Маркетинг тұжырымдамаларының эволюциясы

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 34 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Кіріспе
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... 3

І Бөлім. Маркетингтің ғылым ретіндегі дамуының теориялық аспектілері.
1.1. Маркетинг дамуының
эволюциясы ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... . 5
1.2. Маркетингтің шет елдердегі
эволюциясы ... ... ... ... ... ... . ... ... .. 8
1.3. Маркетинг тұжырымдамаларының эволюциясы ... ... ... ... ... ...
10

ІІ Бөлім. Қазагромаркетинг АҚ-ң маркетингтік іс қызметін талдау.

2.1. Қазагромаркетинг АҚ-ң ұйымдық сипаттамасы ... ... ... ... ... .
15
2.2. Қазагромаркетинг АҚ-ң маркетингтік іс-қызметін
талдау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... 20
2.3. Қазагромаркетинг АҚ-ң маркетингтік стратегияларын
талдау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... ... ... ... ... 24

ІІІ-бөлім. Қазагромаркетинг АҚ-ң маркетингтік іс қызметін жетілдіру
жолдары.

3.1. Қазагромаркетинг АҚ қызметінің 2009 – 2013 жылдарға негізгі

даму бағыттары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 28

3.2. Қазагромаркетинг АҚ қызметінің маркетингтік жүйесін жетілдіру
бойынша ұсыныстар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 34

Қорытынды
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... .. 39

Пайдаланылатын әдебиеттер
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 41

Кіріспе

Еліміздің нарықтық экономикаға өту заңдылықтары мен экономикалық
жағдайды жақсарту шарттарының бірте-бірте жетілуі кәсіпорынның ішкі және
сыртқы экономикалық қызметте шынайы дербестікке өтуі қажеттігін көрсетті.
Осындай жағдайда шаруашылық қызметке маркетингті қолдану керек болды.
Нарық жағдайында шаруашылық субъектілерінің табысты жұмыс істеуі үшін
осы заманғы ғылыми теория мен практиканың әдіс-амалдарын қолдана білудің
маңызы зор, сондықтан нарықтық экономика пәндерінің ішінде маркетинг елеулі
орын алды. Сонымен қатар нарықтық қатынастар жағдайында фирмалар мен
кәсіпорындардың өндірістік-өткізу қызметін басқару жүйесі ретінде тұтынушы
сұранысын тиімді қанағаттандыруды мақсат ететін маркетинг айрықша орын
алды.
Маркетинг – қысқаша тұжырымдап айтсақ, нарықтық қатынас жағдайында
өндірісті басқарудың жүйесі мен пәлсапасы. Маркетинг нарықта ұзақ және
тұрақты жұмыс істеуге тырысушы фирмалар мен кәсіпорындарға өте қажет.
Маркетинг бизнесмендерге аса қажет болумен қатар қоғамдағы барлық адамдар
үшін де маңызды.
Маркетинг дамыған нарық жағдайындағы кәсіпорынның шаруашылық қызметінің
әлемдік тәжірибесін талдап қорытуды көрсетеді, өткір бәсеке жағдайында оның
тиімділігін және басқарушының фирма мүмкіндіктеріне, нарықтық талаптарға
сай дұрыс шешім қабылдауын және оны орындата алуын қадағалайды.
Маркетинг шаруашылық бірліктің іскерлік белсенділігінің барлық жақтарын
ұйымдастыру мен басқару жүйесін көрсетеді, яғни жаңа өнім шығару идеясы мен
өндіріске сай технология қолданудан бастап, өнімді сатып алушыға жеткізуге
дейінгі барлық қызметті қамтиды.
Маркетинг арқылы өндіруші сатып алушының күнделікті және келешектегі
қажеттіліктерін айқындайды, сатып алу мүмкіншілігінің дәл сол өнімге деген
нақты сұранысқа айналуын қадағалайды, сатып алушымен арадағы байланыстың
тұрақты әрі ұзақ болуына жағдай жасайды.
Қазіргі таңда экономика өндірушінің, тұтынушының және үкіметтің
арасындағы өзара іс-қимылымен сипатталады. Кез-келген кәсіпорын өзінің
серіктестерімен нарықтық қарым-қатынаста іс-әрекет етеді. Ал бұл жағдайда
тек қазіргі нарықтық заманға сай, бәсекелестік қабілеті жоғары өнім
шығаратын кәсіпорын ғана жетістікке жете алады.
Қазіргі уақытта кәсіпорын бір жағынан жоспарлау шеңберінде кең
құқықтарды иеленсе, ал екінші жағынан өздерінің ішкі және сыртқы нарықтарға
шығуын ұлғайту мақсатында жолдар іздеуде, маркетингті пайдалану олар үшін
күнделікті қажеттілік болып қалыптасып келеді. Алайда оны ұтымды пайдалана
білу белгілі бір ұйымдастыру және техникалық сипаттағы қиындықтар ғана
емес, сонымен бірге психологиялық жоспарлауға да байланысты. Ой өріс және
психологиялық мінез-құлықты қайта құру тек жоғары басқару звеносындағы
шаруашылық бірлігіне ғана қатысты емес, сонымен қатар қарапайым
қызметкерлерге, тұтастай еңбек ұжымдарынан да талап ететін нәрсе деуге
болады.
Курстық жұмыстың басты мақсаты болып маркетингтің пайда болуын, даму
эволюциясын, концепцияларын көрсету, Казагромаркетинг АҚ-ның
маркетингтік іс-қызметін талдау және оны жетілдіру жолдарын ұсыну.
Қойылған мақсатқа жету үшін келесідей негізгі міндеттер белгіленді:
- маркетингтің теориялық негізін ашу;
- “Қазагромаркетинг” АҚ-ң негізгі қызметін талдау;
- Казагромаркетинг АҚ маркетингтік қызметін талдау;
- Казагромаркетинг АҚ маркетингтік қызметін жетілдіру бойынша
ұсыныстар беру.

І-бөлім. Маркетингтің ғылым ретіндегі дамуының теориялық аспектілері

1. Маркетинг дамуының эволюциясы

Қазіргі заманғы экономикалық сөздіктердің көпшілігінде маркетингті
мұқтаждық құрылымы және пайда табу сияқты қажеттіліктерді уақытында
қанағаттандыруға бағытталған қажеттілік туралы ақпарат және тұтынушылардың
іс-қимылы негізіндегі нарықты басқару ісінің маңызды саласы ретінде
анықтайды. Маркетинг кең тәжірибелік мағынаға ХХ ғасырдың 30-жылдарында,
1929-1933 жылдардағы дағдарыстан кейін дамыған капиталистік елдердегі
халықтың жаппай сұранысына байланысты ие болды. Осы кезде басты мәселе
тауарды өткізу емес, өндіру болды. Өнеркәсіптің көпшілік саласы үшін тұтыну
тауарлары мен қызметтеріне деген сұраныс ұсыныстан жоғары болды. Бұл кезде
өнімді шығарудың негізгі шарты өндіріс шығындарын максималды азайту,
сәйкесінше тауарлар мен қызметтерге бағаның түсуі болды.
Маркетинг дамуының эволюциясы 1-кестеде көрсетілген.
1-кесте
Жылдар Теоретикалық Әдістері Қолданылу саласы
негізі
1900-1950 Тауарды оқып білу,Бақылау, сатып алу мен Жаппай тауар
бөлуге сатуды талдау, өндірісі,
бағытталу,экспорт ықтималдықты есептеу, ауылшаруашылық
және өткізу тұтынушылық панельдер саласы
теориясы
1960 Өткізуді оқып Мотивтерді болжау, Тұтыну заттарын
білу, сату операцияларды зерттеу, тұтынушылар
көлеміне, тауар моделдеу
мен оның
функцияларына
бағытталу,
дистрибьютерлық
теориясы
1970 Шешім қабылдаудың Факторлық және Өндіріс заттары
ғылыми негіздері, дискриминанттық талдау, мен тұтыну
сатуға, өткізуге математикалық әдістер, заттарын
және тұтынушыға маркетингтік модельдер тұтынушылар
бағытталу
1980-1990 Жағдайлық талдау. Позициялау, кластерлік Тұтыну заттарын
Маркетингті талдау, тұтынушылар өндіріс заттарын,
менеджмент типологиясы, экспертиза қызмет саласын,
функциясы ретінде пайдасыз ұйымдарды
оқу. Бәсекелестік тұтынушылар
талдау теориясы.
Стратегиялық
маркетинг.
1990 ж. Маркетингті Позициялау, кластерлік Тұтыну заттарын
бастап кәсіпкерлік талдау,тұтынушылар өндіріс заттарын,
қазіргі функциясы ретінде типологиясы, тұтынушыларқызмет саласын,
кезге дейіноқу. Нарықтық мен бәсекелестер пайдасыз
жүйелер теориясы, тәртібінің моделі, ұйымдарды,
коммуникация және бенчмаркинг, ойын мемлекеттік
қарым-қатынас теориясы кәсіпкерлік
теориясы. саласын
тұтынушылар

50-жылдардың аяғы мен 60-жылдардың басында нарықтағы жағдай өзгерді.
Оған әсер ететін маңызды факторлар болып экономикалық өсу, тұтынушылар
сұранысы мен тауар өндірісінің қалыптасуына БАҚ-ң жан-жақты әсері, тауарды
төмен бағамен сататын сауда орталықтары мен дүкендердің пайда болуы,
жарнаманың кең көлемді қолданылуы.
50-жылдардың ортасында басталған ҒТР салдарынан жұмысты
автоматтандыруға негізделген өндірістің жаңа технологиялық әдісі қалыптаса
бастады. Осы жағдайларға байланысты жаңа тауарлар мен қызметтер саны өсті.
Маркетингтің эволюциялық даму кезеңі ғасырдан астам уақытқа созылып
келеді. Ірі ауқымды өндіріс қалыптасып, бәсекелетіктің күрт шиеленіскен
жағдайларында өндірісті басқару және өнімді өткізу әдісі ретінде ол ең
алғаш АҚШ-та , содан кейін Еуропа елдерінде де пайдаланыла бастады. ХХ-
ғасырдың 60-жылдары маркетинг ғылыми негізделді және толысқан нарық
жағдайында өнімді сатудың тиімді әдісі ретінде кең қолданылды, 70-жылдары
өнеркәсіпте белсенді пайдаланылды, ал 80-жылдары қызмет көрсету саласына
және коммерциялық емес іс-әрекетке де енгізіле бастады. Маркетинг
дамуының бірінші кезеңі ХХ-ғасырдың басынан бастап 40-жылдардың соңына
дейін созылды. Бұл кезеңдегі маркетингтің мақсаты – тауарларды ұтымды
өткізу, тездетіп сату және коммерциялық іс-әрекеттің тиімділігін арттыру
болды. Бұл кезеңде 60-жылдарға дейін кең қанат жайған маркетингтің
өндірістік, содан соң өткізу тұжырымдамалары дамыды. Бәсекелестіктің
күшеюі, сонымен қатар капитал шоғырлануы мен орталықтандырылу үрдісі
үдеюінің ықпалымен, кейіннен маркетинг білімнің жеке саласы ретінде бөлініп
шықты. Ал оқу пәні ретінде маркетинг ХХ-ғасырдың басында алғаш АҚШ-тың
Мичиган және Колифорния университеттерінде жүргізіле бастады.
50-жылдары маркетингті тауар өткізу жүйесі ретіндегі дәстүрлі ұғымы
нарықтың өзгермелі жағдайларына бейімделген басқару тұжырымдамасы ретінде
өзгерді.
Маркетинг соғыстан кейінгі жылдары өткізушілік бағдарын түпкілікті
жоғалтып, фирма мен компаниялардың жұмысының бір түрлі жақтарын да қамтып,
өнімді жасау және жылжыту жөніндегі іс-әрекеттің бір элементіне айналды.
Оның институционалдық қалыптасуы және ұйымдық рәсімделуі бір уақытта
жүзеге асырылды. 1926 жылы АҚШ-та Маркетинг және жарнама ұлттық ұйымы
құрылды, ол 1973 жылы Американдық маркетинг ассоциациясы деп өзгертілді.
Кейіннен мұндай ұйымдар Батыс Еуропа елдерінде және Жапонияда құрылды.
Маркетингтің дамуының екінші кезеңі 1960-1970 жылдарды қамтиды, осы
кезеңде маркетинг тұтынушылардың сұранысына бейімделген басқару теориясы
мен тұжырымдамасының құрамдас бөлігі ретінде қарастырыла бастады. Бұл
компаниялардың қызметін басқаруды маркетинг қағидалары негізінде жүзеге
асыру ғылымының негізін қалады, ол басқарудың нарықтық теориясы деп атала
бастады.
70-жылдардың екінші жартысында маркетинг эволюциялық дамуының үшінші
кезеңіне аяқ басып, бизнес философиясына айналды. Нарық құрылымындағы
орасан зор өзгерістердің болуы, оның қызмет түрлері мен тауарларға толуы,
бәсекелестіктің өршуі, ғылыми-техникалық прогрестің өсуі маркетинг мәнінің
түрленуіне әкелді – оны сыртқы ортаны зерттеу мен оған бейімделудің жолын
іздейтін және фирманың барлық қызметін біріктіретін корпоративтік
стратегияның элементі ретінде қарастыра бастады. Бұл кезеңге маркетингтің
дәстүрлі және қоғамдық тұжырымдамалардың дамуы мен стратегиялық ролінің
артуы тән болды.
Маркетинг кең тәжірибелік мағынаға ХХ-ғасырдың 30-жылдары, 1929-1933
жылдардағы дағдарыстан кейін кейбір дамыған капиталистік елдер халқының
жаппай сұранысына байланысты ие болды.
Маркетинг ұғымы ағылшынның market (нарық) сөзінен шыққан, ал
инг жалғауы нарық жасаушы немес нарық аумағындағы қызмет дегенді
сипаттайды. Маркетинг ірі ауқымды өндірістің қалыптасуы және
бәсекелестіктің күрт шиеленіскен жағдайында өнімді өндіру мен өткізуді
басқарудың әдісі ретінде бөлініп шықты.
Маркетинг терминінің пайда болуының бір үлгісі былай баяндалады.
Хельсингтік келісімшартқа қол қоярда аудармашылар мәтінде түсініксіз
сөзді көріп, оны аудармақ болады. Олар аудармаға бірнеше нұсқалар ұсынады:
нарықтану, өткізу, сату, рынкинг. Соңында маркетинг терминіне тоқталады.
Бұл сөз көптеген шетелдік компаниялардың сөздік қорына тез еніп кетті.
Нарықта бәсекелестікпен күресу үшін және пайда табу үшін, тұрақтылықты
қамтамасыз ету үшін және компанияны дамыту үшін шығындарды азайту керек.
Нарықтағы бәсекелестік тауардың жылжу түріне байланысты қатая түсті.
Маркетинг фирманың кірісін көбейтудің жолдарын іздеуде және сату
көлемін ұлғайтуда шексіз мүмкіндіктер берді. Сөйтіп, маркетинг маманы
маркетолог пайда болды. Маркетинг бизнес технологиясы ретінде қабылданды.
Маркетингтің эволюциялық дамуы бірнеше сатылардан өтті. Осы сатылар 1-
сызбада көрсетілген.

1-сызба. Маркетинг дамуының сатылары

1.2. Маркетингтің шет елдердегі эволюциясы

Жоғарыда атап өткендей, маркетинг АҚШ-та пайда болды. Нарықтық
экономикада кәсіпорындарды басқару элементі ретінде маркетинг анықтамасын
әр түрлі көзқарас тұрғысынан қарауға болады. Маркетингтің ғылым, оқу пәні
және тәжірибелік іс-қызмет ретіндегі дамуы менеджментпен тура және жанама
байланысты болды. Маркетингтік саясатты іске асыруы ХХ ғасырдың
экономикалық дамуының барлық сатыларында нарықтық экономикалы елдердің
өндірісті басқару жүйесінің қайта құрылуына әсер етті.
ХХ ғасырдың екінші жартысында дәстүрлі маркетинг скандинавиялық
елдерде дүниеге келген әлеуметтік-этикалық маркетинг тұжырымдамасымен
толықты.
1970 жылдары АҚШ-та маркетинг мәселелерімен шұғылданған 400 жеке
зерттеу фирмалары жұмыс істеді. Мысал келтірсек, солардың ішінде А.С.
Нильсен компаниясының жылдық айналымы ондаған млн. Долларды құрады. Батыс
Еуропа елдерінде мұндай ұйымдар саны 200-дей болды. Маркетингтің Еуропалық
комитеті және Маркетингтің халықаралық саясаты сияқты ұйымдар өндірістің
қоғамдық сұранысқа, нарық сұранысына, нарықты зерттеу бойынша
ұйымдастырушылық-техникалық шаралар жүйесін құруға, максималды пайда алу
мақсатында өткізуді интенсификациялауға бейімделуі үшін құрылды.
ХХ ғасырдың барлық даму сатыларында маркетингтік саясатты жүргізу
нарықтық экономикалы елдердің өндірісті басқару жүйесінің қайта құрылуына
әсер етті. Нәтижесінде ХХ ғасыр маркетингінің негізгі принципі құрылды. Бұл
принцип тұтынушылардың қалаулары мен қажеттіліктеріне өндірістің соңғы
нәтижесінің байланысы деп аталады. ХХ ғасырдың 50-70 жылдарында АҚШ пен
Еуропада дүниеге келген ірі фирмалар маркетинг идеяларын қолдану арқылы
табысқа жетті, яғни нарық, тауар және тұтынушылар жөнінде білімдерін жинап,
зерттеулер жүргізді. Дженерал электрик, Дженерал Фудз, Макдональдс,
Пилсбери, Procter & Gamble компаниялары маркетинг қажеттілігін тез
түсініп, оны компанияны басқару жүйесіне қосты.
Маркетингтің ұлттық моделінің құрылу үлгілерін жеке талдау, дәлірек
айтқанда, мысал ретінде Жапония экономикасының дамуы ХХ ғасырдың 50-
жылдарынан бастап маркетинг түсінігінің елдің экономикалық өміріне қалай
енгендігі көрсетіледі. Осы уақыт аралығында Жапония өнеркәсібінде жаппай
өндірістің дамыған жүйесі құрылды, ал жаппай тұтыну бойынша жоғарғы
деңгейге қол жеткізілді. өндірістің жаңа сапалы дәрежесіне жету үшін 1955
жылы Өндірістік және әлеуметтік-экономикалық дамудың Жапондық центрі АҚШ-
қа менеджмент сұрақтарын оқып үйрену үшін арнайы топты жібереді. Содан
кейін, сол АҚШ-қа дайындыққа барған мамандар Жапонияның экономикалық
өміріне маркетинг түсінігін енгізді. Елдегі басталған экономикалық
көтеріліспен бірге Жапониядағы маркетинг дамып нығая бастады.
Маркетингтің жапондық моделінің дауында келесі кезеңдер көрсетіледі:
1-ші – өткізу сатысында, маркетинг өндіріс тауарларын шығару
әдістерін іздеуден басталғанда және классикалық өткізу концепциясына
сәйкес келгенде;
2-ші – маркетинг менеджмент элементінің бірі ретінде кәсіпорынның
нарыққа әсер ету кешені деп қарастырылып, тұтынушылардың қажеттіліктерін
зерттеу негізінде тауар өткізуді ұйымдастыру;
3-ші – стратегиялық маркетинг маркетингтің менеджмент элементі
ретіндегі жетістіктерінің негізінде оны тек қысқа уақыттық (тактикалық,
өткізу және т.б.) тапсырмаларға емес, сонымен қатар динамикалық өзгеріп
жатқан ішкі ортаға бейімделгізу қажеттілігі туындады;
4-ші – тоталды маркетинг немесе маркетингтің кәсіпкерлік іс-
қызметтің тек коммерциялық және өткізу саласында емес, сонымен қатар
өндірістік, бухгалтерлік және тағы басқа салаларына енгізу;
Маркетингтің қазіргі уақыттағы даму сатысы бизнестің ішкі ортасының
күрделенуімен, маркетингтік операциялар деңгейінің үлкеюі мен көтерілуіне
байланысты басқарушылық маркетингі деген атау алды. Нәтижесінде
маркетингті менеджмент ортасынан қарай бастады.
Маркетингтің қолданбалы ғылым және басқару концепциясы ретінде
алғаш фундаменталды зерттеулері ХХ ғасыр басында американдық
зерттеушілермен жүргізілді. Олардың қатарына Ф.У. Тейлор, В.Е. Креузи мен
Р. Ватлердің маркетингтік курстары, сонымен қатар Форд компаниясының
негізін салушы, атақты кәсіпкер, инженер және маркетингтен тәжірибесі бар
Генри Фордты жатқызуға болады.
Еуропалық экономистердің ішінде нарықты зерттеудің маркетингтік
әдісін 1920-1930 жылдары австриялық математик және әлеуметтанушы
П.Ф.Лазарсфелд қолданды.
ХХ ғасырдың ортасында маркетингтік стратегияны зерттеумен негізінен
америкалық зерттеушілер Т.Амблер, Н.Борден, Б.Джексон, Дж.Дин, П.Друкер,
Г.Зальтман, Ф.Китчен, Ф.Котлер, У.Лазер, С.Леви, Т.Левитт, Дж.МакКиттерик,
Дж.Маккарти, Э.Райс, У.Смит, К.Стайлс, Дж.Траут, Р.Хейвуд, Дж.Ховард,
Дж.Шет, А.Шукман, Д.Шульц және т.б. айналысты.

1.3. Маркетинг тұжырымдамаларының эволюциясы

Әлемдік тәжірибеде маркетинг бірден пайда болған жоқ. Ол –
менеджердің мақсатқа, тапсырмалар мен өндіріс және сатуды дамыту әдістеріне
деген көзқарастарының көпжылдық эволюциясының нәтижесі. Сатуды ынталаныру,
жарнама, жұртшылықпен байланыс (бірақ басқа атаумен қолданылды) ежелгі
Римде қолданылды. Ежелгі кезде өз ұстаханасының есігіне шеге қағып, оған
жөнделген аяқ киімді ілген етікші тауарды жылжытудың жеке әдістерін қолдана
бастады, бірақ маркетинг термині, тіпті маркетинг концепциясының өзі
бірнеше уақыттан кейін дүниеге келді.
Атақты экономист Адам Смит XVIII ғасырдың екінші жартысында Қоғам
байлығы еңбегінде өндірушінің тұтынушыңың сұраныстарын қанағаттандырудан
басқа мақсаты жоқ екендігі туралы жазады.
Маркетинг термині ХІХ-ХХ ғасырларда АҚШ-та пайда болды, ал басқару
функциясы ретінде маркетинг 50-жылдардан бастап қарала бастады.
Маркетинг концепциясының құрылуына тауарлардың әртүрлілігін, олардың
түрленуінің жоғары ырғағын, өндіріс пен маркетингті басқарудың тиімділігін
қамтамасыз ететін ҒТП үлкен әсерін тигізді.
Маркетинг эволюциясы басқару концепциясының даму эволюциясына кіреді.
Ол келесідей сатылардан өтті:
- өндірістік;
- тауарлық;
- өткізу немесе саудалық;
- маркетингтік;
- әлеуметтік-этикалық маркетинг тұжырымдамасы;
- өзара әрекеттесу маркетингі.

1. Өндірістік тұжырымдама
Жылы 1860-1920
Негізгі идеясы Не өндіре алсам, соны өндіремін.
Негізгі құралы Өзіндік құн, өнімділік
Басты мақсаты Өндірісті жетілдіру, сату өсімі, максималды пайда

Бұл кәсіпорын қолданатын ескі концепция болып табылады. Берілген
концепция тұтынушылар кең таралған және бағасы қол жетерлік тауарларды
сатып алады деген тұжырымға негізделген. Осыған сәйкес, басшылық өз
күштерін өндірісті жетілдіру мен таратылу жүйесіне бағыттау керек.
Өндірісті жетілдіру екі жағдайда қолданысқа ие болады: тауарға деген
сұраныс ұсыныстан жоғары болғанда және тауардың өзіндік құны тым жоғары
болғанда, яғни оны еңбек өнімділігінің өсімі үшін түсіру керек. Бұл
тұжырымдама мұнай, металл, автоматтық қарудың патрондары сияқты стандарттық
тауарлар мен шикізат өнімдері өндірісінде кең қолданылады.
Бұл тұжырымдаманың қолданылуы мынадай шарттарды талап етеді:
- сұраныс ұсыныстан жоғары;
- халықтың көп бөлігінің табысының төмендігіне байланысты шығарылатын
тауарлардың өзіндік құнын төмендету қажеттілігі;
- үлкен және тұрақты нарықтың болуы. Тұтынушылар саны көбейген сайын
өндірістік шығындар төмендейді, ол өз кезегінде нарықтың үлесін
ұлғайтуға мүмкіндік береді.
2. Тауарлық тұжырымдама.
Жылы 1920-1930
Негізгі идеясы Сапалы тауарлар өндірісі
Негізгі құралы Тауар саясаты
Басты мақсаты Тауардың тұтынушылық қасиеттерін жетілдіру

Бұл кәсіпорын қолданатын тағы да бір ескі концепциясының бірі болып
табылады. Тауарлық тұжырымдама тұтынушылар күшті эксплуатациялық қасиеттер
мен сипаттамаларға ие жоғары сапалы тауарларды сатып алады деген
көзқарастан тұрады, сәйкесінше ұйым өз күштерін тауардың тұрақты
жетілдіруге жұмсауы керек.
Маркетингтің тауарлық тұжырымдамасы – тауарды жетілдіру және оның
сапасын жақсартуды негізгі мақсат деп қояды. Бұл тұжырымдаманың негізгі
қағидасы – сапалық сипаттамалары бойынша бәсекелестердің ұқсас тауарларынан
асып түсетін өзінің тауарлары мен қызметтеріне тұтынушыны бейімдеу.
Тұтынушылар сапасы және пайдалану сипаттамалары жоғары тауарларға ықылас
танытады. Сондықтан фирманың барлық күші үнемі тауарды жетілдруге
жұмылдырылады. Бұл тұжырымдаманың негізгі кемшілігі - өзінің тауары мен
басы бүтін айналысу маркетингтік алдын болжай алмаушылыққа әкеліп соғуы
мүмкін.

3. Өткізу немесе саудалық тұжырымдама (коммерциялық күштерді
интенсификациялау).
Жылы 1930-1950
Негізгі идеясы Өткізу желілерінің және арналарының дамуы
Негізгі құралы Өткізу саясаты
Басты мақсаты Тауарды жылжыту мен сату бойынша маркетингтік күштердің
есебінен тауар өткізуді интенсификациялау

Көптеген кәсіпкерлер осы тұжырымдаманы ұстанады. Коммерциялық
күштерді интенсификациялау тұжырымдамасы ұйым өткізу мен ынталандыру
саласында маңызды күш жұмсамаса, тұтынушылар сол ұйым тауарларын сатып
алмайды деген көзқарастан қалыптасқан.
Коммерциялық күштерді интенсификациялау тұжырымдамасын күнделікті
сұраныстағы тауарларға қолданады.
Өткізу немесе сауда тұжырымдамасы ұйымдарды мынадай қызметтерді
орындауға бейімдейді: өндірілген тауарды сату, сатып алушыларды табу,
өткізу бойынша жоспарды орындау. Өндірушілер және сатушылар өз қызметін,
маркетингтің барлық құралдары мен тетіктерін қолдана отырып, тауарларды
өткізуге және сатуға бейімдейді. Осы тұжырымдаманы қолданатын өндірушілер
тауарлар тапшылығында және монополия жағдайында жұмыс істейді. Бұл
тұжырымдаманың дамуы өндірушілерді жаппай тауар өндірісіне және олардың
сапасын жетілдіруге бейімделген екі алдыңғы тұжырымдамаларды пайдаланудың
нәтижесі болып табылады.
Қазақстандық нарықта өткізу тұжырымдамасы негізінде көптеген
коммерциялық ұйымдар өзінің маркетингтік қызметін жүзеге асырады.

4. Маркетингтік тұжырымдама.
Жылы 1960-1980
Негізгі идеясы Тұтынушыға не керек болса, соны өндіремін
Негізгі құралы Маркетин-микс кешені, тұтынушыны зерттеу
Басты мақсаты Мақсатты нарық қажеттіліктерін қанағаттандыру

Маркетингтік тұжырымдама қазіргі таңдағы жаңа тұжырымдама ретінде өткен
ғасырдың 50-жылдарында қалыптасты. Оның мәні мынада: ұйымның табысты қызмет
етуінің шарты – тұтынушының қажеттіліктері мен мұқтаждықтарын анықтау және
оларды қанағаттандыру есебінен фирма мен компаниялардың өз маұсаттарына
жетуі. Фирма маркетингінің басты объектісі – мұқтаждықтары мен
қажеттіліктері бар мақсатты клиенттер. Демек, маркетингтік тұжырымдама
дегеніміз клиенттердің мұқтаждықтары мен қажеттілктерін анықтап, оларды
бәсекелестермен салыстырғанда тауармен тиімді қамтамасыз етуге бағытталған
фирма жұмысын бір арнаға біріктіру. Маркетингтік тұжырымдаманы Тұтынушы –
король!; Клиенттің айтқан сөзі әрқашанда дұрыс; Тауарды емес, клиентті
жақсы көру керек деген сияқты ұрандар бейнелейді. Бұл тұжырымдаманы
McDonald's, IBM, Procter & Gamble, Coca-Cola, Adidas және т.б.
компаниялар өз қызметінде пайдаланады.
Маркетинг-микс кешені 60-жылдарда дүниеге келіп, 80-90-жылдары кең
қолданысқа ие болды. Оны 5P тұжырымдамасы деп те атайды. Оған жататындар:
- Product, фирманың тауарлық саясаты (тауарлық маркетинг) – нарыққа
бағытталған тауардың ассортиментін, олардың қасиеттерін, қорабын, марка
имиджін және т.б. ойлап табу;
- Price, компанияның баға саясаты (бағалық маркетинг) – нарыққа бағытталған
баға деңгейін, өткізуді ынталандырудың бағалық әдістерін ойлап табу;
- Promotion, тауарды жылжыту (коммуникация маркетингі) – әлеуетті
клиенттерді ақпараттандыру жүйесі, өткізуді ынталандырудың түрлі әдістері
арқылы тауар мен фирма жөнінде жағымды әсер қалыптастыру;
- Place, сату, тауар өткізу орны мен уақыты (өткізу маркетингі) – өткізу
арналарын және сауда делдалдарын тиімді таңдау, тауарды сақтауды және
көшіруді ұйымдастыру;
-People, тауарды сатушылар мен сатып алушылар (қарым-қатынас маркетингі) –
компанияның кадр саясатын ойластыру, әлеуетті клиенттерді қалыптастыру.

5. Әлеуметтік-этикалық маркетинг тұжырымдамасы.
Жылы 1980-1995
Негізгі идеясы Қоғамның қажеттіліктерін ескере отырып, тұтынушыға не
керек болса, соны өндіремін
Негізгі құралы Маркетин-микс кешені, тауарлар мен қызметтерді тұтыну
мен өндірудің әлеуметтік және экологиялық салдарын
зерттеу
Басты мақсаты Адамдық, материалдық, энергетикалық және басқа да
жинақтау, қоршаған ортаны қорғау шартымен мақсатты нарық
қажеттіліктерін қанағаттандыру

Әлеуметтік-этикалық маркетинг – қазіргі кездің құбылысы. Әлеуметтік-
этикалық маркетинг тұжырымдамасы 80-жылдардың басында экологиялық және
тұтынушылық қозғалыстардың күшеюіне байланысты дамыған. Бұл тұжырымдама
мынадай сәйкестендірілген үш факторды пайдалануды талап етеді, олар: фирма
пайдасы, тұтынушылар қажеттілігі мен қоғам мүдделерін қанағаттандыру.
Әлеуметтік-этикалық тұжырымдама негізінде тұтынушылар мүддесі (consumer's
satisfaction), қоғамның игілігі (community welfore), компания пайдасы
(company's profit)болғандықтан бұл 3-С тұжырымдамасы деп те аталады. Ол
қоршаған ортаны жақсарту императив ретінде болуын және кәсіпкерлік
қызметтің қоғамның даму мақсаттарына сай келуін қажет етеді. Бұл
тұжырымдама қоршаған орта экологиясының бұзылуына, табиғи ресурстардың
жетіспеушілігіне, халық санының көбеюіне және әлеуметтік қызмет саласы
ахуалының нашарлауына байланысты дамыды.
Берілген тұжырымдамаға байланысты ұйым мақсаты – мақсатты нарықтың
қажеттіліктерін, мұқтаждықтарын, көзқарастарын белгілеу және бәсекелестерге
қарағанда қажеттілікті тиімді және өнімді әдістермен қамтамасыз ету.

6. Өзара әрекеттесу маркетингі
Жылы 1995 ж. бастап қазіргі кезге дейін.
Негізгі идеясы Координация, интеграция және желілік талдау әдістері,
маркетинг-микс кешені.
Негізгі құралы Маркетин-микс кешені, тауарлар мен қызметтерді тұтыну
мен өндірудің әлеуметтік және экологиялық салдарын
зерттеу
Басты мақсаты Адамдық, материалдық, энергетикалық және басқа да
жинақтау, қоршаған ортаны қорғау шартымен мақсатты нарық
қажеттіліктерін қанағаттандыру

Соңғы уақытта сипатталған тұжырымдамалардан басқа, шведтік ғалымдар
алтыншы тұжырымдама ретінде өзара әрекеттесу маркетингті тұжырымдамасын
ұсынуды. Бұл тұжырымдамада маркетингті сатып алушылар мен бизнес-
серіктерінің арасындағы өзара қарым-қатынасты жолға қойып, оған қолдау
көрсететін үдеріс ретінде қарасытырады. Мұндай қатынастар материалдық,
қаржылық, адамзаттық және басқадай ресурстар қатарындағы маңызды ресурс
ретінде есептеледі.

ІІ Бөлім. Қазагромаркетинг АҚ-ң маркетингтік іс-қызметін талдау

2.1. Қазагромаркетинг АҚ-ң ұйымдық сипаттамасы

Ашық экономика жағдайында отандық өнімнің бәсекеге қабілеттілігін
арттырудың одан әрі қажеттілігі, аграрлық нарық қатысушыларының сапалы
ақпаратты-маркетингтік қызметтерге сұранысын өсіреді. Ақпаратқа қол жеткізу
бәсекелестіктің шешуші факторы болғалы отыр, сондықтан, әлемдік тәжірибе
көрсеткендей, оны алудың тең жағдайын қамтамасыз ету маңызды мемлекеттік
міндет болып табылады.
Қазақстан экономикасының нақты секторының дамуы мен ауылдық кәсіпкерлік
аясының кеңуі ауыл шаруашылық саласында аграрлық бизнес жүргізу үшін тиімді
шешімдер іздеп, оларды қабылдау үшін сұраныстарын қанағаттандыруға
қабілетті ақпараттық-кеңестік нарық қызметінің дамуы мен күшеюінің
қажеттілігін тудырды.
Мемлекеттік агроөнеркәсіптік бағдарламада көрсетілген міндеттерге
сәйкес, отандық тауар өндірушілерге ақпараттық-кеңестік қолдау көрсету
Қазагромаркетинг акционерлік қоғамын құруға негіз болды.
Қазагромаркетинг акционерлік қоғамы 2003 жылы құрылды, және соңғы 5
жыл ішінде ақпараттық-кеңес беру нарығында Қазақстан Республикасының
агроөнеркәсіптік кешенін қамтамасыз етумен белсенді жұмыс істеуде.
Басты мақсаттарының бірі болып аграрлы сала қатысушылары ортасында
ақпараттық көрсеткішті ұлғайту болып табылады. Қазагромаркетинг АҚ-ң
негізгі мәселелеріне: аймақтық жүйені құру және дамыту, аграрлық сферада
аналитикалық және маркетингтік істі жүзеге асыру мен қортынды ақпаратты
аграрлы нарық қатысушыларына жеткізу, ауылшаруашылық өнімдерінің
бәсекелестік қабілетін ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.