Екінші дүниежүзілік соғыстың себептері және сипаты

Жоспар

ЖОСПАР

1. Екінші дүниежүзілік соғыстың себептері және сипаты. Германияның Польшаға шапқыншылығы. КСРО саясаты

2. Прибалтиканың, Бессарабияның және Солтүстік Буковинаның Кеңестер Одағына қосылуы

3. Англияға қарсы Германия Италияның қарсы әскери іс . қимылдары. Балкандағы әскери кимылдар. Фашистік «жаңа тәртіп» Қарсыластың қозғалысының туындауы

4. Кеңестер Одағының Ұлы Отан соғысы. Дүниежүзілік соғыстың басқа театрларындағы әскери қимылдар. Фашистік Германия мен оның одақтастардың КСРО.ға басып кіруі

5. Жапонияның Тынық мұхит пен Шығыс Азиядағы қимылдары

6. Екінші дүниежүзілік соғыстың аяқталуы

Пән: Жалпы тарих
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 16 бет
Таңдаулыға:

Екінші дүниежүзілік соғыс кезіндегі халықарарлық қатынас

ЖОСПАР

1. Екінші дүниежүзілік соғыстың себептері және сипаты. Германияның Польшаға
шапқыншылығы. КСРО саясаты

2. Прибалтиканың, Бессарабияның және Солтүстік Буковинаның Кеңестер
Одағына қосылуы

3. Англияға қарсы Германия Италияның қарсы әскери іс - қимылдары.
Балкандағы әскери кимылдар. Фашистік жаңа тәртіп Қарсыластың қозғалысының
туындауы

4. Кеңестер Одағының Ұлы Отан соғысы. Дүниежүзілік соғыстың басқа
театрларындағы әскери қимылдар. Фашистік Германия мен оның одақтастардың
КСРО-ға басып кіруі

5. Жапонияның Тынық мұхит пен Шығыс Азиядағы қимылдары

6. Екінші дүниежүзілік соғыстың аяқталуы

Екінші дүниежүзілік соғыстың себептері және сипаты. Германияның Польшаға
шапқыншылығы. КСРО-нің саясаты

1939 жылы 1 -қыркүйегінде фашистік Германия соғыс жарияламай, Польшаға баса
- көктеп кірді. Ол үш бағытта болды: батыс, солтүстік және оңтүстік.
Польшаға немістің бес әскері енді. Осыған орай, Польшаның одақтастары
Ұлыбритания мен Франция, Германияға үшінші қыркүйекте соғыс жариялады.
Соғысқа сонымен бірге Англия мен Францияның доминондары мен отарлық
иеліктері де енді. Осылайша екінші дүниежүзілік соғыс басталды.

Польшаның әскері қажырлы түрде соғыс қимылдарын жүргізді, бірақ саны аз,
қару-жарақпен нашар жабдықталған поляк әскері, немістің танкілі
дивизиясына, мықты авиациясына төтеп бере алмады. Соғыстың басталғанынан
екі жұмадан соң Польшаның әскері талқандалды.

Бұл уақытта Кеңестер Одағы 1939 жылғы 23 - тамызындағы келісімінің құпия
хаттамасында белгіленгендей, Польшаға қарсы шықты. 1939 жылы 17- кыркүйекте
КСРО басшылығы Польша мемлекетінің және басшылығы өз қызметін тоқтатты және
осыдан келе кеңес әскері Польшаның Шығыс шекарасынан өтті. Ол негізінен
Батыс Украина және Батыс Белоруссияның тұрғындарын өз қоластына алу
мақсатымен жүзеге асқан шара деп жариялады. Польшаның шамамен 200 мың
офицер мен солдаттары кеңестердің қоластына түсті. Ал 1940 жылдың
көктемінде олардың шамамен 20 мыңы құпиялы түрде, Катынь аймағында
(Смоленск маңында) НКВД-ның ұйымдарымен атылды.

1939 жылы 28 қыркүйекте Мәскеуде герман - кеңес достық және шекара жөнінде
келісім жасалды. Ол Германия мен КСРО - нің Шығыс Еуропадағы біріккен іс-
әрекеттерін бекіте түсті. Сонымен, онда КСРО мен Германияның арасындағы
жаңа мемлекеттік шекара орнатылды.

Польша мемлекеті жойылды. Батыс Украина мен Батыс Белоруссия КСРО -нің
құрамына енді. Германиямен шектескен Польша жерлері, ендігі кезекте
басшылығы Берлинде орналасқан неміс генерал-губернаторлығына айналды.

1939 жылдың 23 тамызындағы кеңес-герман құпия хаттамасына
сәйкес, кеңес басшылығы осы жылы күзде ультиматум түрінде Эстония, Латвия
және Литвадан Кеңестер Одағымен өзара көмек және бірлестік, олардың
территорияларында кеңес гарнизондарын орналастыруды мойындайтын келісім-
шарт жасауды талап етті. Бұл талаптар қабылданды. Сонымен бірге, Кеңестер
Одағы Ленинградтан фин территориясын оның орнына ол Финляндияға екі есе
үлкен, бірақ аз қоныстанған Кеңестік Кореядан территория ұсынды. Ұзақ
келіссөздерден кейін Финляндия ұсынысты қабылдамады.

1939 жылы 30-қарашада кеңес әскері Финляндияға қарсы әскери қимылдарды
бастады. Осылайша ұзаққа созылмаған, бірақ ауыр кеңес-фин соғысы басталды.
Ұлттар Лигасы КСРО - нің мұндай қимылдарын сынға алып, оны құрамынан
шығарып тастады.

Осы тұста, Батыс майданда тыныштық орнап тұрған еді. Онда орналасқан
ағылшын-француз әскері Германияға қарсы ешқандай қимылдар жасады, саны
жағынан одан әлдеқайда көп болғандығына қарамастан, оған себеп, неміс
әскерінің негізгі бөлігі әлі де Польша территориясында орналасқандықтан
еді. Батыс майдандағы әскери қарама-қайшылық 1940 жылы көктеміне дейін
созылған отырықты деп аталған. Бұл соғыста ағылшын және француз басшылығы
қорғанушылық стратегияны ұстанды. Олардың есептеуі бойынша теңіздегі
ағылшын-француз басымдылығы оларға Германияны блокада құрсағында ұстауға
мүмкіндік береді, ал франк-герман шекарасында салынған Мажино линиясы
немістердің батысқа жорығына жол бермейді деп шешті. Англия мен Францияның
басшылықта отырғандардың бір бөлігі герман-кеңес келісіміне қарамастан,
Германия мен КСРО-нің әскери қақтығысына сенді.

1940 жылы көктемге таман кеңес әскері үлкен қиыншылықтарға қарамастан
қорғанушылық Маниергейім линиясын бұзып шыға алды. Финляндия
жеңіліске ұшырап, 1940 жылы 12 мамырда ол кеңес-фин бейбіт келісіміне қол
қоюға мәжбүр болды. Ал бойынша Кеңес Одағына Карель территориясы мен Выборг
қаласы берілді.

1940 жылдың көктемінде неміс әскері Батыс майданда іс-қимылдарын бастады,
1940 жылы 9 сәуірде Данияны оккупацияға алып, Норвегияға басып кірді.
Норвегияға оккупацияны аяқтаған соң, Германия, Бельгия, Голландия және
Францияға қарсы жорықты бастады. 1940 жылы 10 мамырда неміс әскері
солтүстіктен Мажино линиясын айналып өту үшін, соғыс жариялаусыз Бельгия
мен Голландия территориясына енді. Осылайша 14 мамырда Голландия, ол 28
мамырда Бельгия алынған енді. Белгияға көмекке келген ағылшын-француз
әскері Дюнкерк қаласының маңында қоршауға алынды. Өте күрделі жағдайда
қоршауда қалған әскердің негізгі бөлігі Англияға оралады, бірақ олардың
қару-жарақтарының барлығы дерлік немістердің олжасына айналды.

Ағылшындар мен француздар бұл соғысты жеңіліске ұшырады деген оймен, 10
маусымда Италия соғысқа енді.

22 маусымда франк-германдық келісім шарт жасалды, ал 25 маусымда -Франция
Италияның келісім жасасты. Бұл келіссөздерге сәйкес Франция барлық әскери
іс-әрекеттерді тоқтатуға мәжбүр болды. Оның территориясының 3,2 бөлігі
Парижді қосқанда неміс әскерімен оккупацияланған. Сонымен бірге, Франция
үлкен мөлшерде оккупациялық қаражат төлуге мәжбүр болды. Ал
оккупацияланбаған аймақтарда және француз отарланған иеліктерде билікті
Петэна, басшылығы жүзеге асырды. Оның орталығы Виши қаласында орналасты.
Кейін Виши басшылығы Германиямен жұмыс жасайтындығын айтты.

Бас кезінде Францияның барлық ірі саяси қызметкерлері мен Францияның
отарлық империяның әкімшілігі Виши басшылығын қолдаған еді. Тек қана сол
тұста танымал болмаған генерал де Голль келісім шартты және Виши басшылығын
мойындамаған. Англияға барып, ол Тәуелсіз Франция қозғалысын
ұйымдастырып, Германияға қарсы күресті жалғастыра түсіреді.

Прибалтиканың, Бессарабияның және Солтүстік Буковинаның Кеңестер Одағына
қосылуы

Күрестегі екі коалицияның негізгі күштері әлі де Батыс майданда орналасып
тұрған кезекте Кеңестер Одағы өз территориясын ұлғайтуды жаңа айлаларды
қолдана бастады. Олар кеңес - герман құпия хаттамасынан шығып отыр. 1940
жылы 14-16 маусымда Кеңестер Одағының басшылығы Литвияға, Латвияға және
Эстонияға басшылықтарының құрамын ауыстыруды және Кеңес Одағының қосымша
түрде контингенттерін енгізуді талап етті. Олар бұл талаптарды орындауға
мәжбүр болды. Олардың территориясына кеңестердің ірі күштері енді.
Кеңестердің саясаткерлерінің және әскерлердің басшылығымен онда жаңа билік
құрылды. 1940 жылдың тамызында бұл елдер одақ республикалар түрінде, КСРО -
нің кұрамына заңды түрде енді.

1940 жылы 26 маусымда КСРО Румынияға 1918 жылы отарға берілген Бессарабияны
және негізінен украиндықтармен отырықтанған Солтүстік Буковинаны беруді
талап етті. Бұл талаптарды орындамауға мүмкін болмады. КСРО -нің құрамында
жаңа Одақтық Молдавия республикасы құрылды.

Англияға қарсы Германия Италияның қарсы әскери іс- қимылдары

Францияның жеңілісінен кейін Англия бір сәтте Германия мен Италияға қарсы
соғысқан жалғыз ел болып қалды. 1940 жылы мамырда ағылшын басшылығына
келген консерваторлардың бірі Уинстон Черчилль келіп, ол Германия алдында
капитулляциялаудан бас тартты.

Неміс қолбасшылығы ағылшындарды теңіз арқылы кіріп алуды (Теңіз
арыстанын) ойластырған, бірақ ағылшын флоты өзінің теңізде басымдылығын
сақтап тұрып, Германияға десантты түсіруге мүмкіндік беріледі. Ендігі
Германияның ағылшын флотын авиация арқылы алу әрекеттері де нәтижеге
бермеді.

Бұл жағдайларда Ұлыбританияға үлкен көмекті АҚШ көрсетті. 1941 жылы
наурызда АҚШ-ның президенті Ф.Рузвельттің ұсынысы бойынша конгресс лейд-лиз
(ағылшындық ленд -қарызға беру және лейз-арендаға беру) туралы заң
қабылданған, яғни қарызға немесе жалға қару-жарақты беру.

Германия Ұлыбританияға басып кіру туралы іс-шараларға дайындық үстінде
болса, Италия ағылшындық отарлар Шығыс және Солтүстік Африкаға эфиоптық
партизандар көмегімен италияндықтарды Сомали, Эфиопиядан қуып шықты. Олар
Солтүстік Африкада Ливияның жартысын иеленді. Англияның мұндай күшті
қарсыластығынан кейін, Гитлер, теңіз арыстаны жобасынан бас тартуға тура
келді. Ендігі кезекте ол КСРО -ға қарсы соғысқа дайындық үстінде болды.
Сыртынан Кеңестермен достық қатынасты жалғастыра отырып, Гитлерлік
Германияның басшылығы КСРО -ға жорық жобасын дайындай бастады (Барбаросса
жоспары). Сонымен бірге Германия, Италия және Жапониямен қатынасын күшейте
түсті. 1940 жылы 27 қыркүйекте Германия, Италия, Жапония Үштік пактіге
қол қойды. Ол негізінен дүниені бөлісу туралы келісім болса керек.
Кейінірек, Румыния, Венгрия және Болгария бұл пактіге өз қолдарын қойды.
Олардың территориясына неміс әскері орналастырылды.

Балкандағы әскери қимылдар. Германия Кеңес Одағына қарсы дайындық үстінде
болған тұста, 1940 жылы 28 қазанда фашистік Италия Грецияға басып кірді.
Саны жағынан көбірек, әрі жақсы жабдықталған итальян әскері жеңіске қысқа
мерзімде жетуді көздеген, бірақ олар грек әскері жағынан күшті
қарсыластыққа жол болды. Муссолони өтініші бойынша оларға Германия көмекке
келді. 1941 жылы 6 сәуірінде Германия Греция мен Югославияға басып кірді.
Өзінің үлкен басымдылығымен ол Греция мен Югославия әскерінің қарсыластығын
лезде бұзды.

Фашистік жаңа тәртіп. Қарсыластың қозғалысының туындауы. 1941 жылдың
жазына таман Германия мен Италия 12 еуропалық елді оккупацияға алды және
өзінің билігін еуропалық біршама бөлігіне таратты. Оккупацияға алынған
елдерде олар қатаң оккупациялық жүйе құрды: демократиялық бостандықты
жойды, саяси партия мен кәсіподақтарды таратты, ереуіл мен шерулерге тиым
салды. Өндіріс орындары олардың тапсырысы бойынша жұмыс атқарды, ауыл
шаруашылығы оларды сауда-саттықпен, шикізатпен қамтамасыз етіп отырды.
Фашистік жаңа тәртіппен күресте патриоттық және антифашистік Қарсыластық
қозғалысы пайда болды. Оның мүшелері газеттер, листовкалар шығарды, әскери
барлаулармен айналысты. Олардың арасында әр түрлі саяси және діни
көзқарастағы адамдар: коммунистер, социал - демократтар, католиктер,
православтар болды. Алғашында бұл саны аз бөлшектенген топтар болған еді.

Кеңестер Одағының Ұлы Отан соғысы. Дүниежүзілік соғыстың басқа
театрларындағы әскери қимылдар. Фашистік Германия мен оның одақтастардың
КСРО -ға басып кіруі

1941 жылдың жазында Германия КСРО-ға шабуыл дайындығын аяқтады. Барборосса
жоспарына сәйкес, герман әскері Кеңестік Ресейді аз уақыт ішінде
талқандауды жоспарлаған еді. КСРО - нің еуропалық бөлігін гитлерліктер
неміс отарларының тіршілік аймағына айналдырмақ болады. Олар Польшада
алдын-ала еврейлер мен славяндарды өлтіруге арналған өкім лагерлерін
салып қойған. Бұл лагерлерде (Освенцим, Майданек, Треблинка) соғыс
барысында 11 миллионға жуық адам өлімге ұшыраған. 1941 жылы 22 маусымда 3
сағат 30 минутта фашистік әскер соғыс жарияламастан КСРО - нің
территориясына кірді. Кеңестер Одағының Ұлы Отан соғысы осылайша басталды.
КСРО-ға қарсы соғыста Германиядан басқа Румыния, Венгрия, Финляндия,
Италия, Хорватия да қатысты. Франконың испандық басшылығы, Вишидің
француздық басшылығы Германияға көмек ретінде өз әскерін жіберді. Жалпы
Кеңестер Одағына шабуылға 190 дивизия, соның ішінде 153 неміс дивизиясы
-Германияның қаруланған шамамен 80 пайыз күші қатысты. Осы сәттен және
соғыстың аяғына дейін кеңестер –герман майданында фашистік блоктың негізгі
күші шоғырланды. Кеңестер -герман майданы II дүниежүзілік соғыстың негізгі
майданы болып табылды.

Кеңестер Одағын фашистік шабуыл өте күрделі жағдайға қойды. КСРО -нің
батыстық шекаралық аймақтарында 170 дивизия орналасты. Жалпы саны бойынша
одақтық танктері мен самолеттердің саны қарсыластарынан асатын, бірақ
техникалық жағынан әлде қайда ескі болды. Кеңестер Одағының техникалық
жағынан мұндай артта қалуына негізгі себеп, елдегі жаппай репрессия болса
керек. Шамамен 40-мыңға жуық командирлер мен саяси жұмысшылар оның
кеселінен көз жұмды. Олардың орнына келген жаңа мамандар жұмысты дұрыс
атқара алмады. Германияның соғыс әрекеттерін тек Ұлыбритания мен
шектелетіндігіне сенген Смалкин, оған келіп түсіп жатқан әр түрлі
хабарларға көңіл салмаған еді. Осылайша, кеңестік басшылық және әскери
қолбасшылық бұл жағдайға мүлдем дайын емес еді.

Оккупацияның салдарынан КСРО -нің негізгі бөлігінің өндірісі екі есеге
азайды, жұмысшылар саны-бір жарым есе бидай жинау қысқарды. Басында
оккупацияланған шамамен 10 мың адам және 1500 өнеркәсіп орындары босатылды,
сонымен елдің Шығыс бөлігі, яғни Урал, Сібір, Қазақстан.

1941 жылы желтоқсанда Мәскеу түбіндегі шайқаста Г.К.Жуков қолбасшылығымен
Мәскеудің майдан неміс әскеріне бірінші ірі жеңіске жетті. Немістің
Мәскеуге шабуылы тойтарылып, алу 100-250 шақырым шегіндірілді.

1942 жылы жазда неміс әскері Шығыс майдандағы жорығын қайта бастады. Олар
Курск және Харьков түбіндегі қоршауды алды. 1942 жылы күзде олар Сталинград
(қазір Волгоград) және Кавказға бет бұрды. Бұл жерлерде олардың жорықтары
тоқтатылды.

Жапонияның Тынық мұхит пен Шығыс Азиядағы қимылдары

Германия КСРО -ға жорық жасау кезінде, Жапонияның басшылығы өзінің
экспанциясын қай бағытта жүргізу тиімдірек болатындығын шешуде еді.
Солтүстікке КСРО -ға қарсы немесе оңтүстік теңіздер айсағына қарай, АҚШ
және Ұлыбританияға қарсы 1941 жылы 2 маусымда оңтүстікке қарай бағытты
таңдады. Ал КСРО -ға қарсы соғысты тек Германияның Мәскеуді алып, КСРО -
нің әскерін женген соң бастауды жөн көрді.

Жапонияның бірінші мақсаты: АҚШ -тың Тынықмұхиттың флоты болды. Оның
негізгі күші Гавай аралдарының Перл-Харбор бұхтасында орналасты. 1941 жылы
7 желтоқсанда жапон кемелерінің ірі эскадрасы, оның құрамына 6 авианоцесі
кірді. Перл-Харборбортқа жасырын түрде келіп, американ кемелері бойынша
үлкен соққы берген. Сонымен бірге, жапон кемелері мен авиациясы американ-
ағылшын әскери-теңіз базалары Филиппин аралдарындағы және Малайе ағылшын
отарына да үлкен жарылыстар ұйымдастырды. Әуедегі және теңіздегі өзінің
басымдылығын көрсетіп, жапон десанты Филиппинде, Малайеде және Голланд
отары Индонезияда түсірілді. 1940 жылы Виши басшылығының рұқсатымен Үнді-
Қытайға кіргізілген жапон әскері, 1941 жылы желтоқсанда Тайландқа (Сиамға)
кірді, ешқандай қарсылықка тап болмаған олар, Тайландпен шекаралас ағылшын
отары Бирмаға жорықты ұйымдастыра бастады.

1942 жылдың жазына таман Жапония қаласында (II дүниежүзілік соғысқа дейін
жауланған Қытай және Кореядан басқа) ірі Азияның елдері кірді. Үндіқытай,
Филиппин, Тайланд, Бирма, Малайя, Индонезия, онда шамамен 150 миллион адам
тұрды. Батыста жапон әскері Үндістанның жағалауындағы Караллово теңізінде
(1942 Мысыр) және Тынық мұхитының Мидэй аралының маңындағы (1942 маусым)
теңіз қақтығыстарында АҚШ пен Англияға Жапонияның тоқтата алды.

Антифашистік коалиция. Біріккен Ұлттар Лигасы. Германияның және оның
одақтастарының КСРО -ға шабуылы, ал кейін Жапонияның АҚШ пен Ұлыбританияға
шабуылы фашистік агрессорларға қарсы күрескен күштердің біртұтас
антифашистік коалицияға бірігуіне әкелді. Оның негізгі жоспарлы құжаты 1941
жылы тамыздағы Черчилль мен Рузвельттің Канаданың Атлант жағалауындағы
кездесулері негізіндегі жасалған Атланттық хартиясы болды. Онда, АҚШ пен
Ұлыбританияның территориялық немесе басқадай қызығушылықтары жоқ
екендігін, әрбір халықтық басқару формасын таңдаудағы еркіндігін
мойындайтындықтары туралы айтылды. КСРО Атланттық хартия құрамына кірді.

1941 жылы 12 маусымда ағылшын-кеңес келісімі жасалды. АҚШ-тың президенті
Рузвельт ленд-лиз заңын Кеңестер Одағына да қолданды, осылайша КСРО -ға
американдық кару-жарақтар, басқада қажетті бұйымдар әкеліне бастады.

1942 жылы 26 мамырда Лондонда Гитлерлік Германияға және оның Еуропадағы
қолдаушыларға қарсы одақ және соғыстан кейін де бір-біріне қолдау, көмек
жасау жайлы 20 жылдық ағылшын-кеңестер келісімі жасалынды. 1942 жылы 11
маусымда Вашингтонда өзара көмек жайлы кеңестер-американ келісімі
жасалынды.

Үш ірі державалардың әскери-саяси одағы құрылды: КСРО, Ұлыбритания және
АҚШ. Рузвельт пен Черчилль КСРО -дағы ұстанған жүйені сөгіп жэне оның жаңа
территорияларға таралуыанан қауіптенгенімен, олар Германияны жеңуде КСРО
-нің қолдауы қажеттілігін түсінді. Бірақ коалицияда саяси және әлеуметтік-
экономикалық жағдайларымен байланысты теңеу қарама-қайшылықтар да болған.

Сонымен, одақтастар арасындағы қайшылықты тудырған жағдай, ол екінші майдан
жайлы мәселе еді. Фашистік күштердің негізгі бағытталған

КСРО өз одақтастары Англия мен АҚШ-тан Германияға қарсы бағытталған екінші
майданы тез арада ашуды талап етті. Ол майдан Батыста яғни Францияда
орналастырды ойластырған, осылайша Германияға тура жол ашылды. Ал АҚШ және
Англия күштердің толықсыздығын сылтау етіп, екінші майданды құруды артқа
қалдыра берді.

Соғыс барысындағы ірі бетбұрыс.

Саяси экономиканың дамуы. 1942 жыл бойында антифашистік коалициясы өсе
түсті. Ағылшын өндіріс орындары сауда-саттықтың және шикізаттың аздығына
қарамастан, қаруланған күштерді қанағаттандыра білді. Сондықтан АҚШ-тың да
дамуы қарқынды түрде дами түсті. Мемлекеттік қаражат арқасында ірі әскери
зауыттар, жаңа өнеркәсіп салалары құрыла бастады. 1942 жылы өзінде американ
өнеркәсібі 32 мың танк және 49 мың әскери ұшақ жасап бірінші орынға шықты.
Жасырын түрде Америка мен Англия атом қаруы бойынша жұмыстарды жалғастыра
түсті. 1942 жылы желтоқсанда атақты итальян физигі Э. Ферми АҚШ -да өмір
сүрген, ал алғашқы басқарылатын тіркеу реакциясы өзі құраған ядролық
реакторын құрастырды. Осылайша атом бомбасына жол ашылды. Оны жүзеге асыру
мақсатында американдықтар Окридж және Хэнфорд қалаларында құпия зауыттар
сала бастаған еді. Ядролық қару жасау майхэттендік жоба атына иеленді, ал
оның басшысы американ физигі Р. Олленгейлер болды.

Америка мен Англияда жасалынған қару-жарақтардың бір бөлігі ленд-лиз
бойынша КСРО-ға 400 мың автомашина, 18,7 мың самолет 10 мыңнан аса танк,
көптеген шикізат және сауда-саттық әкелінді. Самолеттердің саны-12,
танктердің саны 10 кұрады.

1942 жылы көктемінде Кеңестер Одағы оккупацияланған аудандардан халықты
эвакуациялауды аяқтады және өндіріс орындарының негізгі бөлігін қалпына
келтірді. Кеңестік өндірістік орындардың өнімдерінің көбі әскери өкімге
ауыстырылды. Жұмыс күні 11-12 сағаттан да асып кеткен жағдай туындады.
Карточкалық жүйе енгізілді. Кеңестер Одағының танктердің, ұшақтардың
артиллериялық қарулардың жаңа түрлері шығарыла бастады. Ол неміс
өнімдерінен асып түсті деуге де болады.

Фашистік блок бұл түста өндірісін көбейту үшін үлкен күш салды. Олар
жолбарыс және пантера атты танктың жаңа түрлерін шығарды. Жасырын, жер
асты зауыттарда неміс конструкторлары реактивті ұшақтардың және
ракеталардың құрылысын жасаумен айналысты.

Бірақ мұның барлығына қарамастан неміс экономикасы антифашистік
коалициялардан алде қайда артта болды.

1942 жылы күзге таман Германия, Жапония, Италияны бірге алып қарастырғанның
өзінде, Кеңестер Одағы, АҚШ және Ұлыбритания 5 есе көл артиллериялық және
10 есе көп танктері шығарды. КСРО, АҚШ және Ұлыбританияның әскер саны 1,5
есе фашистік блоктың әскерінен көп еді.

Соғыс барысындағы бетбұрыс. 1942 жылдың аяғына таман антифашистік коалиция
қарсы шабуылға көшті. Соғыс барысында түпкілікті бетбүрыс жүзеге асты.

1942 жылы 19 казанда Кеңес Одағының әскері Сталинград түбінде конструктор
кешенін бастады. Г.К.Жуков, А.М. Василевскийй, К.К. Рокосовский, Н.Ф.
Ватутин, А.И. Ерменколардың басшылығымен Германия мен оның одақтастарының
әскерін талқандай алды. Сталинград түбіндегі жеңілістен кейін Германияда үш
күндік қаралы күн жарияланды.

1943 жылы жазда Германияның кеңес - герман майданында Курск аймағының
маңында жаулап алу мүмкіндіктері толығымен жеңіліске ұшырады. Жауға
тойтарыс бере отырып кеңес әскері неміс әскерінің негізгі күштеріне үлкен
соққы беріп, ірі жауға табу қимылдарын ұйымдастырды. Оларға КСРО-нің
оккупацияланған территорияларында жұмыс атқарған жұмыстардың көмегінің мәні
зор болды. Кейбір аудандарда бүтін тыңшылардың аймақтары құралған еді.
Олармен күрес үшін неміс әскері өзінің негізгі күшінің 10 пайызын кеңес
-герман майданындағы жіберуге мәжбүр болды. Кеңестер әскерінен қатарлас
жауға шабуды Англия мен АҚШ-та бастады. 1942 жылы 8 қарашада генерал Д.
Эйзенхауердың басшылығымен ағылшын-американ десанты Солтүстік Африканың
француздық иеліктері Марокко мен Алжирде түсірілді. Онда орналасқан француз
әскері мен фашистік отарлық әкімшілік одақтастар жағына шықты. Ағылшындық
генерал Мантогомеридік басшылығымен Мысырдан Ливияға келе жатқан әскерімен
Эйзенхауердің әскері біріге отырып, итальян-неміс тобын талқандайды.
Солтүстік Африканы иелену үлкен стратегиялық мәнге ие болды. Бұл
одақтастарға Жерорта теңізіне иелікті әкелді оларға Италияға апаратын жолды
ашты.

1943 жылдың 10 шілдесінде ағылшын-американ әскері Италияның оңтүстігінде
түсірілді. Фашистік партия мен әскердің басшыларының бір бөлігі патшаның
қолдауымен, Муссолиниді орнынан тайдыру мақсатымен жасырын одақ жасасты.
Енді олар Германиямен қатынасты бұзып, Англия мен АҚШ-тың одақтасына
айналуды көздеді. 1943 жылдың 25 шілдесінде Фашистік партияның отырысында
оның орнына үкімет басшысы ретінде итальян бас штабының бұрынғы басшысы,
маршал Бадальоны тағайындалғандығын жариялады. Ол сол тұстан-ақ Англия мен
АҚШ арасында құпия келісім жасауға асықты.

1943 жылы 8 қыркүйекте Италия бейбіт келісімге қол қойып, соғыстан шықты.
Оған жауап ретінде неміс әскері Солтүстік және Орталық Италияны
оккупациялап, Оңтүстік Италиядан солтүстікке бет алған ағылшын-американ
әскеріне тосқауыл қойды. Италияның екі бөлікке бөлінді. Гитлердің тапсырысы
бойынша неміс парашютистердің арнайы отряды Муссолинді босатып, Солтүстік
Италияға апарды. Онда ол неміс оккупанттарының басшылығымен жұмыс істеген
басшылықты ұйымд астыр ды.

Антифашистік және ұлттық-азаттық қозғалыстың ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.