Delphi-дің компоненттер тақтасы



I. Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...3
II. Теориялық бөлім ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...5
2.1 Компоненттермен танысу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 5
2.2 STANDARD беті ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .5
2.3 ADDITIONAL беті ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...7
2.4 WIN 32 беті ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..10
2.5 SYSTEM беті ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 13
2.6 DIALOGS беті ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 14
2.7 SAMPLES беті ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...15
III. Тәжірибелік бөлім ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...16
3.1 STANDARD бетіндегі компоненттерді қолданып есепшоттың бағдарламасын құру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...17
IV. Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .23
V. Пайдаланған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .24

Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министірлігі
Ш.Есенов атындағы Каспий мемлекеттік техналогиялар және инжиниринг
университетінің колледжі

Тақырыбы: Delphi-дің компоненттер тақтасы

Орындаған: ВТ-10-01 тобының
студенті Баймухаммедов А. Т.
Тексерген: оқытушы Кошерова А. Е.

Ақтау-2011ж

Жоспар

I.
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
II. Теориялық
бөлім ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... 5
1. Компоненттермен
танысу ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... .5
2. STANDARD беті ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .5
3. ADDITIONAL беті ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...7
4. WIN 32 беті ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..10
5. SYSTEM беті ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 13
6. DIALOGS
беті ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ...14
7. SAMPLES
беті ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ..15
III. Тәжірибелік
бөлім ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... 16
1. STANDARD бетіндегі компоненттерді қолданып есепшоттың бағдарламасын
құру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...17
IV.
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ..23
V. Пайдаланған әдебиеттер
тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
...24

Кіріспе

Мен осы Delphi-дің компоненттер тақтасы атты тақырыпта курстық
жұмысымды жаза отырып, теориялық бөлімде Delphi-дің компоненттер тақтасы,
сонымен қатар Standard, Additional, Win 32, System, Dialogs, Samples ,
беттері және бұл беттегі компоненттердің Windows операциялық жұйесінде
қолдануға арналған, Delphi бағдарламалау тілінде жазылған бағдарламаларды
құруға негізгі бағыттарды қарастырдым. Теориялық бөлімде Delphi ортасы және
компоненттер тақтасы және тәжірибелік тарауда мәліметтер өңдеуді, оның
ішінде есептеулерді, автоматтандыруға қажеттілік тәжірибе тәсілдермен
қарастырдым. Мыңдаған жылдар бұрын есеп-қисап үшін таяқшалар мен ұсақ
тастар және т.б. пайдаланылған. 1500 жылдан бұрынырақ санауды жеңілдету
үшін есеп шот пайдалана бастады. Delphi бағдарламалау ортасында STANDARD
бетіндегі компоненттерді қолдана отырып есепшот бағдарламасын құру және бул
компоненттің әркайсысына арналған кодтарды ягни белгілі бір шартты орындауы
үшін оган орындайтын шарттарды енгізуін қарастырдым. Ал енді Delphi
бағдарламалау ортасы бойынша тоқтала кетейік Delphi — бұл әр түрлі
мазмұндағы сан қилы максаттарды жүзеге асыруға арналған қосымшаларды
дайындайтын, куатты жұмыс ортасынын бірі.
Delphi-де қолданбалы бағдарламалар мен косымшаларды кұру IDE (Integrated
Development Environment) жұмыс жасау ортасында жүзеге асады. IDE -
бағдарламашымен арадағы байланысты орнатып, оған кажетгі баскарушы
элементгерден тұратын бірнеше терезелерді қамтиды. IDE жұмыс ортасының
көмегімен қосымшалардың интерфейстік бөлігін жобалап, сонымен бірге
басқарушы элементтермен байланысқан бағдарламалык кодты жазуға болады.
Қазіргі кезге дейін Borland Delphi ортасында бағдарламалауға арналған
көптеген оқу құралдары, әдістемелік құралдар жазылган. Бірақ олар негізінен
тәжірибелі қолданушыларға арналған. Әдетте оларда тіддің накты жүзеге
асырылуында бағдарламалауды енді ғана бастаған студенттерге біркатар
қиындықтар туғызатын ерекшеліктері бар.
Студенттер бағдарламалау іскерлігін үйрену үшін накты есептер шығарып,
бағдарламасын жаза білуі қажет. Ол үшін бағдарламалау тілі мен оны кұру
ортасын меңгеру керек. Объектілі бағдарланған бағдарламалау жүйелерінде
бағдарламалаудағы негізгі ерекшелік алдымен бағдарламалау синтаксисі мен
компоненттерді пайдалануды үйренуде болып табылады.
Бұл ұсынылып отырған курстық жумыста объектілі бағдарланған бағдарламалау
жүйелерінің компоненттер негіздері берілген. Delphi ортасында
бағдарламалауға кажетті есептер мен мысалдар келтірілген.

Теориялық бөлім

1. Компоненттермен танысу

Компоненттер дегеніміз жүмыс істейтін программада кұрылатын,
көрінетін бейнелер тұрғызылатын элементтер болып табылады. Компоненттер
палитрасының ішінде бейне ретінде көрінбейтін де компоненттер жеткілікті.
Сонымен, бүл тарауда біз Delрһі ортасының негізгі компоненттеріне
тоқталамыз.

1-сурет. Компоненттер палитрасы.

2. STANDARD беті

STANDARD бетінде программа құруға ең қажетті Windows-гe арналған
стандартты интерфейстік элементтерден тұратын компоненттер палитрасы
орналасқан.

2-сурет. Standard беті.

Frame - басқа компоненттерді орналастыруға арналған гаоненттер
қызметін атқарады (қызметі форма терезесімен бірдей). Формадан айырмашылығы
компоненттерге дайындық кура отырып, гаоненттер палитрасында орналасады.
MainMenu - Программаның бас менюі. Бүл компонент күрделі іреархиялық
меню қүрып жұмыс істеуге мүмкіндік береді.

Label - форманың бетіне мәтін шығаруга арналған.
Компоненттің қасиеті мәтіннің түрі мен орналасуын анықтайды.

Edit - енгізу өрісі - символдар жолын жөндеуге арналған.

Button - командалық батырма.

Memo - бірнеше жолдан түратын мәтіндік редактор құру сигменті болып
табылады.

RadioButton - қызметі басқа батырмалардың қызметімен байланысты
болатын тәуелді батырма болып табылады. Егер терезесінде бірнеше ауыстырып
қосқыш пайдаланылатын болса онда әрбір топты RadioGroup компоненті арқылы
беруге болады.

СһескВох - басқаларға тәуелсіз ауыстырып қосқыш батырманы сипаттайды.

ListBox - қажетті элементті таңдауға болатын тізімді береді.

ComboBox - енгізу өрісіне мәліметтерді клавиатурадан теріп енгізуге
немесе тізімнен таңдауға мүмкіндік береді.

3. ADDITIONAL беті

Additional бетінде сүхбат терзелерінің түрін түрлендіруге мүмкіндік
беретін 18 қосымша компоненттер орналасқан.

3-сурет. Additional беті.

Bitbtn - жазуы бар, пиктограммалы командалық батырма.

SpeedButton - пиктографиялық батырма. Әдетте бас менюдің опцияларына
жылдам кіру үшін пайдаланылады.

MaskEdit - арнайы мәтіндік редактор. Енгізілген мәтінді сүзгілеуге
мүмкіндік береді, мысалы, датаны дұрыс енгізу үшін қажет.

StringGrid - жолдар кестесі. Бүл компонент мәтіндік ақпаратты кесте
түрінде шығаруға мүмкіндік береді.

DrawGrid - еркін кесте. StringGrid компонентінен айырмашылығы бүл
компоненттің ұяшықтарында кез келген акпарат, оның ішінде сурет те
сақталады.

Image - сурет. Бүл компонент суреттерді, оның ішінде пиктограммалар
мен метафайлдарды бейнелеуге арналған.

Shape - фигура. Бүл компоненттің көмегімен терезеге дұрыс
геометриялык фигураларды - тіктөртбүрыш, шеңбер, эллипс жэне т.б. қоюға
болады.

Bevel - жиек. Терезенің жеке бөліктерін үш өлшемді қоршаумен немесе
жолақпен ерекшелеуге арналған.

ScrollBox - орағыш жолақтар панелі. -Panel компонентінен айырмашылыгы
- егер орналасқан компоненттер оның шекараларымен
қиылыспаса, онда орағыш жолақтарды автоматты турде қояды.

CheckListBox - жиындық таңдаулар тізімі. Стандартты ListBox
компонентінен айырмашылығы әрбір опциясының қасында бірнеше опцияны бірден
таңдауды жеңілдететін СһескВох тәрізді тәуелсіз ауыстырып қосқышы бар.

Splitter - шекара. Бүл компонент формада көрінетін екі гомпоненттің
арасына орналасады да, пайдаланушыға программаны жүргізу
кезінде компоненттерді бір-бірінен бөліп айрылған шекараларын алмастыруға
мүмкіндік береді.

StaticText - статикалық мәтін. Стандартты Label компонентінен
айырмашылығы өзінің жеке Windows терезесінің I болуымен сипатталады. Ол
мәтінге қоршау жүргізуге мүмкіндік

ControlBar - басқару жолағы. DRAG&DOG технологиясында такалып түратын
компоненттерді орналастыратын контейнер қызметін атқарады.

ApplicationEvents - оқиғаны қабылдаушы. Егер бұл компонент формаға
орналасқан болса, онда программаға арналған барлык Windows хабарламаларын
алып отырады.

ValueListEditor - атау = мен жүбынан түратын жолдар редакторы. Мүлдай
жүптар Windows-де жиі пайдаланылады.

LabeledEdit - бір жолдық редактор мен белгінің комбинациясы.

ColorBox - жүйелі түстердің бірін таңдауға арналған арнайы СоmboBox
варианты.

Chart - диаграмма. Бүл компонент мәліметтерді графикалық фотомен
беруге арналған арнайы панельдер күруды жеңілдетеді.

ActionManager - әрекеттер менеджері. Төмендегі үш компонентпен бірге
қосымшалар, интерфейс қүруды камтамасыз етеді.

ActionMainMenuBar - меню жолағы, ол оның опциялары * .ronManager
көмегімен құрылады.

ActionToolBar - ActionManager компонентінің көмегімен қойылатын
пиктографиялык батырмаларды орналастыруға арналған жолақ.

CustomizeDLG - баптау сұхбаты. Бұл компоненттің көмегімен пайдаланушы
жүмыс программасының интерфейсін қалауынша баптай алады.

4. WIN 32 беті

WIN 32 беті 32 разрядты WINDOWS 9598NT2000 операциялық жүйелерінің
интерфейстік элементтерінен күралады (бүл 2-нүхқада WIN 95 деп аталады).

4-сурет. WIN 32 беті.

TabControl - қойымталар жиынтығы. Әрбір қойымта жазуы немесе суреті
бар тіктөртбүрышты өріс болып келеді. Қойымтаны таңдау ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Электронды оқулықтың тиімділігі
Объектілі бағытталған бағдарламалау ортасындағы Samples компоненттер тақтасы бетінің ақпараттық анықтамалық жүйесін жасау
Delphi ортасының компоненттер тақтасы
Delphi бағдарламасын қолданып, графикалық мүмкіндіктерін көрсететін бағдарлама құру
SpeedButton компоненті
Delphi ортасының мәзір терезесі және саймандар тақтасы
Дельфи ОББ тілінің сервер компоненттері
Оқиға өңдегішінің прототипі
Delphi - де «Мозаика» ойын бағдарламасын жазу әдістері
Delphi бағдарламасы туралы
Пәндер