Мемлекеттік-жекешелік әріптестік қызметінің даму механизмдері

Тип работы: Материал
Бесплатно: Антиплагиат
Объем: 7 страниц
В избранное:

Л. Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті

Картинки по запросу ену

СӨЖ №3

Тақырыбы: «Мемлекеттік-жекешелік әріптестік қызметінің даму механизмдері»

Орындаған: МН-21 тобының студенті

Кадыркешева Мадина

Тексерген: Кемел Мырзагелді

Астана, 2018-2019

Қазақстанда мемлекеттік - жекешелік әріптестік (МЖӘ) механизмі күн сайын халық арасында кеңінен танымалдыққа ие болады, алайда халықтың барлық бөлігі елде МЖӘ енгізудің маңыздылығын түсінбейді. МЖӘ механизмі жеке қаржыландыруды тарту және әлеуметтік инфрақұрылымды басқару үшін жеке және мемлекеттік сектор арасындағы ұзақ мерзімді қатынастарға негізделеді.

МЖӘ жеке және мемлекеттік секторлардың ресурстарын біріктіру арқылы көптеген инфрақұрылымдық, инновациялық, әлеуметтік, экологиялық міндеттерді шешуге көмектеседі. Атап айтқанда, МЖӘ көлік, телекоммуникация, энергетика, ауыл және коммуналдық шаруашылық, білім беру, денсаулық сақтау саласында және әлеуметтік қызметтердің кейбір басқа да салаларында кеңінен таралуда. Бұл ретте мұндай альянстың тиімділігі бірлесіп қаржыландыру шартымен қаржы ресурстарын тікелей біріктірумен ғана емес (мұндай тәсіл жиі қолданылса да), жобаның екі қатысушысының әрқайсысының бірегей мүмкіндіктерін барынша толық пайдалану арқылы қамтамасыз етіледі.

МЖӘ бірқатар қатысушыларды тартуды талап етеді, олардың әрқайсысы жобаның тәуекелдерін басқаруда маңызды рөл атқарады. Қатысушылардың тізімі жобаның ерекшелігіне байланысты өзгеруі мүмкін. (сурет-1)

Мемлекет

Өнімді/қызметті сатып алушы

құрылыс компаниясы

кредиттік ұйымдар

жеткізушілер

оператор

жобалау компаниясы

Елімізде МЖӘ-ні мемлекеттік қолдаудың мынадай шаралары көзделген:

1. инфрақұрылымдық облигациялар бойынша Мемлекет кепілгерлігі;

2. МЖӘ жобаларын қаржыландыру үшін тартылатын қарыздар бойынша мемлекеттік кепілдіктер;

3. мемлекетке тиесілі зияткерлік меншік объектілеріне айрықша құқықтарды беру;

4. ҚР заңнамасына сәйкес заттай гранттар беру;

5. МЖӘ жобаларын бірлесіп қаржыландыру;

6. МЖӘ жобасын іске асыру барысында өндірілетін тауарлардың (жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің) белгілі бір көлемін мемлекеттің тұтыну кепілдіктері.

Республикада мемлекеттік-жекешелік әріптестік механизмі 2006 жылдан бастап жұмыс істей бастады. Халықаралық практикаға сәйкес нақты бір елде МЖӘ даму механизмі үш кезеңді қамтиды: дайындау, енгізу және жетілдіру.

Дайындау кезеңі

Енгізу кезеңі

Жетілдіру кезеңі

Дайындау кезеңі:

Мемлекет:

халықаралық тәжірибені зерделейді
қолданыстағы заңнаманы талдайды
МЖӘ саласындағы жалпы мемлекеттік саясатты айқындайды
кейде пилоттық жобаларды іске асыра бастайды.

Енгізу кезеңі:

МЖӘ енгізу кезеңі бірқатар іс-шараларды көздейді:

заңнаманы қалыптастыру
әдістемелік нұсқаулықтар мен басшылықтарды әзірлеу
МЖӘ мамандандырылған органын құру
МЖӘ мен т. б. қолдану аясын кеңейту.

Жетілдіру кезеңі: МЖӘ саласындағы белсенділіктің өсуімен және жобалардың күрделілік деңгейінің артуымен сипатталады. Бұл кезең заңнаманы, сондай-ақ МЖӘ жобаларын іске асыру модельдерін одан әрі жетілдіруді көздейді.

Осылайша, бүгінгі таңда Қазақстанда МЖӘ-ні дамыту екінші кезеңді аяқтағанын және қалыптасу кезеңінен бастап жетілдіру кезеңіне көшу үшін барлық жағдайлар жасалғанын батыл айтуға болады.

Қазіргі уақытта, МЖӘ елімізде қарқынды дамып келеді, алайда бұл үрдісті жалғастыру және МЖӘ тетігінің "озық пайдаланушылары" болу үшін

МЖӘ жобаларын қаржыландыру көздері

жекеше әріптестің меншікті қаражаты;
қарыз қаражаты;
мемлекеттік бюджет қаражаты;
квазимемлекеттік сектор субъектілерінің қаражаты
Қазақстан Республикасының заңнамасында тыйым салынбаған өзге де қаражат.

Өңірлер бөлінісіндегі МЖӘ жобаларының саны

Барлық жобалардың саны 293

Өңірлер бөлінісіндегі МЖӘ жобаларының саны:

Қазақстан мектептер, ауруханалар, әскери, муниципалдық және жол инфрақұрылымдарының құрылысындағы халықаралық тәжірибені түсіну және қабылдауы қажет.

2015 жылдың қазан айында қабылданған жаңа заңнаманың арқасында мемлекеттік-жекешелік әріптестік жаңа күшке ие болды: бүгінгі күні заңнамада концессиялар ғана емес, сонымен қатар МЖӘ келісімшарттарының барлық кең спектрі де рұқсат етіледі.

МЖӘ

Жасалған шарттар/объектілер

Эксплотацияға енгізілген объектілер

Объектілер құрылысы сатысында

МЖӘ: Саны

Жасалған шарттар/объектілер: 552/558

Эксплотацияға енгізілген объектілер: 291

Объектілер құрылысы сатысында: 269

МЖӘ: Сумма (млрд тенге)

Жасалған шарттар/объектілер: 1414, 7

Эксплотацияға енгізілген объектілер: 245, 6

Объектілер құрылысы сатысында: 1100

МЖӘ тетіктерін пайдалану қазіргі уақытта Қазақстан Республикасында кең таралған және тізбесін ҚР Үкіметі айқындайтын объектілерді қоспағанда, экономиканың барлық салаларында жүзеге асырылады.

Мемлекеттік әріптес пен жекеше әріптестің қатынасы "мемлекеттік-жекешелік әріптестік туралы" 2015 жылғы 31 қазандағы, "Концессиялар туралы" 2006 жылғы 7 шілдедегі заңдармен және тиісті заңға тәуелді актілермен реттеледі.

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР:

https://strategy2050. kz/ru/news/51709/
https://articlekz. com/article/
http://uralsk. atameken. kz/ru/pages/566-gosudarstvenno-chastnoe-partnerstvo
http://economy. gov. kz/ru/kategorii/gosudarstvenno-chastnoe-partnerstvo?theme_version=mobile
http://nb. kz/13207/
А. Шатерникова. Государственно-частное партнерство в Казахстане // Казахстанская еженедельная газета «Панорама» - № 32, 17. 08. 2012 г.
Материалы АО «Казахстанский центр государственно-частного партнерства».
Варнавский В. Г. Партнерство государства и частного сектора: формы, проекты, риски [Электронный ресурс] / Официальный сайт Института Мировой Экономики и Международных Отношений. Режим доступа: http://www. imemo. ru/
Гагарин П. А., Двинянин Е. А. Государственно-частное партнерство как инструмент реализации масштабных проектов. http://www. gradient-alpha. ru/assets/docs/PPP-Research-14. 03. 2014. pdf

В Казахстане механизм государственно - частного партнерства (ГЧП) с каждым днем приобретает все большую популярность среди населения, однако далеко не вся часть населения понимает важность внедрения ГЧП в стране. Механизм ГЧП основывается на долгосрочных отношениях между частным и государственным сектором для привлечения частного финансирования и управления социальной инфраструктурой.

ГЧП путем объединения ресурсов частного и государственного секторов помогает решать множество инфраструктурных, инновационных, социальных, экологических задач. В частности ГЧП нашло распространение в сфере транспорта, телекоммуникаций, энергетики, сельского и коммунального хозяйства, образования и здравоохранения и некоторых других отраслях инфраструктуры и социальных услуг. Причем эффективность такого альянса обеспечивается не столько прямым объединением финансовых ресурсов на условиях софинансирования (хотя и такой подход применяется довольно часто), сколько максимально полным использованием уникальных возможностей каждого из двух участников проекта и совокупным сокращением рисков.

ГЧП представляет собой достаточно сложный процесс, требующий вовлечения целого ряда участников, каждый из которых играет важную роль в управлении рисками проекта. Список участников может меняться в зависимости от специфики проекта.