Шетелдік фирмалардағы желілік маркетинг

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 29 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Кіріспе . . . 3

1. Маркетингтік коммуникация және жеке сату қызметтері

1. 1 Маркетингтік коммуникацияны құрушы элементтер . . . 4

1. 2 Желілік маркетинг мәні және түсінігі . . . 9

1. 3 Жеке сату және оның қызметтері . . . 11

1. 4 Өткізуді ынталандыру әдістері мен құралдары . . . 16

2. Желілік маркетингті талдау «XANGO» мысалында

2. 1 «XANGO» желілік маркетингітің жетістіктері . . . 18

2. 2 “XANGO” экономикалық көрсеткіштерінің талдау . . . 20

2. 2 “XANGO” өнімдерінің бәсекеге қабілеттілігін бағалау . . . 22

3. Қазақстанда желілік маркетингтің даму мен шетелдік тәжірибесі

3. 1 Қазақстан нарығындағы тікелей сауда . . . 24

3. 2 Шетелдік фирмалардағы желілік маркетинг . . . 26

3. 3 ҚР коммуникацияны дамыту жолдары . . . 28

Қорытынды . . . 29

Қолданылған әдебиеттер тізімі . . . 30

Кіріспе

Маркетинг - қазіргі бизнес философиясы, ойлау стилі және тұтынушылардың мұқтаждықтары мен тілектерін қанағаттандыруға бағытталған мақсат. Маркетинг - бұл нарықты жан-жақты зерттеу негізінде тұтынушылардың мұқтаждықтары мен қажеттіліктерін қанағаттандыру жолымен бәсекелестік қабілеттілігін артыру арқылы пайда табуға бағытталған тұжырымдама және біріккен қызмет.

Маркетингтік бөлімше бүгінгі таңда көптеген ірі кәсіпорындардың ажырамас бөлігі, бәсекелі нарықта тек қана өнім шығарумен цикл аяқталмайды өндірілген тауарды өткізу басты мәселені құрайды. Тауарды қалай тарату, яғни халыққа жеткізу, оған өнімнің тиімділігін түсіндіру, сатып алуға итермелеу, қызығушылық тудырғызу осы айланың бәрін қолдана отырып тауарды өткізудегі ең қиын жұмысты атқаратын - маркетингтік бөлімнің негізгі жұмысы.

Желілік маркетинг - бұл желілік (көпдеңгейлі) ұйымды құруды жоспарлайтын, адам мен адамның тікелей байланысын пайдалана отырып, өндірушіден тұтынушыға тауарлар мен қызметтерді өткізуге арналған маркетингтік тұжырымдама.

Желілі маркетинг деген түсінік бүгінде сауда-саттықпен айналысатын жұрттың аузынан түспейтін сиқырлы сөз болып алды. Өйткені, оған кез келген адам қатыса алады және ақша салудың, сауда орнын ашып немесе тауарды тасымалдау сияқты бейнетті шаруаларды атқарудың еш қажеттігі жоқ.

1 Маркетингтік коммуникация және жеке сату қызметтері

1. 1 Маркетингтік коммуникацияны құрушы элементтер

Сату көлемін ұлғайту және пайда табу үшін сапалы тауарлар мен қызметтерді иелену жеткіліксіз, ол үшін тұтынушылардың санасына осы тауарлардан алатын пайдасын жеткізе білу керек. Бәсекенің күшеюі мен нарықтың тауарлармен толығуына байланысты қазіргі кезде маркетингтік коммуникацияның (МК) рөлі мен маңыздылығы өсуде.

Маркетингтік коммуникация - тұтынушыларға ықпал ету мақсатында тауарлар мен көрсетілетін қызметтерге сұранысты қалыптастыру және ынталандыруға бағытталған шаралар жүйесі. Экономикалық әдебиеттерде маркетингтік коммуникация ұғымының «тауарды жылжыту» деген синонимі жиі кездеседі.

Маркетингтік коммуникацияның мынадай түрлері бар:

жарнама;
өткізуді ынталандыру;
жеке (дербес, персональные) сату;
қоғаммен байланыс - паблик рилейшнз (PR) .

Кейбір авторлар коммуникация түрлеріне тікелей маркетингті, сонымен қатар көрмелер мен жәрмеңкелерді жатқызады. Қазіргі жағдайда тікелей маркетинг тауарларды тарату арнасы ретінде жеке мағынаға ие болып отыр.

Тауардың сырт пішіні, оның түрі, түсі, буып-түюі, орауы да коммуникациялық қызмет атқаруы мүмкін.

Коммуникациялардың жеке және жеке емес арналары бар. Жеке коммуникация арнасы (немесе дақпырт арнасы) - бұл адамдардың жүзбе-жүз, телефон және хат алысу арқылы өзара қатынасуы. Мұндай арнадағы қатынастар кеңес берушілер, достар, әріптестер, көршілер арқылы жүреді. Қымбат тауарларды сатып алу кезінде осындай арнаның маңызы зор. Жеке емес коммуникация арнасына БАҚ арқылы таратылатын хабарлар және арнайы шаралар (баспасөз-конференциясы, таныстыру рәсімі және т. б. ) жатады. Осы екі кезеңдік коммуникация процесінде лидердің пікірі маңызды рөл атқарады, сондықтан да жарнаманы соларға бағыттау керек. Тиімді маркетингтік коммуникацияны құру үшін мақсатты аудиторияны, сонымен қатар тұтынушылардың біліктілігі мен тәжірибесін білу қажет. Мамандар нақты қандай аудиторияны тарту керектігін және ондағы тұтынушылардың реакциясын біліп отыруы қажет. Тауарды нарықта жылжытуға бөлінген қаражат анықталғаннан кейін фирма оны жылжыту нысандарына қалай бөлу керектігін шешіп, кешенді бағдарлама жасауы тиіс.

Жылжытудың түрлі нысандарын таңдауға тауардың түрі, жылжыту стратегиясы, сатып алушының сатып алуға дайындық деңгейі, тауардың өмірлік циклінің кезеңдері әсер етеді.

Тұтыну тауарларын жылжытудың ең тиімді түрі - жарнама болып табылады, содан кейін өткізуді ынталандыру, дербес ату, паблик рилейшнз орын алады. Ал өндірістік мақсатқа арналған тауарлар үшін ең маңыздысы - жеке сату, содан кейінгі орындарды өткізуді ынталандыру, жарнама, паблик рилейшнз алады.

Жылжыту бағдарламасының стратегиясы компанияның алға итермелеу (Push strategy) жеке тұтынушыларды өздеріне тарту стратегияларын таңдауымен байланысты. Алға итермелеу стратегиясы - тауарларды өткізу арналары мен түпкі тұтынушыларға жеткізуге бағытталған. Тұтынушыларды тарту стратегиясы түпкі тұтынушыларды ақпаратпен қамтамасыз етуді, ынталандыру және үйіруді мақсат етеді.

Тұтынушылардың тауар туралы мағлұматы мен білімін арттыруда жарнама мен паблик рилейшнз ең басты рөл атқарады, ал олардың талғамдары мен сенімдеріне жеке сату мен өткізуді ынталандыру ықпалын көбірек тигізеді.

Тауарды нарыққа шығару кезеңіндегі жылжытудың ең тиімді құралдары - жарнама мен PR, осы екеуі ТӨЦ-нің өсу кезеңінде де маңыздылығын жоғалтпайды. ТӨЦ-тің кемелденген кезеңінде өткізуді ынталандыруға көп мән беріліп, ал жарнама тауар туралы ойды еске салатындай болуы керек. ТӨЦ-тің құлдырау кезеңінде жарнамаға кететін шығындар төмендеп, фирма өнімді өткізу үшін тұтынушыларды ынталандыру шараларына жүгінеді.

Соңғы жылдары коммуникацияның дамуында кейбір өзгерістер болып өтті. Қазіргі таңда маркетологтар жаппай сатып алушыларға бейімделуін тоқтатып, жеке сегменттер мен тұтынушылар топтарына бағытталған тар көлемді, бір жақты маркетингтік бағдарламалар жасауда. Жаппай маркетингтен оның мамандандырылған түріне ауысыу бұқаралық ақпарат құралдарындағы жаңа буынның - Web-парақтар және Интернет сияқты компьютерлік қызмет көрсетудің туындауына алып келді. Қазіргі тұтынушылар компаниялар туралы мол ақпаратпен қамтамасыз етілген. Әр түрлі арналардан келіп түсетін ақпараттар бір-біріне қарама-қайшы болмауы керек, өйткені ол тұтынушының көңілінде күдік тудыруы мүмкін. Сондықтан маркетологтар өз арналарының қызметін үйлестіре білуі қажет. Қазіргі таңда интегралданған маркетингтік коммуникация (ИМС) тұжырымдамасын қабылдаған компаниялар көбеюде. ИМС - компания мен оның тауарлары туралы тұтынушылардың сенімді түсінігін қалыптастыру мақсатында жүргізілетін коммуникация арналарының (жарнама өткізуді ынталандыру, дербес сату, PR) жұмысын жүйелі түрде үйлестіруге бағытталған тұжырымдама. ИМС коммуникация құралдарын оңтайлы іріктеп алуға және біріңғай жылжыту стратегиясын жасауға мүмкіндік береді.

Кейбір елдердің заңдары бойынша сатушылар тұтынушыларды алалауға немесе арнайы тұтынушылар деп бөле-жара қарауға тыйым салынған. Жеңілдіктер барлық делдалдар үшін біріңғай болуы тиіс.

Қазіргі маркетинг жақсы тауар шығару, оған тартымды баға белгілеу және оның мақсаты тұтынушыларының қолы жетерліктей болғанынан гөрі де жоғарырақ талап қояды. Оған қоса, фирмалар өз тапсырысшылары мен коммуникацияны да жолға қоюы керек. Оның үстіне, коммуникация мазмұнында ешқандай абсолютті кездейсоқтық болмауы керек.

Өтімді коммуникацияны қамтамасыз ету мақсатында, фирма тиімді құлақтандырулар беру үшін жарнама агенттіктерін, мадақтау бағдарламаларын дайындап, жүзеге асырушы мамандар мен мекеменің бет-бейнесін жасаушы көпшілік пікірін ұйымдастырушы мамандарды таңдайды. Көптеген фирмалар үшін мәселе коммуникациямен айналысу - айналыспауда емес, гәп бұл өріске қаржыны қалай және қанша жұмсауда.

1-кесте - Маркетинг коммуникация жүйесіндегі қарама-қарсы байланыстар

Қазіргі фирмалар маркетинг коммуникацияларының күрделі жүйелерін басқарады (1-кестені қара) . Фирма өзінің делдалдарымен, тұтынушыларымен және әртүрлі контакт аудиторияларымен коммуникацияны қолдайды. Ал оның делдалдары өзінің тұтынушыларымен және әртүрлі контакт аудиторияларымен коммуникацияны қолдайды. Тұтынушылар бір-бірімен және басқа контакт аудиторияларымен қауесет, сыбыс сияқты ауызша коммуникациясымен айналысады. Сонымен қатар әрбір топ басқа қалғандарымен қарама-қарсы байланыста болады.

Маркетинг коммуникацияларының кешені (ынталандыру кешені деп те аталатын) төрт негізгі әсер ету құралдарынан тұрады.

- тауарды не қызметті дербестеленбеген және идея түрлерін де, төлемді формада белгілі демеушінің атынан орындау.

Өткізуді ынталандыру - тауарды не қызметті сатуды не сатып алуды қысқа уақыт аралығында мадақтау шаралары.

Насихат («паблисити») - тауарды, қызметті не іс ұйымдастыру бірлігі туралы коммерциялық маңызды мәліметтерді не ақпараттың баспа беттерінде, не радио, теледидарда, не сахнада миірбанды ықылас - ілтипатпен демеушінің төлем ақысыз, дербестеленбеген түрде ынталандыру.

Жеке сауда - бір не бірнеше потенциальды сатып алушылармен кездесіп-кеңесу нәтижесінде тауарды сату мақсатында дәріптеу.

Әр категорияға өзіндік арнайы сауда презентациясы, тауарды сататын жерде экспозициялау, сувенирлер көмегімен жарнамалау, арнайы көрмелер, жәрмеңке, демонстрациялау, катологтар, сауда-жарнама әдебиеттері, пресса, жарнама-ақпарат іріктеулері, плокаттар, конкурстар, сыйлықтар, купондар және зачет талондары сияқты коммуникация әдістері тән. Сонымен қатар коммуникация әлдеқайда кем түсінік. Тауардың сырт безендірілуі, оның бағасы, орауыштың формасы және түсі, дүкеншінің киімі және манерасы - осының бәрі сатып алушыға бірталай жайды түсіндіреді. Коммуникациялық тиімділіктің жоғарғы дәрежесіне жету үшін фирма өзінің тек қана ынталандыру кешені ғана емес барлық маркетингілік кешенін үйлестіруі қажет.

Бұл тарауда екі негізгі мәселе қаралады: тиімді маркетингілік коммуникацияны дайындау қандай басты кезеңдерден құралады? Ынталандыру кешенін қалай құрастыру қажет?

Нарық қайраткері коммуникацияның қалай жұмыс қызмет атқаратынын білуге міндетті. Бұл процеске кестедегі модельде көрсетілген тоғыз элемент құрамдары кіреді. Бірінші екі элементтер коммуникацияға негізгі қатысушылар, демек, жөнелтуші және қабылдаушы. Келесі екеуі - коммуникацияның негізгі құралдары, демек, үндеу және ақпаратты тарату құралы. Алты элемент негізгі функциональды құрамдар: кодтау, шифрды шешу, жауапты реакция және кері байланыс. Соңғы элемент - жүйедегі кездейсоқ бөгеттер. Бұл құрамдардың анықтамалары мынадай:

- коммуникацияда басқа жаққа өңдеу жіберуші:

- коммуникацияда ойлану процесін рәміз түрінде беру.

- жөнелтуші тапсырмаларының рәміздік жиынтығы.

- үндеуді жөнелтушіден қабылдаушыға жеткізетін коммерция арнасы.

- коммуникациялық процесте жөнелтушінің жіберген рәміздеріне қабылдаушының мән беруі.

- басқа жақтың жіберген үндеуін қабылдаушы жақ.

Жауапты реакция - қабылдаушының үндеуімен танысу нәтижесінде оны қостаған жақтары.

Кері байланыс - қабылдаушы реакциясының жөнелтушіге жеткізгісі келетін бөлігі.

Бөгеттер - коммуникация процесінде жоспарланбаған орталықтың килігуінен не бұрмалаудың нәтижесінде жөнелтушінің жіберген үндеуі қабылдаушыға басқа - қателі түрде жеткізілуі.

Модель тиімді коммуникацияның негізгі факторларын бөлшектейді. Жөнелтушілер қандай аудиторияларға қол жеткізгісі келетінін және қандай жауапты реакция алғысы келетінін білуі керек. Олар мақсатты аудиторияның әдетте пайдаланылатын шифрді шешу процесінің ерекшелігін ескере отырып үндеулерді шебер кодтауды үйренуі керек. Олар үндеулерді мақсатты аудиторияларға ақпараттарды таратудың тиімді құралдарын пайдаланып жеткізуі керек. Олар өз үндеулеріне аудиториялардың жауапты реакциясын білу үшін кері байланыс арналарын ұйымдастыруы керек.

Сіз бен біздер коммуникация модельдерін құрастыру элементтеріне негізінде жоспарлау тізбегі көзқарасы бойынша қараймыз (одан кері бағыттағы қозғалыс мақсатты аудиториядан коммуникаторға) . Маркетинг өрісінің коммуникаторы мына мәселелерді шешуге тиіс: 1) өзінің мақсаты аудиториясын анықтау, 2) өзіне қажет жауапты реакцияны анықтау, 3) үндеуді таңдау, 4) ақпаратты тарату құралдарын таңдау, 5) үндеу көзін сипаттамалайтын қасиетті таңдау және 6) кері байланыс арналары арқылы түсетін ақпараттарды жинау.

Мақсатты аудиторияны айқындау: маркетинг өрісінің коммуникаторы өзінің мақсатты аудиторясы туралы толық мағлұмат алғаннан кейін ғана жұмысқа кірісуі керек. Оны фирманың тауарларын потенциалды сатып алушылары, қазіргі оның тауарларын пайдаланушылар, шешім қабылдайтын адамдар не шешім қабылдауға ықпалын тигізушілер шешеді. Аудитория жеке адамдардан, адам топтарынан, нақтылы контакт аудиторияларынан не көпшіліктен құралуы мүмкін. Мақсатты аудитория не айту, қалай айту, қашан айту, қай жерде айту және кімнің атынан айту туралы шешім қабылдауға шешуші ықпалын тигізеді.

Қажетті жауапты реакцияны анықтау: мақсатты аудиторяны ашқаннан кейін маркетингі өрісінің коммуникаторына нақ қандай жауапты реакция қажет екендігін анықтауы керек. Масимальды қолайлы реакцияға, әрине, сатып алуды орындау жатады. Дегенмен, сатып алу ұзаққа созылған шешім қабылдау процесінің нәтижесі болып саналады. Маркетинг өрісінің коммуникаторы, оның мақсатты аудиториясы осы кезде қандай күйде және оны қандай жағдайға келтіру керек екенін білуі керек.

Мақсатты аудитория сатып алудың алты жағдайының кез келген жағдайында болуы мүмкін: хабардар , мағлұматты , игі ықыласты , ұнату , сенімділік , сатып алуды орындауы . Төменде осы жағдайлардың суреттемелері беріледі.

Хабардарлық ең алдымен, мақсатты аудиторияның тауар не мекеме туралы хабардарлық дәрежесін анықтау қажет. Аудитория толық хабардарсыз оның тек атауын білуі не одан басқа тағы бірдеңені білуі мүмкін. Егер мақсатты аудиторияның көпшілігі хабардарсыз болса, коммуникатордың міндетті қажетті хабардарлықты болдыру, тым болмаса атаудың атын білдіру болады. Бұған атау тұрақты түрде қайталанатын жәй үндеу арқылы қол жеткізуге болады. Тіпті осы жағдайдың өзінде де хабардарлықты құрастыруға уақыт керек.

Айова штатында «Поттсвилл» атты ықшам колледж бар, ол оның атын ешкім білмейтін «Небраска» штатынан абитуриенттерді өзіне тартқысы келеді деп саналық. Небраскада соңғы сыныптарда 30 000 адам оқып, олар «Потсвилл» колледжіне түсуге потенциалдық қызығушылар делік. Колледж бір жыл ішінде осы мүмкін болатын студенттердің 70 %-ін «Потсвилл» атауымен таныстыру туралы мақсат қоюы мүмкін.

Мақсатты аудитория фирманы не оның тауары туралы білуімен қатар, басқа ешқандай мағлұматтары болмауы мүмкін. «Потсвилл» өзінің мақсатты аудиториясы саналатын бұл колледж төрт жыл оқытатын жекеменшік оқу орныны екенін, ол Айова штатының шығыс жағында орналасқанын және онда орнетология және танатология курстарынан өте жоғары деңгейде білім беретінін білуді қалауы мүмкін. Колледж аудиторияның қандай бөліктерінің «Потсвилл» туралы өте толық, орташа және шамалы мағлұматтары барлығын білуі қажет. Колледж коммуникация өрісінде алғашқы қатардағы мақсаты ретінде мағлұматтар құрастыру керек деген шешім қабылдауы мүмкін.

Игілікті ықылас. Егер мақсатты аудитория тауарды білетін болса, оның оған деген сезімталдығы қандай? Мынадай разрядтардағы бағалау шкаласын құрастыруға болады: өте жаман көзқарас, жаман көзқарас, парықсыз көзқарас, жақсы көзқарас, өте жақсы көзқарас. Егер аудитория «Потсвилл» колледжіне игілікті ықыласта болмайтын болса, коммуникатор мұның неге осылай екенін анықтауы керек, содан кейін игілікті ықыластық қатынасты құрастыратын коммуникация компаниясын дайындауы керек. Егер игіліксіз ықыластың негізінде шынымен колледж жұмыстарының кемшіліктері жатса, онда ойланылған компания бұл мәселені шеше алмайды. Әуелі кемшіліктерді түзету керек, тек содан кейін ғана колледждің жетістіктері туралы айтуға болады. Бұқаралық пікірді жақсы ұйымдастыру үшін жақсы іс, жақсы сөзге жетекші болуын талап етеді.

Ұнату. Мақсатты аудитория тауарға деген игілікті ықыласта болғанымен, оны басқалардан артық санамауы мүмкін. Бұл жағдайда коммуникатор тұтыныс ұнатушылығын ұйымдастыруға тырысуы қажет. Ол тауар сапасын, оның құндылық маңызын, жұмыс сипаттамаларын және т. б. жақсы қасиеттерін мадақтай бастайды. Өз компаниясының табысты не табысты еместігін ол біткеннен кейін тұтыныс ұнатымын қайта өлшеу нәтижесінде бағалауға болады.

Сенімділік. Мақсатты аудитория нақтылы тауарды жоғары бағалағанымен, оны сатып алу қажеттілігі туралы сенімділігі болмауы мүмкін. Мысалға, мектеп бітіруші оқушылардың бірқатары «Потсвиллді» ұнатқанымен, жалпы колледжге түсу қажеттілігі туралы сенімділігі болмауы мүмкін. Коммуникатордың міндеті - колледжге түсу ең дұрыс қимыл деген сенімділік құрастыру болып саналады.

Сатып алуды орындау. Мақсатты аудиторияның бірқатар мүшелерінің қажетті сенімділігі болғанымен, бірқатар сатып алуды орындауға қолы тимей жүруі мүмкін. Мүмкін олар қосымша ақпарат күтіп жүруі, сатып алуды кейінге жоспарлауы, т. б. Коммутатор бұл тұтынушыларды қажетті соңғы қадамды орындауға жетелеуге тиіс. Сатып алуды орындауға жетелейтін әдістерге тауарды төмен бағамен ұсыну, сатып алғаны үшін сыйлық ұсыну, тауарды шектелген уақыт аралығында байқау не бұл тауарға шамалыдан кейін қол жеткізу қиын болатындығы туралы ымдау.

Осы аталған алты жағдайды үш кезеңге бірлестіруге болады: таным (хабардарлық, мағлұматтылық), эмоция сезімі (игілікті ықыластылық, ұнату, сенімділік) және мінез көрсету (сатып алу) . Сатып алушылар дағдылы түрде осы үш кезеңнің үшеуінен де өтеді. Коммуникатордың міндеті - негізгі тұтынушылар көпшілігінің қай кезеңде екенін ашу және оларды келесі кезеңге жетектеу коммуникация компаниясын ұйымдастыру болып саналады.

1. 2 Желілік маркетинг мәні және түсінігі

Желілік маркетингтің не екендігі туралы жеке тоқталып айтпасақ та, бұл жүйе туралы бүгінде бәрі біледі, біліп қана қоймай олардың дистрибьюторларымен ұшыраспағандар қатары жоқ та шығар. Дәл осы қағида бойынша Orifiame, Avon, Mary Kay, Хango сынды әлемге танымал компаниялар жұмыс істейді. Тіпті Қазақстандық тұңғыш ақпараттық компания "FG- invest" туралы хабардар боларсыздар.

Бұлардың әрқайсысының өзінше жұмыс істеу жобасы мен шарттары бар. Барлығына ортақ : компанияға тіркелу үшін адамның жасына, мамандығына, біліміне ( дипломы бар ма, жоқ па маңызды емес) қарамайды. Яғни, кез - келген адам тіркеліп, бизнеспен айналыса алады. Қазір желілік маркетингтің қосымша жұмыс істеп, жыртығын жамап, нәпақасын тапқысы келетін студент жастардың арасында шарықтап тұрған шағы. Оған қоса алыс ауылдағы апа-жеңгелеріміздің негізгі табыс көзіне айналып отыр. Еңбектеген баладан еңкейген қарттарға дейін танымал болып кетті десек артық айтқандық емес.

Тарихи деректерге сүйенсек желілік маркетинг ең алғаш 1945 жылы АҚШ-та пайда болған. Ол тікелей тауар жеткізу арқылы, өнімді арзан бағада саудалауға мүмкіндік береді. Оның «алтын ғасыры» 1960-1980 жылдарды қамтыды. АҚШ, Ұлыбритания, Франция, Италия, Ресей елдерінде қарыштап дамыған бұл жүйе адамдардың ой еңбегімен қаржы табуына қызмет етуде.
Адамдар бір айда тапқан жалақысын осы жүйе арқылы бір аптада табады екен. Тікелей сауда жасау осылайша көп қаржыға кенелтеді.
Қазақстанға келгеніне 10 жыл толған жүйеге арнайы заң да шығарылған. Қазақстан Республикасы Үкіметінің «Сауда қызметін реттеу туралы» заңында «Егер сатушы тауардың кемшілiктерiн айтпаған болса, сапасы төмен тауар сатып алған сатып алушы өз таңдауы бойынша сапасыз тауарды тиiстi сапалы тауарға айырбастауға, тауардың сатып алу құнын мөлшерлес төмендетудi, тауардың кемшілiктерiн қысқа мерзiмде қайтарусыз жоюды, тауардың кемшiлiктерiн жою жөнiндегi шығыстарды өтеудi немесе шартты орындаудан бас тартуды және тауарға төленген ақшалай соманы қайтаруды талап ете алады» делінген. Алайда көрсетілген талаптар іс жүзінде толық орындалмай жатады.

Бұл саудада өтірік айту, жұмыс жасаудың оңай тәсіліне айналады. Яғни сізді жұмысқа шақырушы адам «айына 120 мың теңге табасың, мен қазір осынша қаржы аламын» - дейді. Бірақ оның қаншалықты шындыққа жанасатыны белгісіз.

Желілік маркетингтен пайда тауып жатқандар аз емес. Қазіргі таңда барлық сауда, желі арқылы қызмет көрсетуге көшіп жатыр. Елімізде шетелдік «Орифлэйм», «Мэри Кэй», «Эйвон», «XANGO» компаниялары 2010 жылы тікелей сауда қауымдастығын құрды.

Тікелей саудамен айналысатындар өзін - өзі жұмыспен қамтушылар болып есептеледі. Өткен жылдардағы статистикалық мәліметтерге қарағанда, өзін жұмыспен қамтушылар саны 2010 жылы 4, 7 пайыз болса, 2010 жылы 2, 8 пайызға көтерілген.

Кез келген желілік маркетинг бизнесінің басшылығында тұйықталған адамдардың тобы жұмыс жасайды. Және желілік маркетинг мамандары үгіт насихат жүргізу жолында, бизнестерін өркендету жолында келесі топтардың көмегіне жүгінеді: