БАНК ДЕПОЗИТТЕРІНІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 42 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

МАЗМҰНЫ: Кіріспе . . .

: 6

: 1

МАЗМҰНЫ: БАНК ДЕПОЗИТТЕРІНІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ

: 1. 1

МАЗМҰНЫ: Банк депозиттері және олардың топтарға жіктелінуі . . .

: 7

: 1. 2

МАЗМҰНЫ: Депозиттік саясаттың экономикалық мәні

: 15

: 2

МАЗМҰНЫ: Банктік депозиттердің құрылымын талдау

: 2. 1

МАЗМҰНЫ: Қазақстан Республикасы депозит нарығының құрылымы . . .

: 21

: 2. 2

МАЗМҰНЫ: Коммерциялық банктердің депозиттік портфелінің құрылымын талдау . . .

: 27

: 3

МАЗМҰНЫ: Қазақстан Республикасындағы банктердің депозиттік операцияларын ұлғайту жолдары

: 3. 1

МАЗМҰНЫ: Коммерциялық банктердің депозиттік операцияларын жетілдіру бағыттары . . .

: 34

: 3. 2

МАЗМҰНЫ: Қазақстанда депозиттерді сақтандыру жүйесі және оны дамыту бағыттары . . .

: 36

МАЗМҰНЫ: ҚОРЫТЫНДЫ . . .

: 42

МАЗМҰНЫ: ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР . . .

: 43

Тақырып: Банк депозиттері және олардың құрылымы

Аннотация

Депозит - бұл клиенттің (жеке және заңды тұлғалардың) банктегі белгілі бір шотқа салған және өздері пайдалана алатын қаражаттары.

Курстық жұмыстың негізгі мақсаты, банктердің депозиттері және олардың құрылымы, оны талдау болып табылады. Банктің тартылған қаражаттарының ішінде ең көп бөлігін құрайтын депозиттер. Депозиттер банк үшін бірден-бір арзан ресурс көзі болып табылады. Сондықтанда депозиттің екінші деңгейлі банктердің қызметіндегі рөлі жоғары.

Жалпы курстық жұмыс үш бөлімнен тұрады. Бірінші бөлімде банк депозиттерінің құрылымынң теориялық негіздері, екінші бөлімде банк депозиттерінің құрылымына талдау жасалған, үшінші бөлімде банктердің депозиттік операцияларын ұлғайту жолдары қарастырылған.

Белгілеулер мен қысқартулар

ҚР - Қазақстан Республикасы

ҰБ - Ұлттық Банк

СМА - cash management account (қолма-қол ақшаны басқару шоты)

ATS - automatic transfer service (ақша қаражаттарын автоматты түрде аудару шоттары)

NOW - negotiable order of withdrawal (айналыстағы алынып тасталу туралы шығарылатын бұйрықтарға қарсы шоттар)

ЕО - Еуро Одақ

ДСЖ - депозиттерді сақтандыру жүйесі

ЖІӨ - жалпы ішкі өнім

ЖҰӨ - жалпы ұлттық өнім

АҚШ - Америка Құрама Штаттары

ТМД - Тәуелсіз мемлекеттер достастығы

АҚ - акционерлік қоғам

KASE - Қазақстан қор биржасы

ЕДБ - екінші деңгейлі банктер

ДКБЖ - депозиттерге кепілдік беру жүйесі

Кіріспе

Нарық жағдайында банктік қызмет өте үлкен мәнге ие болып отыр. Себебі, банктік қызметтердің дамуы халық үшін, тіпті жалпы экономикалық қатынастар үшін оң әсерін тигізеді. Ал банктік қызмет түрлерінің әр алуан болуы заңды және жеке тұлғаларға өздерінің қажеттіліктеріне сәйкес солардың арасынан қызықтырғанын таңдап алуға мүмкіндіктері бар.

Қазіргі кезде негізгі дәстүрлі қызметтерге бұрынғыша салымдар тарту мен қарыздар беру жатады. Банктер өз пайдаларының көп бөлігін осы операциялар бойынша пайыздық айырмадан алады. Бірақ осы екі қызмет төңірегінде банктік өнімдердің көптеген нысандары жасалынып шығуы мүмкін.

Қазіргі кезде әмбебап банктер банк қызметтерінің және қаржылық қызметтердің барлық аспектілерін түгелдей қамтитын өнімдердің кең қатарын ұсынады. Осы кезде басқа банктер бәсекелестік артықшылықты жаулап алу және оны мықты түрде сақтандырып қалу мақсатымен қатаң түрде белгілі бір қызметтер түрлерін көрсетуге мамандануға тырысады.

Коммерциялық банктердің желісі ақша нарығының қалыптасуына ықпал етеді, ал заңды және жеке тұлғалардың мемлекетте уақытша бос ақша қаражаттарының болуы және оны экономика мен халықтың қысқа мерзімдік қажеттіліктерін қанағаттандыруға пайдалану ақша нарығының экономикалық негізі болып табылады.

Коммерциялык банктер негізінен өз клиенттерінің шаруашылық қызметтеріне қызмет көрсетумен байланысты есеп айырысу және қаржылық операциялардың барлық түрлерімен айналысады.

Банктердің экономикадағы маңызын олардың атқаратын операциялары анықтайды. Сол операциялар ішіндегі депозиттік операциялар - коммерциялық банктің ең маңызды операцияларының бірі болып келеді. Депозиттік операциялар негізінде банктердің депозиттік портфелі қалыптасады.

1 БАНК ДЕПОЗИТТЕРІНІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ

1. 1 Банк депозиттері және олардың топтарға жіктелінуі

Депозиттік операциялар алғашқыда алтын тиынды сақтаудың формалары түрінде, яғни оларды ақша сарайларында, менялдарда (айырбастауларда) және т. б. көбірек жинақтау мақсаттарында пайда болды. Сақталғаны үшін иесі белгілі бір сыйақы төлеуі қажет болатын. Клиенттің тілегі бойынша менялдарда өзіне сеніп тапсырылған тиынның нақ өзін сақтауға кепілдік беретін. Мұндай жағдайда олар алынған тиындармен ссудалық операцияларды жүзеге асыра алмайтын, олар иелеріне ақша пайызын төлейтіндей пайда ала алмайтын. Уақыт өте келе олардан нақ сол тиындарды қайтару талап етілмей, орналастырылған ақшаның сомасы ғана қайтарылатын. Сақтау мерзімі де ұзартылатын. Егер осыған дейін менялдар несиені тек өз капиталына қарай беріп келген болса, ендігі жерде несие ұсыну, ссудаға пайыз алу және ақша иелеріне өз сомасының бір бөлігін төлеу үшін қарыз қаражатын пайдаланудың мүмкіндіктеріне ие болды.

Бүгінгі таңда депозиттік операциялардың сан алуан түрлері мен формалары бар. Олар елдер бойынша айтарлықтай сараланған. Алайда, әрбір қаржы институтының артықшылықты міндеттерінің біріне - бұрынғыша несиелік ресурстардың негізгі көзі ретіндегі депозиттік базаларды кеңейтіп, салымшыларды көптеп тарту жатады.

Ақша - жинақтау функциясын атқара отырып, халықтың, шаруашылық жүргізуші субъектілердің және т. б. жинақтар секілді депозиттерге түрлендіреді. Клиенттердің барлық салым ақшалары депозит деп түсіндіреді. Оған орналастырылған қаражат көздері әр түрлі. Бұл корпорациялық клиенттердің, мемлкеттік мекемелердің және кәсіпорындардың шоттарындағы қаражат және уақытша пайдаланылмайтын жұмысшылар мен қызметкерлердің еңбекақысы.

Банктік тәжірибеде барлық тартылған қаражаттарды жинақтау тәсілдеріне байланысты үлкен екі топқа бөлінеді:

депозиттер;
депозиттік емес тартылған қаражаттар.

Тартылған қаражаттар ішінде ең көп бөлігін депозиттер құрайды. Депозиттер банк үшін бірден-бір арзан ресурс көзі болып табылады.

Депозитік емес банктік ресурс көздері мен депозиттер өзара ажыратылады. Біріншіден, олар персоналдық емес, яғни банктің нақты клиентінің атынан тартылмайды, екіншіден, мұндай қаражаттарды тарту инициативасы банктің өзінен туындайды.

Депозиттік емес тартылған ресурстармен көбіне ірі екінші деңгейлі банктер айналысады. Өйткені, депозиттік емес қаражаттар ірі сомада сатып алынатындықтан да, оларды көтерме сауда операциялары сипатына жатқызуға болады.

Депозиттік операциялар активті және пассивті болып бөлінеді. Активті депозиттік операциялар - банктің уақытша бос ақша қаражаттарын басқа кореспондент-банктердегі шоттарда орналастырумен байланысты операциялар. Олар банктің өтімді активі ретінде, яғни жалпы активтердің өте аз бөлігін алады.

Пассивті депозитті операциялар - бұл клиенттердің уақытша бос ақша қаражаттарын белгілі уақытқа және пайыз төлеу шартымен тартумен байланысты операциялар. Бұл операциялар көмегімен тартылған депозиттер пассив жағының көп бөлігін алады және банктік ресурстар қалыптастырудың негізгі көзі.

Қазіргі банктік тәжірибеде салымдардың, депозиттердің және депозиттік емес ресурстардың шоттарының әртүрлері кездеседі. Бұл банктердің жоғарғы бәсекелестік нарықта банк қызметтеріне деген клиенттер топтарының сұранысын қанағаттандыруға және олардың қаражаттары мен уақытша бос қаражаттарын банктік шоттарға тартуға ұмтылуына жағдай жасайды.

Экономикалық мазмұнына қарай депозиттерді мынадай топтарға бөледі:

талап етуіне дейінгі депозиттер;
мерзімді депозиттер;
жинақ салымдары;
бағалы қағаздар.

Сондай-ақ, оларды мынадай белгілеріне байланысты жіктеуге болады:

мерзімдеріне қарай;
салым иелерінің категорияларына қарай;
қаражаттарды салу және қайтарып алу шартына қарай;
пайыз төлеу тәсіліне қарай;
банктің активтік операциялары бойынша жеңілдіктер алуына қарай;
тағы басқалары.

Салым иелерінің категорияларына байланысты депозиттік шоттар мынадай түрлерге бөлінеді:

жеке тұлғалардың шоттарына;
қаржылық мекемелердің шоттарына;
шетелдік азаматтардың шоттарына.

Талап етуге дейінгі депозиттер - бұл салым иелерінің бастапқы талап етуіне байланысты әр түрлі төлем құжаттар арқылы қолма-қол ақшаларын алатын әр түрлі шоттардағы қаражаттар.

Отандық банктік тәжірибеде талап етуіне дейінгі депозиттерге мыналар жатады:

мемлекеттік, акционерлік кәсіпорындардың, сондай-ақ әртүрлі шағын коммерциялық құрылымдардың ағымдық шоттарындағы сақталатын қаражаттар;
әр түрлі мақсатқа тағайындалған қорлардың қаражаттары;
есеп айырысудағы қаражаттар;
жергілікті бюджеттер қаражаттары және олардың шоттарындағы қаражаттар;
басқа банктердің корреспонденттік шоттарындағы қаражат қалдықтар.

Талап етуге дейінгі депозиттік шоттардың артықшылығы олардың иелері үшін жоғарғы өтімділігіне байланысты сипатталады. Талап етуге дейінгі депозиттік шоттарға қаражаттар, шаруашылық және басқа да операциялардың жүзеге асырылуы барысында түседі және пайдаланылды.

Ал, кемшілігі - бұл шот бойынша пайыз мүлде төленбейді немесе біршама төменгі мөлшерде төленеді. Міне, осыған келіп талап етуге байланысты олардың мынадай өзіндік ерекшеліктері қалыптасады:

ақша салу және оны алу кез келген уақытта ешқандай да шектеусіз жүзеге асырылады;
шот иесі банктен осы шотты пайдаланғаны үшін пайыз түрінде немесе коммиссиондық ақы алып отырады;
банктер талап етуге дейінгі шоттарда ақшалай қаражаттарды сақтағаны үшін өте төменгі деңгейде пайыз төлейді, кейде төлемеуі де мүмкін;
талап етуге дейінгі депозиттер бойынша, екінші деңгейлі банк Орталық банкте сақталатын міндетті резервтерге жоғарғы мөлшерде аударымдар жасады.

Мерзімді депозит - бұл банктерде белгілі бір мерзімге және пайыз төлеу шартында орналастырылған клиенттердің уақытша бос ақша қаражаттары.

Бұл депозит түрі алдын ала хабарлаудан кейін немесе мерзім бойынша алынуы мүмкін. Мерзімді депозиттер чектің көмегімен пайдаланылмайды, бірақ қолма-қол ақша түрінде еркін аударылады немесе ағымдағы шотқа аударылады. Егер мерзімге дейін бұл салымды алатын болса, онда шот иесі айып-пұл төлеуге міндетті.

Бұл салымдардың ерекшелігі - талап еткенге дейінгі депозитке қарағанда оларға міндетті резервтердің төменгі мөлшері белгіленеді.

Депозиттің бұл түрін алдын-ала хабарлау негізінде немесе уақыты жеткен кезде салым иесі ала алады. Мерзімді депозиттерді чектер арқылы алуға болмайды. Мерзімді депозиттерді басқа шоттарға аударуға болады

Мерзімді депозиттер мынадай түрлерге бөлінеді:

меншікті-мерзімді депозиттер;
алдын ала алуы ескертілетін мерзімді депозиттер.

Меншікті-мерзімді депозиттер сақталу мерзіміне қарай жіктеледі:

30 күнге дейінгі;
30-90 күнге дейінгі;
90-180 күнге дейінгі;
180 күннен 360күнге дейінгі;
360 күннен жоғары.

Мерзімді депозиттер бойынша, салым иесіне алдын-ала хабарлау депозиті бойынша міндетті түрде өтінішіне талап етеді. Өтініш беру уақыты алдын ала келісіледі және депозит бойынша, соған сәйкес пайыз белгіленеді. Әдетте, алдын ала алуын хабарлау мерзімі жеті күннен жоғары болып келеді.

Мерзімді депозиттердің мынадай ерекшеліктері болады:

есеп айырысу үшін пайдаланылмайды, әрі мұндай шоттарға ешқандай да есеп айырысу құжаттары толтырылмайды;
шоттағы қаражат баяу айналады;
тұрақты пайыз төленеді;
пайыз мөлшерінің ең жоғарғы деңгейі Ұлттық банкі тарапынан реттеліп отырады;
ақшаны алу туралы салым иесінің алдын ала хабардар етуі талап етіледі;
бұл шоттағы қаражаттар бойынша ең төменгі мөлшерде резервтер белгіленеді.

Тағы бір кеңінен таралған депозиттердің түрі - жинақ салымдары . Олардың белгіленген мерзімі жоқ, қаражатты алуда ескертуін талап етпейді, салымның жоғары шегі шектелген, ақшаны салу және алу кезінде жинақ кітапшасын көрсетуі қажет.

Банктер үшін мұндай шоттар қосымша жұмыстарды талап етеді: операцияны ресімдеу қиынырақ, кітапшаны жоғалту және ұрлатып алу жағдайына сай екі жақты тіркеу енгізу қажет және т. б. Компьютердің көмегімен жасалған жеке бет шоты туралы көшірмесі негізінде жинақ салымдарымен басқа салымдарды ауыстыруға мүмкіндігі бар.

Мерзімді депозиттер және жинақ салымдары депозиттік ресурстардың біршама тұрақты бөлігін білдіреді.

Жинақ салымдарының тұрақты мерзімі болмайды. Бұл салымдардың түрі бойынша, мерзімді депозиттерге қарағанда төменгі мөлшерде пайыз төлейді. Жинақ салымдары жинақ кітапшалары негізінде толтырылады.

Жинақ салымдарының мынадай ерекшеліктері бар:

ақшалай қаражаттарды сақтауда тұрақты мерзімі болмайды;
шоттағы қаражатты алдын ала алу барысында ешқандай да ескерту талап етілмейді;
ақшаны шотқа саларды немесе шоттан аларла міндетті түрде ақшалай қаражаттар қозғалысы көрсетілетін жинақ кітапшасының болуын талап етеді;

Отандық банктік тәжірибеде жеке тұлғаларға ашылатын жинақ салымдары салым оперцияларының мерзіміне және мазмұнына қарай мынадай түрлерге бөлінеді:

мерзімді жинақ салымдары;
қосымша жарна қосылатын мерзімді жинақ салымдары;
ұтыс салымдары;
ақшалай-заттай ұтыс салымдары;
мақсаттық және ағымдық салымдар;
алдын ала алуын хабарлайтын салымдар;
валюталық салымдар.

Мерзімді жинақ салымдарға тұрақты мерзімі белгілентін және сол мерзім өткенше алуға мүмкін емес салымдар жатады. Мерзімді жинақ салымдарына басқа жинақ салымдарға қарағанда жоғарғы мөлшерде пайыз төленеді.

Мерзімді депозиттер және жинақ салымдары депозиттік ресурстардың біршама тұрақты бөлігін білдіреді.

Қосымша жарна қосылатын салымдар - бұл шоттағы қаражатқа алдын ала келісілген уәде бойынша үздіксіз ақшалай соманы қосып отыруға болатын салымды білдіреді. Бұл шотта жинақталған сомма белгілі бір күнде (жаңа жылдық салым, бойжеткен кезде және т. с. с) толық төленеді.

Ағымдық жинақ салымдары, негізінен, жалақы, зейнетақы, үздіксіз төлемдерді төлеу үшін жинақталтын және пайдаланылатын қаражаттарды білдіреді. Мұндай салымдар бойынша өте төменгі пайыз төленеді.

Отандық банктер тәжірибесінде халық салымдарының бірнеше түрлері қолданылады. Айталық, "Халық банкі" АҚ мынадай салымдардың түрлерін жеке тұлғаларға ұсынады:

- «Халықтық - стандарты» - салым мерзімі 1, 2, 3, 6, 9, 12, 18, 24, 30, 36 ай. Салым бойынша сыйақы төлеу: салым мерзімі аяқталғанда. Салымды толықтыру мүмкіндігі қарастырылмаған. Салымнан ішінара ақша алу мүмкіндігі қарастырылмаған. Салымның ең төменгі мөлшері: 15 000 теңге немесе 100 АҚШ доллары немесе 100 евро. Банктік салым шартында немесе Шартқа қосымша келісімде өзге жағы қарастырылмаған болса, сыйақы мөлшерлемесі салым мерзімі ішінде өзгермейді.

- «Халықтық - зейнетақылық» - ерекше талаптары: бұл салым жасы кемінде 50-ге толған немесе 50-ге жақындаған, зейнеткерлік куәлігі бар тұлғаларға арналған. Салым мерзімі: 6, 13 ай. Салым бойынша сыйақы мөлшерлемесі салым мерзімі ішінде өзгеріссіз қалады. Сыйақы төлеу: ай сайын, банк салымы туралы шарт күшіне енген күннен бастап, әрбір күнтізбелік ай аяқталғанда. Салымды толықтыру мүмкіндігі: қосымша жарнаның ең төмен мөлшері 500 теңге немесе 5 АҚШ доллары немесе 5 евро болса, толықтыруға болады. Салымнан ішінара ақша алу мүмкіндігі: қарастырылмаған. Салымның ең төменгі мөлшері: 2 000 теңге немесе 20 АҚШ доллары немесе 20 евро. Салымшының таңдауына қарай салымды қолма-қол ақшамен де, ақша аудару арқылы да ашуға болады.

- «Halyk - әмбебап» - салым мерзімі: 12 ай. Сыйақы төлеу: салым мерзімі аяқталғанда. Салымды толықтыру мүмкіндігі: қосымша жарнаның ең төмен мөлшері - 7 000 теңге немесе 50 АҚШ доллары немесе 50 евро болса, толықтыруға болады. Салымнан ішінара ақша алу мүмкіндігі: жинақ шотындағы кемімейтін салым қалдығы 75 000 теңге немесе 500 АҚШ доллары немесе 500 евро мөлшерінде болған жағдайда. Салымның ең төмен мөлшері: 75 000 теңге немесе 500 АҚШ доллары немесе 500 евро. Банктік салым шартында немесе Шартқа қосымша келісімде өзге жағы қарастырылмаған болса, сыйақы мөлшерлемесі салым мерзімі ішінде өзгермейді. Ерекше талаптары: 5 000 АҚШ долларына балама мөлшердегі кредиттік лимитпен төлем карточкасы қоса беріледі. Салымшының таңдауына қарай салымды қолма-қол ақшамен де, ақша аудару арқылы да ашуға болады.

- «Halyk- балалар үшін» - ерекше талаптары: бұл салым жасы 16-ға толмаған салымшының атына қабылданады. Салымшының атына кез келген тұлға, туыстық қатынасының бар/жоғына қарамастан, тиісті құжаттарын көрсете отырып, ақша сала алады. Салым мерзімі 1айдан 10 айға дейін. Салымның ең ұзақ мерзімі баланың 16 жасқа толу талабымен реттеледі. Капитализация: әр жыл сайын, 12 ай сайын. Сыйақы төлеу: салым мерзімі аяқталғанда. Салымды толықтыру мүмкіндігі: қосымша жарнаның ең төмен мөлшері 1000 теңге немесе 10 АҚШ доллары немесе 10 евро болса, толықтыруға болады. Салымнан ішінара ақша алу мүмкіндігі: қарастырылмаған Салымның ең төмен мөлшері:Алматы және Астана тұрғындары үшін -15 000 теңге немесе 100 АҚШ доллары немесе 100 евро. Басқа өңірлер үшін - 7 000 теңге немесе 50 АҚШ доллары немесе 50 евро. Банк салымның сыйақы мөлшерлемесін бір жақты тәртіппен шарт бекітілген күннен бастап әрбір 12 айдан кейін өзгертіп отыруға құқылы болады. Жасы 14-ке толмаған салымшының атына салынған салымға салымшының заңды өкілдері (ата-анасы, асырап алушысы, қамқорлық жасаушысы) иелік етеді, ал жасы 14-ке толғаннан кейін салымға өзі иелік етеді. Жасы 16-ға толмаған салымшыға салым Қазақстан Республикасы азаматының туу туралы куәлігін көрсеткеннен кейін және оның заңды өкілдерінің (ата-аналары, асырап алушылары, қамқоршылары) көзінше жүргізіледі. Егер салымшының жасы 14-ке толмаса, салым мен оның сыйақысы ақша салушыға тек салымшы немесе оның заңды өкілдері міндетті түрде банкке келіп ұсынған жазбаша бас тарту негізінде ғана беріле алады. Салымшының таңдауына қарай салымды қолма-қол ақшамен де, ақша аудару арқылы да ашуға болады.

Мерзімді депозиттер мен жинақ салымдарының бір түріне депозиттік және жинақ сертификаттарын жатқызуға болады.

Депозиттік және жинақ сертификаттары - бұл салым иесіне белгілі мерзім өткен соң, тиісті қаражатты және оған есептелетін пайызды алуға құқық беретін және оның шотындағы ақшалай қаражаттарының барлығы куәландыратын эмитент банктің жазбаша куәлігі.

Депозитті және жинақ сертификаттары иемденушісіне қарай екі түрге бөлінеді:

Атаулы сертификаттар;
Мәлімдеуші сертификаттар.

Атаулы депозиттік жинақ сертификаттары бұл салым иелерінің атынан толтырылып беріледі. Ал мәлімдеуші сертификаттартарда салым иесінің аты-жөні көрсетілмейді, яғни оны кім иеленсе, сол қаражаттың иесі болып табылады.

Депозиттік және жинақ сертификаттары сатылған тауарлар және көрсетілген қызметтер үшін төлеуге болатын төлем құралы немесе есеп айырысу қызметін атқара алады. Депозиттік сертификаттар көбіне ірі сомада шығарылатындықтан да, оларды заңды тұлғалар сатып алады.

Әлемдік банктік депозиттік сертификаттардың екі түрі бар:

Аударылатын;
Аударылмайтын.

Аударылмайтын депозиттік сертификаттар салым иелерінің қолдарында болады, уақыты жеткен соң банкке ұсынылады.

Аударылатын депозиттік сертификаттар басқа бір тұлғаларға екінші нарықта сатып алу-сату арқылы өтеді.

Жинақ сертификаты жеке тұлғаларға арналып шығарылады. Жинақ сертификатының мерзімі 1 жылдан 3 жылға дейінгі мерзім аралығын құрайды. Жинақ сертификаты тек жеке тұлғаларға ғана беріледі.

Мерзімді депозиттік және жинақ сертификаттары мерзімінен бұрын төлеуге ұсынылуы мүмкін. Мұндай жағдайда банк сертификатты сатып алады, бірақ төменгі мөлшерде пайыз төлейді. Екінші деңгейлі банктер үшін бұл сертификат ресурсты жинақтау тиімділігімен, яғни соманың белгілі бір мерзімге түсуін сипаттайды.

АҚШ-тың банктік тәжірибесінде, талап етуге дейінгі депозиттік шарттармен қатар, сондай шоттар түріндегі Нау-шот және куәландырылған чектер сияқты депозиттер АҚШ банктерінде кеңінен қолданылады.

Нау-шоттар бұл пайыз төленетін, чектік депозиттер болып табылады.

Нау шоттың мынадай өзіне тән ерекшеліктері болады: