Материалдық емес активтердің есептен шығарылуы

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 47 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ . . . 3

І. БӨЛІМ МАТЕРИАЛДЫҚ ЕМЕС АКТИВТЕР ТУРАЛЫ ЖАЛПЫ ТҮСІНІК

1. 1 Материалдық емес активтер және олардың сипаттамасы . . . 5

1. 2 Материалдық емес активтерді бағалау және тану . . . 9

ІІ. БӨЛІМ МАТЕРИАЛДЫҚ ЕМЕС АКТИВТЕРДІҢ ЖІКТЕЛУІ (КЛАССИФИКАЦИЯСЫ)

2. 1 Өндіріспен байланысты материалдық емес активтер . . . 16

2. 2 Коммерциялық қызметпен байланысты материалдық емес активтер . . . 18

2. 3 Қолдану ( пайдалану ) құқықтарымен байланысты материалдық емес активтер . . . 21

ІІІ. БӨЛІМ МАТЕРИАЛДЫҚ ЕМЕС АКТИВТЕРДІҢ АМОРТИЗАЦИЯСЫН ЕСЕПТЕУ

3. 1 Материалдық емес активтердің амортизациясы . . . 25

3. 2 Материалдық емес активтердің есептен шығарылуы . . . 27

3. 3 Материалдық емес активтерді түгендеу және есеп беруде олардың мәнін ашу . . . 29

ҚОРЫТЫНДЫ. . . . . ……31

ҚОСЫМША . . . 33

ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ . . . 47

КІРІСПЕ

Осыдан он жыл бұрын - 1997 жылы Қазақстан халқына жасалған алғашқы Жолдауда Еліміздің 2030 жылға дейінгі Дамуының стратегиясы - біздің қоғамымыздың келешектегі келбеті мен мемлекетіміздің болашақтағы бітімі баян етілді. Біз бұл ретте қандай қоғам орнатқымыз келетінін, дамуымыздың шырқау биігі қандай болуы керектігін анық білуге, айқын түсінуге тиіс екенімізді ұғындық. Басым мақсатымызды байыпты бағдарлап, тиісті стратегиямызды дұрыс таңдап, тиісінше ерік-жігер, төзім мен мақсаткерлік таныта білсек, кезіккен кез келген кедергілерді ойдағыдай еңсеретінімізге біз кәміл сендік. Біз қателескен жоқпыз.

Біз бүгін барынша жауапкершілікпен былай деп мәлімдейміз: Қазақстан өтпелі кезеңнен ойдағыдай өтті, әрі өз дамуының сапалық жаңа кезеңіне нық қадам басты.

Күн тәртібіне еліміз дамуының барысы, сонымен қатар неғұрлым кең ауқымды сипаттағы терең мағынасы бар барынша байыпты түбегейлі қоғамдық міндеттер қойылып отыр. Осы замана туындатқан талаптар мен төндірген қатерлер әлеуметтік-экономикалық және қоғамдық-саяси қатынастардың күллі жүйесін неғұрлым серпінді жаңартуды үзілді-кесілді қажетсінеді, мұның өзі Қазақстанның Кеңес Одағынан кейінгі кеңістіктегі әрі Орталық Азиядағы көш бастаушы тұғырынан таймай, әлемнің бәсекеге барынша қабілетті және серпінді дамып келе жатқан елінің біріне айналуына мүмкіндік береді.

Қазақстанды жан-жақты жаңартудың Жаңа кезеңіндегі басты басымдықтар ретінде мен өзіміздің ішкі және сыртқы саясатымыздың аса маңызды 30 бағытын айқындап бердім.

Материалдық емес активтер деп - белгілі бір нақтылы табиғи пішіні жоқ, ақша немесе зат түріндегі активтер қатарына жатпайтын, бірақ қандай да бір бағаға, құнға бағаланатын болғандықтан кәсіпорынға өнім ендіруде, тауарларды сатуда, қызмет көрсетуде, негізгі құралдарды жалға беруде немесе әкімшілік қызмет барысында үнемі, яғни ұзақ уақыт бойы (бір жылдан артық уақыт) қосымша табыс (пайда) әкеліп тұратын активтерді айтамыз. Кәсіпорындарда материалдық емес активтердің қатарына Лицензиялық келісімдерді, Программалық жабдықтарды, Патенттерді, ұйымдастыру шығындарын, Гудвилді, Франчайзингті, Сауда маркаларын, Авторлық құқықты жатқызуға болады.

