Мемлекеттік қаржыны қалыптастыруда салықтың рөлі

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 34 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ

КІРІСПЕ: 1 АЙМАҚТЫҚ ЭКОНОМИКАДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК ҚАРЖЫНЫҢ РӨЛІ

4: 7

КІРІСПЕ: 1. 1 Экономикадағы мемлекеттік қаржының орны

4: 7

КІРІСПЕ: 1. 2 Мемлекет қаржыінің табысы мен шығындарының құрлымы мен құрамы

4: 10

КІРІСПЕ: 1. 3 Мемлекеттік қаржыны қалыптастыруда салықтың рөлі

4: 12

КІРІСПЕ: 2 АҚМОЛА ОБЛЫСЫ БОЙЫНША ЭКОНОМИКАЛЫҚ МӘСЕЛЕЛЕР МЕН ЖАҒДАЙЛАРДЫҢ ЖҰМЫСЫН ТАЛДАУ

4: 16

КІРІСПЕ: 2. 1 Облыс бойынша кірістер мен салық түсімдерін талдау

4: 16

КІРІСПЕ: 2. 2 Ақмола облысы бойынша жергілікті қаржының кірісі мен салықтық түсімдерін талдау

4: 19

КІРІСПЕ: 2. 3 Ақмола облысы бойынша акциздерді әкімшелендіру жағдайы

4: 22

КІРІСПЕ: 3 АҚМОЛА ОБЛЫСЫ ЗЕРЕНДІ АУДАНЫ ЭКОНОМИКАЛЫҚ ДАМУЫН ЖЕТІЛДІРУ ЖОЛДАРЫ

4: 26

КІРІСПЕ: 3. 1 Зеренді ауданының 2011 - 2013 жылдардағы әлеуметтік - экономикалық дамудың негізгі көрсеткіштері болжамы

4: 26

КІРІСПЕ: 3. 2 Зеренді ауданы бюджетінің табысын жетілдіру жолдары

4: 28

КІРІСПЕ: ҚОРЫТЫНДЫ

4: 33

КІРІСПЕ: ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

4: 35

КІРІСПЕ

Курстық жұмыстың өзектілігі. 90-шы жылдардың басынын бастап Қазақстан республикасында өтіліп жатқан экономикалық және саяси реформалар мемлекеттік қаржы саласын, әсіресе, қаржылық жүйені қозғамай өту мүмкін болмады. Мемлекеттік бюджет мемлекеттің ресурстарды шығындау және жұмылдыру құралы бола отырып, саяси үкіметке экономикаға, оның құрылымдық қайта құруын қаржыландыруға мүмкіндік береді және тұрмысы нашар халыққа әлеуметтк қолдауды қамтамасыз етеді, экономиканың басымдық секторларын дамытуды ынталандырады.

Таңдаулы үкіметтің экономикалық саясатын іске асыруда мемлекеттік реттеу кез келген қазіргы қоғамдық экономикалық құрылымдарды дамытуда және қалыптастыруда жетекші етуші және анықтаушы рөлін атқарады.

Мемлекетке экономикалық және әлеуметтік реттеуді іске асыруда ең маңызды механизмнің бірі- қаржылау механизм- қоғамдық қаржылау механизм. Оның басты буыны мемелекеттік бюджет болып табылады. Әсіресе, мемлекеттің қаржы делдалығын жасауда орталықтандыру және орталықсыздандырылған қордың ақшалай қаражатын қалыптастыруда әсер етіп, мемлекетік органдарға жүктелген міндеттерді орындауда мүмкіндік туғызады. Әлеуметтік - экономикалық үдерістерді мемлекеттік реттеудегі негізгі жүйе - табыстарды қайта бөлу бойынша арақатынасын құрайды.

Сол арқылы әлеуметтік бағдармаларды тарату үшін, айналадағы қоршаны ортаны сақталуын қамтамасыз ету, ғылыми - техникадық прогресті ынталандыру, қорғаныс қабілетін қолдау, өзге мемлекеттік міндеттерді орындауға жағдай туғызады. Осыған сәйкес, қаржылық арақатынасты жетілдірмей ғылыми дайындалған қаржылық саясатын жалғаспай өтілуі, қаржылық үдеріс жұйесін тиімді басқармау шаруашылық механизімін қалыпты жұмыс істеуіне жағдай туғызбайды. Нарық, мемлекетік және корпорацияның басқаруымен экономикаға көшу мемлекеттік бюджетті қайта тіреу құру, кәсіпорындар мен салалардың қаржысын, бюджет қорынан тыс жергілікті және аймақтың қаржылық арақатынасы деңгейінің жаңа блогының кенет дамуын талап етеді.

Қаржының жаңа түрі мемлекеттің ұсынысымен қоғамдау мүшелерге салық төлеушілерге қоғамдық мүлік салығының негізінде және бюджетке қөзқараста негізделеді. Аталған қөзқарас бюджетке деген нарықтың қөзқарасқа, оның қазіргі функцияларға тән қасиет.

Курстық жұмыстың мақсаты: арнайы экономикалық аймақтағы қаржыны ұйымдастыру, жүйесі мен құрылысын, мемлекеттік қаржының экономикалық мәні мен рөлін жан-жақты ашып көрсету, бюджетпен есеп айырысу есебі, бюджет туралы есеп, экономика ғылымдарының пікірін басты бағыт - бағдар ретінде ұстана білу.

Бюджет жалпы мемлекеттік тұрғыдан бөлініп немесе бекітіліп пайдалану, жұмсау үшін құрылатын қаржы қоры болып табылады. Бюджеттің қаржылық экономикасын дамытуға, халықтың материалдық әл-ауқатын және мәдени деңгейін көтеруге, басқа да мақсаттарға пайдаланады.

Мақсаты негізінде келесідей міндеттер шешілді:

- аймақтық экономикадағы қаржының рөлі жүйесінің қалыптасуын зерттеу;

- Ақмола облысы бойынша экономикалық жағдайлардың талдануын қарастыру;

- Зеренді ауданының негізгі экономикалық көреткіштерінің болжамын анықтау.

Зерттеу нысаны - Ақмола обылысы экономикалық, қаржылық түсімдерінің мен Зеренді ауданы қызметінің екі жылдық мәліметтері.

Зерттеу құралы - Қазақстан Республикасының экономиканы реттеу бағыты ретінде мемлекеттік бюджет жүйесі.

Зерттеудің теориялық және әдістемелік негізін Қазақстан Республикасының нормативтік және құқықтық актілер, Қазақстан Республикасы Үкіметінің Қаулылары, Қазақстан Республикасының Конституциясы, Қазақстан Республикасының Заңдары Қазақстан Республикасының кодекстері, қазақстандық және шетелдік ғалымдардың қарастырылып жатқан сұрақтар бойынша ғылыми еңбектері, Солтүстік Қазақстан облысы Зеренді ауданы бойынша мекемелердің статистикалық есеп мәліметтері құраған.

Мемлекеттік бюджетті ерекше игілікке жету мүмкіндігін, қажеттілікті қанағаттандыратын қоғамдық тауарларды қорғаныс сипаттағы өнім, инфрақұрылым, ғылым игілігі, мәдениеті, білім және басқару қалыптастырады.

Біздің елімзде экономикалық реформалардың оның қоғамдық қаржы жұйесінің қайта құру бағытына бағытталғанына тәуелді және мемлекеттің қаржылық саясаты уақыттың талабына жауап береді.

Жұмысымның мақсаты қоғамдық қаржы жүйесінің басты элементі, оның қалыптасуы, орындалуы және ұйымдастыруы, қаржылық үдеріс пен қаржылық жүйенің негізгі сипаты ретінде мемлекеттік бюджетке анализ жасау.

Бюджетік ықпалдың нәтижелігін көтеру теорияның қажетті өзгертулерге негізделген, оның дамыуын анықтаушы, білім факторлары, жүйенің бұл мәнге жету дәрежесіне байланысты.

Зерттеудің ғылыми жаңалығы және тәжірибелік құндылығы;

- жергілікті бюдеттің кірісін өсіруде салық төлеуде оңтайландыру мақсатында, жұмыс сапасын жақсартуға ұсыныстар берілді;

- жергілікті қауымдастықтың (муниципалды құрылымның) қаржылық дербестігін қамтамасыз ету мақсатында үш деңгейлі бюджет жүйесін елімізде құруға негіздеме жасалды;

- аймақ экономикасын дамытуда бюджет түсімдерін еселеп толтыруға нақты тұжырымдар мен ұсыныстар қарастырылған;

- салық төлеушілерге оңтайлы озық технологиялық принципімен жұмыс істеуді аяқтауды туралы ұсыныс жасалған.

Курстық жұмыс құрылымы кіріспеден, негізгі тараудан, қортындыдан, қолданылған әдебиеттер тізімінен, қосымшадан тұрады.

Кіріспеде зерттелетін тақырыптың өзектілігі, тақырыпты зерттеудің жалпы бағасы көрсетілген, мақсаттар мен тапсырмалар қойылған, теориялық және әдістемелік негіздер және зерттеу жаңашылдығы мазмұндалған, курстық жұмыстың құрылымы мен көлемі көрсетілген.

Бірінші бөлімде, Экономикадағы мемлекеттік қаржының орны, және Мемлекеттік бюджетінің табысы мен шығындарының құрылымы мен құрамы қарастырылған.

Екінші бөлімде, Қазақстан Республикасының қазіргі кездегі бюджет жағдайын талдау, және Зеренді ауданының әлеуметтік- экономикалық жағдайының талдамасы(анализі) . 2009 - 2011 жылдарда Зеренді ауданының әлеуметтік- экономикалық даму серпінінің талдамасы жасалынды.

Үшінші бөлімде, 2009-2011 жылдарға Қ. Р. экономикасында негізгі реттеуіштерді орта жедел уақыт аралығында Зеренді ауданын дамыту болжамында қолдану, және 2010-2011 жылдарға Зеренді ауданының негізгі экономикалық көрсеткіштерінің болжамы зерттелінді.

Зерттеу нәтижелері мен ұсыныстары қорытындыда қарастырылған.

1 АЙМАҚТЫҚ ЭКОНОМИКАДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК ҚАРЖЫНЫҢ РӨЛІ

1. 1 Экономикадағы мемлекеттік қаржының орны

Әртүрлі қаржы арақатынасын жалпы сипаттарымен ерекшелентін жеке салаларын ерекшелеуге болады.

Осылайша, мемлекеттің қәсіпорындар, ұйымдар мекемелер халықтармен өзара қарым- қатынасынан қоғамның жалпы өнім құнының бөлу аймағы ерекше қаржылық арақатынасын құрайды. Бұл арақатынасқа тән ол қатысушы мемлекет болып табылатын тарату үдесінен пайда болған қоғамдық қажеттілікті қанағаттандыру үшін тағайындалған және орталық қордың ақшалай қаражатын қолдану және қалыптастыру мен қатысты. Аталған қаржы арақатынасының жиынтығы экономикалық мазмұндағы түсінікті кұрайды. Ол мемлекеттік қаржы деп аталады [10] .

Мемлекеттік қаржы арақатынасының жиынтығы ретінде өзінді объективті сипаты бар. Оның дербес таратушы сала екендігін және оның дамуын қажет ететін орталықтандырылған ресурстарға сай қоғамдық өндіріспен объективті түрде анықталды. Экономиканы толық жұмыс істеуін қамтамасыз ету үшін барлық халықтың шаруашылықтың үздіксіз айналымын ұйымдастыруға ақшалай қаражатты орталықтандыруға қажет. Айрықша қаржының саласын жалпы бөлу сонымен қатар мемлекеттік функциялар мен табиғат пен байланысты. Мемлекетке басымдық саланы қаржыландыру үшін, барлық қоғамның көлемде әлеуметтік -мәдени іс -шараларды өткізу - үшін айналымдық сипаттағы міндеттерді орындауға, мемлекеттік басқарудағы жалпы жиындарды өтеуге орталықтандырылған қаражат керек.

Осылайша мемлекеттің қаржыі адамдардың субъекті талабы емес, керісінше объективті қажеттілік, мемлекетің табиғаты мен функцияларының кең ұдайы өндірілу қажеттілігіне байланысты.

Қазіргі кезеңде орталықтандырлған қаржы ресурстары экономикасы дамыту мемлекетке қажетті қарқын мен қоғамдық өндіріс үйлесімімен қамтамасуетеді және аумақтық және салаық құрылымдарын қалыптастыруға қол жеткізу, экономика саласын дамытудағы алғашқы кезектегі бағдарламалар үшін қажетті көлемдегі қаражатты қалыптастыру, ірі әлеуметтік қайта құруды өткізу. Орталықтандырылған ақшалай қаражат пен қаржыландыру араында әлеуметтік және экономиканың шешуші даму төлемінде жиналып, мемелекеттік әлеуметтік және экономикалық саясатын тарату үшін жағдай жасайды. Экономикалық категория ретінде мемлекеттік қаржы қоғамдық қажеттілікті қанағаттандыратын және кең ұдайы өндіріс мақсатында қолданылытын мемлекеттің орталықтандырылған ақшалай қаржы қорынын жасалған қоғамдық өнім құнын бөлу эәне қайта бөлу үдерісінде мемлекет арасында және басқа да қоғамдық өндіріске қатысушылармен ақшалай арақатынасты білдіреді. Экономикалық катерия ретінде мемлекеттік қаржы қаржы категориясына сәйкес келетін бөліп тұратын және бақылау міндеттерін атқарады. Берілген функциялардың іс- әрекеті қарастырылған айырықша қаржының арақатынасы арқылы анықталады [11] .

Қаржы экономикаға қаржылық механизм арқылы жер етеді. Осыдан қаржылық экономикаға жер етуші құрал ретінде ролі байқалады. Қаржылық механизм мемлекеттің орталықтандырылған ақшалай қаржысы қорын қолдану және білім әдіс- тәсілдерімен формаларының жиынтығы.

Экономиканы реттеу бекіткен мөлшер санының орталықтандырылған ақшалай қаржысы, оның жасалу әдісімен формалары және қолданылу регламенттері, қаржыте қолдану үдерісінде қаржы ресурстарын қайта бөлу арқылы іске асады.

Қаржылық арақатынас жиынтығы ретінде мемлекеттік қаржыға тән қаржы категориясын ерекшелеп атауға болады. Қаржының арақатынас болу сипаты бар, әрқашан ақшалй формада, мақсаты ақшалай қордың қолданылуы және қалыптастуы арқылы іске асады. Сонымен қатар қаржыны арақатынасқа белгілі бір ерекшелік тән, бірақ ол жалпы қаржы сипаты шекарасынын шықпайды.

Мемлекеттік қаржы айрықша сала ретінде құнын төлеуде келесі сипаттарды білдіреді:мемлекеттік қоғамдық өнім құнының оңашалауына байланысты және оның қоғамдық қажеттілікті қанағаттандыру үшін экономикалық ерекше бөлу формасын білдіреді.

Қызмет көрсету құны, өндірістік емес сфераның қаржысы және өндірістік қолдану құнымен үдерісін жасау, материалдың өндіріс қаржысын ерекше қоғам іскерлігі ортасында, экономика секторы, шекара, халық шаруашылығы саласы арасындағы құнды қайта бөлуге арналған;

Материалдың өндірісте және өндірістік емес сферада қаржы арақатынасы тауарлық қаржымен тығыз байланысты.

Кез келген экономика категория ретінде мемлкеттік қаржы өндірістің арақатынас білдіріп, өған тән материалдық-заттық ролі бар. Қаржылық арақатынас мемлекеттің орталықтандырылған ақшалай қаржы қорында, қаржылық қорда іске асады.

Нәтижесінде, қоғамда болып жатқан бұл экономикадық үдерістер мемлекеттік қолданылатын ақшалай қарысы мен жұмылдырылған ағында тұлғаланады. Қаржылық -қор халықтты әлеуметтік мәдени қызмет көрсету корғаныс және басқару, мемлекетке кеңейтілген ұдайы өндіріс бойынша қажеттілікті қанағаттандыру үшін түскен белгілі қаржы төлеу сатысынан өткен ұлттық табыспен қоғамдық өнім қозғалысның объективті байланысының экономикалық формасы. Қаржылық қорды қолдану мен қалыптастыру, бөлу және қайта бөлумен байланысты қозғалыс үдерісінің құнын білдіреді. Қоғамдау өндірісте мемлекеттік қаржыің ролі ең бірінші, оның көмегімен мемлекеттік қаржыны ұлттық табысты 30% бөліп және қайта бөлумен 10-15% -дейін жалпы ұлттық табыс арқылы анықталады. Ол ақшалай қаржыны әртүрлі қамту шаруашылық саласы, өндіріс секторы, қоғамдық іскерлік ортасы, елдің шекарасы мен аданның экономикасы арқылы бөледі. Мемлекеттік қаржы бүкіл халықшаруашылығы қаржыі ретінде экономика белменді жер етеді. Мемлекеттік қаржы материалдық өндіріс саласында оның өсу ынталандырмасы ретінде үлкен рол ойнайды. Қаржы қаражаты жеке кәсіпорынмен қоғамдық бүкіл халықтың шаруашылық қордың айналымын қамтамасыз етуге қолданылады. Капиталды жұмсалым мен жер етуші айналым каржысы мен жаңадан келген кәсіпорындарды қаржылық қаржыландырумен операциялық қамтамасыз ету және басқа жиындар қаржыға жекекәсіпорындарда жеке айналым қорына қосылып, оның ұздіксіз және беректілігіне жағдай туғызады. Өндірістік емес салада қаржылық қаржыландыру оның алдағы уақытта дамуына және қызмет етуіне негіз болып табылады. Бұл сфералардағы ұйымдар мен мекемелердің негізгі бөлігі өзінің кіріс негізі болғандықтан қаржының қаржыландыруда болып табылады [16] .

Ағарту, денсаулық әулеметтік қамсамасызеті, ғылым, мәдениет және өнерге кеткен мемлекет шығымы жалпы мемлекет көлемінде әлеуметтік - мәдени іс -шараларды өткізу қаржыландыру базасыз мүмкін емес. Өндірістік емес саладағы ұтымды құрылым қалыптастыруда қаржының үлкен маңызы бар. Өндірістік емес саланың қызмет етуіні қаржы ресурстарымен қамтамасыз ету, мемлекетке қаржы арқылы тұтыну қорының түткілікті мөлшерін қалыптастыра алады, және оны қолданылуға аймақтың үйлесіміне әсер етеді.

Экономикада тауарлы-ақша қатынас болғандықтан экономикалық пропорциялар екі формада көрініс табады, яғни натуралды-заттық және құндық (ақшалай ) . Натуралды-заттық форма қоғамдық өндірістің құрылымдық бөлімдері арасында материалды-техниклық құралдарды бөлуі мен оларды жұмыс күшімен қамтуды, ал құндық форма ақшалай қаражаттарды бөлудің пропорцияларын анықтауды қарастырады.

Ішкі өнім бөлудің ақшалай формасының біршама дербестік болуының салдарынан қоғамдық өндірістің құндық құрылымын реттейтін мүмкіншілік болады және ол қажетті экономикалық нәтижеге жеткізеді. Құндылық құралдарды (қаржы, қаржы, несие және т. б) пайдалану мемлекетке қоғамдық өндірістің құрлымын жетілдіру мен экономикалық процестердің тиімділігін жоғарлатуға мүмкіндік береді.

Реттеу құралы ретінде мемлекеттік қаржы экономиканың салалық және аумақтық пропорцияларын жетілдіруде, өндірірістен тыс салалардың дамуын реттеуде, қаржы ресурстарын жалпы мүддеге сәйкес қайта бөлуде пайдаланады. Ол еңбек ақша және материалды ресурстарды пайдалануын ынталандыру, экономиканың барлық тізбектерінде жүйелі бақылауды іске асыру мен басқа да әлеуметтік-экономикалық мақсаттарды шешуге мүмкіншілік береді. Экономиканы басқарудың белсенді құралы ретінде мемлекеттік қаржыны айтуға болады, себебі қаржы нгізі-қаржылық қатынастар қоғамдық өндіріс дамуы мен оның тиімділігін жоғарлату мүдделерінің алуан-алуан бағытында пайдаланады.

Мемлекеттік қаржыны-экономиканы басқару құралы ретінде сипаттай отырып, бұл құралдың рөлі обьективті алдын ала анықталғанын айрықша айту қажет. Оған дәлел, біріншіден, экономикалық байланыстарды жалпы реттеу нәтижесінде қаржылық қатынастарды негізгі қаржы құжат арқылы формада пайдалану, екіншіден, мемлекеттік қаржының бөлу табиғаты негізінде оны қоғамдық өндіріске әсер ететін маңызды экономикалық құрал ретінде пайдалану. Қаржының мәні мен рөлі оның экономикалық құрал ретіндегі ерекшелігімен дәлелденеді, яғни ол қоғамдық өнім бөлу саласының кең пайдаланатын құндық құралы болып табылады [21] .

1. 2 Мемлекет қаржыінің табысы мен шығындарының құрлымы мен құрамы

Қаржының жұмыс істеуі, мемлекеттің орталықтандырылған ақшалай қаржы қорының қолданылуы мен қалыптасуымен байланысты, ерекше экономикалық формалар - қаржы табысы мен шығындары арқылы жүзеге асады. Олар ерекше құнын бөлу кезендерін бейнелейді. Бұл категориялардың екеуіде қаржы секілді обьективті және ерекше қоғамдық мақсаты бар: табыстармемлекетке қажетті ақшалай қаржымен камтамасыз етеді, шығындар жалпы мемлекеттік қажеттілікке сәйкес орталықтандырылған қор бөледі. Табыс пен шығын құрлымы мен, құрамы. Нақты әлеуметтік - экономикалық, тарихи жағдайларда іске асатын мемлекеттік салық пен қаржылық саясатын іске асыру бағытына байланысты. Осыған орай мемлекет белгілі бір жағдайда табысты қалыптастыру формаларымен әдістерін және шығындарды іске асырудың тиімді жақтарын қолданады. Табыстар мен шығындардың нақты топтары мен тізімі қаржылық жүктелім арқылы анықталады. Қаржылық жіктелім -мемлекеттік қаржы органдарының барлық қаржылық іскерлігі негізіне салынған, біріңғай әрекет бойынша қаржы шығыны мен табыстарының жүйеленген тобы [46] .

Қаржылық жүктелім қаржының жоспары мен, мемлекеттің экономикалық және әлеуметтік даму бағдарламасымен жағдайымен министірліктің қаржы жоспарымен ұйымдар мен мекемелердің тізімдемесімен тығыз байланысты, жиынтық смета мен жоспардағы жеке сметалар мен қаржы жоспарларын біріктіріп жиынтық смета мен қаржылық қол арасындағы байланыспен қамтамасыз етеді.

1996 жылға дейін қаржылық жіктелім келесі құрылымның бөлімдеріне бөлінген: бөлім, параграф, мақала, тарау.

Бірақ көп уақыттан бері қолданып кележатқан жіктелім қазіргі қаржылық қаржы бақылауы мен есепке алу талаьына, сонымен қатар қаржылық үдерісті іске асырудан артта қалды. Сондықтан, 1996 жылы халқаралық стандартқа сай жаңа сына ауыстырылды. Табыстар төрт бөлік бойынша жіктеледі: біліктілік, жіктелім, жіктеме, ерекшілік.

Біліктілікке салық түсімі; салықтық емес түсімі: операциядан түске капитал табысымен ресми транферттерген түскен; мемлекеттік инвестицияларды сату және қарыздарды төлеу: жалпы қаржыландыру жатады. Қалған бөліктер - табыс негізін нақтылау тәртібін белгілейді. Мысалы, салық түсімдерінде жүктелім (класс) . Салық тобын жіктеме (педкласс) салық түрі, ерекшелік (специфика) нақты там төлеушінің немесе салық нысаны білідреді.

Шығындарда функциялық және экономикалық жіктеме қарастырылған. Функционалдық жіктемеге сай шығын алты бқлікке бөлінген:

Функционалдық топ, функция, функция ішіндей функция, мекеме, бағдарлама, бағдарлама ішіндегі бағдарлама, 15 топ, 11 фунция, 99 функция, ішіндей функция, 696 мекеме, 99 бағдарлама және 99 бағдарлама ішіндей бағдарлама қарастырылған. Функциналдығ жікете іскерліктік түрүнің толық сипаттамасын, қаржының арақатынас қатысушыларымен іс - шараларын білдіреді.

Экономикалық жіктеменің шығыны экономиканың сипаты бойынша төрт бөлік бойынша бөлінеді: біліктілік, жікетлім, жіктелім ішінде жіктелім, өзгешелік. Бұл категорияға ағымдағы шығын капиталдық шығын, несие беру, қаржыландыру жатады. Жікетеме, жіктеме ішіндегі жіктеме және өзгешелік шығын сипаты мен тағайындалды анықтайды. Мысалы, ағындағы шығында, тауармен қызмет үшін шығын қызметшілермен жұмысшылардың еңбек ақысы, қызметкерлермен жұмысшылардың негізгі еңбек ақылары.

Қаржылық жіктелім автоматтандыру құрамын қолданып басқаруда үлкен жылдамдыққа жету үшін шығындармен кірістерді жан -жақты, нақты жүйелеуге мүмкіндік туғызады.

Қаржыны кұру қағидаттары (принциптері) .

Мемлекеттік қаржы бірлік, толықтық, нақтылық жариаласын.

Бірлік қағидаты - қаржының жүйесін орталықтандырылған ұйымдарстырылған -экономикалық дәрежесін білдіреді. Бірлік қағидаты СССР кезінде қаржы жүйесінде көп көрініс тапты. Казіргі уақытта жергілікті үкмет басшыларының жеке дербес билігі және қаржы ресурстарымен билік жүргізеді алу құқығы болғандықтан бұл принцип әлсіреп қалды. Бірлік мемлекетте бірінғай қаржылық жүйенің, мемлекеттік табысының жалпы жүйесі, еліміздің шекарасында жер етуші бір түлғай құжаттар қаржысында мемлекеттің шығын біркелігі, қаржылық жіктелім барекендігін білдіреді. Бүл принцип әдіснамалық бірінғайлығын және қаржылық жоспарлау ұйымдастыру, оның әлеуметтік- экономикалық жағдайымен байланыстығын кепілдік береді. Қаржы бірінғайлығы принципінің міндеті параламентің қаржыны қаржының қозғалысын тиімді бақылауды орнату болып табылады.

2) толықтық принципі қаржытегі барлық қаржы операцияларының, олардан жиналған табыспен өндірімен жиындарды білдіреді.

Мұндай қаржының құрылуында барлық баптар бойынша мемлекеттің кірістері мен шығындары еспеке алынады. Біздің іс- тәжірибемізде бұл принцип қозғалмайды, өйткені қазіргі кезде қаржыны шығындармен қиындатпай, сондықтан соңғы кездері мемелекет қаржы қорынан тыс қаражат бөлінді: зейнетақылық, әлеуметтік сақтандыру, жол, халықтың жұмыспен қамтамасушылығының жәрдемі.

3) Нақтылық принципі қаржы сол жікшілімін жою және алдын алуға қажет. Ол қаржыте мемлекетің қаржы операцияларының шындығын, қаржылық тағайымдауды орындауға бекіткен ақша мөлшері негізінде қарастырады. Нақтылық қаржылық резервті бекіту мен даму бағдарласымен көрсеткіш негізіндегі шығындарға бағытталған және барлық табыс бастауы есебімен анықталады.

4) Жариялық принципі - қоғамдық құрам мен құрылыммен танысуға мөрдегі берілген қаржы шығыны мен табысын жариялауға, тапшылық мөлшерімен оның орнын толтыру әдісі (шығындарды қысқарту, кірістерді көбейту, қарыз алу, ақша эмиссиясы) талабын білідреді [27] .

Мемлекеттік қаржының экономикалық маңызы жалпы қаржы қасиеттерімен сипатталады, яғни экономикалық маңызды әлпеттейтін әдіс жалпы қаржы мен оның тізбектерінде біртиптік функцияларға сәйкес. Сондықтан, мемлекеттік қаржы, барлық қаржы жүйесі секілді бөлу және бақылау функцияларын атқарады. Сонымен қатар, «қаржы » категориясына қарағанда қаржы ерекше категория, оған келесі негізгі функциялар атқаруы тәнті:

- ұлттық табысты қайта бөлу;

- әлуметтік саясаты қаржымен қамтамасыз ету;

- экономиканы реттеу мен ынталандыру;

- ақша қаражаттарының орталықтандырылған қорын қалыптастыру мен пайдалануын бақылау.

Ұлттық табыс пен жалпы ішкі өнімдердің құндық бөліс құралы ретінде мемлекеттік қаржы осы функция арқылы өзінің экономикалық маңызын тікелей әлпеттейді. Бөліс функция арқылы мемлекет ауқымында ақша қаражаттарының орталықтандыру мен оны жалпы мемлекеттік мұқтаждықты қанағаттандыруға пайдалану іске асырылады. Ал бақылау функциясы мемлекет тарапынан уақытында және толық қаржы ресурстар түсуі, орталықтандырылған қаражаттар бөлуіндегі пропорциялар жағдайы, сол қаражаттар үнемді және тиімді пайдалану жөнінде мән береді.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.