Маркетинг тұжырымдамаларының эволюциясы

Мазмұны

Кіріспе . . . 3

І Бөлім. Маркетингтің ғылым ретіндегі дамуының теориялық аспектілері.

1. 1. Маркетинг дамуының эволюциясы . . . 5

1. 2. Маркетингтің шет елдердегі эволюциясы . . . 8

1. 3. Маркетинг тұжырымдамаларының эволюциясы . . . 10

ІІ Бөлім. «Қазагромаркетинг» АҚң маркетингтік іс қызметін талдау.

2. 1. «Қазагромаркетинг» АҚ-ң ұйымдық сипаттамасы . . . 15

2. 2. «Қазагромаркетинг» АҚ-ң маркетингтік іс-қызметін талдау . . . 20

2. 3. «Қазагромаркетинг» АҚ-ң маркетингтік стратегияларын

талдау . . . 24

ІІІ-бөлім. «Қазагромаркетинг» АҚң маркетингтік іс қызметін жетілдіру жолдары.

3. 1. «Қазагромаркетинг» АҚ қызметінің 2009 - 2013 жылдарға негізгі

даму бағыттары. . 28

3. 2. «Қазагромаркетинг» АҚ қызметінің маркетингтік жүйесін жетілдіру бойынша ұсыныстар 34

Қорытынды . . . 39

Пайдаланылатын әдебиеттер . . . 41

Кіріспе

Еліміздің нарықтық экономикаға өту заңдылықтары мен экономикалық жағдайды жақсарту шарттарының бірте-бірте жетілуі кәсіпорынның ішкі және сыртқы экономикалық қызметте шынайы дербестікке өтуі қажеттігін көрсетті. Осындай жағдайда шаруашылық қызметке маркетингті қолдану керек болды.

Нарық жағдайында шаруашылық субъектілерінің табысты жұмыс істеуі үшін осы заманғы ғылыми теория мен практиканың әдісамалдарын қолдана білудің маңызы зор, сондықтан нарықтық экономика пәндерінің ішінде маркетинг елеулі орын алды. Сонымен қатар нарықтық қатынастар жағдайында фирмалар мен кәсіпорындардың өндірістікөткізу қызметін басқару жүйесі ретінде тұтынушы сұранысын тиімді қанағаттандыруды мақсат ететін маркетинг айрықша орын алды.

Маркетинг - қысқаша тұжырымдап айтсақ, нарықтық қатынас жағдайында өндірісті басқарудың жүйесі мен пәлсапасы. Маркетинг нарықта ұзақ және тұрақты жұмыс істеуге тырысушы фирмалар мен кәсіпорындарға өте қажет. Маркетинг бизнесмендерге аса қажет болумен қатар қоғамдағы барлық адамдар үшін де маңызды.

Маркетинг дамыған нарық жағдайындағы кәсіпорынның шаруашылық қызметінің әлемдік тәжірибесін талдап қорытуды көрсетеді, өткір бәсеке жағдайында оның тиімділігін және басқарушының фирма мүмкіндіктеріне, нарықтық талаптарға сай дұрыс шешім қабылдауын және оны орындата алуын қадағалайды.

Маркетинг шаруашылық бірліктің іскерлік белсенділігінің барлық жақтарын ұйымдастыру мен басқару жүйесін көрсетеді, яғни жаңа өнім шығару идеясы мен өндіріске сай технология қолданудан бастап, өнімді сатып алушыға жеткізуге дейінгі барлық қызметті қамтиды.

Маркетинг арқылы өндіруші сатып алушының күнделікті және келешектегі қажеттіліктерін айқындайды, сатып алу мүмкіншілігінің дәл сол өнімге деген нақты сұранысқа айналуын қадағалайды, сатып алушымен арадағы байланыстың тұрақты әрі ұзақ болуына жағдай жасайды.

Қазіргі таңда экономика өндірушінің, тұтынушының және үкіметтің арасындағы өзара ісқимылымен сипатталады. Кез-келген кәсіпорын өзінің серіктестерімен нарықтық қарымқатынаста ісәрекет етеді. Ал бұл жағдайда тек қазіргі нарықтық заманға сай, бәсекелестік қабілеті жоғары өнім шығаратын кәсіпорын ғана жетістікке жете алады.

Қазіргі уақытта кәсіпорын бір жағынан жоспарлау шеңберінде кең құқықтарды иеленсе, ал екінші жағынан өздерінің ішкі және сыртқы нарықтарға шығуын ұлғайту мақсатында жолдар іздеуде, маркетингті пайдалану олар үшін күнделікті қажеттілік болып қалыптасып келеді. Алайда оны ұтымды пайдалана білу белгілі бір ұйымдастыру және техникалық сипаттағы қиындықтар ғана емес, сонымен бірге психологиялық жоспарлауға да байланысты. Ой өріс және психологиялық мінезқұлықты қайта құру тек жоғары басқару звеносындағы шаруашылық бірлігіне ғана қатысты емес, сонымен қатар қарапайым қызметкерлерге, тұтастай еңбек ұжымдарынан да талап ететін нәрсе деуге болады.

Курстық жұмыстың басты мақсаты болып маркетингтің пайда болуын, даму эволюциясын, концепцияларын көрсету, «Казагромаркетинг» АҚ-ның маркетингтік іс-қызметін талдау және оны жетілдіру жолдарын ұсыну.

Қойылған мақсатқа жету үшін келесідей негізгі міндеттер белгіленді:

- маркетингтің теориялық негізін ашу;

• “Қазагромаркетинг” АҚң негізгі қызметін талдау;
• «Казагромаркетинг» АҚ маркетингтік қызметін талдау;
• «Казагромаркетинг» АҚ маркетингтік қызметін жетілдіру бойынша ұсыныстар беру.

І-бөлім. Маркетингтің ғылым ретіндегі дамуының теориялық аспектілері

1. Маркетинг дамуының эволюциясы

Қазіргі заманғы экономикалық сөздіктердің көпшілігінде маркетингті мұқтаждық құрылымы және пайда табу сияқты қажеттіліктерді уақытында қанағаттандыруға бағытталған қажеттілік туралы ақпарат және тұтынушылардың іс-қимылы негізіндегі нарықты басқару ісінің маңызды саласы ретінде анықтайды. Маркетинг кең тәжірибелік мағынаға ХХ ғасырдың 30-жылдарында, 1929-1933 жылдардағы дағдарыстан кейін дамыған капиталистік елдердегі халықтың жаппай сұранысына байланысты ие болды. Осы кезде басты мәселе тауарды өткізу емес, өндіру болды. Өнеркәсіптің көпшілік саласы үшін тұтыну тауарлары мен қызметтеріне деген сұраныс ұсыныстан жоғары болды. Бұл кезде өнімді шығарудың негізгі шарты өндіріс шығындарын максималды азайту, сәйкесінше тауарлар мен қызметтерге бағаның түсуі болды.

Маркетинг дамуының эволюциясы 1-кестеде көрсетілген.

1-кесте

50-жылдардың аяғы мен 60-жылдардың басында нарықтағы жағдай өзгерді. Оған әсер ететін маңызды факторлар болып экономикалық өсу, тұтынушылар сұранысы мен тауар өндірісінің қалыптасуына БАҚ-ң жан-жақты әсері, тауарды төмен бағамен сататын сауда орталықтары мен дүкендердің пайда болуы, жарнаманың кең көлемді қолданылуы.

50-жылдардың ортасында басталған ҒТР салдарынан жұмысты автоматтандыруға негізделген өндірістің жаңа технологиялық әдісі қалыптаса бастады. Осы жағдайларға байланысты жаңа тауарлар мен қызметтер саны өсті.

Маркетингтің эволюциялық даму кезеңі ғасырдан астам уақытқа созылып келеді. Ірі ауқымды өндіріс қалыптасып, бәсекелетіктің күрт шиеленіскен жағдайларында өндірісті басқару және өнімді өткізу әдісі ретінде ол ең алғаш АҚШ-та, содан кейін Еуропа елдерінде де пайдаланыла бастады. ХХ-ғасырдың 60-жылдары маркетинг ғылыми негізделді және толысқан нарық жағдайында өнімді сатудың тиімді әдісі ретінде кең қолданылды, 70-жылдары өнеркәсіпте белсенді пайдаланылды, ал 80-жылдары қызмет көрсету саласына және коммерциялық емес іс-әрекетке де енгізіле бастады. Маркетинг дамуының бірінші кезеңі ХХ-ғасырдың басынан бастап 40-жылдардың соңына дейін созылды. Бұл кезеңдегі маркетингтің мақсаты - тауарларды ұтымды өткізу, тездетіп сату және коммерциялық іс-әрекеттің тиімділігін арттыру болды. Бұл кезеңде 60-жылдарға дейін кең қанат жайған маркетингтің өндірістік, содан соң өткізу тұжырымдамалары дамыды. Бәсекелестіктің күшеюі, сонымен қатар капитал шоғырлануы мен орталықтандырылу үрдісі үдеюінің ықпалымен, кейіннен маркетинг білімнің жеке саласы ретінде бөлініп шықты. Ал оқу пәні ретінде маркетинг ХХ-ғасырдың басында алғаш АҚШ-тың Мичиган және Колифорния университеттерінде жүргізіле бастады.

50-жылдары маркетингті тауар өткізу жүйесі ретіндегі дәстүрлі ұғымы нарықтың өзгермелі жағдайларына бейімделген басқару тұжырымдамасы ретінде өзгерді.

Маркетинг соғыстан кейінгі жылдары өткізушілік бағдарын түпкілікті жоғалтып, фирма мен компаниялардың жұмысының бір түрлі жақтарын да қамтып, өнімді жасау және жылжыту жөніндегі іс-әрекеттің бір элементіне айналды.

Оның институционалдық қалыптасуы және ұйымдық рәсімделуі бір уақытта жүзеге асырылды. 1926 жылы АҚШ-та «Маркетинг және жарнама» ұлттық ұйымы құрылды, ол 1973 жылы «Американдық маркетинг ассоциациясы» деп өзгертілді. Кейіннен мұндай ұйымдар Батыс Еуропа елдерінде және Жапонияда құрылды.

Маркетингтің дамуының екінші кезеңі 1960-1970 жылдарды қамтиды, осы кезеңде маркетинг тұтынушылардың сұранысына бейімделген басқару теориясы мен тұжырымдамасының құрамдас бөлігі ретінде қарастырыла бастады. Бұл компаниялардың қызметін басқаруды маркетинг қағидалары негізінде жүзеге асыру ғылымының негізін қалады, ол «басқарудың нарықтық теориясы» деп атала бастады.

70-жылдардың екінші жартысында маркетинг эволюциялық дамуының үшінші кезеңіне аяқ басып, бизнес философиясына айналды. Нарық құрылымындағы орасан зор өзгерістердің болуы, оның қызмет түрлері мен тауарларға толуы, бәсекелестіктің өршуі, ғылыми-техникалық прогрестің өсуі маркетинг мәнінің түрленуіне әкелді - оны сыртқы ортаны зерттеу мен оған бейімделудің жолын іздейтін және фирманың барлық қызметін біріктіретін корпоративтік стратегияның элементі ретінде қарастыра бастады. Бұл кезеңге маркетингтің дәстүрлі және қоғамдық тұжырымдамалардың дамуы мен стратегиялық ролінің артуы тән болды.

Маркетинг кең тәжірибелік мағынаға ХХ-ғасырдың 30-жылдары, 1929-1933 жылдардағы дағдарыстан кейін кейбір дамыған капиталистік елдер халқының жаппай сұранысына байланысты ие болды.

«Маркетинг» ұғымы ағылшынның «market» (нарық) сөзінен шыққан, ал «инг» жалғауы нарық жасаушы немес нарық аумағындағы қызмет дегенді сипаттайды. Маркетинг ірі ауқымды өндірістің қалыптасуы және бәсекелестіктің күрт шиеленіскен жағдайында өнімді өндіру мен өткізуді басқарудың әдісі ретінде бөлініп шықты.

«Маркетинг» терминінің пайда болуының бір үлгісі былай баяндалады.

Хельсингтік келісімшартқа қол қоярда аудармашылар мәтінде түсініксіз сөзді көріп, оны аудармақ болады. Олар аудармаға бірнеше нұсқалар ұсынады: нарықтану, өткізу, сату, рынкинг. Соңында «маркетинг» терминіне тоқталады. Бұл сөз көптеген шетелдік компаниялардың сөздік қорына тез еніп кетті. Нарықта бәсекелестікпен күресу үшін және пайда табу үшін, тұрақтылықты қамтамасыз ету үшін және компанияны дамыту үшін шығындарды азайту керек.

Нарықтағы бәсекелестік тауардың жылжу түріне байланысты қатая түсті.

Маркетинг фирманың кірісін көбейтудің жолдарын іздеуде және сату көлемін ұлғайтуда шексіз мүмкіндіктер берді. Сөйтіп, маркетинг маманы маркетолог пайда болды. Маркетинг бизнес технологиясы ретінде қабылданды.

Маркетингтің эволюциялық дамуы бірнеше сатылардан өтті. Осы сатылар 1-сызбада көрсетілген.

1-сызба. Маркетинг дамуының сатылары

1. 2. Маркетингтің шет елдердегі эволюциясы

Жоғарыда атап өткендей, маркетинг АҚШ-та пайда болды. Нарықтық экономикада кәсіпорындарды басқару элементі ретінде маркетинг анықтамасын әр түрлі көзқарас тұрғысынан қарауға болады. Маркетингтің ғылым, оқу пәні және тәжірибелік іс-қызмет ретіндегі дамуы менеджментпен тура және жанама байланысты болды. Маркетингтік саясатты іске асыруы ХХ ғасырдың экономикалық дамуының барлық сатыларында нарықтық экономикалы елдердің өндірісті басқару жүйесінің қайта құрылуына әсер етті.

ХХ ғасырдың екінші жартысында дәстүрлі маркетинг скандинавиялық елдерде дүниеге келген әлеуметтік-этикалық маркетинг тұжырымдамасымен толықты.

1970 жылдары АҚШ-та маркетинг мәселелерімен шұғылданған 400 жеке зерттеу фирмалары жұмыс істеді. Мысал келтірсек, солардың ішінде «А. С. Нильсен» компаниясының жылдық айналымы ондаған млн. Долларды құрады. Батыс Еуропа елдерінде мұндай ұйымдар саны 200-дей болды. Маркетингтің Еуропалық комитеті және Маркетингтің халықаралық саясаты сияқты ұйымдар өндірістің қоғамдық сұранысқа, нарық сұранысына, нарықты зерттеу бойынша ұйымдастырушылық-техникалық шаралар жүйесін құруға, максималды пайда алу

мақсатында өткізуді интенсификациялауға бейімделуі үшін құрылды.

ХХ ғасырдың барлық даму сатыларында маркетингтік саясатты жүргізу нарықтық экономикалы елдердің өндірісті басқару жүйесінің қайта құрылуына әсер етті. Нәтижесінде ХХ ғасыр маркетингінің негізгі принципі құрылды. Бұл принцип тұтынушылардың қалаулары мен қажеттіліктеріне өндірістің соңғы нәтижесінің байланысы деп аталады. ХХ ғасырдың 50-70 жылдарында АҚШ пен Еуропада дүниеге келген ірі фирмалар маркетинг идеяларын қолдану арқылы табысқа жетті, яғни нарық, тауар және тұтынушылар жөнінде білімдерін жинап, зерттеулер жүргізді. «Дженерал электрик», «Дженерал Фудз», «Макдональдс», «Пилсбери», «Procter & Gamble» компаниялары маркетинг қажеттілігін тез түсініп, оны компанияны басқару жүйесіне қосты.

Маркетингтің ұлттық моделінің құрылу үлгілерін жеке талдау, дәлірек айтқанда, мысал ретінде Жапония экономикасының дамуы ХХ ғасырдың 50-жылдарынан бастап маркетинг түсінігінің елдің экономикалық өміріне қалай енгендігі көрсетіледі. Осы уақыт аралығында Жапония өнеркәсібінде жаппай өндірістің дамыған жүйесі құрылды, ал жаппай тұтыну бойынша жоғарғы деңгейге қол жеткізілді. өндірістің жаңа сапалы дәрежесіне жету үшін 1955 жылы «Өндірістік және әлеуметтік-экономикалық дамудың Жапондық центрі» АҚШ-қа менеджмент сұрақтарын оқып үйрену үшін арнайы топты жібереді. Содан кейін, сол АҚШ-қа дайындыққа барған мамандар Жапонияның экономикалық өміріне маркетинг түсінігін енгізді. Елдегі басталған экономикалық көтеріліспен бірге Жапониядағы маркетинг дамып нығая бастады.

Маркетингтің жапондық моделінің дауында келесі кезеңдер көрсетіледі:

1-ші - «өткізу сатысында», маркетинг өндіріс тауарларын шығару әдістерін іздеуден басталғанда және классикалық «өткізу концепциясына» сәйкес келгенде;

2-ші - маркетинг менеджмент элементінің бірі ретінде кәсіпорынның нарыққа әсер ету кешені деп қарастырылып, тұтынушылардың қажеттіліктерін зерттеу негізінде тауар өткізуді ұйымдастыру;

3-ші - «стратегиялық маркетинг» маркетингтің менеджмент элементі ретіндегі жетістіктерінің негізінде оны тек қысқа уақыттық (тактикалық, өткізу және т. б. ) тапсырмаларға емес, сонымен қатар динамикалық өзгеріп жатқан ішкі ортаға бейімделгізу қажеттілігі туындады;

4-ші - «тоталды маркетинг» немесе маркетингтің кәсіпкерлік іс-қызметтің тек коммерциялық және өткізу саласында емес, сонымен қатар өндірістік, бухгалтерлік және тағы басқа салаларына енгізу;

Маркетингтің қазіргі уақыттағы даму сатысы бизнестің ішкі ортасының күрделенуімен, маркетингтік операциялар деңгейінің үлкеюі мен көтерілуіне байланысты «басқарушылық маркетингі» деген атау алды. Нәтижесінде маркетингті менеджмент ортасынан қарай бастады.

Маркетингтің қолданбалы ғылым және басқару концепциясы ретінде алғаш фундаменталды зерттеулері ХХ ғасыр басында американдық зерттеушілермен жүргізілді. Олардың қатарына Ф. У. Тейлор, В. Е. Креузи мен Р. Ватлердің маркетингтік курстары, сонымен қатар «Форд» компаниясының негізін салушы, атақты кәсіпкер, инженер және маркетингтен тәжірибесі бар Генри Фордты жатқызуға болады.

Еуропалық экономистердің ішінде нарықты зерттеудің маркетингтік әдісін 1920-1930 жылдары австриялық математик және әлеуметтанушы П. Ф. Лазарсфелд қолданды.

ХХ ғасырдың ортасында маркетингтік стратегияны зерттеумен негізінен америкалық зерттеушілер Т. Амблер, Н. Борден, Б. Джексон, Дж. Дин, П. Друкер, Г. Зальтман, Ф. Китчен, Ф. Котлер, У. Лазер, С. Леви, Т. Левитт, Дж. МакКиттерик, Дж. Маккарти, Э. Райс, У. Смит, К. Стайлс, Дж. Траут, Р. Хейвуд, Дж. Ховард, Дж. Шет, А. Шукман, Д. Шульц және т. б. айналысты.

1. 3. Маркетинг тұжырымдамаларының эволюциясы

Әлемдік тәжірибеде маркетинг бірден пайда болған жоқ. Ол - менеджердің мақсатқа, тапсырмалар мен өндіріс және сатуды дамыту әдістеріне деген көзқарастарының көпжылдық эволюциясының нәтижесі. Сатуды ынталаныру, жарнама, жұртшылықпен байланыс (бірақ басқа атаумен қолданылды) ежелгі Римде қолданылды. Ежелгі кезде өз ұстаханасының есігіне шеге қағып, оған жөнделген аяқ киімді ілген етікші тауарды жылжытудың жеке әдістерін қолдана бастады, бірақ «маркетинг» термині, тіпті маркетинг концепциясының өзі бірнеше уақыттан кейін дүниеге келді.

Атақты экономист Адам Смит XVIII ғасырдың екінші жартысында «Қоғам байлығы» еңбегінде өндірушінің тұтынушыңың сұраныстарын қанағаттандырудан басқа мақсаты жоқ екендігі туралы жазады.

«Маркетинг» термині ХІХ-ХХ ғасырларда АҚШ-та пайда болды, ал басқару функциясы ретінде маркетинг 50-жылдардан бастап қарала бастады.

Маркетинг концепциясының құрылуына тауарлардың әртүрлілігін, олардың түрленуінің жоғары ырғағын, өндіріс пен маркетингті басқарудың тиімділігін қамтамасыз ететін ҒТП үлкен әсерін тигізді.

Маркетинг эволюциясы басқару концепциясының даму эволюциясына кіреді. Ол келесідей сатылардан өтті:

• өндірістік;
• тауарлық;
• өткізу немесе саудалық;
• маркетингтік;
• әлеуметтік-этикалық маркетинг тұжырымдамасы;
• өзара әрекеттесу маркетингі.

1. Өндірістік тұжырымдама

Бұл кәсіпорын қолданатын ескі концепция болып табылады. Берілген концепция тұтынушылар кең таралған және бағасы қол жетерлік тауарларды сатып алады деген тұжырымға негізделген. Осыған сәйкес, басшылық өз күштерін өндірісті жетілдіру мен таратылу жүйесіне бағыттау керек.

Өндірісті жетілдіру екі жағдайда қолданысқа ие болады: тауарға деген сұраныс ұсыныстан жоғары болғанда және тауардың өзіндік құны тым жоғары болғанда, яғни оны еңбек өнімділігінің өсімі үшін түсіру керек. Бұл тұжырымдама мұнай, металл, автоматтық қарудың патрондары сияқты стандарттық тауарлар мен шикізат өнімдері өндірісінде кең қолданылады.

Бұл тұжырымдаманың қолданылуы мынадай шарттарды талап етеді:

• сұраныс ұсыныстан жоғары;
• халықтың көп бөлігінің табысының төмендігіне байланысты шығарылатын тауарлардың өзіндік құнын төмендету қажеттілігі;
• үлкен және тұрақты нарықтың болуы. Тұтынушылар саны көбейген сайын өндірістік шығындар төмендейді, ол өз кезегінде нарықтың үлесін ұлғайтуға мүмкіндік береді.

2. Тауарлық тұжырымдама.

Бұл кәсіпорын қолданатын тағы да бір ескі концепциясының бірі болып табылады. Тауарлық тұжырымдама тұтынушылар күшті эксплуатациялық қасиеттер мен сипаттамаларға ие жоғары сапалы тауарларды сатып алады деген көзқарастан тұрады, сәйкесінше ұйым өз күштерін тауардың тұрақты жетілдіруге жұмсауы керек.

Маркетингтің тауарлық тұжырымдамасы - тауарды жетілдіру және оның сапасын жақсартуды негізгі мақсат деп қояды. Бұл тұжырымдаманың негізгі қағидасы - сапалық сипаттамалары бойынша бәсекелестердің ұқсас тауарларынан асып түсетін өзінің тауарлары мен қызметтеріне тұтынушыны бейімдеу. Тұтынушылар сапасы және пайдалану сипаттамалары жоғары тауарларға ықылас танытады. Сондықтан фирманың барлық күші үнемі тауарды жетілдруге жұмылдырылады. Бұл тұжырымдаманың негізгі кемшілігі - өзінің тауары мен басы бүтін айналысу «маркетингтік алдын болжай алмаушылыққа» әкеліп соғуы мүмкін.

3. Өткізу немесе саудалық тұжырымдама (коммерциялық күштерді интенсификациялау) .

Көптеген кәсіпкерлер осы тұжырымдаманы ұстанады. Коммерциялық күштерді интенсификациялау тұжырымдамасы ұйым өткізу мен ынталандыру саласында маңызды күш жұмсамаса, тұтынушылар сол ұйым тауарларын сатып алмайды деген көзқарастан қалыптасқан.

Коммерциялық күштерді интенсификациялау тұжырымдамасын күнделікті сұраныстағы тауарларға қолданады.

Өткізу немесе сауда тұжырымдамасы ұйымдарды мынадай қызметтерді орындауға бейімдейді: өндірілген тауарды сату, сатып алушыларды табу, өткізу бойынша жоспарды орындау. Өндірушілер және сатушылар өз қызметін, маркетингтің барлық құралдары мен тетіктерін қолдана отырып, тауарларды өткізуге және сатуға бейімдейді. Осы тұжырымдаманы қолданатын өндірушілер тауарлар тапшылығында және монополия жағдайында жұмыс істейді. Бұл тұжырымдаманың дамуы өндірушілерді жаппай тауар өндірісіне және олардың сапасын жетілдіруге бейімделген екі алдыңғы тұжырымдамаларды пайдаланудың нәтижесі болып табылады.

Қазақстандық нарықта өткізу тұжырымдамасы негізінде көптеген коммерциялық ұйымдар өзінің маркетингтік қызметін жүзеге асырады.

4. Маркетингтік тұжырымдама.

---

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс