Экономикалық және саяси қатынастар

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 23 бет
Таңдаулыға:

Курстық жұмысы

Тақырыбы: Қазақстандағы экономикалық-әлеуметтік қарым- қатынас.

.

Орындаған
Тексерген:

Мазмұны
Кіріспе
І Тарау. Егеменді елдер арасындағы қарым-қатынастардың пайда болуы.
1.1. Экономикалық және саяси қатынастар.
1.2 Өнер, білім саласындағы байланыстар.
ІІ Тарау. Қазақстан Республикасының шет мемлекеттерімен экономикалық қарым-
қатынастар орнатуы.
2.1. Саяси қатынастардағы жетістіктер.
2.2. Экономика саласындағы жетістіктер
Қорытынды
Қолданылған әдебиет тізімі.

Кіріспе

Қазақстан Республикасы Кеңестер Одағының Тарауына байланысты, 1990
жылдың 25 қазанында егемендігін, 1991 жылдың 16 желтоқсанында тәуелсіздігін
жариялады. Бүгінгі таңда өзінің ұлттық жалауы, елтаңбасы мен әнұраны бар
Қазақстан Республикасының мемлекеттік тәуелсіздігің әлемнің 100-ден астам
елі танып, мойындап отыр. Екі жүз алпыс жыл бойғы бодандық бұғауын серпіп
тастап, әлемдік өркениетке жол ашқан бұл тәуелсіздіктің біздің халқымыз
үшін мән-маңызы қаншалықты зор екені туралы аз айтылып, аз жазылған жоқ.
Осы тәуелсіздік үшін ата-бабаларымыздың жүздеген жылдар бойы, Ресей
патшалығымен күресіп келгені тарихтан да белгілі. Сондықтан ендігі мәселе
сол жеңісті шеруді жалғастырып, баянды етуде жатыр. Демек, біздің алдымызда
өндірісті өркендетудің, халықтың әл-ауқатын жақсартып, рухани өмірін байыта
түсудің қуатты құралы болып табылатын, дүние жүзілік дамуда өзін дәлелдеген
жарықтық экономикалық өтпелі кезенінде қазақ жерінде тәуелсіз гүлденген
мемлекетті одан әрі дамыту тұр.
Осы орайда мемлекеттік егемендік туралы Декларация мен тәуелсіздік
туралы Заң Қазақстан Республикасы үшін нақты мүмкіндіктерге кең өріс
ашқанын айтуымыз керек.
1993 жылы қантардың 28-гі он екінші сайланған Қазақстан Республикасы
Жоғарғы Кеңесінің тоғызыншы сессиясында Қазақстан Республикасының
конституциясы қабылданды[1]. Бұл тарихи құжатқа орай меңшіктің алуан түрлі
формаларын қалыптастыруға, сондай-ақ ғылыми-техникалық, экономикалық,
әлеуметтік және рухани прогресті жеделдету, өндіріс тиімділігін
интенсивтендіру мен арттыру, мақсаттары мен түпкі мүдделерінің ортақтығы
біріктірген адамдардың тұрмыс деңгейін ұдайы көтеру жолындағы жарықтық
қатынастарға көшуге жағдай жасалды. Сонымен қоса мемлекеттік тіл болып,
қазақ тілі қабылданды. Ал орыс тілі ұлтаралық қатынас тілі болып келді.
Қазақстан демократиялық мемлекет болғандықтан, елді парламент арқылы
басқару үшін, 1994 жылы бірінші рет парламентте депуттар сайлауы болды.
Бірақ бұл парламентке сайлау кезінде кейбір кемшіліктер болғаны үшін көп
ұзамай таратылды. Дегенмен, Қазақстан қалыпты жұмыс істейтін өкімет
билігінің заң шығарушы тармағынсыз қала алмады.
Конституциямыз бен заңдарымызға сәйкес, 1995 жылдың желтоқсан айында
парламентке ерікті сайлау өткізілді. Қазіргі күнде Қазақстанда екі палаталы
Парламент-сенат пен Мәжіліс жұмыс істеуде. Бұл жаңа парламент – шын
мәніндегі кәсіби парламент.

І Тарау. Егеменді елдер арасындағы қарым-қатынастардың пайда болуы.
1.1. Экономикалық және саяст қатынастар

Соңғы бес-алты жыл көлемінде Қазақстанның саяси, экономикалық өмірінде
өте күрделі өзгерістер болып жатыр. Бұлардың ең басты – республиканың
кешегі кеңестік қоғамнан жаңа экономикалық, саяси әлеуметтік құрылымға
көшу. Екінші сөзбен айтқанда, ел нарықтық экономикаға бет бұрды. Нарықтық
экономикаға көшу дегеніміз – қоғамда жаңа экономикалық қатынастардың
қалыптасуымен, жеке меншіктің пайда болуымен тығыз байланысты.
Бұрын біз қоғамның әлеуметтік құрылымына талдау жасағанда оны жұмысшы
табынан, шаруалардан және зиялы қауым өкілдерінен тұрады. деп түсінгенбіз.
Әрине, кеңестік қоғамда бұлардан басқа да (страттар) топтар аз болған жоқ.
Мысалы, зейнеткерлер, жұмыссыздар, әскерилер, оқушы жастар, мемлекеттік,
партиялар бюрократия деп аталатын жоғары орта дәрежелі шенеуніктер сияқты
бірқатар топтарды атауға болар еді.
Кеңестік қоғамды біз еңбекшілер қоғамы деп, оған жұмысшы табы
жетекшілік етеді деп түсініп келдік. Соған орай коммунистік партияны, ең
алдымен, осы жұмысшы табының партиясы деп ұғындық. Сөз жоқ, бұл кезенде де
Кеңес қоғамының әлеуметтік құрылымында өзгерістер болып жатты.
Олардың ең бастысы – сол кездегі түсінік бойынша, таптардың өзара
жақындасуы, яғни интеграциялық процестер еді. Айталық, коммунистік
партияның соңғы съездерінде келтірілген тұжырымдарға қарағанда, кемелденген
социализмде таптар арасындағы айырмашылықтар жойылып, Кеңестер елі тапсыз
қоғамға айналады делінген. Сондай-ақ бұл процестің барысында жұмысшы
тобының шешу роль атқаратындығы, коммунистік қоғамда ой еңбегі мен дене
еңбегі арасындағы айырмашылықтар жойылып, келешекте ол біртектес қоғамға
айналатындығы атап көрсетілген коммунистік ілім бойынша қоғамның әлеуметтік
құрылымы туралы басты түсініктер, міне, осы тектес болатын.
Өмір коммунистік идеологияны, қоғамның әлеуметтік құрылымы туралы
большевиктік көзқарасты теріске шығарды. Яғни, бұл теорияның өзі
абстракциялық теория, өмірмен байланысы шамалы, қиялдау теориясы екенін
дәлелдеді. Тіпті, кеңестік қоғамның өзінде-ақғ әсіресе, соңғы 20-30 жыл
ішінде таптар арасындағы интеграциялық (жақындасу) процесі күшейе түсті.
Бірақ бұл жағдайды большевиктердің ескергісі келмеді.
Өмір ілгері жылжиды, заман өзгереді, соған орай қоғам да өзгереді.
Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесі 1990 жылы 25 қазанда бар әлемге Қазақстанның
егемендігін паш етті. 1991 жылы 16 желтоқсанда қазақтың Кеңес Социалистік
Республикасы Қазақстан Республикасы болып өзгертіліп, оның тәуелсіз,
демократиялық, құқықты мемлекет екендігі жарияланды. Қазақстанның
тәуелсіздігін 114 мемлекет мойындап, оның 84-мен дипломатиялық қарым-
