Оңтүстік Қазақстан облысының әлеуметтік-экономикалық дамуының негізгі бағыттары

Жоспар

Ill БӨЛІМ

ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН ОБЛЫСЫНЫҢ 2005.2010 ЖЫЛДАРҒА ДЕЙІН ӘЛЕУМЕТТІК.ЭКОНОМИКАЛЫҚ ДАМУЫНЫҢ НЕГІЗГІ БАҒЫТТАРЫ

Қоғам дамуын болжаудың негізгі бір бағыты болып экономикалық болжау танылады. Экономикалық болжау объектісі .қоғамдық ұдайы өндіріс процесі, ал зерттеу заты . экономикалық объектілердің даму заңдылықтары, болашақ жай.күйі және экономикалық божамдар жасау, әзірлеу әдістері. Экономикалық болжау дегеніміз экономикалық прогностиканың барлық әдіс.тәсілдерін, құралдарын қолдануға және экономикалық құбылыстарды зерттеудің ғылыми әдістемелеріне негізделген экономикалық божамдар жасау процесі.

3.1 Оңтүстік Қазақстан облысының 2005 жылға дейін әлеуметтік.экономикалық дамуы

Аймақ экономикасының дамуы
Өнеркәсіптің даму басымдықгары
Облыстың өнеркәсіп өндірісіндегі негізгі басымдықтар мүнай өңцеуді, өнеркәсіптің тау.кен және өндеу салаларын дамыту болып қалады. Химия және мұнайлы химия салаларының, энергетика, машина жасау, жеңіл және тамақ өнеркәсіптерінің, көлік және байланыстың дамуы қарастырылатын болалы.
Болашағы. 2003.2005 жылдары өнеркәсіптің дамуын бүрынғысынша мүнай өндеу мен металлургия өнеркәсібі анықтайтын болады.
2005 жылы өнеркәсіптік өнім көлемі 2002 жылмен салыстырғанда 129,6% артып, 163,6 млрд.теңгені қүрайды.
Өндеу өнеркосібінде өндіріс көлемі негізінен тоқтап түрған "ИнтерКомШина" ААҚ косіпорынын іске қосу, "Южполиметалл" ЖАҚ жаңа металды мырыш өндірісін іске қосу, тамақ өнеркәсібі кәсіпорындары мен "Химфарм" ААҚ.да жаңа технологияларда енгізу есебінен өсетін болады.
Макта өңдеу саласында жаңа кәсіпорныдарды іске қосу есебінен мақта талшығын шығаруды алдыңғы жылдың деңгейімен салыстырғанда 2004 жылы 1,7%.ға, 2005 жылы — 2,7%.ға арттыру қарастырылуда.
2005 жылы өндеу саласындағы өндіріс көлемі 131,6 млрд. теңгеге жетеді.
Тау.кен саласындағы негізгі міндет пайдалы қазбалар алу, кең байыту көлемінің, экспортталатын өнімнің бәсекеге қабілеттігі өсімін қамтамасыз етуге жағдай жасау болып табьглады. Уран алу көлемінің өсімі "Инкай" және "Катко" БК қуатты толық пайдалану жолымен, "Теріскей" ЖШС алтын кенін пайдалану есебінен қарастырылады. 2005 жылы бұл саланың өсімі 2003 жылмен салыстырғанды 21,2%.ға жететін болады.

Пән: Саясаттану
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 15 бет
Таңдаулыға:

Ill БӨЛІМ

ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН ОБЛЫСЫНЫҢ 2005-2010 ЖЫЛДАРҒА ДЕЙІН ӘЛЕУМЕТТІК-
ЭКОНОМИКАЛЫҚ ДАМУЫНЫҢ НЕГІЗГІ БАҒЫТТАРЫ

Қоғам дамуын болжаудың негізгі бір бағыты болып экономикалық болжау
танылады. Экономикалық болжау объектісі -қоғамдық ұдайы өндіріс процесі, ал
зерттеу заты - экономикалық объектілердің даму заңдылықтары, болашақ жай-
күйі және экономикалық божамдар жасау, әзірлеу әдістері. Экономикалық
болжау дегеніміз экономикалық прогностиканың барлық әдіс-тәсілдерін,
құралдарын қолдануға және экономикалық құбылыстарды зерттеудің ғылыми
әдістемелеріне негізделген экономикалық божамдар жасау процесі.

3.1 Оңтүстік Қазақстан облысының 2005 жылға дейін әлеуметтік-экономикалық
дамуы

Аймақ экономикасының дамуы
Өнеркәсіптің даму басымдықгары
Облыстың өнеркәсіп өндірісіндегі негізгі басымдықтар мүнай өңцеуді,
өнеркәсіптің тау-кен және өндеу салаларын дамыту болып қалады. Химия және
мұнайлы химия салаларының, энергетика, машина жасау, жеңіл және тамақ
өнеркәсіптерінің, көлік және байланыстың дамуы қарастырылатын болалы.
Болашағы. 2003-2005 жылдары өнеркәсіптің дамуын бүрынғысынша мүнай
өндеу мен металлургия өнеркәсібі анықтайтын болады.
2005 жылы өнеркәсіптік өнім көлемі 2002 жылмен салыстырғанда 129,6%
артып, 163,6 млрд.теңгені қүрайды.
Өндеу өнеркосібінде өндіріс көлемі негізінен тоқтап түрған
"ИнтерКомШина" ААҚ косіпорынын іске қосу, "Южполиметалл" ЖАҚ жаңа металды
мырыш өндірісін іске қосу, тамақ өнеркәсібі кәсіпорындары мен "Химфарм" ААҚ-
да жаңа технологияларда енгізу есебінен өсетін болады.
Макта өңдеу саласында жаңа кәсіпорныдарды іске қосу есебінен мақта
талшығын шығаруды алдыңғы жылдың деңгейімен салыстырғанда 2004 жылы 1,7%-
ға, 2005 жылы — 2,7%-ға арттыру қарастырылуда.
2005 жылы өндеу саласындағы өндіріс көлемі 131,6 млрд. теңгеге жетеді.
Тау-кен саласындағы негізгі міндет пайдалы қазбалар алу, кең байыту
көлемінің, экспортталатын өнімнің бәсекеге қабілеттігі өсімін қамтамасыз
етуге жағдай жасау болып табьглады. Уран алу көлемінің өсімі "Инкай" және
"Катко" БК қуатты толық пайдалану жолымен, "Теріскей" ЖШС алтын кенін
пайдалану есебінен қарастырылады. 2005 жылы бұл саланың өсімі 2003 жылмен
салыстырғанды 21,2%-ға жететін болады.
"ШНОС" ААҚ-ның колда бар өндірістік куатын арттыру қарастырылуда, 2003
жылы мүнай өнімдері өндірісінің көлемін 3392 мың тоннаға дейін, 2005 жылы -
3612 мың тоннаға дейін жеткізу көзделуде, бұл - автобензршнің 4 маркасын —
830,6 мың тоннаға, керосинді — 76?2 мың тоннаға, мазутты 1612,2 мың тоннаға
жеткізуге мүмкіндік береді.
"ИнтерКомШина" ААҚ қызметін қалпына келтіру мен оның жүмысын
тұрақтандыруды камтамасыз ету қарастырылуда. Әр түрлі үлгідегі шиналар
шығару көлемін инвестиция тарту арқылы 2005 жылы үш еседен аса арттыру
жоспарлануда.
"Южполиметалл" ЖАҚ ("Южполиметалл" ЖАҚ КБК қоса есептегенде)
тазартылған коргасын шығару көлемін 2005 жылы 2003 жылмен салыстырғанда 60%-
ға, металды мырыш, бояу, қүбыр, қосып-ажыратқыштар цехтарын іске қосу
есебінен металды мырышты - 6 есеге дейін арттыру қарастыруда.
Машина жасау кешенін дамыту бағдарламасы номенклатураны үлғайтуды,
жаңа цехтарды, қосалқы бөлшектер шығаруды, жана машиналарды жинау желілерін
ашу, мүнай газ секторы, тау-кен кешені мен "Қазақстан темір жолы" РМК үшін
жабдықтарды өндіру арқьиіы өндіріс көлемін арттыруға бағытталған.
Тоқымда және тігін өнеркәсібін дамыту бәсекеге қабілетті өнім өндіру
көлемін арттыру, тоқтап түрған өндірісті іске қосу, технологияларды
жаңарту, цехтарды реконструкциялау негізінде қүрылатын болады. "Восход" ААҚ-
да жабдықтарды жаңарту жөніндегі бизнес жоспар әзірленген, "Эластик" ААҚ-да
әйелдер шүлығын шығаратын машиналар орнату қарастырылуда. "Сенім фабрикасы"
ЖШС фабриканы кеңейтуді карастыруда.
Тартылатын инвестицрія бірқатар өндірістерді реконструкциялауға, кеңейту
мен ашуға, жаңа өнім түрлерін игеруге бағытталатын болады, 73
бұл импорт алмастыру деңгейін арттыруды, тауарлы өнімнің бәсеке
қабілеттілігін қарастырады.

Ауыл шаруашылығын дамыту басымдықгары
Мақта, көкөніс, жеміс-жидек, жүзім, сүт пен ет өндірістерін арттыру
Болашағы. Елбасының 2003-2005 жылдарға арналған Қазақстан халқына
Жолдауында анықталған міндеттерге сәйкес, Қазақстан Республикасының 2003-
2005 жылдарға арналған аграрлық азық-түлік бағдарламасын іске асыру
шеңберінде облыста қабылданатын шаралар:
- өңдеу кәсіпорындарын олардың өзіндік айналым қаржысын
бюджеттік несиелермен толықтыру есебінен дамыту жөніндегі;
- ауылдық округтерге ақпараттық - макетингтік жүйені
қалыптастыру жөнінлегі;
-ауылдық несие серіктестіктерін құру арқылы қаржы проблемасын шешу
жөніндегі;
- блыс аудандарында "ҚазАгроҚаржы" ЖАҚ желісі бойынша МТС
қүру.
Межеленген мақсаттарға жетуге облыстагы әзірленген мақта және жүзім
шаруашылықтарын дамыту бағдарламасы, 2005 жылға дейінгі агроазық-түлік
бағдарламаларды іске асыру ықпал етеді.
2003 жылғы деңгейге өсімді 104,6%-ға үлғайта отырып, көрсетілген
шараларды іске асыру есебінен 2005 жылы жалпы өнім көлемін 70,8 млрд
теңгеге жеткізу межеленуде.
Өсімдік шаруашылығы. Өсімдік шаруашылығының жалпы өнім көлемін 2002
жылғы 37 млрд. теңгеге қарсы 2005 жылы 41,8 млрд. теңгеге дейін жеткізу
көзделуде.
2003-2005 жылдар аралығында 2003 жылы 340 мың тоннадан 2005 жьтлы 350
мың тоннаға дейін астық өндіруді біртіндеп арттыру қарастырылуда немесе
өсім 2,9%-ды қүрайды. Астық өндірісінің өсімі егіс көлемінің артуынан
қалыптасады.
2003-2005 жылдары майлы дақылдар егіс көлемін біршама арттыру
қарастырылды немесе 51 мың га-дан 53 мың. га-ға дейін, негізінен мақсары
егісін үлғайту есебінен.
Шитті мақта өнімділігінің 2003 жылы 19 цга-дан 2005 жылы 20 цга-ға
дейін артуы есебінен жалпы жиын 335 мың тоннадан 345 мың тоннаға дейін
немесе 3%-ға артады.
Көкөністің жалпы жиыны 2003 жылы 352 мың тоннадан 2005 жылы 360 мың
тоннаға дейін артады.
2003-2005 жылдары датацияның артуы, жеке капиталды тарту есебінен асыл
түқымды шаруашылықты одан әрі дамыту жоспарлануда.
Аграрлық сектордағы генқорын сақnау, өсімдіктерді аурудан қорғай
мақсатында асыл түқым шаруашылығын субсидиялау, жаппай зиянкештерден
келетін өсһщік ауруынан қорғау бағдарламалары іске асатын болады.
Егін өсіру технологиясын жетідціру проблемасын шешу, жердің
өнімділігін қалпына келтіру мен суармалы жерлердің тйімділігін арттыру
бағдарламаларын іске асыру қарастырылуда.
Мал шаруашылығы. Сүтті және етті мал шаруашылығы, биязы жүнді,
жартылай қылшық жүнді және қаракөл қой шаруашылығы, құс шаруашылығы мен
асылданлыру жұмысы дамитын болады.
2003-2005 жылдары жыл сайын 2,5 - 2,8 млрд.теңге көлемінде
ауылшаруашылық өндірісін, жерді суландыруды дамытуға, ауылшаруашылық
технрікасын алу мен ауыл инфрақұрылымын дамытуға жұмсалатын қаржылар
инвестицияланатын болады.
Ауылшаруашылық мал басы ханын селекциялық асылдандыру жүмысын дамыту,
ветеринарлық қызмет пен жем базасын жақсарту есебінен арттыру
қарастырылуда.
Экономикасы тоқыраған Созақ және Отырар ауылды аудандарында шағын
кәсіпкерлік субъектілерін дамыту, ауылшаруашылық өнімді өндеу жөніндегі
шағын өндірісті жоне ХТТ дамыту жөніндегі шаралар қабылданатын болады.
Инвестициялық қызмет ауыл шаруашылығын, әлеуметтік саланы, қызметті
дамытуға багытталатын болады.
2005 жылы мал мен құс етінің өндіріс көлемі 60,7 мың тоннаға жетеді
немесе 2003 жылғы деңгейден 104,1%-ға жоғары, сүт 461,2 мың тонна немесе
сәйкесінше 107,2%, жүмыртқа — 155,9 млн. дана немесе 110,2% және жүн 4111
тонна немесе 107,2% болады.
2005 жылы 2002 жьомен салыстырганда мал шаруашылығының жалпы өнім
көлемі 24,4%-ға артады.

Экономиканың накты секторының негізгі көрсеткіштерін
болжау

75
Инфрақұрылым дамуы
Болашағы. Кешенді дамыту мақсаты - сыртқы нарыққа шығуды, коммуникация
мен жылжымалы қүрамның техникалық жағдайын жақсартатын тиімді көлік-
коммуникациялық жүйе мен транзиттік дәлізді қалыптастыру. Көлік және
телекоммуникация жолдарын дамыту төмендегілерді қарастырады:
2005 жылы 2002 жылмен салыстырғанда темір жол көлігімен жүк тасымалдау
көлеімі 106,3%-лы қүрайды;
2005 жылы жолаушы тасымалдау көлемі 2002 жылғы деңгеіімен
салыстырғанда 13%-ға артады.
Жеке кәсіпкерлер мен көлікке жатпайтын мекемелердің жүк тасымалдау
көлемін 'бағалауды қоса есептегенде 2002 жылмен 2005 жылдар аралығында
автокөлікпен тасылған жүк 104,4%-ды күрайды. Тиісінше көліктің осы
түрлерімен жүк айналымы едәуір артады немесе өсім 61%-ды құрайды.
Автомобиль жолдарының үзындығы 2005 жылы 2001 жылғы деңгейде қалады.
2003 жылы республикалық дәрежедегі жолдарды күрделі жөндеу үзақтығын 15 км
дейін жоне орташа жөндеуді 124 км дейін арттыру күтілуде, 2004 жылы күрделі
жөндеу үзақтығын 20 км жоне орташа жөндеуді 123 км арттыру жоспарлануда.
Республикалық дорежедегі жолдарды орташа жөндеуден өткізу үзақтығы 2005
жылы 2002 жылмен салыстырғанда 300 км дейін артады, ал күрделі жөндеу
үзақтығы 20 км қүрайды.
Одан басқа, жергілікті жолдар бойынша 2003 жылы 222 км 2004 жылы —
252 км, 2005 жылы — 300 км жолды орташа жөндеуден еткізу жоспарлануда.
Күтілетін саяхат саласының дамуы мен. Түркістан қаласының мүсылман
әлеміндегі маңызына байланысты облыстың әуе көлігімен жолаушыларды
тасымалдау көлемі біршама өсетін болады.
Телефон байланысының уақыттық төлемге өтуіне сәйкес байланыс саласындағы
қызмет көрсету көлемі 2005 жылы 2002 жылмен салыстырғанда 17,1%-ға артады.

Сыртқы сауда қызметі
Болашағы. 2003-2005 ж.ж. сыртқы экономикалық қызметтің негізгі
бағыттары экспорттық олеуетті арттыру, импорт ауыстырушы өнім шығару,
шетелдік әріптестермен ынтымақтастықты нығайту, сыртқы сауда активтік
сальдосын қалыптастыру болып табылады.
2005 жылы 2001 жылмен салыстырғанда тауар айналымы 6,7 пайызға өсуі
күтілуде және оның көлемі 368,5 млн.АҚШ долл. қүрайды, экспорттық
жеткізулер 23,3 пайызға өседі, импорт 22,2 пайызға төмендейді, сауда
балансының жағымды сальдо - 173,1 млн. АҚШ долл. қүрайды.
"ШНОС" ААҚ, "Южполиметалл11 ЖАҚ, "Химфарм" ААҚ, "Шымкентмай" ААҚ-ында
экспортқа бағытталгән өндірістердің дамуы, тоқыма өнеркәсібінде жаңа
кәсіпорындарды іске қосу, машина жасау кәсіпорындарында, жеңіл
өнеркосібінде жаңа тауардың түрлерін шығару, минеральдық өнімдердің мүнай
және мүнай өнімдерінің, қорғасын, мақта, мал және өсіхщік өнімдерінің,
тоқыма заттарының экспортының өсуіне мүмкіндік жасайды.
Импорт ауыстыру өнімдерінің игерілуіне, "ИнтерКомШина" ААҚ-ының іске
қосылуына. ауыл шаруашылық салаларының өнімдерін кайта ө-ндеуінің, шағын
косіпорындарының дамуына байланысты шина, машина және қондырғылар, темекі
өнімдері, азық-түлік тауарларының кейбір түрлерінің: майлар және жануарлар
майлары және өсімдік майлары, сусындар, кондитерлік өнімдердің импортарының
төмендеуі күтілуде.

Инвестициялық қызмет
Болашағы. 2003-2005 жылдары инвестицияны тартылуының көлемі жылдан-
жылға 8 пайызға өсуі күтілуде. 2005 жылы инвестицияның көлемінің негізгі
каражаты - 30,3 млрд. теңге болып, 2001жылға шаққанда 137,7 пайызын
күрайды.
2003-2005 жылдардың аралығында 17075 окушы орны бар 56 жалпы білім
беру мектебінің, 21 спортзалдың, 15 аурухана мен емхананың, 47 коммуналдық
максаттағы объектілердің, соның ішінде Кентау-Түркістан су құбырларының
(51км). Түркістан қаласының сумен жабдыктау қүбырларын (143 км), Сарыағаш
қаласының (33,8), Арыс қаласының (12км), Шардара каласының су қүбырларының
(30 км), Кентау қаласындағы сумен жабдықтауды қайта жаңартуының (187 км)
қүрылысы және косымша жаңарту жұмыстары жоспарлануда. Шымкент қаласындағы
3000 орынға арналған спорт кешенінің және мүз алаңдарының қүрылысы,
Түркістан қаласындағы "Өнер орталығы" үйі мен драмтеатрдың іске косылуы
қарастырылған. Ипотекалық несие тетіктерін 1162,7 мың. шаршы метр түрғын
үйге пайдалану күтілуде.

Шағын кәсіпкерліктің дамуы
Болашағы. 2003-2005 ж.ж. шағын кәсіпкерлікті дамытудың басымды
бағыттары ауыл шаруашылықты дамыту, ауыл шаруашылық өнімдерін қайта өңдеу,
өнім шығару өндірістерін дамыту, туризм және қонақ үйлік қызмет көрсетуді
дамыту болып қала береді.
2005 жылы кәсіпкерлік құрылымдарының саны 89,5 мың бірлікті қүрайтын
болады, бүл 2002 жыддан 8,2 мың бірлікке немесе 16,9 пайызға көбейеді және
ол 292,4 мың адамды құрайды.
Шағын бизнес өкілдері төрт жыл ішінде 222,1 млрд.теңге сомға өнім
өндіреді және қызмет көрсетеді, сонымен қатар 2005 жылы өндіріс көлемі 60
млрд.теңгенң құрайды, бұл көрсеткіш 2002 жылдан 16,9 пайызға жоғары.
Болжамдық мәліметтер бойынша 2003 жылы облыс және аймақгық
бюджеттерден шағын және орта бизнес кәсіпкерлік күрыльімдарьш дамытуға 335
млн.теңге, ал 2005 жылы 400 млн.теңге бөлінетін болады.

Әлеуметтік қоргау және кедейшілікті төмендету
Болашагы. Кедейшілікті тудыратын жағдайлардың көп факторлығы және
онымен күресу әдістері мен амалдарын кеңейтуді ескеріп, 2003-2005 жылдарға
арналған кедейшілікті төмендету жөніндегі аймактық бағдарлама іске
асырылады. Негізгі басымдықтар аймақтың еңбек әлеуетін толық пайдалануға,
олеуметтік шектелген адаімдарды колдау, экологиялық, инфрақүрылымдық жоне
демографиялық факторлардың келеңсіз әсерін төмендетуге, халықтың денсаулық
сақтау, білім, модениет, спорт қызметтеріне қолын жеткізуге бағытталатын
болады.
Кріктеу және түрғындардың мақсатты топтарын жүмысқа орналастыруға
ықпал ету шараларын қамтамасыз ету арқылы, еңбекпен айналыспайтын халықты
жүмыспен камтуға қолғабыс етілетін болады. 2003 жылы — 9,0 мың адам, 2004
жылы - 10 мың, 2005 жылы — 11,0 мың адамның жүмысқа орналасуы болжамдануда.
Еңбек нарығындағы шиеленісті жағдай, әсіресе орта мектепті, колледждер
мен кәсіптік мектептерді бітірушілер арасында, кадрларды даярлау, қайта
даярлауды үйлестіруде облыстық бағдарлама іске асатын болады. Осы
бағдарлама шеңберінде Жастарды кәсіби бағдарлау және жүмысқа орналастыру
барысында оқу орындары мен еңбекпен камту органдарының өзара әрекеттестігің
пилоттық жоба, сондай-ақ Еңбекке бейімделуң және Нақгы өмір" атты
бағдарламалар әзірленді.
2003-2005 жылдар аралығында 3800 жүмыссыз кәсіби окуға, кайта оқуға және
біліктілікті арттыруға жіберіледі. АИСТ-еңбекпен камтуң автоматтандырылған
бағдарламасы қолданылады, еңбек рыногының мәліметтері бойынша бірынғай
банкі жасалынды, еңбекпен камту мәселелері бойынша әлеуметтік әріптестік
жүмысы жалғастырылды. Кедейшілік күйінен халыктың жекелеген топтарын алып
шығару ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.