Несиенің мәні мен маңызы

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 22 бет
Таңдаулыға:

КІРІСПЕ
Несие ақша сияқты тарихи экономикалық дәреже болып табылады. Кредит
деген сөз, қарыз несие деген сенемін деген мағына береді. Ол экономикалық
дәреже ретінде әр түрлі экономикалық қоғамдарда қызмет етеді. Ол тауар
өндірісінің пайда болған кезінен байлап қарайтын формада: бай және кедей
қоғамдарда көрінеді. Несие қатынастары ақша қатынастары сияқты үнемі даму
үстінде болады.
Несие — нарықтық экономиканың тiрегi ретiнде экономикалық дамудың
ажырамас элементiн бiлдiредi. Оны барлық шаруашылық субъектiлерiмен қатар,
мемлекетте, үкіметте, сондай-ақ жеке азаматтар да пайдаланады.
Курстық жұмыстың өзектілігі: Қ.Р II-ші деңгейлі банктердің
несиелендірудің даму жолдарын талдау. Мұндай мақсатқа II-ші деңгейлі
банктердің тұтынушылық несиелендіру жөніндегі қалыптасқан көзқарастарды
және оны арттыруға бағытталған іс-шараларды жүйеге келтіру
қажеттілігінен туындап отыр.
Курстық жұмыстың мақсаты несие саясатын жүзеге асырылуын және даму
деңгейін көрсету, сонымен қатар қалыптасқан жағдайларды жақсарту жолдарын
іздестіру және банктердің несие қызметтерінің үлесін арттыру жолында
жаңа идеяларды анықтау жатады.
Курстық жұмыстың мақсаттарына орай міндеттері:
- несие операцияларының есебінің маңызын ашу;
- несие жүйесінде кәсіби қызметті жүзеге асыру үшін келісім алуды
көрсету;
Бірінші бөлімде несиенің мәні,несиенің түрлері, дамуы; екінші бөлім ТӘБ
АҚ мен КАСПИЙ БАНК АҚ несиелендіру түрлері; үшінші бөлім қазіргі кездегі
нарықтағы несиенің алатын орны және мәселелер

І НЕСИЕНІҢ МАҢЫЗЫ ЖӘНЕ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗІ

1.1 Несиенің мәні мен маңызы

Несиенің мәнін анықтаған кезде бірқатар әдістемелік принциптерді ұстану
керек, несиелердің барша түрі формалардан тәуелсіз оның мәнін көрсетуі
керек. Несие мәселесі тұтасымен алғанда несенің мәнін ашуы керек. Егер бір
мәселеде несие қайтарылмаса, онда бұл өзінің қайтарылатын қасиетін
жоғалтатының білдіетін еді.
Несиенің мәнін талдауда несиенің құрылымын, қозғалыс сатыларын, несиенің
негізін қарастырған жөн.
Несиеде өзгермейтін, тұрақты болып қалатын жәйіт – құрылым. Өзге
экномикалық категориялар сияқты несиеде бір – бірімен өзара әрекетке
түсетін бірнеше элементтен тұрады. Ондай элементтерге ең алдымен несиелік
қатанастың барлық субъектілері, сондай – ақ бұл субъектілерге несие беруші
мен қарызға алушылар жатады. Оларды бөлуге және бөлек қарастыруға болмайды.
Оларды бірге қарастырған жағдайда ғана несиенің мәнін анықтауға болады.
Несие беруші – несиелік мәміленің қарыз ұсынатын жағы. Мұны іске
асыру үшін онда ақшалай қаражаттың белгілі бір қоры болуы керек. Ол ақша
өзінікі болуы немесе басқа біреуден қарызға алған болуы да мүмкін.
Қазіргі уақытта қарызға ақша ұсынатын негізгі несие беруші – банк болып
табылады. Ол кәсіпорындардың, ұйымдардың, кеңселер мен халықтын уақытша бос
қаражаттарын шоғырландырып, оларды қарызға алушыға уақытша пайдалану үшін
несие түрінде ұсынады. Бұл ретте банктен алған несиені тек қарызға алушы
ғана емес, сондай – ақ соңғысы да меншік иесіне тартылған ресурстарды
қайтаруға міндетті. Бұл арада банк бір жағдайға несие беруші болса, екінші
жағдайда – қарыз алушы болып көрінеді.
Қарызға алушы – несиелік қатынастар жағы, несие алып, алған қарызды
қайтаруға міндетті жағы. Қарыз алушы ең бірінші қарыз алушының анкетасын
толтыру керек (2 қосымша).Қосымша ақшалай қаражатқа уақытша мұқтаждығы
туғандар қарызға ақша алушылар болып табылады. Қазіргі заман талабына сай
қарызға алушылар - кәсіпорындар, кәсіпкерлер, халық, мемлекеттер мен
банктер болуы мүмкін. Алайда, қарызға алушы қарызға алынған қаражаттын
меншік иесі болып табылмайды, өндіріс саласында, айналымда оны ол өз
қалауымен қолданады. Бұл жағдайда ол алынған ақшадан гөрі, яғни
шаруашылықта ауыспалы айналым қор таусылғаннан кейін оны іске асырып,
пайдаланғаны үшін өсімақы төлеп, қарызды артық көлемде төлейді.
Несиелік мәміледе қарызға алушы несие берушіге тәуелді, оған несие беруші
өз талаптарын қояды. Алайда, қарызға алушы мен несие беруші несие
қатынастарының толық құқықты жақтары болып табылады. Олар міндетті түрде
қатысуы керек. Және бұл жағдайда олар орындарын ауыстыруы мүмкін. Несие
беруші – қарызгер (кәсіпорындар мен халық бос қаражаттарын есеп және
дипозиттік шоттарға сақтай отырып) болуы мүмкін. Несие беруші мен қарызға
алушы өзара іс әрекеттерінде қарама – қайшылықтың бірлігі
[4, 776] .

1.2 Несиенің түрлері

Несие түрлері – бұл оның несиелерді жіктеу үшін пайдаланатын, экономикалық
ұйымдастырушылық белгілері бойынша ең детальданған сипаттамасы, яғни,
несиенің іс - тәсірибедегі нақты қосымшасы.
а) Қазақстанда несие түрлері былайша жіктеледі: несиелену объектінің
экономикалық белгілірі бойынша:
- айналым қаражатын қалыптастыруға берілетін несие;
- негізгі құрал жабдықты қалыптастыруға берілетін несие;
- ТМҚ аясында шұғыл қажеттілікке, сондай – ақ, нормативтен тыс қорлардың
аясында уақытша қажеттілікке берілетін несие;
- өндірістің маусымдық шығыны аясында берілетін несие;
- жол үстіндегі (жолдағы) есеп айырысу құжаттары аясында берілетін несие,
аккредитивтер;
- төлем несиелері;
ә) қамтамасыз етілуі бойынша:
- жылжымалы және жылжымайтын мүлікпен, ТМҚ – пен, кепілдікпен, сақтандыру
келісімшартымен толық қамтамасыз етілген;
- ішінара қамтамасыз етілген;
- қамтамасыз етілуі болмайтын банкілік .
б) қайтарылу мерзімі бойынша:
- қысқа мерзімді;
- орта мерзімді;
- ұзақ мерзімді;
в) өтелу тәртібі бойынша:
- бөліп бөліп төлеу (мерзімінің ұзарту);
- бір жолғы өтеу
- кезең сайын бір қалыпты(бір қалыпты емес) өтеу.
г) тәуелді деңгейі бойынша:
- субстандартты;
- стандартты;
- күмәнді;
- сенімді;
- cенімсіз;
- ұзартпалы.
ғ) ақылығы бойынша:
- қалыпты пайыздық мөлшерлемесі (пайыз мөлшерлемесі қалыпты);
- жоғарғы пайыздың мөлшерлемесі (пайыз мөлшерлемесі жоғары);
- төмен пайыздың мөлшерлемесі (пайыз мөлшерлемесі төмен);
- пайызсыз.
д) салалық бағыты бойынша:
- сауда - саттық несиесі;
- өнеркәсіп несиесі;
- ауыл шаруашылық несиесі;
- құрылыс несиесі;
ж) ашылатын шот түрлері бойынша:
- жай ссудалық шот бойынша несие;
- арнайы ссуда шоты бойынша несие;
- контокорренттік шот бойынша несие;
- овердрафт бойынша несие;
- несие желісі бойынша несие.
Несиенің айрықша түріне жылдам сатылатын жылжымалы мүлікпен немесе құқықпен
қамтамасыз етілген, қысқа мерзімді әрі сауда мөлшері бойынша тіркелетін
ломбардтық несие жатады.
Ломбардтық несие - негізгі әр алуан түрлеріне құнды қағаз
кепілдігімен, тауар кепілдігімен, талап кепілдігімен (жинақ ақша салымы,
сақтандыру келісімшарты, ипотека және т.б.) берілетін несиелер жатады.
Қарыз алушы ломбардтық несиені өз қалауынша, шектеусіз пайдалана алады.
Жаңартпалы несие - ( ағылшынша revolve – айналыста болу, кезең сайын
ауысып отыру) – сауда капиталының ұлттық және әлемдік нарықтарында
қолданылатын жаңғыртпалы несие. Ол белгіленген берешек лимиті шегінде және
өтеу мерзімі шегінде несие келісіміне қатысушы елдер арасында қосымша
келісімсөзсіз автоматты түрде беріледі.
Овердрафт - (ағымдағы банк шотының келісімшарты аясинда несиелеу)
несие ұйымының шот иесіне, оның ағымдағы банк шотына қойылатын талап
ақшалай қаражат болмаса, шот иесінің несие берушінің алдында пайда болған
берешегінің түскен қаражаттың есебінен кейін оған өтеуін қарастыратын
келісімшарт шегіне беріледі.
Коммерциялық несие. Несиенің басқа формаларына қарағанда коммерциялық
несие олардан бұрын пайда болды. Оны бір шаруашылық жүргізуші субъекті
екіншісіне сатылған тауарлар мен қызмет көрсетулер үшін төлем мерзімін
ұзартумен береді. Осы несие формасының объектісіне өнеркәсіп және сауда
капиталының бірігу нәтижесін білдіретін тауар капиталы жатады. Коммерциялық
несие тауарларды өндіру мен өткізу процесінен тікелей пайда болады. Ол
тауарлақ формада беріледі және оның пайдалану шегі болады. Ең алдымен оның
мөлшері шектеулі болады, өйткені әрбір кәсіпкер, әрбір өзге субъект
коммерциялық несиені өзінің
ақшалай капиталының шегінде ғана бере алады.Коммерциялық несиені тиісті
тауарларды сатып алған кәсіпорындар ғана пайдалана алады.
Банк несиесі. Нарықтық экономикада несиенің негізгі формасы банк
несиесі. Бұл жағдайда несие қатынасының объектісіне сауданы ақшалай
қаражатпен беру процесі жатады. Мұндай несие уақытша қаржылай көмекке
мұқтаж мамандандырылған қаржы несие ұйымдарына, көбінесе банктерге, қарыз
алушы кәсіпорындарға, ұйымдарға, халыққа, мемлекеттерге беріледі.
Банк несиесінің бірінші ерекшелігі – банк өз қарыз алушыларына несиені
өзінің капиталынан ғана емес, сонымен бірге, тартылған ресурстардан да
береді. Қазақстан банктерінің несие ресурстарындағы өзіндік капиталының
үлесі шамамен алғанда 18-20% - ті құрайды, ал, қалғаны – тартылған
ресурстар (депозиттер, банкаралық қарыз ақшалар) [7,139 б].

1.3 Несиенің дамуы және қағидалары

Соңғы жылдары экономиканы комплексті реформалау арқасында Қазақстанның
қаржы секторы ТМД елдерінің қаржы жүйесінің ішіндегі жоғары дамыған және
ашық болып табылады. Қазіргі кезде қаржы секторын дамыту концепциясы жүзеге
асырылып келеді.Оның мақсаты әлемдік, сонымен қатар ЕС стандарттарын
енгізу.Сонымен қатар тәуелсіз және тиімді қаржылық қадағалау жүйесі жүзеге
асырылуда, ТМД елдерінің арасында жалғыз Орталық Банк жасалған.Оның жұмысы
Орталық Банктің классикалық қызметтеріне бағытталған.
Орталық Банктің негізгі мақсаты баға тұрақтылығын қамтамасыз ету.Оған жету
үшін Орталық Банк келесі мәселелерді шешеді: мемлекеттің ақша-несие
саясатын дайындау және жүргізу, валюталық реттеу мен бақылау жасау, төлем
жүйесінің жұмысын жасауын қамтамасыз ету, тұрақты қаржы жүйесін қамтамасыз
етуге жағдай жасау.
Орталық Банктің негізгі мақсатарының ішінде ақша-несие саясатын халықаралық
стандартарға жақындату қарастырылған, бұл үшін Орталық Банк нарықтық пайыз
мөлшерлемесін қадағалап отырады.Ақша-несие саясатының операциялық негізді
жетілдіру жұмыстары және ақша-несие саясатының тәсілдері мен құралдарын
оптималдау, трансмиссиондық механизм моделін құрастыру және инфляциялық
таргеттау принципіне өтуге дайындақты жалғастырады.
Келер жылдары экономика қызып кету қаупі , мемлекеттік бюджет шығындарының
өсуі ақша-несие саясатының қатандауына әкелуі мүмкін. Несие саясатының
басқа негізгі мақсаты капитал қозғалысымен байланысты тәуекелді реттеуді
жаңадан қарауы мен 2007ж 1 қаңтарынан бастап валюталық режимнің толық
либерализациясына жету болып келеді.
Валюталық режимін либерализациясын реттеудің негізгі мақсаты 2007ж бастап
валюталық операцияларды жүргізуге шек қою мен ұлттық валютаның толық
конвертациялану принципіне көшу үшін жағдай жасау.Бұл үшін келесі
жұмыстарды жасау қажет.Біріншіден, валюталық операцияларды жүргізу
барысында тәуекелді хеджирлау құралдарын қолдану үшін жағдай
жасау.Екіншіден, несие саясатының мақсаттары мен сыртқы шоктарды реттеу
үшін шетел валютасына сұраныс пен ұсынысты реттеу құралдарын
жақсарту.Үшіншіден, реттеудің халықаралық принцптері мен қаржылық
мекемелердің валюталық операцияларын қадағалауды қамтамасыз ету.
Орталық Банк “қалқып жүретін айырбас бағамы’’ саясатын жалғастырады.Валюта
бағамының қысқа мерзімді және спекулятивті тербелістерін женілдету
мақсатында ғана валюта бағамының қалыптасуына әсер етеді.
Орталық Банк интегралды қоғамдастықтар шегінде, ЕврАзЭС пен ТМД сияқты,
төлем жүйесі мен басқа қаржылық интеграциялау бағытында жұмыстарын
жалғастырады, сонымен қатар Бірыңғай Экономикалық Кеңістікті қалыптастыру
мақсатында мемлекет және ведомствоаралық топтардың жұмысына араласуды
ойлайды. Ақша-несие құралдарының көмегімен мемлекет бос ақша ұсынысына әсер
етеді және ссудалық капиталдың бағасын өзгертеді.Осылай ол несие сұранысына
және оның үй шаруашылықтарында қолданылуын реттейді.
Мемлекеттің экономикалық саясаты монетарлы деп аталады, негізінен ақша-
несие тәсілдерін қолданады.
Көптеген нарықтық экономикасы бар елдерде ққазіргі кезде ЭМР-де қолданатын
ақша-несие құралдарын Орталық банк, ал Қазақстанда – Ұлттық банк
қолданады.Оның мемлекетте ақша эмиссиясын жасауға монополиялық құқығы бар.
Несиелі қатынастар сферасында Орталық банктен басқа институттар жұмыс
істейді: мемлекеттік банктер және арнайы функциялы органдар, Қаржы
министлігі және қаржы органдары. Олар несие операцияларына қатысады, бірақ
ақша айналысын және мемлекеттегі жеке ссудалық капиталдың қозғалысын
реттемейді, оларға әсер ете алмайды.

ІІ НАРЫҚТЫҚ ҚАТЫНАСТАРДАҒЫ ҚҰРУДАҒЫ НЕСИЕЛІК ОПЕРАЦИЯЛАРДЫ ТАЛДАУ

2.1 ТӘБ АҚ несиелендіру түрлері
ТҰРАН ӘЛЕМ Банкінің тұтынушылық несиелендіру бағдарламалары – бұл сіздің
проблемаларыңызды шешудің ыңғайлы жолы және халықтың тұтыну тауарларын
несиеге алу, әртүрлі қызметтердің ақысын төлеу, тұрғын үй, автокөлік және –
өзге де құралдарды сатып алу үшін қажетті соманы оперативті түрде беру. Бұл
үшін банкке көп құжат өткізудің қажеті жоқ, берілген құжаттар мұқият
қаралған соң әрбір клиенттің өтініші бойынша шешім қабылданады. ТӘБ
тұтынушылық несиелері – бұл ұзақ уақыт бойы ақша жинамай-ақ, өзіңіздің
қалаған затыңызға жылдам қол жеткізуге мүмкіндік беретін қолайлы ұсыныс.

Қызмет көрсетудің артықшылықтары:

• Қаржыландыру құнының төмендігі. Банк кешенді несиелендірудің әртүрлі
схемаларын пайдалана отырып, клиенттердің пайыздық шығындарын тиімді
жасауға ықпал етеді.
• Пайыздық мөлшерлемелерді төмендету мүмкіндігі. Несие операциялары
бойынша мөлшерлемелер рынок жағдайындағы өзгерістерге сәйкес
белгіленеді және түзетіледі, сондай-ақ банк пен клиенттер арасындағы
ынтымақтастықтың берік орнауына қарай төмендетілуі мүмкін.
• Несиелендіру мерзімін ұзарту мүмкіндігі. Несие желілері аясында
жобаларды қаржыландыру тек төмен пайыздық мөлшерлемелерді қолдануға
ғана емес, сондай-ақ несиелендіру мерзімін 3 жылдан 5 жылға дейін
ұзартуға мүмкіндік береді. Несие алуға берілген өтініштер жедел түрде
қаралады. Банк қызмет көрсету сапасын жақсарту үшін бар күшін салады,
осының нәтижесінде жобаны сараптау жұмыстары тез арада жүзеге
асырылады.
• Несие алуға берілген өтініштер жедел түрде қаралады. Банк қызмет
көрсету сапасын жақсарту үшін бар күшін салады, осының нәтижесінде
жобаны сараптау жұмыстары тез арада жүзеге асырылады.
• Аймақтарды қаржыландыру. Біздің банкіміздің қызметтерін Республиканың
барлық облыс орталықтарында пайдалануға болады. Банктің бүкіл
Қазақстан бойынша тармақталған аймақтық филиалдары мен есеп айырысу-
кассалық бөлімдері (ЕКБ), сондай-ақ шет елдерде де бірқатар
өкілдіктері бар.

ТӘБ АҚ несиелендірудің келесі түрлерін ұсынады:

Ипотекалық несиелендіру

Ипотекалық несиелендіру-сіздің отбасыңыздың беріктігінің кепілі. Элитті
тұрғын үйге, екінші деңгейлі рыноктан жылжымайтын мүлікке ие болу, тұрғын
үй құрылысына қатысу үлесі, сондай-ақ, коммерциялық жылжымайтын мүлікке,
табысты растайтын құжатсыз несие алуға, т.б. қызметтердің кең ауқымды
түрлеріне ие болу.

"Любимая"несие желісі!"

ТӘБ-нің өз уақыты мен жайлылықты бағалайтын клиенттеріне арналған
Любимая"несие желісі" жаңа бағдарламасын ұсынады. Сіз бұл несие желісін аша
отырып, бір жолғы несиелеуге қарағанда көптеген артықшылықтарды пайдалана
аласыз.

Автонесиелеу

ТӘБ жаңа және тиімді үлгідегі автонесиелендіруді алыңыз!
Алғашқы жарна 15 пайыздан басталады, сондай-ақ, аз мөлшерде құжаттар, несие
бойынша тамаша мөлшерлеме, несиелендіру мерзімі 5 жылға дейін, несиені
айыппұлсыз мерзімінен бұрын жедел өтеу (6 айдан кейін), кең филиалды жүйе
және сіздің жүргізушілік стажыңызды талап етпейміз – осының бәрі ТӘБ-нің
авто несиелендіруі.

Әмбебап Факультеті
Әлемнің кез-келген еліндегі оқу орны сенікі! Әмбебап факультет несие оқу
бағдарламасын ұсынамыз, Бакалавр Маман және Магистр бағдарламалары
бойынша білім алу.

Жедел желі

ТӘБ жедел несиелендірудің әр алуан бағдарламаларын ұсынады, олар Сізге
жаңа жиһаз, немесе тұрмыстық техниканы сатып алуға, ЖОО-да оқу ақысын
төлеуге, көптеген салтанатты шараларды және тағы басқа мүмкіндіктерді
береді.
Экспресс линия - несиелендірудің бір бағдарламасындағы үш артықшылық.
• бірінші артықшылығы:
Сізге 3 айдан 5 жылға дейінгі мерзімге несие желісі ашылады
• екінші артықшылығы:
Экспресс линия несиелеу лимиті аясында несиенің әрекет ету
кезеңінде де жаңғыртылатын несие болып табылады
• үшінші артықшылығы:
кепілзатты ұсыну талап етілмейді
Экспресс зарплатная - бұл несиелеу бағдарламасы БТА Банкі арқылы
жалақы алатын тұлғалар үшін әзірленген
• бұл бағдарламаның негізгі артықшылығы - клиенттерді жеңілдікті
пайыздық ставкалар бойынша несиелеу
Экспресс альтернативная - бағдарламаның артықшылығы – несиелеу
шарттарын таңдауға мүмкіндік береді.
• осы несиелеу бағдарламасының негізгі артықшылығы - несие бойынша
клиентке ұсынылатын банктік шотты жүргізу комиссиясы бар төмендетілген
пайыздық ставканың ұсынылуы
Пенсионный жедел несиесі - несиелеу бағдарламасы Қамқор карточкасы
арқылы зейнетақы төлемдерін алатын банк клиенттері үшін жасалған:
• бұл бағдарламаның негізгі артықшылығы – зейнеткерге жеңілдікті
жағдайда несие рәсімдеу мүмкіндігі
Экспресс линия - несиелеудің бір бағдарламасындағы үш артықшылық.
• бірінші артықшылығы:
Сізге 3 айдан 5 ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.