Агробизнес кешенінің экономикасы мемлекеттік реттеу объектісі ретінде

Жұмыс түрі: Диссертация
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 35 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Кіріспе

: 1

Кіріспе: Агробизнесті мемлекеттік реттеу

: 1. 1

Кіріспе: Мемлекеттік реттеу жүйесінде аграрлық өндірісті дамытудың және тұрақтандырудың экономикалық механизмі

: 1. 2

Кіріспе: Агробизнесті мемлекеттік реттеудің теориялық аспектісі

: 1. 3

Кіріспе: Агробизнес тәжірибелік аспектісі

: 2

Кіріспе: Агробизнес кешенінің экономикасы мемлекеттік реттеу объектісі ретінде

: 2. 1

Кіріспе: Агробизнес салалары

: 2. 2

Кіріспе: Агробизнестің нарықтық құрылымы

: 2. 3

Кіріспе: Мемлекетіміздің агробизнес кешені

: 3

Кіріспе: Агроөнеркәсіп өндірісінде кооперацияны және интеграцияны дамыту

Кіріспе: Қорытынды

Кіріспе: Қолданылған әдебиеттердің тізімі

Кіріспе

Қазақстан Республикасы аграрлық саясатының стратегиялық түпкі нысаны отандық өндірісті дамыту, өнім сапасын жақсарту, оның өзіндік құнын әлемдік бәсекелестік деңгейінен асырмау және өнеркәсіпті шикізатпен толық қанағаттандыру болып табылады.

Нарықтық экономика басталған алғашқы жылдардағы ағаттықтардан ауыл шаруашылығында зор нұқсан келтіріліп, агроөнеркәсіп кешенінің барлық сфералары төмендеді. Сондай-ақ, ауыл шаруашылығы кооперативтік қозғалысы да дағдарыс жағдайында болды. Оның негізгі себептері: ауылшаруашылығы өнімін өңдіруші кәсіпорындармен қызмет көрсетуші кәсіпорындар келісім-шартқа монополиялық үстемдікпен отыруы; мемлекеттік және құқықтық қолдаудың жеткіліксіздігі; ауылшаруашылығы өнімін өндірушілердің кооператив құруға қаражаттарының жеткіліксіздігі.

Қазақстан Республикасының Президенті Н. Ә. Назарбаевтың «Қазақстан өз дамуындағы жаңа серпіліс жасау қарсаңында» атты Қазақстан халқына Жолдауында «Қазақстан тиімді экономика-географиялық орналасуына және қолда бар ресурстарына сүйене отырып, жаһандану экономикасына интеграциялануына ықпал ететін көпжақты халықаралық жобаларға белсенді қатыса алады және қатысуы тиіс» деп айтқан болатын.

Ауыл шаруашылығы өндірісіндегі көптеген сұрақтарды жаңаша түрде қарастыру қажет. Отандық және шет елдік тәжірибе көрсеткендей нарықтық экономика жағдайында, меншіктің әртүрлі формаларында және шаруашылықтандыруда тиімді ұлғаймалы ұдайы өндірістің приоритетті ұйым формасы болып кооперация мен агроөнеркәсіптік интеграция табылады. Сондықтан да кооперация мен интеграцияның алуан түрлі формаларын дамыту мәселелері зерттеу тақырыбының өзектілігін анықтайды. Жеке қосалқы шаруашылықтар мен шаруа қожалықтарының әрекеттері дәлелдегендей, қазіргі жағдайда олардың тиімді қызмет жасауы құқықтық дербестігін сақтай отырып, өздерінің материалдық-техникалық және еңбек ресурстарын кооперациялағанда ғана жүзеге асады.

Кооперациялау арқылы шаруашылық жүргізудің тиімділігіне және оның өміршеңдігіне тарихи кезеңдер дәлел бола алады. Әлемнің дамыған елдерінде кооперацияға бірігу негізгі шараушылық жүргізу формасы болып отыр.

Агроөнеркәсіп өндірісінде интеграция мен кооперативтік қозғалыстың сапалық жаңа кезеңі үшін, оның нарықтық құрылымдар саласына дендеп енуі үшін алғы шарттар мен жағдайлар жасалуда.

