Модульдік оқыту технологиясының болмысы
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3-4
І. Модульдік оқыту технологиясының
болмысы ... ... ... ... ... ... ... ... .5-8
1.1 Модульдік оқытудың
құрылымы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...8-9
1.2.. Қазақ тілі пәнінен модульдік күнтізбелік-тақырыптық бағдарлама
үлгілері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 9-16
II. М. М. Жанпейісованың модульдік технологиясы бойынша оқушылардың сөйлеу
дағдысын қалыптастыруда аймақтық компонентті
пайдалану ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ..17-24
2.1. Модульдік оқыту технологиясы оқушыны дамыту құралы ретінде
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 24-29
2.2. Іс-тәжірибелік
жұмыс ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
.29-37
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... 38
Әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ...39
Кіріспе.
Қазіргі уақытта Қазақстанда білім беру дің өзіндік ұлттық үлгісі
қалыптастасуда. Бұл сының процесс білім парадигмасының өзгеруімен қатар
жүреді . Білім берудегі ескі мазмұнның орнына жаңасы келуде.
Я.А.Каменскийдің, И.Гербарттың дәстүрлі объект –субъектілері
педагогикасының орнын басқасы басты, ол бала оқу қызметінің субъектісі
ретінде , өзін өзі өзектілендірудге, өзін танығуға және өзін-өзі жүзеге
асыруға ұмтылатын жазушы тұлға ретінде бағытталған . Мұндай жағдайда
педагогикалық процестің манызды құрамы оқу ісіндегі субъектілер-оқытушы мен
оқушының тұлғалық –бағытталған өзара әрекеті болып табылады.
Жаңа білім парадигмасы бірінші орынға баланың білімін , білігі мен дағдысын
емес , оның тұлғасын, білім алу арқылы, дамуын қойып отыр.
Қазіргі уақытта педагогика ғылымының бір ерекшілігі- баланың тұлғалық
дамуына бағытталған жаңа оқыту технологияларын шығаруға ұмтылуы.
Педагогикалық технологиялар – бұл білімнің басымды мақсаттарымен
біріктірілген пәндер мен әдістемелердің : оқу –тәрбие процессін
ұйымдастырудың өзара ортақ тұжырымдамамен байланысқан міндеттерінің ,
мазмұнынң, формалары мен әдістерінің күрделі және ашық жүйелері ,мұнда әр
позиция басқаларына әсер етіп , ақыр аяғында оқушының дамуына жағымды
жағдайлар жиынтығын құрайды
Бүгінгі таңда П.М.Эрдниевтің дидактикалық бірліктері шоғырландыру
технологиясы , Д.Б.Эльконин мен В.В. Давыдовтың дамыта оқыту технологиясы ,
В.Ф.Шаталовтың оқу материалдарының белгі және сызба үлгілері негізінде
қарқында оқыту технологиясы, М.Чошановтың проблемалық модульді оқыту
технологиясы, П.И.Третьяковтың , К.Вазинаның модульды оқыту технологиясы,
В.М.Монаховтың , В.П.Беспальконың және басқа көптеген ғалымдарың
технологиялары кеңінен танымал.
Қазақстанда Ж.А.Караевтің, Ә.Жүнісбектің және т.б.ғалымдардың оқыту
технологиялары белсенді түрде қолданылуда.
Қазақстан Республикасының Білім туралы Заныңда оқыту формасын, әдістерін
, технологиялар таңдауда көп нұсқулық қағидасы бекітілген , бұл білім
мекемелерінің мұғалідеріне , педагогтарының өзіне оңтайлы нұсқаны қолдануға
, педагогикалық процесті кез келген үлгімен , тіпті авторлық үлгімен құруға
мүмкіндік береді.
Зерттеу пәні: орта мектептердегі оқушыларға модульдік оқыту технологиясы
арқылы оқу процесін жүргізу
Зерттеу нысанасы: орта мектептердегі модульдік оқыту технологиясын
қазақ әдебиеті сабағында пайдалану
Зерттеу мақсаты: мектеп оқушыларына модульдік оқыту технологиясы
арқылы білім беру
- Зерттеу міндеттері:
- Мектептегі модульдік оқыту технологиясының деңгейін анықтау;
- сабақта модульдік оқыту технологиясының пайдалы жолдарын анықтау.
Зерттеудің практикалық маңызы:
- Жалпы білім беретін мектептердегі оқушыларға модульдік оқыту
технологиясын кеңінен қолдану;
- жоғарғы мектептерде қазақ әдебиеті пәні негізінде модульдік оқыту
арқылы білім беру.
І. Модульдік оқыту технологиясының болмысы
Модуль дегеніміз –қандайда бір жүйенің ,ұйымның нықталатын, біршама дербес
бөлігі.
Оқу модулі қайта жаңғыртушы оқу циклі ретінде үш құрылымды бөліктен тұрады.
Кіріспеден , сөлесу бөлмнен тұрады: кіріспеден , сөйлесу бөлімінен және
қорытынды бөлімнен тұрады. Әр оқушы оқу модулінде сағат саны әр түрлі
болад. Бұл оқу бағдарламасы бойынша сол тақырыпқа, тақырыптар тобына
немесе тарауға бөлінген сағат санына байланысты.
Оқу модулінің ерекшілігі –жлпы сағат санына қарамастан ,кіріспе және
қорытынды бөлімдерге 1-2 сағат беріледі. Барлық қалған уақыт сөйлесу
бөлімінің меншігінде болады.
Кіріспе бөлімінде мұғалім оқушыларды оқу модулінің жалпы құрылымымен ,
оның мақсат-міндеттерімен таныстырады. Сонан солң мұғалім осы модулінің
барлық уақытында есептелген оқу материалын қысқаша (10-20 минут ішінде ),
сызба, кесте және т:б: белгілік үлгілерде сүйне отырып түсіндіреді. Тақырып
мазмұна на (тұтас тақырып немесе тарау бойынша) өсу бағытымен
–қарапайымнан күрделіге, репродуктивтік тапсырмалардан шығармашылық
сипаттағы тапсырмаларға , зерттеушілік қызмет элементтеріне қарай бірнеше
мәрте қайта оралып отыру әр оқушыға оқу материалымен жұмыс істей отырып ,
өз қабілеттерін , жадын, ынтасын , ойлауын , ауызша және жазбаша тілін
дамытады.Психологтардың пайымдауынша, әрбір дербес тарауды оқып-үйрену үш
негізгі кезеңне тұрады: кіріспе –қызықтырушылық, опериационалдық-танымдық
және рефлексиялық-бағалау кезеңдерінен тұрады.
Психологтар дәлелгендей, білімді неғұрлым тиянақты меңгеру үшін оқушылардың
мақсаты түсінуі аса маңызды. Ол үшін психологтардың пікірінше , мақсат оның
мағынасы нақты айқын белгіленіп, мақсатқа жету тәслдері көрсетілуікерек.
Объектілердің нақты қасиеттері жайлы білімді қалыптастыруға түсіндіруді
сызба және белгілік үлгілер түрінде көрініс тапқан әрекетін бастаған
тиідірік екені эксперимент көрсетіп отыр.
Қандай да бір құбылыстытну барысында адамда оны түсінгендік, меңгергендік
сезімі пайда болуы тиіс.
Жадыны және келешекте алынған білімге сүйену мүмкіндігін қорғау үшін,
психолог Л.В.Шешневтің пікірінше ,біріншіден , алғашқы түсінбеушілік сезімі
жадыда сақталмауы тиіс; екіншіден жады меңгерілген ұғымдар мен түсініктерді
қорғау қапшығына , берік жабылған орамаға салып сақтауы және ұсынуы тиіс.
Мұндай орамы қызметін белгі белгілік жүйе атқарады.
Сөйлесу бөлімінде танымдық процесс сыныпты 2-6 дамнан шағын топтарға бөлу
арқылы негізінен оқышылардың өзара әрекет етуіне құрылған. Оқушылардың
танымдық қызметі әрбір оқушының әр сабақта үш күрделік деңгейде берілген
оқу материалын тыңдау ,жазу,көру және айту мүмкіндігі болатындай етіп
құрылған.
Оқытудың ойын түрінде ұйыдастыру жіне әр түрлі белсенді формаларды қолдану-
оқытудың міндетті шарты болып табылады. Сөйлесу бөлімінде алғашында оқу
материалын қайта жаңғырту және қарапайым білік пен дағды алыптастыру
мақсатында кейінен –алынған білімді талдау, жинақтау және бағалау
мақсатында оқытудың белсенді формалары қолданады. Оқу модулінің сөйлесу
бөлімі тарауды тұтас оқып үйренудің екінші-операционалдық- танымдық кезңнен
іске асыру болып табылады.
Бұл бөлімді қарастырғанда біз Л.Фридманның төмендегідей ережелерге
негізделген тұжырымдамасына сүйенсек:
1. Оқу оқушының жеке, топтық, ұжымдық жұмыс барысындағы түрлі қызметін
жүйесі ретінде қаралады. Олар оқушының қисынды ойлауын ,қабілеттерін
көзге елестету қабілетін, жадын , шығармашлық және тағы да басқа
дамытуға , яғни білім берудің мақсаттары болып табылатын тұлғалық
қасиеттерін дамытуға бағытталған.
2. Оқытуды басқарудың психологиялық сенімді түрі-ең алдымен оқушының
қажеттіліктерін , қызығушылығын және қызет мақсаттары дамытуға ағдай
жасау.