Кәсіпорында материалдық емес активтер басқа заңды немесе жеке тұлғалардан сатылып алыну, басқалардың субъсидия ретінде немесе сыйға беруі барысында, сондай-ақ кәсіпорынның өз ішінде ойлап табуы негізінде пайда болады. Объектілерді материалдық емес активтердің қатарына кіргізу (жатқызу) тәртібі және олардың құрамы белгіленген зандарға сәйкес тиісті нормативтік актілерде қарастырылған.

Курстық жұмыстың негізгі мақсаты - материалдық емес активтер түсінігін ашу, сонымен қатар оның түрлері мен амортизауиясын есептеу жолдарын анықтап, көрсету.

Зерттеу құрылымы: Курстық жұмыс кіріспеден, үш бөлімнен және қорытынды, пайдаланған әдеьиеттер тізімі мен қосымшадан құралады.

І. БӨЛІМ МАТЕРИАЛДЫҚ ЕМЕС АКТИВТЕР ТУРАЛЫ ЖАЛПЫ ТҮСІНІК

1. 1 МАТЕРИАЛДЫҚ ЕМЕС АКТИВТЕР ЖӘНЕ ОЛАРДЫҢ СИПАТТАМАСЫ

Материалдық емес активтер - бұл өндірісте үзақ мерзім бойына пайдалану үшін немесе тауарларды (жүмыстарды, қызметтерді), сатуға, әкімшілік мақсатқа және басқа субъектіге жалға беруге арналған табиғи нысаны (мәні) жоқ акшалай емес активтер. Бұл активтерді анықтауға болады, олар субъектінің күшімен бақыланады және оларды пайдаланудан субъект болашақта экономикалық олжа табады деп күтіледі.

Материалдық емес активтерді анықтауға болады: егер де оларды жалға берсе, сатса, айырбастаса; болашақта алынатын экономикалық олжаға олардьщ тікелей қатысы болса. Материалдық емес активтерді субъект бақылай алатын болса, онда оның экономикалық олжа табу мүмкіндігі ашылады. Келешек экономикалық олжа, осы материалдық емес активпен тікелей байланысты, егер олар мынадай жағдай алынса: өсіруде материалдық емес активтердің ролі анықталса; субъектінің осы активті пайдалану қабілеттілігі мен ниеті болса; бүгінгі күнге пара-пар қаржылық, техникалық және басқа да ресурстар бар болып, субъектіге болашақта күтілетін экономикалық олжаны алуға қолайлы жағдай туғызса. Материалдық емес (үстап көру ге болмайтын) активтер - нақты табиғи нысаны жоқ сезілмейтін қүндылыққа ие болғанымен материалдық активтердің де, материалдық емес активтердің де қүрамында кездесуі мүмкін. Мысалға, кәсіпорын технологиялық құрал-жабдықты басқару үшін, оны компьютерлік бағдарламамен камтамасыз ету керек, ейткені онсыз қүрал-жабдыктар қызмет ете алмайды. Сондыктан, бағдарлама құрал-жабдыктың бөлінбейтін бөлігі болып саналады. Осыдан, компьютерлік бағдарламамен қамтамасыз етуді ненің құрамында екенін байымдап ақыл-парасатпен аныктау керек, өйткені ол негізгі құралдың да, материалдық емес активтің де құрамында есептелуі мүмкін. Кейбір материалдық емес активтер физикалык заттың (алып жүрушілердің) күрамында болады, атап айтсақ: компьютерлік бағдарламамен қамтамасыз ететін - дискетте, фильм-лентасында, занды құжаттау (лицензия, патент) - кағазда болады, бірак дискет те, лента да, қағаз да ез кезегінде қосалқы элементтер болып табылады жэне олар активтің мөнін анықтау үшін негіз бола алмайды. Бұған қарамастан, материалдықта, есебінде коптеген үқсастықтар бар, бірақ соңғының есебінде теңестіру немесе ұқсастыру, пайдалы қызмет ету мерзімін бағалау (анықтау) сияқты аспектілері өте күрделі болып саналады. Кейбір материалдық емес активтер фирманың басқа да активтеріне жеке теңестірілуі мүмкін, мысалға, патент, сауда маркісі сияқтылары, ал баскалары болса жеке теңестірілмеуі мүмкін, керісінше, осындай материалдық емес активтердің күны баска да фирманың активтерімен тығыз байланыста шығарылуы мүмкін: бұндай материалдық емес активтің қатарына гудвилл жатады, ол клиенттердің сеніміне немесе қызметкерлердің машықтық деңгейіне негізделеді. Мысал. Жоғары радиациялық (сәуле шашатын) зонада орналасқан фармацевтикалык "Феникс" кәсіпорны дәрі-дәрмеС, препаратын ендіретін фармацевтикалық "Бота" фирмасымен лицензиондық келісім жасасты делік. Ол радиациондық сәуленің әсерінен болатын ауруларды емдеу үшін қажет. Компанияның келешектегі экономикалык пайдасы (олжасы) жоғарыда аталған лицензиондық келісіммен де тікелей байланысты болады, егер де:

- сол жерде тұратын халықтың шығарылатын препаратқа деген сұранысы жоғары болса және онда жүргізілген әлеуметтік мөселелерге, сондай-ақ өндірілетін препараттың келешекте үлкен экономикалык пайда әкелетіндігіне толық сенім болса;

- препарат өндіру үшін компания басшылығы келісімді пайдалануға ниет білдіріп, ол оның бизнес-жоспарында керініс тапса;

- кредиторлардың, жасалған келісім-шартқа сәйкес, қаржылық және басқа

да қажет ресурстарды беруге ынтасы бар болса.

Субъекті кей жағдайларда тиесілі занды қүжаттардың құқын рәсімдемей-ақ

осы экономикалык олжамен басқа кәсіпорындардың шұғылдануына тиым сала алады. Егер де шығарылатын өнімнің технологиясы патенттелген болса, онда ол басқа субъектінің айналысуына тиым салады. Материалдық емес активтерге: лицензиондық келісімдер, компьютерлік бағдарламамен қамтамасыз етулер, патенттер, авторлық қүқықтар, тауар. белгілері, қызмет ету белгілері, фирма атаулары, тәжірибелі-конструкторлық' жүмыстар және т. б.

Материалдық есем активтер деп - белгілі бір нақтылы табиғи пішіні жоқ, ақша немесе зат түріндегі активтер қатарына жатпайтын, бірақ қандай да бір бағаға, құнға бағаланатын болғандықтан кәсіпорынға өнім ендіруде, тауарларды сатуда, қызмет көрсетуде, негізгі құралдарды жалға беруде немесе әкімшілік қызмет барысында үнемі, яғни ұзақ уақыт бойы (бір жылдан артық уақыт) қосымша табыс (пайда) әкеліп тұратын активтерді айтамыз. Кәсіпорындарда материалдық емес активтердің қатарына Лицензиялық келісімдерді, Программалық жабдықтарды, Патенттерді, ұйымдастыру шығындарын, Гудвилді, Франчайзингті, Сауда маркаларын, Авторлық құқықты жатқызуға болады.

Материалдық емес активтер кәсіпорынның балансында бастапқы құны бойынша кіріске алынады. Бұл материалдық емес активтердің бастапқы құны былайша анықталады:

• Құрылтайшылар мен үлес қосушылардың кәсіпорынға жарғьлық қорына қосқан үлесі есебінен келіп кіріске алынған материалдық емес активтердің бағасы екі жақгы нақты келісім бойынша бағаланады.

• Заңды тұлғалар мен жеке адамдардан тегін (қайтарымсыз), сый ретінде алынған материалдық емес активтер сол уақыттағы нарықтық баға бойынша бағаланады.

• Басқа занды түлғалардан, сондай-ақ жеке адамдардан сатылып алынған материалдық емес активтер, ол обьектілерді сатып алуға және оларды пайдалану үшін жұмсалған шығындар сомаларының қосындысы бойынша бағаланады. Бұл материалдық емес активтердің баланстық бағасын анықтаудың жалпы әдісі болып табылады. Бірақ кейбір материал-дық емес активтердің бастапқы қүнын анықтаудың ерекшеліктері бар. Бүған мысал ретінде соңғы уақыттарда акционерлік қоғамдар мен жекешелендірілген шаруашылық субъектілерінде жэне басқа да ұйымдарда қолданылып жүрген «Ноу-Хау» деген үғымды келтіруге болады. «Ноу-Хау» деп шаруашылық қызметі, яғни пайдаланылуы барысында субъектіге табыс (пайда) беретін (әкелетін) жаңа технологиялық шешімдер мен жаңалықтарды, қүпия мэліметтерді, айрықша қүқықтарды, яғни жеке түлғаның өзі тапқан ғылыми жэне басқадай жаңалығын айтуға болады. «Ноу-Хау» жалпы «патент» сияқты болып көрінгенмен одан өзеше болып келеді. Кэсіпорындар патентті сатып алады, сондықтан да ол үшін сатып алуға қаржы жұмсалынғандықтан оның бастапқы құны болады. Көп уақыттарда «Ноу-Хау» кәсіпорынның үлес қосушылары мен құрьлтайшьлары өздерінің ұйымдағы жарғылық қорға қосқан үлесі есебінде береді. «Ноу-Хау»-дың бағасы, яғни бастапқы құны оны кәсіпорынға кіріске алатын, яғни балансқа алатын уақыттағы екі жақты нақты келісім бойынша белгіленеді. Материалдық емес активтердің жоғарыда аталып өткен түрлерінің бірі «Лицензиялық келісімдер». Ол белгілі бір заңды түлғаның бір тауарды өндіру немесе сату құқын екінші заңды тұлғаға беруі болып табылады. Ал бұл куқыққа ие болған кәсіпорын оның иесіне, яғни лицензиялық келісімдерді берушіге ол материалдық емес актив үшін тиісті белгіленіп келісілген мөлшелерде қаржы төлейді немесе келісім бойынша басқа да міндеттерін орындайды.

1. 2 МАТЕРИАЛДЫҚ ЕМЕС АКТИВТЕРДІ БАҒАЛАУ ЖӘНЕ ТАНУ

Материалдық емес активтер актив ретінде болашақта экономикалық олжа

әкелетін активтер ретінде танылады (есепке тіркеледі) . Өз кезегінде, материалдық

емес активтердің құны, активтердің белсенді нарығы бар кезде ғана дұрыс

анықталуы мүмкін; кез келген уақытта мәміле жасауға ынта білдіруші сатып

алушы мен сатушыны табуға және бұндай кезде сатылатын және сатып алынатын

тауардың бағасы да халық үшін қолайлы болады. Біршама материалдық емес активтердің белсенді нарығы болмайды, ейткені олар ете сирек кездеседі, мысалға, тауар белгілері, басылым атауы, кино мен музыкаға берілген авторлық кұкыктары және бір актив үшін төленген сомасы, осы тәріздес басқа активтің қүнын өлшеу үшін, негіз бола алмайды. Сондыктан кептеген материалдық емес активтердің кұнын, әдетте, екі жактың келісімі бойынша анықтайды. Материалдық емес активтер танылған кезеңінен бастап бастапқы құны бойынша бағаланады. Материалдық емес активтердің бастыпкьі құны олардың алынған тәсіліне байланысты болып келеді: сырттантүссе (сатып алынған бағасы, ұйымдар бірлестігінің күшімен; айырбастау арқылы немесе мемлекеттік субсидияның есебінен) немесе шаруашьшық жүргізуші субъектінің ез күшімен жасалса. Қүн қағидасына сөйкес, материалдық емес активтер сатып алынған кезде сол қүиы бойынша көрініс табуы тиіс. Сатып алу күнына сатып алумен байланысты ііарлық шығы. ндар енгізіледі, соның ішінде сатып алынған бағасы, тасымалдау шығыны және т. б. Егер де материалдық емес активтер бартерлік (айырбас) негізде алынса, онда ОЛардың бағасы нарықтық қүн немесе осы тәріздес материалдық емес активтер 101 құны бойынша анықталады. Егер материалдық емес активтің бастапкы кұны несие есебінен алынса, онда сол несие үшін теленетін пайыз бастапқы кұнына қосылмайды, ал ол кезендік шығысқа жатқызылады. Егер материалдык емес активтің бастапқы кұны мемлекеттің есебінен тегін (немесе номиналды атаулы, немесе мемлекетгің субсидиясының есебінен) алынса, онда ол сату немесе белсенді нарықтағы материалдық емес активтерінің тап осы түрінің қүны бойынша танылады. Егер де Үкімет тарапынан ауыл шаруашылығының қажеттілігін қамтамасыз ету үшін, мысалы, шегірткеге қарсы күресетін препаратқа "ABBA" көсіпорынның лицензиондық келісімін тегін алды делік, бұндай жағдЙйда аталған лицензиондық келісімнің белсенді нарығы болмайды. Материалдық емес активтердің түсуі мен шығарылуы "Материалдық емес активтерді қабылдау-беру актісімен рәсімделеді. Актіде материалдық емес активтердің түрі дәл аталады және кәсіпорынға берілген күні (кәсіпорында жасалған хүні), объектінің сипаттамасы, оның бастапқы құны, амортизация нормасы және басқа қажетті мәліметтері көрсетіледі.

Материалдық емес активтерді кабылдап алу жөніндегі акті әрбір объектіге бір данадан толтырылады. Бірнеше біртектес материалдык емее активтерді қабылдау жөніндегі ортақ акт жасауға болады. Акт материалдық емес активтердің объектісі, оларды пайдалану тәртібі немесе кәсіпорынның мүліктік құқықтарын растайтын күжаттармен коса бухгалтериява беріледі, оған бас бухгалтер қол қояды және кәсіпорынның басшысы бекітеді. Материалдық емес активтерді басқа кәсіпорынға бергенде (сату, тегін беру) акт екі дана етіп жасалынады: беруші және алушы кәсіпорын үшін. Актініңтолтырылған үлгісі 103 б. келтіріліп отыр. Материалдық емес активтердің нақты барлығы мен қозғалысын есепке алу 10 "Материалдык емес активтер" бөлімшесінің шоттарында жүргізіледі. Осы шоттардың дебеті бойынша - материалдық емес активтердің келіп түскен айдың

басы мен аяғындағы қаддыктары көрсетіледі де, ал кредиті бойынша - материаддық емес активтердің есептен шығарылғандары корсетіледі. 10-шы бөлімшеге төмендегі шоттар кіреді: 101 "Лицензиялық келісімдер", 102 "Бағдарламалық жабдықтау", 103 "Патенттер", 104 "Үйымдастыру шығындары", 105 "Гудвилл", 106 "Материалдық емес баска да активтер". 10 "Матсриалдық емес активтер" бөлімшесінің шоттарын талдамалық есепке алу "Материалдык емес активтердің мүліктік есеп карточкасында" жүргізіледі. Карточка косіпорынға түскен материалдық емес активтердің барлық түрлерін есепке алу үшін қолданылады. Материалдық емес активтердің әрбір жеке объектісіне бухгалтериида мүліктік карточка ашылады. Карточка "Материалдық емес активтерді алу-беру актісінің", техникалық жөне баска кұжаттардың, көсіпорынның матсриалдық емес активтердің объектісін алғанын растайтын құжаттардың негізінде толтырылады. Материалдық емес активтерді басқа кәсіпорынға (үйымға) берген кезде, оның есептен шыққаны туралы белгі соғу үшін негізі "Материалдык, емес активтерді алу-беру актісі" болып табылады. __

Материалдық емес активтердің бастапқы кұны субъектінің өз күшімен де жасалуы мүмкін, ол кезде оның қүны нақты тікелей шығынымен де және үстеме шығысымен де танылады. Осы шығындарды есепке алу үшін, 10 "Материалдық емес активтер" шоттарының бөлімшесіне, жеке "Материалдық емес активтерді жасау шығындары" деп аталатын ішкі (субшоты) ашылуы мүмкін. Осы аталған субшотқа мынадай шығындар енеді:

- материалдық емес активтерді жасауға катысқан еңбеккерлердің еңбек ақысы;

- заң бойынша белгіленген еңбек ақыдан жасалатын аударымдар;

- материалдық емес активтерді жасау кезінде тұтынатын материалдар мен атқарылатын қызметтер;

- несие үшін төленетін пайыздар (марапаттаулар) ;

- басқа да шығындар;

- үстсме шығындар.

Материалдық емес активтерді жасауға кеткен барлық шығындар өзінің аныктамасы мен түжі. ірымдамасына сәйкес келген кезден бастап, 10 "Материаддық емес активтердіц" болімше шоттарының және "Материалдық емес активтерін жасауға кеткен шығыпдар" субшотының дебеті бойынша есепке алынады. Ал сәйкес кезецге дсйінгі орын алған барлық шығындарға 821 шоты дебеттеліп, 10 "Материалдык емсс активтерінің" бөлімше шоттары және "Материалдык емес активтерін жасауға кеткеп шығындар" субшоты кредиттеледі. Субъектінің күшімен жасалған материалдық емес активтерді өз арналымы бойынша қолдануда қолданса, онда олардың дайындық кезеңінен бастап, жасалған шығындарды 10 "Материалдык емес активтерінің" белімше шоттарының, "Материалдык емес активтерін жасауға кеткен шығындар" субшотының кредитінен 10 "Материалдық емес активтер" бөлімшесінің тиесілі шоттарының дебетіне есептен шығарылады. Материалдык, емес активтерді жасау кезінде оның қщын анықтауга бір мысал келтіріп көрейік . -дәрмеккезерттеулерді фармацевтік зауыты жүргізді. 2001 жылы зауыт 300 мыңтеңге шығыс жасаған. Ал 2002 жылдың басында сол көрсетілген шығынның жүмсалғандығы дәлелденді, сосын сол аталған технологияны іске асыру үшін 2002 жылы ақпанда 500 мың тенге, ал наурызда 250 мың теңге жұмсалған. Фармацевтік зауытының 300 мың теңге шығарған шығыны, дайындалатын препараттың технологиясының сәйкес келуіне дейінгі шығысы 821 шотының дебетінде және 681, 634, 671, 333 т. б. шоттарының кредитінде есепке алынады. Ал қалған шығыны (500 + 250 =750) материалдық емес активтер ретінде, "Тәжірибелік - конструкторлық жүмыс" деп аталатын субшоттың кредитінде және 106 "Басқа да" шотының дебетінде есепке алынады. Субъектінің өзі жасаған тауар белгілері материалдық емес актив ретінде танылмайды, өйткені олардың нақты құнын анықтау мүмкін бола бермейді. Компанияның жасаған жарнама шығындарынан тауар белгісіне тиесілісін анықтау мүмкін емес, бірақ ол субъектінің атағын шығаруға қолайлы жағдай туғызады және нарық жағдайында тауардың қозғалысын арттырады. Сондықтан бұндай жарнамаға кеткен шығындар есептік кезеңнің шығыстарына жатқызылады және материалдык. емес активтердің алынатын құнына енгізілмейді. Демек, мына шығындар жұмсалғанымен материалдық емес активтерге жатпайды, олар тек кезендік шығыстар болып танылады:

- зерттеуге кеткен шығындар;

- ендірістік немесе жаңа цехтардың ашылуына дейінгі кеткен шығындар (егер бұл шығындар негізгі күралдың бастапқы құнына қосылмаса) ;

- көсіпорынды ашуға, заңды құжаттарын (жарлық, құрылтай келісім шарттарын, мерін, штампын тб. ) өзірлеуге кеткен шығындар;

- мамандарды оқытуға кеткен шығындар;

- жарнамаға кеткен шығындар;

- жетілдіруге, көшуге, қайта құруға кеткен шығындар;

- субъектінің жасаған: тауар белгілеріне, фирма атауларына т. б. шығындар;

- белгілі бір қызмет түрін жүзеге асыру үшін мемлекет берген лицензияға кеткен шығындар (оның әрекет ету мерзімі бір жылдан аспаса) ;

- патенттерге кеткен шығындар (оның әрекет ету мерзімі бір жылдан аспаса) .

Алғашқыда, материалдык емес активтерді алу ретінде танылған шығыстарі. і, біршама уақыт өткеннен кейін оның қүнының бір бөлігі болып саналмайды. Ііірақ 105 бұндай шығындарды нақты бір материалдық емес активтерге жатқызу қиын, әдетте, олардың экономикалық олжа әкелетінін анықтау оңай емес.

Материалдық емес активтердің «Программамен жабдықтау» деп аталатын түрі кәсіпорынның алдағы уақыттарда істелінетін жұмыстарына қатысты табыс әкелетін ақпараттармен мәліметтерді айтады. «Патент» деп аталатьш магериалдық емес актив жеке адамның немесе топтың, соңдай-ақ заңды тріғаның ашқан, ойлап тапқан жаңалыгън мемлекетгік тұрғьдан мойындап және ол жаңалықгы ашқан адамға, топқа немесе заңды тұлғаға жаңалығын өз пайдасына (жұмысына, қызметіне) қолдануыға рұқсат беру туралы құжат болып табьлады. Сонымен қатар «Патент» -деп кәсіпкерліктің кейбір түрімен (саудамен, сатьш алумен тағы да басқа) айналысу үшін берілген құқьіқгы куәләндырагьш құжатты айгады. Кәсіпкер патентті алар уақытыңда патенттік баж төлеуі керек.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.