Аграрлық секторды реттеу қиын және көпқырлы мәселе болып табылады. Оның жағдайы республиканың нақты сұраныстарын қанағаттандырмайды. Дамыған елдердің көп жылдық тәжірибесі мен Қазақстанның соңғы он жылдық ішіндегі практикасы нарық жағдайында мемлекеттің қатысуынсыз экономика қарқынды дамымайтындығын құптайды.

90-жылдар соңындағы жағдай АӨК барлық кешенді экономикалық шаралар отандық өндірістің тиімді даму есебінен Қазақстанның азық-түлікпен қаматамасыз ету қауіпсіздігіне бағытталған. Бұл мақсатқа жету барлық меншік түрлеріндегі ауылшаруашылық мекемелерінің қажетті кірісін қолдау арқылы ауыл шаруашылығы және өнеркәсіп арасындағы эквивалентті айырбасты қолдауға және қамтамасыз етуге негізделген.

АӨК тұрақты дамуын қамтамасыз етуге баға және қаржылай несиелендіру саясатының теңдесуін жүргізуге, мемлекеттік реттеу мен нарықтың өзін-өзі реттеудің үйлесімділігіне негізделген атқарушы экономикалық механизм қажет.

Қаржы ресурстарының жетіспеушілігі кезінде ауылшаруашылық құрылымдардың практикалық қызметіне негізгі несиелендіру жүйесі ретінде ұсынылатын қосымша қаржыландыру көздерін іздеу қажеттілігі пайда болады.

Бірақ пайыздық үстемелердің өте жоғары болуына қарай несие олардың шаруашылық қызметін қолдау көзі ретінде экономикалық жағынан тиімді емес, тіпті кірісті мекемелерге де.

Осы тұрғыда агроөнеркәсіптік өндірісті реттеудің тиімді жүйесін қалыптастыру мәселесі ерекше ауқым алады, ол өз кезегінде пайдаланушы және туындаушы реттеу көздерін әрі қарай жүйелендіру мен нақтыландыруды, аграрлық секторға қаржы түсірудің жаңа мүмкіндіктерін анықтайды. Қазіргі жағдайда мемлекеттің қабылдаған шаралары аграрлық нарықтың негізгі субьектілері арасындағы экономикалық қатынасты реттеу жүйесінің тиімділігін көрсетпейді: ауылшаруашылық тауар өндірушілер, ауылшаруашылық шикізатты өңдеуші мекемелер, сауда және қызмет көрсетуші мекемелер. Сонымен қатар осы тақырып бойынша зерттеу ауқымдығы аймақтық АӨК тиімділігі мен тұрақтылығын тиімді көтеру жолдарын ерекше маңыздылығының нақты дайындамасын, аграрлық өндірістің рационалды дамуының альтернативті бағыттарын іздестіруін, біртұтас алғанда ауыл шаруашылығын экономикалық реттеу механизмін жетілдірудің маңыздылығын қамтамасыз етеді.

Бұл аймақтық АӨК реттеудің экономикалық механизмін жетілдіру және дамытуға бағытталған, нарықтық экономикаға бет алған әлеуметтік құрылымдарды жүзеге асыру механизмін құру мен әлеуметтік экономикалық шаралар кешенін жасайды.

Осы сұрақтардың ауқымдылығы диссертациялық жұмыстың тақырыбын таңдау алдын анықтады.

Экономикалық механизмнің әдіснамалық сұрақтары оның практикалық қолданысы мен жетілдірілуі Қазақстанның ұлттық экономикасында реформа жүргізуге байланысты белсенді зерттеліп келеді. Ауыл шаруашылығын мемлекеттік реттеу экономикалық механизмін жетілдіру мәселесін зерттеуге отандық және шетелдік ғалымдардың көптеген жұмыстары арналған.

1 Агробизнесті мемлекеттік реттеу

1. 1 Мемлекеттік реттеу жүйесінде аграрлық өндірісті дамытудың және тұрақтандырудың экономикалық механизмі

«Нарық шартында ауыл шаруашылық өндірісін ұйымдастыру мен реттеудің теориялық аспектісі» - экономикалық механизмнің мазмұны мен маңызының теориялық ережелері зерттелген және қорытындыланған.

Жекелеген экономистер «шаруашылық механизм» мен «экономикалық механизм» ұғымдарына шектеу қояды, соңғысы шаруашылық механизмінің құраушысы деп есептеледі.

Біздің ойымызша «шаруашылық механизм» ұғымы «экономикалық механизм» ұғымынан ауқымдырақ және кең. Бұл категориялар өзара байланысты, бірақ тәуелді емес. Экономикалық механизм обьективті экономикалық заңдардың нақтылығын сипаттайды. Сонымен қатар, ол мемлекеттің жүргізіп отырған экономикалық саясаты әсерінен қалыптасады.

Шаруашылық механизм бойынша жекелеген жұмыстарда оның негізгі экономикалық бөлігі анық көрсетілген.

Шаруашылық және экономикалық механизмнің қозғалыс күштері туралы айтылмаған. Аграрлық реформа барысында экономикалық механизм туралы сақталған түсініктемелерге қарамастан, экономистер арасында мәселені нарықтық экономика тұрғысынан зерттеуге құлшыныс байқалды. Сонымен қатар құрылымға, оны құраушы элементтерге, инструменттерге деген көзқарас жақында байқалады.

Экономикалық механизмнің теориялық негізінің маңыздылығын қорытындылай келе, біз барлық анықтамалар бір-бірін толықтырады деген қорытындыға келдік.

Экономикалық механизмнің әр элементінің ерекшелігі мен өзіне тән сипаты бар, бірақ олардың әрекеттесу нәтижесі қала және ауылдық әлеуметтік инфрақұрылымы мен өмір сүру сапасын жақындастыратын, еліміздің азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз етуге әрекет ететін, бәсекеге қабілетті және тұрақты өндірісті дамытуды қарайтын нарықтық ортаны құруға байланысты аграрлық саясаттың бірікті мәселесін шешуді қарастырады.

Жүргізілген теориялық зерттеулер бізге мемлекеттік реттеудің экономикалық механизм жүйесі көп этапты және бірқалыпты (біркелкі) мемлекеттік реттеудің экономикалық механизм жүйесі екендігін көрсетуге мүмкіндік берді.

Экономикалық механизм - шаруашылық механизмі мен ұйымдастырушылық-экономикалық қатынас түрлерінің бөлігі, оның мағынасы өнім өндіруге әрекет жасаушы әртүрлі әдістердің қатынасының дұрыстығын анықтауға бекінеді (оның ішіне баға және қаржылау-несиелеу механизмі, салық пен сақтандыру жүйесі, АӨК инвестициялау мен бюджеттік қолдау да кіреді) .

Экономикалық механизмнің қайта құрылу мәселесі экономикалық дамудың объективті және субъективті факторларымен, халық санасының дамуын анықтаумен, қоғамның экономикалық жүйесінің даму концепциясын қалыптастыру мен жасақтауға байланысты болу керек.

Тиімділікке баға және қаржылау-несиелеу механизмі қатынасының, салық және сақтандыру жүйесінің, АӨК инвестициялау мен бюждеттік қолдау көрсетудің бірқалыптылығы кезінде ғана қол жеткізіледі.

Экономикалық механизмнің құрылымдық құраушысы оның негізі болып табылады. Сондықтан, жұмыста баға мен қаржылық-несиелеу механизмдерін, салық пен сақтандыру жүйелерін, ауыл шаруашылығындағы инвестиция мен бюджеттік қолдауды қарастыру, олардың әрқайсысы деформацияны есептегенде, арнайы ғылыми зерттеу жүргізуге лайық деп есептейміз.

Қазіргі жағдайда экономикалық механизм тұрақтандыруы мен дамуының жетекші буыны ретінде қаржы-несиелік механизм қарастырылуы керек.

Басқарушы-әкімшілік жүйесіндегі қаржы-несиелік механизм негізін орталықтандырған жоспарлау жүйесі құрайды, ол қоғамдық өндірісті қаржыландыру мен несиелеуге сәйкес келетін әдістің жиынтығы.

Қаржы қоры шаруашылық есеп қызметі мекемесі қорытындысымен тығыз байланыста болған емес. Инвестициялық сұраныс олардың шаруашылық жағдайына байланысты болмады, оларды шығынды мекемелерде сұрай алатын болды. Мекемелерге мемлекеттік бюджеттен үлкен қаржы түсіру жүйесі болды. Мұндай жағдайда қаржы қоры жұмсалып, оған деген сұраныс арта түсті. Арзан ақша қаражатын бөлу есебінен инвестициялық емес, басқа мәселелерді шешу талпынысы пайда бола бастады.

Сонымен, жабдықтар мен машиналарды жүктемелеу ауысымының санын көтерудің орнына, мекемелер жаңа жабдықтар мен техникаларды талап ете бастады, мұндағы еңбек өндірісі экстенсивті жолмен өсті. Мекемелер қондырылмаған жабдықтармен, пайдаланылмаған машиналар арқылы өздеріне негізгі қордың артықтығын жасауға тырысты, бұл капитал қаржы қоры бөлігін ұстап тұруға әкеліп соқты.

Қаржы-несие механизмі үнемі жетілдіріліп отырды, бірақ шарт ретінде, оның тиімді жұмыс жасауы талап етілді - меншіктің көп түрінің пайда болуы және осыған байланысты жалпы мемлекеттік қаржы мен мекеме қаржысы арасындағы нақты шектеудің пайда болуы - осының барлығы нарықтық экономика жағдайында мүмкін болды.

Жалпы экономикалық реформа жүргізу кезінде АӨК-нің қаржы жүйесінде терең өзгерістер жасалды. Бұл өзгерістер ең алдымен мемлекет және ауыл шаруашылығы арасындағы қаржылық қарым-қатынас механизмін қозғады. Бұрынғы қаржылық қатынас жүйесі толығымен бұзылып, аграрлық секторға қолдау көрсететін жаңа мемлекеттік жүйені қажет етті, орталықтандырылған несиелеу механизмі жүйесі өзгерді. Ауыл шаруашылығы өнімін өндірушілердің қаржылық жағдайы экономикадағы баға құрылымының өзгеруіне және басқа да бірнеше факторларға байланысты құлдырады. Көп ұзамай, АӨК қаржы қорына өтуіне жаңа мүмкіндіктер беретін нарықтық инфрақұрылым жүйесі құрыла бастады. АӨК қазіргі заманға байланысты қаржыландырудың негізі «Агроөнеркәсіптік өндірісті мемлекеттік реттеу туралы» заңға сәйкес анықталады. Заңда көрсетілген мемлекеттік қаржылық қолдаудың негізгі бағыттарын сызба түрінде көрсетуге болады (сурет 1) .

Агроөнеркәсіптік өндірісті дамытуға бюджеттен қаражат бөлуді негізгі үш бағыт бойынша қарастырады: мемлекеттік мақсатты бағдарламаны жүзеге асыру, ауылшаруашылық өндірісті тікелей бюджеттік қолдау және сақтандыру.

Заңға сай агроөнеркәсіптік өндірісті дамытуға бөлінетін бюджеттік қаржы:

инвестициялық қызметті қолдау, оның ішінде жаңа техника мен құрал- жабдықтарды алу, асыл тұқымды жануарлар мен сортты дақылдарды дәндерді мақсатты бағдарламаға сәйкес алу; топырақтың құнарлылығын арттыру және жақсарту шараларын жүргізу, ауылшаруашылық дақылдар зиянкестерімен күресу жұмыстарын жүзеге асыру, жануарлардың аса қауіпті жұқпалы ауруларының алдын алу, жою, онымен қатар қоршаған ортаны қорғау және ғылыми зерттеу жұмыстарын жүргізу; кадрлар біліктілігін арттыру және дайындауды ұйымдастыру; өтем ақы, жәрдем ақының түрлері (әлеуметтік, несиелік жәрдемақы) .

Қазақстандағы АӨК реформалауда шетел тәжірибесін есепке алу оны сол қалпы көшірмелеуді білдірмейді. Отандық АӨК бар жетістіктерге әлемдік аграрлық өндірістегі барлық тиімді және жақсыны синтездеу қажет.

Дамыған елдерде мемлекеттік реттеу экономикалық әдістерді пайдалануға сүйенеді: баға, салық, несие саясаты, бюджеттік дотация мен субсидиялар.

Айырмашылығы әр елдің мәдени, тарихи, географиялық ерекшеліктермен, оның әлеуметтік қалауларымен анықталады.

Мысалы АҚШ-та кепілдік баға жүйесі, тұрақты кіріс деңгейін сақтандыратын мақсатты бағалар қолданылады.

Мүлікке салық салу кезінде оның ең төменгі құнының мөлшері жүйесімен әрекеттесетін сақтандыру бойынша фермерлік несие корпорациясы құрылған.

Канаданың ауыл шаруашылығы аясындағы қазіргі заманғы федералдық саясатын жер мен негізгі ауылшаруашылық өнімдерді сатуды монополиялық мемлекеттік реттеу кезіндегі өндіріс қаражатын жеке меншік өндірістік қызмет әдістерін, түрлерін және жолын еркін таңдау саясаты ретінде сипаттауға болады. Диссертацияда Қытай мен Ресейдің ауыл шаруашылығын мемлекеттік реттеудің айырмашылық ерекшеліктері қарастырылған.

Бұл елдердегі Қазақстандағы қайта құрылумен салыстырғандағы реформа ерекшеліктерін ескере отырып, олардың бастысын атап өту қажет: реттеудің түрлері мен әдістерінің көп түрлілігі негізіндегі нақты шарттарға байланысты экономикалық жағдайға сәйкес әрекет етуге мүмкіндік беретін ауыл шаруашылық даму келешегіне нық үйлесім табу, кооперацияны дамыту, соның арқасында жеке тауар өндірушілер, Қазақстандағы шаруалық және т. б. шаруашылықтар ұжымдық өндірістен қол үзіп қалмады.

Қытай тәжірибесі ондағы аграрлық сектордың потенциалын куәландырады, ол Қазақстанда қойылған мақсатты шешуде қолданылуы мүмкін.

Қазақстанда ауылшаруашылық өнім өндірудің экономикалық және табиғи жағдайын ескере отырып ауыл шаруашылығын реттеудің жеке түрлерін қолдану мүмкіндігі бар.

Экономикалық механизм реформаланудың әр сатысында құрылудың позитивті және негативті тенденциясына байланысты жаңа мазмұндармен толықтырылып отырылады.

Негативті тенденция біріктіру және жұту түрінде көрініп, яғни аграрлық экономиканы дамытудың қалыпты жұмысын бұзады.

Позитивті тенденция аграрлық саясаттың нәтижелігін бағалауға мүмкіндік беріп, жұмыс атқарушы заңнамалық актілердегі кемшіліктерді, әсер етудің әртүрлі әдістері мен оптималды қатынастарды анықтайды.

Ауыл шаруашылығын реттеудің экономикалық механизмін дамытудың тарихи тенденциялары мен ерекшеліктерінің талдауы экономикалық механизмді жетілдіру және өз бетімен реттеу механизмінің нарығына әсерін тигізу үшін жүргізілген экономикалық жаңартулар мен өзгертулер жеткіліксіз болып шыққанын көрсетті.

1. 2 Агробизнесті мемлекеттік реттеудің теориялық аспектісі

Екінші тарауда аймақтың ауыл шаруашылығын мемлекеттік реттеудегі экономикалық механизмнің кемшіліктеріне, ауыл шаруашылығы экономикасының инертті даму себептеріне, факторларына, Батыс Қазақстан аймағындағы ауыл шаруашылығы жағдайына талдау берілген.

Ауыл шаруашылығын дамыту деңгейі қоғамның жалпы саяси және экономикалық тұрақтылығын анықтау факторы болып табылады. Обьективті жұмыс істеу жағдайына қарай ауыл шаруашылығы нарықтық шаруашылық жағдайында өндірісті жүргізудің тиімді талаптарына аз бейімделген болып табылады. Бұл оның үнемі табиғи-экономикалық жағдайына байланысты екендігінен түсіндіріледі, оларды өндірістің басқа салаларының дамуы кезінде бейорганикалық орта ретінде басқару мүмкін емес. Қазақстандағы ауыл шаруашылығының соңғы жылы жаппай өнім өндіру қарқыны бірқатар тұрақтандырылды.

2007 жылда ауыл шаруашылығының жалпы өнімінің көлемі 1069, 6 млрд. теңгеге бағаланып отыр, бұл 2006 жылға қарағанда 8, 4%-ға артық.

Алдын ала мәліметтер бойынша ауыл шаруашылығы өнімі 623, 2 млрд. теңгеге қайта өңделді.

2006 жылда бюджетке барлық ауыл шаруашылығы құрылымдарынан 9, 1 млрд. теңгеге салық түсті, бұл 2002 жылдың деңгейінен 37, 9%-ға немесе 2, 5 млрд. теңгеге, 2005 жылдың деңгейінен 12, 3%-ға немесе 1, 0 млрд. теңгеге артық. Салық төлемдері бойынша бюджет алдындағы берешегі 2002 жылдың 1 қаңтарына 3, 6 млрд. теңгені құрады, ал 2007 жылдың 1 қаңтардағы жағдай бойынша 1, 3 млрд. теңгені құрады немесе 2, 8 есе төмендеді.

Жұмыссыздық деңгейі ауылдық жерлерде 6, 2%-ды құрады.

Тұрғындар табыстарының деңгейі нақты есептегенде (яғни, инфляцияны есепке алғанда) 2007 жылдың І тоқсанында 8-ден 20%-ға дейін жалғасатын өсу динамикасымен артты.

Мұнда республика тұрғындарының тұтыну шығындары құрылымының көп бөлігін азық-түлік тауарлары алады (42, 7%) .

Егер 2006 жылы азық-түлікке деген шығын жылдың аяғында төмендеу тенденциясына ие болса, 2007 жылдан бастап артты, бұл тұрғындар табыстары деңгейінің артуына да, өткен жылдың екінші жарты жылдығында бағаның өсуіне де байланысты болды.

Өсімдік шаруашылығын оны мамандандыру негізінде әртараптандыруды, өндіріске егін шаруашылығының қазіргі заманғы технологияларын және үдемелі әдістерін енгізуді жүзеге асыру бойынша атқарылған жүйелі жұмыстың, ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілерді мемлекеттік қолдау көлемі артуының арқасында ауыл шаруашылығы дақылдарының өндірісі артты.

Қажетті агротехникалық іс-шараларды жүргізуге уақтылы және сапалы атқаруға, өткір континенттік климатты республика жағдайында өсімдіктердің өсуін лимиттейтін фактор болып табылатын өнімді ылғалды аса тиімді пайдалануға ықпал ететін ылғал сақтау технологияларын кеңінен қолдануға тиісті көңіл бөлінуде. 2007 жылы ылғал сақтау технологияларын ендіру көлемі 5, 2 млн. теңгені, республиканың астық танаптарының үштен бір бөлігін құрады.

Республикада 137, 2 мың шынжыртабанды және доңғалақты тракторлар, 45, 5 мың астық жинайтын комбайндар, 15, 2 мың дестелегіштер, 90, 7 мың тұқым сепкіштер және басқа да ауыл шаруашылығы техникалары бар.

Соңғы жеті жылда (2001-2007) 26, 5 мыңнан астам ауыл шаруашылығы техникаларының негізгі түрлері сатып алынған.

2008 жылдың 1 қаңтары бойынша шаруашылықтардың барлық санаттарындағы былтырғы жылдың осы уақытымен салыстырғандағы негізгі көрсеткіштері төмендегідей:

Барлық мал түрі мен құстың саны: мүйізді ірі қара 3, 4%-ға өсіп, 5853, 0 мың бас; қой мен ешкі - 5, 2%-ға өсіп, 16151, 7 мың бас; шошқа 6, 4%-ға өсіп, 1387, 9 мың бас; жылқы - 4, 4%-ға өсіп, 1289, 6 мың бас; түйе-3, 7%-ға өсіп, 143, 7 бас; құс - 5, 7%-ға өсіп, 29850, 2 мың басты құрады.

Ауыл шаруашылығы кәсіпорындарындағы мал мен құстың өнімділігі айтарлықтай жоғары: бір сиырға шаққандағы сүттің орташа сауылымы - 2810 кг немесе 2006 жылғы көрсеткішпен салыстырғанда 4, 2 % -ға өскен, сондай-ақ бір жұмыртқалағыш тауыққа шаққандағы жұмыртқаның орташа шығымы - 239 дана немесе 2, 1% - ға өскен.

Жыл сайын ауыл шаруашылығы өнімін қайта өңдеу көлемі ұлғаюда. 2003 жылмен салыстырғанда 2007 жылы өндірілген ауыл шаруашылығы шикізатының жалпы көлемінен қайта өңделген өнімінің үлесі ұлғайды: сүт - 18, 1%-дан 29%-ға, ет -14, 6%-дан 27, 8%-ға, дәнділер - 20, 5%-дан 43%-ға, майлы дақылдар - 55%-дан 99%-ға, қайта өңделген жемістер мен көкөністердің үлесі артуына қарамастан шамалы ғана болып отыр.

2007 жылдың 11 айында қайта өңдеу кәсіпорындарының өнімдеріне жүргізілген талдау 2006 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда өнімдердің көп түрлері бойынша өндіріс көлемінің ұлғайғанын көрсетеді. 2007 жылдың 11 айы бойынша қайта өңдеу кәсіпорындары сомасы 508, 7 млрд. теңгеге өнім өндірді, 2006 жылдың сәйкес кезеңінен 7, 3%-ға артық (426, 4 млрд. теңге) .

Несиелік серіктестіктер (бұдан әрі - НС) жүйесі тиімді жұмысын жалғастыруда. 2007 жылы қосымша 7 несиелік серіктестік құрылып, жалпы саны 153 дейін жетті, ауылдық аймақтардың 86% қамтыды, олардың жарғылық капиталының жалпы сомасы - 5 млрд. теңгені құрады. Несиелік серіктестіктердің құрамына 3 млн. гектардан астам егін аумағы бар, малдың жалпы басы - 1, 2 млн құрайтын 6 мың ауыл шаруашылығы құрылымы енді.

Несиелік серіктестіктер қатысушыларының жалпы табысының көлемі 40 млрд. теңгеге жуығын құрайды.

Қазақстанның барлық өзен алабындағы су шаруашылығы жағдайы, көпжылдық орта есептік көрсеткіштен жоғары құйылым салдарынан туындаған Шардара СЭС тұстамасындағы Сырдарияның төменгі ағысын қоспағанда, өткен кезеңде тұрақты болды.

2007 жылы экономика саласындағы суды пайдалану көлемі, алдын-ала мәліметтер бойынша алдыңғы жылғымен салыстырғанда 2-5%-ға жоғары болуы күтіледі. Су тұтынуының көбеюі негізінен елдегі тауар өндірісінің өсуімен байланысты.

Суды қорғау су қорын пайдалану мен қорғау аймағында мемлекеттік бақылау жүргізумен іске асырылады. Айып құн өндіру 83% құрайды (2006 жылы сәйкесінше - 88%) .

Қазіргі уақытта балық саласын жүйелік реформалау, нарықтық қарым-қатынастарды енгізу және оларды халықаралық стандарттар талаптарына жақындату жұмыстары жалғастырылуда.

2007 жылдан бастап балық шаруашылығы айдындары мен учаскелерін қолданушыларға ұзақ мерзімді бекіту жүргізілуде. Бұл қолданушылардың балық ресурстарына деген ұзақ мерзімді қол жетімділігіне кепілдік беруге, бекітілген айдындар мен учаскелерде балық шаруашылығын дамытуға, қорғауға және өсіруге, сондай-ақ, ғылыми зерттеулер жүргізуге өз қаражаты мен инвестицияларды, соның ішінде шетел инвестициясын тарту жұмыстарын жоспарлы түрде жүргізуге мүмкіндік береді.

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2003 жылғы 10 шілдедегі № 1149 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасының Ауылдық аумақтарын дамытудың 2004-2010 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасының (бұдан әрі - мемлекеттік бағдарлама) аясында ауыл халқы тұрмысының жағдайын жақсартуға бірқатар шаралардың кешені жүзеге асырылуда.

Мемлекеттік бағдарламаның бірінші кезеңін қорытқаннан кейін, 2007 жылы Қазақстан Республикасының Үкіметінің 2007 жылғы 11 сәуіріндегі № 286 қаулысымен бекітілген мемлекеттік бағдарламаны іске асырудың 2007-2009 жылдарға арналған іс-шаралар жоспары жүзеге асырыла бастады.

Облыс әкімдіктерінің жедел мәліметтері бойынша 2007 жылы ауылдық аумақтарды дамытуға барлық қаржы көздерінен 107, 2 млрд. теңге, немесе республикалық бюджеттен 45, 2 млрд. теңге, жергілікті бюджеттерден 51, 0 млрд. теңге, және бюджеттен тыс қаржы көздерінен шамасы 11, 0 млрд. теңгедей бағытталған.

Республикалық, жергілікті және бюджеттен тыс көздерінен бөлінген қаржының басым үлесі білім беруге - 31, 6 %, денсаулық сақтауға - 18, 5 % және сумен қамтуға - 16, 9 % бағытталған.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.