3. Оқуды басқару икемді болуы тийс . Бұл тек оқушылардың іштей өсуі
жүргенде ана, балалардың білім дәрежесінің артылуына қарай мүмкіндік
болады.
4. Оқушылар нақты оқу қызметінің мақсаттарын аықтауға тікелей қатысуы
керек , яғни басқару тұлғалық бағытталған болуы тиіс.
5. Оқу процесін басқару балалардың ішкі қуатына жіне мүмкіндіктеріне
негізделіп жүруі тиіс.
Оқу модулінің сөйлесу блімін даярлағанда мұғалім оқу материалынның негізгі
мазмұның бөліп,құрастылымдайды.
Мұнда оқушылар оқу материалына қайта оралып, пысықтап ,бекіуі үшін оның әр
сабақта жеке бөліктермен берілетіні есепке алу керек, бұл бөліктерде
қызқаша сыйымды трде тұтас тараудың мазмұны беріледі.
Пысықтауды қажет ететін материалды мұғалім үш күрделілік деңгейінде
дайындайды. Үш деңгейдің қайсысын тандайтынын әр оқушының өзі шешеді. Бұның
бір маңызы- күрделі , ізденушілік , шығармашылық сипаттағы тапсырмаларды
кез келген күрделілік деңгейіндегі бағдарламалық материал тапсырмаларын
орындаған оқушыға , яғни іс жүзінде бәріне де беруге болады.
Бұл бөлімнің сабақтарын жоспарлағанда мұғалім оқушылардың өзара сөйлесуін
қамтамасыз етуге баса көңіл аударады.
Мұғалімнің сөйлесу бөлімін дайындаудағы бес әрекет-қадамнан тұратын даярлық
құрылмы қалыптасады.
Модульдің сөйлесу бөліміндегі материалдың негзгі
мазмұның белгілеу.
Оқу материалын біртұтас, жинақы , өсу бағытымен
беру.
Тақырып бойынша жеңілдететін деңгейдегі және
білім стандартының талаптарын қамтамасыз ететін деңгейдегі тапсырмалар
дайындау.
Осы бөліктің сабақтарында өзара сөйлесуді
қамтамасыз ету .
Оқушылардың пәнге қызығушылығын және
креативтігін дамытуға арналғаншығармашылық сипаттағы материал дайындау.
Қорытынды бөлім . Бұл бөлі тарауды немесе тақырыпты оқытудың тұтас циклін
анықтайтын , соңғы бөлімі. Олоқушылардың сөйлесу бөліміндегі танымдық
қызметі барысында қалыптасқан білім, білік , дағдыларын бақылауға
,тексеруге және бағалауға арналған. Осы бөлімде оқушылар өз қызметін
талдайыды –яғни , баға алады, бұл сонында әр оқушының танымдық қызметінің
жалпы оқу нәтижесін анықтайды. Оқу модулінің қорытынды бөлімі-бақылау.
Қорытынды бөлімінде бақылаудың бірнеше түрі бар.
Біріншісі, міндетті –тестлеу. Екіншісі, мұғалімнің өз тандауы бойынша сынақ
, бақылау жұмысы ,диктант.
Біз екі немесе одан да көп бақылау түрлерін қолдану қажет деп есептейміз,
өйткені оқу материалын игеру дәрежесін бір ғана тетлеу арқылы анықтау
мүмкін емес.
Білім деңгейін тексеру және бақылауі тәсіл ретінде тестлеу оқыту
нәтижесінің мөлшерліккөрсеткіші болып табылады, бұл аса маңызды. Сонымен
қатар тестлеу тұлғаның психологиялық қорғауын қамтамасыз етеді, ішкі
кедергілерін жояды , өйткені бақылаушымен қатынас жанама түрде жүреді. Бұл
осындай бақылау түрінің жағымды жағы . Алайда мұнда дұрыс жааптың кездейсоқ
берйлуі мүмкіндігі бар . Қорыта келе біз тестлеудің бақылаудың қажеті түрі
, бірақ ол бақылаудың басқа түрін қайталап қолдануды керек етеді деп
есептейміз. Оның мақсаты:
а) білім деңгейін әділ бағалау:
б) бағасын жақсартуға мүмкіндік беру:
Қалай айтқанмен егер бақылаудың бір түрінен наша бға алынса, бақылаудың
басқа түрі оны жөндеуге мүмкіндік береді.
Егер сөйлесу бөлімінің ьарлық саьақтарында оқушылардың бір-біріне көмегі,
бірін –бірі оқытуы, түлі ғылыми көздерді пайдалануы құпталып келсе, енді
қорытынды бөлімінде оқушы өзінің сөйлесу бөлімінде алған білімін ,білігі
мен дағдыларын ешкімнің көмегінсіз көрсетуі тиіс. Оқушы білімін бақылаудың
формалары ретінде тестілік тапсырмалар, бақылау жұмыстары, сынақ , шығарма
нмесе диктант оқу пәнәң ерекшілігіне орай қолданып ,оқу мщдулінің осы
бөлімінде беріледі.
1.1 Модульдік оқытудың құрылымы
Модульдік оқытудың құрылымы
Педагогикалық технология негізінде оқу циклін қайта жаңғырту идеясы
алынған.
Оның мазмұнына:
1. Оқытудың жалпы мақсатын қою;
2. Жалпы құрылған мақсатты нақтыландыруға көшу;
3. Оқушылардың білім деңгейін алдын ала бағалау:
4. Оқу әрекетінің жиынтығы;
5. Нәтижені бағалау:
Осының арқасынды оқу процессі модульдік сипат алып , құрылымы ортақ ,
бірақ мазмұны әр түрлі жеке блокттардан жасалады. Қайта жаңғыртатын оқу
циклі ретінде оқ модулі үш құрылымдық бөлімнен тұрады: кіріспеден, сөйлесу
бөлімінен және қорытынды бөлімнен тұрады:
Сызба түрінде көрсетсек, оқу модулі былайша болады:
Кіріспе бөлім
(модульге, тақырыпқа енгізу)
Сөйлесу бөлімі
(оқушылардың танымдық қызметін өзара сөйлесу негізінде ұйымдастыру)
Қорытынды бөлім
(бақылау)
Әрбір оқу модуліне сағат саны әртүлі. Бұл оқу бағдарламасы бойынша
тақырыпқа, тақырыптар тобына , тарауға бөлінген сағат санына байланысты.
Оқу модулін құрудың тағы бір ерекшілігі- мұғалімнің даярлық жүйсі. Мұғалім
бір оқу модуліне бөлінетін сағат санын анықтап алғаннан соң, оның мақсатын,
мазмұның және нәтижелерін , сондай-ақ осы модуль сабақтарын ұйымдастырудың
формасын ойластырып, оқу модулін құрайды.
Бізді ойымызша бұл технология
-оқушы тұлғасының танымдық қабілеттерін даытуға:
-танымдық поцестерін дамытуға
-оқуға жағымды қызығушылық қалыптастыруға;
-белсенді сздік қорын , ауызша және жазбаша тілін дамытуға:
-тұлғаны қиындықтарға даяр болу және білу , қарым-қатынас, ойын , танымдық
, қауіпсіздік ,сыйласу, шығармашылық, өзін-өзі өзектілендіру, өзін-өзі
бекіту қажеттіліктерін қанағаттандыруа ықпал етеді.
Ұсынылып отырған технологиянытүрлі үлгілердегі мектептерде қалалық және
ауылдық жерлерде қолдану бағдарламадық материалды жақсы және өте
жақсыға меңгерген оқушылардың саны едәуір артқанын көрсетті.
Бұл технологияны қолдану аудандық және облыстық олимпиадада жүлдегерлері
және Қазақстан Республикасының Кіші Ғылым академиясы ұйымдастырған
конкурстардың, шығарашылық жұмыстардың жеңімпаздары болған оқушылар саны
арттыруға мүмкіндік береді. Әсіресе тарихты,географияны , биологияны,
химияны, азаматтану, дүниетану курсын орыс тілінде оқытатын мектептердегі
қазақ тілдің және басқа бірқатар пәндерді оқытуда модульдік технологияны
қолдану неғұрлым нәтижелі болады
1.2. Қазақ тілі пәнінен модульдік күнтізбелік-тақырыптық бағдарлама
үлгілері
Қазіргі таңда мемлекеттік тілді оқытуда жаңа идеяларды әр сабақта жан-
жақты қолданып, жаңаша оқытудың тиімді жолдарын тауып, жүйелі түрде
қалыптастыру- заман талабы.
Осыған байланасты қазақ тілін нәтижелі үйрету үшін, оның оқыту әдістемесін
жетілдіре түсіну- үлкен мәселе. Бұған үлкен көмек беретін тақырыптық
модульдік бағдарлама.
Педагогикалық технологиялар оқыту мақсатына жетудің тиімді, нақты жолдарын
көрсетеді.
Жаңа педагогикалық технологиялардың ішінен модульдік интерактивтік оқыту
технологиясына тоқталғым келеді.
Марал Мәденқызы Жанпейісованың модульдік оқыту техноалогиясын басшылыққа
алып, 5 класс оқулығына модульдік технологиясын қолдануға болады.
Оқу модулі қайта жаңғыртушы оқу циклі ретінде үш құрылымды бөліктен:
кіріспеден, сөйлесу бөлімінен және қорытынды бөлімнен тұрады.
Әр оқу модулінде сағат саны әр түрлі болады. Зертттеулер бойынша 7-12
сағаттан тұратын оқу модулі тиімді.
Оқу модулінің ерекшелігі- жалпы сағат санына қарамастан, кіріспе және
қорытынды бөлідерге 1-2 сағат беріледі. Барлық қалған уақыт- сөйлесу
бөліміне.
Сөйлесу бөлімін құру қағидалары:
1. Оқу материалын біртұтас беру қағидасы.
2. Өсу бағытымен оқып-үйрену қағидасы(басында шағын түрде, соңынан
мазмұнын біртіндеп аша отырып, көлемін арттырып, қосымша толықтырулар мен
фактілер енгізу арқылы). Бұл оқушылардың оқу материалын бөлек- бөлек емес,
кешенді түрде, тұтас тарау бойынша пысықтауын білдіреді.
3. Әр сабағында оқу модуль тақырыбына қайта оралып отыру.
Оқу модулінің қорытынды бөлімі- бақылау. Егер сөйлесу бөлімінің барлық
сабақтарында оқушылардың бір-біріне көмегі, бірін-бірі оқытуы құпталынып
келсе, енді қорытынды бөлімде оқушы өзінің сөйлесу бөлімінде алған білімін,
білігі мен дағдыларын ешкімнің көмегінсіз көрсетуі тиіс.
№1 Модуль
(5 сабақ)
Лексикалық тақырып: Білім
Грамматикалық тақырып: Фонетика
Бөлімі Сағат саныТақырыптың мазмұны Беті Уақыты
Кіріспе 1-інші 1. модульдің құрамын 3 5 мин
сабақ түсіндіру
2. тірек схемасымен 15 мин
грамматикалық тақырыпты
түсіндіру
3. 1 .IX Білім күні, 20 мин
(сөйлесу)
4. үйге тапсырма (6-ж, 5 мин
әнұран)
Сөйлесу 2-нші 1. үй жұмысын тексеру 15 10 мин
сабақ
2. сөздік жұмысы 10 мин
3. Мектеп мәтіні бойынша 20 мин
жұмыс
4. үйге тапсырма (өлеңді 5 мин
жаттау, өз мектебің туралы
жаз)
3-інші 1. үй жұмысын тексеру 5 10 мин
сабақ
2. Жарқын жүзді ұстазым 15 мин
өлеңімен жұмыс
3. Алгоритм ойыны 15 мин
(деңгейлік тапсырма)
4. үйге тапсырма (өлеңді 5 мин
жаттау, 3-ж)
4-інші 1. Үй жұмысын тексеру 7 10 мин
сабақ (рөлдік ойын)
2. Екі кітап мәтінімен 15 мин
жұмыс
3. Білім, кітап туралы 15 мин
мақал-мәтелдер
4. үйге тапсырма (мәтінді 15 мин
мазмұндау, мақал-мәтел)
Бақылау 5-інші 1. Диктант 35 мин
сабақ
2. Тест 10 мин
Оқушы нені үйренуі қажет:
1. Қазақ тіліне тән ерекше дыбыстарды, жаңа сөздерді, сөз
тіркестерін дұрыс айтуға, сауатты жазуға үйрену.
2. Фонетикалық талдау жасауға үйрену.
Оқушы нені білуі тиіс:
1. Білім тақырыбы төңірегінде сөйлей білу
2. Осы тақырып бойынша өтетін сөздерді, сөз тіркестерін сөйлемдерде
дұрыс қолдана білу
3. Негізгі түсініктер мен терминдерді (фонетика, дауысты, дауыссыз
дыбыстар,әріп, дыбыс ,жуан, жіңішке...) білу.
№2 Модуль
(5 сабақ)
Лексикалық тақырып: Сабақта
Грамматикалық тақырып: Үндестік заңы
Бөлімі Сағат Тақырыптың мазмұны Беті Уақыты
саны
Кіріспе 1-інші 1. модульдің құрамын түсіндіру 5 мин
сабақ
2. грамматикалық тақырыпты тірек 6,12 15 мин
схемасымен түсіндіру
3. жаттығулармен жұмыс (5-ж, 6-ж) 20 мин
4. үйге тапсырма (9-ж, ережелер) 9 5 мин
Сөйлесу 2-нші 1. үй жұмысын тексеру 10 мин
сабақ
2. Тыныс белгісі мәтінімен жұмыс11 20 мин
3. Сөйлесу (Қазақ тілі сабағында) 13 10 мин
4. үйге тапсырма(12-ж, әңгіме 12 5 мин
құрастыру)
3-інші 1. үй жұмысын тексеру (Мәтін 10 мин
сабақ құра ойыны)
2. Спорт мәтінімен жұмыс 20 мин
3. Дене шынықтыру сабағы туралы 14 10 мин
4.үйге тапсырма 14 5 мин
(сөйлесу)
4-інші 1. деңгейлік тапсырма 20 мин
сабақ
2. Сирена мәтінімен жұмыс 20 20 мин
3. үйге тапсырма(21-ж, 5 мин
мәтін)
Кіріспе 1-інші 1. модульмен таныстыру, 19 5 мин
сабақ мақсат, міндеттерін айту
2. грамматиклақ тақырыпты 12 мин
схема арқылы түсіндіру
3. лексикалық тақырып 8 мин
(сұрақ-жауап)
4. Жатығулар 27 15 мин
орындау(18,19-ж)
5. үйге тапсырма(ереже, 19 5 мин
Менің досым әңгіме)
Сөйлесу 2-нші 1. үй жұмысын тексеру 10 мин
сабақ
2. Достар жеке топтық 17 20 мин
жұмыс
3. мақал-мәтелдер (достық 20 5 мин
туралы)
4. фонетикалық талдау 8 мин
5. үйге тапсырма(өлең, 28-ж) 2 мин
3-інші 1. Жарқын жеке топтық 28 30 мин
сабақ жұмыс
2. рөлге бөліп оқу 10 мин
3. үйге тапсырма (§13 сұрақтар 5 мин
бойынша әңгімелеу)
Кіріспе 1-інші 1. Модульге кіру 5 мин
сабақ
2. Тақырыпты схема арқылы түсіндіру 40 15 мин
3. Сурет бойынша жұмыс Мектеп 45 20 мин
алаңында
4. үйге тапсырма (ереже, 53-ж) 46-48 5 мин
Сөйлесу 2-нші 1. үй жұмысын тексеру (бір- бірін 10 мин
бөлімі сабақ тексереді)
2. сөздік жұмысы 10 мин
3. Мәтінмен жұмыс Ермек 46 20 мин
4. үйге тапсырма(ереже, 58-ж, §23) 48 5 мин
3-інші 1. Мәтін құра оқыта үйрету ойыны 10 мин
сабақ
2. Грамматикалық жаттығуларды 20 мин
орындау
3. Бір-бірін жауап үлгісі бойынша 10 мин
тексеріп бағалау
4. үйге тапсырма (өлең 55-ж) 48 5 мин
Сөйлесу 4-інші 1. үй тапсырмасын тексеру 10 мин
сабақ
2. Ермектің алмасы топтық жұмыс 49 20 мин
3. Еңбек туралы мақал мәтел 10 мин
4. үйге тапсырма (61-ж) 50 5 мин
5-інші 1. үй тапсырмасын тексеру 10 мин
сабақ
2. Азамат мәтінімен жұмыс 53 20 мин
3. жаттығулармен жұмыс (65-ж, 66-ж) 10 мин
4. үйге тапсырма (мәтін) 5 мин
Бақылау 6-ншы 1. Диктант 35 мин
сабақ
2. Тест 10 мин
Оқушы нені үйренуі қажет:
1. Қазақ тіліне тән ерекше дыбыстарды, жаңа сөздерді, сөз
тіркестерін дұрыс айтуға, сауатты жазуға үйрену.
2. Нақ осы шақтың жұрнақтарың айырып дұрыс қолдануды үйрену.
Оқушы нені білуі тиіс:
1. Еңбек тақырыбы төңірегінде сөйлей білу
2. Осы тақырып бойынша өтетін сөздерді, сөз тіркестерін сөйлемдерде
дұрыс қолдана білу.
ІІ. М. М. Жанпейісованың модульдік технологиясы бойынша оқушылардың сөйлеу
дағдысын қалыптастыруда аймақтық компонентті пайдалану
Қазір біз жаңа XXI ғасырда өмір сүріп отырмыз . Болашақта өркенниетті
ел қатарына қосылатын көш бастайтын ұрпақ өсіреміз дейтін болсақ, Отан
сүйгіш , өз елін туған жерін сүйетін ұлтжанды , патриоттық интернационалдық
сезімдерге бай, жан-жақты білімді, дені сау ұрпақ тәрбиелеуді еш уақытта
естен шығармауымыз керек.- дейді елбасы Н.Ә.Назарбаев. (Н.Ә.Назарбаев
Қазақстан 2030)
Оқушыларға еліміздің аяқ асты пайда болған бір мемлекет емес,көне
заманнан бері еркіндікке ұмтылған , ар намысы бар, ұшқыр ойлы жандардың сан
ғасырлар бойы жасап келе жатқан мекен екенін; елін ,жерін қорғай алатын
ұлдары бар қазақ-деген ер халықтың бүгінгі ұрпағы Қазақстан деген
еліміздің ұлы бабалар ісіне лайық ұландары, бойына дәстүр-салтын сіңірген
инабатты қыздары бар ұрпақ екенін қазақ тілі мен әдебиет пәндері
мұғалімдері аймақтық компонент арқылы жеткізе алары хақ.
Аймақтық компонент, С.И. Ожеговтың сөздігінде белгілі бір жердің құрамы,-
деп берілген.
Аймақтық компонент дегеніміз-мектеп курсындағы пәндердің бағдарламасының
мазмұнына Шығыс Қазақстан облысына байланысты материалдарды енгізу және
оқыту.Оған өлкеміздің табиғаты, тарихы географиялық жағдайы,тұрғылықты
халықтың ұлттық құрамы, ұлы адамдардың өмір жолдары, халықтың тұрмыс-салты,
белгілі спортшылармен таныстыру шаралары жатады.
Аймақтық компонентті оқытудың мақсаттары:
1.Оқушылардың бойында туып өскен жеріне, туған жердің табиғатына, мәдени
орындарына, тарихына деген құрметті арттыру.
2.Белгілі адамдарына деген сүйіспеншілікті арттырып, ұлтжанды патриоттық
сезімдерге бай ұрпақ тәрбиелеу.
3.Оқушылардың осы қосымша мәліметтер алуы арқылы танымды біліктіліктерін
кеңейтуге мүмкіндік туғызу.
Аймақтық компонентті оқытудың міндеттері:
Өз еліміздің табиғаты, тарихы, пайдалы қазбалары, мәдени орындары,
белгілі адмдары туралы мәліметтер жинақтау, өз еліміздің намысын қорғайтын
патриоттар дайындау.
Мен оқу жылының басында қазақ тілі пәнінен оқыту мазмұнына өзім беретін
сыныптарда аймақтық компонентті енгізудің төмендегідей бағдарламасын
жасадым.
Сынып Сабақтың тақырыбы Көрнекі құралдар
4-сынып 1.Менің туған жерім Суреттер
2.Менің қалам Қаланың көріністері
3.Туған жердің табиғаты Суреттер, альбом
4.Ш.Қ-да мекендейтін жануарлар
5.Ш.Қ-да өсетін өсімдіктер
10-сынып 1.Ш.Қ.О. Суреттер
2. Ш.Қ-ның қазба байлықтары Альбом
3.Сүйікті қалам-Өскемен Қаланың көріністері
4. Ш.Қ-ның табиғаты
5.Абай Қ. Портрет, газет қиындылары,
6.Шәкәрім Қ. видео
7.Мұхтар Ә. Портрет, суреттер
8.Ғалым С.Аманжолов Портрет, газет қиындылары
9.Қасым Қ. Портрет
10.Төлген Т. Портрет, газет қиындылары
11.О.Бөкей Портрет
Портрет, буклет
11-сынып 1. Ш.Қ.О-республика мақтанышы Карта, газет материалдары
2.Өскемен-өнеркәсіп орталығы Суреттер, журналдар
3.Өскеменнің Достық үйі Сурет
4.Атақты жерлестеріміз Қаланың ескі және жаңа
атындағы көшелер көшелерінің суреттері
5.Мен тұратын көше
6.Облыс баспасөзі мен Суреттер
телеарналар Альбом
7. Ш.Қ-ның жоғары оқу орындары
8.Қала тазалығы біздің Суреттер
қолымызда
9.Өзен, көлдердің ахуалы
10.Заң туралы Абайдың нақыл Реферат
сөздері Реферат
11.Қатон-Қарағай қорығы
12. Ш.Қ.О. табиғаты мен Портрет
жан-жануарлар дүниесі Портреттер, кітапшалар
13.І. Айтықов
14. Ш.Қ-ның спортшылары
М.Жанпейісованың Модульдік оқыту технологиясы екінші тілді
оқытуда сөйлеуге үйретуді негізге алады. Осы орайда мен өзім беретін
сыныптарда осы технологияны қолданамын.Бұл технологияның ерекшелігі оның
білімді меңгеруі, тұлғаның танымдық қабілеттерін және танмдық процестерді,
яғни, жадының алуан түрлерін (есіту, көру, қимыл т.б.) ойлауды, ынтаны,
қабылдау қабілетін арнайы жасалған оқу және танымдық жағдайлар арқылы
дамытуға, сондай-ақ, тұлғаның қауіпсіздігін, өзін-өзі бекіту, қарым
–қатынас, ойын, танымдық және шығармашылық қажеттіліктерін қанағаттандыруға
бағытталады.( М.Жанпейісова Модульдік оқыту технологиясы)
Модуль дегеніміз –қандай да бір жүйенің ,біршама дербес бір бөлігі
(С.И.Ожегов)
Ал, технология гректің шеберлік деген сөзі .
М.М.Жанпейісованың технологиясында модуль 3 құрамды бөліктен тұрады:
1.Кіріспе
2.Сөйлесу
3.Қорытынды .
Әр оқу модулінің сағаты әр түрлі болады. Осы оқу модулінің ерекшелігі
жалпы сағат санына қарамастан кіріспе және қорытынды бөліміне 1 немесе 2
сабақ саны бөлінеді ,ал
қалған сағаты сөйлесу сағаты болады.
1.Кіріспе бөлімінде мұғалім оқушыларды жалпы модульдің мақсат,міндеттерімен
таныстырады. Мен де өзім сабақ беретін сыныптарда оушыларды сызба, кеспе
үлгілеріне сүйене отырып лексикалық және грамматикалық тапсырмалармен
таныстырып отырамын.
2.Сөйлесу бөлімінде әр оқушымен оқу матиралдарымен жұмыс істей отырып,
оқушылардың өз қабілетін , ынтасын, есін (қабылдауын) ауызша, жазбаша тілін
дамытуға мүмкіндік беремін. Оқушылардың танымдық процессін арттыру үшін,
оларды 5-6адамнан шағын топтарға бөліп ,әрбір оқушыға әр сабақта 3
күрделілеу деңгейдегі берілген оқу материалын тыңдау, жазу және айту
мүмкіндігі болатындай етіп құралған оқытуды ойын түрінде және әр түрлі
жеке, топтық, жұптық жұмыстардың белсенді формаларын ұйымдастырамын.
Сөйлесу бөлімінің екінші сабағынан бастап оқушыларға стандарт талабына
сай сараланған деңгейлік тапсырмаларды дайындап, оқушылар сол тапсырмалар
бойынша жұмыс істейді.
Мысалы:3-деңгей төменгі, 2-деңгей орташа, 1-деңгей білімі жоғары
білімді оқушы-ларға арналады.Сөйлесу бөліміндегі білім дәрежесін бағалауда
өзін-өзі бағалау, топтық бағалау, брін бірі бағалау әдістері
пайдаланады.Дарынды балалар сабақта міндетті түрде, үнемі аса жоғары
күрделірек деңгейде жұмыс істейді, бұл олардың интеллектуалдық қуатын
жүзеге асыруға ықпал етеді.Көшбасшылық (лидерлік) қабілеттері бар оқушылар
кеңесшілер немесе топ жетекшісі рөлдері арқылы өздерін танытады.
Жақсы оқитын оқушылардың көпшілігі 2-ші және 1-ші тапсырмаларын таңдап,
оны жақсы орындайды.Білім деңгейі орташа сыныптарда 3,2 тек кейде ғана 1-
деңгей тапсыр-малары таңдалады.Білім деңгейі төмен оқушылар әдетте 3-деңгей
(жеңілдетілген стан-дарт) тапсырмаларымен жұмыс істеуден бастайды.Сөйлесу
бөлімінің барлық сабақтар-ында сөйлесуді қамтамасыз ету үшін тілдік орта
болу жағдайларын жасап, оқушылардың қызығушылықтарын артыру мақсатында
оқыта-үйрету ойындары жүргізіледі.
Модульдің 3-ші бөлімі қорытынды бақылау бөлімі.Мұғалім оқушылардың
білім-білік дағдыларын тексеруге арналған бақылаудың бірнеше түрлерін
ұйымдастырады.Олар:
1.Тест
2.Диктант, мазмұндама, шығарма
3.Нәтиже сабақтары (Сайыс, әр түрлі интеллектуалды ойындар).
Қазақ тілін басқа ұлт өкілдеріне оқытуда қазақша сөлеуге үйрету негізгі
мақсат болады да, жұмыс осы мақсатқа сай ұйымдастырылады.Осы жұмыстардың
негізгілеріне сөйлеу жаттығулары жатады.И.А. Грузинскаяның Методика
преподования английского языка (М.1947) деген еңбегі ғылымда танылып
жүр.Шетел тілін оқыту әдестімешілерінен М.А. Бахарева (ойды түгел жеткізу),
И.Д. Салистра Жаттығуларды топтастыру (первичные, предречевые, речевые)
мәселесін шешу, зерттеу, анықтау ісімен шұғылданады.Ал М.С.Ильин
жаттығуларды сөйлеуге дейінгі жаттығулар, сөйлеу жаттығулары деп бөледі.
Жаттығулар ғылымда екіге бөлінеді.Оны жаттығулар кестесінен көруге
болады.
Тілдік жаттығулардың міндеті – тілдің грамматикалық материалын оқушыға
меңгерту, тілдік тұлғаларды дұрыс, ойланбай ... жалғасы
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3-4
І. Модульдік оқыту технологиясының
болмысы ... ... ... ... ... ... ... ... .5-8
1.1 Модульдік оқытудың
құрылымы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...8-9
1.2.. Қазақ тілі пәнінен модульдік күнтізбелік-тақырыптық бағдарлама
үлгілері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 9-16
II. М. М. Жанпейісованың модульдік технологиясы бойынша оқушылардың сөйлеу
дағдысын қалыптастыруда аймақтық компонентті
пайдалану ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ..17-24
2.1. Модульдік оқыту технологиясы оқушыны дамыту құралы ретінде
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 24-29
2.2. Іс-тәжірибелік
жұмыс ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
.29-37
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... 38
Әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ...39
Кіріспе.
Қазіргі уақытта Қазақстанда білім беру дің өзіндік ұлттық үлгісі
қалыптастасуда. Бұл сының процесс білім парадигмасының өзгеруімен қатар
жүреді . Білім берудегі ескі мазмұнның орнына жаңасы келуде.
Я.А.Каменскийдің, И.Гербарттың дәстүрлі объект –субъектілері
педагогикасының орнын басқасы басты, ол бала оқу қызметінің субъектісі
ретінде , өзін өзі өзектілендірудге, өзін танығуға және өзін-өзі жүзеге
асыруға ұмтылатын жазушы тұлға ретінде бағытталған . Мұндай жағдайда
педагогикалық процестің манызды құрамы оқу ісіндегі субъектілер-оқытушы мен
оқушының тұлғалық –бағытталған өзара әрекеті болып табылады.
Жаңа білім парадигмасы бірінші орынға баланың білімін , білігі мен дағдысын
емес , оның тұлғасын, білім алу арқылы, дамуын қойып отыр.
Қазіргі уақытта педагогика ғылымының бір ерекшілігі- баланың тұлғалық
дамуына бағытталған жаңа оқыту технологияларын шығаруға ұмтылуы.
Педагогикалық технологиялар – бұл білімнің басымды мақсаттарымен
біріктірілген пәндер мен әдістемелердің : оқу –тәрбие процессін
ұйымдастырудың өзара ортақ тұжырымдамамен байланысқан міндеттерінің ,
мазмұнынң, формалары мен әдістерінің күрделі және ашық жүйелері ,мұнда әр
позиция басқаларына әсер етіп , ақыр аяғында оқушының дамуына жағымды
жағдайлар жиынтығын құрайды
Бүгінгі таңда П.М.Эрдниевтің дидактикалық бірліктері шоғырландыру
технологиясы , Д.Б.Эльконин мен В.В. Давыдовтың дамыта оқыту технологиясы ,
В.Ф.Шаталовтың оқу материалдарының белгі және сызба үлгілері негізінде
қарқында оқыту технологиясы, М.Чошановтың проблемалық модульді оқыту
технологиясы, П.И.Третьяковтың , К.Вазинаның модульды оқыту технологиясы,
В.М.Монаховтың , В.П.Беспальконың және басқа көптеген ғалымдарың
технологиялары кеңінен танымал.
Қазақстанда Ж.А.Караевтің, Ә.Жүнісбектің және т.б.ғалымдардың оқыту
технологиялары белсенді түрде қолданылуда.
Қазақстан Республикасының Білім туралы Заныңда оқыту формасын, әдістерін
, технологиялар таңдауда көп нұсқулық қағидасы бекітілген , бұл білім
мекемелерінің мұғалідеріне , педагогтарының өзіне оңтайлы нұсқаны қолдануға
, педагогикалық процесті кез келген үлгімен , тіпті авторлық үлгімен құруға
мүмкіндік береді.
Зерттеу пәні: орта мектептердегі оқушыларға модульдік оқыту технологиясы
арқылы оқу процесін жүргізу
Зерттеу нысанасы: орта мектептердегі модульдік оқыту технологиясын
қазақ әдебиеті сабағында пайдалану
Зерттеу мақсаты: мектеп оқушыларына модульдік оқыту технологиясы
арқылы білім беру
- Зерттеу міндеттері:
- Мектептегі модульдік оқыту технологиясының деңгейін анықтау;
- сабақта модульдік оқыту технологиясының пайдалы жолдарын анықтау.
Зерттеудің практикалық маңызы:
- Жалпы білім беретін мектептердегі оқушыларға модульдік оқыту
технологиясын кеңінен қолдану;
- жоғарғы мектептерде қазақ әдебиеті пәні негізінде модульдік оқыту
арқылы білім беру.
І. Модульдік оқыту технологиясының болмысы
Модуль дегеніміз –қандайда бір жүйенің ,ұйымның нықталатын, біршама дербес
бөлігі.
Оқу модулі қайта жаңғыртушы оқу циклі ретінде үш құрылымды бөліктен тұрады.
Кіріспеден , сөлесу бөлмнен тұрады: кіріспеден , сөйлесу бөлімінен және
қорытынды бөлімнен тұрады. Әр оқушы оқу модулінде сағат саны әр түрлі
болад. Бұл оқу бағдарламасы бойынша сол тақырыпқа, тақырыптар тобына
немесе тарауға бөлінген сағат санына байланысты.
Оқу модулінің ерекшілігі –жлпы сағат санына қарамастан ,кіріспе және
қорытынды бөлімдерге 1-2 сағат беріледі. Барлық қалған уақыт сөйлесу
бөлімінің меншігінде болады.
Кіріспе бөлімінде мұғалім оқушыларды оқу модулінің жалпы құрылымымен ,
оның мақсат-міндеттерімен таныстырады. Сонан солң мұғалім осы модулінің
барлық уақытында есептелген оқу материалын қысқаша (10-20 минут ішінде ),
сызба, кесте және т:б: белгілік үлгілерде сүйне отырып түсіндіреді. Тақырып
мазмұна на (тұтас тақырып немесе тарау бойынша) өсу бағытымен
–қарапайымнан күрделіге, репродуктивтік тапсырмалардан шығармашылық
сипаттағы тапсырмаларға , зерттеушілік қызмет элементтеріне қарай бірнеше
мәрте қайта оралып отыру әр оқушыға оқу материалымен жұмыс істей отырып ,
өз қабілеттерін , жадын, ынтасын , ойлауын , ауызша және жазбаша тілін
дамытады.Психологтардың пайымдауынша, әрбір дербес тарауды оқып-үйрену үш
негізгі кезеңне тұрады: кіріспе –қызықтырушылық, опериационалдық-танымдық
және рефлексиялық-бағалау кезеңдерінен тұрады.
Психологтар дәлелгендей, білімді неғұрлым тиянақты меңгеру үшін оқушылардың
мақсаты түсінуі аса маңызды. Ол үшін психологтардың пікірінше , мақсат оның
мағынасы нақты айқын белгіленіп, мақсатқа жету тәслдері көрсетілуікерек.
Объектілердің нақты қасиеттері жайлы білімді қалыптастыруға түсіндіруді
сызба және белгілік үлгілер түрінде көрініс тапқан әрекетін бастаған
тиідірік екені эксперимент көрсетіп отыр.
Қандай да бір құбылыстытну барысында адамда оны түсінгендік, меңгергендік
сезімі пайда болуы тиіс.
Жадыны және келешекте алынған білімге сүйену мүмкіндігін қорғау үшін,
психолог Л.В.Шешневтің пікірінше ,біріншіден , алғашқы түсінбеушілік сезімі
жадыда сақталмауы тиіс; екіншіден жады меңгерілген ұғымдар мен түсініктерді
қорғау қапшығына , берік жабылған орамаға салып сақтауы және ұсынуы тиіс.
Мұндай орамы қызметін белгі белгілік жүйе атқарады.
Сөйлесу бөлімінде танымдық процесс сыныпты 2-6 дамнан шағын топтарға бөлу
арқылы негізінен оқышылардың өзара әрекет етуіне құрылған. Оқушылардың
танымдық қызметі әрбір оқушының әр сабақта үш күрделік деңгейде берілген
оқу материалын тыңдау ,жазу,көру және айту мүмкіндігі болатындай етіп
құрылған.
Оқытудың ойын түрінде ұйыдастыру жіне әр түрлі белсенді формаларды қолдану-
оқытудың міндетті шарты болып табылады. Сөйлесу бөлімінде алғашында оқу
материалын қайта жаңғырту және қарапайым білік пен дағды алыптастыру
мақсатында кейінен –алынған білімді талдау, жинақтау және бағалау
мақсатында оқытудың белсенді формалары қолданады. Оқу модулінің сөйлесу
бөлімі тарауды тұтас оқып үйренудің екінші-операционалдық- танымдық кезңнен
іске асыру болып табылады.
Бұл бөлімді қарастырғанда біз Л.Фридманның төмендегідей ережелерге
негізделген тұжырымдамасына сүйенсек:
1. Оқу оқушының жеке, топтық, ұжымдық жұмыс барысындағы түрлі қызметін
жүйесі ретінде қаралады. Олар оқушының қисынды ойлауын ,қабілеттерін
көзге елестету қабілетін, жадын , шығармашлық және тағы да басқа
дамытуға , яғни білім берудің мақсаттары болып табылатын тұлғалық
қасиеттерін дамытуға бағытталған.
2. Оқытуды басқарудың психологиялық сенімді түрі-ең алдымен оқушының
қажеттіліктерін , қызығушылығын және қызет мақсаттары дамытуға ағдай
жасау.
3. Оқуды басқару икемді болуы тийс . Бұл тек оқушылардың іштей өсуі
жүргенде ана, балалардың білім дәрежесінің артылуына қарай мүмкіндік
болады.
4. Оқушылар нақты оқу қызметінің мақсаттарын аықтауға тікелей қатысуы
керек , яғни басқару тұлғалық бағытталған болуы тиіс.
5. Оқу процесін басқару балалардың ішкі қуатына жіне мүмкіндіктеріне
негізделіп жүруі тиіс.
Оқу модулінің сөйлесу блімін даярлағанда мұғалім оқу материалынның негізгі
мазмұның бөліп,құрастылымдайды.
Мұнда оқушылар оқу материалына қайта оралып, пысықтап ,бекіуі үшін оның әр
сабақта жеке бөліктермен берілетіні есепке алу керек, бұл бөліктерде
қызқаша сыйымды трде тұтас тараудың мазмұны беріледі.
Пысықтауды қажет ететін материалды мұғалім үш күрделілік деңгейінде
дайындайды. Үш деңгейдің қайсысын тандайтынын әр оқушының өзі шешеді. Бұның
бір маңызы- күрделі , ізденушілік , шығармашылық сипаттағы тапсырмаларды
кез келген күрделілік деңгейіндегі бағдарламалық материал тапсырмаларын
орындаған оқушыға , яғни іс жүзінде бәріне де беруге болады.
Бұл бөлімнің сабақтарын жоспарлағанда мұғалім оқушылардың өзара сөйлесуін
қамтамасыз етуге баса көңіл аударады.
Мұғалімнің сөйлесу бөлімін дайындаудағы бес әрекет-қадамнан тұратын даярлық
құрылмы қалыптасады.
Модульдің сөйлесу бөліміндегі материалдың негзгі
мазмұның белгілеу.
Оқу материалын біртұтас, жинақы , өсу бағытымен
беру.
Тақырып бойынша жеңілдететін деңгейдегі және
білім стандартының талаптарын қамтамасыз ететін деңгейдегі тапсырмалар
дайындау.
Осы бөліктің сабақтарында өзара сөйлесуді
қамтамасыз ету .
Оқушылардың пәнге қызығушылығын және
креативтігін дамытуға арналғаншығармашылық сипаттағы материал дайындау.
Қорытынды бөлім . Бұл бөлі тарауды немесе тақырыпты оқытудың тұтас циклін
анықтайтын , соңғы бөлімі. Олоқушылардың сөйлесу бөліміндегі танымдық
қызметі барысында қалыптасқан білім, білік , дағдыларын бақылауға
,тексеруге және бағалауға арналған. Осы бөлімде оқушылар өз қызметін
талдайыды –яғни , баға алады, бұл сонында әр оқушының танымдық қызметінің
жалпы оқу нәтижесін анықтайды. Оқу модулінің қорытынды бөлімі-бақылау.
Қорытынды бөлімінде бақылаудың бірнеше түрі бар.
Біріншісі, міндетті –тестлеу. Екіншісі, мұғалімнің өз тандауы бойынша сынақ
, бақылау жұмысы ,диктант.
Біз екі немесе одан да көп бақылау түрлерін қолдану қажет деп есептейміз,
өйткені оқу материалын игеру дәрежесін бір ғана тетлеу арқылы анықтау
мүмкін емес.
Білім деңгейін тексеру және бақылауі тәсіл ретінде тестлеу оқыту
нәтижесінің мөлшерліккөрсеткіші болып табылады, бұл аса маңызды. Сонымен
қатар тестлеу тұлғаның психологиялық қорғауын қамтамасыз етеді, ішкі
кедергілерін жояды , өйткені бақылаушымен қатынас жанама түрде жүреді. Бұл
осындай бақылау түрінің жағымды жағы . Алайда мұнда дұрыс жааптың кездейсоқ
берйлуі мүмкіндігі бар . Қорыта келе біз тестлеудің бақылаудың қажеті түрі
, бірақ ол бақылаудың басқа түрін қайталап қолдануды керек етеді деп
есептейміз. Оның мақсаты:
а) білім деңгейін әділ бағалау:
б) бағасын жақсартуға мүмкіндік беру:
Қалай айтқанмен егер бақылаудың бір түрінен наша бға алынса, бақылаудың
басқа түрі оны жөндеуге мүмкіндік береді.
Егер сөйлесу бөлімінің ьарлық саьақтарында оқушылардың бір-біріне көмегі,
бірін –бірі оқытуы, түлі ғылыми көздерді пайдалануы құпталып келсе, енді
қорытынды бөлімінде оқушы өзінің сөйлесу бөлімінде алған білімін ,білігі
мен дағдыларын ешкімнің көмегінсіз көрсетуі тиіс. Оқушы білімін бақылаудың
формалары ретінде тестілік тапсырмалар, бақылау жұмыстары, сынақ , шығарма
нмесе диктант оқу пәнәң ерекшілігіне орай қолданып ,оқу мщдулінің осы
бөлімінде беріледі.
1.1 Модульдік оқытудың құрылымы
Модульдік оқытудың құрылымы
Педагогикалық технология негізінде оқу циклін қайта жаңғырту идеясы
алынған.
Оның мазмұнына:
1. Оқытудың жалпы мақсатын қою;
2. Жалпы құрылған мақсатты нақтыландыруға көшу;
3. Оқушылардың білім деңгейін алдын ала бағалау:
4. Оқу әрекетінің жиынтығы;
5. Нәтижені бағалау:
Осының арқасынды оқу процессі модульдік сипат алып , құрылымы ортақ ,
бірақ мазмұны әр түрлі жеке блокттардан жасалады. Қайта жаңғыртатын оқу
циклі ретінде оқ модулі үш құрылымдық бөлімнен тұрады: кіріспеден, сөйлесу
бөлімінен және қорытынды бөлімнен тұрады:
Сызба түрінде көрсетсек, оқу модулі былайша болады:
Кіріспе бөлім
(модульге, тақырыпқа енгізу)
Сөйлесу бөлімі
(оқушылардың танымдық қызметін өзара сөйлесу негізінде ұйымдастыру)
Қорытынды бөлім
(бақылау)
Әрбір оқу модуліне сағат саны әртүлі. Бұл оқу бағдарламасы бойынша
тақырыпқа, тақырыптар тобына , тарауға бөлінген сағат санына байланысты.
Оқу модулін құрудың тағы бір ерекшілігі- мұғалімнің даярлық жүйсі. Мұғалім
бір оқу модуліне бөлінетін сағат санын анықтап алғаннан соң, оның мақсатын,
мазмұның және нәтижелерін , сондай-ақ осы модуль сабақтарын ұйымдастырудың
формасын ойластырып, оқу модулін құрайды.
Бізді ойымызша бұл технология
-оқушы тұлғасының танымдық қабілеттерін даытуға:
-танымдық поцестерін дамытуға
-оқуға жағымды қызығушылық қалыптастыруға;
-белсенді сздік қорын , ауызша және жазбаша тілін дамытуға:
-тұлғаны қиындықтарға даяр болу және білу , қарым-қатынас, ойын , танымдық
, қауіпсіздік ,сыйласу, шығармашылық, өзін-өзі өзектілендіру, өзін-өзі
бекіту қажеттіліктерін қанағаттандыруа ықпал етеді.
Ұсынылып отырған технологиянытүрлі үлгілердегі мектептерде қалалық және
ауылдық жерлерде қолдану бағдарламадық материалды жақсы және өте
жақсыға меңгерген оқушылардың саны едәуір артқанын көрсетті.
Бұл технологияны қолдану аудандық және облыстық олимпиадада жүлдегерлері
және Қазақстан Республикасының Кіші Ғылым академиясы ұйымдастырған
конкурстардың, шығарашылық жұмыстардың жеңімпаздары болған оқушылар саны
арттыруға мүмкіндік береді. Әсіресе тарихты,географияны , биологияны,
химияны, азаматтану, дүниетану курсын орыс тілінде оқытатын мектептердегі
қазақ тілдің және басқа бірқатар пәндерді оқытуда модульдік технологияны
қолдану неғұрлым нәтижелі болады
1.2. Қазақ тілі пәнінен модульдік күнтізбелік-тақырыптық бағдарлама
үлгілері
Қазіргі таңда мемлекеттік тілді оқытуда жаңа идеяларды әр сабақта жан-
жақты қолданып, жаңаша оқытудың тиімді жолдарын тауып, жүйелі түрде
қалыптастыру- заман талабы.
Осыған байланасты қазақ тілін нәтижелі үйрету үшін, оның оқыту әдістемесін
жетілдіре түсіну- үлкен мәселе. Бұған үлкен көмек беретін тақырыптық
модульдік бағдарлама.
Педагогикалық технологиялар оқыту мақсатына жетудің тиімді, нақты жолдарын
көрсетеді.
Жаңа педагогикалық технологиялардың ішінен модульдік интерактивтік оқыту
технологиясына тоқталғым келеді.
Марал Мәденқызы Жанпейісованың модульдік оқыту техноалогиясын басшылыққа
алып, 5 класс оқулығына модульдік технологиясын қолдануға болады.
Оқу модулі қайта жаңғыртушы оқу циклі ретінде үш құрылымды бөліктен:
кіріспеден, сөйлесу бөлімінен және қорытынды бөлімнен тұрады.
Әр оқу модулінде сағат саны әр түрлі болады. Зертттеулер бойынша 7-12
сағаттан тұратын оқу модулі тиімді.
Оқу модулінің ерекшелігі- жалпы сағат санына қарамастан, кіріспе және
қорытынды бөлідерге 1-2 сағат беріледі. Барлық қалған уақыт- сөйлесу
бөліміне.
Сөйлесу бөлімін құру қағидалары:
1. Оқу материалын біртұтас беру қағидасы.
2. Өсу бағытымен оқып-үйрену қағидасы(басында шағын түрде, соңынан
мазмұнын біртіндеп аша отырып, көлемін арттырып, қосымша толықтырулар мен
фактілер енгізу арқылы). Бұл оқушылардың оқу материалын бөлек- бөлек емес,
кешенді түрде, тұтас тарау бойынша пысықтауын білдіреді.
3. Әр сабағында оқу модуль тақырыбына қайта оралып отыру.
Оқу модулінің қорытынды бөлімі- бақылау. Егер сөйлесу бөлімінің барлық
сабақтарында оқушылардың бір-біріне көмегі, бірін-бірі оқытуы құпталынып
келсе, енді қорытынды бөлімде оқушы өзінің сөйлесу бөлімінде алған білімін,
білігі мен дағдыларын ешкімнің көмегінсіз көрсетуі тиіс.
№1 Модуль
(5 сабақ)
Лексикалық тақырып: Білім
Грамматикалық тақырып: Фонетика
Бөлімі Сағат саныТақырыптың мазмұны Беті Уақыты
Кіріспе 1-інші 1. модульдің құрамын 3 5 мин
сабақ түсіндіру
2. тірек схемасымен 15 мин
грамматикалық тақырыпты
түсіндіру
3. 1 .IX Білім күні, 20 мин
(сөйлесу)
4. үйге тапсырма (6-ж, 5 мин
әнұран)
Сөйлесу 2-нші 1. үй жұмысын тексеру 15 10 мин
сабақ
2. сөздік жұмысы 10 мин
3. Мектеп мәтіні бойынша 20 мин
жұмыс
4. үйге тапсырма (өлеңді 5 мин
жаттау, өз мектебің туралы
жаз)
3-інші 1. үй жұмысын тексеру 5 10 мин
сабақ
2. Жарқын жүзді ұстазым 15 мин
өлеңімен жұмыс
3. Алгоритм ойыны 15 мин
(деңгейлік тапсырма)
4. үйге тапсырма (өлеңді 5 мин
жаттау, 3-ж)
4-інші 1. Үй жұмысын тексеру 7 10 мин
сабақ (рөлдік ойын)
2. Екі кітап мәтінімен 15 мин
жұмыс
3. Білім, кітап туралы 15 мин
мақал-мәтелдер
4. үйге тапсырма (мәтінді 15 мин
мазмұндау, мақал-мәтел)
Бақылау 5-інші 1. Диктант 35 мин
сабақ
2. Тест 10 мин
Оқушы нені үйренуі қажет:
1. Қазақ тіліне тән ерекше дыбыстарды, жаңа сөздерді, сөз
тіркестерін дұрыс айтуға, сауатты жазуға үйрену.
2. Фонетикалық талдау жасауға үйрену.
Оқушы нені білуі тиіс:
1. Білім тақырыбы төңірегінде сөйлей білу
2. Осы тақырып бойынша өтетін сөздерді, сөз тіркестерін сөйлемдерде
дұрыс қолдана білу
3. Негізгі түсініктер мен терминдерді (фонетика, дауысты, дауыссыз
дыбыстар,әріп, дыбыс ,жуан, жіңішке...) білу.
№2 Модуль
(5 сабақ)
Лексикалық тақырып: Сабақта
Грамматикалық тақырып: Үндестік заңы
Бөлімі Сағат Тақырыптың мазмұны Беті Уақыты
саны
Кіріспе 1-інші 1. модульдің құрамын түсіндіру 5 мин
сабақ
2. грамматикалық тақырыпты тірек 6,12 15 мин
схемасымен түсіндіру
3. жаттығулармен жұмыс (5-ж, 6-ж) 20 мин
4. үйге тапсырма (9-ж, ережелер) 9 5 мин
Сөйлесу 2-нші 1. үй жұмысын тексеру 10 мин
сабақ
2. Тыныс белгісі мәтінімен жұмыс11 20 мин
3. Сөйлесу (Қазақ тілі сабағында) 13 10 мин
4. үйге тапсырма(12-ж, әңгіме 12 5 мин
құрастыру)
3-інші 1. үй жұмысын тексеру (Мәтін 10 мин
сабақ құра ойыны)
2. Спорт мәтінімен жұмыс 20 мин
3. Дене шынықтыру сабағы туралы 14 10 мин
4.үйге тапсырма 14 5 мин
(сөйлесу)
4-інші 1. деңгейлік тапсырма 20 мин
сабақ
2. Сирена мәтінімен жұмыс 20 20 мин
3. үйге тапсырма(21-ж, 5 мин
мәтін)
Кіріспе 1-інші 1. модульмен таныстыру, 19 5 мин
сабақ мақсат, міндеттерін айту
2. грамматиклақ тақырыпты 12 мин
схема арқылы түсіндіру
3. лексикалық тақырып 8 мин
(сұрақ-жауап)
4. Жатығулар 27 15 мин
орындау(18,19-ж)
5. үйге тапсырма(ереже, 19 5 мин
Менің досым әңгіме)
Сөйлесу 2-нші 1. үй жұмысын тексеру 10 мин
сабақ
2. Достар жеке топтық 17 20 мин
жұмыс
3. мақал-мәтелдер (достық 20 5 мин
туралы)
4. фонетикалық талдау 8 мин
5. үйге тапсырма(өлең, 28-ж) 2 мин
3-інші 1. Жарқын жеке топтық 28 30 мин
сабақ жұмыс
2. рөлге бөліп оқу 10 мин
3. үйге тапсырма (§13 сұрақтар 5 мин
бойынша әңгімелеу)
Кіріспе 1-інші 1. Модульге кіру 5 мин
сабақ
2. Тақырыпты схема арқылы түсіндіру 40 15 мин
3. Сурет бойынша жұмыс Мектеп 45 20 мин
алаңында
4. үйге тапсырма (ереже, 53-ж) 46-48 5 мин
Сөйлесу 2-нші 1. үй жұмысын тексеру (бір- бірін 10 мин
бөлімі сабақ тексереді)
2. сөздік жұмысы 10 мин
3. Мәтінмен жұмыс Ермек 46 20 мин
4. үйге тапсырма(ереже, 58-ж, §23) 48 5 мин
3-інші 1. Мәтін құра оқыта үйрету ойыны 10 мин
сабақ
2. Грамматикалық жаттығуларды 20 мин
орындау
3. Бір-бірін жауап үлгісі бойынша 10 мин
тексеріп бағалау
4. үйге тапсырма (өлең 55-ж) 48 5 мин
Сөйлесу 4-інші 1. үй тапсырмасын тексеру 10 мин
сабақ
2. Ермектің алмасы топтық жұмыс 49 20 мин
3. Еңбек туралы мақал мәтел 10 мин
4. үйге тапсырма (61-ж) 50 5 мин
5-інші 1. үй тапсырмасын тексеру 10 мин
сабақ
2. Азамат мәтінімен жұмыс 53 20 мин
3. жаттығулармен жұмыс (65-ж, 66-ж) 10 мин
4. үйге тапсырма (мәтін) 5 мин
Бақылау 6-ншы 1. Диктант 35 мин
сабақ
2. Тест 10 мин
Оқушы нені үйренуі қажет:
1. Қазақ тіліне тән ерекше дыбыстарды, жаңа сөздерді, сөз
тіркестерін дұрыс айтуға, сауатты жазуға үйрену.
2. Нақ осы шақтың жұрнақтарың айырып дұрыс қолдануды үйрену.
Оқушы нені білуі тиіс:
1. Еңбек тақырыбы төңірегінде сөйлей білу
2. Осы тақырып бойынша өтетін сөздерді, сөз тіркестерін сөйлемдерде
дұрыс қолдана білу.
ІІ. М. М. Жанпейісованың модульдік технологиясы бойынша оқушылардың сөйлеу
дағдысын қалыптастыруда аймақтық компонентті пайдалану
Қазір біз жаңа XXI ғасырда өмір сүріп отырмыз . Болашақта өркенниетті
ел қатарына қосылатын көш бастайтын ұрпақ өсіреміз дейтін болсақ, Отан
сүйгіш , өз елін туған жерін сүйетін ұлтжанды , патриоттық интернационалдық
сезімдерге бай, жан-жақты білімді, дені сау ұрпақ тәрбиелеуді еш уақытта
естен шығармауымыз керек.- дейді елбасы Н.Ә.Назарбаев. (Н.Ә.Назарбаев
Қазақстан 2030)
Оқушыларға еліміздің аяқ асты пайда болған бір мемлекет емес,көне
заманнан бері еркіндікке ұмтылған , ар намысы бар, ұшқыр ойлы жандардың сан
ғасырлар бойы жасап келе жатқан мекен екенін; елін ,жерін қорғай алатын
ұлдары бар қазақ-деген ер халықтың бүгінгі ұрпағы Қазақстан деген
еліміздің ұлы бабалар ісіне лайық ұландары, бойына дәстүр-салтын сіңірген
инабатты қыздары бар ұрпақ екенін қазақ тілі мен әдебиет пәндері
мұғалімдері аймақтық компонент арқылы жеткізе алары хақ.
Аймақтық компонент, С.И. Ожеговтың сөздігінде белгілі бір жердің құрамы,-
деп берілген.
Аймақтық компонент дегеніміз-мектеп курсындағы пәндердің бағдарламасының
мазмұнына Шығыс Қазақстан облысына байланысты материалдарды енгізу және
оқыту.Оған өлкеміздің табиғаты, тарихы географиялық жағдайы,тұрғылықты
халықтың ұлттық құрамы, ұлы адамдардың өмір жолдары, халықтың тұрмыс-салты,
белгілі спортшылармен таныстыру шаралары жатады.
Аймақтық компонентті оқытудың мақсаттары:
1.Оқушылардың бойында туып өскен жеріне, туған жердің табиғатына, мәдени
орындарына, тарихына деген құрметті арттыру.
2.Белгілі адамдарына деген сүйіспеншілікті арттырып, ұлтжанды патриоттық
сезімдерге бай ұрпақ тәрбиелеу.
3.Оқушылардың осы қосымша мәліметтер алуы арқылы танымды біліктіліктерін
кеңейтуге мүмкіндік туғызу.
Аймақтық компонентті оқытудың міндеттері:
Өз еліміздің табиғаты, тарихы, пайдалы қазбалары, мәдени орындары,
белгілі адмдары туралы мәліметтер жинақтау, өз еліміздің намысын қорғайтын
патриоттар дайындау.
Мен оқу жылының басында қазақ тілі пәнінен оқыту мазмұнына өзім беретін
сыныптарда аймақтық компонентті енгізудің төмендегідей бағдарламасын
жасадым.
Сынып Сабақтың тақырыбы Көрнекі құралдар
4-сынып 1.Менің туған жерім Суреттер
2.Менің қалам Қаланың көріністері
3.Туған жердің табиғаты Суреттер, альбом
4.Ш.Қ-да мекендейтін жануарлар
5.Ш.Қ-да өсетін өсімдіктер
10-сынып 1.Ш.Қ.О. Суреттер
2. Ш.Қ-ның қазба байлықтары Альбом
3.Сүйікті қалам-Өскемен Қаланың көріністері
4. Ш.Қ-ның табиғаты
5.Абай Қ. Портрет, газет қиындылары,
6.Шәкәрім Қ. видео
7.Мұхтар Ә. Портрет, суреттер
8.Ғалым С.Аманжолов Портрет, газет қиындылары
9.Қасым Қ. Портрет
10.Төлген Т. Портрет, газет қиындылары
11.О.Бөкей Портрет
Портрет, буклет
11-сынып 1. Ш.Қ.О-республика мақтанышы Карта, газет материалдары
2.Өскемен-өнеркәсіп орталығы Суреттер, журналдар
3.Өскеменнің Достық үйі Сурет
4.Атақты жерлестеріміз Қаланың ескі және жаңа
атындағы көшелер көшелерінің суреттері
5.Мен тұратын көше
6.Облыс баспасөзі мен Суреттер
телеарналар Альбом
7. Ш.Қ-ның жоғары оқу орындары
8.Қала тазалығы біздің Суреттер
қолымызда
9.Өзен, көлдердің ахуалы
10.Заң туралы Абайдың нақыл Реферат
сөздері Реферат
11.Қатон-Қарағай қорығы
12. Ш.Қ.О. табиғаты мен Портрет
жан-жануарлар дүниесі Портреттер, кітапшалар
13.І. Айтықов
14. Ш.Қ-ның спортшылары
М.Жанпейісованың Модульдік оқыту технологиясы екінші тілді
оқытуда сөйлеуге үйретуді негізге алады. Осы орайда мен өзім беретін
сыныптарда осы технологияны қолданамын.Бұл технологияның ерекшелігі оның
білімді меңгеруі, тұлғаның танымдық қабілеттерін және танмдық процестерді,
яғни, жадының алуан түрлерін (есіту, көру, қимыл т.б.) ойлауды, ынтаны,
қабылдау қабілетін арнайы жасалған оқу және танымдық жағдайлар арқылы
дамытуға, сондай-ақ, тұлғаның қауіпсіздігін, өзін-өзі бекіту, қарым
–қатынас, ойын, танымдық және шығармашылық қажеттіліктерін қанағаттандыруға
бағытталады.( М.Жанпейісова Модульдік оқыту технологиясы)
Модуль дегеніміз –қандай да бір жүйенің ,біршама дербес бір бөлігі
(С.И.Ожегов)
Ал, технология гректің шеберлік деген сөзі .
М.М.Жанпейісованың технологиясында модуль 3 құрамды бөліктен тұрады:
1.Кіріспе
2.Сөйлесу
3.Қорытынды .
Әр оқу модулінің сағаты әр түрлі болады. Осы оқу модулінің ерекшелігі
жалпы сағат санына қарамастан кіріспе және қорытынды бөліміне 1 немесе 2
сабақ саны бөлінеді ,ал
қалған сағаты сөйлесу сағаты болады.
1.Кіріспе бөлімінде мұғалім оқушыларды жалпы модульдің мақсат,міндеттерімен
таныстырады. Мен де өзім сабақ беретін сыныптарда оушыларды сызба, кеспе
үлгілеріне сүйене отырып лексикалық және грамматикалық тапсырмалармен
таныстырып отырамын.
2.Сөйлесу бөлімінде әр оқушымен оқу матиралдарымен жұмыс істей отырып,
оқушылардың өз қабілетін , ынтасын, есін (қабылдауын) ауызша, жазбаша тілін
дамытуға мүмкіндік беремін. Оқушылардың танымдық процессін арттыру үшін,
оларды 5-6адамнан шағын топтарға бөліп ,әрбір оқушыға әр сабақта 3
күрделілеу деңгейдегі берілген оқу материалын тыңдау, жазу және айту
мүмкіндігі болатындай етіп құралған оқытуды ойын түрінде және әр түрлі
жеке, топтық, жұптық жұмыстардың белсенді формаларын ұйымдастырамын.
Сөйлесу бөлімінің екінші сабағынан бастап оқушыларға стандарт талабына
сай сараланған деңгейлік тапсырмаларды дайындап, оқушылар сол тапсырмалар
бойынша жұмыс істейді.
Мысалы:3-деңгей төменгі, 2-деңгей орташа, 1-деңгей білімі жоғары
білімді оқушы-ларға арналады.Сөйлесу бөліміндегі білім дәрежесін бағалауда
өзін-өзі бағалау, топтық бағалау, брін бірі бағалау әдістері
пайдаланады.Дарынды балалар сабақта міндетті түрде, үнемі аса жоғары
күрделірек деңгейде жұмыс істейді, бұл олардың интеллектуалдық қуатын
жүзеге асыруға ықпал етеді.Көшбасшылық (лидерлік) қабілеттері бар оқушылар
кеңесшілер немесе топ жетекшісі рөлдері арқылы өздерін танытады.
Жақсы оқитын оқушылардың көпшілігі 2-ші және 1-ші тапсырмаларын таңдап,
оны жақсы орындайды.Білім деңгейі орташа сыныптарда 3,2 тек кейде ғана 1-
деңгей тапсыр-малары таңдалады.Білім деңгейі төмен оқушылар әдетте 3-деңгей
(жеңілдетілген стан-дарт) тапсырмаларымен жұмыс істеуден бастайды.Сөйлесу
бөлімінің барлық сабақтар-ында сөйлесуді қамтамасыз ету үшін тілдік орта
болу жағдайларын жасап, оқушылардың қызығушылықтарын артыру мақсатында
оқыта-үйрету ойындары жүргізіледі.
Модульдің 3-ші бөлімі қорытынды бақылау бөлімі.Мұғалім оқушылардың
білім-білік дағдыларын тексеруге арналған бақылаудың бірнеше түрлерін
ұйымдастырады.Олар:
1.Тест
2.Диктант, мазмұндама, шығарма
3.Нәтиже сабақтары (Сайыс, әр түрлі интеллектуалды ойындар).
Қазақ тілін басқа ұлт өкілдеріне оқытуда қазақша сөлеуге үйрету негізгі
мақсат болады да, жұмыс осы мақсатқа сай ұйымдастырылады.Осы жұмыстардың
негізгілеріне сөйлеу жаттығулары жатады.И.А. Грузинскаяның Методика
преподования английского языка (М.1947) деген еңбегі ғылымда танылып
жүр.Шетел тілін оқыту әдестімешілерінен М.А. Бахарева (ойды түгел жеткізу),
И.Д. Салистра Жаттығуларды топтастыру (первичные, предречевые, речевые)
мәселесін шешу, зерттеу, анықтау ісімен шұғылданады.Ал М.С.Ильин
жаттығуларды сөйлеуге дейінгі жаттығулар, сөйлеу жаттығулары деп бөледі.
Жаттығулар ғылымда екіге бөлінеді.Оны жаттығулар кестесінен көруге
болады.
Тілдік жаттығулардың міндеті – тілдің грамматикалық материалын оқушыға
меңгерту, тілдік тұлғаларды дұрыс, ойланбай ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz