Банк қарыздарының жалпы сипаттамасы

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 43 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ . . . 3

І. БАНК ҚАРЫЗДАРЫНЫҢ ТҮСІНІГІ МЕН ТҮРЛЕРІ.

1. 1. Банк қарыздарының жалпы сипаттамасы . . . 5

1. 2. Банк қарыздарының түрлері мен ерекшеліктері . . . 11

1. 3. Банктегі қысқа мерзімдегі қарыздармен несиелер есебін жүргізу . . . 16

ІІ. БАНКТЕГІ ҚЫСҚА МЕРЗІМДЕГІ ҚАРЫЗДАРМЕН НЕСИЕЛЕР ЕСЕБІН ЖҮРГІЗУ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ

2. 1. Қарыздарды қайтару тәртібі . . . 19

2. 2. Қысқа мерзімдегі қарыздармен несиелер есебін жүргізу әдістер . . . 24

2. 3. Банктегі қысқа мерзімдегі қарыздармен несиелер есебін жетілдіру . . . 33

ІІІ. БАНКТЕГІ ҚЫСҚА МЕРЗІМДЕГІ ҚАРЫЗДАРМЕН НЕСИЕЛЕР ЕСЕБІНІҢ АУДИТІ

3. 1. Қысқа мерзімдегі қарыздармен несиелер есебінің аудитін жүргізу . . . 39

ҚОРЫТЫНДЫ . . . 43

ПАЙДАЛАНЫЛғАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ . . . 44

КІРІСПЕ

Қазақстан Республикасының коммерциялық банкі өзі жүргізетін операциялар бойынша ресми қайта қаржыландыру мөлшерлемесін, сол сияқты басқа да мүдделендіру мөлшерін белгілейді. Ресми қайта қаржыландыру мөлшерлемесін ақша нарығының жалпы жағдайына несие бойынша сұраныс пен ұсынысқа, инфляция деңгейіне байланысты белгілейді.

Коммерциялық банктердің ресурстарының құрылымы олардың мамандануы, әмбебаптығы және қызметінің ерекшеліктеріне қарай ерекшеленеді.

Қазақстан Республикасының коммерциялық банкі ресурстарының басты мақсаты - Банк ресурстары - бұл банктің пассивтік операциялары негізінде қалыптасқан және барлық актиатік операциялар бойынша банк өтімділігін қамтамасыз ету және пайда табу мақсатында орналастылуға бағытталатын банктің меншікті және тартылған қаражаттарының жиынтығы.

Қазіргі уақытта қарызға ақша ұсынатын негізгі несие беруші - банк болып табылады. Ол кәсіпорындардың, ұйымдардың, кеңселер мен халықтын уақытша бос қаражаттарын шоғырландырып, оларды қарызға алушыға уақытша пайдалану үшін несие түрінде ұсынады. Бұл ретте банктен алған несиені тек қарызға алушы ғана емес, сондай - ақ соңғысы да меншік иесіне тартылған ресурстарды қайтаруға міндетті. Бұл арада банк бір жағдайға несие беруші болса, екінші жағдайда - қарыз алушы болып көрінеді.

Қарызға алушы - несиелік қатынастар жағы, несие алып, алған қарызды қайтаруға міндетті жағы. Қосымша ақшалай қаражатқа уақытша мұқтаждығы туғандар қарызға ақша алушылар болып табылады. Қазіргі заман талабына сай қарызға алушылар - кәсіпорындар, кәсіпкерлер, халық, мемлекеттер мен банктер болуы мүмкін. Алайда, қарызға алушы қарызға алынған қаражаттын меншік иесі болып табылмайды, өндіріс саласында, айналымда оны ол өз қалауымен қолданады. Бұл жағдайда ол алынған ақшадан гөрі, яғни шаруашылықта ауыспалы айналым қор таусылғаннан кейін оны іске асырып, пайдаланғаны үшін өсімақы төлеп, қарызды артық көлемде төлейді.

Несиелік мәміледе қарызға алушы несие берушіге тәуелді, оған несие беруші өз талаптарын қояды. Алайда, қарызға алушы мен несие беруші несие қатынастарының толық құқықты жақтары болып табылады. Олар міндетті түрде қатысуы керек. Және бұл жағдайда олар орындарын ауыстыруы мүмкін. Несие беруші - қарызгер (кәсіпорындар мен халық бос қаражаттарын есеп және дипозиттік шоттарға сақтай отырып) болуы мүмкін. Несие беруші мен қарызға алушы өзара іс әрекеттерінде қарама - қайшылықтың бірлігі сипатын көрсетеді. Несиелік мәміленің қатысушылары ретінде олар оның қарама - қарсы жақтарында тұрады. Олардың мүдделері де бөлек, несие беруші неғұрлым жоғары пайыздық несие бергісі келсе, қарыз алушыға мүмкіндігінше арзан несие алып, қосымша қаржылар табу мүддесі болады.

Несие берушілер мен қарызға алушылардан басқа несие қатынасы құрылымының элементі алыс - берістің объектісі - құнның негізгі бөлігі сияқты өзіндік өтелмеген құн - несиеленген құн болып табылады.

Несиенің қайтарылуы - уақытша пайдаланған несиеленген құнды несие берушіге қайтару процесі. Ол өзінен - өзі туындамайды. Ол құнның ауыспалы айналымында аяқталатын материалдық процестерге негіделеді.

Алайда, бұл тек қайтарымның негізін жасайды. Уақытша пайдалануға алған ақшалай қаражатты қайтаруға босаған қаражаттар қарыз алушыға мүмкіндік берген кезде ғана несиені қайтару басталады. Несиенің қайтарылуы объективті процесс болып табылады, яғни оны мәміленің табиғатын өзгертпей, кейінге қалдыруға болмайды. Несие беруші мен қарыз алушы бекіткен келісімшартқа сәйкес ол заңды бекітілген сипат алады. Халық шаруашылығы деңгейінде несиенің қайтарылуы тұтас алғанда қайтарылудың жиынтығын көрсетеді. Бұл жерде ол алынған несиенің бір ғана белгісін көрсетпейді, экономикалық категория сияқты бар несиенің тұтастығын көрсетеді.

Курстық жұмыстың мақсаты - Қазақстан Республикасының банктеріндегі қысқа мерзімдегі қарыздарымен несие есептер ұғымы мен құрылымын талдау болып табылады.

Курстық жұмыстың міндеті - еліміздегі екінші деңгейлі банктердің банк қысқа мерзімдегі қарыздарымен несие есептердіжетілдіру жолдарын және реттелуін, олардың даму мәселелерін анықтау болып табылады.

Курстық жұмыстың жазылуы барысында және тақырыптың мазмұнын ашуда мақалалар, маңызды деректер, жан-жақты пайдаланылып отыр.

Қазақстанда аталған мәселелер осы күнге дейін жеткіліксіз зерттелген. Экономикалык әдебиетте ғылым тұрғысынан алғандағы қысқа мерзімдегі қарыздарымен несие есебіаспектілерін қамтитын бірқатар басылымдар бар (Я. Ә. Әубәкіров, О. Ж. Әлиев, В. К. Досқалиева, С. А. Досқалиев, М. К. Елеусізов, Р. Е. Елемесов, Е. Б. Жатқанбаев, Д. К Кабдиев, К. К. Қанатбаев, К. Н. Нәрібаев, Т. С. Сарбасова, О. Қ. Шеденовтың және т. б. ) .

Курстық жұмыстың құрылымы: кіріспеден, үш бөлімнен, сондай-ақ қорытындыдан, пайдаланған әдебиеттер тізімі мен қосымшалардан тұрады.

Бірінші бөлімде - Банк қысқа мерзімдегі қарыздарымен несие есебітуралы ұғым және қызметі, мәні және қажеттілігі қарастырылды, сонымен қатар оларды жоспарлау, реттеу қарастырылған.

Екінші бөлімде - Осы бөлімде Банктің карызымен несие есебіне сипаттама, оның құрылуы, жеткіліктілігі және динамикасы, банк қарыздарының операциялары мен нарықтық өзгерістері келтірілген.

Үшінші бөлімде - Банктегіқысқа мерзімдегі қарыздарымен несие есебіоңтайландыру жолдары келтірілген.

І. БАНК ҚАРЫЗДАРЫНЫҢ ТҮСІНІГІ МЕН ТҮРЛЕРІ.

1. 1 . Банк қарыздарының жалпы сипаттамасы

Қысқа мерзімді және ұзақ мерзімді несиелерді беру Қазақстан Республикасы банкісі бекіткен қысқа мерзімді және ұзақ мерзімді несиелендіруді ережелеріне сәйкес жүргізіледі.

Несие беру және оның операцияларын жүргізу лицензиясы берілген ұлттық банктің шешімімен айқындалған ресми статусы бар банкілер арқылы жүзеге асырылады. Несие негізінен оны өтеу қабілеті бар кәсіпорындарға беріледі.

Несие өтеу қабілеттілігі кәсіпорынның өзінің борышты міндеттемелерін толығымен және уақытында есептесе алуын айтамыз. Кәсіпорындарға несие, негізінен, өнеркәсіптің тиімділігін арттыруға және оның ғылыми техникалық деңгейін көтеруге, тиімділігі жоғары жаңа өнім түрлерін шығаруға, ынталандыруға, халыққатүрлі қызметтерді көрсетуге, халық үшін экспортқа тауар шығаруға байланысты шаралар мен мақсаттарға беріледі. Олардың ішінен жеке көңіл бөлетіндері өз міндеттемелерін дер кезінде орындайтын клиенттерге, өз қаржыларын осы банктің дипозиттерімен және шоттарына сақтайтын банк акционерлеріне, кәсіпорындарға және ұйымдарға беріледі.

Несие мерзімділік, қайтарымдылық және төленетін жағдайында коомерциялық және келісім шарт негізінде беріледі.

Несие беру банктердің өздерінде бар несие қорларының көлемінде жүзеге асырылады. Банк қарыздары (ссудасы) бұрындары берілген ссуда бойынша қайтару мерзімі өтіп кеткен қарыздары жоқ болса ғана беріледі. Банк мекемесі табысы төмен кәсіпорындарға несие беру үлкен қауып туғызатындықтан, ондай кәсіпорындармен несие қатынастарын орнату мәселесі жан-жақты зерттеледі.

Кәсіпорын несие алу үшін несиенің сомасы және пайдалану мақсаты, өтеу мерзімі, сондай-ақ несиеленетін шараның қысқаша сипаттамасы және оның жүзеге асырудың экономикалық тиімділігі дәлелденген жағдайда жазбаша түріндебанкке өтініш беріледі. Банк жасалған өтініштің негізінде, егер кәсіпорынның қарызы жоқ болса, және бұрындары аталмыш кәсіпорын олардың берген несиесін оқтын-оқтын пайдаланып отырған болса, онда кәсіпорынның берген өтінішінің оң шешімін табу мүмкін.

Әдетте, қарыз шоттары банктерде есеп айрысу шоты ашылған жерінде ашылады. Бұл үшін кәсіпорын банкке төменде келтірілген өтініш міндеттемесін ұсыну керек. Несие беру келісім шарты бекітілігенге дейін қарыз алушының несиені қайтару қабылеттілігін мұқияат талдауға қарыздың өтелмеуіне әсер ететін факторларын қарыз алушының атағын, бұрын алынған ссудасын уақытында өтеуін (соның ішінде басқа банктерден де), басқа міндеттемелерге қатынасын қарыз алушының экономикалық және қаражаттық жағдайын, балансы бойынша төлем қабылеттілігін және несиені пайдалану тиімділігін және т. б мүмкіндіген зерттеуге міндетті.

Банк қарыз алушыға несиелік қызымет көрсету үшін онымен бірге бір жылға немесе одан ұзақ мерзімге шарт жасайды және әрбюір несие берудің жағдайын әрбір клиент бойнша жеке дара анықтайды.

Қысқа мерзімді несие әдетте, 12 айдан аспайтын мерзімге несиеленетін материалдық құндылықтардың айналысмдылығына және шыққан шығынның өзін-өзі ақталыуына негізделіп беріледі. Жекелеген жағдайларда өндіріс цикылының ерекшелігіне байланысты несиелер неғұрлым ұзағрақ мерзімге де, бірақ 2 жылдан аспайтын мерзімге де берілуі мүмкін.

Несие алған жағдайда:1031, 1011-есеп айрысу мен касса шоты:3310 -жабдықтаушылар мен мердігерлердің шотын несиенің есебінен төлеген кезде аталған шоттар дебеттеліп және 3010 (банк несиелері) шоты кредиттеледі. Несиені өтеген жағдайда 3010 шоты дебеттеліп және 1031шоты кредиттеледі. Алынған несие бойынша мерзімінде өтелмген қарыздарды төлеут мерзімі жеткенде 3010 (банк несиесі) шотына : (мерзімінде өтелмеген ссудаллар) немесе қайтару мерзімі үзартылған талдамалық шоттарына есептен шығарылады.

Несиені пайдаланған үшін банк үстеме пайызын есептейді. Есептелінген пайыздардың сомасы 7320 (пайыздар бойынша шығындар) шотының дебеті және 3380 (төленуге тиісті проценттер) шотының кредиті бойынша көрсетіледі. Проценттерді төлеу 3380 (төленуге тиісті процентер) шотының дебеті және 1031 (есеп айрысу шотындағы қолма-қол ақша ) шотының кредиті бойнша көрсетіледі.

Несие әдетте, қарыз алушының есеп айрысу шотында қаражаттың бар блуына қарамастан, қолма-қосыз тәртіпке беріледі немесе есеп айрысу шотына аударылады. Банк несиелік келісім шартты жасамастан бұрын, қарыз алушының немесе қарызданушының несиені өтеу қабілеттрілігін қарызданушының репутатциясын қаржылық және эконогмикалық жағдайын баланс өтемділігін, айналым қаражаттарын пайдалану тиімділіігін басқа жағдайларын жан-жақты талдап зерттйді.

Тұрақты түрде несиелегетін қарызданушылардың банкке қойған кепіліне бухгалтерлік баланстың мәләметтері бойынша бақылау жасалынады. Олардыңрбір итоқсан сайын запастары мен шығындарының өзгерісі, дебеторлық және кпредиторлық қарызы талданады ал керек болған жағдайда қойма мәліметтері және бухгалтерлік есептегі натуралдық көрініс зерттеледі.

Қарыз алушылар негізгі несиеден басқа несиені пайдаланғаны үшін пайыздар, айыппұл төлеуге міндетті.

Қарыз негізінен келісім-шарттың негізінде бір тарап қарыз беруші екінші бір тарапқа қарыз алушыға өзінің меншігіндегі мүлкін немесе ақшасын береді, ол кезде қарызды алушы жағы сонымен байланысты барлық міндеттемелерін орындауды өз міндетіне алады. Сондықтан берілген несиені есепке алу үшін 3020 " Банктен тыс мекемелердің несиелері " деген шотын пайдаланады. Бұл пассивті шотқа еліміздің ішіндегі және шетелдегі қарыз берушілердің банктерден басқа мәліметтердің жиынтығы.

Сонымен қатар, бухгалтерлік есептің Бас шоттар тізбегін төлемдер мен міндеттемелердің орындалуын қамтамасыз ететін, берілген және алынған кепілдемелердің қозғалысы мен қолда барын, есепке алу үшін баланстан тыс екі шотын; "Алынған міндеттемелерді қамту мен төлемдер " және "Берілген міндеттемелерді қамту мен төлемдер" деген шоттарын пайдаланады.

Міндеттемені қамтамасыз етудің кепілі ретінде үшінші тұлғаның кепілдігі, кепілге салудың шарты, сақтандыру полесі және т. б болады. Кепілдеменің және кепілдемеге салудың мәнін қарастырайқ. Кепілдеме кепілгер-кәсіпорыннан несие берушіге (несие беруші кәсіпорынға) борышкерден (несие алушы кәсіпорыннан) алынуға тиісті соманың уақытында төленуін қаматамасыз ету үшін беріледі. Кепілдемені банктер, кәсіпорындар және мекемелер бере алады. Кепілдеменің мәні: борышкер-кәсіпорын несие бойынша өзінен алынуға тиісті төлемдерді мерзімінде төлей алмаған жағжайда банкттер, кәсіпорындар немесе ұйымдар несиені төлеуді өз мойндарнына алады. Міндеттемелердің орындалуын қамтамасыз ететін тәсіл ретінде кепілдеме кәсіпорындардың қазіргі өндірістік және коомерциялық қызметтерінде аталған жағдай кеңінен қолданылып жүр. Кепілдік міндеттеменің қамтамасыз етуі тоқтамаса, кепілдік тоқтатылады:кепілге салынған мүлік жойылған жағдайда, кепілге салынған мүлікке меншік иесі ретінде иеленнген жағдайда, кепілге салынған мүлік мәжбүрлік жолмен сатылған жағдайда және т. б кепілдіктің түрлері болып мүлікті салу және ипотека саналады.

Кепілге салу кезінде кепілдікке кепілдікке салынған мүлік кепілге берушіден кепілге ұстаушының иелігіне өтеді. Кепілге ұстаушының келісімінен кепілге салынған зат кепілге берушіде айрықша сақталынып, мөр қойылынып сол жерде қалынуы мүмкін.

Ипотека жағдайында кепілге салынған мүліктер кепілге берушінің несие 3 тұлғаның иелігімен пайдалануында болуы мүмкін.

Жоғарыда айтылғандай несие берудің басқа да түрлері 4030 (басқа да несиелер) шотында есебі жүргізіледі 4030 -ші шотында кәсіпорынның еңбеккерлері үшін банкіден алынған несиесі, шығарылыған облигацисы, тауарлары, жұмыстпары, қызметтері және берілген векселдерді есепке алады. Тауарларды (жұмыстарды, қызметтерді) алу үшін берілетін векселдердің есебі. Сатып алушы сенімхат арқылы жабдықталушыдан жеткізілген тауармен (жұмыспен, қызметпен) есеп айрысу кезінде жай немесе аудармалы векседі пайдалануы мүмкін. Вексел ұстаушы жабдықтаушылармен, мердігерлермен және басқа да кредиторлармен есеп айрысуда берілген векселмен қамтамасыз етілген қарызын 4030 шотта есепке алады.

Пайыздық вексел бойынша 4030 шотқа (берілген вексел) деп аталатын суб шотын ашуды ұсынады.

Несие - нарықтық экономиканың тірегі ретінде, экономикалық дамудың ажырамас элементін білдіреді. Оны барлық шаруашылық субъектілерімен қатар, мемлекетте, үкіметте, сондай-ақ жеке азаматгар да пайдаланады.

Несиенің пайда болуын өнімдерді ендіру аясынан емес олардың айырбас аясынан іздеу қажет. Тауар айырбастау - бұл тауардың бір қолдан екінші қолға өтуін білдіреді десе, шыныменде, осындай айырбас кезінде несиеге байланысты қатынас туындайды.

Құнның қозғалысы - бұл несие қозғалысының кіндігін сипаттайды. Несиелік қатынастардың пайда болатын экономикалық негізіне капитал айналымын жатқызуға болады.

Көбіне несиені ақша ретінде түсінеді. Бір жағынан қарағанда бұған деген негіз де бар сияқты. Себебі, қазіргі шаруашылықта қарыз көбіне ақшалай түрде берілуде. Бірақ, бұл жерде ақша мен несиенің әртүрлі ұғымды білдіріп, әртүрлі қатынастарды түсіндіретінін естен шығаруға болмайды.

Сонымен қатар, несие мен қаржы категорияларын бір санайтындар да аз емес, несие - бұл ақшалай қажаттың екі жақты қозғалысын, яғни қаражаттың уақытша берілуін және уақыт өткен соң кайтарылуын баяндаса, ал қаржы - сол қаражаттың бір жақты қозғалысын бейнелейді, яғни қаржы: дотация, субвенция, субсидия түрінде берілсе олар қайтарымысыз сипатқа ие.

Несие - бұл пайыз төлеу және қайтару шартында уақытша пайдалануға (қарызға) берілетін ссудалық капитал қозғалысы.

Несие ақшалай капиталдың ссудалық капиталға өтуін қамтамасыз өте отырып, несие берушілер мен қарыз алушылар арасындағы несиелік қатынасты бейнелейді. Несиенің көмегімен заңды және жеке тұлғалардың уақытша бос қаражаттары мен табыстары экономикалық жүйе теңірегінде жинақтала отырып, уақытша және ақылы негізде пайдалануға берілетін ссудалық капиталға айналады.

Несие мен ссуданың арасында да езара айырмашылық бар. Несие- бұл банктің қаражатын құрайтын кезі ретінде барлық несиелік қатынастарды ұйымдастырудың әр түрлі нысандарының болуын және сондай-ақ олардың жұмсалымдарының бір нысанын білдіретін кең ұғымды сипатайды. Ссуда - бұл ссудалық шот ашумен байланысты қалыптасатын несиелік қатынастарды ұйымдастырудың бір ғана нысанын білдіреді.

Экономикалық категория ретінде, несие - кәсіпорындар, ұйымдар және бірлестіктер, сондай-ақ халық арасындағы несие қорын құру және оларды қайтарылу, пайыз төлеу шартында белгілі бір мерзімге уақытша пайдалануға беру негізінде қалыптасатын өндірістік қатынастар жиынтығы.

Зерттеу заты сияқты, несие құрылымы бір-бірімен өзара байланысты элементтерден тұрады. Мұндай элементтерге ең алдымен несиелік қатынастар субъектілері жатады. Несиелік мәміле бойынша несиелік қатынастар субъектісіне қарыз беруші және қарыз алушы жатады.

Қарыз беруші - қарызды беретін несиелік қатынастың бір жағы. Қарыз беруші - бұл уақытша пайдалануға қарыз беруші субъектілер болып табылады. Қарыз берушілерге: банктер, банктік емес мекемелер, мемлекет, шарушылық субъектілері және халық жатады.

Қарыз алушы - бұл несиені алушы және оны қайтаруға міндетті, несиелік қатынастың екінші жағы. Борышқор және қарыз алушы бір-бірімен жақын сөздер болғанымен де, олардың түсініктері әртүрлі. Мысалға, кәсіпорын немесе жеке азаматтардың коммуналдық қызметке, салықтарға т. б. байланысты төлемдері кешігуі мүмкін, бірақ, бұл жерде ешқандай да несиелік қатынас туындамайды. Борыш бұл тек қана экономикалық қатынасты емес, сондай-ақ адамзаттық қатынастар жағдайын сипаттайды. Борыш - бұл өте ауқымды ұғым. Ал, қарыз алушы - бұл қосымша қаражатқа деген сұранысы бар тұлға.

Қарыз беруші және қарыз алушымен қатар несиенің құрылымының элементіне берілетін объекті де жатады. Беру объектісі - бұл құнның ерекше белігі, яғни қарызға берілген құнды білдіреді.

Несиенің экономикадағы орыны мен рөлі, оның атқаратын қызметтерімен сипатталады. Жалпы несие экономикалық категория ретінде төмендегідей қызметтерді атқарады:

қайта бөлу;

айналыс шығындарын үнемдеу;

айналыстағы нақты ақшалардың орнын уақытша алмастыру;

капиталдың шоғырлануын жеделдету;

ғылыми-техникалық прогресті жеделдету.

Несиенің қайта бөлу қызметі, кез келген елдің ұлттық экономикасының толыққанды жұмыс жасауына өз үлесін қосады. Несиенің бұл қызметінін, көмегімен экономикалық жүйенің бір саласынан екінші бір саласына капитал ағымы болады. Несиенің бұл қызметінің, қаржының қайта бөлу қызметінен айырмашылығы қаржының бөлінуі әкімшілік негізде жүргізілсе, ал салалар мен аймақтар арасындағы капитал ағымы несие арқылы, яғни ол нарыктық механизм негізінде жүзеге асырылады.

Несиенің айналыс шығындарын үнемдеу қызметінің іс жүзіне асуы несиенің экономикалық мәнінен туындайды. Шаруашылық субъектілеріндегі ақшалай қаражатгардың түсуі мен жұмсалуы арасындағы уақытша болатын алшақтық кей жағдайларда қаржылай ресурстарға деген қажеттілікті туындатады. Міне, сондықтан да мұндай жағдайларда қарыз алушылардың барлық категориялары өздерінің меншікті қаражатқа деген жетіспеушіліктің орнын толтыру үшін несиені пайдаланады. Бұл дегеніміз капитал айналымын қамтамасыз етіп қана қоймай, айналыс шығындарын үнемдеуге де мүмкіндік жасайды.

Ал, келесі қызметі, яғни несиенің айналыстагы нақты ақшалардың орнын уақытша алмастыруы. Қазіргі несиелік шаруашылықта мұндай орын алмастыруға толық мүмкіндік бар. Бұл қызметтің іске асу үдерісінде тек қана тауар айналысын емес, сондай-ақ нақты ақшалардың уақытша орнын ауыстыра отырып, ақша айналысын да жылдамдатады. Несиенің бұл қызметі несиелік ақшалар: чектер, вексельдер, несйелік карточкалар көмегімен жүзеге асырылады. Несиенін, бұл қызметі арқылы ақша айналысының жылдамдығы мен қатар, айналыстағы ақша массасына жене телем айналымына да ықпал етеді.

Капиталдың шоғырлану процесі қызметі экономиканың тұрақты дамуына жағдай жасау үшін маңызды болып табылады. Мұндай міндетгерді шешуде несиенің бұл қызметі өндірістің ауқымын ұлғайта отырып, пайда алуға мүмкіндік береді.

Несиенің ғылыми-техникалық прогресті жеделдету қызметі ғылыми-техникалық ұйымдардың қызметін қаржыландырумен сипатталады. Сондықтан да, несиенің кемегінсіз көптеген ғылыми-зерттеу орталықтарының (бюджеттік қаржыландыруда отырғандардан басқалары) жұмыс жасауы қиынға түседі.

Сондай-ақ несие өндіріске ғылыми технологияларды жаңалық ретінде енгізу үшін де аса қажет болып табылады. Себебі, ондай шығындар бастапқыда кәсіпорынның қаражатымен, оның ішінде орта және ұзақ мерзімді банктін, несиелері есебінен қаржыландырылады.

Несие нысандары, олардың жіктелуі

Несиенің нысандары, оның құрылымымен және белгілі бір дәрежеде несиелік қатынастардың мәнімен тығыз байланысты келеді.

Несие нысаны - бұл несиелік қатынастар құрылымының, олардың негізгі қызметтерінің яғни, әр алуан сыртқы және ішкі өзгерістер барысында толық сақталатын көрінісін білдіреді

Несие берушілер мен қарыз алушылар арасындағы байланыстар қалай өзгергенімен де, несиенің нысаны сол күйінде сақталады.

Несиенің екі нысаны бар: тауарлы және ақшалай. Мұндағы тауар түрінде берілетін несиені - коммерциялық, ал ақша түріндегі несиені - банктік деп атайды.

Қалған несиенің түрлері осы екі нысанының тәжірибеде қолдануынан туады.

Коммерциялық несие - бұл қарыз берушінің қарыз алушыға қарызға берген тауарын білдіреді

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.