Мемлекеттік құпияларды қорғау органдары
Мемлекеттік құпия саласындағы қатынастарды
құқықтық реттеу
Жоспар:
I.Кіріспе
1. Мемлекеттік құпия туралы түсінік
II.Негізгі бөлім
2.1 Мемлекеттік құпияларды қорғау органдары
2.2 Әскери саладағы мемлекеттік құпиялар
2.3 Экономика, білім және ғылым саласындағы мемлекеттік құпиялар
2.4Сыртқы саяси және сыртқы экономикалық салалардағы мемлекеттiк құпиялар
III.Қорытынды
Қолдынылған әдебиеттер тізімі
Кіріспе
Мемлекеттiк құпиялар – таратылуын мемлекет жалпы қабылданған
халықаралық құқық нормаларына қайшы келмейтiн әскери, экономикалық, ғылыми-
техникалық, сыртқы экономикалық, сыртқы саяси, барлаушылық, қарсы
барлаушылық, жедел-iздестiрушiлiк және өзге де қызметтi тиiмдi жүзеге асыру
мақсатымен шектейтiн, мемлекет қорғайтын мемлекеттiк және қызметтiк
құпияларды құрайтын мәлiметтер;
мемлекеттiк құпия - жарияланған немесе жоғалған жағдайда Қазақстан
Республикасының ұлттық қауiпсiздiгiне нұқсан келтiретiн немесе нұқсан
келтiруi мүмкiн әскери, экономикалық, саяси және өзге де сипаттағы
мәлiметтер;
қызметтiк құпия - мемлекеттiк құпияның құрамына кiруi мүмкiн,
жарияланған немесе жоғалған жағдайда мемлекеттiң ұлттық мүдделерiне,
Қазақстан Республикасы мемлекеттiк органдары мен ұйымдарының мүдделерiне
нұқсан келтiруi мүмкiн жекелеген деректер сипаты бар мәлiметтер;
құпиялылық белгiсi - беру көзiнiң өзiнде және (немесе) оған iлеспе
құжаттамада көрсетiлетiн, беру көздерiнде қамтылған мәлiметтердiң
құпиялылық дәрежесiн куәландыратын деректемелер;
мемлекеттiк құпиялар болып табылатын мәлiметтерге рұқсат ету -
өкiлеттi лауазымды адамның рұқсатымен нақты адамды мемлекеттiк құпиялар
болып табылатын мәлiметтермен таныстыру;
мемлекеттiк құпияларға рұқсат ету - азаматтарға мемлекеттiк құпиялар
болып табылатын мәлiметтерге рұқсат етiлу, ал ұйымдарға - осындай
мәлiметтердi пайдалану арқылы жұмыс жүргiзу құқығын ресiмдеу рәсiмi;
мәлiметтер мен олардың көздерiн құпияландыру - мемлекеттiң ұлттық
қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету мүдделерiн көздеп, мемлекеттiк құпиялар болып
табылатын мәлiметтер таратуды және олардың көздерiне рұқсат етудi шектеу
жөнiндегi шаралардың жиынтығы;
мемлекеттiк құпиялар болып табылатын мәлiметтер көздерi - мемлекеттiк
құпиялар болып табылатын мәлiмет нышандар, үлгiлер, белгiлер, техникалық
шешiмдер және процестер түрiнде өз көрiнiсiн табатын материалдық
объектiлер, оның iшiнде физикалық өрiстер;
мәлiметтердi құпиясыздандыру - мемлекеттiң ұлттық қауiпсiздiгi
мүдделерiн көздеп, мемлекеттiк құпиялар болып табылатын мәлiметтердi
таратуға және олардың көздерiне рұқсат етуге белгiленген шектеулердi алып
тастау жөнiндегi шаралардың жиынтығы;
мемлекеттiк құпияларды қорғау жүйесi - мемлекеттiк құпияларды қорғау
органдарының, олардың мемлекеттiк құпиялар болып табылатын мәлiметтердi
және солардың көздерiн қорғауда пайдаланатын құралдары мен әдiстерiнiң,
сондай-ақ осы мақсатта жүргiзiлетiн шаралардың жиынтығы;
мемлекеттiк құпиялар болып табылатын мәлiметтердi қорғау құралдары -
мемлекеттiк құпиялар болып табылатын мәлiметтердi қорғауға арналған
техникалық, криптографиялық, бағдарламалық және басқа да құралдар, олар
iске асырылған құралдар, сондай-ақ мемлекеттiк құпияларды қорғаудың
тиiмдiлiгiне бақылау жасау құралдары;
мемлекеттiк құпияларды жария ету - мемлекеттiк құпияларды олармен
танысуға құқық берiлмеген заңды және жеке тұлғаларға хабарлау, беру, табыс
ету, жiберу, жариялау немесе кез-келген басқа әдiстермен жеткiзу;
мемлекеттiк құпияларды жоғалту - мемлекеттiк құпиялар болып табылатын
мәлiметтердiң жоғалтылуы не ұрлануы салдарынан заңды иеленуден немесе
пайдаланудан шығып қалуы, соның iшiнде уақытша да шығып қалуы.
2.1 Мемлекеттік құпияларды қорғау органдары.
Қазақстан Республикасының мемлекеттiк құпиялар туралы заңдары
Қазақстан Республикасының Конституциясына, Қазақстан Республикасы бекiткен
халықаралық шарттарға негiзделедi және осы Заңнан және Қазақстан
Республикасының мемлекеттiк құпияларды қорғау саласындағы қатынастарды
реттейтiн өзге де нормативтiк құқықтық актiлерiнен тұрады.
Мемлекеттiк құпиялар мен мемлекеттiк құпия болып табылатын
мәлiметтердiң көздерi Қазақстан Республикасының меншiгi болып табылады.
1. Мемлекеттiк құпияларды қорғау органдарына:
Қазақстан Республикасының мемлекеттiк құпияларын қорғау жөнiндегi
уәкiлеттi мемлекеттiк органы;
Қазақстан Республикасының Ұлттық қауiпсiздiк комитетi мен оның
органдары;
мемлекеттiк органдар мен ұйымдар, олардың мемлекеттiк құпияларды
қорғау жөнiндегi құрылымдық бөлiмшелерi жатады.
2. Мемлекеттiк құпияларды қорғау органдары өздерiне жүктелген
мiндеттерге сәйкес және өз құзыреттерi шегiнде мемлекеттiк құпиялар болып
табылатын мәлiметтердiң қорғалуын қамтамасыз етедi. Мемлекеттiк органдар
мен ұйымдарда мемлекеттiк құпиялар болып табылатын мәлiметтердiң қорғалуын
ұйымдастыру үшiн жауапкершiлiк олардың басшыларына жүктеледi. Мемлекеттiк
органдар мен ұйымдардың басшылары мемлекеттiк құпиялар болып табылатын
мәлiметтер пайдаланылатын жұмыстардың көлемiне қарай мiндеттерi Қазақстан
Республикасының Үкiметi бекiтетiн нормативтiк құқықтық актiлерге сәйкес
және олар жүргiзетiн жұмыстардың ерекшелiктерiн ескере отырып, аталған
басшылар белгiлейтiн мемлекеттiк құпияларды қорғау жөнiнде құрылымдық
бөлiмшелер құрады.
3. Мемлекеттiк құпияларды қорғау мемлекеттiк орган мен ұйымның
негiзгi қызметiнiң бiр түрi болып табылады.
Қазақстан Республикасының Президентi:
1) мемлекеттiк құпияларды қорғау саласындағы бiрыңғай саясатты
белгiлеп, мемлекеттiк бағдарламаны бекiтедi;
2) мемлекеттiк құпияларды қорғау жүйесiнiң қызметiне жалпы басшылықты
жүзеге асырады;
3) мемлекеттiк құпияларды қорғау жөнiндегi уәкiлеттi мемлекеттiк
органды құрады, таратады және қайта ұйымдастырады;
4) Мемлекеттiк органдардың мәлiметтердi мемлекеттiк құпияларға
жатқызу жөнiнде өкiлеттiк берiлген лауазымды адамдарының тiзбесiн бекiтедi.
Қазақстан Республикасының Президентi Қазақстанның бүкiл аумағында
немесе оның жекелеген жерлерiнде төтенше немесе әскери жағдай енгiзген
жағдайларда лауазымды адамдар мен азаматтарға мемлекеттiк құпияларға рұқсат
ету тәртiбi осы кезеңге өзгертiлуi мүмкiн.
Қазақстан Республикасының Парламентi өз өкiлеттiгi шегiнде:
1) мемлекеттiк құпиялар саласындағы заңдарды қабылдайды, оларға
өзгерiстер мен толықтырулар енгiзедi;
2) мемлекеттiк құпияларды қамтамасыз ету мәселелерi бойынша
парламенттiк тыңдаулар өткiзедi;
3) Үкiмет мүшесiнiң мемлекеттiк құпияларды қамтамасыз ету мәселелерi
жөнiндегi есебiн тыңдау нәтижелерi бойынша оны қызметiнен босату туралы
Қазақстан Республикасының Президентiне өтiнiш қабылдайды.
Қазақстан Республикасының Үкiметi:
1) Қазақстан Республикасының мемлекеттiк құпиялар туралы заңдарының
орындалуын қамтамасыз етедi;
2) Қазақстан Республикасының Президентiне Қазақстан Республикасының
мемлекеттiк құпияларын қорғау жөнiндегi уәкiлеттi мемлекеттiк органның
құрамы, құрылымы туралы ұсыныстарды табыс етедi;
3) Қазақстан Республикасында құпиялылық режимiн қамтамасыз ету
жөнiндегi нұсқаулықты бекiтедi;
4) құпияландырылуға тиiстi мәлiметтердiң ведомостволық тiзбелерiн
әзiрлеу тәртiбiн белгiлейдi;
5) Қазақстан Республикасының мемлекеттiк құпияларын қорғау
саласындағы мемлекеттiк бағдарламаны әзiрлеу мен орындауды ұйымдастырады;
6) мемлекеттiк құпияларды қорғау саласындағы мемлекеттiк бағдарламаны
iске асыруға бағытталатын бюджеттiк қаржыны көздейдi, мемлекеттiк
құпияларды қорғау жөнiндегi жұмыстарды материалдық-техникалық жағынан және
қаржымен қамтамасыз ету тәртiбiн белгiлейдi;
7) мемлекеттiк органдар мен ұйымдарды Қазақстан Республикасының
айрықша режимдi, режимдi және ерекше қорғалатын объектiлерi санатына
жатқызу тәртiбiн бекiтедi, сондай-ақ шетелдiктердiң болуы үшiн уақытша
жабық аумақтардың тiзбесiн бекiтедi;
8) мемлекеттiк құпияларды қорғау жөнiндегi бөлiмшелердi ұйымдастыру,
олардың жұмыс iстеу және таратылу тәртiбiн белгiлейдi;
9) Қазақстан Республикасының мемлекеттiк құпиялар болып табылатын
мәлiметтердi бiрлесiп пайдалану мен қорғау туралы үкiметаралық келiсiмдерiн
жасайды, халықаралық шарттарының орындалуын қамтамасыз етедi, шет
мемлекеттерге мемлекеттiк құпиялар мен олардың көздерiн беру туралы шешiм
қабылдайды және оларды беру тәртiбiн белгiлейдi;
10) мемлекеттiк құпиялар болып табылатын мәлiметтердi жария ету
немесе жоғалту салдарынан Қазақстан Республикасының ұлттық қауiпсiздiгiне
немесе мемлекеттiк органдар мен ұйымдардың мүдделерiне келтiрiлген немесе
келтiрiлуi мүмкiн зиянның, сондай-ақ мәлiметтердiң құпияландырылуы
салдарынан олардың көздерi иесiне келтiрiлген зиянның мөлшерiн айқындау
тәртiбiн белгiлейдi;
11) Қазақстан Республикасының азаматтарына оларға мемлекеттiк
құпияларға рұқсат етуге байланысты арнаулы тексеру жүргiзу тәртiбiн
бекiтедi;
12) осы Заңда көзделген өзге де өкiлеттiктерге ие болады.
Қазақстан Республикасының мемлекеттiк құпияларын қорғау жөнiндегi
уәкiлеттi мемлекеттiк орган мемлекеттiк құпияларды қорғау саласындағы
бiрыңғай саясатты жүзеге асырады және мынадай негiзгi мiндеттердi атқарады:
1) мемлекеттiк органдар мен ұйымдарда құпиялылық режимiн қамтамасыз
ету жөнiндегi жұмыстарды үйлестiредi;
2) мемлекеттiк құпияларды қорғау жөнiндегi құқықтық, әкiмшiлiк,
экономикалық, техникалық, бағдарламалық және криптографиялық шаралар
жүйесiн әзiрлейдi, олардың Қазақстан Республикасы аумағында орындалуын
бақылайды;
3) мемлекеттiк құпияларды қорғау жөнiндегi мемлекеттiк бағдарламаны,
нормативтiк және әдiстемелiк актiлердi әзiрлеу мен орындау мүдделерiн
көздеп мемлекеттiк құпияларды қорғау органдарының қызметiн үйлестiрiп
отырады;
4) Мемлекеттiк органдардың мәлiметтердi мемлекеттiк құпияларға
жатқызу жөнiнде өкiлеттiк берiлген лауазымды адамдарының тiзбесiн әзiрлеп,
оны бекiтуге бередi;
5) Қазақстан Республикасында құпиялылық режимiн қамтамасыз ету
жөнiнде нұсқаулық әзiрлейдi;
6) мемлекеттiк құпиялар болып табылатын мәлiметтердi қорғаудың
техникалық құралдарын сертификаттау тәртiбiн әзiрлейдi;
7) мемлекеттiк құпиялар болып табылатын мәлiметтердi жария етудiң
немесе жоғалтудың салдарынан Қазақстан Республикасының ұлттық
қауiпсiздiгiне немесе мемлекеттiк органдар мен ұйымдардың мүдделерiне
келтiрiлген немесе келтiрiлуi мүмкiн зиянның, сондай-ақ мәлiметтердiң
құпияландырылуы салдарынан олардың көздерi иесiне келтiрiлген зиянның
мөлшерiн айқындау тәртiбiн әзiрлейдi;
8) мемлекеттiк органдар мен ұйымдарды Қазақстан Республикасының
айрықша режимдi, режимдi және ерекше қорғалатын объектiлерiнiң санатына
жатқызу тәртiбiн әзiрлейдi;
9) мемлекеттiк құпияларды қорғау саласындағы мемлекеттiк бағдарлама
мен мемлекеттiк құпияларды қорғау жөнiндегi жұмыстарды материалдық-
техникалық және қаржы жағынан қамтамасыз ету тәртiбiн әзiрлейдi;
10) мемлекеттiк құпияларды қорғау жөнiндегi бөлiмшелердiң кадрларын
даярлау мен қайта даярлауды ұйымдастырады;
11) мемлекеттiк органдар мен ұйымдарға мемлекеттiк құпиялар болып
табылатын мәлiметтердi қорғау мәселелерi жөнiнде практикалық және
әдiстемелiк көмек көрсетедi;
12) Қазақстан Республикасының азаматтарына оларға мемлекеттiк
құпияларға рұқсат етуге байланысты арнаулы тексеру жүргiзу тәртiбiн
әзiрлеп, оны бекiтуге табыс етедi.
Қазақстан Республикасының Ұлттық қауiпсiздiк комитетi мен оның
органдары:
1) мемлекеттiк органдар мен ұйымдарда мемлекеттiк құпиялар болып
табылатын мәлiметтердi қарсы барлаудан қорғау жөнiндегi шараларды әзiрлеп,
жүзеге асырады, сондай-ақ олардың аталған саладағы қызметiн бақылап
отырады;
2) мемлекеттiк құпиялар болып табылатын мәлiметтерге рұқсат етуге
ресiмделетiн (қайта ресiмделетiн) Қазақстан Республикасының азаматтарына
арнайы тексеру жүргiзедi;
3) Қазақстан Республикасының лицензиялау туралы заңнамасына сәйкес
ақпаратты криптографиялық қорғау құралдары мен жедел-iздестiру iс-шараларын
жүргiзуге арналған арнаулы техникалық құралдар саласындағы қызметтi
лицензиялауды жүзеге асырады;
4) мемлекеттiк құпиялар болып табылатын мәлiметтердi қорғаудың
техникалық, оның iшiнде криптографиялық құралдарын сертификаттауды
ұйымдастырады;
5) мемлекеттiк құпиялар болып табылатын мәлiметтердi пайдаланып жұмыс
жүргiзуге белгiленген тәртiппен рұқсат бередi;
6) Қазақстан Республикасының мемлекеттiк құпиялар туралы заңдарын
бұзуға байланысты қылмыстарды анықтайды, оларды тыяды, ашады және тергеу
жүргiзедi.
Мемлекеттiк органдар мен ұйымдар мемлекеттiк құпияларды қорғау
органдарымен өзара iс-қимылда:
1) құпияландырылуға тиiстi мәлiметтердiң ведомостволық тiзбесiн
әзiрлейдi;
2) олар әзiрлеген мемлекеттiк құпиялардың Қазақстан Республикасының
заңдарына сәйкес, оның iшiнде ведомостволық бағынысты ұйымдарда да
қорғалуын қамтамасыз етедi;
3) мемлекеттiк құпиялар болып табылатын мәлiметтердi жария етудiң
немесе жоғалтудың салдарынан Қазақстан Республикасының ұлттық
қауiпсiздiгiне немесе мемлекеттiк органдар мен ұйымдардың мүдделерiне
келтiрiлген немесе келтiрiлуi мүмкiн зиянның мөлшерiн анықтау тәртiбiн
әзiрлеуге қатысады;
4) өздерiне басқа мемлекеттiк органдар мен ұйымдар берген мемлекеттiк
құпиялар болып табылатын мәлiметтердiң, сондай-ақ өздерi құпияландырған
мәлiметтердiң қорғалуын қамтамасыз етедi;
5) мемлекеттiк құпиялар болып табылатын мәлiметтердi пайдалану арқылы
жұмыс жүргiзуге белгiленген тәртiппен рұқсат алады;
6) мемлекеттiк құпиялар болып табылатын мәлiметтердi қорғау
құралдарына сертификаттар алады;
7) мемлекеттiк құпияларды қорғау жөнiндегi бөлiмшелердiң жұмыс iстеуi
мен олардың уақтылы таратылуын ұйымдастырады;
8) мемлекеттiк құпияларды қорғау саласындағы мемлекеттiк
бағдарламаларды әзiрлеу мен орындауға, мемлекеттiк құпияларды қорғау
жөнiндегi жұмыстарды материалдық-техникалық және қаржы жағынан қамтамасыз
етуге қатысады;
9) айрықша режимдi, режимдi және ерекше қорғалатын объектiлердiң
санаттарын және оларды уақтылы қайта қарауды белгiлейдi;
10) мемлекеттiк құпиялар болып табылатын мәлiметтер алуға рұқсат
етiлетiн азаматтарға қатысты тексеру шараларын жүргiзудi өз құзыретi
шегiнде қамтамасыз етедi;
11) мемлекеттiк құпияларды қорғау жүйесiн жетiлдiру жөнiнде ұсыныстар
енгiзедi;
12) өз құзыретi шегiнде Қазақстан Республикасының мемлекеттiк
құпияларын қорғау саласындағы басқа да мәселелердi шешедi.
Әскери салада мемлекеттiк құпияларға мына мәлiметтер жатқызылады:
1) әскерлердi қолданудың жоспарларын, жедел жоспарларды, жауынгерлiк
басқару құжаттарын, әскерлердi жауынгерлiк даярлықтың әртүрлi дәрежесiне
келтiру жөнiндегi құжаттарды ашатын мәлiметтер;
2) Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерiнiң стратегиялық өрiстетiлуi
туралы мәлiметтер;
3) әскерлердiң дамуы, саны, жауынгерлiк құрамы немесе мөлшерi,
олардың жауынгерлiк даярлығы, сондай-ақ әскери-саяси және (немесе) жедел
жағдайлары туралы мәлiметтер;
4) әскерлердiң жедел (жауынгерлiк) даярлығының, қызметiнiң қамтамасыз
етiлуiнiң жай-күйiн, әскерлердi басқару жүйесiнiң құрамын және (немесе) жай-
күйiн ашатын мәлiметтер;
5) әскерлердiң жұмылдырушылық өрiстетiлуi, адам және көлiк
ресурстарын жұмылдыруды жүргiзу, жұмылдырушылық өрiстетiлудi басқару жүйесi
туралы және (немесе) әскерлердi жеке құраммен жасақтаудың, қару-жарақпен,
әскери техникамен және басқа да материалдық, қаржы қаражатымен, сондай-ақ
әскери тасымалдаумен қамтамасыз етудiң мүмкiндiктерi туралы мәлiметтер;
6) қару-жарақ пен әскери техниканы дамытудың бағыттарын, ұзақ
мерзiмдi болжамдарын немесе жоспарларын, қару-жарақ пен әскери техниканың
үлгiлерiн жасау немесе жаңғырту жөнiндегi мақсатты бағдарламаларды зерттеу,
тәжiрибе-конструкторлық жұмыстарды орындаудың мазмұнын немесе нәтижелерiн,
олардың тактикалық-техникалық сипаттамаларын ашып көрсететiн мәлiметтер;
7) қару-жарақ пен әскери техниканы әзiрлеудiң бағыттарын, оларды
даярлаудың конструкциясын, технологиясын, изотоптық құрамын, жауынгерлiк,
физикалық, химиялық, немесе ядролық қасиеттерiн қолдану немесе пайдалану
тәртiбiн ашып көрсететiн мәлiметтер;
8) бактериялық немесе медициналық қорғау құралдарын (заттай түрде)
шығару және (немесе) жеткiзу жөнiндегi өндiрiстiк қуаттарды, жоспарлы
немесе iс жүзiндегi деректердi ашатын мәлiметтер;
9) қорғаныстық және экономикалық маңызы зор атом ғылымы мен
техникасының немесе қару-жарақ пен әскери техниканың және (немесе)
принципiнде жаңа бұйымдар мен технологиялар жасау мүмкiндiктерiнiң сапасы
жөнiнен жаңа деңгейiн анықтайтын жетiстiктерiн ашатын мәлiметтер;
10) ракеталық отын, баллистикалық оқ-дәрi, әскери мақсаттағы жарылғыш
заттар немесе жару құралдары, сондай-ақ қару-жарақ пен әскери техникаға
арналған жаңа құймалар, арнайы сұйықтар, отын өндiрудiң қасиеттерiн,
рецептурасын немесе технологиясын ашатын мәлiметтер;
11) Қазақстан Республикасының халықаралық мiндеттемелерiне сәйкес
ашық жариялауға жататын объектiлердiң тiзбесiне кiргiзiлмеген әскерлердiң
орналасқан жерiн, шынайы атауын, ұйымдық құрылымын, қару-жарағын, санын
ашатын мәлiметтер;
12) Қазақстан Республикасының инфрақұрылымын оның қорғаныс қабiлетi
мен қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету мүддесiнде пайдалану туралы мәлiметтер;
13) Қазақстан Республикасының халықаралық шарттар бойынша
мiндеттемелерiне кiрмейтiн режимдi объектiлердiң орналасқан жерi, мақсаты,
даярлық дәрежесi немесе қорғалуы туралы, аталған объектiлердi салу үшiн жер
учаскелерiн, жер қойнауларын немесе айдындарды таңдау, бөлу туралы, сондай-
ақ бұл объектiлердi жасау жөнiнде жоспарланып немесе жүргiзiлiп отырған
iздестiру, жобалау және өзге де жұмыстар туралы мәлiметтер. Мемлекеттiк
өкiмет органдарының арнаулы объектiлерiне қатысты нақ сондай мәлiметтер;
14) мемлекеттiң қорғаныс қабiлетi мен қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету
мүддесiнде Қазақстан Республикасының өзара ұштастырылған байланыс желiлерiн
пайдалану немесе оларды дамытудың болашағы туралы мәлiметтер;
15) магистралды қалааралық байланыс желiлерiнiң, оның iшiнде
Қазақстан Республикасының Үкiметi, Қорғаныс Министрлiгi, Ұлттық қауiпсiздiк
комитетi және Iшкi iстер министрлiгi жалға алатын запастағы байланыс
тораптарының географиялық координаттарын қамтитын схемалары мен
сипаттаулары бар олардың қуаттары туралы деректер көрсетiлген жиынтық
мәлiметтер;
16) әскери немесе арнаулы мақсаттағы радиоэлектронды құралдармен
радиожиiлiктерi белдеулерiнiң бөлiнуiн немесе пайдаланылуын ашатын
мәлiметтер;
17) байланыстың барлық түрлерiнiң, әскерлердi радиолокациялық,
радиотехникалық қамтамасыз етудiң ұйымдастырылуын немесе олардың жұмыс
iстеуiн ашатын мәлiметтер;
18) Қазақстан Республикасының Ұлттық қауiпсiздiк комитетi Шекара
қызметiнiң негiзгi қызмет түрлерiн ұстауды, ұйымдастыруды немесе олардың
нәтижелерiн ашатын мәлiметтер;
19) қос мақсаттағы құралдарды, технологияларды дамытудың бағыттарын,
бұл құралдарды, технологияларды жасау немесе жаңғырту жөнiндегi нысаналы
бағдарламаларды, ғылыми-зерттеу және (немесе) тәжiрибе-конструкторлық
жұмыстарды орындаудың мазмұнын, нәтижелерiн ашатын мәлiметтер;
20) қос мақсаттағы құралдарды, технологияларды әскери мақсаттарда
қолдану туралы мәлiметтер;
21) Қазақстан Республикасының ғарыштық инфрақұрылымдарын оның
қорғаныс қабiлетi мен қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету мүддесiнде дамытудың
перспективалары туралы және (немесе) оларды пайдалану туралы мәлiметтер;
22) мемлекеттiң қорғанысы мен оның қауiпсiздiгi мүдделерiнде
гидронавтиканы дамытудың жай-күйiн және (немесе) бағыттарын ашып көрсететiн
мәлiметтер
2.2 Экономикалық, білім және ғылым саласындағы мемлекеттік құпиялар.
Экономика, бiлiм, ғылым және техника саласында мыналар мемлекеттiк
құпияларға жатқызылады:
1) Қазақстан Республикасының экономикасын соғыс уақытында орнықты
жұмыс iстеуге дайындауды айқындайтын көрсеткiштер туралы мәлiметтер;
2) ғылым мен техника саласында принциптi жаңа бұйымдарды жасауға
пайдаланылуы мүмкiн ең жаңа жетiстiктердiң, экономиканың түрлi
салаларындағы технологиялық процестердiң мәнiн ашатын, сондай-ақ жария
болуы мемлекет мүддесiне залал келтiруi мүмкiн қару-жарақтар мен әскери
техника мүмкiндiктерiнiң, олардың жауынгерлiк тиiмдiлiгiн арттырудың
сапалық жаңа деңгейiн анықтайтын мәлiметтер;
3) мемлекеттiң қорғанысы мен қауiпсiздiгi мүдделерiнде жүргiзiлетiн
ғылыми-зерттеу, тәжiрибе-конструкторлық немесе жобалық жұмыстардың мазмұнын
және (немесе) бағыттарын ашатын мәлiметтер;
4) мемлекеттiң қауiпсiздiгi мүддесiнде жүргiзiлетiн шараларды ашатын
кадрларды даярлау немесе бөлу туралы мәлiметтер;
5) гидрометеорология немесе гелиогеофизика саласындағы жұмыстардың
нәтижелерiн, сондай-ақ мемлекеттiң қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету мүддесiнде
жүргiзiлетiн арнаулы геологиялық-геофизикалық зерттеулердiң нәтижелерiн
ашатын мәлiметтер;
6) мемлекеттiк қорғаныс тапсырысының жоспарын (тапсырмасын), қару-
жарақ пен әскери техниканы беру көлемiн, оларды шығару жөнiндегi өндiрiстiк
құжаттарды ашатын мәлiметтер;
7) кәсiпорындардың кооперация жөнiндегi байланыстары, қару-жарақ пен
әскери техниканы әзiрлеушiлер немесе дайындаушылар туралы мәлiметтер, егер
бұл мәлiметтер оларды шығару жөнiндегi өндiрiстiк қуаттар және (немесе)
қару-жарақ пен әскери техниканың негiзгi тактикалық-техникалық сипаттамасы
туралы деректердi ашатын болса;
8) қару-жарақ пен әскери техниканы метрологиялық жағынан қамтамасыз
етудiң жай-күйiн, әскери эталондардың техникалық немесе метрологиялық
сипаттамаларын немесе қару-жарақ пен әскери техниканың сапалық жағынан жаңа
деңгейiн айқындайтын метрологиялық қамтамасыз ету құралдарын ашатын
мәлiметтер. Стандарттауды дамытудың негiзгi бағыттарын немесе
бағдарламаларын, сондай-ақ қару-жарақ пен әскери техника саласындағы
стандарттардың мазмұнын ашатын мәлiметтер;
9) Қазақстан Республикасындағы ғылыми-техникалық прогрестiң болжамды
бағалануын және оның мемлекеттiң қорғаныс қабiлетiн айқындайтын бағыттар
бойынша әлеуметтiк-экономикалық салдарларын ашатын мәлiметтер;
10) металлургия өнеркәсiбiнiң сирек кездесетiн металдарды немесе
стратегиялық маңызы бар басқа да материалдарды өндiруi туралы мәлiметтер;
11) Қазақстан Республикасы бойынша тұтас алғанда жер қойнауларындағы
ресурстық әлеуеттi, баланстық қорларын ашатын мәлiметтер немесе пайдалы
қазбалардың жекелеген түрлерiн өндiру туралы деректер;
12) республикалық бюджеттiң Қазақстан Республикасының қауiпсiздiгiн
қамтамасыз етудi (қорытылған көрсеткiштерден басқа) ашатын шығыстары туралы
мәлiметтер;
13) қару-жарақ пен әскери техниканы жасау жөнiндегi ғылыми-зерттеу,
тәжiрибе-конструкторлық жұмыстарға арналған шығындарды ашатын мәлiметтер.
