Экономикалық ақпараттық жүйені баптау

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ 3

1 «КІТАПХАНА» АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕСІНІҢ ПРОЕКТІСІ 4

1. 1 Экономикалық ақпараттық жүйе түсінігі 4

1. 2 Пәндік облыстың анализі 4

1. 3 MS Access-те проектілеу 5

1. 4 BDE технологиясы 6

2 «КІТАПХАНА» АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕСІНІҢ ІСКЕ АСЫРЫЛУЫ 8

ҚОРЫТЫНДЫ 15

ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТ 16

ҚОСЫМША А

КІРІСПЕ

Бұл жұмыстың негізгі мақсаты:

1. Экономикалық ақпараттық жүйені баптау;
2. Пәндік облысты зерттеу;
3. Жүйенің концептуалды, логикалық және физикалық проектіленуі;
4. Жүйемен жұмыс кезінде практикалық дағдыларды формалау - процедуралар, сұраулар, есеп берулер, формалар құру;
5. Қосымшалар арасында мәліметтер алмасыду ұйымдастыру.

Зерртеудің негізгі пәні кітапхана болып саналады. Бұл курстық жұмыстың мақсаты - мәліметтер базасын Microsoft Access программасында проектілеу және онымен байланысты негізгі операцияларды Borland Delphi 7 программасы көмегімен жүзеге асыру.

Бұл баптаудың өзектілігі:

• «Кітапхана» экономикалық ақпараттық жүйесі мәліметтер базасын басқаратын программа болып табылады;
• Программа ПЭВМ операторының еңбегін толығымен автоматтайды: автоматты түрде қолданушы енгізетін мәліметтерді кестеге енгізеді, кесте құрамын өзгерте алады (қосу/жою) .
• Программаны қолдану барасында алынған және қалған кітаптардың мәліметтер базасын енгізуге кететін еңбекті азайтады.

1 «КІТАПХАНА» АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕСІНІҢ ПРОЕКТІСІ

1. 1 Экономикалық ақпараттық жүйе түсінігі

Экономикалық ақпараттық жүйе бұл функциялары белгілі бір экономикалық обьекттің уақыт бойынша ақпаратты жинайтын, сақтайтын және таратуға негізделген жүйе. Ақпараттық жүйе белгілі бір экономикалық обьект үшін құрылады және обьект элементтерін байланыстыру керек.

АЭЖ мәліметтерді баптаудың есептерін шешуге, конторалық жұмыстарды автоматтау үшін, жеке есептерді шешуге және ақпаратты іздеуге арналған.

Экономикалық жүйе құрылымы (өнеркәсіпті кәсіпорын, саудалық өнеркәсіп, коммерциялық банк, мемлекеттік мекеме, т. б. ) кибернетика позициясынан басқару жүйесі, объекті мен сыртқы орта арасындағы ақпараттық ағындар ретінде көрінеді және оларды қолдайтын экономикалық ақпараттық жүйемен байланысқан.

Іздеу есептері өзінің спецификасына ие, және ақпараттық іздеу экономикадан немесе табылған ақпаратты қолданудың басқа сфераларына қарамастан қарастырылатын интегралдық есеп болып табылады.

Экономикалық ортада басқару обьектісі бұл экономикалық қызмет көрсетудің материалдық элементтерінің жүйесі (өнеркәсіпті кәсіпорындарда: шикізат пен құралдар, құрылғылар, дайын өнім, жұмысшылар, т. б. ) және шаруашылық процестер (өнеркәсіпті кәсіпорындарда:негізгі және көмекші өнеркәсіп, жабдықтау, өткізу, т. б. ) .

1. 2 Пәндік облыстың анализі

Ақпараттық жүйелердің негізгі міндеттері сұрақ-жауап түрінде іске асырылатын сыртқы әлем туралы ақпаратпен қолданушыны қамтамасыз ету. Сұрақ-жауаптар арқылы ақпараттық жүйе үшін қажетті негізгі ақпаратты - пәндік облысты анықтап көрсетеді.

Ақпарат ақпараттық жүйеде мәліметтер формасында көрсетіледі. Ол ақпараттық жүйеде ақпараттың мағыналық интерпретациясы мен оның көрсетілуіне мүмкіндік береді.

Пәндік облыстың мәні. Пәндік облыстың моделі - бұл пәндік облыс туралы өзіміздің біліміміз. Білімдеріміз экперт миындағы формалды емес білім түрінде де, және де формальды белгілі бір құралдар көмегімен де көрінуі мүмкін. Мұндай құралдар ретінде пәндік облыстың тексттік сипаттамалары, қызметтік инструкциялар жинағы, іс жүргізу ережелері және т. с. с. қызмет етуі мүмкін. Пәндік облыстың тексттік әдісі онша эффективті емес екен. Мәліметтер базасын баптау кезінде пәндік облысты сипаттауды арнайы графикалық нотациялар көмегімен орындау ақпараттық және ыңғайлырақ болып келеді. Пәндік облысты сипаттаудың көптеген әдістемелері бар.

Имеется большое количество методик описания предметной области.

Пәндік облыстың анализі мәліметтер базасында қандай ақпарат сақталатынын анықтауға мүмкіндік береді. Мәліметтер базасының қолданушылар болып әр түрлі қолданбалы программалар бола алады, және де пәндік облыстың мамандары.

Менің ақпааттық жүйемнің пәндік облысы - кітапхана.

Кітапханада сақталатын кез келген кітап келесі параметрлерге ие бол керек: атауы, авторы, басылымы, басылым жылы, жанр, кілттік сөздер, беттер саны. Әр кітаптің уникалды нөмірі- шифрі болады.

1. 3 MS Access-те проектілеу

Access жүйесі - мәліметтер базасын басқаруға арналған соңғы қолданушының құралдар жинағы. Оның құрамына кіретіндер: кестелер, формалар, сұраулар, есеп берулер. Бұл жүйені қосымшаларды баптау ортасы ретінде де қарастыруға болады.

Microsoft - қолдануы тек қолданушының қиялымен шектелетін көпқырлы өнім. Access-те толығымен реляционды мәліметтер базасын басқару меңгерілген. Жүйе бастапқы және сыртқы кілттерді қолдайды, және мәліметтердің бүтіндігін қамтамасыз етеді (жаңартудың немесе мәліметтерді жоюдың сыйыспайтын операцияларын алдын алады) .

Қосымшаларды программалаусыз Access макростарын қолданумен құру. Электронды кестелер мен мәліметтер базасының қолданушылары Access-те қолданылатын кілттік мағыналармен таныс болуы керек.

Microsoft Access - қолданылуы тек қолданушының қиялымен шектелетін өнім. Access-те реляционды мәліметтер базасын басқару толығымен меңгерілген. Access барлық полелер типін қолдайды, тексттік, сандық, счетчик, ақшалық, дата/уақыт, МЕМО, логикалық, гипперссылка, OLE обьекттерінің полелері. Егенр поледе ешқандай мағына болмай қалса, жүйе бос мағыналарды толығымен қолдайды.

Қолданылатын база тек бір кестеден тұрады.

1. 4 BDE технологиясы

BDE (Borland Database Engine - мәліметтерге кірге мүмкіндік технологиясы) . Бар драйверлер жиыны стандартты мәліметтер көздеріне кіруге мүмкіндік береді: Paradox, dBASE, Access, және де тексттік мәліметтер базасы.

ODBC-ке қосылу керек болған жағдайда Microsoft ODBC драйверлерін қосуға болады. BDE обьектті-нысанды құрылғыға ие. Орындалуы кезінде қосымша әр түрлі BDE-объекттер құра отырып BDE-мен байланысады. Бұл обьекттер кестелер мен сұраулар сияқты мәліметтер базасының элементтерін басқару үшін қолданылады.

BDE жүйесі BDE Administrator (BDEADMIN. EXE) көмегімен конфигурацияланады.

2. КІТАПХАНА» АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕСІНІҢ ІСКЕ АСЫРЫЛУЫ

Программаның проектісі Delphi 7 мен MS Access құралдары көмегімен өңделген. Өз кезегінде Delphi мәліметтер базасын басқару жүргізетін программалаудың универсалды жүйесі, ал MS Access мәліметтер базасының қоймасы болып табылады.

Мәліметтер базасын құру процессі екі қадамнан тұрады: алдымен мәліметтер базасын, кейін осы мәліметтер базасына псевдоним құру керек. Псевдоним мәліметтер базасының кестесінің орналасуын анықтайды, және оларға кіруге рұқсат үшін қолданылады.

MS Access-те мәліметтер базасын құрайық. Қолданылатын мәліметтер базасы бір кестеден тұрады, онда 8 поле болады.

Microsoft Access ортасында физикалық проектілеу орындаймыз. Кесте мен атрибуттарға ат қойып, мәліметтер типін, атрибуттардың өлшемін анықтаймыз, алғашқы кілтті таңдаймыз. (Кесте1)

Кесте 1. «Кітаптар» кестесінің полелерінің қасиеттері

Псевдоним құру үшін келесі әрекеттерді орындау керек:

1. Басқару панелінде «Администрирование» таңдаймыз. (Сурет 1)

Сурет 1. Басқару панелі

2. “Мәліметтер көзі (ODBC) ” таңдау . (Сурет 2)

Сурет 2. Мәліметтер көзі (ODBC)

3. “Қолданушылық DNS”-та “Қосу” батырмасын шертеміз және “Microsoft Access Driver (*. mdb) ” таңдаймыз . (Сурет 3)

Сурет 3. Жаңа мәліметтер көзін құру

4. “Мәліметтер көзінің атауы” - мәліметтер базасының атын жазамыз. Кейін «Таңдау» батырмасын шертіп, мәліметтер базасының файлын көрсетеміз (кеңейтілуі *. mdb) . (Сурет 4)

Сурет 4. ODBC драйверін орнату

“ОК” шертеміз.

Басты форма (Forml) - Сурет 5-те көрсетілген. Ол 4 ашылатын подменюден тұратын операционды менюден тұрады: каталогты қарау, редактирлеу, программа жайлы.

Сурет 5. Басты форма

Форма «Просмотр каталога» позволяет посмотреть каталог книг. На форме расположена таблица с книгами, содержащая в себе названия книг. (Сурет 6)

Сурет 6. «Каталог» формасы

Және де атауы бойынша іздеу жасауға, жанры, авторы мен кіиап коды бойынша сорттау жасаға болады. (Сурет 6)

Сурет 6. «Каталог» формасында жүргізілетін іздеу

«Редактрлеу» формасы кітаптар туралы мәліметтерді редактрлеуге, жаңа кітаптарды қосуға және керек емес экземплярларды жоюға мүмкіндік береді. Формада кітап мұқабасының иллюстрациясы бар.

Формаға мәліметтерді қосу DBNavigator компонентінің «+» батырмасын басумен іске асырылады. Онда мәліметтер базасының кестесінде сақталатын барлық жазбаларды бұрғылағыш батырмасы, және де осы жазбаларды қосу мен жою батырмалары да бар, олар қолданушының жұмысын жеңілдетеді. (Сурет 7)

Сурет 7. «Редактировать» формасы

«Программа жайлы» формасы программа авторы туралы ақпараттан тұрады. (Сурет 8)

Сурет 8. «Программа жайлы» формасы

ҚОРЫТЫНДЫ

Берілген курстық проектіде «Кітапхана» экономикалық ақпараттық жүйесінің бапталуы жүзеге асырылды. Жүйенің физикалық және логикалық проектіленуінің пәндік облысы ашылды, және де мәліметтер базасында орналасқан жазбаларды редактрлеу, жою, қосу, сорттау, мәліметтерді таңдау бойынша сұраулар құрылды. Экономикалық ақпараттық жүйені құру кезінде мәліметтер базасы құрылған Microsoft Access програмамасын және оның көмегімен кесте мәліметтерінің модификациясы мен мәліметтер базасына қосылу ұйымдастырылған Borland Delphi7 программасын қолдандым.

Жасалған жұмыстың басты нәтижесі - мәліметтер базасын қолдану мен жүргізу бойынша керек ететін есептер жинағын орындайтын функциялаушы СУБД құру.

Қорытындысында, құрылған программа - қолдануында қарапайым және ыңғайлы, өйткені кестеде көрсетілген мәліметтер көп уақытты үнемдейді. Бұл программа кітапханада істейтін компьтерді қолданудың қарапайым дағдыларына ие кез келген адам үшін ыңғайлы. Бұл жұмыс күшін үнемдеуге мүмкіндік береді.

ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТ

1. Диго С. М. Базы данных: проектирование и использование. Учебное пособие для вузов. - Москва. : Финансы и статистика, 2005.
2. Кузин А. В., Демин В. М. Разработка баз данных в системе Microsoft Access: Учебник - Учебник - м. : Форум: Инфра-М, 2005г.
3. Тиори Т., Фрай Дж. : Проектирование структур баз данных. М, 1985.
4. Гофман В., Хомоненко А. : Delphi 6 в подлиннике. СПб, 2001.
5. Пестрнков В. М., Маслобоев А. Н. : Delphi на примерах., 2005.
6. Смирнова Г. Н., Сорокин А. А., Тельнов Ю. Ф. Проектирование экономических информационных систем., Под редакцией Тельнова Ю. Ф. . - Москва. : Финансы и статистика, 2003.
7. Дунаев С. В. Доступ к базам данных и техника работы в сети. Практические приемы современного программирования - М. : Диалог - МИФИ, 1999. - 416 с.
8. Сигнор Р., Стегман М. О. Использование ODBC для доступа к базам данных - М. : БИНОМ, 1995. - 384 с.
9. Фленов М. Е. Библия Delphi. - СПб. : БХВ-Петербург, 2004. - 880 с.

ҚОСЫМША А

//Проекті файлы

program Project1;

uses

Forms,

Unit1 in 'Unit1. pas' {Form1},

Unit2 in 'Unit2. pas' {Form2},

Unit3 in 'Unit3. pas' {Form3},

Unit4 in 'Unit4. pas' {Form4},

Unit5 in 'Unit5. pas' {Form5},

Unit6 in 'img\Unit6. pas' {Form6};

{$R *. res}

begin

Application. Initialize;

Application. CreateForm(TForm1, Form1) ;

Application. CreateForm(TForm2, Form2) ;

Application. CreateForm(TForm3, Form3) ;

Application. CreateForm(TForm4, Form4) ;

Application. CreateForm(TForm5, Form5) ;

Application. CreateForm(TForm6, Form6) ;

Application. Run;

end.

//Unit 1

unit Unit1;

interface

uses

Windows, Messages, SysUtils, Variants, Classes, Graphics, Controls, Forms,

Dialogs, Grids, DBGrids, DB, DBTables, Menus, jpeg, ExtCtrls;

type

TForm1 = class(TForm)

Table1: TTable;

Table1_: TIntegerField;

Table1BDEDesigner: TStringField;

Table1BDEDesigner2: TStringField;

Table1BDEDesigner3: TIntegerField;

Table1BDEDesigner4: TStringField;

Table1BDEDesigner5: TIntegerField;

Table1BDEDesigner6: TMemoField;

Table1BDEDesigner7: TBlobField;

DataSource1: TDataSource;

Image1: TImage;

MainMenu1: TMainMenu;

N1: TMenuItem;

N2: TMenuItem;

N4: TMenuItem;

procedure N1Click(Sender: TObject) ;

procedure N2Click(Sender: TObject) ;

procedure N4Click(Sender: TObject) ;

procedure Image1Click(Sender: TObject) ;

private

{ Private declarations }

public

{ Public declarations }

end;

var

Form1: TForm1;

implementation

uses Unit3, Unit4, Unit5, Unit6;

{$R *. dfm}

procedure TForm1. N1Click(Sender: TObject) ;

begin

form3. show;

end;

procedure TForm1. N2Click(Sender: TObject) ;

begin

form4. show;

end;

procedure TForm1. N4Click(Sender: TObject) ;

begin

form6. show;

end;

Unit 3 unit Unit3;

//interface

uses

Windows, Messages, SysUtils, Variants, Classes, Graphics, Controls, Forms,

Dialogs, StdCtrls, ExtCtrls, DB, Grids, DBGrids, DBTables;

type

TForm3 = class(TForm)

Table1: TTable;

DBGrid1: TDBGrid;

DataSource1: TDataSource;

... жалғасы

Windows server атты операциялық жүйелер тобы

Электрондық оқытушы құралдар құру

Информатика пәнінен ДӘРІСТЕР ЖИЫНТЫҒЫ (оқу-әдістемелік құрал)

Бағдарламаның құрылымы туралы

Көкшетау қаласының жұмыспен қамту және әлеуметтік бағдарламаларға арналған деректер қорын құру

Веб-технологияны қолданатын заманауи қосымшалар

Қазақстан үшін 1С:Бухгалтерия 8.0» туралы жалпы мағлұмат

Жергілікті желдету

Көріністі терезелердің конфигурациясын баптау

Тораптың қатынас құру саясаты

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс