Dekanat деректер қорының үлгілерін құру

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 25 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ 3
1.АНАЛИТИКАЛЫҚ ШОЛУ ЖӘНЕ МІНДЕТТЕР 5
2.ДЕРЕКТЕР ҚОРЫНЫҢ ЖОБАЛАУ КЕЗЕҢДЕРІ 6
2.1. Реляциондық үлгі құру 6
3.АҚПАРАТПЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ 9
3.1 Жалпы мағлұматтар 9
3.2 Функционалдық тағайындалуы 9
3.3 Delphi 7.0 ортасы 9
4.ПРОГРАММАЛЫҚ ҚАМТАМАСЫЗДАНДЫРУ 10
4.1 Кіріс мәліметтер 11
4.2 Шығыс мәліметтер 19
ҚОРЫТЫНДЫ 25
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 26
ҚОСЫМША 27

КІРІСПЕ

Ғылыми прогресс - білімнің жоғарылауымен және ақпарат көлемінің көп
болуымен сипатталады. Мұндай кең көлемдегі ақпараттарды басқару көп қиындық
әкелері сөзсіз. ХХІ ғасыр жаңа технологияның пайда болуы, оның жедел өсуі
мұндай мәселелерді шешуге жол ашты. Оны шешудің ең тиімді жолы -
автоматтандыру. Қазіргі кезде біздің елімізде, шет елдерде де
ақпараттарды автоматтандыруды кеңінен қолданады, оларды пайдаланылу
салалары өте көп. Мұндай күрделі ақпарттарды автоматтандыру жүйелерді
реттеу функциясын және алдыға қойылған тапсырманы шешу әдісін талдау
қызметін атқарады.
Автоматтандыру – техникалық құрал-жабдықтарды, сондай-ақ энергияны,
материалды және ақпаратты алу, түрлендіру, жеткізу, пайдалану процестеріне
адамның тікелей не ішінара қатысуын босататын экономикалық материалдық
тәсілдермен басқару жүйесін пайдалану. 1
Онда:
1) технологиялық, энергетикалық, көліктік, тұрмыстық-өндірістік
процестер;
2) Күрделі агрегаттарды, кемелерді, ғарыш кемелерін, өндірістік
құрылыстар мен кешендерді жобалау;
3) Цехты, мекемені, сондай-ақ әскери құрамалар мен бөлімшелерді
ұйымдастыру, жоспарлау және басқару;
4) Ғылыми-зерттеулер, медициналық және техникалық диагностикалау
сапасын жақсарту, статистика деректерін өңдеу және есепке алу,
бағдарламалау, инженерлік есептеулердің барлығы автоматтандырылады.
Жалпы автоматтандыру - адамды материалдар, ақпараттарды жеткізу,
өңдеу, сақтау, пайдалану процестерінен босату мүмкіндігіне ие.
Автоматтандырудын арқасында адамдар үлкен фирмалардағы тауарларды,
мекемелердегі құжаттарды, банкідегі есептеулерді, темір-жол жүйесін
басқаруды, студенттердің мәліметін, сессия қортындыларын және т.б.
жүйелерді басқара алады.
Автоматтандырудың мақсаты - еңбек өнімділігі мен өнім сапасын
арттыру, жоспарлау, басқару жұмыстарын тиімділендіру, денсаулыққа зиянды
жұмыстардан адамды босату.
Автоматтандыру – ғылыми-техникалық прогрестің басты бір бағыты.
Автоматтандырудың екінші бір пайдасы: уақытты үнемдейді және де
басқаруды жеңілдетеді. Үлкен кешенді орындарды қолмен басқарудан гөрі оны
автоматтандырған әлде қайда жеңіл.
Автоматтандыру дәрежесі – автоматтандыру құралдарын пайдаланып
орындалатын операциялар мөлшерінің осы процесс операцияларының толық
мөлшеріне қатынасымен анықталатын технологиялық процестің сипаттамасы.
Әр түрлі ұйымдардың табысты жұмыс жасауы үшін ақпаратты жүйені
дамығанн талап етеді. Сонда сол деректермен автоматтандырылған жинауды,
өңдеуді және монипуляциялауды іске асырады.
Мәліметтер қоры - ақпаратты сақтауды және де мәліметтерге ыңғайлы,
тез кіруді қамтамасыз етеді. Мәліметтер қоры өзінен белгілі бір ережелерге
сай құралған деректер жиынтығын құрайды.
Мәліметтер қоры деп деректердің электрондық сақтаушысын айтады.
Оларға қатынас бір немесе бірнеше компьютерлер көмегімен іске асады.
Мәліметтер қорын басқару жүйесі деректер базасын құруға, толтыруға,
жаңартқанға, жоюға арналған программалық жабдық болып табылады.
Delphi жүйесі деректер базасын басқару жүйесі болып табылмайды, бірақ
толық МББЖ ( мәліметтер басқару жүйесі ) мүмкіндіктеріне ие. Ұсынылып
отырған Delphi құралы локальдік және тораптық деректер базасын құрып және
оның ішінде жұмыс істеуге және кез келген деректер базасымен жұмыс істей
алатын қолданба құруға мүмкіндік береді.
Бірінші тарауда жүйенің сипаттамасы және ортаға қойылатын талаптар
келтірілген. Мұнда қойылған есептің маңыздылығы, көкейтестілігі және оны
іске асыру үшін қойылатын программалық, ақпараттық және аппараттық талаптар
келтірілген.
Екінші тарау программаны дайындауға қолданылған Delphi ортасы жайлы
қысқаша мәлімет берілген. Мұнда Delphi программалау ортасы, ондағы негізгі
түсініктер және мәліметтер қорымен жұмыс істеу принциптері келтірілген.
Үшінші тарау программадағы негізгі формалардың дайындалу барысы және
олардың қолданылуы жайлы ақпарат береді.

1.АНАЛИТИКАЛЫҚ ШОЛУ ЖӘНЕ МІНДЕТТЕР

Бұл курстық жұмыстың мақсаты- деректер базасын құру және онымен
жұмыс істеу.Олардың қарым-қатынасын құрып,оларға қойылған талаптарды жүзеге
асыру. Қатынастар құру барысында “Реляциялық алгебра”- операциясын
қолдандық. Қатынастарда келесі шарттар орындалуы тиіс:
1) Атрибуттарға есім берілуі керек және олардың құрылымы біртекті
болуы тиіс.
2) Жолдың реттілігі маңызды емес.
3) Атрибуттардың реттілігі маңызды емес.
4) Қайталанатын жолдары болмауы тиіс.
Сонымен қатар біз SQL-тілін қолдануымыз керек. Бір маңызды қасиет
SQL-тілі тек “Реляциялық алгебра” оперциясында ғана істейді. Осы жұмысты
іске асыру алдында, қатынас құру схемасын сызып ақиқатқа жақын жолын
таңдадық. Оның ең тиімді жолы екі кестені қолдану болып табылады.
Деканаттың жұмысы студенттер туралы автоматтандырылған анықтаманы
жасау – еліміздегі жоғарғы оқу орындарының мыңдаған студенттер базасын
кішкентай ғана компьютерлік бағдарламаға сыйғызу десе де болады.
Университеттің әкімшілігі осыншама күрделі ақпарттарды осындай
автоматтандырылған программалық қамтама арқылы реттеп отыр.Жасалынған жоба
студенттердің қандай да бір ретпен берілген тізімінен тұрады. Жобадағы
берілген деректерді пайдаланып студент жөнінде толық мағлұматтарды алуға
болады.
Деканат жұмысын автоматтандырудағы біздің мақсатымыз - өте аз уақыт
ішінде студенттер жайлы толық, нақты мәліметтерді алу.Сонымен қатар
мәліметтер қорын пайдаланып, Delphi ортасында жұмыс жасай білу керек.

2.ДЕРЕКТЕР ҚОРЫНЫҢ ЖОБАЛАУ КЕЗЕҢДЕРІ

Деректер қорында белгілі – бір пәндік облыс туралы ақпарат көрінеді.
Пәндік аймақ (ПА) деп нақты зертеу үшін қызығушылық білдіретін нақты
әлемнің бөлігі аталады. Автоматтандырылған ақпараттық жүйелерде пәндік
аймақтың көрінісі мәліметтердің бірнеше деңгейлерінің модельдерімен
ұсынылады. Модельдердің деңгейлерінің саны ДҚБЖ – нің ерекшеліктеріне
тәуелді болады. Әрі қарай біз ДҚБЖ-ге деректер базаларын жобалаудағы
сұрақтарды қарастырамыз, құрылымдық деректер модельдерін қолдаймыз.
Модельдер логикалық және физикалық деңгейде қолданатына қарамастан,
методологиялық көзқарастан модельдердің деңгейлерін және деректер
базаларының жобалау кезеңдерін белгілеуге болады.
Dekanat деректер қорының үлгілерін құру.

2.1. Реляциондық үлгі құру

Қазіргі уақытта мәліметтер қорында реляциондық технология
қолданылады.Ол мәліметтердің оңай жолмен беріліп және оны солай қолдануға
арналған. Реляциондық мәліметтер қорында барлық мәліметтер таблицаларда
сақталынады. Мазмұндар аты таблицаның негізгі бөлігі болып орналасады,ал
атрибуттар қатар ретінде орналасады. Реляциондық үлгінің негізі оның
кілттік қатарында болып табылады. Реляциондық кілт- бұл басқа мазмұндар
таблицасынымен байланыстыратын идеал атрибут.

Реляционды схемалар

Концептуалды схема

3.АҚПАРАТПЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ

3.1 Жалпы мағлұматтар

Бұл программа Delphi тілінде жазылған. Программаны орындау үшін MS
Dos операциялық жүйесі, Microsoft Windows ХР графикалық операциялық
жүйесі және Delphi программалық пакеті қажет. Delphi 7.0 ортасында ДҚ мен
қосымшалар арасында байланыс орнату үшін ДҚ псевдонимін меншіктеуге
мүмкіндік беретін BDE Administrator программасы бар.

3.2 Функционалдық тағайындалуы

Бұл жобаның мақсаты біз секілді бастаушы программистер үшін Delphi
программасында еркін жұмыс істеп, мәліметтер базасымен толық танысуға
мүмкіндік ала аламыз.Сонымен қатар бұл Delphi программасының өндіріс
орындарында жұмыс істеу тәжірибесін жеңілдету кезінде таптырмас жоба болып
табылады.

3.3 Delphi 7.0 ортасы

Delphi 7.0 ортасы - ДҚБЖ ( деректер қорын басқару жүйесі) болып
табылмайды, бірақ ДҚБЖ мүмкіндіктерін қамтиды. Delphi 7.0 ұсынатын құралдар
локальді және клиент- серверлік ДҚ құруға, сонымен қатар кез келген ДҚ –
мен жұмыс істеуге арналған қосымша құруға мүмкіндік береді. Delphi 7.0-дің
ДҚБЖ болмауының бір себебі – оның жеке кестелер форматы жоқ және басқа ДҚБЖ
– ның кестелер форматын қолдануы. Мысалы, Oracle, dBase, Paradox (біздің
жағдайда) немесе InterBase. Алайда ДҚ – ның қосымшасын құруда Delphi 7.0
мүмкіндіктері басқа ДҚБЖ – дан кем емес.

4.ПРОГРАММАЛЫҚ ҚАМТАМАСЫЗДАНДЫРУ

Осы курстық жұмыста мен әрбір топтың студенттері жөнінде мәліметтер
қорын жасадым.
1.Database Desktop – ты ашып, File – New командасын таңдаған кезде
мынадай менюді көреміз:

QBE Query Визуалды сұраныстарды құру және оларды файлға
жазу.
SQL File SQL-де сұраныстар жасау және оларды файлға жазу.
Table Жаңа кесте құру.

Table алғаннан кейін бізге мынадай сұхбат терезесі
ашылады. Сырғымалы тізімнен МҚБЖ таңдап алуға болады, содан кейін Paradox7-
ні таңдап алдым.

4.1 Кіріс мәліметтер

Жоғарыдағы кестеде программаны іске қосудың жалпы кестесі
көрсетілген. Яғни ең алдымен Delfi-6 Borland – Tools – Database Desktop-
File – New – Table арқылы жаңа кесте құрамыз. Содан кейін келесі кестені
толтырамыз. Ол үшін берілген есептің шарты бойынша керекті мәліметтерді
жинаймыз.

Құрылып жатқан кестенің әрбір өрісіне бір жазба сәйкес
келеді. Field Name бағанына өріс атын, Type – символ, өрісте сақталынатын
мәліметтердің типін анықтайды. Size бағанына – сан қойылады, өрістің
ұзындығын анықтайды, Key – “*”символы, егер бұл өріс бойынша біріншілікті
кілт қою керек болса.
Әр өріске ең алдымен ат (Field Name) беріледі. Өріс
идентификаторы. Ол 255 символдан тұрады. Осыдан кейін біз типін анықтаймыз.
Validity Checks - бұл қасиет кестенің мәндерінің дұрыстығын
тексереді. Бұл бөлімнің оң жақ терезесі 1.2 – кестеде көрсетілген және
өрістік типіне қарай өзгеріп отыруы мүмкін:

1.2-кесте
Required Field Бұл идентикаторда әрбір жазбада керекті жолдар
белгілену керек.
Minimum мәннің минимумы. Бұл қасиетті сандық өріске берген
тиімді.
Maximum Мәннің максимумы. Бұл қасиетті сандық өріске берген
тиімді.
Default Бұл қасиетті сандық және логикалық өрістерге, ал
кейбір жағдайда символдыққа қолдану тиімді.
Picture Енгізілетін мәннің түрін көрсетуге болады. Мысалы,
телефон номерінің шаблоны ( ##-##-## ).
Assist Бұл батырма Picture түрін құруға көмектесетін
диалогтық терезені шақырады.

Кесте қасиетін беру
“+”-Autoincerement, 1 мөлшерге өсіп отыратын ұзын бүтін сан. Тек
оқуға арналған. Өшірілген кезде қалған өрістердің мәні өзгермейді.
“A”-Alpa, жолдық өріс.
“S”-Short, қысқа сандар тізбегі.
“D”-Date, Мезгілді көрсетеді.
“L”-Logical, логикалық өріс.
“I”-Long integer, ұзын сандар тізбегі.
Енді төмендегі терезеге назар аударсақ, одан біз кестедегі өріске
берілген қасиеттерді көре аламыз:

Secondary Index – бұл бөлім ары қарай жұмыс барысында керекті
екінші индекс құруға мүмкіндік береді.
Жаңа индекс құру үшін Define- анықтау батырмасын басу керек.
Бұл батырманы басқанда көру диалогтық терезесі ашылады. Оның сол жақ
терезесінде Fields қатынау өрістерінің тізімі көрсетілген, ал оң жақ
терезесінде Indexed fields екінші индекс болатын өрістер көрсетіледі.

Referential Integrity – бұл бөлім әртүрлі кестелердің
арасында бүтін сілтеме байланыстарды қамтамасыз ету үшін қолданылады. Егер
екі кестенің арасында сілтеме байланыс көрсетілсе, оның біреуі – бас, ал
екіншісі – қосымша кестелер, онда қосымша кестеде бас кестеден алатын
мәннің өрісі көрсетіледі. Сонымен қатар, бас кестедегі кілттік өрістің
өзгерістеріне қосымша кестенің өзгеруін қамтамасыз ететін операция
көрсетуге болады. Бұндай бүтін сілтеме деңгейі барлық кестелерге тән емес,
бірақ Paradox 7 – де барлығы қарастырылған.

Fields панелінен керек деген өрісті таңдап аламыз. Стрелкасы
бар кнопка арқылы сол өрісті Child Fields қосымша кестелер тізіміне
қосамыз. Осыдан кейін ОК кнопкасын басамыз.Нәтижесінде 9-суретте
көрсетілген терезе ашылады. Сілтеме деңгейіндегі бүтінділік сақталады.

Кіріс мәліметтеріне өзіміз құрған 3 кестелерді аламыз:
1-кесте: Анкета (Id студента , ФИО, год рождения,
специальность, отделение,тип обучение,адрес, телефон, семейные положение)
2-кесте: Предметы(ФИО, Id студента и предметы)
3-кесте: Студенты мех-мата (ФИО, Id студента, год рождения,
специальность,курс,отделение)

Байланыстар:
“Анкета” кестесімен “Предметы” және “Студенты мех-мата” кестелері
байланысқан. Кілт барлық кестелерде “ Id студента” болып табылады.

АНКЕТА КЕСТЕСІ

Предметы кестесі

Студенты мех-мата кестесі

Шақыру және жүктеу

BDE Administrator – да мәліметтер қоры драйверлерін
және жалған аттарын құру ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.