қатынас орнатылды.10
Президент Н.ә.Назарбаевтың ойға лағандары және сыртқы саясат саласында
еліміздің жеткен табыстары Қазақстанның одан әрі қауіпсіз түрде дамуына
кепілдік беретін игі бастамалар бар деп айтуға негіз береді - дейді
Республикамыздың сыртқы істер Министрі Қ.Тоқаев.
Сырттай қарағанда, біздің мемлекетіміздің қауіпсіздігі оны қамтамасыз
етуге тиіс сияқты құралдардан арылумен тікелей байланысты болғаны
таңқаларлық, әйтсе де саяси жағынан өзін-өзі ақтайтын жағдай болып
көрінеді. Бұл жерде әңгіме ядролық қару туралы болып отыр. Саяси және
әлеуметтік экономиканы тұрақты атмосферада ғана өткізуге болатынын жақсы
түсіне отырып Қазақстан Республикасы қауыпсыздандыру және халықаралық
қаіпсіздендіру жүйесін құруға белсенді қатысып отыр. Семей полигонын жабу
және ядролық қару-жарақтан бас тарту, СШҚ-1 шартына қосылуы, ядролық қару-
жарақты таратпау шартын қолдауы, Қазақстанның тәуелсіздігі мен
қауіпсіздігін ұлы державалардың тарапынан кепілдік әперді.
Семей полигоны жабу жұмысында Қазақстандағы Невада-Семей антиядролық
қозғалысының жетекшісі, белгілі ақын Олжас Сулейменовтың еңбегін айта
кеткен жөн. Дүниежүзілік қауымдастықтың көпшлігі адамзаттың жлйылып кетуіне
ядролық қарудың қауіп төндіретінің түсініп үлгерді. Сондай-ақ ядролық
қарусыздандыру саласындағы едәуір ілгерушілік байқалды. Бұл СШҚ-1 шартының
күшіне енді, ядролық қаруды таратпау туралы шарттың ұзартылуы еді.
Саясаткерлердің осындай бірлескен және келісілген іс-әрекеттері ғана
қауіпсіз дүниені құруға әкеле алады. Әскери ресурстарды өсіре түсу арқылы
емес, қауіпсіздік жүйесін құру жолымен ғана көптеген адамдардың – этникалық
және діни жанжалдардың мүмкін болатын құрбандарының өмірін сақтап қалуға
болады. Осы бағытта тиімді жұмыс істеу үшін халықаралық ұйымдардың ролін
арттыру қажет. Осы арада бәрінен бұрын БҰҰ айту керек.
Қазақстан Республикасы 1992 жылдың 2наурызында БҰҰ-ның 46 сессиясында
бір ауыздан осы ұйымның мүшесі болып сайланды.12 Қазақстан дүниежүзілік
ұйымның ішінара өзгертілуін қалайды, алайда бұл өзгерту ғаламдық жағдай
үшін ауыр зардаптар мен бірге БҰҰ-ның тіршілік етуіне ешқандай қатер
тудырмау керек. КСРО-ның құлауы және БҰҰ-на халықаралық құқықтың
субъектілерінің кіруі, БҰҰ-на жаңаша көзқарастардың қажет екендігін
дәлелдейтін фактілер. Өйткені былай алып қарағанда да құрылтайшы
мемлекеттер мен қауіпсіздік Кеңесінің құрамы едәуір өзгеріске ұшырады. Осы
халықаралық ұйымдардың практикалық пайдалылығына сенгендіктен Қазақстан
олардың қызметіне араласып отыр. Мұнымен бірге негізгі 2 міндет:
халықаралық қауіпсіздікті нығайтуға шама шарқынша үлес қосу және өзі үшін
барынша саяси және экономикалық үлес пайда алу шешімін табады.

