HTML құжатында графиканы қолдану

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 35 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 3
Негізгі бөлім 8
Бөлім1 HTML тіліне кіріспе 8
1.1 Бүкіләлемдік компьтерлік Интернет жүйесі. 8
World Wide Web (бүкіләлемдік өрмек).
1.2. HTML тіліне кіріспе. Тілдің атқаратын қызметі, 10
командалары.
1.3. HTML құжатының құрылымы.Құжаттың функциональдық бөлігі 11
мен негізгі бөлігі .
1.4 Қаріп(шрифт) стильдерін басқару . Логикалық стильдер. 12
Бөлім2 HTML тілінің негізгі мүмкіндіктері. 16
2.1. HTML тілінде тізімдер жасау тегтері. 16
Қабаттастырылған ішкі тізімдер.
2.2. HTML құжатында кестелерді қалыптастыру. 18
2.3. Гипермәтіндік сілтемелерді ұйымдастыру. 21
2.4. HTML құжатында графиканы қолдану. 23
2.5. Фрейм құрылымы. (Web парақта бірнеше құжаттардың 24
орналасуы)
2.6. HTML құжатында формаларды өңдеу: айырғыштар, 26
флажоктар.
2.7. HTML құжатындағы мультимедиялық объектілер. 28
Бөлім 3 HTML тегінің редакторы .Web сайтты басқару. 29
3.1. HTML тегінің редакторы. MS Front Page HTML 29
редакторы.
3.2. Дербес Web сайтты құру. 30
3.3. Web сайтты басқару. Web сайтты WWW орналастыру. 32
Есептеуіш техника кабинетіндегі қауіпсіздік ережесі және еңбекті 34
қорғау
Қорытынды 37
Қолданылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 39

Кіріспе
Қазақстан Республикасының білім беру жүйесін ақпараттандыру еліміздің
даму стратегиясының негізгі бағыттарының бірі, себебі ХХІ ғасыр – білім
беру жүйесін ақпараттандыру ғасыры.
Информатика пәнінің орта білім беру жүйесіндегі ролі ақпараттық
білімнің, ақпараттық орта мен адамның өзара қарым-қатынасын үйлесімді
етудегі және жаңа ақпараттық қоғамда кәсіпкерлік қызметтің басты құрамды
бөлігі болып табылатын ақпараттық бейнесін қалыптастырудағы алатын орнымен
қамтамасыз етіледі.
Бүгінгі таңда компьютерлік дизайн, Web-дизайн, жүйелік программалушы,
администратор және тағы басқа мамандардың қажет екендігін түрлі жарнамалық
газеттерден, бұқаралық ақпарат құралдарынан да көруге болады. Аталған
мамандықтарды қалай дайындап, оларға қандай программалық құралдарды үйрету
арқылы жетілдіруге болатыны әдістемелік жұмыстың өзекті мәселелерінің бірі
болып отыр.
Мектеп бітірушілер компьютерлік сауатылықты меңгеріп шығады, бірақ
келешекте олар программист, инженер, жүйе администраторы болуы міндетті
емес. Дегенмен кез-келген шығармашылық мамандық сізден қазіргі заманға
сәйкес компьютерлік технологияларды меңгеруге талап етеді. Шығармашылық
жұмыстын қортындысы әр қашан жаңа білім, жаңа ақпарат, ал осы ақпаратты
таратудың ең жеңіл әдісі – Интернетте жариялау.
Интеренетте материалды жариялау тиімді болу үшін ол Web-дизайн ережелеріне
сәйкес болу керек. Демек, Web-дизайн негіздерін білу кез келген мамандықта
қажет болады, өткені Web-бет дизайны – бұл ақпараттық дизайн.
Бұл жұмыс өзінің сайтын дайындауды үйренем деушілерге арналған.
Жұмыс екі бөлімнен тұрады, біріншісі теориялық: мәтінді форматтау,
графиканы қолдану, тізім жасау, кесте құру. Ал екіншісі болса практикалық,
бұл бөлімде біз дайын бір сайт жасап шығамыз.
Қазіргі замандағы Интернет - технологиялар Web-сайт бұл дүниенін
кішкентай моделі. Бұрынғы кезде Web-сайты бір адам - Web-мастер жасаған
болса, қазіргі кезде Web-сайттарды бірнеше адам жасайды. Олар Web-дизайнер,
программист, бизнес-кеңесші, маркетинг бойынша басқарушы, менеджер.
Не себептен мектеп курсына Интеренет технологияны оқыту керек болды?
Web-мастер мамандығы қазіргі кезде өзінің кұпиялығын жоғалтып жатыр, ал
сайт жасау технологиясы зертхана сыртына шығып көпшілікке белгілі болып
жатыр.
Қазіргі кезде Web – парақты құру үшін HTML (Hypertext Markup
language – гипертексті бөлу тілі) тілі қолданылады, яғни құжатқа
қойылатын тегтердің көмегімен құжаттың логикалық құрылысын
сипаттайды, құжатты форматтауды және обьектілерді қоюды басқарады.
WWW айырмашылығынан ерекшеліктері тақырыбы бойынша байланысты,
адресі анық түрде көрсетілмеген бір құжаттан басқа құжатқа
ауысу жабдығының бар болуы болып табылады.
Бұның негізгі белгісі Интернет-жобаларға өсіп жатқан инвестициялар,
Web-сайттардың күрделі білімдік, ғылыми, комерциялық мүмкіндіктері.
Интернет технологиялар төмендегі жолдармен дамып келе жатыр:
§ Web-технологиялар;
§ Сайт жасау экономикасы;
§ Web-дизайн және Web-программалау маркетингісі;
§ Адам ресурстары және т.б.
Web-сайт жасақтау жұмысын бірнеше кезеңден турады:
§ Жоспарлау;
§ Элементтерді жасақтау;
§ Бағдарламау;
§ Тестілеу;
§ Жариялау;
§ Жарнамалау;
§ Бақылау;
Жоспарлау кезеңінде төменгі мәселелер шешілуі керек:
1. Сайттың орны.
2. Сайттың аудиториясы кімдер.
3. Қандай ақпарат жарияланады.
4. Қолданушылармен қарым-қатынас қандай түрде ұйымдастырылады.
Элементтерді жасақтау кезеңінде сайттың программалық өнім түрінде
жүзеге асырылуы қарастырылады:
1. Навигациялық құрылымын жасау.
2. Беттің дизайнын жасау.
3. Бетті толтыру үшін мәтіндік және бейне ақпаратты әзірлеу.

Бағдарламау

Бұл кезеңнің мәні сайтты форматтауда.

Тестілеу

Сайт жасаудың негізгі кезеңдерінің бірі тестілеу. Тестілеу кезеңде сайттың
жұмыс істеу дұрыстылығы тексеріледі, оның ішінде:
1. Сілтеменің жұмысы;
2. Мәтіндегі қателер;
3. Навигацияның тиімділіғі.
4. Пошта және басқа формалардың дұрыстығы.
5. Графикалық файлдардың ашылуы.
6. Әр түрлі браузерлерде сайттық жұмысы.

Жариялау

Тест аяқталғандан кейін Web-сайт серверде жарияланады және қайтадан
тексеріленеді.

Жарнамалау

Web-қоғамдастығына жаңадан жарияланған сайт тұралы белгілі болу үшін
сайттың адресін және ол жердегі материал туралы аннотацияны хабарлау керек.
Осы мақсатқа жету үшін келесі мүмкіндіктерді пайдалануға болады:

1. Web-cайт адресін әр түрлі баспаларға жазу керек;
2. Web-сайтты әр түрлі серверлерде тіркеу;
3. Web-cайтқа сілтемелерді басқа Web-сайттарқа кіргізу;
4. Баннерлерді жарнама ретінде қолдану.

Бақылау

Web-сайтта жариялап жарнамалаған сон оған қатысу деңгейі оның
беттерінде орналастырылған ақпараттың қажеттілігімен, жаңалығымен және
көкейтестілігімен анықталады. Web-сайт имиджін сақтау үшін ол жердегі
ақпаратты әрдайым жаңартып туру керек.

Web-сайт беттерін ұйымдастырған кезде, төменгі схемаларды қолдануға
болады.

Негізгі бөлім
І Бөлім. HTML тіліне кіріспе
HTML гипертекстік тілін 1989 жылы World Wide Web
гипертекстік жүйесін бөлудің өңдеу технологиясының компоненттерінің
бірі ретінде Тим Бернер – Ли ұсынды.
Бұл оқу құралы жазушылардың басы артық лирикасын ұнатпайтындар үшін
аса қажетті. Оқу құралы компьютерлік желі Интернет үшін басылымды құруға
арналған. Мұнда HTML тегтерінің көмегімен электрондық құжаттарды құру
технологиясы және оларды басылымдау әдістері қарастырылған. Теориялық білім
мысалдар арқылы қолданысы анықталған. Сонымен қоса, оқулықта HTML-де
қолданылатын тегтер қызметі мен арнайы символдар жайында қарапайым тілде
түсінікті етіп баяндалған. Оқу құралын пайдалана отырып, сіздер Интернет
үшін басылымдарды құру мүмкіндігін жүзеге асыратын негізгі командаларды
меңгере отырып, өзіңіздің Web- сайтыңызды құруыңызға болады.
Бұл оқу құралының көмегімен Web- сайтты құрумен қоса, оны басқару
мен желіге орналастыру әдістерін де біле аласыздар.
Жаңа технологиялардың дамуы, оларды пайдалануын ескерсек Web
парақтарды құруда қарапайымдылығы мен әмбебаптығымен ерекшеленетін
HTML тілін меңгерудің маңызы зор.

1.1. Бүкіләлемдік компьтерлік Интернет жүйесі.
World Wide Web (бүкіләлемдік өрмек).

Интернет сөзі Бүкіләлемдік компьтерлік желі дегенді білдіреді.
Қазіргі уақытта Интернет бірнеше қызметтерді атқарады: электрондық
пошта, WWW (бүкіләлемдік өрмек), IRC ( Internet Relay Chat – нақты
уақыт режимінде бірнеше адамдардың тікелей бір – бірімен араласуы),
IRG (берілген моментте Интернетке қосылған адамның желідегі IR
адресін іздеуге арналған қызмет), файлдарлы тасымалдау қызметі
(FTP), телеконференция қызметі (USENT).
Интернетке жұмыс жасау үшін мыналар қажет:
← Бүкіләлемдік желі түйіндерінің біреуіне компьютерді қосу;
← IP адресті алу;
← Интернет қызметінің қолдануға болатын программа – клиент
қызметінің программалық қамтамасыздандыруын құру және қайтадан
күйге келтіру.
Өз түйіндеріне қосуға мүмкіндік беретін және IP – адресін
белгілейтін мекемелер Интернет қызметін тасымалдаушылар (сервис -
провайдер) деп аталады. Интернетке қосылу белгіленген немесе
коммутативті болуы мүмкін. Белгіленген қосылу жаңа немесе дайын
физикалық сызықтарының (кабельдік, радиоканал, спутниктік канал)
орнын анықтайды. Оны көп көлемді берілгендерді тасымалдауды қажет
ететін мекемелер және кәсіпорындар қолданады. Коммутативті
біріктіру уақытша болады, арнайы байланыс сызығын қажет етпейді және
телефон желісі арқылы жүргізілуі мүмкін. Коммутацияны телефон
номерін теру кезіндегі сигнал бойынша АТС орындайды. Интернетке
телефон желісі арқылы қосылу үшін ақпараттарды цифрлық түрге
алмастыру үшін қолданылатын арнайы құрылғы - модем керек.
Модемдер сыртқы және ішкі болып екіге болінеді. Бүгінде
Интернет білім алудың әртүрлі салаларында әржақты ақпараттардың
түпнұсқасы ретінде қолданылады. Құжаттарды беруді басқаратын Интернет
қызметін World Wide Web деп атайды. WWW құжаттары Интернетке
тұрақты түрде қосылатын компьютерлерде - Web - серверлерде сақталады.
Web – серверлерде бөлек құжат емес, өзара байланысқан құжаттардың
тобы орналасады. Мұндай топ Web – түйінді (Web- сайт) береді. Дайын
материалдардың Web- сайтта орналасуы Web – басылым немесе Web –
публикация деп атайды. WWW – дағы жеке құжат Web – парақ деп
аталады. Бұл текстен, графикалық иллюстрациялардан мультимедиялық
обьектілерден тұратын құжаттардың жиынтығы. Web – парақты құру
үшін HTML ( Hypertext Markup language – гипертексті бөлу тілі)
тілі қолданылады, яғни құжатқа қойылатын тегтердің көмегімен
құжаттың логикалық құрылысын сипаттайды, құжатты форматтауды және
обьектілерді қоюды басқарады. WWW айырмашылығынан ерекшеліктері
тақырыбы бойынша байланысты, адресі анық түрде көрсетілмеген бір
құжаттан басқа құжатқа ауысу жабдығының бар болуы болып
табылады . Құжаттар арасындағы байланыс гипертекстік сілтеменің
көмегімен жүргізіледі. Гиперсілтеме – бұл басқа да Web – құжаттың
адресін ассосациялайтын құжаттың белгіленген фрагменті (текст немесе
иллюстрация).
Гиперсілтемені қолдану WWW боынша нақты бір беттердің адресін
қолданбай тақырыбы бойынша табуды ұйымдастырады. Интернеттегі
құжаттар электрондық формада бейнелеуге арналған. Нақты компьтерде
құжатты форматтау және бейнелеу броузер деп аталатын арнайы
программаның көмегімен жүргізіледі. Интернет жағынан WWW
қызметінің жұмысын серверлік программалық жабдық – Web –
серверлер қамтамасыз етеді. Клиент жағынан жұмыс клиент
программалары Web – броузерлермен қамтамасыз етіледі. Ең көп
қолданылатын броузерлер - Internet Explorer, Netscape Navigator
және Opera. Броузерлердің қасиеттері программадан Сервис-Настройка
командасымен және Басқару панелі арқылы орындалады.
Интернеттің үш функциясы бар: коммуникациялық, ақпараттық
және басқаратын WWW - ақпараттыққа жатады. Іздеу жүйесі арнайы Web
түйіндерден тұрады. Қолданушы іздеу жүйесіне іздеуге қажетті Web-парақ
туралы берілгендерді хабарлайды, ал іздеу жүйесі сәйкес сұраныс бойынша
бетке гиперсілтемелердің тізімін шығарады. Іздеу жүйесінің негізінде жұмыс
жасайтын бірнеше модельдер бар, бірақ та іздеу көрсеткіштері мен іздеу
каталогтарының орны ерекше зор. Іздеу каталогтары кітапханадағы тақырыптың
каталогтар принципі тәрізді құрылған. Каталогқа назар аудара отырып, біз
оның негізгі бетінде қысқартылған ең ірі тақырыптың, категориялардың
тізімін көреміз. Бұл категория тізіміндегі әрбір жазба –бұл гиперсілтеме.
Оған басу берілген тақырып бойынша толықтай іздеу каталогының ақпарат
беретін келесі бетін ашады. Тақырыпқа басуды жалғастыра отырып нақты Web
парақ тізіміне жетуге дейін болады. Іздеу көрсеткішінің іздеу каталогынан
айырмашылығы Web түйіндерді кең көлемде қамтиды және кілттік сөз бойынша
іздейді.

1.2. HTML –ге кіріспе. HTML тілінің атқаратын қызметі, командалары.

HTML гипертекстік тілін 1989 жылы World Wide Web
гипертекстік жүйесін бөлудің өңдеу технологиясының компоненттерінің
бірі ретінде Тим Бернер – Ли ұсынғаны белгілі. Гипертексті бөлу
негізіне құжаттың әрбір элементі тегтерімен қоршаған элементтердің
жиынтығы түрінде көрсетуге болатын құжатты сипаттаудың тегтік
моделі жататын болған. Өзінің мәні бойынша тегтер программалау
тілдеріндегі BEGIN END жақша ұғымдарына жақын және локальды
айнымалылардың HTML аттарының арасындағы амалдардың облысын
білдіреді , құжаттағы тексттік э лементтерді түсіндіру ережелерінің
амалдарын анықтайды және т. б.
HTML тілінің атқаратын қызметі .
Web – парақтары экранда ықшам түрде безендіріліп,
көрсетілгенмен, HTML тілі мәтіндерді пішімдеп көрсететін тілге
жатпайды. Өйткені әрбір тұтынушы әртүрлі компьютерлерді пайдаланады.
Сол себепті жаңа ғана зауыттан шыққан бір компьютердің Windows
жүйесінде жұмыс істей алатын броузері бар болса, екінші бір
тұтынушы компьютері тек MS DOS жүйесінде жұмыс істейтін ескі
броузерді пайдалануы мүмкін. Бұл екеуінің көрсету мүмкіндіктері
әртүрлі болғандықтан, бір файл екеуіне 2 түрлі болып
көрсетіледі. Ал үшінші компьютердегі Web – парақтың мәтіндері
зағиптарға арналған. Брайль қаріптері арқылы берілсе, оның
нәтижесі тіпті басқаша болады. Құжаттарды әртүрлі тұтынушының
әртүрлі құрылғыларда және әртүрлі броузер программалармен
көретіндіктерін ескерсек, HTML тілін мәтіндерді форматтау
тәсілдерін жазуға арналған тіл деп атауға болмайды. Ол
Интернеттегі мәтін бөліктерінің атқаратын қызметін анықтап, соларды
әрбір тұтынушыға бейімдеп жеткізе алатын құжатты функционалды
түрде белгілейтін тіл болып табылады.
HTML командалары.
HTML тілінің бастапқы мәтінді белгілейтін командалары тег
(tag) деп аталынады. Тег символдар тізбегінен тұрады. Барлық тег
кіші () символдарынан басталады да, үлкен () символымен аяқталады.
Осындай қос символ тізбегі бұрыштық жақшалар деп те аталады. Ашылатын
бұрыштық жақшадан соң команда аты болып табылатын түйінді сөз – тег
орналасады.
HTML тіліндегі әрбір тег бір арнаулы қызмет атқарады. Олардың
жазылуында әріптер регисторы ешбір роль атқармайды, бас әріпті де, кіші
әріптерді де қатар қолдана беруге рұқсат етілген. Бірақ тег атауларын жай
мәтіннен айыру мақсатында оларды бас әріппен жазу қалыптасқан. HTML тілінің
бір тегі әдетте құжаттың белгілі бір бөлігіне, мысалы бір абзацқа ғана әсер
етеді. Осыған орай екі тег қатар қолданылады. Бірі – ашады, екіншісі –
жабады. Ашатын тег белгілі бір әсер ету ісін бастайды, ал жабатын тег
сол әсерді аяқтайды. Жабу тегтері қиғаш сызық символымен
басталуы тиіс.
Кейбір тегтер өз жазылу орнына қарай тек бір ғана әсерін
тигізеді. Мұндайда жабу тегі қажет болмай қалады да, ол
жазылмайды. Егер тег ретінде HTML тілінде қолданылмайтын түйінді
сөз жазылып кетсе, онда оның ешбір әсері болмайды. Броузер
арқылы құжат экранда көрсетілген жақта тегтердің өздері
бейнеленбей, тек олардың құжат мәтініне тигізетін әсері ғана
бөлініп тұр.
Тех атрибуттары.
Көбінесе ашылу тегтерінің тигізетін әсерлерін түрлендіретін
олардың атрибуттары болады. Атрибуттар немесе сипаттамалар - тег
атауының және бір бірінен бос орын арқылы бөлініп жазылытын
қосымша түйінді сөздерден тұрады. Кейбір атрибуттар оның мәнін
жазуды талап етеді. Атрибут мәні оның түйінді сөзінен теңдік
белгісі (=) арқылы бөлініп жазылады. Атрибут мәні
қостырнақшаға алынып жазылуы тиіс, бірақ кейде қостырнақшаны
жазбауға да болады.
Түсініктемелер
Программалау тілдерінде түсінік беретін сөздер –
комментарийлер жазылатыны сияқты мұнда да программаның орындалуына
еш әсер етпей, оны түсінуді жеңілдететін түсініктеме мәтіндер
жазып отыруға болады. HTML тілі комментарийлері арнайы
символдардан басталады да, түсінік беретін мәтін осыған
жалғаса жазылады.

1.3.HTML құжатының құрылымы.
Құжаттың функциональдық бөлігі мен негізгі бөлігі .

HTML құжаты сол құжаттың негізгі мәтіні мен белгілі тегтер деп
табылады. Сондықтан оны құрастыру үшін жай мәтіндік редакторды, Windows
ортасындағы блокнотты пайдалана беруге болады.
1. HTML құжатының кез-келгені html тегінен басталып соған сәйкес жабылу
html тегімен аяқталады.
2. Осы екеуінің ортасында құжаттың тақырыптың бөлігі мен тұлғасы болып
келетін негізгі бөлігі орналасады. Құжатың тақырыптық бөлігі head
типтерінің ортасында тұруы, жалпы құжат туралы мәлімет береді. Әдетте
бұл бөлікті title тегтерімен шектелетін құжаттың ресми атауы
орналасады. Бұл атау терезе тақырыбында тұратын функцияның аты.
3. Жазылатын мәтін құжат тұлғaсы деп аталатын body body тегінің
ортасында жазылады. Осы айтылған 4 тег HTML құжатының кез-келгенінде
болуы тиіс.
Мысалы: html head title құжат тақырыбы title
head
body
бұл мәтін экранға шығады
body
html
Құжаттың функционалдық бөліктерін анықтау.
1. HTML тілі құжаттардың ішкі тақырыптарының көлеміне қарай 6 түрлі
деңгейін жасай алады. Олар: h1...h1 h6...h6 жалғасады.
2. Жаңа жолдан басталатын абзацтарды белгілеу үшін p тегі қолданылады.
Бір абзацты жаппай жаңа абзацты бастап кетсек , алдыңғы абзац автоматты
түрде жабылады. Сондықтан p тегін жаппаса да болады. HTML тілінде азат
жолдан басталмайды, тек абзацтар арасында бір бос жол қалдырылып кетеді.
Көбінесе абзацтарды анық етіп бөліп тұру үшін көлденең горизонталь сызық
қойылады. Көлденең сызық қою hr тегімен орналастырылады. Оның жабу тегі
болмайды.
3. Сөз арасында қойылған бірнеше бос орынның тек біреуі ғана көрініп
тұрады. Сол сияқты келесі қатарға көшіретін Enter пернесі де HTML тілінде
ешбір әсер етпейді.
Егер абзац жасап бос жол қалдырмай жаңа жолға көшу қажет болса, онда
жалғыз қолданатын br тегін пайдаланамыз.

1.4 Қаріп (шрифт) стилдерін басқару. Логикалық стильдер.
Сырғымалы жолдарды ұйымдастыру.

HTML 4.0 нұсқасынан бастап кез-келген құжатты әдемілеп әшекейлеу
ісін сол құжаттан бөлек жасау мүмкіндігі пайда болды. Алайда бұл концепция
тек байқау сипатына ие болып отыр. Және оны көптеген броузерлер арқылы
жасауға болмайды. Сол себепті HTML тілінде тек ғана тегтер бар.
1. Әріптің мөлшерін, түсін және сызылымын таңдап алу үшін font
тегін пайдаланамыз. Бұл қосарланған тег оның ашылған және жабылған тегтер
арасында орналасқан барлық мәтінді түрлендіруге болады. font тегінде
қолдануға болатын size= ... , color=..., face=..., тәрізді, 3 атрибутының ең
болмағанда біреуі тұруы тиіс: 1-ші атрибуты әріптің мөлшерін тағайындайды.
Әріптің алдын-ала берілетін 7 түрлі көлемі бар. Олар :1-7 сандар. Егер сан
көрсетілмесе келісім бойынша 3-ке тең деп саналады. color= - әріптің
түсін таңдау мүмкіндігін береді. face= – қаріп (шрифт) типін береді. Осы
атрибуттың мәні компьютерде орнатылған қаріп атының біріне сәйкес келуі
керек.
Мысалы:
body
Алдарыңызда
font color=”yellow” face= arial size=”4”
төртінші мөлшермен arial типімен аталған сары түсті әріптер.
font
body
2. Осы параметрдің барлығын бүкіл құжат үшін бірден беру қажет
болса, онда
base font бір ғана тег пайдаланылады. Бұл тегте де жоғарыда көрсетілген
атрибуттарды пайдаланылады. Олар қаріп түрін, мөлшерін, түсін анықтайды.
3. Тегтердің тағы бір арнайы тобы қаріптің сызылымын өзгерту
мүмкіндігін береді.
b және b тегтері араларында орналасатын мәтін қарайтылған
қаріпке ауысады.
i және i тегтері қаріптерді курсивпен береді.
u және u тегтері мәтіндердің астын сызады , s және s тегтері
белдерінен сызылған символдарды бейнелейді.
Мысалы:
html
head
head
body
base font size=5 face=”Arial kz ”
негізгі қаріп Arial kz типінде 5-ші мөлшермен жазылған.
pfont size=-2 face=”Times New Roman Kz ” color=”green”
font
pb қарайтылу b
pi курсивті i
pu астын сызу u
ps белінен сызу s
body
html

Мәтін фрагменттерін логикалық стильмен безендіру.
Логикалық стильдер b, i, u тегтері сияқты сөздерді ерекшелеп
көрсетеді. Олар программа мәтінін жазғанда немесе цытаталар келтірілген
кезде қолданады. Логикалық стильді пайдалану кезінде броузер экранға не
шығаратынын айту қиын. Әртүрлі броузерлер экранға логикалық стильмен
берілген символдарды әртүрлі етіп шығаруы мүмкін. EM...EM акцент
сөзінен шыққан яғни курсив түрінде берілетін мәтін бөлігін қоршап тұратын
белгілер болып табылады.
strong ...strong күшті акцент деген сөзден шыққан мәтін ішіндегі
қарайтылған қаріп болып көрсетіледі.
code... code программа мәтінін көрсету үшін қолданатын стиль түрі.
samp... samp ағымның –мысал, үлгі деген сөзі, программа жұмысы
нәтижелерін ендері бірдей моношрифт түрі экранға шығарарда пайдаланылады.
KBD...KBD ағымның keyboard пернетақта қысқаша сөзі пернелерден
енгізілген сөз тіркесін көрсету мақсатында қолданамыз.
var... var ағымының variable айнымалы сөзі программадағы айнымалы
аттарын жазу үшін енгізілген стиль түрі, қисайтылған курсивке ұқсас қаріп
түрі.
Мысалы:
html
head
title мысал title head
bodycenter
h2 мәтін фрагментін белгілеп ерекшелеу тәсілдері h2
p мәтінді төмендегідей түрде ерекшелеуге болады br
hr b қарайтылған қаріп b br
i қисайтылған курсив i br
u астын сызу u
p мәтінді қаріптеу арқылы логикалық стильде жазу
hr
h3 логикалық стилдер h3 hr
p em акцент сөзі em
br
strong күшті акцент strong br
code программа мәтіні code br
samp мысал samp br
KBD KBD-клавиатура BDD BR
var айнымалы сөзі var center
body
html

Сырғымалы жолдарды ұйымдастыру.
Marquee ... Marquee тегтері мәтіндерді үздіксіз жылжытып
отыратын сырғымалы жол түрінде экранға шығады. Бұл тегтің ашылуы
кезіндежазылатын біршама атрибуттары бар. Олар сырғымалы жолдың жылжу
жылдамдығын, бағытын, әріптердің түсін, т.б. өзгертеді. Енді жиі
өзгертілетін параметрлерді және олардың мүмкін мәндерін қарастырамыз.
Benaior-мәтіннің бір бағыты (scrool) немесе қос бағыттада
(alternate) жылжуын немесе жылжымай тоқтап тұруын қамтамасыз етеді. Яғни
мүмкін мәндері Scrool (alternateslide).
Bgcolor - сырғымалы жолдың фондық түсін анықтайды.
Direction - жолдық сырғу бағытын анықтайды.
Оның мүмкін мәндері Left-солға , Right-оңға.
Height - сырғымалы жолдың биіктігін пиксель арқылы анықталатын бүтін сан.
Оны пайызбен көрсетуге болады.
Width -экрандағы сырғымалы жолдың енін көрсетеді. Оны да биіктік сияқты
пайызбен көрсетеміз. (%)
Мысалы:
html
head
title Мысал title head
bodytext=red
center
h2 мысал: сырғымалы жол h2 hr
h3 Marquee bgcolor = blue behavior= Scrool Direction right=30 бұл
алғашқы сырғымалы жол
Marquee h3
p Marquee bgcolor= green height=30 widh=90 %
Бұл екінші сырғымалы жол Marquee
p Marquee bgcolor= green behavior= alternate Direction= left
Height=30 бұл үшінші сырғымалы жол Marquee
hr
center
body
html

ІІ бөлім. HTML тілінің негізгі мүмкіндіктері.
2.1. HTML тілінде тізімдер жасау тегтері. Қабаттастырылған ішкі тізімдер.
Тізімдердің HTML тіліне енгізілуінің басты себебі мәтіндік
редактордың тізімімен жұмыс істеу мүмкіндіктерінің мол болуы әсерінен деп
айтуға болады. Тізім құрғанда оның жолдарын номерлеу немесе белгілеуді
біртіндеп орындау қажет етілмейді. Бұл жұмысты программа өз міндетіне
алады. Егер тізім жаңа жолмен толықтырылатын немесе оның бірі қысқартылатын
болса, онда номерлеу реттілігінде автоматты түрде түзетіледі. Тізім
номерленбей тек белгіленетін кезде әрбір жол алдына маркерлеу таңбалары,
сызықшалар, дөңгелектер, төртбұрыштар, ромбы, т.б. қойылады. Осының
нәтижесінде тізім оқуға ыңғайлы сипатқа ие болады. Тізім жасау үшін
қолданатын тегтерді шартты түрде 2 топқа бөледі. Оның 1-іншісі тізімнің
жалпы көрінісін анықтап атрибуттың сыртқы белгілер , ал 2-іншісі оның
құрылымын қалыптастыратын ішкі белгілер. Соңғы ішкі белгілер үшін тек бір
ғана ашылу тегі қолданылады. Тізім тегінің ең қарапайым түрі номерленбеген
белгілеу тізімі UL ... .UL тегінің арасында орналасқан мәтін жолдары
белгіленген тізім ретінде қабылданады. Мұнда әрбір белгіленетін мәтін жолын
LIішкі тегімен тастап отыру керек. Сонымен номерленбейтін тізімнің жазылу
үлгісі мынадай:
UL
LI Тізімнің бірінші жолы
LI Тізімнің екінші жолы
LI Тізімнің соңғы жолы
Номерленген тізімдер.
Номерленген тізімдер алдыңғы тізімдер сияқты құрылады, тек әрбір жол
алдына номер қойылады, яғни номерленген тізімдер сыртқы OL тегі болып
келеді.
Мысалы:
OL 1. Алма
LI Алма 2. Бақыт
LI Бақыт 3. Назым
LI Назым
OL

Номерленген тізімнің әрбір жолы реттелген тәртіп бойынша араб немесе
рим сандарын немесе латын алфавитінің әріптері таңбаланады. Ол таңбаларды
өзгерту туре= атрибутымен көрсетіледі. Атрибут көрсетілмесе номерлер
реттелген араб цифрымен көрсетіледі.
туре атрибутының мүмкін мәндері.

Атрибут мәндері Номер таңбалары
Type='' 1'' 1, 2, 3, 4.
Type='' i'' i, i i, i i i
Type='' I'' I, II, III, IV
Type='' a'' a, b, c, d.
Type='' A'' A, B, C, D.

Анықтау тізімдері: Анықтаулары бар тізімдер.
Жоғарыдағыға қарағанда өзгешелеу тәсілмен жасалады DL тегі арқылы

Мұнда LI тегі орнына DT термин тегі және оған қосымша DD терминді
түсіндіру белгісі жазылады.
Мысалы:

DL
DT HTML термині гипертексті белгілеу тілі, ол тілді Тим Бернер Ли
жасаған.
DT HTML құжаты
DDАттары.HTM.болатын құжат түрі
DL
Мұндағы DT DD тегтері LI тәрізді жабылмай малқы түрде жазылады.

Қабаттастырылған ішкі тізімдер.
Кез-келген тізім элементі басқа бір тізімнің ішінде орналасуы мүмкін
.Бірақ мұндай тізімдерде жоспарлар құру немесе кітап мазмұндарын жасау
сияқты өз орындары бар.Жалпы тізімдер мен қабаттастырылған ішкі тізімдерге
мынадай мысал келтірейік.

HTML HEAD TITLE Мысал TITLE HEAD
BODY
H1 HTML тізімдерінің түрлері H1
DL
DT номерленген тізімдер
DD номерленбеген тізімдер сол жақтан арнайы символдар белгіленеді.
H1
DT Алпамыс
LI Ертарғын
LI Есет
H1
DT номерленбеген тізімдер .
DD номерленген тізімдер .
OL
LI Арай
LI Шапақ
LI Сәуле
OL
DT Анықталған тізімдер.
DD Бұл тізімдер алдыңғы екеуінен өзгеше.
P Тізімдердің ішкі элементі бірнеше абзацтан тұруы мүмкін.
P
DL
BODY HTML

2.2. HTML құжатында кестелерді қалыптастыру.
Кесте параметрлерін тағайындау тегтері.

Кестелер html-дің беттеріне форматтаудың қуатты құралы
болып табылады.Кесте мәліметтің үлкен көлемін ұсынудың ең ыңғайлы
әдістерінің бірі.HTML тілі кестелердің әр алуан қалыптастыруды
орасан зор мүмкіндіктеріне ие болады.HTML тілінде кестелерді
форматтаудың құралдары пайда болғанға дейін ең қарапайым көп колонкалы
тексті немесе құрама кестені құру мүмкін емес еді.Мұндай мүмкіндік
пайда болғаннан кейін web-дизайнерлер оны толық көлемде қолданып
күрделі эффекті ала бастады.
1. HTML тілінде кестелер TABLE тегімен басталады TABLE аяқталу
тегімен жабылады. Кесте ішіндегі мәтін,кесте элементтерін (атауы,жолдары
мен ұяшықтары) анықтайтын арнайы тегтердің ішіне орналастырылады .
TABLEтегтерінің арасында кестелердің атауларын анықтайтын
CAPTIONтақырып CAPTIONтегтері қосарланып кездесуі мүмкін.
Кестелердің атаулары тікелей кестелердің үстінде немесе астында
ораласады .
2. Кестелердің жолдарын анықтайтын TRжәне TRтегтері кездеседі.
Жабатын тегтерді кездестіруге болады. Себебі кестенің әр жолы сол кестенің
келесі жолының басталуымен немесе кестенің өзімен бірге аяқталады.
3. Кестенің әрбір жолы ұялардан тұрады.Ұяларды немесе бағандар мен
жолдардың атауларына ие THтегімен немесе кәдімгі мәліметтерге ие
TDтегімен белгілейді.Бұл тегтер сонымен қатар қосарланып берілуі
мүмкін. Бірақ бұл жерде де жабатын тегтерді көрсетпеуге де болады.Себебі
жабатын тегтерді көрсетпеу басқа түсініктер бермейді.
Мысал:
Таблица 1.

Меркурий 70 млн км
Венера 108 млн км

HTML
HEAD
TITLEКүнге жақын планеталар TITLE
HEAD
BODY
TABLE BORDER
TR
TDМеркурий TD
TD70 млн кмTD
TR
TR
TDВенера TD
TD108 млн кмTD
TR
TABLE
BODY
NTML

Таблица тақырыбы таблицаның жоғарғы немесе төменгі
бөлігінде орналаса алады.Бұл өзгерісті жасау үшін CAPTION тегінің
ALIGN параметірінің мәндері LEFT,CENTER,RIGHT,BOTTOM (таблицаның
айнымалысына) өзгеріп қолдануға болады.

Мысал:
BODY
TABLE BORDER
CAPTION ALIGN=RIGHT VALIGN=BOTTOM
Күнге жақын планеталар CAPTION
TABLE-тегінің BORDER-параметірі таблица шекараларының өлшемін береді.

Мысал:
TABLE BORDER=15
TABLE тегінің CELLSPACING параметрі ұяшықтардың арасындағы қашықтық
мөлшерін береді.Осы TABLE тегінің WIDTH, HEIGHT параметрі сәйкесінше
таблицаның биіктігі мен енін береді.Бұл параметірлердің мәні % -к
мөлшерде жазылады.

Мысал: 1.
HTML
HEAD
TITLE Күнге жақын планеталар TITLEHEAD
BODY
TABLE BORDER=3 CELLPADDING=7
TR
TDМеркурий TD
TD70 млн км TD
TRTR
TD ВенераTD
TD 108 мле кмTD
TR
TABLE
BODY
HTML
Мысалы: 2.

HTML
HEAD
TITLE Күнге жақын планеталар TITLEHEAD
BODY
TABLE BORDER= 2 WIDTH =75% HEIGHT=100
TR
TDМеркурий TD
TD70 млн км TD
TRTR
TD ВенераTD
TD 108 млн кмTD
TR
TABLE
BODY
HTML

Таблица ұяшықтарының ішіндегі мәліметтерді тегістеу жұмыстары-
бұл яғни, оң жаққа, солға,ортаға TD тегінің ішінде align параметрімен
жасалады.
Мысал:TD align=LEFTМеркурий
TDВертикал бойынша таблица ұяшықтарын біріктіру.
Мысал:
HTML
HEAD
TITLEБіріктіру мысалы TITLEHEAD
BODY
TABLE BORDER
TR
TD TOWSPAN=2 Меркурий TD
TD70 млн км TD
TRTR
TD ВенераTD
TD 108 мле кмTD
TRTR
TDЗемля TD
TD150 млн кмTD
TABLE
BODY
HTML
Меркурий 70м
Венера 108
Жер 150

2.3. Гипермәтіндік сілтемелерді ұйымдастыру.

Web-парақтардың басқа Web-парақтарға қатысты сілтеменің болуы World
Wide Web жүйелерінің ең тартымды ерекшеліктерінің бірі. HTML құжатында
гипермәтіндік сілтемелерді құру өте жеңіл. Ол үшін атрибуты яғни параметрі
бар ашылатын A... және қарапайым жазылатын A тегтері пайдаланылады.
Жалпы сілтемелер жасаған кезде мынадай ережелерді есте сақтаған жөн.
1) Гиперсілтемелерді құрған кезде атрибуты HREF міндетті түрде қажет.
Оның мәні сол сілтеме көрсетіп тұрған файл атына немесе оның URL адресінен
табылады. Сілтеме мәтін A...A тегінің арасында орналасады . Сілтеме сөз
броузерде бейнеленген кезде көбінесе оның асты сызылып, көк түспен
белгіленеді. Сол сілтеме сөзінің үстіне курсорды қойып тышқанмен шерту
көрсетілген файлға немесе бойындағы URL адреске көшуге қамтамасыз етеді .
Гипермәтіндік сілтілемелер адрестің өзге кез-келген файлды немесе адреске
сәйкес Web-парақты көрсетуі мүмкін.
Мысалы:
A HREF= “ C : Мой документы Жанара . HTM ” файл.A экранға көк
түспен боялған файл сөзін бейнелейді. Сол сөзді тышқанмен шерту “Менің
құжаттарымның ” ішіндегі Серік . HTM файлына көшу әрекетін орындайды.
Одан қайтіп оралу үшін браузер аспаптар панелінің кері қарай батырмасын
басу керек.
Төмендегі жол A HREF= “dog. jpg” иттер туралы мәлімет A Экранға
итттер туралы мәлімет деген сөз шығады . Сөзге курсорды бағыттап оны шерту
бумадағы сурет салынған dog. jpg файлына көшу ісін атайды. Егер сілтеме
көрсетіп тұрған Web парақ басқа бір Web сайтқа орналасқан болса онда HREF
атрибуты мәні ретінде сол құжаттың URL адресі толық пайдаланылады. Оның
ішіне хаттаманың атауының Web сайтының адресіне кіреді . Осындай сілтемелер
сыртқы сілтеме деп аталадыA HREF= “http:www.microsoft.com Microsoft
A Экранға Microsoft сөзін шығарып оны шерту арқылы интернет желісіндегі
желісіндегі Microsoft компаниясының Web-парағының ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.