Арнаулы объектiлердiң мүдделерiнде жүргiзiлетiн жұмыстарға қатысты нақ
сондай мәлiметтер;
14) қару-жарақ пен әскери техниканы, режимдiк объектiлердi әзiрлеу,
өндiру немесе жөндеу тапсырыстарына арналған қаржыны немесе нақты
шығындарды ашатын мәлiметтер. Арнаулы объектiлерге де қатысты нақ сондай
мәлiметтер;
15) сыртқы берешектер бойынша жинақталған көрсеткiштердi қоспағанда,
Қазақстан Республикасының шет мемлекеттермен реттелмеген есеп айырысулары
жөнiндегi мәлiметтер;
16) мемлекеттiк органдар сметаларының жекелеген баптары бойынша
әскерлердi ұстауға арналған ақша қаражатының шығыстарын ашатын мәлiметтер;
17) Қазақстан Республикасы ұлттық валютасының жаңа банкноттары мен
монетттерiн шығару және (немесе) оларды ауыстыру туралы мәлiметтер, егер
оларды ауыстыру шешiм қабылданған күннен бастап және бұл мәлiметтердi
оларды айналысқа шығару туралы жариялау үшiн бұқаралық ақпарат құралдарына
берген кезге дейiн банкноттар мен монеттердi (мерейтойлық және атаулы
күндерге арналғандардан басқа) айналыстан алып тастауға әкеп соқтыратын
болса;
18) мемлекеттiк бағалы қағаздарды, құжаттарды қолдан жасаудан
қорғаудың әдiстерi, сондай-ақ олардың түпнұсқалылығын айқындаудың әдiстерi
туралы мәлiметтер;
19) қару-жарақ пен әскери техниканы дайындау (жөндеу) жөнiндегi
жұмылдыру қуаттары, бұл қуаттарды жасау және (немесе) дамыту (сақтау)
туралы мәлiметтер;
20) жаппай қолданылатын өнiмдердi, шикiзаттың, материалдардың
стратегиялық түрлерiн өндiру жөнiндегi жұмылдырушылық қуаттар, осы
қуаттарды жасау және (немесе) дамыту (сақтау) туралы мәлiметтер;
21) индикациялау, газсыздандыру, халықты жаппай қырып-жою қаруларынан
химиялық қорғау құралдарын немесе олар үшiн жаңа сорбционды және басқа да
материалдар жасау мақсатында жүргiзiлген жұмыстарды ашатын мәлiметтер;
22) қорғаныстық немесе экономикалық маңызы зор топографиялық,
геодезиялық немесе картографиялық қызметтердiң нәтижелерiн ашатын
мәлiметтер;
23) көлiк желiлерiнiң, көлiк құралдарының жай-күйiн, оларды әскери
мақсаттар үшiн жабдықтауды, дайындауды, әскери тасымалдардың көлемiн және
қару-жарақ пен әскери техниканы тасымалдау бағыттарын ашатын мәлiметтер;
24) темiр жолдардың жүктердi темiр жолмен тасымалдауды қамтамасыз ету
жөнiндегi мүмкiндiктерiн және (немесе) жұмылдыру резервтерiн, әскери
тасымалдауды ұйымдастыру мен олардың көлемiн, энергетикалық, минералдық,
ауыл шаруашылығы шикiзаттарының, отындардың, материалдардың стратегиялық
түрлерiн, қару-жарақтың немесе әскери техниканың жекелеген түрлерiн
тасымалдаудың көлемi мен тасымалдау бағыттарын, байланыс немесе басқару
жүйелерiн ұйымдастыруды және (немесе) олардың жұмыс iстеуiн, сондай-ақ
темiр жол қозғалысының қауiпсiздiгi мен жүктердiң сақталуын қамтамасыз ету
жөнiндегi арнаулы шараларды ашатын мәлiметтер;
25) әскерлердi тиеу немесе түсiру пункттерiнiң орналасқан жерiн,
мамандануын, қуатын және (немесе) өткiзу қабiлетiн, оларға азық-түлiк,
медициналық-санитариялық жағынан қызмет көрсету туралы деректердi ашатын
мәлiметтер;
26) көлiк құралдарына, оның iшiнде көлiктiң жекелеген түрлерi бойынша
жұмылдырушылық қажеттiлiктерiн және (немесе) олармен жұмылдырушылық жөнiнен
қамтамасыз етiлудi ашатын мәлiметтер;
27) Қазақстан Республикасы бойынша тұтас алғанда азаматтық қорғаныс
күштерiнiң немесе құралдарының жай-күйiн ашатын мәлiметтер;
28) Қазақстан Республикасы экономикасының жұмылдырушылық жоспарын
құрылымдық жағынан ұйымдастыруды немесе олардың көрсеткiштерiн, сондай-ақ
мемлекеттiк органдардың немесе жекелеген ұйымдардың жұмылдырушылық
дайындығының жай-күйiн ашатын мәлiметтер;
29) мемлекеттiк материалдық резервтiң нақты запастарын ашатын
мәлiметтер;
30) қару-жарақ пен әскери техника бұйымдарына, аса маңызды азаматтық
өнiмге арналған құжаттаманың, сондай-ақ қатерi жоғары, халықтың тiршiлiк
ету жүйелерiн қамтамасыз ететiн объектiлерге және ұлттық игiлiк болып
табылатын объектiлерге арналған жобалық құжаттаманың сақтандыру қорының
жасалуы мен сақталуын сипаттайтын мәлiметтер, тұтас алғанда Қазақстан
Республикасы бойынша құжаттаманың сақтандыру қорын сақтау объектiлерiн
(базаларын) орналастыру туралы мәлiметтер;
31) Қазақстан Республикасының өнеркәсiбiн жұмылдыруға дайындау және
жұмылдыру саласындағы ғылыми-зерттеу жұмыстарының жоспарларын, мазмұнын
немесе нәтижелерiн ашатын мәлiметтер;
32) Қазақстан Республикасының соғыс уақыты кезiндегi шет елдермен
төлем балансын ашатын мәлiметтер;
33) елдi қорғау мүдделерiнде пайдаланылуы мүмкiн кен қазу орындары,
табиғи үңгiрлер, метрополитендер немесе басқа да ғимараттар туралы
мәлiметтер, сондай-ақ 300 мың адамнан астам тұрғындары бар қалаларды сумен
жабдықтаудың, темiр жол тораптарының, стратегиялық және қорғаныстық маңызы
бар объектiлердiң және (немесе) оларды сумен жабдықтайтын су құбырларының
бас ғимараттарының орналасу схемаларын ашатын мәлiметтер;
34) қару-жарақты, әскери техниканы жасауға, өндiруге және (немесе)
пайдалануға жағдай туғызатын, олардың күзетiлетiн параметрлерiн ашатын
физикалық-химиялық құбылыстар (өрiстер) туралы мәлiметтер;
35) атом-энергетикалық кешенi объектiлерiн жобалау, салу, пайдалану
немесе олардың қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету туралы мәлiметтер;
36) бюджет қаражаттары есебiнен өткiзiлетiн ұлттық бiрыңғай
тестiлеудi, кешендi тестiлеу мен тестiлеудiң басқа да түрлерiн өткiзу
кезiнде пайдаланылатын тестiлердiң мазмұнын және олардың дұрыс жауаптарының
кодтарын ашатын мәлiметтер.
2.3 Сыртқы саяси және сыртқы экономикалық салалардағы мемлекеттік құпиялар.
Сыртқы саяси және сыртқы экономикалық салалардағы мемлекеттiк
құпияларға мыналар жатады:
1) Қазақстан Республикасының сыртқы саясатының стратегиясы мен
тактикасын ашып беретiн сыртқы саясат, сыртқы сауда, ғылыми-техникалық
байланыстар мәселелерi жөнiндегi, күнi бұрын таратылуы мемлекеттiң
мүдделерiне нұқсан келтiруi мүмкiн мәлiметтер;
2) егер жария еткен жағдайда олардың көзiн анықтауға әкеп соғуы
мүмкiн бiр немесе бiрқатар шет мемлекеттерге қатысты сенiм бiлдiру
тәртiбiмен алынған саяси, әскери, ғылыми-техникалық немесе экономикалық
мәселелер жөнiндегi мәлiметтер;
3) егер келiссөзге қатысушылардың пiкiрi бойынша бұл мәлiметтердi
жария ету тараптардың бiреуi үшiн дипломатиялық шиеленiстерге әкеп соқтыруы
мүмкiн болса, Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң өкiлдерi мен басқа
мемлекеттердiң өкiлдерi арасындағы халықаралық қатынастарда бiрыңғай
принциптi көзқарас тұжырымдау жөнiндегi келiссөздер туралы мәлiметтер;
4) күнi бұрын тарату Қазақстан Республикасының қорғаныс қабiлетiне,
қауiпсiздiгiне, саяси немесе экономикалық мүдделерiне зиян келтiру мүмкiн
халықаралық шарттарды әзiрлеу, жасасу, олардың күшiн жоюға дайындау,
мазмұны немесе орындалуы туралы мәлiметтер;
5) егер бұл мәлiметтердi жария ету тараптардың бiреуi үшiн
дипломатиялық шиеленiстерге әкеп соқтыруы мүмкiн болса, алушы елдерi
көрсетiлетiн қару-жарақтың, әскери техниканың немесе керек-жарақтардың
экспорты мен импорты туралы мәлiметтер, сондай-ақ шет мемлекеттерге қару-
жарақты, әскери техника мен әскери объектiлердi жасауға техникалық жәрдем,
оның iшiнде тегiн көрсету туралы мәлiметтер;
6) шет мемлекеттермен ерекше кезеңдегi экономикалық ынтымақтастықтың
мәнiн немесе көлемiн, сондай-ақ ТМД-ға қатысушы мемлекеттердiң осы
мәселелер жөнiндегi сыртқы экономикалық ұйымдары әскери-жұмылдыру
органдарының өзара iс-қимылын ашатын мәлiметтер;
7) Қазақстан Республикасы мен ТМД-ға қатысушы мемлекеттердiң
арасындағы есептiк жылға арналған шикiзатты, материалдарды, отынды,
жабдықтарды, дәрi-дәрмектердi өзара берудi қамтамасыз ету жөнiндегi
шаралардың немесе соңғыларына тұтас алғанда Қазақстан Республикасы бойынша
есептiк жылға арналған кәсiпорындар мен объектiлердi салуға техникалық
жәрдем көрсету жөнiндегi шаралардың мазмұнын ашатын мәлiметтер;
8) Қазақстан Республикасы мен ТМД-ға қатысушы мемлекеттердiң
арасындағы жалпы Қазақстан Республикасы бойынша есептiк жылға арналған
экспорттық-импорттық жүктердi тасымалдау көлемiн ашатын мәлiметтер.
Барлау, қарсы барлау, жедел-iздестiру қызметi мен өзге де қызметтер
саласындағы мемлекеттiк құпияларға мыналар жатады:
1) барлау, қарсы барлау қызметiнiң күштерiн, құралдарын, көздерiн,
әдiстерiн, жоспарларын, жай-күйiн, ұйымдастырылуын, нәтижелерiн, сондай-ақ
жедел-iздестiру қызметiнiң қылмыстық процесте пайдаланылмаған қылмыстық
iстi дұрыс шешу үшiн маңызы бар нақты деректер ретiндегi нәтижелерiн ашып
көрсететiн мәлiметтер. Барлау, қарсы барлау, жедел-iздестiру қызметiн
қаржыландыру туралы деректер, егер олар аталған мәлiметтердi ашып
көрсететiн болса;
2) нақты адамдардың Қазақстан Республикасының барлау, қарсы барлау
органдарының кадрлар құрамына қатыстылығын ашатын мәлiметтер;
3) барлау қызметiн жүзеге асыратын Қазақстан Республикасының
органдарына құпия көмек көрсететiн (көрсеткен) адамдар туралы мәлiметтер;
4) сыртқы барлау саласында жүргiзiлетiн жедел жұмылдыру жұмыстарының
жай-күйi мен нәтижелерiн ашатын мәлiметтер;
5) Қазақстан Республикасының қарсы барлау немесе ... жалғасы
құқықтық реттеу
Жоспар:
I.Кіріспе
1. Мемлекеттік құпия туралы түсінік
II.Негізгі бөлім
2.1 Мемлекеттік құпияларды қорғау органдары
2.2 Әскери саладағы мемлекеттік құпиялар
2.3 Экономика, білім және ғылым саласындағы мемлекеттік құпиялар
2.4Сыртқы саяси және сыртқы экономикалық салалардағы мемлекеттiк құпиялар
III.Қорытынды
Қолдынылған әдебиеттер тізімі
Кіріспе
Мемлекеттiк құпиялар – таратылуын мемлекет жалпы қабылданған
халықаралық құқық нормаларына қайшы келмейтiн әскери, экономикалық, ғылыми-
техникалық, сыртқы экономикалық, сыртқы саяси, барлаушылық, қарсы
барлаушылық, жедел-iздестiрушiлiк және өзге де қызметтi тиiмдi жүзеге асыру
мақсатымен шектейтiн, мемлекет қорғайтын мемлекеттiк және қызметтiк
құпияларды құрайтын мәлiметтер;
мемлекеттiк құпия - жарияланған немесе жоғалған жағдайда Қазақстан
Республикасының ұлттық қауiпсiздiгiне нұқсан келтiретiн немесе нұқсан
келтiруi мүмкiн әскери, экономикалық, саяси және өзге де сипаттағы
мәлiметтер;
қызметтiк құпия - мемлекеттiк құпияның құрамына кiруi мүмкiн,
жарияланған немесе жоғалған жағдайда мемлекеттiң ұлттық мүдделерiне,
Қазақстан Республикасы мемлекеттiк органдары мен ұйымдарының мүдделерiне
нұқсан келтiруi мүмкiн жекелеген деректер сипаты бар мәлiметтер;
құпиялылық белгiсi - беру көзiнiң өзiнде және (немесе) оған iлеспе
құжаттамада көрсетiлетiн, беру көздерiнде қамтылған мәлiметтердiң
құпиялылық дәрежесiн куәландыратын деректемелер;
мемлекеттiк құпиялар болып табылатын мәлiметтерге рұқсат ету -
өкiлеттi лауазымды адамның рұқсатымен нақты адамды мемлекеттiк құпиялар
болып табылатын мәлiметтермен таныстыру;
мемлекеттiк құпияларға рұқсат ету - азаматтарға мемлекеттiк құпиялар
болып табылатын мәлiметтерге рұқсат етiлу, ал ұйымдарға - осындай
мәлiметтердi пайдалану арқылы жұмыс жүргiзу құқығын ресiмдеу рәсiмi;
мәлiметтер мен олардың көздерiн құпияландыру - мемлекеттiң ұлттық
қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету мүдделерiн көздеп, мемлекеттiк құпиялар болып
табылатын мәлiметтер таратуды және олардың көздерiне рұқсат етудi шектеу
жөнiндегi шаралардың жиынтығы;
мемлекеттiк құпиялар болып табылатын мәлiметтер көздерi - мемлекеттiк
құпиялар болып табылатын мәлiмет нышандар, үлгiлер, белгiлер, техникалық
шешiмдер және процестер түрiнде өз көрiнiсiн табатын материалдық
объектiлер, оның iшiнде физикалық өрiстер;
мәлiметтердi құпиясыздандыру - мемлекеттiң ұлттық қауiпсiздiгi
мүдделерiн көздеп, мемлекеттiк құпиялар болып табылатын мәлiметтердi
таратуға және олардың көздерiне рұқсат етуге белгiленген шектеулердi алып
тастау жөнiндегi шаралардың жиынтығы;
мемлекеттiк құпияларды қорғау жүйесi - мемлекеттiк құпияларды қорғау
органдарының, олардың мемлекеттiк құпиялар болып табылатын мәлiметтердi
және солардың көздерiн қорғауда пайдаланатын құралдары мен әдiстерiнiң,
сондай-ақ осы мақсатта жүргiзiлетiн шаралардың жиынтығы;
мемлекеттiк құпиялар болып табылатын мәлiметтердi қорғау құралдары -
мемлекеттiк құпиялар болып табылатын мәлiметтердi қорғауға арналған
техникалық, криптографиялық, бағдарламалық және басқа да құралдар, олар
iске асырылған құралдар, сондай-ақ мемлекеттiк құпияларды қорғаудың
тиiмдiлiгiне бақылау жасау құралдары;
мемлекеттiк құпияларды жария ету - мемлекеттiк құпияларды олармен
танысуға құқық берiлмеген заңды және жеке тұлғаларға хабарлау, беру, табыс
ету, жiберу, жариялау немесе кез-келген басқа әдiстермен жеткiзу;
мемлекеттiк құпияларды жоғалту - мемлекеттiк құпиялар болып табылатын
мәлiметтердiң жоғалтылуы не ұрлануы салдарынан заңды иеленуден немесе
пайдаланудан шығып қалуы, соның iшiнде уақытша да шығып қалуы.
2.1 Мемлекеттік құпияларды қорғау органдары.
Қазақстан Республикасының мемлекеттiк құпиялар туралы заңдары
Қазақстан Республикасының Конституциясына, Қазақстан Республикасы бекiткен
халықаралық шарттарға негiзделедi және осы Заңнан және Қазақстан
Республикасының мемлекеттiк құпияларды қорғау саласындағы қатынастарды
реттейтiн өзге де нормативтiк құқықтық актiлерiнен тұрады.
Мемлекеттiк құпиялар мен мемлекеттiк құпия болып табылатын
мәлiметтердiң көздерi Қазақстан Республикасының меншiгi болып табылады.
1. Мемлекеттiк құпияларды қорғау органдарына:
Қазақстан Республикасының мемлекеттiк құпияларын қорғау жөнiндегi
уәкiлеттi мемлекеттiк органы;
Қазақстан Республикасының Ұлттық қауiпсiздiк комитетi мен оның
органдары;
мемлекеттiк органдар мен ұйымдар, олардың мемлекеттiк құпияларды
қорғау жөнiндегi құрылымдық бөлiмшелерi жатады.
2. Мемлекеттiк құпияларды қорғау органдары өздерiне жүктелген
мiндеттерге сәйкес және өз құзыреттерi шегiнде мемлекеттiк құпиялар болып
табылатын мәлiметтердiң қорғалуын қамтамасыз етедi. Мемлекеттiк органдар
мен ұйымдарда мемлекеттiк құпиялар болып табылатын мәлiметтердiң қорғалуын
ұйымдастыру үшiн жауапкершiлiк олардың басшыларына жүктеледi. Мемлекеттiк
органдар мен ұйымдардың басшылары мемлекеттiк құпиялар болып табылатын
мәлiметтер пайдаланылатын жұмыстардың көлемiне қарай мiндеттерi Қазақстан
Республикасының Үкiметi бекiтетiн нормативтiк құқықтық актiлерге сәйкес
және олар жүргiзетiн жұмыстардың ерекшелiктерiн ескере отырып, аталған
басшылар белгiлейтiн мемлекеттiк құпияларды қорғау жөнiнде құрылымдық
бөлiмшелер құрады.
3. Мемлекеттiк құпияларды қорғау мемлекеттiк орган мен ұйымның
негiзгi қызметiнiң бiр түрi болып табылады.
Қазақстан Республикасының Президентi:
1) мемлекеттiк құпияларды қорғау саласындағы бiрыңғай саясатты
белгiлеп, мемлекеттiк бағдарламаны бекiтедi;
2) мемлекеттiк құпияларды қорғау жүйесiнiң қызметiне жалпы басшылықты
жүзеге асырады;
3) мемлекеттiк құпияларды қорғау жөнiндегi уәкiлеттi мемлекеттiк
органды құрады, таратады және қайта ұйымдастырады;
4) Мемлекеттiк органдардың мәлiметтердi мемлекеттiк құпияларға
жатқызу жөнiнде өкiлеттiк берiлген лауазымды адамдарының тiзбесiн бекiтедi.
Қазақстан Республикасының Президентi Қазақстанның бүкiл аумағында
немесе оның жекелеген жерлерiнде төтенше немесе әскери жағдай енгiзген
жағдайларда лауазымды адамдар мен азаматтарға мемлекеттiк құпияларға рұқсат
ету тәртiбi осы кезеңге өзгертiлуi мүмкiн.
Қазақстан Республикасының Парламентi өз өкiлеттiгi шегiнде:
1) мемлекеттiк құпиялар саласындағы заңдарды қабылдайды, оларға
өзгерiстер мен толықтырулар енгiзедi;
2) мемлекеттiк құпияларды қамтамасыз ету мәселелерi бойынша
парламенттiк тыңдаулар өткiзедi;
3) Үкiмет мүшесiнiң мемлекеттiк құпияларды қамтамасыз ету мәселелерi
жөнiндегi есебiн тыңдау нәтижелерi бойынша оны қызметiнен босату туралы
Қазақстан Республикасының Президентiне өтiнiш қабылдайды.
Қазақстан Республикасының Үкiметi:
1) Қазақстан Республикасының мемлекеттiк құпиялар туралы заңдарының
орындалуын қамтамасыз етедi;
2) Қазақстан Республикасының Президентiне Қазақстан Республикасының
мемлекеттiк құпияларын қорғау жөнiндегi уәкiлеттi мемлекеттiк органның
құрамы, құрылымы туралы ұсыныстарды табыс етедi;
3) Қазақстан Республикасында құпиялылық режимiн қамтамасыз ету
жөнiндегi нұсқаулықты бекiтедi;
4) құпияландырылуға тиiстi мәлiметтердiң ведомостволық тiзбелерiн
әзiрлеу тәртiбiн белгiлейдi;
5) Қазақстан Республикасының мемлекеттiк құпияларын қорғау
саласындағы мемлекеттiк бағдарламаны әзiрлеу мен орындауды ұйымдастырады;
6) мемлекеттiк құпияларды қорғау саласындағы мемлекеттiк бағдарламаны
iске асыруға бағытталатын бюджеттiк қаржыны көздейдi, мемлекеттiк
құпияларды қорғау жөнiндегi жұмыстарды материалдық-техникалық жағынан және
қаржымен қамтамасыз ету тәртiбiн белгiлейдi;
7) мемлекеттiк органдар мен ұйымдарды Қазақстан Республикасының
айрықша режимдi, режимдi және ерекше қорғалатын объектiлерi санатына
жатқызу тәртiбiн бекiтедi, сондай-ақ шетелдiктердiң болуы үшiн уақытша
жабық аумақтардың тiзбесiн бекiтедi;
8) мемлекеттiк құпияларды қорғау жөнiндегi бөлiмшелердi ұйымдастыру,
олардың жұмыс iстеу және таратылу тәртiбiн белгiлейдi;
9) Қазақстан Республикасының мемлекеттiк құпиялар болып табылатын
мәлiметтердi бiрлесiп пайдалану мен қорғау туралы үкiметаралық келiсiмдерiн
жасайды, халықаралық шарттарының орындалуын қамтамасыз етедi, шет
мемлекеттерге мемлекеттiк құпиялар мен олардың көздерiн беру туралы шешiм
қабылдайды және оларды беру тәртiбiн белгiлейдi;
10) мемлекеттiк құпиялар болып табылатын мәлiметтердi жария ету
немесе жоғалту салдарынан Қазақстан Республикасының ұлттық қауiпсiздiгiне
немесе мемлекеттiк органдар мен ұйымдардың мүдделерiне келтiрiлген немесе
келтiрiлуi мүмкiн зиянның, сондай-ақ мәлiметтердiң құпияландырылуы
салдарынан олардың көздерi иесiне келтiрiлген зиянның мөлшерiн айқындау
тәртiбiн белгiлейдi;
11) Қазақстан Республикасының азаматтарына оларға мемлекеттiк
құпияларға рұқсат етуге байланысты арнаулы тексеру жүргiзу тәртiбiн
бекiтедi;
12) осы Заңда көзделген өзге де өкiлеттiктерге ие болады.
Қазақстан Республикасының мемлекеттiк құпияларын қорғау жөнiндегi
уәкiлеттi мемлекеттiк орган мемлекеттiк құпияларды қорғау саласындағы
бiрыңғай саясатты жүзеге асырады және мынадай негiзгi мiндеттердi атқарады:
1) мемлекеттiк органдар мен ұйымдарда құпиялылық режимiн қамтамасыз
ету жөнiндегi жұмыстарды үйлестiредi;
2) мемлекеттiк құпияларды қорғау жөнiндегi құқықтық, әкiмшiлiк,
экономикалық, техникалық, бағдарламалық және криптографиялық шаралар
жүйесiн әзiрлейдi, олардың Қазақстан Республикасы аумағында орындалуын
бақылайды;
3) мемлекеттiк құпияларды қорғау жөнiндегi мемлекеттiк бағдарламаны,
нормативтiк және әдiстемелiк актiлердi әзiрлеу мен орындау мүдделерiн
көздеп мемлекеттiк құпияларды қорғау органдарының қызметiн үйлестiрiп
отырады;
4) Мемлекеттiк органдардың мәлiметтердi мемлекеттiк құпияларға
жатқызу жөнiнде өкiлеттiк берiлген лауазымды адамдарының тiзбесiн әзiрлеп,
оны бекiтуге бередi;
5) Қазақстан Республикасында құпиялылық режимiн қамтамасыз ету
жөнiнде нұсқаулық әзiрлейдi;
6) мемлекеттiк құпиялар болып табылатын мәлiметтердi қорғаудың
техникалық құралдарын сертификаттау тәртiбiн әзiрлейдi;
7) мемлекеттiк құпиялар болып табылатын мәлiметтердi жария етудiң
немесе жоғалтудың салдарынан Қазақстан Республикасының ұлттық
қауiпсiздiгiне немесе мемлекеттiк органдар мен ұйымдардың мүдделерiне
келтiрiлген немесе келтiрiлуi мүмкiн зиянның, сондай-ақ мәлiметтердiң
құпияландырылуы салдарынан олардың көздерi иесiне келтiрiлген зиянның
мөлшерiн айқындау тәртiбiн әзiрлейдi;
8) мемлекеттiк органдар мен ұйымдарды Қазақстан Республикасының
айрықша режимдi, режимдi және ерекше қорғалатын объектiлерiнiң санатына
жатқызу тәртiбiн әзiрлейдi;
9) мемлекеттiк құпияларды қорғау саласындағы мемлекеттiк бағдарлама
мен мемлекеттiк құпияларды қорғау жөнiндегi жұмыстарды материалдық-
техникалық және қаржы жағынан қамтамасыз ету тәртiбiн әзiрлейдi;
10) мемлекеттiк құпияларды қорғау жөнiндегi бөлiмшелердiң кадрларын
даярлау мен қайта даярлауды ұйымдастырады;
11) мемлекеттiк органдар мен ұйымдарға мемлекеттiк құпиялар болып
табылатын мәлiметтердi қорғау мәселелерi жөнiнде практикалық және
әдiстемелiк көмек көрсетедi;
12) Қазақстан Республикасының азаматтарына оларға мемлекеттiк
құпияларға рұқсат етуге байланысты арнаулы тексеру жүргiзу тәртiбiн
әзiрлеп, оны бекiтуге табыс етедi.
Қазақстан Республикасының Ұлттық қауiпсiздiк комитетi мен оның
органдары:
1) мемлекеттiк органдар мен ұйымдарда мемлекеттiк құпиялар болып
табылатын мәлiметтердi қарсы барлаудан қорғау жөнiндегi шараларды әзiрлеп,
жүзеге асырады, сондай-ақ олардың аталған саладағы қызметiн бақылап
отырады;
2) мемлекеттiк құпиялар болып табылатын мәлiметтерге рұқсат етуге
ресiмделетiн (қайта ресiмделетiн) Қазақстан Республикасының азаматтарына
арнайы тексеру жүргiзедi;
3) Қазақстан Республикасының лицензиялау туралы заңнамасына сәйкес
ақпаратты криптографиялық қорғау құралдары мен жедел-iздестiру iс-шараларын
жүргiзуге арналған арнаулы техникалық құралдар саласындағы қызметтi
лицензиялауды жүзеге асырады;
4) мемлекеттiк құпиялар болып табылатын мәлiметтердi қорғаудың
техникалық, оның iшiнде криптографиялық құралдарын сертификаттауды
ұйымдастырады;
5) мемлекеттiк құпиялар болып табылатын мәлiметтердi пайдаланып жұмыс
жүргiзуге белгiленген тәртiппен рұқсат бередi;
6) Қазақстан Республикасының мемлекеттiк құпиялар туралы заңдарын
бұзуға байланысты қылмыстарды анықтайды, оларды тыяды, ашады және тергеу
жүргiзедi.
Мемлекеттiк органдар мен ұйымдар мемлекеттiк құпияларды қорғау
органдарымен өзара iс-қимылда:
1) құпияландырылуға тиiстi мәлiметтердiң ведомостволық тiзбесiн
әзiрлейдi;
2) олар әзiрлеген мемлекеттiк құпиялардың Қазақстан Республикасының
заңдарына сәйкес, оның iшiнде ведомостволық бағынысты ұйымдарда да
қорғалуын қамтамасыз етедi;
3) мемлекеттiк құпиялар болып табылатын мәлiметтердi жария етудiң
немесе жоғалтудың салдарынан Қазақстан Республикасының ұлттық
қауiпсiздiгiне немесе мемлекеттiк органдар мен ұйымдардың мүдделерiне
келтiрiлген немесе келтiрiлуi мүмкiн зиянның мөлшерiн анықтау тәртiбiн
әзiрлеуге қатысады;
4) өздерiне басқа мемлекеттiк органдар мен ұйымдар берген мемлекеттiк
құпиялар болып табылатын мәлiметтердiң, сондай-ақ өздерi құпияландырған
мәлiметтердiң қорғалуын қамтамасыз етедi;
5) мемлекеттiк құпиялар болып табылатын мәлiметтердi пайдалану арқылы
жұмыс жүргiзуге белгiленген тәртiппен рұқсат алады;
6) мемлекеттiк құпиялар болып табылатын мәлiметтердi қорғау
құралдарына сертификаттар алады;
7) мемлекеттiк құпияларды қорғау жөнiндегi бөлiмшелердiң жұмыс iстеуi
мен олардың уақтылы таратылуын ұйымдастырады;
8) мемлекеттiк құпияларды қорғау саласындағы мемлекеттiк
бағдарламаларды әзiрлеу мен орындауға, мемлекеттiк құпияларды қорғау
жөнiндегi жұмыстарды материалдық-техникалық және қаржы жағынан қамтамасыз
етуге қатысады;
9) айрықша режимдi, режимдi және ерекше қорғалатын объектiлердiң
санаттарын және оларды уақтылы қайта қарауды белгiлейдi;
10) мемлекеттiк құпиялар болып табылатын мәлiметтер алуға рұқсат
етiлетiн азаматтарға қатысты тексеру шараларын жүргiзудi өз құзыретi
шегiнде қамтамасыз етедi;
11) мемлекеттiк құпияларды қорғау жүйесiн жетiлдiру жөнiнде ұсыныстар
енгiзедi;
12) өз құзыретi шегiнде Қазақстан Республикасының мемлекеттiк
құпияларын қорғау саласындағы басқа да мәселелердi шешедi.
Әскери салада мемлекеттiк құпияларға мына мәлiметтер жатқызылады:
1) әскерлердi қолданудың жоспарларын, жедел жоспарларды, жауынгерлiк
басқару құжаттарын, әскерлердi жауынгерлiк даярлықтың әртүрлi дәрежесiне
келтiру жөнiндегi құжаттарды ашатын мәлiметтер;
2) Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерiнiң стратегиялық өрiстетiлуi
туралы мәлiметтер;
3) әскерлердiң дамуы, саны, жауынгерлiк құрамы немесе мөлшерi,
олардың жауынгерлiк даярлығы, сондай-ақ әскери-саяси және (немесе) жедел
жағдайлары туралы мәлiметтер;
4) әскерлердiң жедел (жауынгерлiк) даярлығының, қызметiнiң қамтамасыз
етiлуiнiң жай-күйiн, әскерлердi басқару жүйесiнiң құрамын және (немесе) жай-
күйiн ашатын мәлiметтер;
5) әскерлердiң жұмылдырушылық өрiстетiлуi, адам және көлiк
ресурстарын жұмылдыруды жүргiзу, жұмылдырушылық өрiстетiлудi басқару жүйесi
туралы және (немесе) әскерлердi жеке құраммен жасақтаудың, қару-жарақпен,
әскери техникамен және басқа да материалдық, қаржы қаражатымен, сондай-ақ
әскери тасымалдаумен қамтамасыз етудiң мүмкiндiктерi туралы мәлiметтер;
6) қару-жарақ пен әскери техниканы дамытудың бағыттарын, ұзақ
мерзiмдi болжамдарын немесе жоспарларын, қару-жарақ пен әскери техниканың
үлгiлерiн жасау немесе жаңғырту жөнiндегi мақсатты бағдарламаларды зерттеу,
тәжiрибе-конструкторлық жұмыстарды орындаудың мазмұнын немесе нәтижелерiн,
олардың тактикалық-техникалық сипаттамаларын ашып көрсететiн мәлiметтер;
7) қару-жарақ пен әскери техниканы әзiрлеудiң бағыттарын, оларды
даярлаудың конструкциясын, технологиясын, изотоптық құрамын, жауынгерлiк,
физикалық, химиялық, немесе ядролық қасиеттерiн қолдану немесе пайдалану
тәртiбiн ашып көрсететiн мәлiметтер;
8) бактериялық немесе медициналық қорғау құралдарын (заттай түрде)
шығару және (немесе) жеткiзу жөнiндегi өндiрiстiк қуаттарды, жоспарлы
немесе iс жүзiндегi деректердi ашатын мәлiметтер;
9) қорғаныстық және экономикалық маңызы зор атом ғылымы мен
техникасының немесе қару-жарақ пен әскери техниканың және (немесе)
принципiнде жаңа бұйымдар мен технологиялар жасау мүмкiндiктерiнiң сапасы
жөнiнен жаңа деңгейiн анықтайтын жетiстiктерiн ашатын мәлiметтер;
10) ракеталық отын, баллистикалық оқ-дәрi, әскери мақсаттағы жарылғыш
заттар немесе жару құралдары, сондай-ақ қару-жарақ пен әскери техникаға
арналған жаңа құймалар, арнайы сұйықтар, отын өндiрудiң қасиеттерiн,
рецептурасын немесе технологиясын ашатын мәлiметтер;
11) Қазақстан Республикасының халықаралық мiндеттемелерiне сәйкес
ашық жариялауға жататын объектiлердiң тiзбесiне кiргiзiлмеген әскерлердiң
орналасқан жерiн, шынайы атауын, ұйымдық құрылымын, қару-жарағын, санын
ашатын мәлiметтер;
12) Қазақстан Республикасының инфрақұрылымын оның қорғаныс қабiлетi
мен қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету мүддесiнде пайдалану туралы мәлiметтер;
13) Қазақстан Республикасының халықаралық шарттар бойынша
мiндеттемелерiне кiрмейтiн режимдi объектiлердiң орналасқан жерi, мақсаты,
даярлық дәрежесi немесе қорғалуы туралы, аталған объектiлердi салу үшiн жер
учаскелерiн, жер қойнауларын немесе айдындарды таңдау, бөлу туралы, сондай-
ақ бұл объектiлердi жасау жөнiнде жоспарланып немесе жүргiзiлiп отырған
iздестiру, жобалау және өзге де жұмыстар туралы мәлiметтер. Мемлекеттiк
өкiмет органдарының арнаулы объектiлерiне қатысты нақ сондай мәлiметтер;
14) мемлекеттiң қорғаныс қабiлетi мен қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету
мүддесiнде Қазақстан Республикасының өзара ұштастырылған байланыс желiлерiн
пайдалану немесе оларды дамытудың болашағы туралы мәлiметтер;
15) магистралды қалааралық байланыс желiлерiнiң, оның iшiнде
Қазақстан Республикасының Үкiметi, Қорғаныс Министрлiгi, Ұлттық қауiпсiздiк
комитетi және Iшкi iстер министрлiгi жалға алатын запастағы байланыс
тораптарының географиялық координаттарын қамтитын схемалары мен
сипаттаулары бар олардың қуаттары туралы деректер көрсетiлген жиынтық
мәлiметтер;
16) әскери немесе арнаулы мақсаттағы радиоэлектронды құралдармен
радиожиiлiктерi белдеулерiнiң бөлiнуiн немесе пайдаланылуын ашатын
мәлiметтер;
17) байланыстың барлық түрлерiнiң, әскерлердi радиолокациялық,
радиотехникалық қамтамасыз етудiң ұйымдастырылуын немесе олардың жұмыс
iстеуiн ашатын мәлiметтер;
18) Қазақстан Республикасының Ұлттық қауiпсiздiк комитетi Шекара
қызметiнiң негiзгi қызмет түрлерiн ұстауды, ұйымдастыруды немесе олардың
нәтижелерiн ашатын мәлiметтер;
19) қос мақсаттағы құралдарды, технологияларды дамытудың бағыттарын,
бұл құралдарды, технологияларды жасау немесе жаңғырту жөнiндегi нысаналы
бағдарламаларды, ғылыми-зерттеу және (немесе) тәжiрибе-конструкторлық
жұмыстарды орындаудың мазмұнын, нәтижелерiн ашатын мәлiметтер;
20) қос мақсаттағы құралдарды, технологияларды әскери мақсаттарда
қолдану туралы мәлiметтер;
21) Қазақстан Республикасының ғарыштық инфрақұрылымдарын оның
қорғаныс қабiлетi мен қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету мүддесiнде дамытудың
перспективалары туралы және (немесе) оларды пайдалану туралы мәлiметтер;
22) мемлекеттiң қорғанысы мен оның қауiпсiздiгi мүдделерiнде
гидронавтиканы дамытудың жай-күйiн және (немесе) бағыттарын ашып көрсететiн
мәлiметтер
2.2 Экономикалық, білім және ғылым саласындағы мемлекеттік құпиялар.
Экономика, бiлiм, ғылым және техника саласында мыналар мемлекеттiк
құпияларға жатқызылады:
1) Қазақстан Республикасының экономикасын соғыс уақытында орнықты
жұмыс iстеуге дайындауды айқындайтын көрсеткiштер туралы мәлiметтер;
2) ғылым мен техника саласында принциптi жаңа бұйымдарды жасауға
пайдаланылуы мүмкiн ең жаңа жетiстiктердiң, экономиканың түрлi
салаларындағы технологиялық процестердiң мәнiн ашатын, сондай-ақ жария
болуы мемлекет мүддесiне залал келтiруi мүмкiн қару-жарақтар мен әскери
техника мүмкiндiктерiнiң, олардың жауынгерлiк тиiмдiлiгiн арттырудың
сапалық жаңа деңгейiн анықтайтын мәлiметтер;
3) мемлекеттiң қорғанысы мен қауiпсiздiгi мүдделерiнде жүргiзiлетiн
ғылыми-зерттеу, тәжiрибе-конструкторлық немесе жобалық жұмыстардың мазмұнын
және (немесе) бағыттарын ашатын мәлiметтер;
4) мемлекеттiң қауiпсiздiгi мүддесiнде жүргiзiлетiн шараларды ашатын
кадрларды даярлау немесе бөлу туралы мәлiметтер;
5) гидрометеорология немесе гелиогеофизика саласындағы жұмыстардың
нәтижелерiн, сондай-ақ мемлекеттiң қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету мүддесiнде
жүргiзiлетiн арнаулы геологиялық-геофизикалық зерттеулердiң нәтижелерiн
ашатын мәлiметтер;
6) мемлекеттiк қорғаныс тапсырысының жоспарын (тапсырмасын), қару-
жарақ пен әскери техниканы беру көлемiн, оларды шығару жөнiндегi өндiрiстiк
құжаттарды ашатын мәлiметтер;
7) кәсiпорындардың кооперация жөнiндегi байланыстары, қару-жарақ пен
әскери техниканы әзiрлеушiлер немесе дайындаушылар туралы мәлiметтер, егер
бұл мәлiметтер оларды шығару жөнiндегi өндiрiстiк қуаттар және (немесе)
қару-жарақ пен әскери техниканың негiзгi тактикалық-техникалық сипаттамасы
туралы деректердi ашатын болса;
8) қару-жарақ пен әскери техниканы метрологиялық жағынан қамтамасыз
етудiң жай-күйiн, әскери эталондардың техникалық немесе метрологиялық
сипаттамаларын немесе қару-жарақ пен әскери техниканың сапалық жағынан жаңа
деңгейiн айқындайтын метрологиялық қамтамасыз ету құралдарын ашатын
мәлiметтер. Стандарттауды дамытудың негiзгi бағыттарын немесе
бағдарламаларын, сондай-ақ қару-жарақ пен әскери техника саласындағы
стандарттардың мазмұнын ашатын мәлiметтер;
9) Қазақстан Республикасындағы ғылыми-техникалық прогрестiң болжамды
бағалануын және оның мемлекеттiң қорғаныс қабiлетiн айқындайтын бағыттар
бойынша әлеуметтiк-экономикалық салдарларын ашатын мәлiметтер;
10) металлургия өнеркәсiбiнiң сирек кездесетiн металдарды немесе
стратегиялық маңызы бар басқа да материалдарды өндiруi туралы мәлiметтер;
11) Қазақстан Республикасы бойынша тұтас алғанда жер қойнауларындағы
ресурстық әлеуеттi, баланстық қорларын ашатын мәлiметтер немесе пайдалы
қазбалардың жекелеген түрлерiн өндiру туралы деректер;
12) республикалық бюджеттiң Қазақстан Республикасының қауiпсiздiгiн
қамтамасыз етудi (қорытылған көрсеткiштерден басқа) ашатын шығыстары туралы
мәлiметтер;
13) қару-жарақ пен әскери техниканы жасау жөнiндегi ғылыми-зерттеу,
тәжiрибе-конструкторлық жұмыстарға арналған шығындарды ашатын мәлiметтер.
Арнаулы объектiлердiң мүдделерiнде жүргiзiлетiн жұмыстарға қатысты нақ
сондай мәлiметтер;
14) қару-жарақ пен әскери техниканы, режимдiк объектiлердi әзiрлеу,
өндiру немесе жөндеу тапсырыстарына арналған қаржыны немесе нақты
шығындарды ашатын мәлiметтер. Арнаулы объектiлерге де қатысты нақ сондай
мәлiметтер;
15) сыртқы берешектер бойынша жинақталған көрсеткiштердi қоспағанда,
Қазақстан Республикасының шет мемлекеттермен реттелмеген есеп айырысулары
жөнiндегi мәлiметтер;
16) мемлекеттiк органдар сметаларының жекелеген баптары бойынша
әскерлердi ұстауға арналған ақша қаражатының шығыстарын ашатын мәлiметтер;
17) Қазақстан Республикасы ұлттық валютасының жаңа банкноттары мен
монетттерiн шығару және (немесе) оларды ауыстыру туралы мәлiметтер, егер
оларды ауыстыру шешiм қабылданған күннен бастап және бұл мәлiметтердi
оларды айналысқа шығару туралы жариялау үшiн бұқаралық ақпарат құралдарына
берген кезге дейiн банкноттар мен монеттердi (мерейтойлық және атаулы
күндерге арналғандардан басқа) айналыстан алып тастауға әкеп соқтыратын
болса;
18) мемлекеттiк бағалы қағаздарды, құжаттарды қолдан жасаудан
қорғаудың әдiстерi, сондай-ақ олардың түпнұсқалылығын айқындаудың әдiстерi
туралы мәлiметтер;
19) қару-жарақ пен әскери техниканы дайындау (жөндеу) жөнiндегi
жұмылдыру қуаттары, бұл қуаттарды жасау және (немесе) дамыту (сақтау)
туралы мәлiметтер;
20) жаппай қолданылатын өнiмдердi, шикiзаттың, материалдардың
стратегиялық түрлерiн өндiру жөнiндегi жұмылдырушылық қуаттар, осы
қуаттарды жасау және (немесе) дамыту (сақтау) туралы мәлiметтер;
21) индикациялау, газсыздандыру, халықты жаппай қырып-жою қаруларынан
химиялық қорғау құралдарын немесе олар үшiн жаңа сорбционды және басқа да
материалдар жасау мақсатында жүргiзiлген жұмыстарды ашатын мәлiметтер;
22) қорғаныстық немесе экономикалық маңызы зор топографиялық,
геодезиялық немесе картографиялық қызметтердiң нәтижелерiн ашатын
мәлiметтер;
23) көлiк желiлерiнiң, көлiк құралдарының жай-күйiн, оларды әскери
мақсаттар үшiн жабдықтауды, дайындауды, әскери тасымалдардың көлемiн және
қару-жарақ пен әскери техниканы тасымалдау бағыттарын ашатын мәлiметтер;
24) темiр жолдардың жүктердi темiр жолмен тасымалдауды қамтамасыз ету
жөнiндегi мүмкiндiктерiн және (немесе) жұмылдыру резервтерiн, әскери
тасымалдауды ұйымдастыру мен олардың көлемiн, энергетикалық, минералдық,
ауыл шаруашылығы шикiзаттарының, отындардың, материалдардың стратегиялық
түрлерiн, қару-жарақтың немесе әскери техниканың жекелеген түрлерiн
тасымалдаудың көлемi мен тасымалдау бағыттарын, байланыс немесе басқару
жүйелерiн ұйымдастыруды және (немесе) олардың жұмыс iстеуiн, сондай-ақ
темiр жол қозғалысының қауiпсiздiгi мен жүктердiң сақталуын қамтамасыз ету
жөнiндегi арнаулы шараларды ашатын мәлiметтер;
25) әскерлердi тиеу немесе түсiру пункттерiнiң орналасқан жерiн,
мамандануын, қуатын және (немесе) өткiзу қабiлетiн, оларға азық-түлiк,
медициналық-санитариялық жағынан қызмет көрсету туралы деректердi ашатын
мәлiметтер;
26) көлiк құралдарына, оның iшiнде көлiктiң жекелеген түрлерi бойынша
жұмылдырушылық қажеттiлiктерiн және (немесе) олармен жұмылдырушылық жөнiнен
қамтамасыз етiлудi ашатын мәлiметтер;
27) Қазақстан Республикасы бойынша тұтас алғанда азаматтық қорғаныс
күштерiнiң немесе құралдарының жай-күйiн ашатын мәлiметтер;
28) Қазақстан Республикасы экономикасының жұмылдырушылық жоспарын
құрылымдық жағынан ұйымдастыруды немесе олардың көрсеткiштерiн, сондай-ақ
мемлекеттiк органдардың немесе жекелеген ұйымдардың жұмылдырушылық
дайындығының жай-күйiн ашатын мәлiметтер;
29) мемлекеттiк материалдық резервтiң нақты запастарын ашатын
мәлiметтер;
30) қару-жарақ пен әскери техника бұйымдарына, аса маңызды азаматтық
өнiмге арналған құжаттаманың, сондай-ақ қатерi жоғары, халықтың тiршiлiк
ету жүйелерiн қамтамасыз ететiн объектiлерге және ұлттық игiлiк болып
табылатын объектiлерге арналған жобалық құжаттаманың сақтандыру қорының
жасалуы мен сақталуын сипаттайтын мәлiметтер, тұтас алғанда Қазақстан
Республикасы бойынша құжаттаманың сақтандыру қорын сақтау объектiлерiн
(базаларын) орналастыру туралы мәлiметтер;
31) Қазақстан Республикасының өнеркәсiбiн жұмылдыруға дайындау және
жұмылдыру саласындағы ғылыми-зерттеу жұмыстарының жоспарларын, мазмұнын
немесе нәтижелерiн ашатын мәлiметтер;
32) Қазақстан Республикасының соғыс уақыты кезiндегi шет елдермен
төлем балансын ашатын мәлiметтер;
33) елдi қорғау мүдделерiнде пайдаланылуы мүмкiн кен қазу орындары,
табиғи үңгiрлер, метрополитендер немесе басқа да ғимараттар туралы
мәлiметтер, сондай-ақ 300 мың адамнан астам тұрғындары бар қалаларды сумен
жабдықтаудың, темiр жол тораптарының, стратегиялық және қорғаныстық маңызы
бар объектiлердiң және (немесе) оларды сумен жабдықтайтын су құбырларының
бас ғимараттарының орналасу схемаларын ашатын мәлiметтер;
34) қару-жарақты, әскери техниканы жасауға, өндiруге және (немесе)
пайдалануға жағдай туғызатын, олардың күзетiлетiн параметрлерiн ашатын
физикалық-химиялық құбылыстар (өрiстер) туралы мәлiметтер;
35) атом-энергетикалық кешенi объектiлерiн жобалау, салу, пайдалану
немесе олардың қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету туралы мәлiметтер;
36) бюджет қаражаттары есебiнен өткiзiлетiн ұлттық бiрыңғай
тестiлеудi, кешендi тестiлеу мен тестiлеудiң басқа да түрлерiн өткiзу
кезiнде пайдаланылатын тестiлердiң мазмұнын және олардың дұрыс жауаптарының
кодтарын ашатын мәлiметтер.
2.3 Сыртқы саяси және сыртқы экономикалық салалардағы мемлекеттік құпиялар.
Сыртқы саяси және сыртқы экономикалық салалардағы мемлекеттiк
құпияларға мыналар жатады:
1) Қазақстан Республикасының сыртқы саясатының стратегиясы мен
тактикасын ашып беретiн сыртқы саясат, сыртқы сауда, ғылыми-техникалық
байланыстар мәселелерi жөнiндегi, күнi бұрын таратылуы мемлекеттiң
мүдделерiне нұқсан келтiруi мүмкiн мәлiметтер;
2) егер жария еткен жағдайда олардың көзiн анықтауға әкеп соғуы
мүмкiн бiр немесе бiрқатар шет мемлекеттерге қатысты сенiм бiлдiру
тәртiбiмен алынған саяси, әскери, ғылыми-техникалық немесе экономикалық
мәселелер жөнiндегi мәлiметтер;
3) егер келiссөзге қатысушылардың пiкiрi бойынша бұл мәлiметтердi
жария ету тараптардың бiреуi үшiн дипломатиялық шиеленiстерге әкеп соқтыруы
мүмкiн болса, Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң өкiлдерi мен басқа
мемлекеттердiң өкiлдерi арасындағы халықаралық қатынастарда бiрыңғай
принциптi көзқарас тұжырымдау жөнiндегi келiссөздер туралы мәлiметтер;
4) күнi бұрын тарату Қазақстан Республикасының қорғаныс қабiлетiне,
қауiпсiздiгiне, саяси немесе экономикалық мүдделерiне зиян келтiру мүмкiн
халықаралық шарттарды әзiрлеу, жасасу, олардың күшiн жоюға дайындау,
мазмұны немесе орындалуы туралы мәлiметтер;
5) егер бұл мәлiметтердi жария ету тараптардың бiреуi үшiн
дипломатиялық шиеленiстерге әкеп соқтыруы мүмкiн болса, алушы елдерi
көрсетiлетiн қару-жарақтың, әскери техниканың немесе керек-жарақтардың
экспорты мен импорты туралы мәлiметтер, сондай-ақ шет мемлекеттерге қару-
жарақты, әскери техника мен әскери объектiлердi жасауға техникалық жәрдем,
оның iшiнде тегiн көрсету туралы мәлiметтер;
6) шет мемлекеттермен ерекше кезеңдегi экономикалық ынтымақтастықтың
мәнiн немесе көлемiн, сондай-ақ ТМД-ға қатысушы мемлекеттердiң осы
мәселелер жөнiндегi сыртқы экономикалық ұйымдары әскери-жұмылдыру
органдарының өзара iс-қимылын ашатын мәлiметтер;
7) Қазақстан Республикасы мен ТМД-ға қатысушы мемлекеттердiң
арасындағы есептiк жылға арналған шикiзатты, материалдарды, отынды,
жабдықтарды, дәрi-дәрмектердi өзара берудi қамтамасыз ету жөнiндегi
шаралардың немесе соңғыларына тұтас алғанда Қазақстан Республикасы бойынша
есептiк жылға арналған кәсiпорындар мен объектiлердi салуға техникалық
жәрдем көрсету жөнiндегi шаралардың мазмұнын ашатын мәлiметтер;
8) Қазақстан Республикасы мен ТМД-ға қатысушы мемлекеттердiң
арасындағы жалпы Қазақстан Республикасы бойынша есептiк жылға арналған
экспорттық-импорттық жүктердi тасымалдау көлемiн ашатын мәлiметтер.
Барлау, қарсы барлау, жедел-iздестiру қызметi мен өзге де қызметтер
саласындағы мемлекеттiк құпияларға мыналар жатады:
1) барлау, қарсы барлау қызметiнiң күштерiн, құралдарын, көздерiн,
әдiстерiн, жоспарларын, жай-күйiн, ұйымдастырылуын, нәтижелерiн, сондай-ақ
жедел-iздестiру қызметiнiң қылмыстық процесте пайдаланылмаған қылмыстық
iстi дұрыс шешу үшiн маңызы бар нақты деректер ретiндегi нәтижелерiн ашып
көрсететiн мәлiметтер. Барлау, қарсы барлау, жедел-iздестiру қызметiн
қаржыландыру туралы деректер, егер олар аталған мәлiметтердi ашып
көрсететiн болса;
2) нақты адамдардың Қазақстан Республикасының барлау, қарсы барлау
органдарының кадрлар құрамына қатыстылығын ашатын мәлiметтер;
3) барлау қызметiн жүзеге асыратын Қазақстан Республикасының
органдарына құпия көмек көрсететiн (көрсеткен) адамдар туралы мәлiметтер;
4) сыртқы барлау саласында жүргiзiлетiн жедел жұмылдыру жұмыстарының
жай-күйi мен нәтижелерiн ашатын мәлiметтер;
5) Қазақстан Республикасының қарсы барлау немесе ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz