Өзін өзі тану

Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі

С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті

Колледж

Қоғамдық пәндерПЦК

ПӘННІҢ ОҚУ - ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ

0518000 «Есеп және аудит (салалар бойынша) »

«Өзін өзі тану»

Павлодар

Тәртіппен қамтамасыз ету әдістемелік картасы

Өзін өзі тану

0705002 «Есеп және аудит»

«Өзін-өзі тану» пәнінің оқулық және оқулық-әдістеме әдебиетпен қамтамасыздандыру картасы

Пәндер бойынша мамандандырылған аудиториялар, кабинеттер, лабораториялар тізімі

«Өзін өзі тану» пәні

Бөлім меңгерушісі М. П. Шакарманова

«» 20ж.

Түсінік хат

Оқу - әдістемелік кешені - " өзін-өзі тану " пәні бойынша 0518000 «есеп және аудит» мамандарын дайындауға арналып, барлық қажетті оқу-әдістемелік материалдардан кұралып, осы курс бойынша дәріс беруші мұғалімнің жұмысын тиімді ұйымдастыруға арналған. Өзін - өзі тану курсы кажетті мөлшерде өмірге субъективті көзкарас калыптастырады және олар тұлғаны жетілдіруге бағытталғандығымен ерекшеленеді.

Табиғат - дүниедегі барлык орын алған құбылыстардың бастауы, күллі тіршілік атауының коныс мекені, алтын үясы бесігі, кұт берекесі. өмірдің алғашкы бастауы да содан басталған. Адам оның тылсым касиетгері мен күштеріне әруакытта үнілген, соны білсем, түсінсем деп армандаған. Тек үздіксіз, тұракты акыл- ой әрекеті аркылы ғана бір ой- екінші ойды тудырады, яғни екінші бір ой пайда болады. Сана мен ақыл процесінің ен жоғарғы баспалдағы, тек осы касиеттер ғана дамиды, жан иесі ете алады. Акыл адамнын барлык касиеттерін басқарады, онын баска да адами касиеттері акылға бағынышты. Сана, акыл аркылы ғана обьективті шындыкты таниды, ғылымды меңгереді, кас пен досты, ізгілік пен залымдыкты ажыратады: санасыз немесе акылсыз ешнәрсе танылмайды, білінбейді. Сана адаммен бірге туылмайды, ол онын практикалык іс-әрекетінде пайда болып, өсіп жетіледі. Абайдың ілімі бойынша акылды адам көргенін, білгенін сынап, орындысын, орынсызын үнемі тауып, өзінен-өзі есеп алып отырады, өзіне-өзі ылғи баға беріп отырады.

Бүл курс тұлғаның студент ретіндегі жаңа рөліне бейімделуіне, толыкканды азамат болуға және адами касиеттері мен өзіндік сана- сезімінің жетілуіне кемектесуге багытталған. Сонымен катар өзін - өзі тану курсы әлеуметтенудін дәл осы сатысында тұлғанын саналы таңдау мен өзін - озі жетілдіруіне орай накты ұстанымдар калыптастыруына көмектеседі.

Бағдарламаның мақсаты - Студенттерді жалпы адамзаттык құндылыктар жүйесімен өзінің тағдырына, мінез - кұлкына, іс - әрекеттері арасындағы байланысты түсінуге және де айналадағы болып жаткан кұбылыстарға жауапкершілікпен карауға көмектеседі. Пәннің міндеттері: Өзін -өзі тану мен және әлеуметтік ортасын түсінуге және өмірдегі өзгеріп жаткан жагдайларға бейімделуге көмектеседі.

Бағдарламаның міндеті - тұлға аралық және топтық қарым-қатынас туралы білімдерін молайтады;

- құндылык танымның түрлі үғымдарын тануға үйретеді;

- жанжалсыз, келісті карым-катынас жасауға үйретеді, тұлғаның өзін- өзі жетілдіруге бағытталғандығымен ерекшеленеді.

0518000 «Есеп және аудит (салалары бойынша) »

« Өзін-өзі тану » пәні бойынша

оқу жұмыс жоспарынан үзінді көшірме.

Пәннің тақырыптық атауы: Өзін-өзі тану

Мамандығы: 0705002 «Есеп және бақылау»

1- тақырып. Студенттік өмір - қайталанбас сәт

Қазақтың ұлы ойшылы Абай жастарға "Өзге халықтардың білгенін білу үшін, солармен тең болу үшін, өз халқыңның қорғаны мен тірегіне айналу үшін оқу керек" деп өсиет еткен. Бүгінгі күннің жастары Қазақстанның әлемдегі барынша дамыған 50 мемлекеттің қатарына кіру жөніндегі аға ұрпақтың барлық ойлары мен жоспарларын қисынды қорытындысына жеткізетін ұрпақ болып табылады. Қазақстанның бәсекеге қабілеттілігі материалдық баюға ғана емес, сонымен бірге үлттың рухани баюына жеткізуі тиіс.

Қазақстан Президенті Н. Ә. Ыазарбаев Астанада Л. Н. Гумилев атындағы Еуразия үлттық университетінде осы оқу орнының студенттеріне арнап оқыған "Инновациялар мен оқу-білімді жетілдіру арқылы білім әкономикасына" атты лекциясында жеке түлғаны функционалдық әзірлеу түжырымдамасынан жеке тұлғаны дамыту тұжырымдамасына көшу кажеттілігін айрықша атап өтті. Бүл тұжырымдама білім берудің даралық сипатын көздейді және "әрбір нақты адамның мүмкіндіктерін және оның өзін-өзі іске асыруы мен өзін-өзі дамытуға қабілеттілігін ескеруге мүмкіндік береді".

Үздіксіз білім беру, ересектердің білім алуы барған сайын үлкен мәнге ие болып отыр. Жақсы да терең білім қарттыққа дейінгі тыныш та, қамсыз өмірдің кепілі болғанына көп уақыт өте қойған жоқ. Соңғы онжылдықтарға адам қызметінің түрлі салаларындағы технологиялар мен білімнің жаңару жеделдігі тән. Бүгінде тіпті жоғарғы білімнің өзі де кепке жетпейді.

2- тақырып. Менің жан дүнием

Сәтті адам туралы көбінe жулдызы жанды дейді, ал сәтсіздікке ұшыраған адам өзінен тағдыры бет бұрғанын айтады. Бipaқ жауапкершіліктің бәрін тағдырға артып, 6iз өз кeмшiлiктepiмiздi жасыруға тырысамыз. Танымал жазушы Роберт Әнтонидің ойынша, 6iздің сәттілікке жетуіміз немесе сәтсіздікке ұшырауымыз санамыздың табиғатына байланысты. Ойымыз бен ic-әрекетімізді өз өміріміздің шығармашылық мақсатына багындыра бiлceк қана, шын мәнінде тагдырымыздың иeci бола аламыз. Егер ойымызды мақсатымызға "байлап" қоя алсак, eш6ip күмәнсіз 6iз тағдырымыздың иeci боламыз. Дегенмен, 6iз өзіміздің iшкi мумкіндіктерімізге сенуге дайын емеспіз. Өзіміздің және басқалардың ой-niкipiнe, ecкi қылықтарымызға жүгінуді жөн көреміз. Жұмысымыз ойдағыдай болмаған соң, тағдырымызды, жұлдыздарды т. б. кінәлауға дайын тұрамыз.

Өмip сүру үшін және өмірге куану үшін адам өз күшінe ceнyi қажет, қоршаған шындықты оңды қабылдауы керек, өзгерістен қорықпауы керек және ол тек жақсылық әкелетіне ceнyi керек.

3- тақырып. Менің жан дүнием.

Кітап дегеніміз - қағаз бен таңбалардың жиынтығы емес, ол -белгілі бір идея, айтылған ой. Өмірімізде осылай болмай ма? Біз өмірдің қағазы мен сиясына: тыныс алу, тамақтану, жұмыс, ұйқы т. с. с. қараймыз. Өмірдің күнделікті көріністеріне қараймыз да, жай ғана: "Бүл - өмір" дейміз. Мүның мәнісі де, қагаз бен басылған әріптерге қарап: "Бү_л - кітап" деген сияқты. Бірақ біздің бәріміз білеміз, біздің өміріміздің де, кітап сияқты, мәні бар; ал өмірдің мәні, мақсаты -оның қағазы мен сиясында емес, оның мәнінде. Біздің өмір, ең алдымен, мәнді болуы керек. Өз өміріңіздің қағазы мен сиясына тағы бір рет қараңызшы. Біз қағаз бен сиясыз кітаптың идеясын жеткізе алмас едік, ал өмірдің күнделікті ірілі-үхақты жақтарына мән бергенде, олардың нақты мазмұнын, мәнін түсінеміз. Өздеріңіздің не істеп, не қойып жүргендеріңізді түсін>те тырысыңыздар. Өз өміріңіздің көрінетін жағының мәніне үңіліңіз, өткен өміріңіздің жарқын жақтарын еске түсіріңіз. Жалғыз осы идеямен бүкіл өмір кітабын түсінуге қадам жасайсыз. Осының өзі сізді өмірдің мәніне анағұрлым тереңірек үңілуге мүмкіндік береді. Бұл ізденіс, үмтылыс әрқашан да өз жемісін береді: ол сізді толық жауаптар алуға даярлап, анағұрлым терең және мәнді де мазмұнды өмірге жетелейді.

4- тақырып. Mенің жүрек қалауым

Адамның өмірінде дер кезінде өзінің бейімділігін, бір нәрсеге икемдігін, өзінің жолын тауып, дүрыс бағытын анықтауы өте маңызды. Өзін неге, қандай іске арнағанын біреу ерте, біреу кеш түсінеді. "Осы өмірде менің немен айналысқым келеді және менің неге икемім, ебім бар?" Біреулер бүл сұраққа 10-12 жасынан бастап жауап іздей бастаса, кейбіреулер қырыққа келгенде де ғана бүған көңіл аударады екен. Бірақ сіз қанша жаста болсаңыз да, өз өміріңізді жақсы жаққа бүруға ешқашан кеш болмайды. Тек қана тура жолды, өмір жолын тандауды адамның өзі жасайды: оның өзі әрқашан кім болуға талаптанса, сол болады. Бірақ кейде жас жігіттер де, бойжеткендер де өз өмірін неге арнап, бағыттайтынын әлі білмейді, өмір жолын айқындамайды. Олардың таңдауы өте көп, қайсысын жүректері қалайтынын өздері де анық сезінбейді. Не болмаса, керісінше, олар өздерін еш нәрсе қолынан келмейді деп есептеп, не істерін білмейді. Бүл жағдайда не істеу керек? Жастарға өз тандауын жасап, өмірден өз орнын табуына қалай көмектесуге болады?

Ең алдымен, әркімнің есінде болатын нәрсе - әр істің мақсаты туралы ойлаған дұрыс, ал өмірдің мақсаты - алға ұмтылу ғой. "Өмірдің мәні мақсатқа жету жолындағы әрекеттің парасаттылығы мен пәрменділігінде, ендеше тұрмыс-тіршіліктің әрбір сәтінде алда үлкен мақсат тұруға тиіс", - деп А. Горький айтқандай, мақсатымыз -өмір жолын табу үшін оқу мақсат, өзіңмен жұмыс істеу мақсат, өзіңці тәрбиелеу мақсат. Көпжылдық ізденіс пен қажырлы еңбектің нәтижесінде ғана белгілі бір нәтижеге жетіп, белестен асуға мүмкіндік туады.

5- тақырып. Адам тарих ағымында

Адамның өзін-өзі тануындағы тарихтың маңызын Х. Ортега-и-Гассеттің "Өткеніміз басқа бір жерде, өз дәуірінде қалған емес, дәл осында, менде. Өткен дегеніміз - бүл мен, бүл менің өмірім" деген сөздері айқын бейнелеп береді. Тарихи сана мен өзін-өзі тану қоғам өміріндегі болашақ дамуы үшін тиімді жол тандау тәрізді шешуші кезеңцерде өте өзекті болады. В. О. Ключевскийдің айтуынша, "тарих - өткеннің болашаққа жолды айқындап көрсетіп отыратын сәулесі".

Біз кім болдық? Қазір кімбіз? Болашақта кім боламыз? Қазіргі әлемде жүріп жатқан жаһандану үдерісі әрбір үлт үшін осы сұрақтардың өзектілігін тағы да айқындап, нақтылай түседі. Қоғамымызға бүкіләлемдік тарих арнасындағы аса ірі окиғалар тұрғысынан өзіңді сенімді сезінуге мүмкіндік беретін ақпарат алуда тарихи-мәдени мұраларды зерттеп-білу, оқып-танысудың маңызы зор.

Туысқаншыл, бауырмал халықтардың бірі - казақтар кімдер? Олар қалай туысады? Алыс-жақынын қалай ажыратады? Халықтың езілген еңсесі, тапталған рухы, намысы көтеріліп, өшуге айналған сананы оятып, үлтгық салт-дәстүрді жаңғыртып, барымызды түгендеп, жоғымызды жоқтап жатқан кезде өзімізді, шыққан тегімізді танып, білу кажеттігі де айқын. Қоңыр қазақтың өзіне тән барша қасиетін ана сүтімен, жусан иісімен, күйдің күмбірімен, саумал иісті самалдьщ лебімен бойына дарытқан, көкірегі ояу, көзі ашық, халқының тарихын, енері мен мәдениетін, тұмса түнық әдебиетін, ғұрпын, салтын білетін, "Мен қазақпын!" дей алатын азамат өзінің шыққан тегін, кіндік кесіп, кір жуған ата жүртын қастерлеп, жеті атасын жадында түлуы шарт. "Жеті атасын білген ү_л жеті рулы елді біледі" дегенді сөз салмақтап, ой баққан атамыз қазақ тегін айтпаған болар. "Қырық рулы елміз, қарға тамырлы қазақпыз" деген сөз де баяғыдан келе жатыр. Бүл қазақтың аралас-кұралас, алыс берісті, құда-жекжат, жамағайын жұрағаттығын аңғартатын сонау іргеміз сөгіліп, қаймағымыз бұзылмаған заманадан жеткен ұғым. Өткенімізді қарап отырсақ, ел бастаған көсем де, ділмар шешен де, ақиық ақын, ел қорғаны батыр да осы сөзді жиі айтқан. Алысты жақын тұтқан, жақынды бауыр түтқан. Туыстық желіні үзбеген. Береке-бірлікті бұзбаған. Үлкені сөз бастаған, кішісі ағаның сөзін қостаған. Сүттей ұйып ғұмыр кешкен. Ел шетіне жау келсе, даңқты бабаларының атын ұран ғып шақырып, қанымыз, жанымыз бір, руымыз, туымыз бір, тегіміз, кегіміз бір, еліміз, жеріміз бір, суымыз, нуымыз бір Ер Түріктің ұрпағы, алаштың азаматымыз десіп бәтуаласып, баталасып, бес қаруын асынып, ат құйрығын түйісіп, бір байрақтың астынан табылған.

6- тақырып. Тілдесу мәдениеті

Тілдесу - бұл қазіргі адам өміріндегі күнделікті ең маңызды құрамаларының бірі. Тілдесу мәдениеті әр адамға қажет. Тілдесу арқылы біз жаңа ақпарат аламыз, басқа адамдармен қатынасымызды ретке келтіреміз, дос табамыз, отбасын қүрамыз, еңбек етеміз, оқимыз, өмірімізге керектінің бәрін табамыз. Адам әлеуметтік мәніс екені белгілі, сондықтан қоғамнан тыс ол нағыз адамдық қасиетке ие бола алмайды. Осы орайда жануарлар асыраған "Маугли" секілді балалар туралы оқиғаларды еске түсіруге болады. Мүлде қарым-қатынассыз өскен бүл балалардың жануарлар әлемінен бөлетін қасиеттері жетілмеген.

Тілдесудің вербальды және вербальды емес жақтарын қарастыруға болады (1-сызба) . Вербальды емес тілдесу арқылы, мысалы, әңгіме барысында біз барлық мағлұматты аламыз. Адам бізді көргеніне қуанышты ма, көңіл күйі жақсы ма, өзі қазір айтып тұрған нәрсені, шын ойлап тү_р ма, ол өз сөзіне қандай мән береді, міне, осының бәрін ұғыну үшін бізге әр сөздің мағынасы керек емес. Осы және тағы да басқа көп мәліметтерді вербальды емес сигналдар арқылы тілдесу барысында қабылдаймыз. Сөздер және оның мағынасы шамалы, кейде маңызды емес мәлімет береді.

7- тақырып. Махаббат шуағы

Қазақ халқының рухани бастауларының бірі - шығыс мүсылман әдебиетінде махаббат жайлы жырлар ғасырлар бойы жалпы жұртшылыққа жол тауып, әстетикалық-көркемдік, әтикалық-ғнбраттык зор маңызға ие болды.

Орта ғасырларда махаббат үғымы көркем шығарманың ғана емес, дүниетаным, дін, философия, әстетика салаларының өзекті мәселелері бастау алатын кәусар бүлақ саналды. Ортағасырлық мүсылман және христиан теологиясында, діни әдебиетте, сондай-ақ шығыс поәзия-сында да басты тақырып махаббат болды, көптеген онтологиялық, аксиологиялық, гносеологиялық мәселелердің шешуін табар түйіні осы махаббат категориясы еді.

Махаббат үғымының сырлы әлемін жүрек пен көкейкөздің (интуицияның) үлесіне қалдырып, оның тылсым бейсаналық табиғатын мойындағанның өзінде, ғалам жаратылысының мәні, хақты тану мүмкіндігі, адам рухани ізденісінің түп мақсатына қатысты ақыл-ой деңгейіндсгі толганыстарды шешуде де махаббат философиялық категория қызметін атқарды. Бүл бойынша махаббат - ғаламның, адамзат жаралуының телеологиялық себебі оның рухани жетілуінің, әстетикалық лоззапануының, әтикалық ғибраттануының негізі.

8- тақырып. Мен және Сен

Ерлер үшін жеке табыстарын жоғары бағалау, әлеуметтік мәртебесі, беріктігі, өктемдігі, шешімділік, батылдық маңызды орын алады. Ал әйелдер үшін келісімге келуге ұмтылыс, басқаларға қам-қорлық жасау, сезімге берілу, ішкі түйсік, абайлағыштық, нәзіктік, оң-тайлылық қасиеттер тән болып табылады. Бірақ бүл қасиеттердің бар-лығы да абсолютті емес, салыстырмалы күйде орын алады. Адамның нақты күнделікті өмірінде бүл қасиеттер әр түрлі керініс береді.

---

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс