадай кезеңдерден өтеді:өтінім, буып-түю, орау және жөнелту. Олар жөніндегі нұсқаулықтар бір немесе бірнеше бланкіде берілуі, қолдан рәсімделу немесе принциптерде басылуы мүмкін. Сатып алушының арнайы тапсырысы бойынша дайындалатын тауарлар үшін жұмыс өтінімдері жасалып, бірқатат жұмыс өтінімдері дайындалуы мүмкін. Кейбір жағдайларда сатып алушының тапсырысы қолда бар дацын тауар қорынан заводтағы өндірістік тапсырыс немесе жабдықтаушыладың тапсырысы арқылы орындалады. Мұндай жағдайларда көліктік жүкқұжаттарды (накладнойларды) әдетте тапсырысты орындау үшін тауардың бар екенін анықтау мақсатымен негізгі инвесторлық карточкамен салыстырылады. Мұндай салыстыру тапсыпрысты алудан бұрын да жасалады.

Аудиттің өткізу циклі мен табыстарды табу мақсаттарына жетуі бақылау көбіне өндіріс циклін тексеру процедураларымен сәйкес келеді. Өндіріс циклінің аудиті ең күрделі және көп еңбек сіңіруді қажет етеді, іс тәжірибесі жүзінде әрқашан клиенттің салдасы мен бизнесіне байланысты өзіндік ерекшеліктеі болады. Сондықтан өндіріс цикліне тексеруді ойдағыдай жүргізу үшін өндірістік процестердің, басқару поцедураларының, шаруашылық опеацияларының, оларды есптеу мен ішкі бақылау ерекшеліктерінің тексерілетін мәнін түсінудің маңызы зор. (2. сызба)

Көптеген жағдайларда ішінара толтырылған шот фактураны жұмыс нұсқаулығының бөлігі ретінде дайындау пайдалы. Кейде ол буып-түю, орау және жөнелту процестері толық бекіткенге дейін жазылмайды, ондайда көліктік жүкқұжаттың көшірмесі негізгі құжат болып қызмет етеді. Кез келген жағдайда бақылау әдістемесінің түіні аяқталмаған операцияларды анықтау мен қарау үшін материалдары бар папкілерді әрбір бөлімнің өз жұмысын орындауы туралы белгілерді оқтын-оқтын салыстыруда. Тексерубарысында аудитор ішкі бақылаудың, мысалы, сұраулар тізімі сияқты қсымша жұмыс құжаттарын жасайды.

Ішкі бақылаудың сұраулар тізімінде осы жүйег тән сұрақтар мен жауаптарға арналған бағаналар ("қолданылмады", "иә", "жоқ", және аудитор белгісі) болады. "Жоқ" деген жауап бақылаудың осал жақтарын көрсетеді. Бухгалтерлік есептің нақтылы тәртіпке салынған жүйесінде немесе шаруашылық операцияларыциклдерін тиімсіз бақылауда шот-фактуралардың көшірмесі мен қорытындыларды шығару жөнінде жағдайды едәір бұмалау пайда болуы мүмкін. Сатып алу мен өнімді өткізу циклдары аудитіне сонымен қатар көрсетілген жағдайлар мынадай ахуалдардың туындауына себепкер болады:

Шоттар жазылмаған, тиелмеген тауарлар кірістермен, дебиторлық борышты кемітуге әкеледі;
Санкцияланбаған тиелімдерде жүзеге асыру берешегін өндіру сірә бола қоймайтын шоттың пайда болуына дұшар етеді
шот- фактурадағы байқамаған қателер кірістерді, дебиторлық және кредиторлық борыштарды кеміту немесе ұлғайтуды туындатады;
операцияларды синтетикалық және аналитикалық есепте тіркеудегі қателіктер тиісті қалдықтарды бұрмалауға әкеледі

Сатып алу циклі шығыстардың ең ірі циклінің іс барысында мүлік шығарылатын немесе алынатын, ақша мен капитал жинақталатын мәліметтердің барлығының бөлігі болып табылатындықтан, оларды орындау міндеттемелер де туындайды, она алғашында сатып алу, иелікке алу және жұмсау циклінің аудиті негізгі мақсаттарына жету деңгейін анықтау үшін іріктемелі тексерулер жүргізіледі.

Операцияның "толықтық" белгісіне (критерийіне) сәйкестікті анықтау үшін, сонымен бірге, мыналарға көз жеткізу қажет:

А) жабдықтаушылар және мердігерлермен есеп айырысу есебінің шоттарында көрсетілген міндеттемелер кәсіпорынның жабдықтаушыларға берешек актив пен тауарлық-материалдық құндылықтарды нақты, толық көлемі болып табылады;

Ә) Қаржылық есепте іс жүзіндегі иелікке алынған ұзақ мерзімдік активтер мен ТМҚ-ның барлығы көрсетілген;

Б) Негізгі құрал материалдық емес активтер мен ТМҚ объектілерін кіріске алу олардың түсуі нақты іс жүзінде болған есепті кезеңде көрсетіледі;

В) Есептің толықтық пен қарама-қайшылықсыз болу талаптары сақталады;

Г) Түгендеу барысында анықталған активтер мен міндеттемелер мен жағдайындағы ауытқуышылықтар бухгалтерлік есепте толық көлемде көрсетіледі.

Шаруашылық операцияларының әрбір циклі бойынша аудиттің белгілі бір мақсаттарына жету деңгейі де осыған ұқсас анықталады. Аудиттің қабылданған бағдарламаларына сәйкес кәсіпорын іс-әрекеттің кейбір операциялары немесе учаскелері тұтас немесе іріктемелі тәсілмен тексеріледі. Мәселен, тауарлар мен көрсетілген қызмет үшін төлемдіалу сатысына ақшалай қаражатты қорғау бақылаудың маңызды мақсаты болып табылады.

Бұл мақсатқа жетуге бағытталған бақылаудың процедуралары ақшаның банкке емес тікелей компанияға түсу-түспеуіне байланысты.

Егер ақша компанияға почтамен жіберілсе, онда ол чек түрінде келеді, қолма-қол ақша немесе чектерді сөренің ар жағында тексеруші, не болмаса, сатушы қабылдайды. Клиенттің банк арқылы көбіне есеп шотқа аудару неәдетте сатып алушының шағымын бағалауға гнегізделгенесе телеграфтық аударымен жүзеге асады.

Көптеген банктер қолма-қол ақшаның қозғалыс уақытын қысқарту үшін есепшотқа ақша аудару жүйесін ұсынады, осылайша компанияда болатын қаржыны молайтады. Сатып алушылар өздерінің аударымдарын салымдар тіркелетін тән почта бөлімшесіне жолдайды. Ағымдағы есеп шот компания қызметкерлерінің (персоналы) оған рұқсаты болмағандықтан, ақшалай түсімнің жақсы сақталуын қамтамасыз етеді.

Ақшаны телеграфпен аударуда қома-қол ақшада, чектерде қолданылмайды. Клиент аударымның гежей-тегжейін (соманы және банктегі шот нөмірін) өз банкіне хабарлайды, сосын онда аударым аударым атқарылады. Алушы-банк, яғни компанияның шоты бар банк, компанияға аударым туралы хабарлайды. Мұндай аударымдар әдетте үлкен сома айналысында қолданылады. Қолма-қол ақшаның қозғалыс уақыты едәуір қысқарады әдетте қаражат компанияның қарауына аударылған күні түседі. Осылайша қолма-қол шотқа ақша аудару жүйесі сияқты телеграфтық аударым да ақшалай түсімнің жақсы сақталуын қамтамасыз етеді.

Алынатын сома мен тіркелетін шоттардың ассадан тыс қысқартулары жеңілдік болып танылады. Сатып алушыларға жеңілдік берілгенде олар белгіленген шектен аспайды деп жорамалданады. Кейбір компанияларда жнңілдіктер тұрақты клиенттер үшін әдеттегідей іс болып табылады және оларды санкциялау мен тіркеу жақсы жолға қойылған. Процесті компьютерлендіруде жеңілдіктердің шарттары мен мөлшерлері ақшалай түсімді қабылдау сәтінде негізгі файл бойынша тексеріледі. Қажетті түзетулерді одан әрі зерттеу мен енгізу үшін санкцияланбаған жеңілдіктер туралы жеке есеп дайындалады.

Сапа бойынша жеңілдіктер аз кездеседі, оларды растау қиын, әдетте сатып алушының шағымын бағалауға негізделген. Сонымен қатар оларға санкция бере алатын және қандай жағдайда екендігін шешетін компания бақылайды. Санциялау мен жеңілдіктерді құжаттауға қатысты тиісті шешімге жетуге мүмкіндік беретін белгілі есептілік бар. Тіркелмеген жеңілдіктер инкассаланбаған дебиторлық борышты қарау барысында анықталады.

Ақшалай түсімдерді кез-келген жеңілдіктерге санкция берілісімен немесе бұл мәселелерді шешумен бір мезгілде шот-фактуралармен бірге салыстыруға дейін тіркеуге болады. Қай жағдай да ақшаай түсімдерді тіркеу процесі бірдей. Еңбекті қолмен ұйымдастыруда әдетте қайнар көзі бойынша (қолма - қол ақша үшін сату немесе шоттар бойынша сатып алушыдан түскен ақы) түсімдерді тіркеу журналына немесе бас кітапқа жазуды көшіру үшін негіз болып қызмет ететін алғашқы тіркеу кітабына жазылады. Ақша қабылдауда даындалған егжей-тегжейгі тізімдер аналитикалық есеп кітаптары бойынша қорытынды шығару үшін бастақы құжаттар ретінде қолданылады. Процесті компьютерлендіргенде мәліменттерде бар тізімдер әдете ақшалай түсімдер туралы ақпарат енгізу үшін бастапқы құжаттар ретінде пайдаланылады. Егер банк мұндай мәліметтерді компьютер үшін, мәселен магниттік дискіде қолдануға жарамды түрде есепшотқа ұсына алатындай болса, онда түсім туралы ақпаратты енгізу дискті компьтерге қойумен бітеді. Әдетте барлық кіргізілген мәліметер жазылатын ақшалай түсімдер туралы күн сайынғы есеп әзірленеді. Бір күн ішіндегі барлық түсімнің сомасын енгізілгеннен кейін әдетте алғашқы тізіліммен немесе пакет сомасымен жәолардың не мөрленген депозит салымы туралы бланк көшірмелерімен немесе басқа банктік түбіртектермен салыстырады. Әдетте түсімдерді қабылдаумен шұғылданбайтын адамның ондай салыстыруды жүргізуі барлық түсімдердің тіркелуін қамтамасыз етеді.

Тауарлар мен қызметтер үшін төлем алу процесінің соңғы кезеңі - бас кітапта қортынды шығаору. Еңбекті қолмен атқаруы ұйымдастыруда жиынтық сома ақшалай түсімді тіркеу журналынан және жеңілдіктерді тіркеу журналынан жазбаларды оқтын - оқтын (әдетте ай сайын) Бас кітапқа көшіреді. Бұл операциялар компьютермен жасалса, толықтырулады Бас кітапқа енгізу үшін ақшалай түсімдердің файылы (мұнда сондай-ақ сатып алушыларға санкцияланған жеңілдіктер туралы мәліметтер болуы мүмкін) қолданылады. Ақшалай түсімдер мен жеңілдіктер жайлы мәліметтер енгізу және оларды өңдеуге қабылдау шамасына қарай дебиторлық шоттардың файылдары жеңілдетіліп, босатылады. Жеңілдіктер туралы мәліметтер егер олар типтік тұрпаттаболмаса, әдетте жеке - жеке енгізіледі, егер олар өңдеуге қабылданса, онда дебиторлық шоттардық файлы толықтырылады. Рет бойынша нөмірленген кредиттік жазбалар жазыла және олардың файылына өзгерістер енгізіледі, ол сосын Бас кітапқа толықтырулар енгізу үшін қолданылады.

Жазбаларды дебиторлар шоттарының аналитикалық есебі кітабына көшіруді әдетте қаржы жұмысымен шұғылданбайтын адамдар атқарады; Бас кітапқа жазбаларды көшіруді дебиторлық шоттардың аналитикалық есебі кітабына толықтырулар немесе файл енгізілетін компьютер немесе адам орындайды. Міндеттемелерді осылай бөлу дәлдік мақсаттарына да жауап береді. Мұндай амалдың тиімділігі әдетте Бас кітаппен және дебиторлық шоттардың аналитикалық есебі кітабымен жиі-жиі салыстырумен нығайады. Сатып алушыларға шоттардан көшірмені мезгіл-мезгіл есептеуде барлық ақшалай түсімдер мен әртүрлі жеңілдіктерді толық қамтамасыз етуде жәрдемдеседі.

Аудитор жоғарыда көрсетілген мақсаттарға кәсіпорынның есептік және құрылымдық саясаты талаптарын жалпы тексеру амалдарын жүргізе отырып, жетеді. Мәселен, дебиторлық борышты растаут-шоттардың мәліметтерінің тексерудің маңызды сәті. Растау аудиттің әрбір мақсатына келетін тестілерді зерттегенде, сосын жеке - жеке және егжей - тегжейлі талқыланады.

Аналитикалық процедуралардың қорытындылары баланс баптарының тестілерін анықтауда елеулі фактор болып табылады. Сатып алу, өндіріс, өткізу мен кірістерді алу циклдеріндегі барлық шоттар негізділііне, толықтылығына, дәлдігіне, бар екендігіне, мерімі сақталуына, есеп шоттарымен бағалау белгілеріне, заңдылығына, мәліметтерді ұсыну мен ашп көрсетуге тестіленеді. Аналитикалық процедуралардың ең маңызды типтерінің бірі - өткен дылдар ішіндегі мәлімттермен салстыру үшін салыстырмалы көрсеткіштерді пайдалану. Дебиторлық және кредиторлық борышқа, өз ара есептесулерді орындауға, ірі және әдеттен тыс салалармен міндеттемелерге шолу жасау қажет.

Ерекше көңіл бөлуге тұрарлық типтік жеке дебиторлар мен кредиторлардың шоттары болып тікелеу көрсетілмеген міндеттемелер, ұзақ уақыт бойы төленбеген ірі айналымдар мен шоттар, еншілес компаниялардың дебиторлары мен кредиторларының шоттары, ресми тұлғалардың, директорлардың және т. с. с шоттар қаралуға тиісті екендігін анықтау үшін баланс кезіндегі (уақыт бойынша сынама баланс) шоттардың тізіліміне шолу жасауы тиіс.

Кезеңді зерттеу аяқталған соң аудиторлар тиімділігін өлшеу үшін тексірілетін циклдің бақылау сапасын бағалауға тиіс. Бакылаудың күшті жақтарын анықтау үшін әдетте ішкі бақылау жұмысы принциптеріне негізделген жүелік құрылымы қолданылады. Бақылаудың бағыттары егжей-тегжейлі және ерекшелікті болуы мүмкін. Іс-тәжірибе жүзінде шаруашылық операцияның барлық түрлері жеті негізгі тармақ бойынша бақыланады: шынайылық, толықтық, рұқсат, дәлдік, жүктеу, есеп пен

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.