Компьютерлердің желідегі функционалды қызметтері
Курстық жұмыс
Тақырыбы: Компьютерлердің желідегі функционалды қызметтері
Орындаған:
Тексерген:
АЛМАТЫ 2007ж
КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ МАЗМҰНЫ
I Кіріспе
II Жалпы бөлім
1 Интернет желісі
2 Жергілікті желі
3 Ethernet әдісі
III Технологиялық бөлім
1 Тораптың көпқабатты моделі
2 Бір рангті торап
3 Бөлек сервері бар торап
4 Гибридті торап
5 Тораптық қызметтер және операциялық жүйе
IV Конструкторлық бөлім
1 Web-парақты құрастыру барысын сипаттау
V Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер тізімі
Кіріспе
Мен осы курстық жобада Компьютерлердің желідегі функционалды
қызметтері тақырыбына мағлұмат беруге көңіл бөлдім. Осы жобада мен
Интернет және жергілікті желіге қысқаша анықтама беріп, оларды қалай және
қайда қолдануға болатындығы жайлы түсінікті болатындай етіп жеткізуге
тырыстым. Жергілікті желіге қосылуды, қосылу барысында қолданылатын
тораптар жайлы және олардың түрлеріне түсінік беруді көздедім. Тораптардың
қызметін көрсеттім. Кеңінен тараған Web парақтарын құрастыруды сипаттадым.
Осы курстық жобада қолданылған дертерді қолдана отырып, HTML тілінде
Электрондық оқулық құрып, осы деректердің бәрін енгізіп, қолдануға ыңғайлы
етіп жасап, сіздердің назарларыңызға ұсындым.
Интернет желісі
Ресурстарды бірге пайдалану мүмкіндігінен басқа компьютерлерді желіге
біріктірудің артықшылықтарының бірі – бұл тағы да Интернетке бірге қосылу.
Интернет ақпаратқа шектеусіз қатынас құруды және әр түрлі тәсілдермен
қатынау мүмкіндігін береді. Сендердің желілерің қалай жаңылсусыз жұмыс
істей бастаса, Интернетке жалғастыруды баптауға кірісуге болады.
Интернет – миллиондаған компьютерді алып желілердің желісіне
біріктіретін әлемдегі ең үлкен және ең белгілі желі.
Интернет сөзі халықаралық желі (INTERnational NETwork) дегенді
білдіреді, бұл оның ең нақты анықтамасы.
Интернет – бұл барлық әлемдегі компьютерлер мен серверлердің жиынтығы.
Бұл клиент-сервер, сондықтан онда ақпаратты сақтайтын серверлер бар және
сендер басқа компьютерлерден ақпарат ала аласыңдар. Интернетке миллиондаған
клиент пен сервер біріккен, ал жария ақпараттың көлемін бағалау тіпті қиын.
Интернетті кім қадағалайды?
Интернеттің жұмысына жауап беретін нақты адам жоқ. Интернетте
президент жоқ. Сондай-ақ, бас әкім де жоқ. Бірақ Интернет қоғамдастығын
(Internet Society, ISOC) құрайтын еріктілер тобы бар. ISOC компьютерлер
ақпарат алмаса алатын арнайы ережелердің бар болуына кепілдік береді.
Барлық әлем қазіргі күні телефондық қоңырау қашықтығында тұр. Модем
мен компьютерге ие бола отырып, сендер әлемдегі ең үлкен компьютерлік
желімен – Интернетпен байланыс жасай аласыңдар (егерде сендердің жолдарың
болып жатса, онда модем де кероек емес: көптеген колледжілер мен
бірлестіктер өз студенттері мен қызметкерлеріне Интернетке тура қатынауға
мүмкіндік береді)
Модем – бұл компьютер мен телефон желісінің арасындағы аудармашыдай.
Оның крек болуы телефон желілері мен компьютерлер ақпаратты екі әр түрлі
және үйлеспейтін тәсілдермен береді және өңдейді. Компьютерлер сандар
тілінде сөйлеседі – олар ақпараттарды сандардың тізбегі түрінде жөнелтеді
жән сақтайды. Телефондық желілер оссилограф экранында толқындар секілді
көрінетін аналогтық сигналдармен жұмыс істейді. Сендердің компьютерлерің
мәліметтерді телефон желісі бойынша басқа компьютерге беруге дайын болған
кезде, модем компьютерден сандарды сондай толқындарға ( бұл сықырлаудың
сырылындай естіледі) түрлендіреді, яғни оларды модульдейді. Егерде
сендердің модемдеріңе ақпарат толқындар түрінде келетін болса, онда оларды
компьютерге түсінікті сандарға түрлендіреді – кері модулдейді. Барған
сайын жиі-жиі құрамдас модемдері бар компьютерлерді шығаруда. Егерде
сендердің компьютерлеріңде ондай жоқ болса, онда өздеріңе сатып алатын
модемнің ақпаратты жеткізу жылдамдығы қандай болуы тиісті екендігін шешуге
тура келеді. Модемнің жылдамдығы секунд ішіндегі биттермен (бодпен)
өлшенеді. Бодтың мөлшері – бұл бір секунд ішінде модем жеткізе немесе
қабылдай алатын биттің саны. Әріп немесе символ сегіз биттен тұрады.
Интернетке қосылуға дейін сендерге Интернет провайдерін (ISP) таңдау
қажет. Бұл сендердің ақша төлеп Интернетке шығуларыңа мүмкіндік беретін
бірлестік. Бүгінгі таңда мыңдаған провайдер бар. Сендерге өз мүдделеріңді
қанағаттандыратын бірнеше шартты ескеру қажет:
• Қызмет және қызмет көрсету: провайдер базалық деңгейде Интернетке
қатынас құруға мүмкіндік береді. Басқа қызмет көрсету веб-сайт
дайындау мен орналастыруды, лездік хабарламалар алмасуды,
электрондық поштаның есеп-қисап жазбаларын және қосымша ақша
тұратын техникалық қолдауды қамтиды.
• Мөлшері: провайдердің мөшері қызметтің деңгейі туралы айтады. Ірі
провайдерлер үлкен бірлестіктерге тез қосылуға мүмкіндік береді, ал
үлкен емес провайдерлер тек қана әдеттегі баяу қосуды ұсынады.
• Келісімдар: Көптеген провайдерлер олардың қызметтерін алуға
келісімге қол қоюды талап етеді. Басқалары егерде келісімге қол
қоятын болсаң, онда бірінші қосылуға шегерім жасайды не тегін
қосады. Барлық ақпаратты жазба түрде алғаныңа көз жеткіз және
егерде провайдердің қызмет сапасы жеткіліксіз дәрежеде болатын
болса, онда сендер не істей алатындарыңды біліңдер.
• Қолдау және жабдық: Интерентпен байланысу үшін провайдер
пайдаланатын жабдықтардың сипаттамасын анықтаңдар. Интернет қызметі
жұмысын қолдау үшін провайдердің жеткілікті қызметкерлерінің бар
екендігіне және сендерде қандайда бір мәселе туындаса, тәулігіне 24
сағат техникалық мамандарға қол жеткізуге болатындығына көз
жеткізіңдер. Интернетке шығу үшін аппараттық жасақтама сатып алу
қажет пе, әлде провайдер ұсына ма біліңдер. Мысалы, сендерге, атап
айтқанда, осы провайдерді пайдалану кезінде бағдарлағыш, ерекше
модем немесе өзгеше бағдарламалық жасақтама, брандамаур талап етіле
алады.
Жұмысшы тобын құру үшін оған қамтуға ұйғарылған компьютерлердің
әрқайсысында Желіні орнату Шеберін (Network Setup Wizard) орындау қажет.
Шебердің жұмысын аяқтағаннан кейін компьютерлер өзара әрекеттесе алады.
Шебер сонымен қатар Интернетке қосылған компьютерді қорғау үшін Интернеттің
брандмауерін (Internet Connection Firewall, ICF) де қамтиды. ICF — бұл
желі мен сыртқы әлемнің арасындағы шекараны бақылайтын бағдарлама.
Жұмысшы тобын құру үшін келесі әрекетті істеңдер:
1. Басқа компьютерлерді Интернетке қосатын компьютердің Интернетпен
байланысын тексеріңдер.
2. Жұмысшы тобы үшін атау таңдаңдар. Атау ақпараттық болуы тиіс,
мысалы, Компьютерлік сынып, онда мынадай таңбалар болмауы тиіс: ; :
" * + = \ ? ,.
3. Келешек жұмысшы тобының компьютеріне желілік кәбілді қосыңдар.
4. Жұмысшы тобының әр компьютерінде желіні орнату Шеберін
орындаңдар.
Шеберді іске қосу үшін Іске қосу-ды Басқару тақтасы-н Желі мен
Интернетке қосылу-ды (Пуск Панель управления Сеть и подключения к
Интернету (Start Control Panel Network and Internet Connections))
шертіңдер, содан кейін Желілік қосылу таңбашасы-н (Сетевые подключения
(Network Connections)) екі рет шертіңдер. Одан әрі Тапсырманы таңдаңдар
(Network Tasks) тобындағы Орнату немесе үй немесе кіші желі параметрлерін
баптау (Setup a home or small office network) сілтемесін шертіңдер. Сұраныс
бойынша жұмысшы тобының атауын енгізіңдер.
Интернет алуан түрлі элементтердің жиынтығы болып табылады және
Бүкіләлемдік Өрмек тек Интернеттің бір бөлігі ғана. Интернет желіге
біріктірілген миллиондаған компьютерден сендерге қажетті ақпаратты алуға
мүмкіндік беретін бірқатар құрал-жабдықтарды ұсынады. Бұл құрал-жабдықтар
қарапайым да немесе жеткілікті түрде күрделі де бола алады, оның ішінде:
Бүкіләлемдік Өрмек: әдетте WWW (World Wide Web-тен) немесе веб деп
аталатын, веб-браузерде қарап шығуға арналған көптеген арнайы құрамдас
беттер болып табылады. Веб-браузер мәтінді, графикті және басқа
мультимедиалық мазмұнды, мысалы, әуенді қамтитын веб-беттерді бейнелеуге
және орнын анықтауға мүмкіндік беретін бағдарламалық қосымша.
Электрондық пошта: немесе e-mail, Интернеттің барлық желісінде ашық.
Ол адамдарға файлдарды барлық әлем бойынша тез жөнелтуге мүмкіндік береді.
Бұл жай ғана мәтіндік мақалалар болуы мүмкін немесе графиканы, немесе
қандайда бір мазмұнды қамти алады.
Файлдарды жеткізу: файлдарды бір компьютерден екінші компьютерге орын
ауыстырады немесе көшірмелейді. Интернет бойынша мәліметтерді жеткізуді
басқаратын Файлдарды жеткізу хаттамасы ретінде белгілі (File Transfer
Protocol, FTP) арнайы басқарушы ережелер немесе хаттамалар бар.
Usenet жаңалықтары(Usenet News): белгілі бір тақырыпқа мақалалар
алмаса алатын компьютерлер желісі, ол бағдарламалық өнімдерге қолдау
көрсетуді қамтамасыз етеді немесе алуан түрлі санаттағы сұрақтарға жауаптар
ұсынады.
Жаңалық тобы (newsgroups): пікір сайыс жүргізу немесе жаңалықтар
алмасу үшін ұйымдастырылған USENET-тегі желілік алқалы жиын. Хабарларды оқу
және жіберу пайдаланушылардың компьютерлерінде іске қосылатын және
жаңалықтар серверімен қосатын бағдарламамен жүзеге асырылады.
Интернетте web-қосымша бағдарламалармен негізінен арнайы клиенттік
бағдарламалар – браузерлер арқылы өзара әрекеттеседі. Бұл сөз –
бағдарламалардың ағылшындық атауының тура дыбысталуы: web-browser (жақында
браузер сөзінің жағымдылау естілетін бәсекелесі – шолушы сөзі пайда
болды). Бараузерді клиенттің компьютеріне орнатады да оны осы компьютерге
web-серверлердегі ақпараттарды жеткізу және оларды бейнелеу үшін
пайдаланады. Бұл әрекеттер браузердің адрестік жолына URL-сұранысты
енгізгеннен кейін жүзеге асады. Браузер гиперсілтемемен байланысты сол URL-
адреске белсендірілген гиперсілтеме бойынша өтуді қамтамасыз етеді.
Бүгінгі таңда ең танымал браузерлер - Internet Explorer және Netscape
Navigator. 18.1 суретте web-қатынас (навигация) нәтижелері Internet
Explorer браузері арқылы көрсетілген. 18.2 суретте браузер болып Netscape
Navigator саналады. Олардың екеуі де қызметтік түрде ұқсас. Осы өнімдерді
дайындаушылар-фирмалар арасында, браузерлердің жақсы жақтарына ықпал
ететін, қалжыңдасуға болмайтын бәсекелестік жүріп жатыр. Қазір IE және NN
(оларды қысқаша осылай атайды) – клиенттерге көптеген қызмет ұсынатын,
үлкен мүмкіндіктері бар бағдарламалар. Браузерлердің қайсысын ұсынуға
тұрады? Мұнда өздерің анықтауларың керек. Браузердің екеуі де тегін
таратылады, екеуін де орнатуға және тексеріп көруге де болады. Көпіне
Netscape Navigator ұнайды. Алайда Windows жүйесі орнаьылғанда, браузерді
таңдау кезінде таразы табағы Internet Explorer жағына ауады, өйткені
қосымша ешнәрсе орнатуды талап етпейді. Internet Explorer операциялық жүйе
құрамына кіреді де онымен өзара үйлесімді әрекеттеседі. Windows-тың
орыстілді нұсқасының құрамына Internet Explorer-дің орыстілді нұсқасы
кіреді де орыс тілінде жақсы ұйымдастырылған анықтамалық жүйемен егжей-
тегжейлі жабдықтандырады.
Егерде ұнаған web-құжатты өз клмпьютеріңде сақтағың келсе, онда мұны
сақтаудың тиімді формасын таңдап алып, Файл Қалай сақтау (Файл
Сохранить как) (Internet Explorer үшін) командасымен істеуге болады.
Графикалық элементтер мен суреттерді жеке сақтауға болады. Ұнаған суретте
мауыстың оң батырмасын шерту керек және жанама меньюде Суретті қалай сақтау
(Сохранить рисунок как) командасын таңдау керек. Одан әрі Интернет-
жалғастырулар кезінде алуан түрлі әрекеттерді көрсету үшін браузер ретінде
Internet Explore пайдаланылатын болады. Internet Explorer Қызмет
Шолушының қасиеттері (Сервис Свойства обозревателя) (18.3 сурет, артқы
шеп) командасымен шақырылатын Шолушының қасиеттері терезесінен бапталып
орнатылады. Терезеде ішіндегісін түсіну күрделі емес бірнеше қазына бар.
Бұған терезенің оңжақ жоғарғы бұрышында орналасқан Анықтама батырмасы
көмектеседі. Ол сұрақ таңбасымен ентаңбаланған. Егерде қазынаның қандайда
бір элементі түсініксіз немесе онымен қалай өзара әрекеттесу ұмытылған
болса, онда осы батырма шерту керек. Көрсеткіштің қатарында сұрақ белгісі
пайда болады. Егерде енді осындай көрсеткішті қызықтыратын элементке әкеліп
және онда маусты шертсе, жанама анықтама қалқып шығады. Онда Баптау
батырмасында (ол қоршалған) Ортақ шерту қазынасынан ашылған Баптау терезесі
бейнеленген. Қалқып шыққан анықтама енгізу өрісіндегі тұрған сандардың
мәнін түсіндіреді (Интернеттің уақытша файлдары бар дискідегі орынның
көлемі).
Провайдер — бұл мекемелер мен жеке адамдарға Интернет-қызметін
көрсететін фирма
Провайдер ретінде жеке маманданған фирмалар да, ірі телефондық немесе
пейджингтік және т.б. бірлестіктер де кіре алады.
Провайдерді таңдау кезінде Сендерге келесі факторларды назарға алу
керек:
✓ оның көрсететін қызметінің құнын;
✓ қызмет көрсетудің сапасын (провайдермен келісім-шарт жасасудан
бұрын алдымен оның абоненті болу керек, қолдау қызметіне қоңырау
шалып олармен сөйлесу керек);
✓ жүктелушілігін (қауыр сағаттағы жауап беру уақытын);
✓ модемнің жылдамдығын (кейбір провайдерлер өзінің жабдықтарын ұзақ
уақыт жаңартпаған).
- Интернет желісі сауда-саттық негізде жұмыс істейді, сондықтан оған
қатынас құру тек ақылы ғана бола алады. Интернет-қызметті көрсету бағасы
көптеген факторларға — байланыс желісінің сапасына және соған сәйкес
жылдамдығы мен ақпаратты жеткізу сапасына, тәулік ішінде пайдаланылатын
уақым шамасына және тіпті тәуліктік қау уақыты екендігіне байланысты
болады.
- Егерде сен Интернет-дүкеннен зат сатып алсаң немесе қандайда бір
ақылы ақпаратты көшірмелеп алатын болсаң – осының барлығын төлеуге тура
келеді. Осы текті қызметтің құны Интернет-қызметтің құнына кірмейді.
Жергілікті желі
Қазіргі уақытта көптеген компьютерлерді бір бірінен оқшау түрде
пайдаланбай, қандайда бір ақпарат алу, хабарларды жөнелту мен алу және т.б.
үшін тұрақты түрде немесе әлсін-әлсін жергілікті немесе ауқымды
компьютерлік желіге қосады.
Егерде бір бөлмеде, ғимаратта немесе жақын орналасқан ғимараттар
кешенінде пайдаланушылар қандайда бір мәселені бірігіп шешуге, мәліметтер
алмасуға немесе ортақ мәліметтерді пайдалануға тиісті бірнеше компьютер бар
болса, онда осы компьютерлерді жергілікті желіге біріктіру орынды болады.
Жергілікті желі (кейде жергілікті есептеу желісі термині, қысқаша
ЖЕЖ термині пайдаланылады) — бұл компьютерлердің арасында ақпараттар
жеткізу үшін кәбілдер (кейде телефондық желілер немесе радиоарналар) арқылы
өзара жалғастырылған бірнеше компьютердің тобы. Компьютерлерді жергілікті
желіге жалғастыру үшін желілік жабдықтар мен бағдарламалық жасақтама қажет.
Жергілікті желі мыналарды жасақтауға мүмкіндік береді:
* желіге қосылған компьютерді пайдаланушылардың мәліметтерді ұжымдық
өңдеуін және осы пайдаланушылар арасында мәліметтер алмасуды;
* бағдарламаларды бірлесіп пайдалануды;
* принтерлерді, модемдерді және басқа құрылғыларды бірлесіп
пайдалануды.
Сондықтан бірден артық компьютері бар барлық фирмалар із жүзінде
оларды жергілікті желіге біріктіреді. Алып жүретін компьютерді
пайдаланушылардың көпшілігі не фирманың кеңсесіне келіп, не телефон арнасы
бойынша модем арқылы фирманың компьютерімен жалғастыра отырып, жергілікті
желіге қосылады.
Компьютерлерді жергілікті желіге біріктіру үшін мыналар талап етіледі:
* желіге қосылатын әрбір компьютерге жергілікті желіден компьютер
ақпарат алуға және желіге мәліметтер беруге мүмкіндік беретін
желілік бақылаушы (кейде желілік адаптер немесе желілік тақша
термині пайдаланылады) орнату керек;
* компьютерлердің, сондай-ақ желіге қосылған басқа құрылғылардың
(принтерлердің, сканерлердің және т.б.) арасында мәліметтерді
жеткізу үшін оларды кәбілдермен жалғастыру керек. Желілердің кейбір
типтерінде кәбілдер компьютерлерді (елка гирляндісіндегі электр
шамдары сияқты) тікелей жалғастырады, басқаларда кәбілдерді
жалғастыру арнайы құрылғылар – шоғырлағыштар (немесе хабтар),
қосқыштар және басқалар арқылы жүзеге асырылады.
Жергілікті желінің жұмыс істеуін қамтамасыз ету үшін көбінесе арнайы
компьютер – сервер немесе осындай бірнеше компьютер бөлінеді. Серверлердің
дискісінде бірге пайдаланылатын бағдарламалар, мәліметтер базасы және т.б.
орналасады. Желгілікті желінің басқа компьютерлері жұмыс бекеттері деп
аталады. Сервердегі мәліметтерді өңдеу қажет етілетін жұмыс бекеттерінде
(мысалы, бірге пайдаланылатын мәліметтер базасына тапсырыстар мен
сатылымдар туралы мағлұматтар енгізу) үнем үшін (немесе қауіпсіздікті ойлау
бойынша) қатқыл дискілерді орнатпайды. 20-25-тен артық компьютерден
тұратын желілерде сервердің бар болуы міндетті — олай болмаған жағдайда,
желінің өнімділігі қанағаттанғысыз болады. Қандай да бір мәліметтер
базасымен бірігіп қарқынды жұмыс істеген кезде сервер қажет.
Кейде серверге белгілі бір мамандандыру тағайындалады (бағдарлама
мәліметтерін сақтау, модемдік пен факстық байланыстарды қамтамасыз ету,
баспаға шығару және т.б.). Серверлер, әдеттегідей, пайдаланушының жұмыс
орны ретінде пайдаланылмайды. Құнды мәліметтермен жұмыс істеуді қамтамасыз
ететін серверлер көбінесе тек арнайы өкілетті адамдар ғана қатынай алатын
(банк қоймалары сияқты) оқшауланған бөлмелерде орналастырылады.
Жергілікті желінің жұмыс істеуін қамтамасыз ету үшін біздер қазір сөз
ететін тиісті бағдарламалық жасақтама қажет.
Windows for Workgroups, Windows 95, Windows NT Workstation операциялық
жүйелерінің бөлінген серверсіз жергілікті желілерді ұйымдастыру бойынша
құрамдас мүмкіндіктері бар. Әдетте мұндай желілер бірдәрежелі деп аталады,
өйткені оларда барлық компьютер тең құқықты, олардың әрқайсысы
пайдаланушының жұмыс орны қызметін де, өз мәліметтері мен ресурстарына
қатынауды да қамтамасыз ету бойынша сервердің де қызметін атқарады. Windows
for Workgroups немесе Windows 95-ті пайдалану кезінде мәліметтерді қорғауды
қамтамасыз ете алмайды, сондықтан мұндай желілерді тек бір бірінен
құпиялары жоқ ұжымдарда ғана пайдалануға болатындығы шындық. Бірдәрежелі
желілерді ұйымдастыру үшін басқа құралдарды да пайдалануға болады. Мысалы,
Artisoft фирмасының ОС LANtastic-і DOS пен Windows ортасында жұмыс істеуге
болатын бірдәрежелі желіні жасауға мүмкіндік береді. L
Бірақ бірдәрежелі желі — онша жақсы емес амал. Өйткені пайдаланушының
ОЖ-сі желі сервері орындауға тура келетін сервердің қызметтерін орындауға
бейімделмеген. Және егерде қандай да бір компьютерде пайдаланушы DOOMда
ойнаса немесе Adobe Photoshop-та сурет салатын болса, ал басқа
пайдаланушылар осы компьютерде файлдармен жұмыс істейтін болса, онда олар
бір біріне күшті кедергі жасайды — олардың жұмыс істеу жылдамдығы бірден
төмендейді. Бірдәрежелі желілердің көптеген басқа да ерекшеліктері
айтарлықтай қолайсыз — мәселен ақпаратты қорғаудың жоқтығы, мәліметтерді
жинақтауды күрделендіретін сақтаудың орталықтанбауы, жеткіліксіз
сенімділігі, көптеген басқа ерекшеліктер. Сондықтан әдетте жергілікті
желілерде тек жергілікті желіге қызмет етумен ғана айналысатын және
мәліметтерін бірлесіп пайдалануға бөлінген компьютерлер —серверлер
қолданылады.
Бөлінген сервері бар жергілікті желілердің серверінде
пайдаланушылардың жұмыс орындарынан түскен көптеген сұраныстардың сенімді
және тиімді өңделуін қамтамасыз ететін арнайы операциялық жүйелер
пайдаланылады. Мұндай жергілікті желінің жұмыс бекеттерінде кез келген
операциялық жүйені пайдалануға болады, мысалы, DOS, Windows және т.б., және
жергілікті желіге қатынауды қамтамасыз ететін драйвер іске қосылуы тиіс.
Ішкі бөлімдер (100 компьютерге дейін) деңгейіндегі серверлерде Novell
NetWare (айталық, 3.12 немесе 4.1 нұсқалары) немесе Windows NT Server
операциялық жүйесі пайдаланылады. Кейде ОС — OS2 Server Advanced, UNIX-тің
әр түрлі нұскалары және т.б. қолданылады. Серверлер саны (айталық, ондаған
немесе бірнеше ондаған) желілерде көбінесе Novell NetWare операциялық
жүйесінің 4.1 нұсқасы пайдаланылады, өйткені ол (Novell Directory Service,
NDS) сияқты желілердің ресурстарын орталықтандырылған басқару бойынша
қолайлы құралдарды қамтамасыз етеді. Дегенмен, белгілі болғандай, желінің
ресурстарын басқару әдетте тұтыну шығындарының жартысынан артықтауын
құрады. Windows NT Server-де осыған ұқсас құралдар бір немесе саны аз
серверді қамтитын көп емес желілер үшін ғана қолайлы.
Кейбір мәліметтерге жүздеген, тіпті мыңдаған компьютерлердің қатынас
құруын қамтамасыз ету талап етілген жағдайларда кәсірорын деңгейіндегі деп
аталатын серверлер қолданылады. Олар енді Intel микропроцессоры негізінде
емес, айталық, Sun фирмасының техникасында, IBM фирмасының мэйнфреймдерінде
(үлкен компьютерлерде) және басқаларда жасалады. Онда ерекше жоғары
сенімділік, көп процессорлы өңдеу, өте жоғары өткізгіштік кабілет және т.б.
талап етіледі. Ондай серверлерді IBM фирмасының UNIX, MVS-тың әр түрлі
нұсқалары басқарады.
Жергілікті желіде пайдаланушылардың тиімді жұмыс істеуі үшін желілік
ОЖ-ден басқа желілік ОЖ-мен бірге әкелінетін өзгеше бағдарламалық жасақтама
да талап етіледі, ал кейде ... жалғасы
Тақырыбы: Компьютерлердің желідегі функционалды қызметтері
Орындаған:
Тексерген:
АЛМАТЫ 2007ж
КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ МАЗМҰНЫ
I Кіріспе
II Жалпы бөлім
1 Интернет желісі
2 Жергілікті желі
3 Ethernet әдісі
III Технологиялық бөлім
1 Тораптың көпқабатты моделі
2 Бір рангті торап
3 Бөлек сервері бар торап
4 Гибридті торап
5 Тораптық қызметтер және операциялық жүйе
IV Конструкторлық бөлім
1 Web-парақты құрастыру барысын сипаттау
V Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер тізімі
Кіріспе
Мен осы курстық жобада Компьютерлердің желідегі функционалды
қызметтері тақырыбына мағлұмат беруге көңіл бөлдім. Осы жобада мен
Интернет және жергілікті желіге қысқаша анықтама беріп, оларды қалай және
қайда қолдануға болатындығы жайлы түсінікті болатындай етіп жеткізуге
тырыстым. Жергілікті желіге қосылуды, қосылу барысында қолданылатын
тораптар жайлы және олардың түрлеріне түсінік беруді көздедім. Тораптардың
қызметін көрсеттім. Кеңінен тараған Web парақтарын құрастыруды сипаттадым.
Осы курстық жобада қолданылған дертерді қолдана отырып, HTML тілінде
Электрондық оқулық құрып, осы деректердің бәрін енгізіп, қолдануға ыңғайлы
етіп жасап, сіздердің назарларыңызға ұсындым.
Интернет желісі
Ресурстарды бірге пайдалану мүмкіндігінен басқа компьютерлерді желіге
біріктірудің артықшылықтарының бірі – бұл тағы да Интернетке бірге қосылу.
Интернет ақпаратқа шектеусіз қатынас құруды және әр түрлі тәсілдермен
қатынау мүмкіндігін береді. Сендердің желілерің қалай жаңылсусыз жұмыс
істей бастаса, Интернетке жалғастыруды баптауға кірісуге болады.
Интернет – миллиондаған компьютерді алып желілердің желісіне
біріктіретін әлемдегі ең үлкен және ең белгілі желі.
Интернет сөзі халықаралық желі (INTERnational NETwork) дегенді
білдіреді, бұл оның ең нақты анықтамасы.
Интернет – бұл барлық әлемдегі компьютерлер мен серверлердің жиынтығы.
Бұл клиент-сервер, сондықтан онда ақпаратты сақтайтын серверлер бар және
сендер басқа компьютерлерден ақпарат ала аласыңдар. Интернетке миллиондаған
клиент пен сервер біріккен, ал жария ақпараттың көлемін бағалау тіпті қиын.
Интернетті кім қадағалайды?
Интернеттің жұмысына жауап беретін нақты адам жоқ. Интернетте
президент жоқ. Сондай-ақ, бас әкім де жоқ. Бірақ Интернет қоғамдастығын
(Internet Society, ISOC) құрайтын еріктілер тобы бар. ISOC компьютерлер
ақпарат алмаса алатын арнайы ережелердің бар болуына кепілдік береді.
Барлық әлем қазіргі күні телефондық қоңырау қашықтығында тұр. Модем
мен компьютерге ие бола отырып, сендер әлемдегі ең үлкен компьютерлік
желімен – Интернетпен байланыс жасай аласыңдар (егерде сендердің жолдарың
болып жатса, онда модем де кероек емес: көптеген колледжілер мен
бірлестіктер өз студенттері мен қызметкерлеріне Интернетке тура қатынауға
мүмкіндік береді)
Модем – бұл компьютер мен телефон желісінің арасындағы аудармашыдай.
Оның крек болуы телефон желілері мен компьютерлер ақпаратты екі әр түрлі
және үйлеспейтін тәсілдермен береді және өңдейді. Компьютерлер сандар
тілінде сөйлеседі – олар ақпараттарды сандардың тізбегі түрінде жөнелтеді
жән сақтайды. Телефондық желілер оссилограф экранында толқындар секілді
көрінетін аналогтық сигналдармен жұмыс істейді. Сендердің компьютерлерің
мәліметтерді телефон желісі бойынша басқа компьютерге беруге дайын болған
кезде, модем компьютерден сандарды сондай толқындарға ( бұл сықырлаудың
сырылындай естіледі) түрлендіреді, яғни оларды модульдейді. Егерде
сендердің модемдеріңе ақпарат толқындар түрінде келетін болса, онда оларды
компьютерге түсінікті сандарға түрлендіреді – кері модулдейді. Барған
сайын жиі-жиі құрамдас модемдері бар компьютерлерді шығаруда. Егерде
сендердің компьютерлеріңде ондай жоқ болса, онда өздеріңе сатып алатын
модемнің ақпаратты жеткізу жылдамдығы қандай болуы тиісті екендігін шешуге
тура келеді. Модемнің жылдамдығы секунд ішіндегі биттермен (бодпен)
өлшенеді. Бодтың мөлшері – бұл бір секунд ішінде модем жеткізе немесе
қабылдай алатын биттің саны. Әріп немесе символ сегіз биттен тұрады.
Интернетке қосылуға дейін сендерге Интернет провайдерін (ISP) таңдау
қажет. Бұл сендердің ақша төлеп Интернетке шығуларыңа мүмкіндік беретін
бірлестік. Бүгінгі таңда мыңдаған провайдер бар. Сендерге өз мүдделеріңді
қанағаттандыратын бірнеше шартты ескеру қажет:
• Қызмет және қызмет көрсету: провайдер базалық деңгейде Интернетке
қатынас құруға мүмкіндік береді. Басқа қызмет көрсету веб-сайт
дайындау мен орналастыруды, лездік хабарламалар алмасуды,
электрондық поштаның есеп-қисап жазбаларын және қосымша ақша
тұратын техникалық қолдауды қамтиды.
• Мөлшері: провайдердің мөшері қызметтің деңгейі туралы айтады. Ірі
провайдерлер үлкен бірлестіктерге тез қосылуға мүмкіндік береді, ал
үлкен емес провайдерлер тек қана әдеттегі баяу қосуды ұсынады.
• Келісімдар: Көптеген провайдерлер олардың қызметтерін алуға
келісімге қол қоюды талап етеді. Басқалары егерде келісімге қол
қоятын болсаң, онда бірінші қосылуға шегерім жасайды не тегін
қосады. Барлық ақпаратты жазба түрде алғаныңа көз жеткіз және
егерде провайдердің қызмет сапасы жеткіліксіз дәрежеде болатын
болса, онда сендер не істей алатындарыңды біліңдер.
• Қолдау және жабдық: Интерентпен байланысу үшін провайдер
пайдаланатын жабдықтардың сипаттамасын анықтаңдар. Интернет қызметі
жұмысын қолдау үшін провайдердің жеткілікті қызметкерлерінің бар
екендігіне және сендерде қандайда бір мәселе туындаса, тәулігіне 24
сағат техникалық мамандарға қол жеткізуге болатындығына көз
жеткізіңдер. Интернетке шығу үшін аппараттық жасақтама сатып алу
қажет пе, әлде провайдер ұсына ма біліңдер. Мысалы, сендерге, атап
айтқанда, осы провайдерді пайдалану кезінде бағдарлағыш, ерекше
модем немесе өзгеше бағдарламалық жасақтама, брандамаур талап етіле
алады.
Жұмысшы тобын құру үшін оған қамтуға ұйғарылған компьютерлердің
әрқайсысында Желіні орнату Шеберін (Network Setup Wizard) орындау қажет.
Шебердің жұмысын аяқтағаннан кейін компьютерлер өзара әрекеттесе алады.
Шебер сонымен қатар Интернетке қосылған компьютерді қорғау үшін Интернеттің
брандмауерін (Internet Connection Firewall, ICF) де қамтиды. ICF — бұл
желі мен сыртқы әлемнің арасындағы шекараны бақылайтын бағдарлама.
Жұмысшы тобын құру үшін келесі әрекетті істеңдер:
1. Басқа компьютерлерді Интернетке қосатын компьютердің Интернетпен
байланысын тексеріңдер.
2. Жұмысшы тобы үшін атау таңдаңдар. Атау ақпараттық болуы тиіс,
мысалы, Компьютерлік сынып, онда мынадай таңбалар болмауы тиіс: ; :
" * + = \ ? ,.
3. Келешек жұмысшы тобының компьютеріне желілік кәбілді қосыңдар.
4. Жұмысшы тобының әр компьютерінде желіні орнату Шеберін
орындаңдар.
Шеберді іске қосу үшін Іске қосу-ды Басқару тақтасы-н Желі мен
Интернетке қосылу-ды (Пуск Панель управления Сеть и подключения к
Интернету (Start Control Panel Network and Internet Connections))
шертіңдер, содан кейін Желілік қосылу таңбашасы-н (Сетевые подключения
(Network Connections)) екі рет шертіңдер. Одан әрі Тапсырманы таңдаңдар
(Network Tasks) тобындағы Орнату немесе үй немесе кіші желі параметрлерін
баптау (Setup a home or small office network) сілтемесін шертіңдер. Сұраныс
бойынша жұмысшы тобының атауын енгізіңдер.
Интернет алуан түрлі элементтердің жиынтығы болып табылады және
Бүкіләлемдік Өрмек тек Интернеттің бір бөлігі ғана. Интернет желіге
біріктірілген миллиондаған компьютерден сендерге қажетті ақпаратты алуға
мүмкіндік беретін бірқатар құрал-жабдықтарды ұсынады. Бұл құрал-жабдықтар
қарапайым да немесе жеткілікті түрде күрделі де бола алады, оның ішінде:
Бүкіләлемдік Өрмек: әдетте WWW (World Wide Web-тен) немесе веб деп
аталатын, веб-браузерде қарап шығуға арналған көптеген арнайы құрамдас
беттер болып табылады. Веб-браузер мәтінді, графикті және басқа
мультимедиалық мазмұнды, мысалы, әуенді қамтитын веб-беттерді бейнелеуге
және орнын анықтауға мүмкіндік беретін бағдарламалық қосымша.
Электрондық пошта: немесе e-mail, Интернеттің барлық желісінде ашық.
Ол адамдарға файлдарды барлық әлем бойынша тез жөнелтуге мүмкіндік береді.
Бұл жай ғана мәтіндік мақалалар болуы мүмкін немесе графиканы, немесе
қандайда бір мазмұнды қамти алады.
Файлдарды жеткізу: файлдарды бір компьютерден екінші компьютерге орын
ауыстырады немесе көшірмелейді. Интернет бойынша мәліметтерді жеткізуді
басқаратын Файлдарды жеткізу хаттамасы ретінде белгілі (File Transfer
Protocol, FTP) арнайы басқарушы ережелер немесе хаттамалар бар.
Usenet жаңалықтары(Usenet News): белгілі бір тақырыпқа мақалалар
алмаса алатын компьютерлер желісі, ол бағдарламалық өнімдерге қолдау
көрсетуді қамтамасыз етеді немесе алуан түрлі санаттағы сұрақтарға жауаптар
ұсынады.
Жаңалық тобы (newsgroups): пікір сайыс жүргізу немесе жаңалықтар
алмасу үшін ұйымдастырылған USENET-тегі желілік алқалы жиын. Хабарларды оқу
және жіберу пайдаланушылардың компьютерлерінде іске қосылатын және
жаңалықтар серверімен қосатын бағдарламамен жүзеге асырылады.
Интернетте web-қосымша бағдарламалармен негізінен арнайы клиенттік
бағдарламалар – браузерлер арқылы өзара әрекеттеседі. Бұл сөз –
бағдарламалардың ағылшындық атауының тура дыбысталуы: web-browser (жақында
браузер сөзінің жағымдылау естілетін бәсекелесі – шолушы сөзі пайда
болды). Бараузерді клиенттің компьютеріне орнатады да оны осы компьютерге
web-серверлердегі ақпараттарды жеткізу және оларды бейнелеу үшін
пайдаланады. Бұл әрекеттер браузердің адрестік жолына URL-сұранысты
енгізгеннен кейін жүзеге асады. Браузер гиперсілтемемен байланысты сол URL-
адреске белсендірілген гиперсілтеме бойынша өтуді қамтамасыз етеді.
Бүгінгі таңда ең танымал браузерлер - Internet Explorer және Netscape
Navigator. 18.1 суретте web-қатынас (навигация) нәтижелері Internet
Explorer браузері арқылы көрсетілген. 18.2 суретте браузер болып Netscape
Navigator саналады. Олардың екеуі де қызметтік түрде ұқсас. Осы өнімдерді
дайындаушылар-фирмалар арасында, браузерлердің жақсы жақтарына ықпал
ететін, қалжыңдасуға болмайтын бәсекелестік жүріп жатыр. Қазір IE және NN
(оларды қысқаша осылай атайды) – клиенттерге көптеген қызмет ұсынатын,
үлкен мүмкіндіктері бар бағдарламалар. Браузерлердің қайсысын ұсынуға
тұрады? Мұнда өздерің анықтауларың керек. Браузердің екеуі де тегін
таратылады, екеуін де орнатуға және тексеріп көруге де болады. Көпіне
Netscape Navigator ұнайды. Алайда Windows жүйесі орнаьылғанда, браузерді
таңдау кезінде таразы табағы Internet Explorer жағына ауады, өйткені
қосымша ешнәрсе орнатуды талап етпейді. Internet Explorer операциялық жүйе
құрамына кіреді де онымен өзара үйлесімді әрекеттеседі. Windows-тың
орыстілді нұсқасының құрамына Internet Explorer-дің орыстілді нұсқасы
кіреді де орыс тілінде жақсы ұйымдастырылған анықтамалық жүйемен егжей-
тегжейлі жабдықтандырады.
Егерде ұнаған web-құжатты өз клмпьютеріңде сақтағың келсе, онда мұны
сақтаудың тиімді формасын таңдап алып, Файл Қалай сақтау (Файл
Сохранить как) (Internet Explorer үшін) командасымен істеуге болады.
Графикалық элементтер мен суреттерді жеке сақтауға болады. Ұнаған суретте
мауыстың оң батырмасын шерту керек және жанама меньюде Суретті қалай сақтау
(Сохранить рисунок как) командасын таңдау керек. Одан әрі Интернет-
жалғастырулар кезінде алуан түрлі әрекеттерді көрсету үшін браузер ретінде
Internet Explore пайдаланылатын болады. Internet Explorer Қызмет
Шолушының қасиеттері (Сервис Свойства обозревателя) (18.3 сурет, артқы
шеп) командасымен шақырылатын Шолушының қасиеттері терезесінен бапталып
орнатылады. Терезеде ішіндегісін түсіну күрделі емес бірнеше қазына бар.
Бұған терезенің оңжақ жоғарғы бұрышында орналасқан Анықтама батырмасы
көмектеседі. Ол сұрақ таңбасымен ентаңбаланған. Егерде қазынаның қандайда
бір элементі түсініксіз немесе онымен қалай өзара әрекеттесу ұмытылған
болса, онда осы батырма шерту керек. Көрсеткіштің қатарында сұрақ белгісі
пайда болады. Егерде енді осындай көрсеткішті қызықтыратын элементке әкеліп
және онда маусты шертсе, жанама анықтама қалқып шығады. Онда Баптау
батырмасында (ол қоршалған) Ортақ шерту қазынасынан ашылған Баптау терезесі
бейнеленген. Қалқып шыққан анықтама енгізу өрісіндегі тұрған сандардың
мәнін түсіндіреді (Интернеттің уақытша файлдары бар дискідегі орынның
көлемі).
Провайдер — бұл мекемелер мен жеке адамдарға Интернет-қызметін
көрсететін фирма
Провайдер ретінде жеке маманданған фирмалар да, ірі телефондық немесе
пейджингтік және т.б. бірлестіктер де кіре алады.
Провайдерді таңдау кезінде Сендерге келесі факторларды назарға алу
керек:
✓ оның көрсететін қызметінің құнын;
✓ қызмет көрсетудің сапасын (провайдермен келісім-шарт жасасудан
бұрын алдымен оның абоненті болу керек, қолдау қызметіне қоңырау
шалып олармен сөйлесу керек);
✓ жүктелушілігін (қауыр сағаттағы жауап беру уақытын);
✓ модемнің жылдамдығын (кейбір провайдерлер өзінің жабдықтарын ұзақ
уақыт жаңартпаған).
- Интернет желісі сауда-саттық негізде жұмыс істейді, сондықтан оған
қатынас құру тек ақылы ғана бола алады. Интернет-қызметті көрсету бағасы
көптеген факторларға — байланыс желісінің сапасына және соған сәйкес
жылдамдығы мен ақпаратты жеткізу сапасына, тәулік ішінде пайдаланылатын
уақым шамасына және тіпті тәуліктік қау уақыты екендігіне байланысты
болады.
- Егерде сен Интернет-дүкеннен зат сатып алсаң немесе қандайда бір
ақылы ақпаратты көшірмелеп алатын болсаң – осының барлығын төлеуге тура
келеді. Осы текті қызметтің құны Интернет-қызметтің құнына кірмейді.
Жергілікті желі
Қазіргі уақытта көптеген компьютерлерді бір бірінен оқшау түрде
пайдаланбай, қандайда бір ақпарат алу, хабарларды жөнелту мен алу және т.б.
үшін тұрақты түрде немесе әлсін-әлсін жергілікті немесе ауқымды
компьютерлік желіге қосады.
Егерде бір бөлмеде, ғимаратта немесе жақын орналасқан ғимараттар
кешенінде пайдаланушылар қандайда бір мәселені бірігіп шешуге, мәліметтер
алмасуға немесе ортақ мәліметтерді пайдалануға тиісті бірнеше компьютер бар
болса, онда осы компьютерлерді жергілікті желіге біріктіру орынды болады.
Жергілікті желі (кейде жергілікті есептеу желісі термині, қысқаша
ЖЕЖ термині пайдаланылады) — бұл компьютерлердің арасында ақпараттар
жеткізу үшін кәбілдер (кейде телефондық желілер немесе радиоарналар) арқылы
өзара жалғастырылған бірнеше компьютердің тобы. Компьютерлерді жергілікті
желіге жалғастыру үшін желілік жабдықтар мен бағдарламалық жасақтама қажет.
Жергілікті желі мыналарды жасақтауға мүмкіндік береді:
* желіге қосылған компьютерді пайдаланушылардың мәліметтерді ұжымдық
өңдеуін және осы пайдаланушылар арасында мәліметтер алмасуды;
* бағдарламаларды бірлесіп пайдалануды;
* принтерлерді, модемдерді және басқа құрылғыларды бірлесіп
пайдалануды.
Сондықтан бірден артық компьютері бар барлық фирмалар із жүзінде
оларды жергілікті желіге біріктіреді. Алып жүретін компьютерді
пайдаланушылардың көпшілігі не фирманың кеңсесіне келіп, не телефон арнасы
бойынша модем арқылы фирманың компьютерімен жалғастыра отырып, жергілікті
желіге қосылады.
Компьютерлерді жергілікті желіге біріктіру үшін мыналар талап етіледі:
* желіге қосылатын әрбір компьютерге жергілікті желіден компьютер
ақпарат алуға және желіге мәліметтер беруге мүмкіндік беретін
желілік бақылаушы (кейде желілік адаптер немесе желілік тақша
термині пайдаланылады) орнату керек;
* компьютерлердің, сондай-ақ желіге қосылған басқа құрылғылардың
(принтерлердің, сканерлердің және т.б.) арасында мәліметтерді
жеткізу үшін оларды кәбілдермен жалғастыру керек. Желілердің кейбір
типтерінде кәбілдер компьютерлерді (елка гирляндісіндегі электр
шамдары сияқты) тікелей жалғастырады, басқаларда кәбілдерді
жалғастыру арнайы құрылғылар – шоғырлағыштар (немесе хабтар),
қосқыштар және басқалар арқылы жүзеге асырылады.
Жергілікті желінің жұмыс істеуін қамтамасыз ету үшін көбінесе арнайы
компьютер – сервер немесе осындай бірнеше компьютер бөлінеді. Серверлердің
дискісінде бірге пайдаланылатын бағдарламалар, мәліметтер базасы және т.б.
орналасады. Желгілікті желінің басқа компьютерлері жұмыс бекеттері деп
аталады. Сервердегі мәліметтерді өңдеу қажет етілетін жұмыс бекеттерінде
(мысалы, бірге пайдаланылатын мәліметтер базасына тапсырыстар мен
сатылымдар туралы мағлұматтар енгізу) үнем үшін (немесе қауіпсіздікті ойлау
бойынша) қатқыл дискілерді орнатпайды. 20-25-тен артық компьютерден
тұратын желілерде сервердің бар болуы міндетті — олай болмаған жағдайда,
желінің өнімділігі қанағаттанғысыз болады. Қандай да бір мәліметтер
базасымен бірігіп қарқынды жұмыс істеген кезде сервер қажет.
Кейде серверге белгілі бір мамандандыру тағайындалады (бағдарлама
мәліметтерін сақтау, модемдік пен факстық байланыстарды қамтамасыз ету,
баспаға шығару және т.б.). Серверлер, әдеттегідей, пайдаланушының жұмыс
орны ретінде пайдаланылмайды. Құнды мәліметтермен жұмыс істеуді қамтамасыз
ететін серверлер көбінесе тек арнайы өкілетті адамдар ғана қатынай алатын
(банк қоймалары сияқты) оқшауланған бөлмелерде орналастырылады.
Жергілікті желінің жұмыс істеуін қамтамасыз ету үшін біздер қазір сөз
ететін тиісті бағдарламалық жасақтама қажет.
Windows for Workgroups, Windows 95, Windows NT Workstation операциялық
жүйелерінің бөлінген серверсіз жергілікті желілерді ұйымдастыру бойынша
құрамдас мүмкіндіктері бар. Әдетте мұндай желілер бірдәрежелі деп аталады,
өйткені оларда барлық компьютер тең құқықты, олардың әрқайсысы
пайдаланушының жұмыс орны қызметін де, өз мәліметтері мен ресурстарына
қатынауды да қамтамасыз ету бойынша сервердің де қызметін атқарады. Windows
for Workgroups немесе Windows 95-ті пайдалану кезінде мәліметтерді қорғауды
қамтамасыз ете алмайды, сондықтан мұндай желілерді тек бір бірінен
құпиялары жоқ ұжымдарда ғана пайдалануға болатындығы шындық. Бірдәрежелі
желілерді ұйымдастыру үшін басқа құралдарды да пайдалануға болады. Мысалы,
Artisoft фирмасының ОС LANtastic-і DOS пен Windows ортасында жұмыс істеуге
болатын бірдәрежелі желіні жасауға мүмкіндік береді. L
Бірақ бірдәрежелі желі — онша жақсы емес амал. Өйткені пайдаланушының
ОЖ-сі желі сервері орындауға тура келетін сервердің қызметтерін орындауға
бейімделмеген. Және егерде қандай да бір компьютерде пайдаланушы DOOMда
ойнаса немесе Adobe Photoshop-та сурет салатын болса, ал басқа
пайдаланушылар осы компьютерде файлдармен жұмыс істейтін болса, онда олар
бір біріне күшті кедергі жасайды — олардың жұмыс істеу жылдамдығы бірден
төмендейді. Бірдәрежелі желілердің көптеген басқа да ерекшеліктері
айтарлықтай қолайсыз — мәселен ақпаратты қорғаудың жоқтығы, мәліметтерді
жинақтауды күрделендіретін сақтаудың орталықтанбауы, жеткіліксіз
сенімділігі, көптеген басқа ерекшеліктер. Сондықтан әдетте жергілікті
желілерде тек жергілікті желіге қызмет етумен ғана айналысатын және
мәліметтерін бірлесіп пайдалануға бөлінген компьютерлер —серверлер
қолданылады.
Бөлінген сервері бар жергілікті желілердің серверінде
пайдаланушылардың жұмыс орындарынан түскен көптеген сұраныстардың сенімді
және тиімді өңделуін қамтамасыз ететін арнайы операциялық жүйелер
пайдаланылады. Мұндай жергілікті желінің жұмыс бекеттерінде кез келген
операциялық жүйені пайдалануға болады, мысалы, DOS, Windows және т.б., және
жергілікті желіге қатынауды қамтамасыз ететін драйвер іске қосылуы тиіс.
Ішкі бөлімдер (100 компьютерге дейін) деңгейіндегі серверлерде Novell
NetWare (айталық, 3.12 немесе 4.1 нұсқалары) немесе Windows NT Server
операциялық жүйесі пайдаланылады. Кейде ОС — OS2 Server Advanced, UNIX-тің
әр түрлі нұскалары және т.б. қолданылады. Серверлер саны (айталық, ондаған
немесе бірнеше ондаған) желілерде көбінесе Novell NetWare операциялық
жүйесінің 4.1 нұсқасы пайдаланылады, өйткені ол (Novell Directory Service,
NDS) сияқты желілердің ресурстарын орталықтандырылған басқару бойынша
қолайлы құралдарды қамтамасыз етеді. Дегенмен, белгілі болғандай, желінің
ресурстарын басқару әдетте тұтыну шығындарының жартысынан артықтауын
құрады. Windows NT Server-де осыған ұқсас құралдар бір немесе саны аз
серверді қамтитын көп емес желілер үшін ғана қолайлы.
Кейбір мәліметтерге жүздеген, тіпті мыңдаған компьютерлердің қатынас
құруын қамтамасыз ету талап етілген жағдайларда кәсірорын деңгейіндегі деп
аталатын серверлер қолданылады. Олар енді Intel микропроцессоры негізінде
емес, айталық, Sun фирмасының техникасында, IBM фирмасының мэйнфреймдерінде
(үлкен компьютерлерде) және басқаларда жасалады. Онда ерекше жоғары
сенімділік, көп процессорлы өңдеу, өте жоғары өткізгіштік кабілет және т.б.
талап етіледі. Ондай серверлерді IBM фирмасының UNIX, MVS-тың әр түрлі
нұсқалары басқарады.
Жергілікті желіде пайдаланушылардың тиімді жұмыс істеуі үшін желілік
ОЖ-ден басқа желілік ОЖ-мен бірге әкелінетін өзгеше бағдарламалық жасақтама
да талап етіледі, ал кейде ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz