Аккредитивтердегі ақша қаражаттары шоты

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 48 бет
Таңдаулыға:

Жоспар

Кіріспе . . .

Кіріспе . . .:

1 Кәсіпорынмен жалпы танысу . . .

1. 1 «Газспецстрой» ЖШС даму тарихы . . .

Кіріспе . . .: 1. 2 Кәсіпорындағы ақша қаражаттарының есебін ұйымдастыру . . .

4: 12

Кіріспе . . .: 1. 3 Кәсіпорынның банкілердегі арнаулы шоттарында жасалатын операцияларының есебі . . .

4: 18

Кіріспе . . .:

2 «Газспецстрой» ЖШС ағымдағы активтер және ақша қаражаттары аудиті . . .

2. 1 Ағымдағы активтер және ақша қаражаттары аудитін жоспарлау және аналитикалық процедуралары . . .

Кіріспе . . .: 2. 2 Кәсіпорын кірістерін ішкі бақылау жағдайын бағалау . . .

4: 32

Кіріспе . . .:

3 «Газспецстрой» ЖШС касса операцияларын талдау . . .

3. 1 Ақша қаражаттарының құрамын талдау . . .

Кіріспе . . .: 3. 2 Ақша қаражаттарының қозғалысын талдау . . .

4: 37

Кіріспе . . .: 3. 3 Кәсіпорынның төлеу қабілеттілігін және өтімділігін талдау . . .

4: 41

Кіріспе . . .: 3. 4 Айналым қаражаттарының айналымдылығын талдау . . .

4: 43

Кіріспе . . .: Қорытынды . . .

4: 45

Кіріспе . . .: Әдебиеттер тізімі . . .

4: 47

Кіріспе . . .:

Кіріспе

Кәсіпорынның бірқалыпты және табысты жұмыс істеу үшін ақшалай есеп айырысудың, кассалық операцияларды дұрыс ұйымдастыру маңызды. Кәсіпорынның шаруашылық қызметі барысында жеткізушілермен негізгі құралдар, шикізат және материалдар және басқада тауарлы-материалдық құндылықтарды сатып алу және көрсетілген қызметтер үшін есеп айырысу; сатып алушылармен олар сатып алған тауарлар үшін; бюджетпен және салық органдарымен әр түрлі төлемдерді төлеу үшін басқада ұйымдармен әр түрлі шаруашылық операциялар бойынша есеп айырысу жүргізіледі.

Ақшалай есеп айырысу қолма-қол және қолма-қолсыз төлемдер немесе нақты ақшамен есептесу түрінде іске асырылады. Нарықтық экономика даму жағдайында қолма-қолсыз ақшамен есеп айырысу векселдер және чектер көмегімен жүргізіледі. Қолма-қол ақшамен есептесуден айырмашылығы олардың үлкен бөлігі әр түрлі банк, несиелік және есептесу операциялары көмегімен іске асырылады. Қолма-қолсыз есептесуді қолдану ақша айналысына кететін шығындарды қысқартады, нақты ақшаларға сұранысты қысқартады, олардың сақтығын қамтамасыз етеді.

Ақша қаражаттарының бухгалтерлік есебі ақша айналысын дұрыс ұйымдастыруда, қаржы ресурстарын тиімді пайдалануда маңызы зор. Ақша қаражаттарын ұтымды үлестіруді өзі кәсіпорынға қосымша табыс әкеледі. Сондықтан уақытша бос ақша қаражаттарын тиімді пайдалану туралы үнемі ойластыру қажет.

Кәсіпорынның ақша қаражаттары қолма-қол ақша түрінде кассада және ақша құжаттары, банк шоттарында, чек кітапшаларында болады. Оларды көбейту, дұрыс пайдалану, сақтығын бақылау - мұның барлығы бухгалтерияның басты міндеті. Оның сәтті шешілуіне кәсіпорынның төлем

қабілеттілігі, персоналға еңбек ақыны уақытылы төлеу, заказ берушілермен есептесу, бюджетке төлемдерді төлеу байланысты.

Касса операциялары, ақша қаражаттарының бухгалтердік есебі келесі негізгі міндеттерді атқарады:

- ақша қаражаттары, есептесу және несиелік операцияларды және заңдылығын тексеру, оларды есепте уақытылы және толық көрсету;

- төлемдердің барлық түрлері бойынша есеп айырысудың уақытылы орындалуын, толықтығын және дұрыстығын қамтамасыз ету, дебиторлық және кредиторлық берешектерді анықтау;

- ақша қаражаттарының сақтығын, кәсіпорын қажеттіліктерін ақша қаражаттарымен қамтамасыз ету үздіксіздігін қамтамасыз ету;

- бос ақша қаражаттарын қосымша табыс әкелу құралы ретінде тиімді пайдалану.

Ақша қаражаттарын талдаудың негізгі міндеттері

кәсіпорын кассасындағы қолма-қол ақша және бағалы қағаздардың сақтығын оперативті және күнделікті бақылау;
ақша қаражаттарын тек мақсатты бағыты бойынша пайдалануын бақылау;
бюджетпен, персоналмен және банктермен дұрыс және уақытылы есептесуін бақылау;
жеткізушілер және мердігерлермен жасалған келісім-шарттарда бекітілген есеп айырысу формаларын сақтауды бақылау;
кәсіпорынның абсолютті өтімділік жағдайын талдау және т. б.

Ақша қаражаттарын талдау және ақша ағымдарын басқару бас бухгалтер қызметінің маңызды бағыттарының бірі болып табылады. Ол ақша қаражаттарының айналу уақытын, ақша ағымдарын талдауды, оны болжауды, ақша қаражаттарының ұтымды деңгейін анықтауды, ақша қаражаттарының бюджетін жасауды қамтиды.

Таңдап алынған дипломдық жұмыстың өзектілігі нарықтық қатынастар жағдайында кәсіпорын басқада кәсіпорындармен шаруашылық байланыста болуынан турады. есептесуді нақты ұйымдастыру айналым қаражаттарының айналымдылығын жеделдетуге, ақша қаражаттарының уақытылы келіп түсуіне, демек, кәсіпорын жұмысының тиімділігін арттыруға көмектеседі.

1 Кәсіпорынмен жалпы танысу

1. 1 «Газспецстрой» ЖШС даму тарихы

ҚР аймағында әрекет етіп тұрған барлық субьектілерге (ҚР аймағында тіркелген резиденттік емес өкілдіктер мен филиалдар, заңды тұлғалар, кәсіпкерлік қызметпен шұғылданатын жеке тұлғалар) қаржылық есеп беруді және бухгалтерлік есепті жүргізу міндеттілігі жүктеледі. Сот алдында жауап беретін және сотқа шағымдана алатын, өз атына жеке мүліктік емес және мүліктік құқын жүзеге асыра алатын, сол мүліктерді өз қалауынша оперативтік тұрғыда басқара алатын немесе шаруашылықты жүргізуге меншік құқығы бар ұйымдары заңды тұлғалар деп атайды немесе солай деп танылады.

«Газспецстрой-А» жауапкершілігі шектеулі серіктестік 2004 жылы 14 сәуірде құрылды. Кәсіпорын айналысатын қызмет түрлері:

Газ және су құбырларын техникалық және пайдалану қызметтерін көрсету;
Газбен қамтамасыз ету жүйелерін жобалау және орналастыру;
«Сжиженный газ» АҚ жұмыс істейтін, ыдыстардың диагностикасын жасау;
Сумен қамтамасыз ету жүйелерін тұрғызу;
Газ жүйелерінің құрылысын жүргізу;
Насос және желдеткіш жабдықтарын орналастыру.

Қоғамның Жарғы қоры 919000 теңге. «Газспецстрой-А» ЖШС бухгалтерлік есебі төмендегі негіздерінде:

Қазақстан Республикасы Президентінің Заң күші бар «Бухгалтерлік есеп туралы» Жарлығымен;
бухгалтерлік есептің стандарттарымен (БЕС) ;
БЕС-ке арналған әдістемелік ұсынымдарымен.

Кәсіпорын басшысы есеп жұмысының дұрыс жүргізілуін, барлық бөлімшелер мен мұндағы есеп жұмысын атқарушы қызметкерлерге, сондай-ақ есеп - қисап жұмысына қатысты адамдарға бастапқы құжаттар жасаушы жауапты тұлғаларға жағдай туғызуы керек. Кәсіпорындар өздері еңбек ұйымдастыру мен қаржы қалыптастырудың түрі мен технологиялық ерекшеліктеріне, шаруашылық қызметінің бағытына қарай бухгалтерлік есеп жұмыстарын өздері қалаған әдіс - тәсілдермен ұйымдастыра алады. Бухгалтерлік есеп ұйымдастыру кәсіпорын бухгалтериясында іске асырылады. Бухгалтерияны аппаратық бас бухгалтер басқарады. Кәсіпорын бас бухгалтеріне өз уақытында және сенімді есеп жүргізу, тауарлы - материалды құндылықтардың тиімді жұмсалуы, қаржы ресурстарын қалыптастыру, экономикалық - қаржылық талдауды өз мәнінде жүргізу, болашақтағы жағдайы үшін ұсыныс енгізу т. б. экономикалық - қаржылық мәселелерді ұйымдастыру тапсырылады.

Бухгалтерияда атқарылатын жұмыстар немесе кәсіпорынның бухгалтерлік аппараты өндірістік бөлімшелер және цехтар, басқа бөлімшелер мен басқармалар және есеп беруге міндетті адамдармен тығыз байланыста болуы керек. Нарықтық экономикалық қатынастар бағытып жетілдіру мақсатына сай кәсіпорын бухгалтериясында қызмет атқарушы бухгалтерлер сыртқы қаржы салымшы инвесторлар мен несиелендірушілер, қарыз беруші басқа да кәсіпорындар, салық органдары мен қаржылық басқармалар т. с. с. ұйымдармен тығыз байланыс құруы қажет. Барлық бөлімшелерден, жауапты адамдардан, сыртқы тұлғалардан, т. б. түскен құжаттар, қорытынды мәліметтер, сондай-ақ жоспарлы және сметалық нормативтік материалдар кәсіпорынның бухгалтериясында өңделіп, белгілі нысандарға сай топтастырылып, сапалы деңгейде ақпараттық жүйе қалыптастырудыі негізін қалыптастырады. Сапалы жасалған ақпарат көрсеткіштерін терең талдау, жүйелі түрде тексеру, шаруашылық процесіне баға беру, орын алған фактілер тиімділігін анықтау арқылы кәсіпорынның қаржылық жағдайы мен шаруашылық қызметі жөнінде арнайы шешімдер қабылданады.

Еліміздегі үрдіс пен нарықтық қатынастар жүйесі жылдан-жылға дамып келеді. Нарықтық экономиканы ары қарай жетілдіру мен дамыту, экономикалық қатынастарға түсуші жақтарды ақпараттар жүйесімен қамтамасыз ету, жан-жақты талдау қызметін жүргізу, экономикалық тиімді шешім қабылдау үрдісінде кәсіпорынның өндірісін дұрыс ұйымдастырудың рөлі зор.

Кәсіпорындарды құру және олардың құрылымдық бөлімшелердің негізіне өндірістік процестер жатады. Өнімді өндірумен байланысты кез-келген технологиялық процесс түрлі операциялар көлемін, оның ішінде негізгі, қосымша қызмет көрсету, басқару және т. б. жұмыстарын іске асырады. Дайын өнімді жасауда жоғарыдағы көрсетілген операциялардың рөлі түрліше. Өнімді қалыптастыру негізгі өндірістік процестердің кезінде шығады, ал басқа процесте оны жасауға тек ықпал етеді. Мұның бәрі тиісті бөлімшелерді қалыптастырудың негізі болып табылады.

Кәсіпорын құрылымы өндірістік және ұйымдық болып бөлінеді. Өндірістік бұл негізгі және көмекші цехтар және учаскелердің құрамы мен мөлшері. Кәсіпорынның ұйымдық құрылымы - бұл құрамы және оның ұйымдық бірлік мөлшері, олардың арақатынасы және тұрғызу нысаны. Ұйымдық бірлік егер де олардың мөлшері көлеміне және межелеген міндетіне сай келетіндей болса тиімді жұмыс істей алады. Әрбір құрылым деңгейлес және сатылы болып бөлінеді, басқаша айтқанда ұйымдық құрылымда еңбек бөлінісінің деңгейлестік және сатылы болып ажыратылады.

Кәсіпорын құрылымын толық сипаттау үшін түрлі көрсеткіштер қолданылады. Олардың ішіндегі негізділері:

- оның құрамына кіретін бөлімшелердің жалпы тізімі;

- бөлімшелер қызметкерлерінің саны;

- жабдықтардың қуаты;

-өндірістік қорлардың құны;

-өнім шығару көлемі;

- мамандандыру және механикаландыру;

- күрделі қаржының құрылымы.

Кәсіпорынның құрылым көрсеткіштерін дұрыс таңдау өндірістің «осал жерлерін» ашуға және осы кәсіпорынның оңтайлы құрылымын таңдауға мүмкіндік туғызады.

Кәсіпорынның өндірістік құрылымы оның бөлімшелері, кооперациялары арасындағы еңбек бөлінісін сипаттайды. Өндірістік процесті кеңістікте оңтайлы тұрғызу - оның тиімділігінің қажетті шарты. Кәсіпорынның өндірістік құрылымы оның жұмыс істеуін және дамуын қамтамасыз ететін элементтердің өзара іс - қимылын тұлғалайды. Кәсіпорынның өндірістік құрылымының басты элементі жұмыс орны, учаскелер және цехтар болып табылады. Кәсіпорынның құрылымын қалыптастыру сыртқы (салалық, аймақтық, жалпы құрылымдық) және ішкі (сипаты және шығарылатын өнімінің мөлшері, кәсіпорынның негізгі қорларының ерекшеліктері мен мүмкіншіліктері, мамандандырылуының деңгейі, т. б. ) факторларына байланысы болады. Кәсіпорынның ұйымдық құрылымы - бұл құрамы және оның ұйымдық бірлігінің мөлшері (жұмыс орны, бөлім, қызметі) олардың құрылуының арақатынасы және нысандары. Өндірістік процесс шикізаттар мен материалдардың дайын өнімге айналуына бағытталған еңбек процестерінің жиынтығы болып табылады. Өндірістік процесті оңтайлы ұйымдастыру принциптері - мамандандыру, қосарластық және үйлесімдік, тік дәлдігі және үздіксіз, ырғақтылық және техникалық жарақаттандыру болып табылады. Шығарылатын өнімнің сұрыпталымына, өндірістің көлеміне, жабдықтардың тұрпатына, операцияларға жұмсалған еңбек, өндіріс кезеңінің ұзақтылығына тағы да басқа факторларына байланысты жеке-дара, сериялы және жалпы өндіріс болып ажыратылады.

Заңды тұлға болып табылатын кәсіпорын мекеме филиалдардың, өкілдіктердің, бөлімдердің және дербес балансқа бөлінген басқа да құрылымдық бөлімшелердің өндірісі мен шаруашылығындағы мүліктерді қоса алғанда, мүлік пен олардың қалыптасу көздерінің құрамын көрсететін қаржылық есеп беруді жасайды. Қаржылық есеп беру ҚР Қаржы министрлігінде әзірленетін және бекітілетін типтік нысандар бойынша жасалады. Атап айтқанда, шаруашылық субьектілері қаржылық есеп беру құрамында мыналарды: кәсіпорын балансын, кәсіпорынның қаржы- шаруашылық қызметінің нәтижелері туралы есеп беруді тапсыруға міндетті. Шаруашылық субьектілерінің бастамасы бойынша немесе әріптестермен келісім бойынша қаржылық есеп беру басқа да есептік деректермен және түсіндірме жазулармен толықтырылуы мүмкін. Барлық кәсіпорындар, мекемелер үшін есеп беру жылы болып 1 қаңтардан 31 желтоқсанды қоса алғанға дейін мерзім саналады. Қаржылық есеп берудің жасалу дұрыстығына кәсіпорынның басшысы және бас бухгалтер, сондай-ақ жоспар жазу қызметінің басшысы жауап береді.

Шаруашылық субьектілері тоқсандық және жылдық қаржылық есептемені құрылтай құжаттарына сәйкес меншік иелеріне, мемлекеттік инспекциясына, мемлекеттік басқарудың басқа органдарына қаржылық есеп береді.

Кәсіпорын құрылымы және оның бөлімшелері кәсіпорынның еркімен анықталады. Басқарудың ұйымдастырушылық құрылымын құрғанда әр бөлімше бойынша басқарудың қызметін тиімді бөлуді қамтамасыз ету қажет. Бұл жағдайдакелесі шарттардың орындалуы өте маңызды:

- түрлі бөлімшелерде бір сұрақтын шешімі қайта-қайта болмау керек;

- басқару бөлімшелердің міндетіне басқарудың барлық функциялары кіруі қажет;

- берілген бөлімшелерде басқа бөлімшелерді қызықтыратын сұрақтар шешілмеуі тиіс.

Себебі, әр бөлімше өз сұрақтарын өздері шешсе, тиімдірек.

Басқару құрылымы басқару қызметі мазмұнына және масштабы динамикасына сәйкес уақыттарда өзгеруі мүмкін.

Әрбір жеке бөлімшелер арасында вертикальды және горизонтальды байланыстар болуы мүмкін.

Вертикальды байланыс - бұл жетекші және бағыныштылар арасындағы байланыс, мысалы, кәсіпорын директоры мен цех басшысының арасындағы байланыс.

Горизонтальды байланыс - бұл кооперацияның тең құқылы элементтері арасындағы байланыс.

Басқару құрылымы негізінде белгілі жүйе қалыптасқан. Кәсіпорынға өндірісті басқарудың аралас жүйесі тән.

Функционалды бөлімшелер дайындаған шешім жетекшілер арқылы қаралады, талқыланады және бекітіледі, сөйтіп бағынышты бөлімшелерге жіберіледі.

Әртүрлі сұрақтардың көптігі жетекшілер жұмысын қиындатады. Белгіленген сұрақтар бойынша өтінішті функционалды бөлімшелер өзінен төмен бөлімшелерге жетекшілік ете отырып, шешім бере алады.

Кәсіпорындағы жалпы жетекшілікті директор жүргізеді. Ол кәсіпорынның барлық жұмысын ұйымдастырады және оның жағдайы мен қызметіне үлкен жауапкершілікпен қарайды. Директор кәсіпорынды барлық ұйымдар мен басқа да кәсіпорындар алдында көрсетеді, кәсіпорын мүлкіне иелік етеді, басқа кәсіпорындар мен келіссөздер жүргізеді, кәсіпорын көлемінде бұйрық шығарады, еңбек заңына сәйкес жұмысшыларды қабылдайды және шығарады, банктерде кәсіпорын есеп шотын ашады.

Директор кәсіпорынға жетекшілік ете отырып, кәсіпорынның өндірістік-шаруашылықтық қызметінің жақсы жүруіне жауапкершілікпен қарауы тиіс. Оған кәсіпорынның мына функционалды органдары тікелей бағынады: бас есепші, техникалық бақылау бөлімі, кадрлар бөлімі, күрделі құрылыс, бағалы қағаздар, құқықтық бөлімдері, әлеуметтік-экономикалық қызметтер, жоғарыда аталған қызметтерден басқа директордың тағы да бірнеше орынбасарлары мен көмекшілері болуы мүмкін. Олар кәсіпорында толығымен белгілі бір сфераға жетекшілік етпегенімен, өздерінің жеке мамандандырылған шағын шаруашылықта қызмет атқара алады.

Шешімдер мен іс әрекеттердің алдында экономикалық талдау орын алған. Экономикалық талдау оларды негізден, өндірісті ғылыми тұрғыдан басқарудың негізі болып табылады және оның объективтілігі мен тиімділігін қажет етеді. Экономикалық талдау - шешім қабылдау, ғылыми қамтамасыз ететін басқару функциясы.

Қаржы-шаруашылық қызметін талдау үшін кәсіпорынның экономикалық көрсеткіштерінің және олардың нәтижелерінің сипаттамасы қажет, олар жоспардың, есеп берудің және басқа ақпарат көздерінің көрсеткіштерінде өз көрінісін табады.

Экономикалық көрсеткіштерді талдаудың мақсаты біршама ақпаратталған көрсеткіштердің жеткілікті санын алу болып табылады. Өнімді (жұмыс, қызмет) шығарудың өсуі құндық формулада өндірістің экономикалық тиімділігін талдап қорытылынған көрсеткіштерінің бірі.

Еңбек төлеміне кететін қаржы шығындарын талдаудың әрбір кәсіпорында айтарлықтай мәні бар. Оны есептеу процесінде еңбекақы қорын пайдалануға жүйелі түрде бақылау жасауды жүзеге асыру, еңбек өнімділігінің өсуі есебінен қаржыларды үнемдеу мүмкіндігін анықтау қажет.

Өнеркәсіптік кәсіпорында өнім шығару көлемін көбейтудің маңызды факторларының бірі қажетті санда және ассортиментте негізгі түрлермен қамтамасыз етілгендік болып табылады және оларды едәуір толық және тиімді пайдалану.

Өнімнің өзіндік құнының маңызды талдап қорытындылайтын көрсеткіші - жалпы өнімнің шығындары болып табылады. Біріншіден, ол өте жан-жақты (өндірістің кез келген саласында есептелінеді), екіншіден, өзіндік құн мен табыс арасындағы тікелей байланысты көрсетеді.

Кесте 1 - «Газспецстрой» ЖШС қызметінің 2007-2008 жылдардағы негізгі қаржы-экономикалық көрсеткіштері

№: №

Көрсеткіштер: Көрсеткіштер

Өлшбір: Өлшбір

Жылдар: Жылдар

Ауытқуы (+, -): Ауытқуы (+, -)

№: 2007

Көрсеткіштер: 2008

№: 1

Көрсеткіштер: 2

Өлшбір: 3

Жылдар: 4

Ауытқуы (+, -): 5

№: 1

Көрсеткіштер: Қызмет көрсетуден түскен кіріс

Өлшбір: мың тг.

Жылдар: 182639, 7

Ауытқуы (+, -): 227208, 1

44568, 4

Кесте 1 жалғасы

1: 1

2: 2

3: 3

4: 4

5: 5

6: 6

1: 2

2: Көрсетілген қызметтің өзіндік құны

3: мың тг.

4: 167336, 7

5: 161317, 7

6: -151199

1: 3

2: Жалпы кіріс (зиян)

3: мың тг.

4: 15302, 0

5: 65890, 4

6: 50588, 4

1: 4

2: Мерзімдік шығындар

3: мың тг.

4: 11553, 8

5: 58962, 2

6: 47408, 4

1: 5

2: Негізгі қызметтен түскен кіріс (зиян)

3: мың тг.

4: 3748, 2

5: 6928, 2

6: 3180

1: 6

2: Кіріс (зиян) барлығы

3: мың тг.

4: 3748, 2

5: 6928, 2

6: 3180

1: 7

2: Негізгі құралдардың орташа жылдық құны

3: мың тг

4: 1161, 0

5: 27620, 0

6: 26459

1: 8

2: Қор қайтарымы

3: тг.

4: 157, 3

5: 8, 2

6: -149, 1

1: 9

2: 1 теңгеге кеткен шығындар

3: тг

4: 0, 91

5: 0, 71

6: -0, 2

1: 10

2: Негізгі қызмет рентабелділігі

3: %

4: 2, 2

5: 4, 3

6: 2, 1

Кестенің мәліметтеріне сүйене отырып, қарастырылып отырған кәсіпорынның қаржы-экономикалық қызметінің барлық көрсеткіштері бойынша талдау жүргізейік. Кестенің берілгендері бойынша көріп отығанымыздай, қызмет көрсетуден түскен кіріс 2008 жылы, өткен 2007 жылмен салыстырғанда 44568, 4 мың теңгеге көп болды. 2008 жылы көрсетілген қызметтің өзіндік құны, өткен 2007 жылға қарағанда 151199 мың теңгеге кеміді. 2008 жылы, жалпы кіріс өткен 2007 жылмен салыстырғанда 50588, 4 мың теңгеге өсті. Мерзімдік шығындар 47408, 4 мың теңгеге өскен. Негізгі қызметтен түскен кіріс 2008 жылы, өткен 2007 жылмен салыстырғанда 3180 мың теңгеге өсті. Кіріс 3180 мың теңгеге жоғарлады. Негізгі құралдардың орташа жылдық құны 26459 мың теңгеге көбейді. Қор қайтарымы 2, 1 теңгеге артты. Сонымен қатар, 1 теңгеге кеткен шығындар 0, 91 тг-ден 0, 71 тг дейін төмендеді немесе 0, 2тг қысқарды.

Қаржылық есеп берудің мақсаты өз пайдаланушыларына занды тұлғаның қаржылық жағдайы туралы сенімді, мәнді және пайдалы акпараттарды беру болып табылады. Қаржылык есеп берудің пайдаланушыларынын қатарына потенциалды инвесторлар, кредиторлар, жабдықтаушылар, сатып алушылар, еңбеккерлер, сондай-ақ мемлекеттік органдар, т. б. кіреді.

1. 2 Кәсіпорындағы ақша қаражаттарының есебін ұйымдастыру

Ақша қаражатының қозғалысы туралы есеп пайдаланушыларды операциялық, инвестициялық, және қаржылық қызметі туралы есепті кезеңде ақша қаражатының түсуі мен жұмсалуы туралы ақпаратпен қамтамасыз етіп, заңды тұлғаның қаржы жағдайындағы өзгерістерді бағалауына мүмкіндік береді.

Заңды тұлғалар (банктер мен бюджеттік мекемелерден басқасы) ақша қаражатының қозғалысы туралы есепті стандарттың талаптарына сәйкес жасайды және есепті кезеңдегі қаржы есептемесінің құрамында тапсырады.

Ақша қаражаты - кассада және банктердегі шоттарда тұрған қолма-қол бар ақша.

Ақша қаражатының қозғалысы - ақша қаражатының түсуі мен жұмсалуы.

Операциялық қызмет - ұйымның табыс табу жөніндегі негізгі қызметі мен инвестициялық және қаржылық қызметіне қатысы жоқ өзге де қызмет.

Инвестициялық қызмет - ұзақ мерзімді активтер мен қаржы инвестицияларын сатып алу және сату.

Қаржылық қызметі - меншікті капитал мен займ қаражатының мөлшері мен құрамындағы өзгеріс нәтижесі болып табылатын ұйымның қызметі.

Ақша қаражатының қозғалысы туралы есепте операциялық, инвестициялық және қаржы қызметі туралы есепті кезеңдегі мәліметтер болуы тиіс. Ұйым қызметін түр-түрі бойынша жіктеу пайдаланушыларды ұйым қызметі түрлерінің оның қаржы жағдайына ықпалын бағалауға мүмкіндік беретін ақпаратпен қамтамасыз етеді.

Операциялық қызметтен түсетін ақша қаражатының қозғалысы. Заңды тұлғаның операциялық қызметінен түсетін ақша қаражатының қозғалысы мыналарды пайдалана отырып ашылады:

а) тікелей әдіс, ол бойынша ақша түсімдері мен төлемдерінің негізгі түрлері ашып көрсетіледі;

б) жанама әдіс, ол бойынша таза табыс немесе залал ағымдағы активтер мен міндеттемелердің, ақшадан тыс операциялардың өзгерістеріне, сондай-ақ инвестициялық және қаржы қызметінің нәтижесі болып табылатын табыстар мен залалдарға орай түзетіледі.

Инвестициялық және қаржы қызметінен алынатын ақша қаражатының қозғалысы. Ақша қаражатының қозғалысы нетто-негізде ашып көрсетіле алатын белгілі бір жағдайлардан басқа кезде, ұйымның инвестициялық және қаржы қызметінен алынатын жалпы ақша түсімдері мен төлемдерінің негізгі түрлерін жеке-жеке ашып көресетеді.

Ақша қаражатының қозғалысы ұйым қызметінен гөрі клиенттердің қызметін көрсеткен жағдайда клиенттердің атынан ақша түсімдері мен төлемдері нетто-негізде ашып көрсетілуі мүмкін, мысалы:

а) инвсетициялық ұйымдар өз клиенттерінің тапсыруы бойынша ұстап отырған қорлар;

б) меншік иелері атынан алынып, соларға берілетін жалдауақы төлемдері.

Нетто-негізде сондай-ақ тез қайтып оралатын, ірі сомаларды қамтитын және өтеу мерзімдері қысқа көздер бойынша ақша түсімдері мен төлемдері ашып көрсетілуі мүмкін, мысалы;

а) инвестицияларды сатып алу және алу;

б) қайтару мерзімі үш айдан аспайтын өзге де қысқа мерзімді займдар.

Ақша қаражаттарын сақтау, қабылдау мен беру үшін әрбір шаруашылық жүргізуші субъектісінің кассасы болады. Касса орналасқан үй-жайы кассалардың техникалық жағынан беріктігі және өрттен сақтау сигнализация құралдарымен жарақтандыру жөніндегі талаптарға сәйкес оқшалануға әрі жабдықталуға тиіс. Субъектілер басшылары ақшаның кассада, сондай-ақ оны банктен жеткізетін немесе банкке өткізген кезде сақталуын қамтамасыз етуге тиіс. Белгілі бір субъектіге тиесілі емес қолда бар ақша мен басқа да құндылықтарды кассада сақтауға тыйым салынады.

Субъект өзінің кассасында қолда бар ақшаны қажетті шекте сақтауы және ақша түсімін ең аз мөлшерде пайдаланылуы керек. Ең аз мөлшерден тыс нақты ақшаны субъект есеп айырысу шотына қоса есептеу үшін банк мекемесіне өткізуге тиіс.

Кассадағы операциялар есебі 1010 - "Кассадағы нақты ақша" бөлімшесінің активті жинақтаушы шоттарында:

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.