1.2 Өнер, білім саласындағы байланыстар

Мәдениет тек қана рухани байлық емес, ол сонымен қатар саяси
пройестердің индикаторы болып табылады, - дейді Президент Н.Назарбаев.40
Қай жерлерде мәдениетсіз атмосфералар болса, сол жерлерде территориямен
зорлық-зомбылық болады. Ондай жерлерде демократия мен бостандықтың желі жоқ
жерде, абыройлы өмір мен жақсы жағдай қалыптаспайды. Беделді халықаралық
ұйымдарға мүше болып, олармен әр-түрлі қарым-қатынастарға келісу тәуелсіз
мемлекетімізге аз. Әлемде мемлекетімізді танытып қана қоймай мойындатуымыз
қажет. Мемлекетімізді халқымыздың ең жақсы ұлдары философтар, жазушылар,
ақындар, ғалымдар, әншілер арқылы таниды. Қазақстан Республикасы
тәуелсіздігін алғаннан кейін дүние жүзіндегі белді мәдени орталықтарға мүше
болды.
БҰҰ-на мүше болғаннан кейін Қазақстан Республикасына, ЮНЕСКО-ға
қабылдау шарттарымен таныстыруға, ЮНЕСКО бас директоры Фредирик Майор өз
өкілдерін жібереді. Сөйтіп, Қазақстан білім, ғылым және мәдениет жөніндегі
БҰҰ-ның (ЮНЕСКО) құрамына мүше болатын 164-ші мемлекет болады.41
Қазіргі кезде Қазақстан ЮНЕСКО-мен өте тығыз қарым-қатынаста 1995 жыл
ЮНЕСКО-ның жарлығымен Абай жылы болып бекітіледі. Абайдың 150-жылдық тойын
бүкіл Дүние жүзі қауымдастығы болып тойлап өтті. Абай атамыздың
данышпандығы арқасында қазақ халқының тілін, мәдиниетін, тарихын бүкіл әлем
таныды. Өткен жылдың қараша айында премьер-министрдің орынбасары
И.Тасмағанбетов Парижде өткен ЮНЕСКО-ның бас конференциясының 28 сессиясына
қатысты. Мұнда Фредерико Майормен болған әңгіме барысында Алтын емен
ұлттық паркін ЮНЕСКО-ның қорғауындағы объектілер санатына жатқызу туралы
мәселе тұңғыш талқыланды. Оның өзі Қазақстанға 1994 жылы қосылған табиғат
және мәдениет мұраларын қорғау туралы конвнцияның принциптеріне толық сай
келеді. Бұл жобаны жасау үшін бірлескен комиссия құрылатын болды. Сонымен
қатар Түркістан қаласының 1500 жылдығының ЮНЕСКО-ның зердерлік және
мерейтойлық күн тізбесіне қосу жөніндегі, сондай-ақ Қожа Ахмет Яссауидың
кесенесін дүнижүзілік мұра тібесіне қосу үшін Қазақстанға сарапшылар тобын
жіберу туралы келісімдер мақұлданды.
Фредерико Майор Қазақстан қалаларында бірнеше рет сапармен келді. 1995
жылы Семейде болып, Ұлы абайдың 150 жылдық тойына да қатысты.
ЮНЕСКО-ның бас директоры Фредерико Майор Абайға Абай - әлемдік маңызы бар
тұлға. Ол өз оқырмандарымен жан сезімін ғана емес, философиялық көзқарасына
ықпал еткен сан-саладағы терең білімін де бөліскен ақын әрі ойшыл. Ол шын
мәніндегі көзі ашық оқыған адам. Оның кеудесінде тәнірінің өзі дарытқан
бастаулар бар. Жырларының бәрі адамға деген махаббатқа, қаңгездіктен туған
қайғы-қасіретке деген аяушылыққа шүп-шүп толып тұр. Абай философиясы
Еуропаның классикалық философиясының адамгершілік идеяларымен ғажап үндесіп
жатыр. Оны толғандырған күрделі мәселер барлық халықтар үшін ұзақ уақыт
көкейтесті болып қола бермек, - деп баға берді.
Абайдың халқымыздың даналары арқасында елімізді бүкіл әлем танып отыр.
Бұрынғы Одақ кезінде Қазақстан мәдениеті КСРО құрамындағы басқа
Республикалар мәдениетімен тығыз байланыста болғанын білеміз. КСРО
тарағаннан кейін де ол қарым-қатынас үзілген жоқ. Қайта барған сайын даму
түсуде. Мысалы: бұрынғы КСРО театр қайраткерлерінің одағы бұдан былай
Халықаралық театрлар одағының Конференциясы деп аталады. Конференцияның
президенті болып Лавров, ал вице-президенті болып О.Ефремов сайланды. Оған
ТМД-ға қатысушы тәуелсіз мемлекеттерден де өкілдері кірді. Тарихта тағдыры
бір, тіл мен діні бір тамырлас халықтардың әдебиеті мен мәдениеті, ғылыми
да қанаттас болу керек, екндігі белгілі. Өйткені, ел мен елді, халық пен
халықты байланыстыратын дәнекер, рухани көпір – мінеки осы күш. Әсіресе
бүгінгі саяси, экономикалық, әлеуметтік қиын-қыстау кезінде туысқан елдер
арасындағы ынтымақтастық пен достық қарым-қатынастың маңызы өте зор. Азіргі
таңда ТМД елдері арасында мәдени күндер өтуде.
Өзбекстандағы күндері соңғы рет 1970 жылы болған екен. Осы жолы өзбек
ағайындар Орта Азия халықтары мәдениет қайраткерлерінің құрылтайын құру
жөнінде ұсыныс жасады. Бұл ұсыныс Қазақстан, Тәжікістан мәдениет
қызметкерлері тарапынан қолдау тапты.
Сөйтіп, 1995 жылы қарашаның 21-23 күндері Ташкент қаласында Орта азия
елдері мәдениет қайраткерлерінің форумы болып өтті.45 Бұл форумға
Қазақстаннан Ж.Әбділдин, жазушылар Ә.Нұрпеисов, К.Мұхамеджанов,
Ә.Кекілбаев, ақын М.Шаханов, тағы басқа да адамдар қатысты. Басқа Орта Азия
республикаларының да белгілі адамдар қатысты.
Осы жолы Орта Азия елдері мәдени қайраткерлердің Ассамблеясы құрылды.
Басқару кеңесінің мүшелері Орта Азия елдері мәдени қайраткерлерінің
Ассамблеясының президентін сайлады. Оған атақты әлемге әйгілі жазушы
Ш.Айтматов сайлагды. Олар Өзбекстаннан П.Қабибулаев, Қырғызстаннан жазушы
К.Ахметов, Тәжікістаннан ғылым Академиясының Президенті Қ.Самадов
Қазақстаннан Қ.Найманбаев еді. Ассамблея жарлығы бойынша ассмблея құрылтайы
5 жылда 1 рет. Басқару кеңесінің мәжілісі жылына 2 рет, ал вице-
президенттер 3 айда бір рет бас қосып тұрады.46

