Вирустық аурулардағы иммунитет

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 25 бет
Таңдаулыға:

Жоспар

Кіріспе
1. Иммунитет және имунология пәні бойынша тарих анықтамалары
2. Иммунитеттің негізгі механизмдері: 1 гуморалдық қорғау факторы 2.
жасуша қорғау факторы
3. Антигендер және антиденелер. Олар арасындағы қарым-қатынас
4. Иммунитет теориясы, иммунитет жүйесінің даму процесіндегі онтогензі
5. Иммунитет процесіндегі тимустың ролі.

Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

Кіріспе

Иммунитет туралы түсінік өте ерте заманда пайда болған. Қытай мен Үнді
елдерінде жұқпалы шешек ауруымен ауырғап адамдардың денесінде күлдіреген
көпіршіктерін алып, оны дені сау адамдарға алдын ала сол аурумен ауырмас
үшіп жұқтырған. Батыс және Оңтүстік Африканың жергілікті халқы малдың өкпе
қабынуына қарсы егуді бірнеше ғасырдан бері нәтижелі қолданып келеді. Олар
өкпесі қабынып өлген малдың өкпесіне пышақ сұғып, сол пышақпен сау
малдардың тұмсығын тілгілейді екен. Дегенмен ең алғашқы иммунологиялық
тәжірибені жасаған ағылшын дәрігері Э. Дженнер. Ол 1796 жылы сиыр шешегімен
ауырып тұрған адамның қайтадан шешекпен ауырмайтындығын байқаған. Ол сиыр
шешегімен ауырған сауыншылардың қолдарындағы күлдіреген көпіршіктердің суын
басқа адамдарға екті. Сол сұйықты ол вапцина деп атады (латынша. вакка -
сиыр деген сөзді білдіреді).
Иммунологияның ғылым болып қалыптасуы кейбір жұқпалы ауруларды
қоздыратын микробтың ашылуымен тікелей байланысты. Егер бұдан ертеректе
иммунитетті организмнің ауруға қарсы тұратын қасиеті деп түсінсе, бүгін ол
ұғым әлдеқайда кеңейтілді.
Иммунитет - организмнің жұқпалы агенттерді және антигендік қасиеті бар
генетикалық бөгде заттарды қабылдамауы. Р.В. Петровтың (1983) айтуы
бойынша, иммунитет - организмнің генетикалық бәгде бедгілері бар тірі
денелер мен заттарда өзін-өзі қорғау қабілеті. Бұл тұжырымның негізінде
Бериеттің теориясы жатыр, ол бойынша өзінікін және басқаны тану
иммунитеттің орталық биологиялық механизмі болып табылады. Иммунитеттің
негізгі қызметі - организмнің ішкі тұрақтылығын (гомеостазды) бақылау.
Генетикалық табиғаты бөгде заттарды (бактериялар, вирустар, рак клеткалары
т. б.) тану, одан кейіп оны ерекше тежеу, бейтараптандыру немесе жою.
Генетикалық табигаттың биологиялық дербестігін сақтауға организмнің
иммундық жүйесі - лимфалық органдар және лимфалық клеткалар жиынтығы жауап
береді. (лат. лимпа - сөл, жануарлардың организмінде қоректік заттарды
бойға тарататын сұйық зат).

1. Иммунитет және иммунология пәні бойынша тарихи анықтамалар

Иммунитет (латынша іmmunіtas - бір нәрседен құтылу, босау)
-қабылдамау, қарсы тұру, ағзаның қорғану қабілеті. Иммунитет - жұқпалы
аурулар мен бөгде денеге қарсы тұру. Иммунитеттің негізін салған ғалым -
И.И. Мечников. Ағзаны жұқпалы індеттен қорғау тек фагоцитті жасушаларға
(лейкоциттер) ғана байланысты емес.
Иммунитет - патогендік микробтардың, олардың токсиндері мен басқа да
табиғаты биологиялық бөгде заттардың әрекетін малдың немесе адам
организмінің қабылдамаушылық жәйі. Иммунитеттің мәні патогендік агенттердің
енуі мен әрекетіне байланысты организмнің, ішкі ортасының тұрақтылығын
қамтамасыз ететін физиологиялық қорғаныс реакциясы комплексінің көрінуінен
тұрады. Қорғаныс реакциясын көрсету қабілеттілігі тұқым қуушылық сипатпен
түсіндіріледі немесе өмір сүрген уақыт ішінде пайда болады.
Иммунитеттің түрлері. Шығу тегінің белгісіне байланысты иммунитетті екі
түрге бөледі: табиғи және пайда болған (иелік). Табиғи иммунитет (түрлік,
тұқым қуалаушылық) бұл басқа түліктерге зақым келтіретін ауру
қоздырушылардың әрекетіне кейбір мал түрлерінің ауруға бейімсіздігі. Ол
тұқым қуалаушылықпен беріледі және де мал организмінің физиологиялық және
биологиялық ерекшеліктеріне байланысты. Мысалы, ірі қараның ешқашан
сақаумен ауырмайтыны, шошқа обасының қоздырушысына сезімталдығы жоқ екені
белгілі. Табиғи иммунитет өте берік болады, бірақ абсолютті емес. Дене
температурасын жасанды түрде төмендеткеннен кейін осы ауруға қарсы табиғи
иммунитеті бар тауықтардың түйнемесін қоздырудың сәті болған (Пастердің
тәжірибесі).
Пайда болған иммунитет организмге енген және инфекциялық процесс
қоздырған патогендік микробтардың әрекетіне қарсы реакцияның салдарынан
немесе жасанды иммунизацияның нәтижесінен дамиды. Бұл жағдайда осы аурудың
қоздырушысына (токсинге) байланысты малдың реактивтігі өзгереді, оны
бұзуға, зиянсыз етуге немесе шығарып тастауға қабілеттілігін тудырады.
Пайда болған иммунитет тұқым арқылы берілмейді және табиғиға қарағанда
беріктілігі төмендеу.
Пайда болған иммунитет табиғи немесе жасанды бола алады. Ауруға
бейімсіздік организмнің иммунологиялық қайта құрылуына себепкер
болғандықтан аурып өткен инфекциядан кейін (постинфекциялық) ерістеген,
табиғи пайда болған иммунитетті активті дейді. Бұндай иммунитет 1-2 жыл,
кейбір жайларда өмір бойы (мысалы, обамен ауырған иттерде, шешекпен ауырған
қойларда) сақталады. Ауруға бейімсіздік аурудың типтік және атиптік формада
білінуіне және әрі беріден соң жасырын инфекцияда да болатынын ескерген
маңызды.
Енесінен ұрыққа планцета арқылы немесе төлге уызбен (колестральді
иммунитет) және сүтпен берілген антителдердің нәтижесінен жасалып табиғи
пайда болған иммунитет пассивті де болады. Бұндай жағдайда ауруға
бейімсіздік күйі бірнеше аптадан бірнеше айға дейін сақталады.
Жасанды пайда болған иммунитет вакцинаны енгізу (сонын, ішінде
анатоксиндерді), сонымен қатар аурудан айыққан немесе гипериммундалған
малдардың қан сарысуын, немесе осы сарысумен бөлініп алынған глобулиндерді
енгізу нәтижесінде өріс алады. Вакциналаудың себебінен болған иммунитетті
активті, вакцинді деп атайды. Ол өзінше ерекше, бірақ ұзақтығы мен кернеуі
бойынша табиғи пайда болған иммунитеттен кем түседі. Вакцинді иммунитет
әдетте 7-14 күннен соң пайда болады және бірнеше айдан 1-2 жылға дейін
сақталады. Қан сарысуын немесе даяр антителдері бар глобулиндерді енгізу 8-
ден 20 күнге дейін сақталатын жылдам болатын жасанды пассивті иммунитетті
қамтамасыз етеді. Айыққан соң ауру қоздырушысынан мал организмінің
тазаруынан кейінгі сақталған иммунитетті стерильді дейді. Егерде аурудан
айыққан мал ауруға бейімсіздікке ие болса, бірақ микроб-қоздырушыдан
арылмаса, стерильсіз немесе инфекциялы иммунитет (премунция) жөнінде
айтылады. Бұндай иммунитет антительдерді шығаруға себепші қоздырушының
организмде тіршілік еткенінше (мысалы, туберкулезде) сақталады немесе
артынан стерильді иммунитетке айналады (бруцеллезде).
Иммундаушы антигеннің сипатына байланысты антибактериалды, вирусқа қарсы
және антитоксикалық иммунитеттерді ажыратады. Егер ауру қоздырушының
әрекетіне қарсы ауруға бейімсіздік, оны жылдам нейтралдау және жою қабілеті
қалыптасса, ондай иммунитетті антибактериалды немесе антивирусты деп
атайды.
Экзотоксиннің әрекетіне қарсы бейімсіздікті антитоксикалық иммунитет
дейді.
Вирустық аурулардағы иммунитет. Көп вирусті аурулармен ауырып айығу ұзақ
және қиын иммунитет құратады (ет қоректілердің шешегі, обасы және т. б.).
Өйткенмен аурудан айыққан малдардың ауруға бейімсіздігі өте азғантай
уақытқа ғана пайда болады. Ал вирустік ауруларда иммунитет кернеулігі
төмендейді (тымау).
Вирустікке қарсы иммунитеттіц сипатты ерекшелігі ец жоғарғы
спецификалығы болып есептеледі. Бұндай құбылыс аусылда, қойдың инфекциялық
қатаралдық қызбасында, жылқының африкалық обасында байқалады. Осы
аурулардың қоздырушыларына плюралитет тән, яғни антигендік варианттардың
кептігі. Ауырып айығу (немесе иммундау) тек осы типтегі қоздырушыға қарсы
иммунитет жасайды.
Вирустікке қарсы иммунитеттің негізінде бактериялар мен токсиндерді
қорғауды қамтамасыз ететін механизм бар. Алайда өзінің ерекшеліктері де жоқ
емес.
Иммунитет жасауды барлық органдардың тканьдерінде және қан айналымында
кездесетін лимфоидтық деп аталатын клеткалары бар дербес иммундық жүйе
жүргізеді. Иммунитетке жауапкер лимфоидтық органдарға: жілік майы, тимус
(ашалық без), талақ, лимфа түйіндері, ішек-қарын жолындағы лимфоидтық
тканьдер (көмекей безі, пейер бляжкалары), құстарда одан басқа - фабриций
қалтасы (бурса) жатады.
Иммундық жүйеде басты клеткалық фигура - лимфоцит. Иммундық мүшелер
ағзаның ішкі ортасының тұрақтылығын және генетикалық тұтастығын қамтамасыз
етеді. Иммундық мүшелерде түзілген лимфоцит жасушаларының ағза үшін маңызы
өте зор. Лимфоцит жасушаларын атқаратын қызметіне байланысты 2 топқа
бөледі. Олардың біріншісі Т-лимфоциттер, екіншісі - В-лимфоциттер деп
аталады. Лимфоциттердің бұл екі тобы да негізінен кемік майында түзіледі. Т-
лимфоциттер айырша безде, В-лимфоциттер лимфа ұлпаларында толық жетіліп,
лимфа арқылы таралады. Олар ағзада иммунитеттің қалыптасуын қамтамасыз
етеді
Тірек сызба
Вирустікке қарсы иммунитетті жасауға макрофагтар да (бөгде бөлшектерді
жоюшылар) қатысады. Оларға қанда, дәнекер тканьдерде, сүйек майында,
бауырда, өкпеде, нерв жүйесінде және басқа органдар мен жүйелерде болатын
қанның моноциттері мен ткандік макрофагтар жатқызылады. Бұрын вирустік
аурулардан қорғау үшін фагоцитоздың елеулі маңызы жоқ деп саналған еді.
Вирустар лейкоциттардың сыртына жеңіл сорылады да оның ішіне кіріп кетеді.
Алайда қамтылған вириондарды қорытуға фагоциттер қабілетсіз болып шыққан.
Сонымен бірге вирусы бар фагоциттер бактерияларды фагоциттей алмайтындығы
анықталған. Осының салдарынан вирустық инфекциялардың кейбір кездерінде
бактериялық ауруларға қарсы резистенттігі азаяды. Осы заманғы түсінік
бойынша вирустікке қарсы иммунитетте фагоцитоздың елеулі ролі бар деп
есептеледі. Бірақ ол вириондарды фагоциттеу емес, олармен инфекцияланған
сезімтал клеткаларды фагоциттеу арқылы білінеді.
Вирустікке қарсы иммунитеттің екі тарапын айырады: 1) малдың иммундық
жүйесінің клеткадан тыс вируспен, вирионмен әрекеттес болуы; 2) әлдеқашан
клеткаға еніп кеткен, шындығында вируспен ауырған клеткамен, оның вирусымен
әрекеттесуі.
Иммунология - салыстырмалы түрде алғанда медицинаның жас саласы. Ол
клиникалық медицина мен медицина ғылымының басқа да барлық бағытының
негізгі іргетасы болып табылады.
Иммуиология органдарды ауыстырып салудағы прогресті қамтамасыз етті,
қауіпті инфекцияларды жоюды, мәселен шешекті, полимиэлитті және
басқаларын болдырмауды мүмкін етті.
Ауру туғызатын бактериялар мен вирустарға және айналадағы ортаның
әсерінен пайда болатын қатерлі ауруларға, соның ішінде ракқа қарсы адам
организмінің иммунитетін күшейту тәсілдері қарастырылуда.
Иммунитет дегеніміз не? Ол - ауру туғызатын агенттерден организмді
қорғайтын, әлсірегенін жоятын немесе әлдебір себеппен дененің клеткасын
өзгерткен, организмнің иммундық жүйесі деп аталып кеткен органдар мен
тканьдердің жүйесі. Иммундық жүйенің реакциясы үйлеспеушілік туғызады да,
алмастырған орган мен тканьді қабылдамайды. Оның бұзылуы аутоиммунды
аурулардың дамуына (мәселен құяң), аллергияның, рактің пайда болуына,
жазылуы қиын созылмалы инфекциялардың өрістеуіне әкеліп соғады.
Ескі иммунология ұғымы бойынша иммунитет дегеніміз адамның әлдебір
жұқпалы аурумен сырқаттанғаннан кейін екінші рет оны қабылдамауы. Мәселен,
бала кезінде қызылшамен ауырғап адам өмір бойы қызылша иммунитеті болады.
Иммунитет тиісті егуден кейін пайда болуы да мүмкін.
Иммунитет органды алмастыруды, қан құюды қиындатады, ондай жағдайда
иммунитетті бәсеңдетеді.
Иммунитет - организмді микробтардан ғана емес, барлық бегде генетикалық
клеткалардан және тканьдерден, алмастырылған тері немесе органнан қорғайтын
организмнің күші.
Жаңа иммунология бұл ең алдымен генетикамен туыстас иммунология.
Ұрықтанған бір клеткадан пайда болған және біркелкі ген жиынтығы бар
адам организмі генотипі бір бірінс ұқсас бірнеше миллиардтаған
клеткалардан тұрады. Дегенмен әр түрлі себептерден геңдердің өзгеруі
мүмкін. Гендердің кездейсоқ өзгеруін мутация деп атайды. Мутация сирек
кездесетін құбылыс, бірақ көптеген клетканың ішінде әр уақытта мутанттар
болады (шамамен алғанда миллионға біреу). Бұл адамның организмінде кез
келген уақытта бөгде (кейде зиянды) қасиеті бар 10 миллнон клетка болады
деген сөз. Ал егер олар көбейіп, организмге қажеті жоқ тканьдер жасаса
немесе организм үшін зиянды заттар бөле бастаса, онда рактің, сондай-ақ
жұқпалы емес басқа да аурулардың пайда болуы мүмкін.

2. Иммунитеттің негізгі механизмдері: 1 гуморалдық қорғау факторы 2. жасуша
қорғау факторы

Клеткадан тыс вириондарға қарсы иммундық реакциялар ұқсас және тура
патогендік агентке бағытталған антителдерді жасаумен белгі береді. В -
лимфоциттері Т - лимфоциттерімен және макрофагтармен әрекеттескен соң
антителдерді активті синтездеуші плазматикалық клеткаларға айналады. Бұндай
иммунитет жүйесі гуморалды иммунитет деп аталады. Оның басты органы - сүйек
майы, орталық фигурасы - В - лимфоцит. Көптеген вирустік ауруларда мал
организмінде сезімтал клеткалармен байланыспас бұрын вирусты
бейтараптандырушы вирулицидтік немесе вирус бейтараптандырушы антителдер
құралады. Вирус пен антителдердің қоспасы бейтарап болады, яғни ол малды
ауыртпайды (немесе ткандердің культурасын). Алайда бұл комплекс тұрақты
емес. Ажырату, катафорездің көмегімен РН ортасын өзгерту арқылыосы қоспадан
активті вирус бөліп алуға болады. Одан басқа вирустік ауруларда қаннан
аглютининдерді, преципиндерді, комплемент байланыстырушы антителдерді
табуға болады.
Клетка ішіндегі вируске қарсы қорғаныс реакциялары вируспен зақымданған
клеткалармен бірлесіп әрекеттенеді. Иммунитеттің бұл типін клеткалық деп
атайды және ол тек вирустарға қарсы әрекет жасайды. Бұнда басты орған -
ткмус, орталық фигура - Т лимфоциті. Мысалы, Т - лимфоциттер иммундық
реакциялардыц дамуын қамтамасыз ететін лимфокиндер аталатын медиаторларды
бөліп шығарады. Т - лимфоцит бөгде клетка - нысананы тапқан соң макрофагқа
осы клетканы айналып өтуге мұрсат бермейтін медиаторды бөліп шығарады. Ол Т
- лимфоцитпен зақымданады және макрофагпен жұтылып кетеді (фагоцитоз
реакциясы). Клеткалық өсіп-өнуді әлсірететін медиаторлар, деструкциялау
арқылы клетка нысаналарды жоятын (цитолиз реакциясы) лимфотоксиндер бар.
Антителдерден басқа (әр вирус үшін спецификалы) организм вирустармен
әрекеттесетін және олардың активтігін нашарлататын сарысулық және ткандік
ингибиторларды, сонымен қабат вирусқа қайшылық ететін белок интерферондық -
қорғаныс заттарын жасайды. Ол өзінің әрекетінің спецификалық еместігімен
өзін тудырған вирустарға ғана қарсы емес, басқа да вирустарға қарсы
активтігімен сипатталады. Көтеріңкі дене температурасы вирустарға зиянды
әсер етеді. Вирустікке қарсы иммунитеттің спецификалық емес факторларына
сілекей бөліп шығарушы жүйенің функциясы жатады - вирустар сілекеймен,
тыныс алу жолдарының секретімен, сүтпен, ішек арқылы бөлініп шығады.
Иммунитеттің клеткалық және гуморалдық факторларының әрекеті жалпы
физиологиялық және гормоналдық реакциялардың ықпалында болады және орталық
нерв жуйесімен басқарылады.
Қазақстан Республикасы әлемдегі жоғары, сапалы бидайды шығаруына
байланысты ең ірі мемлекеттің бірі болып табылады. Қазақстан
Республикасының ауыл шаруашылығының негізгі және стратегиялық маңызды
бұтағы өсімдік шаруашылығы болып табылады. Солтүстік Қазақстанда бидайды
11,04 млн. га егеді, оның егу ауданы 62%-ға жетеді.
Қазіргі кезде жасушалық селекцияда биотехнологиялық әдістермен сонымен
қатар селекциялық жұмыстармен өсімдіктердің иммунитетін индукциялауға
қоздырғыштардың белгілі бір түрлерін кең қолданды. Бүгінгі күні жасушалық
селекция бағытында бағалы бастапқы түрлерді сұрыптау жолдарымен селективті
факторларды қолданылады. Осы жолмен селективтік жағдайда төзімді каллус
линияларын алу, олардан ауру қоздырғыштарына төзімді өсімдіктерді
регенерациялауға мүмкіндік туғызады. Бүгінгі күні осы жол ең актуалды және
перспективті болып табылады, өйткені селекцияның дәстүрлі әдістері бидайдың
морфологиялық, физиологиялық күйін бақылап, керекті қоректік заттарын қоса
отырып, бидайдың өнімділігіне және сапасына жақсы әсер етеді.
Өсімдік жасушаларында көптеген ферменттер болады. Олар өсімдік
организміндегі биохимиялық реакцияларды жүргізуге қатысады. Сол
ферменттердің бірі пероксидаза ферменті. Пероксидаза - тірі организмдерде
кең тараған фермент. Бұл фермент өсімдіктің тіршілігінде көптеген
үрдістерге-өсіп-дамуы, морфогенез, стресс факторынан қорғануға қатысады.
Пероксидаза жасушаның белгілі бір факторлардан қорғаныш қызметін
атқаратындықтан белсенділігі әсіресе фитопатогендермен зақымданған
өсімдіктерде басымдылық көрсетеді. Пероксидаза химиялық табиғаты жағынан
оксиредуктаза тобына жататын фермент, яғни сутегі асқын тотығы көмегімен
тотығу процесін катализдейді де соның нәтижесінде көк түсті концентрация
пайда болады. Тотығу реакциясы келесі сызба-нұсқа бойынша жүреді:
AH2+H2O2-------пероксидаза--------- -(A+2H2O мұндағы AH2-сутегінің
доноры; Ф- тотыққан донор;
Әр түрлі генотиптерге пероксидаза белсеңділігінің артуы әр қалай әсер
етеді. Бұл сорттардың патогендерді қабылдау дәрежесіне байланысты. Төзімді
генотиптерді іріктеуде жасушадағы пероксидаза белсенділігі төзімсіздермен
салыстырғанда жоғары болады.
Пероксидаза белсенділігін А.Н.Бояркиннің ұсынған әдісі бойынша
анықталды. Бұл әдіс өсімдік клеткасы құрамындағы фермент әсерінен
бензидиннің тотығу реакциясының жылдамдығына, фотоэлектро-колориметрде
алдын-ала орнатылған белгілі концентрациялы көк түсті тотығу өнімінің
түзілуіне негізделген.

3. Антигендер және антителдер, олардың арасындағы қарым-қатынас

Антигендер. Организмге енген кезде спецификалық антителдер құрайтын
(антигендігі) және олармен өзара қатысу қабілетін танытатын (антигендік
реакция) каллоидтық құрылымды бегде органикалық заттарды антигендер деп
атайды. Бұл қасиеттер белоктарға әбден тән. Сондықтан бөгде белоктарды және
құрамында солар бар сарысуларды, токсиндерді, бактерияларды, вирустарды да
толық құнды антигендер дейді. Липидтер мен күрделі углеводтар
(полисахаридтер) антителді құрай алмайды, бірақ олармен реакцияға түсуге
қабілетті. Бүндай заттарды толық құнды емес антигендер (гаптендер) дейді.
Белоктармен қоспа немесе құрама күйінде организмге енгізгенде гаптендер
толық құнды антигендер-дің қасиеттерін иеленеді. Бактерия клеткасының
құрамына белоктар, полисахаридтер, липоидтер және күрделі комплексті
құрамалар кіретіні белгілі, яғни толық құнды антигендер де, гаптендер де.
Сондықтан бактериялардың антигендік құрылымы өте күрделі. Термостабильді
липопротеидтік соматикалық (0), термобильді протеиндік жгутикалық (Н) және
полисахаридтік капсулалық (К) антигендер бөлініп алынған. Кейбір
микроорганизмдерде жоғары иммуногендігімен ерекшеленетін вируленттігі мен
протективтік антигендерімен сипатталатын полисахаридтік VI - антиген
табылған. Микробтардың антигендік құрылымын білу аурулардың
қоздырушыларының типтері мен варианттарын дәл дифференциялауға және
тазаланған антигендерден нәтижелі вакциналарды даярлау мүмкіндігіне жол
ашады. Микробтардың токсиндерінің өсімдік және жануарлар текті улардың
(ара, жылан, шаян улары), әр түрлі ферменттердің жақсы айқындалған
антигендік қасиеттері бар.
Антителдер. Антителдер (қорғаныс заттары) деп антигендер енгенде жоғары
топтағы жануарлардың лимфоидтық клеткаларының шығаратын спецификалық
белоктарын айтады. Сәйкес антигендермен орекеттесе отырып антителдер оларды
зиянсыздандыруды қамтамасыз етеді. Антителдер қан сарысуында, лимфада, әр
түрлі тканьдердің экстрактарында табылады. Олар айқын немесе жасырын
инфекцияның дамуы процесінде, активті иммундаудың нәтижесінде пайда болады.
Бұл жағдайларда ауырмаған және иммундалмаған малдардың қан сарысуында
азғантай мөлшерде кездесетін нормалдық антителдерден өзгеше келетін
оларды иммундық антителдер деп атайды. Антителдердің бар екендігін әлі де
өзіне сәйкес антигенге әрекет білдіретін ең жоғарғы сұйытылған күйдегі
сарысу титрімен біледі.
Антителдер қан сарысуының иммуноглобулиндері екені анықталған. Оларды 5
класқа бөледі: 1gА, 1gД, 1gЕ, 1gМ, 1gС. Инфекциялық аурулардың
қоздырушыларына әрекет ететін иммуноглобулиндерді осы кластардың үшеуіне
жатқызады - 1gА, ІgС, 1g§М.
Антителдер термолабильді (70°С бұзылады), бірак сарысуды кептіргенде
және мұздатқанда да сақталады. Олар лимфоидтық, ең әуелі плазматикалық
клеткалармен өндіріледі және организмге антигеннің енгенінен кейін бірнеше
күн өткен соңақ қан сарысуында болады. Белгілі бір жоғарғы шегіне жеткенге
дейін сарысу титрі жылдам ұлгаяды, ал содан соң біртіндеп төмендейді. Бірақ
антител жоғалганнан кейін де организмнің Иммунологиялық естілігі - сол
антигеннің қайталай енуінің әсерімен антителдерді неғұрлым жылдамырақ құрау
қабілеттілігі сақталады. Ревакцинация әдісінің тиімділігі осымен
түсіндіріледі. Антигенмен жанасуды организмде жылдар бойы сақталатын кіші
лимфоциттер есте ұстап қалады. Олар иммунологиялық хабарламаны сақтап
қана қоймай, сонымен бірге оны антитель құрушы клеткаларға жеткізеді.
Организмнің белгілі бір антигенге иммундық жауабы жоқ болатын жайлар да аз
емес, бұндай жағдай иммунологияльщ толеранттық деп аталған. Ол, егер
организм эмбрионалдық даму кезеңінде сол антигенмен ұштасқан болса ғана
пайда болады. Мысалы, бруцеллезбен ауырған сиырлардан алынған бұзаулар
көбіне бруцеллезге қарсы егілетін вакцинаның енгізілгеніне реакция
бермейді. Толеранттық сәйкес антигеннің организмде сақталатын бүкіл
кезеңінде қуаттау табады. Лимфоидтық жүйенің табиғи функционалдық
жетімсіздігіне байланысты (табиғи иммунодефициттік) немесе кейбір
вирустардың әрекетінен, қабыну процестерінің ауырлығынан (интоксикациядан)
уланудан, белоктардың жетімсіздігінен (пайда болған иммунодефициттер)
иммуноглобулиндердің синтез жасауға қабілетсіз болуы да мүмкін.

Антигеннің және антидененің қарым-қатынасу кестесі

Преципитация реакциясы - ерекшелік антиденемен молекулярлы антигеннің
кешені қалыптасып тұнбаға түсу реакциясы.
Антиген-антидене кешенінің тұнбасы преципитат деп аталады. Ерітіндідегі
антигенді иммундық сары судың үстіне араластырмай жіберу реакциясын
сынауықтарда өткізеді. Антиген және антидене қарым-қатынасуымен ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.