Қазақстан Республикасының салық заңдары

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 18 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3
І. Салық туралы жалпы мағлұмат
1.1. Салықтың даму
тарихы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... .5
1.2 Салық туралы
түсінік ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ...7
ІІ. Салықтық тексерулер ұғымы, типтері мен түрлері
2.1 Салықтық тексерулер
ұғымы ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
..10
2.2 Салықтық тексеру түрлері мен
типтері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .12
2.3. Салықтық тексеру типтерi ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..16
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..19
Пайдаланылған әдебиеттер
тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
..21

Кіріспе

Салық - кез келген өркениетті мемлекеттің негізгі табыс көзі. Салықтар
белгіленген мөлшерде және көрсетілген мерзімдерде мемлекеттің өзінің
қызметтері мен міндеттерін жүзеге асыруының көзі болып табылатын ұлттық
табыстың бір бөлігі. Салықтар қаржының алғашқы санаты болып табылады.
Салықтар мемлекеттің құрылуымен қатар қалыптасады және мемлекеттің өмір
сүріп, дамуының негізі. Кез келген мемлекет өзінің қаржылық негізінің
болған кезінде ғана өмір сүреді. Тек мемлекет қана азаматтардың салық салу
режимін енгізе алады, оларға ақшаның белгілі бір сомасын бергізуге
міндеттейді. Қазақстан Республикасында салықтарды төлеу міндеті
азаматтардың конституциялық міндеттері аясында белгіленген. Осы орайда
мемлекет өзінің саяси билік субъектісінің өкілеттілігіне сүйене отырып
әрекет етеді.
Қазақстан Республикасының Конституциясы азаматтарды заңда белгіленген
салықтарды төлеуге міндеттейді.Азаматтар заңсыз белгіленген салықты
төлемейді, ал төлеуге болмайтын салық болуы мүмкін емес. Салықтың міндетті
белгісі - салық төлеуші заңда белгіленген тәртіп пен мерзімде салық төлеуге
міндетті.
Салық бұл қаржылық-құқықтық құрал, осы арқылы мем лекет өзіне қажетті
қаражатты алады. Қаржылық міндеттеме де, кез келген міндеттеме сияқты, екі
субъектіге ие: несиегер, яғни, мемлекет өкілетті тұлға ретінде болады және
борышкер, ол салық төлеуші болып табылады. Осы қаржылық міндет аясында
несиегер борышкерден салық, белгіленген ақша сомасын белгіленген мерзімде
және белгілі бір тәртіпте талап етуге құқылы, ал борышкер салық төлеудің
белгіленген механизмі негізінде бұл соманы мемлекетке өткізуге міндетті.
Салықтың экономикалық белгілері, яғни салық бұл материалдық төлем,
салықты төлеу әрқашанда салық төлеушінің мүлігін мемлекет пайдасына алуды
көздейді. Салық бұл қайтарылмайтын түрде ақша алу. Салықты төлеу кезінде
құнның біржақты қозғалуы орын алады: төлеушіден мемлекетке қарай. Осылай
салық, ақша, бірінші - төлеушіден мемлекетке, одан кейін - мемлекеттен
төлеушіге қарай жылжитын қайтарымды төлемдерден өзгешеленеді.
Мемлекетке алынатын барлық салық түрлерінің жиынтығы олардың құрылымының
әдістері мен нысандары, салық қызметі органдары мемлекеттің салық жүйесін
құрайды. Салық жүйесі - салық түрлері, салық төлеушілер, салық жинау
әдістері, салықтық жеңілдіктерінің болуына байланысты күрделі модель болып
келеді. Салық жүйесі - мемлекет пен салық төлеушінің арасындағы күрделі,
өзара байланысты әлеуметтік-экономикалық қатынастардың жиынтығы. Осы қарым-
қатынастар неғұрлым ұйлесімді болса, соғұрлым салық жүйесі мемлекеттің
экономикалық саясатына ықпалды болады. Салық жүйесі экономикалық саясаттың
құралы ретінде кәсіпкерлік қызметті ынталандыруға, елдің тұрмыс-жағдайын
жақсартуға, елде болып жатқан экономикалық процестерге белсене қатысуы
тиіс.

1.1. Салықтың даму тарихы

Салықтар қоғамдық қатынастары біртіндеп дамып келе жатқан
адамзат өркениетінің бастапқы кезеңдерінде пайда болған
болатын. Кезінде Іншілдегі ізгі хабарын жазғанда Лука Исаның
тууы туралы өзінің баяндауын сол күндері кесарь патша Август
жер жүзінің барлық тұрғындары салық төлеу үшін тізімге
тіркелсін деген бұйрық берді деп бастаған еді. Осы оқиға салықтар
мен алымдарға байланысты санақ алу және тізімге тіркеу ісінің
бастамасы болды.
Көне Үндістанда Ману зандарында шалынған құрбандықты
өзіне, яғни құрбандыққа шалынған мал - мүліктерді өзіне тек
брахмандар ала алады деп белгілеген болатын.
Ресей мемлекетінің салық жүйесі ІХ –ғасырдың соңына таман қалыптаса
бастады. Ең бірінші алынған салық дань деп аталынатын. Сол кездегі
алынатын салықтардың бәрі баждар болып саналады.
Салықтар мемлекетпен бiрге пайда болды, оның өмір сүруінің
негiзi болып табылады, адамзат дамуының барлық тарихында салық нысандары
мен әдiстерi мемлекет сұранысына және қажеттiктерiне қарай өзгерiп,
жаңартылады. Салықтар өзiнiң ең үлкен дамуына тауар ақша қатынастарының
жүйесiнде жетiлдi.
Біздің эрамызға дейінгі VІІ – VІ ғасырларда ауқаттылардың өкілдері,
табыстың өкілдері, табыстың онға бөлінгендігі бір бөлігін немесе жиырмаға
бөлгендегі бір бөлігін немесе қазынаға алу алу қажет деп белгілеген. Ал V
ғасырдың соңы мен VІ ғасырдың басында қоғамдық ауыртпашылықтар -
литургиялар пайда болған. Литургиялық міндеттерін өтегендер басқа
салықтарды төлемейтін болған.
Бесінші ғасырдың ортасына таман салықтарды алудың жаңа түрлері
ойластырылған. Мысалы: базарлардағы сауда саттыққа салынатын салықтар,
шетелдік азаматтардан алынатын салықтар, кедендік баждар алынған.
Жезөкшелерге де салық салынған. Бұлар кірістерді құраса, қаланы астықпен
және ағашпен қамтамасыз етуге кететін қаражаттар;
Спорт ойындарын қаржыландыруға, дипломатиялық қатынастарды
қаржыландыруға, полицияны ұстауға қажетті қаражаттар жатқан. Бұл ретте
басқару нысанына, мемлекеттерге және басқа да жайға қарамастан, салықтардың
қажеттілігі және әрдайым әрі ұдайы алынатындығын, сондай – ақ салық
төлеуден ешкімнің тыс қалмайтындығын байқаймыз.
Көне Римдегі алғашқы салықтар цензус деп аталған. Цензусдер әрбір бес
жылдың көлемінде азаматтардың мүліктеріне сәйкес белгіленіп алынған.
Кейде салықтар мен баждардан және жерді жалға беруден түскен түсімдер
қала шаруашылығына кететін шығындарды жаппаған жағдайда тек қалада
тұратын азаматтардан мунира деп аталатын салық алынған. Мунирадан басқа
мемлекеттік салық трибутумды төлеу Рим азаматының борышы әрі міндеті
болған. төлеу рим азаматының борышы әрі міндеті болған. н "н түскен
түсімдер қала шаруашылығына кететін шығындарды қ н.
Жоғарыда айтылғандай салық салу жүйесі салықтар адамзат өркениетінің әр
қилы кезеңдерінде туындап, қалыптасып, дами отырып бүгінде белгілі бір
деңгейде дамыған әрбір мемлекеттің мызғымас атрибуты, сол мемлекеттің
қандай да болмасын мұқтаждықтарын қанағаттандырудың және әлеуметтік –
экономикалық салаларын реттеудің тапсырмас құралы ретінде көрініс табуда.
Осы салық жүйесінің мыңдаған жылдар бойы дамып, өркениетті түрде
қалыптасқан шағы ХVІІ ғасырдың соңы мен ХVІІІ ғасырдың басына тұс келген
болатын. Оның ірге тасын қалаушылардың ішіндегі бірегейі Адам Смит деп
айтсақ қателеспейміз. Ол өзінің 1776 жылы шыққан Халықтар байлығының
табиғаты мен себептерін зерттеу жөнінде атты кітабында Мемлекеттің
тұрғындары өздерінің табыстарына қарай мемлекеттің мұқтаждығын
қанағаттандыру үшін ат салысуға тиіс.Олар төлейтін төлем салықтың мөлшері
өте дәл айқындалғаны дұрыс болады, сондай – ақ төлеу мерзімі, төлеу тәсілі
және төленетін сомасы өте анық болуы қажет.

1.2. Салық туралы түсінік

Салық деп, мемлекет тарапынан біржақты шығарылған заңдардың
негiзiнде, сол заңдарда нақтылы айқындалған мөлшерде және қатаң
белгiленген мерзiмде Республикалық немесе жергiлiктi бюджет кipiciн
қалыптастыру мақсатында салықтық мiндеттемелерiн орындауға тиiстi заңды
және жеке тұлғалардан жүйеленген әpi тұрақты түрде мемлекеттік уәкілетті
органдар алатын баламасыз, қайтарымсыз ақшалай мiндеттi төлемдi айтамыз.
Салықтар қоғамдағы экономикалық қатынастардың аса қажеттi буыны, бюджет
- қаржы жүйесінің маңызды құраушысы, әлеуметтiк - саяси қатынастардың басты
элементі мемлекеттiк кipicтің негiзгi нысаны, жалпы мемлекеттік
қаржыларының элементi, қоғамды өндiрiске мемлекеттік тарапынан экономикалық
ықпал ету үшiн пайдалaнылатын механизм, мемлекеттік бюджет кipiciн
қамтамасыз ететін тетік, экономиканы реттеу және ынталандыру құралы, дербес
экономикалық категория, мемлекеттiк бюджет кipici мен корпоративтік және
жеке меншік шаруашылық саялардағы қаржылық қатынастарға қатысы бар
объективтi - субъективтi қаржылық және экономикалық құқықтық қоғамдық
құбылыс болып табылады.
Салық төлеушiнiң салық төлеу жөнiндегi мемлекет алдындағы міндетін
оның салықтық мiндеттемелерiнде нактыландыратын, республикалық немесе
жергiлiктi бюджетке төленетiн салықтық төлем сомасына байланысты салықтық
мiндеттеменi айқындайтын, сондай - ақ мемлекеттiң салық жүйесiндегi әрбiр
салықтың әлеуметтік экономикалық және заңды мән – жайының тектік
белгілері, қолданылу тәртiбiн ашып көрсететін Қазақстан Республикасының
Салық кодексiнде белгіленген әрбiр салықтың құрамдас бөлiктерiнiң кешені
салық элементтерi болып табылады.
Салық салу жүйесi мемлекеттiң салықтық құзырының ауқымында жұмыс
iстейдi. Мемлекеттің салықтық құзыры Қазақстан Республикасының
Конституциясында айқындалып, Салық кодексiнiң ережелерiнде заңдық көрінic
тапқан тиiстi мемлекеттiк билiк органдарының салықтар мен басқа да мiндеттi
төлемдердi белгiлеу және алу жөнiндегi мемлекеттiк өктем өкiлеттiлiктерi
қамтитын сая болып табылады, сондай-ақ ол экономикалық кеңістіктегі
мемлекеттің салық салу жүйесінің стратегиялық әлеуетін қалыптастырады.
Салықтар – мемлекет белгілейтін, белгілі бір мөлшерде және мерзімде
алынатын міндетті төлемдер.
Салықтардың экономикалық мәні өз қызметін жүзеге асыру үшін мемлекетте
жинақталатын ұлттық табыстың бөлігін білдіреді.
Салықтар қаржының маңызды категорияларының бірі болып саналады.
Салықтар мемлекетпен бірге пайда болды, оның өмір сүруінің негізі болып
табылады. Адамзат дамуының барлық тарихында салық нысандары мен әдістері
мемлекет сұранысына және қажеттіктеріне қарай өзгеріп, жаңартылады.

Қазақстан Республикасының салық заңдары.
1. Қазақстан Республикасының салық заңдары сондай – ақ қабылдануы
кодексте көзделген нормативтiк құқықтық актiлерден тұpaды.
2. Салық және бюджетке төленетiн басқа да мiндеттi төлемдердi
төлеу жөнiндегi кодексте көзделмеген міндет ешкiмге жүктелуге тиiс емес.
З. Салық және бюджетке төленетiн басқа да мiндеттi төлемдер осы
кодексте белгiленген тәртiпте және жағдайларда белгiленедi, енгiзiледi,
өзгертiледi немесе күшiн жояды.
4. Салық кодексі мен Қазақстан Республикасынан басқа да заң
актiлерiнiң арасында қайшылықтар болған кезде, салық салу мақсатында
осы кодекстің нормалары қолданылады. Осы Кодексте көзделген жағдайларды
қоспағанда, салық қатынастapын реттейтiн нормаларды салықтық емес
зандарға енгiзуге тыйым салынады.
5. Егер Қазақстан Республикасы бекiткен халықаралық шартпен осы
кодекстегі өзге ережелер белгiленсе, аталған шарттың ережелерi
қолданылады.
Салық заңдарының қолдануы
1. Салық заңдары Қазақстан Республикасының бүкіл аумағында қолданылады
және жеке тұлғаларға, заңды тұлғалармен олардың құрылымдық
бөлімшелеріне қолданылады.
2. Кодекске жаңа салықтар және бюджетке төленетін басқа да міндетті
төлемдер белгілеу, қолданыстағы салық және бюджетке төленетін басқа
да міндетті төлемдер ставкалар мен салық базасын өзгерту бойынша
өзгерістер мен толықтырулар енгізетін Қазақстан Республикасының заң
актілері ағымдағы жылдың 1 желтоқсанынан кешіктірілмей қабылдануы
және олар қабылданған жылдан кейінгі жылдың 1 қаңтарынан бастап қана
қолданысқа енгізілуі мүмкін.
Қазақстан Республикасындaғы салық салу принциптерi
Қaзақстан Республикасының салық заңдары салық және бюджетке
төленетiн басқа мiндеттi төлемдердi төлеудiң мiндеттiлiгi, салық салудың
айындағы, әдiлдiгi, салық жүйеciнің бiр мақсаты және салық заңдарының
жариялылығы принциптерiне негiзделедi.
- Қазақстан Республикасының салық заңдарының ережелерi осы кодексте
белгiленген салық салу принциптерiне қайшы келмеуге тиiс.
Салық салудың мiндеттiлiгi принципi.
Салық төлеушi салық заңдарына сәйкес салық мiндеттемелерiн толық
көлемiнде жаңа белгiленген мерзiмдерде орындауға мiндеттi.
Салық салудың айқындығы принципi
Қазақстан Республикасының салықтары және бюджетке төленетiн басқа
да мiндеттi төлемдерi айқын болуға тиiс. Салық салу айындығы салық
төлеушiнiң салық мiндеттемелерi туындауының орындалуының және тоқтатуын
барлық негiздерi мен тәртiбiн салық заңдарында белгiлеу мүмкiндiгiн
бiлдiредi.

2.1. Салықтық тексеру ұғымы

Салықтық тексеру – салық қызметі органдары:
1) Қазақстан Республикасы салық заңнамасының, сондай-ақ орындалуын бақылау
салық қызметі органдарына жүктелген Қазақстан Республикасының өзге де
заңнамасының орындалуын;
2) тексерілетін салық төлеушінің кәсіпкерлік қызметімен байланысты
мәселелер бойынша тексерілетін салық төлеуші туралы мәліметтер алу үшін
тексерілетін салық төлеушінің қызметіне қатысты құжаттары, ақпараттары бар
адамдарды;
3) салықтық тексерудің нәтижелері туралы хабарламаға және жоғары тұрған
салық органы қызметінің хабарламаға шағымды қараудың нәтижелері бойынша
шығарған шешіміне шағым берген салық төлеушіден қосымша мәліметтер алу үшін
жүргізетін тексеру.
Қажет болған кезде салық қызметі органдары салықтық тексеру
барысында: оның орналасқан жеріне қарамастан салық салу объектісі және
салық салумен байланысты объекті болып табылатын мүлікті зерттеп-тексеруді;
салық төлеушінің мүлкін түгендеуді жүргізуі мүмкін; нұсқамада көрсетілген
салық қызметі органдарының лауазымды адамдары және осы Кодекске сәйкес
салық қызметі органдары тексеру жүргізуге тартатын өзге де адамдар;
мынадай:
салық органдарында тіркеу есебіне қою;
бақылау-кассалық машиналардың болуы;
этил спиртін босатуға лицензияның, рұқсаттың, патенттің, көрсетілген
тіркеу карточкасының болуы мәселелері бойынша тақырыптық тексерулер кезінде
– нұсқамада көрсетілген аумақтың учаскесінде кәсіпкерлік қызметті жүзеге
асыратын салық төлеуші; салықтық тексерудің басқа түрлері кезінде –
нұсқамада көрсетілген салық төлеуші салықтық тексерулерге қатысушылар болып
табылады.
Арнайы білімді және дағдыларды талап ететін мәселелерді зерттеп-
тексеру, консультация алу үшін салық қызметі органы салықтық тексерудің
нәтижесіне мүдделі емес маманды салықтық тексеруге тартуы мүмкін.
Салықтық тексеруге қатысушы болып табылатын салық қызметі органы
лауазымды адамының жазбаша түрде қойған сұрақтары бойынша салықтық
тексеруге тартылған маман қорытынды жасайды, ол салықтық тексеру барысында
пайдаланылады. Мұндай жазбаша сұрақтар мен қорытындылардың көшірмесі
салықтық тексеру актісіне, соның ішінде салық төлеушіге табыс етілетін
салықтық тексеру актісінің данасына қоса беріледі.
Салық қызметі органы маманды салықтық тексеруге тартқан жағдайда салық
төлеуші өз тарапынан маманды тартуға құқылы, оның қорытындысы салық төлеуші
маманының қорытындысын салық қызметі органына салықтық тексеру актісіне қол
қойылған күннен кешіктірмей ұсынған жағдайда, салықтық тексеру актісіне
қоса беріледі.
Салықтық тексерулерді тек қана салық қызметі органдары жүзеге асырады.

2.2. Салықтық тексеру түрлері

Салықтық тексерулер мынадай түрлерге бөлінеді:
1) құжаттық тексеру;
2) хронометраждық зерттеп-тексеру.
Құжаттық тексерулер мынадай түрлерге бөлінеді:
1) кешенді тексеру - салық және бюджетке төленетін басқа ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.