ІІ Тарау. Қазақстан Республикасының шет мемлекеттерімен экономикалық
қарым-қатынастар орнатуы.

1991 жылы 16 желтоқсанда Қазақстан тәуелсіздік туралы декларация
жариялады, сөйтіп дүниежүзілік қоғамдастыққа және экономикаға дербес енуге
мүмкіндік алды. 1992 жылы қаңтарда тоғыз (9) шет мемлектпен дипломатиялық
қатынас орнатты. 1992 жылы қаңтардың 23-де Біріккен Ұлттар Ұйымының
Қауіпсіздік кеңесі өзінің мәжілісінде Бас Ассамблеяға Қазақстан
Республикасын Біріккен Ұлттар Ұйымына мүшелікке қабылдауға ұсынатын қарарды
мақұлдады.
Өзінің геосаяси Орны жағынан екі алып держава – Ресей және Қытайдың
арасына орналасқандықтан Қазақстан осы елдермен қатынастық жаңа бағыттарын
айқындау, шекаралардың бұзылмайтындығын мойындап, он құжаттар арқылы
бекітуде басты назарда ұстады.
Республикамыздың сыртқы саясат ведомствосы ұлттық мүддемен сай келетін
дипломатиялық саясатқа кірісті.50 1992 жылы Қазақстанның сыртықы істер
министрлігі 30 адамнан тұрды. Кәсіби дипломаттардың көбісі бұрынырақ КСРО-
ның сыртқы істер министрлігінде жұмыс істеген адамдар еді.51 Республикамыз
өз дипломаттарының санын көбейту мақсатында Ресейдің сыртқы істер
ммнистрлігінің академиясына жас дипломаттарды оқуға жібере бастады.
1994 жылы қазан айындағы мәлімет бойынша тәуелсіз Қазақстан мемлекеттін
дүние жүзінің 140-қа тарта елдері ресми таныды. Он сегіз елде біздің
елшіктеріміз бен өкілдіктеріміз ашылды. Уақыт өткен сайын жаңа
өкілдіктерміз бен елшіліктеріміздің қатары да көбеюде. Ал Қазақстанда 40
тарта шетелдік елшіліктер мен өкілдіктер жұмыс істеп тұр.52
1991 жылғы желтоқсанда Қытай Халық Республикасы мен Қазақстан
Республикасның үкіметі екі ел арасындағы дамыту мақсатымен достық,
ынтымақтастық, теңдік және өзара тиімділік негізінде сауда-экономикалық
келісімін жасады, ол бес жыл мерзімге күшінде болады. Ал 1992 жылғы ақпанда
Қазақстан Қазақстан-Қытай

үкіметаралық мазмұндамасында қол қойылды. Онда азаматтық авиация, теміржол
және автомобиль транспорты, экономика, сауда, ғылым мен техника саласында
екі жақты ынтымақтастықты жалға қойып дамытуды көздеді.53
Таувр несиесі туралы келісім бойынша, Қазақстан 1993-1995 жылдары Қытайдан
30 млн. юанға әртүрлі тауарлар мен жабдықтар алады. Бірқатар құжаттар
елшілік мәселелерге, шекарадан өткізу пунктерін ашуға, Қытй мен Қазақстан
азаматтарының өзара сапараларына арналады. Сонымен қатар Қазақстан
территориясында Қытай дүкендерінің жүйесін ашу көзделді. Соңғы жылдары
Шыңжан-Ұйғыр автономиялық ауданы мен Қазақстан аоһрасында сауда-
экономикалық қатынастар дамып отыр. Мұнда 1992 жылдың тамыз айында
Қазақстан мен Қытай өзара өкілдіктер ашу туралы келісімге қол қойды. Сол
жылы қазан айында Қазақстан Президенті Н.Ә.Назарбаев Пекинде болып Қытай
Халық Республикасның төрағасы Цзян Цзэминьмен кездесіп ұзақ мерзімге
арналған келісімге қол қойды. Онда екі ел арасындағы дипломатиялық
қатынастың ресми түрде орнағаны атап айтылды. Жібек Жолы қайта жаңғырып,
бұл магистраль толық іске қосылғанда Тыңық мұхит жағалауымен Еуропаны
тұтастыратын жол Қазақстан арқылы өтетін болады.
Екі ел шекараға жақын жердегі әскери күштерді азайтуға
ұмтылатындықтарынатап өтті. Лоб-нор полигонындағы жарылыстың Қазақстанғ
әсері жөнінде де айтылды. Азияда коллективті қауіпсіздік сақтау үшін күресу
қажеттілігі де алға қойылды.
Екі ел қара, түсті металлургия ауыо шаруашылығы, химия өнеркәсібі,
машина жасау, транспорты дамуты үшін бір-біріне көмек көрсетуге дайын
екендіктерін айқын көрсетті.
Монғолия мемлекетінің батыс бөлігін мекендеген, қазақстар тұратын Баян-
Өлгей аймағымен Қазақстанның әуе жолымен тікелей байланыс орнатылды. 1994
жылы бұл өлкенің 3 мыңдай жастары Қазақстанның түрлі оқу орындарына оқып
мамандық алуда.
Қазақстан Президенті Н.Назарбаевтың 1990 жылы қарашадағы Корея
республикасының астанасы Сеулге сапарынан кейін екі ел арасында 1992 жылы
қантарда толық дипломатиялық қатынас орнатылды. Кореяның Самсунг фирмасы
Қарағандыда тоңазатқыштар шығаруға кірісті. Өндіріс жағынан барлық дамыған
елдердің экономикасы шетел инвестициялары негізінде қалыптасты.
Үндістан мен Қазақстанның дипломатиялық және экономикалық қатынастарын
дамытуда Президент Н.Назарбаевтың 1992 жылғы ақпан айындағы ресми сапары
сәтті болды. Екі ел басшылары Азияда
қауіпсіздікті нығайту үшін күресу қажеттігін көрсетті. Сол сапарда
Пәкістанмен 5 құжатқа қол қойылып, ол ел Қазақстанға еркін несие – 45
миллион доллар көмегін де беруге келісті. Қазақстан – Пәкістан арасындағы
ынтымақтастық принциптері туралы декларацияның негізіне Біріккен Ұлттар
Ұйымының ережелері мен мақсаттары, аймақтағы және планетадағы бебітшілікті
сақтап, құқылы қарым-қатынас құруға деген ұмтылыс алынды.
Қазақстан республикасының Америка Құрама Штаттары, Канада және Батыс
Еуропадағы дамыған капиталистік елдермен дипломатиялық және экономикалық
қатынасын дамутыдың маңызы зор.
Қазақстан – американ қарым-қатынастары АҚШ Қазақстандағы егемен мемлекет
ретінде таныған 1991 жылдың 25 желтоқсанынан басталады. Келесі күні 26
желтоқсанда мемлекеттер арасында елші дәрежесіндегі толыққанды
дипломатиялық қатынастар орнады. Осылайшы АҚШ Қазақстанды оның тәуелсіз
мемлекет ретінде қалыптасуына өзінің мүдделі екнін көрсетті. 1991 жылдың
желтоқсанында мемлекетті хатшы Дж.Бейкер Алматыға келіп, ресми адамдармен
келіссөз жүргізді. 1992 жылдың көкек айында Қазақстанға АҚШ Конгресі
Комиссиясының делегациясы келді. 1992 жылы мамырда ПРезидент Н.Назарбаев
АҚШ-та алғашқы жұмыс сапармен барып қайтты.57 Осы сапардың барысында
Сауда қатынастары жөніндегі шартқа қол қойылды. Сөйтіп екі жақты қарым-
қатынастың шарттық-хұқылық негіздері қаланды.
22 мамырда Қазақстан Стратегиялық шабуыл қарулары (СШҚ-1) жөніндегі
шарттың тең хұқылы тараптарының бірі ретінде Лиссабон хаттамасына қол қойды
және өзіне ядролық қараусыз мемлекет болуға міндеттеме алды. Қазақстан
жерінде орналасқан ядролық қару қаншама мәселе тудырды. Шынында, 100-ден
астам стратегиялық ракеталар біздің республикамызда дүние жүзінде әскери
қуаты жағынан бірден 4-орынға шығарды. Батыс Еуропа елдері мен АҚШ бұл
қаруды басқалар иемденіп, дүние жүзінде ядролық қарудың бақылаусыз жағдайда
таратылу процесі басталуынан қатты қобыжады.Батыс елдері оны бір қоға
өткізуді – Ресейге өткізуді, сөйтіп, тек Ресеймен ғана ол туралы
келіссөздер жүргізуді көздеді. Осыған орай Қазақстан дүние жүзі алдында
ядролық қаруды таратпау туралы шартқа қол қойды.
Экономикалық ірі қадам Н.Назарбаевтың 1992 жылғы мамырда Вашингтонға барға
сапарымен жасалды. Соның нәтижесінде американдық Шеврон компаниясы
бірлесіп игеру жөніндегі қазіргі заманға ірі контрактыға қол Қойылды.
Оның үстіне АҚШ Қазақстан Ұлттық валютасын еңгізуге де зор көмек
көрсетті.
1994 жылы ақпанда Н.Назарбаевтың вашингтонға ресми сапары қарсанында
қазақстан-американ қарым-қатынастары аз ғана уақыт өткендігіне қарамастан
жоғары қарқында дамыған болатын.59
Қазақстандағы болып жатқан экономикалық реформаларға АҚШ үмітпен қарап
отыр. Н.Назарбаев: ... қазіргі заман капитализм мен социализмнің егесімен
емес, қайта олардың өзара кірігіп, қосылуымен сипатталатының басшылыққа
алуымыз керек60 ,- деп екі қоғамдық жүйенің артықшылықтарын, сынаған
тәжірибелерін ескере ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.