Жылу аппараттарының негізгі құрылымдық элементтері

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 22 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

І.
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3

1.1. Жылыту және тоңазыту
процестері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 4

1.2. Қыздыру мен салқындату үшін арналған
аппараттар ... ... ... ... ... ... . ..

1.3. Бушықтыру
үрдісі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ...

1.4. Біркорпусты вакуумдық бушықтыру
қондырғылары ... ... ... ... ... ... ...

1.5. Конденсация
үрдісі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... .

ІІ. Негізгі бөлім

2.1. Жылу аппараттарының негізгі құрылымдық элементтері ... ... ... ... ...

2.2. Жылу аппараттрының түрлері

2.3. Пісіру аппараттары

Қорытынды

Кіріспе
Тамақтандыру орындарында тамақ өнімдерінің көптеген түрлері жылумен
өңделінеді. Оларды өндеуге әр түрлі жылу аппараттары пайдаланылады.
Жылумен өңдеу деп өнім мен оны қоршаған ортаның арасындағы жылу
алмасу процессін айтамыз.
Жылу алмасу процесстерін жетілдіру аспаздық өнімдердің технологиялық
өндірісінің қарқындылығын арттыруға жол ашады. Тамақ өнімдерін өндеуге
арналған жабдықтарды жетілдіру үшін жылу алмасу процесстерінің ғылыми
негіздерін білу қажет.
Тамақтандыру кәсіпорындарындағы жылу жабдықтары өздерінің негізгі
көрсеткіштері бойынша былай жіктелінеді: технологиялық қолдануы бойынша,
жылыту отыны, жылыту тәсілі бойынша және құрастыру шешімдері бойынша.
Технологиялық бағыты бойынша жылу жабдықтарын қайнату аппараттары,
қуыру немесе пісіру аппараттары, күрделі жылу аппараттары деп ажьгратуға
болады.
Әмбебаптық және арнаулы жабдықтар болып та бөлінуі мүмкін. Арнаулы
жабдықгарда негізінен бір процесс орындалса, әмбебап аппараттарда бірнеше
процесстер орындалады.
Қүрылымдық шешімдері бойынша аппараттар секциялы немесе секциялы
емес, модульді немесе модульді емес болып бөлінеді.
Модульдендірілген секциялық жабдықтар негізінен бірыңғай өлшемді
аппарат болып келеді. Мысалы, М модулі = 200 + 10мм. Модульдендірілген
секциялық жабдықтардың ұзындығы мен ені технологиялық желіге үйлесімді
болуы керек. Әдетте, модульдендірілген секциялық жабдықтардың ені 840,
биіктігі 850+ 10 мм болып келеді.
Жылыту тәсілдері бойынша жылу аппараттары үш түрге бөлінуі мүмкін:
конвекциялы,сәуле шығару және жылу өткізігштік тәсілдер қолданылатын
аппараттар.Сонымен бірге өнімді тікелей, жанама түрде (беттік) және өзара
қарым-қатынас арқылы жылытатын аппараттар болып жіктелінуі мүмкін.

Беттік жылыту аппараттарында жылу өнімге аралық қабырға арқылы
жылыту ортасынан ыстық судың буы, температурасы жоғары органикалық жылу
көздері беріледі. Тамақ пісіруді көлемді жылыту тәсілімен жүргізу үшін СВЧ
аппараттары да пайдаланылады. Бұл байланыстық аппараттардан түбегейлі
өзгеше болып келеді. Мұндай аппараттарда тамақты жылыту жұмыстық камерада
өте жоғары жиіліктегі электр магнит өрісінің пайда болуының есебінен жүзеге
асады.
Жылу көздері бойынша жылу жабдықтары электр, газ, бу жабдықтары
болып бөлінеді.
Жұмыс істеу тәртібі бойынша жылу аппараттары үздіксіз немесе кезеңді
болып жіктеледі.
Автоматтандырылу дәрежесіне қарай аппараттар автомат-тандырылмаған,
жартылай автоматтандырылған және толық авто-маттандырылған болып бөлінеді.
Тағам өндірісінде көптеген жылулық процестерді пайдаланады: қыздыру
және салқындату, бу конденсациясы, қайнау, булану және т. б. Оларды
қарапайым және қарапайым процестерден тұратын күрделі процестерге бөлуге
болады. Қарапайым жылулық процестерге мыналарды жатқызады: жылуөткізгіштік,
конвекция, жылулык сәулелену.

Өнімдерді қыздыру мен салқындату жылу ауыстырғыш аппараттарында іске
асады, оларда жылу бір жылутасығыштан басқасына беріледі. Қыздыру мен
салқындату үшін аппараттар жай жылу ауыстырғыш, бу аппараттары
конденсаторлар, пастеризаторлар, буландырғыштар, деаэраторлар,
экономайзерлер және т. б. бола алады. Оларды жылу алмасу негізғі
технологиялық процесс болатын жылуалмастырғыштарға және қосымша, бірақ
қажет мәнге ие реакторларға болады.
Тоңазыту техникасында жылутасығыштар ретінде хладагенттерді
пайдаланады: ауа, тұздықтар, аммиак, көміртек диоксиді, фреондар және т.б
Жылутасығыш ретінде тағам өнеркәсібінде қаныққан немесе қыздырылған
су буын кеңінен қолданылады. Беткі жылуалмастырғыштарды қабырғалары бойымен
ылғал түседі. Судың фазалық ауысуының жоғары жылуы осы жылутасығыштың
жоғары тиімділігін шарттайды. Онымен салыстырғанда ыстық сумен қыздырудың
тиімділігі аз және қыздырылған су буының температурасының өзгерісімен
тікелей байланысты. Оны қыздыру үшін қысымын жоғарылатуы керек.

1.1 Тағам өндірісінде көптеген жылулық процестерді пайдаланады:
қыздыру және салқындату, бу конденсациясы, қайнау, булану және т. б. Оларды
қарапайым және қарапайым процестерден тұратын күрделі процестерге бөлуге
болады. Қарапайым жылулық процестерге мыналарды жатқызады: жылуөткізгіштік,
конвекция, жылулык сәулелену.
Жылулық процестер жылуалмастырғыш аппараттарда іске асады.
Жылуөкізгіштік - денелердің басқа температурамен жанасу кезіндегі
жылуды (ішкі энергияның) ауыстыру. Молекулалардың ретсіз (кездейсоқ)
жылулық ауытқулардың энергиясы бір денеден басқасына немесе дененің бір
бөлігіне басқа бөліктеріне шарлардың соқтығысуы кезіндегі қозғалысқа ұксас
молекулалардың соқтығысуының жолымен беріледі. Осындай молекулалардың өзара
әсерлері туралы түсінік жай түсіндірілсе, жылу беру процестерінің
жазылуында оны пайдалану тәжірибемен расталды.
Конвекция - ол жылуды қозғалатын газ немесе сұйықтық көлемдерімен
кеңістікке ауыстыру. Әр қозғалатын ортаның көлемі осы процесте өз
энергиясын ешқайда жібермейді, жылу ағыны сонымен бірге қозғалады. Жасанды
немесе еріксіз конвекция желдеткіш немесе насоспен жасалган ағынмен
өрнектеледі. Табиғи немесе жылулық конвекция қыздырылатын орта көлемдерінің
тығыздыктарының айырмасының салдарынан пайды болатын архимед күштерімен
шартталады.
Жылулық сәулелену (жылулық радиация) - ол электромагниттік
толқындармен жылуды ауыстыру құбылысы. Мұнда энергияның екітүрленуі болады:
басында молекулалардың жылулық қозғалысының энергиясы электромагниттік
сәулеленудің энергиясына айналады (Стефан - Больцман заңына сәйкес
электромагниттік сәулелену дене бетінің температурасының 4 -ші дәрежесіне
пропорционал), ол содан кейін баска денемен электромагниттік сәулеленуді
жұту басталып, ол молекулалардың жылулық қозғалысының энергиясына айналады.
Жылулық сәулелену берілстен ауа қыздырылмайды, яғни ол диатермиялық.
Жылулық сәулеленудің маңызды ерекшелігі - бетіне қарай жылуды әкелуі. Ал
кептірілетін материалдың тереңдігінде ол электромагниттік толқындардың
ұзындықтарының берілген диапазонындағы ену ерекшелігі көмегімен мүмкін
болады. Егер графиктен электромагниттік сәулелену толқындарының
ұзындықтарының спектірін көрсетеді. онда графикте мынадай диапазондарды
ерекшелендіруге болады: у - сәулелену (х=0,5 х 10-4 нм және одан төмен):
рентгендік сәулелену; ультрафиолетті сәулелену; көрінетін сәулелену;
инфроқызыл сәулелену; радиотолқындық сәулелену.
¥зындыктарды 0,6...104 мкм толқындар жылуды көшіреді. Бұл диапазон
кьізыл, инфроқызыл және өте жоғары жиілікті (ОЖЖ) радиотолқынды сәулеленуді
қамтиды.
Инфроқызыл сәулеленуді қысқа толқынды (Л-0,77...15 мкм), орташа
толқынды (А=15...100 мкм) және ұзын толқынды (А-100...340 мкм) болып
бөлінеді. Сәулеленетін беттің температурасы 700...2500° С болғанда,
ұзындықтары 1,55...2,55 мкм толқындар сәулеленеді. Осындай бет
температуралары сәулеленулер ақшыл деп аталады. Өте төмен температуралы
сәулеленулер кара деп аталады.
Ену қабілеттері бойынша бұл толқындардан келесі түрде сипатталады:
көрінетін диапазонның (А=0,40...0,77 мкм) толқындарының материалдарының
бетімен шыға алады немесе толығымен жұтылады. Осы диапазоннан екі жаққа
шығуы кезінде толқындардың тереңдікке ену немесе материалдан оту
қабілеттілігі жоғарылайды. Егер жақын немесе қысқа толқынды инфроқызыл
диапазон ұзындығы (А=0,77...15 мкм) толқындар 0...2 мм тереңдікте
кептірілетін бұйымдарға енсе, онда ОЖЖ диапазонды толқындар бірнеше см
тереңдікке енеді, ал олардың ұзындықтарын үлкейтсе. ондаған см тереңдікке
енеді. Бұйымға ену мөлшеріне қарай олар жұтылады да, оларды ішінен
қыздырғандай болады.
Күрделі жылулық процесс - ол екі немесе одан да көп жай процестердің
жиынтығы. Кеңістіктегі әр жылуды көшіруді жылукөшіру деп атайды, ал әр
физикалық денелер арасындағы жылуды ауыстыруды жылуауыстыру деп атайды.
Жылуөткізгіштік - орта фазаларының байланыстарының бетімен немесе
қатты жармен бөлінген осы орталар арасындағы күрделі жылу ауыстыру.
Жылулық ағын Q (Вт) - ерікті бет арқылы уақыт бірлігіне өтетін жылу
мөлшері.
Меншікті жылулық ағын q (Втм2) немесе жылулық ағынның беткі
тығыздығы - Ғ (m2) бетінің ауданының бірлігіне қатысты жылулық ағын:
q= Q\F
Жылулық ағынның сызықтық тығыздығы qn (Втм) - һ (м) бетінің
ұзындығының бірлігіне қатысты жылулық ағын:
ql = Q\һ
Бұл көрсеткішті әдетте кұбыр арқылы жылуберілісті сипаттау кезінде
пайдаланады.
Жылулық ағын (Джкг) жылутасығыштың массалық шығыны М және
қарастырылатын құрылғыдағы оның энтальпийлардың Д (Джкг) айырмасымен
өрнектейді:
Q=Мі
Энтальпия денемен аккумульденген (сақталған) энергиядан және фазалық
ауысу, еру, сорбция немесе жылу алмасумен параллель іске асатын басқа
процестер кезінде жұтылатын немесе босайтын энергиядан құралады.
Жылутасығыштың (Дж\кг) энтальпия айырмасы фазалық ауысу болмаған
жағдайды меншікті жылусыйымдылықты с [Дж(кг х К)] температуралардың
айырмасына Д (К) көбейту арқылы өрнектеледі.Фазалық ауысу кезінде Д (осы
процестің басындағы және соңындағы энтальпия айырмасы) фазалық ауысудың
жылуына (Джкг) теңестіруге болады.

1.2 Қыздыру мен салқындату үшін арналған аппараттарды жіктеу

Өнімдерді қыздыру мен салқындату жылу ауыстырғыш аппараттарында іске
асады, оларда жылу бір жылутасығыштан басқасына беріледі. Қыздыру мен
салқындату үшін аппараттар жай жылу ауыстырғыш, бу аппараттары
конденсаторлар, пастеризаторлар, буландырғыштар, деаэраторлар,
экономайзерлер және т. б. бола алады. Оларды жылу алмасу негізғі
технологиялық процесс болатын жылуалмастырғыштарға және қосымша, бірақ
қажет мәнге ие реакторларға болады.
Жылуалмастырғыштар келесі белгілері бойынша жіктелінеді:
технологиялық сұлба бойынша — тікнүктелі, қарсынүктелі және көлденең тогы
бар жылутасығыштарға; жұмыс режимі бойынша - әрекеттері периодты және
үзіліссіз жылуалмастырғыштарды;
- жылуды беру қабілеті бойынша - ығыстыратын
жылуалмастырғыштарға, немесе жылутасығыштар араласатын (яғни оның байланысы
іске асатын) жылуалмастырғыштарға және жылутасығыштар қатты қабырғалармен
бөлінген беткі жылуалмастырғыштарға;
- негізгі арналуы бойынша - қыздырғыштарға, буландырғыштарға,
тоңазыткыштарға, конденсаторларға (конденсорлар);
жұмыс орталарының фазалық жағдайларының сәйкес келуі бойынша - сұйық
сұйык, булы сұйық және газды сұйық;
құрылымдық белгілері бойынша.
Жылутасығыш ретінде тағам өнеркәсібінде қаныққан немесе қыздырылған
су буын кеңінен қолданылады. Беткі жылуалмастырғыштарды қабырғалары бойымен
ылғал түседі. Судың фазалық ауысуының жоғары жылуы осы жылутасығыштың
жоғары тиімділігін шарттайды. Онымен салыстырғанда ыстық сумен қыздырудың
тиімділігі аз және қыздырылған су буының температурасының өзгерісімен
тікелей байланысты. Оны қыздыру үшін қысымын жоғарылатуы керек. Мысалы,
115° С температураға жету үшін будың қысымы 0,07 МПа (-0,7 кгс х см2 ) болу
керек, ал 150... 160° С температура үшін қысым 0,5...0,7 МПа болу керек.
Жылутасығыш ретінде пайдаланылатын минералды май 200" С
температураға дейін жұмыс істеуге мүмкіндік береді.
Пешпен кептіру қондырғыларында ыстық газбен, ауамен қыздыру
300...1000° С температурада жұмыс істеуге мүмкіндік береді. Мұнда
жылуалмасудың қарқындылығы жоғары емес, ал қыздыру газдарымен жанасатын
беттер қатты ластанады.
Тоңазыту техникасында жылутасығыштар ретінде хладагенттерді
пайдаланады: ауа, тұздықтар, аммиак, көміртек диоксиді, фреондар және т.б.

Жылуалмастырғыштардың типтік сұлбалары.

Жылуалмастырғыштардың кұрылыстарының келесідей топтары бар: элеметті
жидесі бар, кожухқүбырлы, батырмалы кұбырлы, шашу (ороситель) және
қыздырудың жазық беттері бар.
Беткі пердесі бар жиделі жылуалмасу аппараттар әртүрлі
конфигурациялы екі қабатты қабырғалары бар түрінде жасалынады. Мұндай
жылуалмастырғыштың қозғалыс жылдамдығы аз, сондықтан жылуалмасу өте
қарқынды емес (баяу). Әдетте оның қарқындылығын жоғарылату үшін
жылуалмастырғышқа араластырғыштарды (лопость) салады.
Суретте жылуалмастырғыштардың типтік сұлбалары келтірілген. олар
температуралардың кеңістік өрістерін ұйымдастырудың тәсілдерімен
ерекшеленеді.
Толық араластыру аппараттарында аппарат көлемінде жылутасығыштың
араласуы ұйымдастырылады; ол температуралардың көлемде теңестірілуіне
әкеледі.
Толық ығыстыру аппараттарында берілген жылутасығыштың араласуы
толығымен болмайды. Оның аппаратқа келетін жаңа порциялары ескілерін
олармен араласпай ығыстырады.
Аралық сұлбалары бойынша орындалған аппараттарда бірінші және екінші
сұлбалардың элементтері орын алады. Осы сұлбада және толық ығысу
сұлбасындағы ұшыраушы жылутасығыштың температуралары аппарат ұзындығы
бойынша экспоненциалды өзгереді, бірақ экспонент түрлі көрсеткішті.
Кожухқұбырлы жылуалмастырқыштар. Тағам өндірісінде кеңінен таралған.
Олар кожухта орналаскан құбырлар түйірі ретінде болады. Құбырларды мысалға,
былай бекітеді екінші жылутасығышпен толтырылған айналадан кұбыраралық
кеңістіктің айналасын бөлетін құбыраралық торларды вальцтайды.
Біржүрісті кожухқұбырлы жылуалмастырғыштың сұлбасы 11 – суретте
көрсетілген, ал көпжүрісті 12 - суретте. Осы суреттерде және кейін Ж1, Ж2
тілшелерімен сұйыктың ағыны белгіленген. Ол ағындар жылуалмастырғыштардың
екі жағынан козғалады. К тілшелерімен -қыздырылған будың конденсат ағыны, Г
- конденсация кезінде бөлінетін конденсацияланбайтын ағын.
Цилиндрлік кұбырларда жылуалмасу көзқарасынан өтпелі қима ауданының
олардың беткі ауданына қатынасы жағымсыз: беткі жағы кіші. Осымен
байланысты кұбырлардан өтетін сұйықтықтың үлкен массалық ағындарын қыздыру
үшін құбырлардың үлкен ұзындығы талап етіледі.
Сондықтан жылуалмастырғыштардың өлшемдерін
12-Көпжүрісті кожухқұбырлы қысқарту үшін оларды кезекпен
қосыл-
жылуалмастырғыштың сызбасы. ған секцияларға бөледі.
Жылутасығыштың жолының жалпы ұзындығы үлкейеді. Мұндай жылуалмастырғыштарды
көпжүрісті деп атайды. Көпжүрісті жылуалмастырғыштардың түрлі кұрылымдары
белгілі: қозғалысты бөгейтін қабырғалармен; корпустан алынатын кұбырлы бір
тордагы И –тәріздес кұбырлары бар; И – тәріздес құбырдың төменгі қосылысты
болігін ауыстыратын жүзетін басы - коллекторы бар және т.б.
Жылуалмастырғыштарда жылутасығыштың кірісі мен шығысын табиғи жылулық
конвективті қозғалысы жылутасығыштың ерікті қозғалысының бағытымен сәйкес
келетіндей етіп орнатады. Ол үшін жылырақ және салқындатылған компонентті
үстінгі жаққа, ал салқын қыздырылатынды - астыңғы жаққа салады. Бұл шартты
тігінен орнатылғын көпжүрісті жылуалмастырғыштарда орындауға болмайды,
сондықтан оларды жиі көлденең орнатады. Біржүрісті жылуалмастырғыштарды
тігінен орнатуға ұсынылады. Бірақ басқа да өзінің орнату тәсілдерін:
құбырларды тазарту тиімділігін және т.б., өзгертуге күштейтін ойлар бар.
12,а суретінде төртжүрісті жылуалмастырғыштың ұзын
қимасы
келтірілген, 12,ж - суретінде бөгет қондырғысы жоғарғы және төменгі
үйлестіру қораптарында көрсетілген. Жоғарғы қораптағы екі бөгет жазық
сызықпен белгіленген, төменгі қораптағы бір бөгет үзік сызықпен
көрсетілген. 10 в.г - суреттерінде сегізжүрісті кожухкұбырлы
жылуалмастырғыштың жоғарғы және төменгі үйлестіру бастарындағы бөгетжабдығы
келтірілген.
Элементті жылуалмастырғыштан (жай біртипті элеметтерден құралған).
Оларды жылдам, яғни ағынның үлкен жылдамдығы кезінде пайдаланады және де
жылутасығыштың (суыту техникасында) бағасы жоғары кезінде пайдаланады.
Элементті тоңазытқыштарда кіріс және шығыс айналалары болмайды, соның
арқасында оның жұмыс айналасы минималданады. Нәтижесінде жылутасығыш аз
талап етіледі. Мұндай жылутасығыштарды компоненттердің кері қозғалысын
жасауға және олардың қажет жылдамдығын ұстауға болады.
Тиелетін құбырлы жылуалмастыргыштар. Сұйықтығы бар ыдысқа салынган
жылан тәрізді жабдық. Ыстығырақ жұмыс денелері әдетте жылан тәрізді ыдысқа
үстінен құлайды. Жылуалмасу араластырғыштармен қарқындалады. Жылан тәрізді
ыдыстың түйіндерін төзімділік банкаларымен бекітіледі. Мұндай
жылуалмастырғыштарды құбырларда үлкен қысым болғанда және де косымша
қыздырғыштар ретінде қолданады. Оросительді жылуалмастырғыштар - Бұл бір
тік жазықтықта орналасқан көлденең орамдары бар құбырлы спиральдар. Осы
спиральдің жоғары орамын орошение кезінде су төмен орналасқан орамдарға
ағады және оларды салқындатады. Оросительді жылуалмастырғыштарды құбырлы
ішінде жоғары қысым кезінде салкындаткыш техникаларды қолданады.
Қыздырудың жазық беттері бар жылуалмастырғыштар. Бұл топқа
қабырғалары пластина түріндегі калорифер қабырғалы құбырлы
жылуалмастырғыштар мен пластиналы жылуалмастырғыштар жатады.
Калориферлердің кұбыраралық кеңістіктің көлденең қимасы 40% құрайды.
Олардың есебін калорифердің каталогтарының анықтама мәліметтері бойынша
алып орындайды, ол каталогтарда ауа жылдамдығы мен жылутасығыштың
температурасына және де ауалы тракттың гидравликалы кедергісіне байланысты
жылу берілістің коэфициентін келтіреді.
Такталы (пластиналы) сұйық және булы сұйық жылуалмастырғыштарды
штампталған болат пластиналардан жасалған пакеттерден жинайды (сурет - 13).
Мұндай элементтерді батареяға косады.

Сурет 13-тақталы сулы жылытқыштың каналдарының көлденең кесімі

Атмосфералық қысымда жұмыс істейтін пластиналы сұйық – сұйықтықты
жылуалмастырғыштар қазіргі уакытта тиімдірек. Оларды түрлі
жылутехникалық жабдықтарда қолданады. Пластиналы жылуалмас-
тырғыштарды жасауға швед фирмасы Альфа Лаваль үлкен үлесін косты.
Осы фирманың жылуалмастырғыштары пластиналарының арасы 2 мм - ге
дейін болатын қалыңдықтары 0,3...0,4 мм жазық немесе гофрирленген
пластиналардың жиынтығы түрінде болады. Әр осындай пластинаның бір жағынан
бір жылутасығыш ағады, ал басқа жақтан екінші жылутасығыш ағады. Әр
пластинадағы сұйықтықтың жүріс жүйелері әр екі жылутасығыш үшін бір жұп
бойынша екі әкелетін және екі әкететін патрубкаларға бірігеді. Пластиналар
пайкамен блоктарға жиналады немесе тығыз салғыштар мен қысылатын
пластиналар (13 - сурет) арқылы болттармен тартылады.
Пластиналы жылуалмастырғыштарды ыстық сумен жабдықтау жүйелеріндегі
салқын суды қыздырғыштар немесе бойлерларда кеңінен пайдаланылады.
Бойлерларда жоғары температуралы жылутасығыштар, мысалы, жылу жүйелеріндегі
температурасы 90...95° С су солар арқылы ағады. Бойлердің екінші контурының
берілісі кезінде салқын су секунданың бір бөлігіндей уақытта ғана
қыздырылады да ыстық сумен жабдықтау жүйелеріне барады.

1.3 Бушықтыру үрдісі

Бушықтыру - ертінділерді, суспензия мен эмульсияларды қайнату
кезінде концентрациялау үрдісі. Ерітілген заттардың концентрациясы
суспензия мен эмульсиялардың дисперсионды орталары немесе еріткіштің буға
айналу үшін жоғарылайды. Түрлі заттардың су ерітінділері (сусындар),
эмульсиялар (сүт). суспензиялар (барду) және т.б. буланады. Бушықтыру
кезінде ерітіндідегі су бу түрінде жойылады, ал ерітілген зат немесе
эмульсия мен суспензиялардың дисперсті фазасы өзгермеген мөлшерде қалады.
Бушықтыруды бушықтыру аппараттары деп аталатын технологиялық
жабдықтарда жүргізеді.
Бушықтыру кезінде жылыту агенті ретінде жылытатын немесе біріншілік
деп аталатын ыстық бу пайдаланылады. Ыстық ерітіндіні бушықтыру кезінде
пайда болатын бу екіншілік бу деп аталады.
Бушықтыру үрдістерін вакуумда жоғары және атмосфералық қысымда
жүргізеді.
Қоюлану деңгейіне байланысты ертіндінің физикалық қасиеттері
өзгереді.
Жоғары температура кезінде ерітіндінің ерітілген органикалық заттары
соңгы өнімнің сапасын төмендетіп ыдырайды, жағымсыз дәм. түс немесе иіс
пайда болады. Өнімнің сапасын сақтау үшін ерітінділерді төменгі
температураларда буландырады, ол үшін буландыру аппараттарында қысымды
төмендету керек.
Вакуумда буландырудың басқа да артықшылықтары бар. Вакуумда
бушықтыру кезінде температуралардың бірдей пайдалы айырмасы болса, төменгі
параметрлерден (температура мен қысым) жоғары жылыту агентін пайдалануға
болады. Жылыту агентінің температурасын төмендету мүмкіндігінің көмегімен
соның орнына осы бушықтыру қондыргысының екіншілік буын пайдалануга болады,
ол біріншілік жылыту буының шығынын төмендетуге мүмкіндік береді. Сонымен
қатар вакуумды бушықтыру қондырғысының бағасы жоғарылайды, өйткені вакуумды
жасау үшін жабдықтарға (вакуум - насостар, конденсаторлар, ерітіңдінің
тамшыларын бөлу үшін сепараторлар) қосымша қаржылар талап етіледі. Мұнда
эксплуатациялық шығындарда үлкейеді.
Бір жаққа алынатын екіншілік бу экстрабу деп аталады. Кейін
экстрабуды пайдаланудың экономикалық мақсаттылығы көрсетіледі.
Артық қысымда бушықтыру ерітіндінің қайнау температурасының
жоғарылауымен байланысты, сондықтан осы тәсілді сирек қолданады, термикалық
тұрақты заттарды бушықтыру жағдайында да.
Атмосфералық қысымда бушықтыру кезінде екіншілік буды пайдаланбайды
да, ол атмосфераға жіберіледі. Мұндай бушықтыру тәсілі периодты, ең оңай ,
бірақ бір уақытта үнеділігі аз болып саналады.
Периодты бушықтыру кезінде ерітінді бушықтыру аппаратына түсіп,
керек концентрацияға дейін соның ішінде қоюланады ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.