Құрылыс материалдарының қасиеттерін стандарттау



Құрылыс материалдарын топтастыру
Құрылыс материалдарының қасиеттерін стандарттау
Құрылыс материалы қасиеттерінің, оньң құрамы мен құрылымына байланыстылығы
Табиғи тас құрылыс материалдарын өндiру
Құрылыс материалдары өздерінің касиеттеріне байланысты әртүрлі бұйымдар, конструкциялар жасау үшiн қолданылады. Ол бұйымдар құрылыста қолдану шартына сай алуан түрлi. Мысалы, көп қабатты ҮЙ салу үшiн мынадай бұйымдар, конструкциялар пайдаланылады: фундамент, баған, арқалық, кабатаралық және төбелік жабындар, сыртқы және бөлмеаралық қабырғалар. Yй құрылысында бұлардан басқа, жылу-дыбыс-ылғал өткізбейтін бұйымдар да колданылады. Пайдаланылатын орнына, атқаратын мідетіне байланысты құрылыс материалдары екі топқа бөлінеді.
Бiрiншi топқа: үйлерге баска да ғимараттарға түсетін күшке төтеп бере алатын, конструкциялар деп аталатын материалдар жатады. Олар: 1) табиғи тас материалдар; 2) минералды шикізаттарды термиялық әдіспен өңдеу арқылы алынатын материалдар - керамикалық бұйымдар, шыны ситалдар, байланыстырғыш заттар, металдар; 3) минералды байланыстыртыш заттардың негізіңде дайындалатын материалдар - бетондар, темірбетондар, құрылыс ерітінділері автоклавта өндірілетін бұйымдар; 4) органикалық материалдар - ағаш материалдар, органикалық байланыстырғыш заттар, полимерлер; 5) композициялық материалдар - асбестцемент, бетонполимер, фибробетон, шыныпластик.
Eкінші топқа: арнаулы міндет атқаратын конструкцияларда (бұйымдарда) пайдаланылатын “арнаулы орындарда қолданылатын” материалдар жатады. Бұлар - бұйымдардың эксплуатациялық қасиеттерін жақсарту, үйдiң ішін - жайлы, ал сыртын көркемдеу мақсатымен, әрі конструкцияларды зиян келтіретін ортадын қорғау үшін қолданылады. Олар: 1) жылу өткізбейтін жылуизоляциялық материалдар (шыныдан істелінген мақта, ағаш талшықты плиткалар, арболит, т.б.); 2) дыбыс өкізбейтін материалдар (тесіктелген - перфорацияланған ағаш жоңқалы тақталар, акмигран, фибролит); 3) тыстағыш (өңдегіш) материалдар (табиғи тастардан істелінген үйдiң iшін, сыртын әшекейлейтін, оларға өң беретін мәрмәр, гранит тақталар мен жасанды материалдар - керамикалық тақталар, т.б.);
4) коррозияға төзімді материалдар (сыр, лак, бояулар, металл бұйымдарының бетіне тысталатын - қондырылатын заттар); 5) төбе конструкцияларын жабатын су, ауа өткізбейтін гидроизоляциялық және герметикалық (саңылаусыздандырғыш) материалдар (рубероид, толь, мастикалар, герметиктер); 6) отка төзімді кірпіштер (динас, шамот, т.б.);
Әдебиеттер тізімі:
1) Садуақасов М., Батырбаев Ғ. Құрылыс материалдары. Оқұ құралы. Алматы: ҚазҰТУ, 2007.
2) Құмаров Д.Б. Құрылыс машиналары және жабдықтары. Алматы: ҚазҰТУ, 2006.
3) Тұрсынова Г.Т., Итемирова А.С., Рыскальдиева Г.Д., Бакиева А.А. Сәулет және құрылыс мамандықтары бойынша мәтіндер мен жаттығулар жинағы, әдістемелік нұсқау. Алматы: ҚазҰТУ, 2010.

Пән: Құрылыс
Жұмыс түрі:  Материал
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:   
Құрылыс материалдарын топтастыру
Құрылыс материалдары өздерінің касиеттеріне байланысты әртүрлі бұйымдар,
конструкциялар жасау үшiн қолданылады. Ол бұйымдар құрылыста қолдану
шартына сай алуан түрлi. Мысалы, көп қабатты үй салу үшiн мынадай бұйымдар,
конструкциялар пайдаланылады: фундамент, баған, арқалық, кабатаралық және
төбелік жабындар, сыртқы және бөлмеаралық қабырғалар. Yй құрылысында
бұлардан басқа, жылу-дыбыс-ылғал өткізбейтін бұйымдар да колданылады.
Пайдаланылатын орнына, атқаратын мідетіне байланысты құрылыс материалдары
екі топқа бөлінеді.
Бiрiншi топқа: үйлерге баска да ғимараттарға түсетін күшке төтеп бере
алатын, конструкциялар деп аталатын материалдар жатады. Олар: 1) табиғи тас
материалдар; 2) минералды шикізаттарды термиялық әдіспен өңдеу арқылы
алынатын материалдар - керамикалық бұйымдар, шыны ситалдар, байланыстырғыш
заттар, металдар; 3) минералды байланыстыртыш заттардың негізіңде
дайындалатын материалдар - бетондар, темірбетондар, құрылыс ерітінділері
автоклавта өндірілетін бұйымдар; 4) органикалық материалдар - ағаш
материалдар, органикалық байланыстырғыш заттар, полимерлер; 5)
композициялық материалдар - асбестцемент, бетонполимер, фибробетон,
шыныпластик.
Eкінші топқа: арнаулы міндет атқаратын конструкцияларда (бұйымдарда)
пайдаланылатын “арнаулы орындарда қолданылатын” материалдар жатады. Бұлар -
бұйымдардың эксплуатациялық қасиеттерін жақсарту, үйдiң ішін - жайлы, ал
сыртын көркемдеу мақсатымен, әрі конструкцияларды зиян келтіретін ортадын
қорғау үшін қолданылады. Олар: 1) жылу өткізбейтін жылуизоляциялық
материалдар (шыныдан істелінген мақта, ағаш талшықты плиткалар, арболит,
т.б.); 2) дыбыс өкізбейтін материалдар (тесіктелген - перфорацияланған ағаш
жоңқалы тақталар, акмигран, фибролит); 3) тыстағыш (өңдегіш) материалдар
(табиғи тастардан істелінген үйдiң iшін, сыртын әшекейлейтін, оларға өң
беретін мәрмәр, гранит тақталар мен жасанды материалдар - керамикалық
тақталар, т.б.);
4) коррозияға төзімді материалдар (сыр, лак, бояулар, металл
бұйымдарының бетіне тысталатын - қондырылатын заттар); 5) төбе
конструкцияларын жабатын су, ауа өткізбейтін гидроизоляциялық және
герметикалық (саңылаусыздандырғыш) материалдар (рубероид, толь, мастикалар,
герметиктер); 6) отка төзімді кірпіштер (динас, шамот, т.б.); 7)
радиоактивтік сәулеге төзімді материалдар (ауыр толтырғыштар - барит,
металл жоңқалар, т.б. негізінде дайындалған өте ауыр бетондар).

Құрылыс материалдарының қасиеттерін стандарттау
Құрылыс материалдарының физикалық қасиеттеріне: олардың тығыздық
кеуектілігі, ылғалдылығы, су сіңіргіштігі, аязға төзімділігі, жылу
өткізгіштігі, т.б., ал механикалық қасиеттеріне - олардың деформациялық
(серпімділік, пластикалық) қасиеттеріне беріктігі, қаттылығы, үйкеліске,
ұруға және тозуға төзімділігі, т.б. жатады.
Әртүрлі өнеркәсіптік, азаматтық, т.б. құрылыстарда материалдарды белгілі
орында (фундаментте, қаңқада, қабырғада, т.б.) атқаратын қызметіне сай
пайдалану үшін, олардың қасиеттерін жақсы білу қажет. Бұл қасиеттер құрылыс
материалдарының стандарттарында (ГОСТ, ОСТ, т.б.) келтіріліген сан
көрсеткіштерімен сипатталынады да, “Құрылыс нормалары мен ережелеріне
(СНШ)” сәйкес қолданылады. Халықаралық айырбас, сауда жүргізу үшін әр
мемлекет құрылыс материалдарын өндргенде ИСО-ның (халықаралық стандарттарды
бекітетін мекеме) талаптарын да бұлжытпай орындауы керек.
Стандарттар орыс тілінде жазылатын аттарының бас әріптерімен
белгіленген: ГОСТ (государственный общесоюзый стандарт) - ол құрылыс
материалдарын өндіретін кәсіпорындармен, олардың ведомстволығына
байланыссыз, міндетті түрде орындалатын бүкілодақтық мемлекеттік документ,
шарттар. ОСТ (отраслевой стандарт) - ол салалық (ведомствалык), РСТ -
республикалық, ал СТП - (стандарт предприятия) - кәсіпорындық стандарттар.
СНиП (строительные нормы и правила) дегеніміз - құрылысты жобалау, оны құру
үшін қолданылатын материалдарды тиімді пайдалану туралы, барлық мекемелер
міндетті түрде қолданылатын, бүкілодақтық нормативтік документтердің
жиынтығы.
Құрылыс материалдары саласында ең көп тараған стандарттардың бірі - ТУ
(технические условия) - техникалық шарттар. Бұларда құрылыс материалдарын
таңбалау, буып-түю, тасу, сақтау туралы шарттар қойылады және олардың
үлгілерінің немесе өздерінің сапасын сынау әдістері келтіріледі.
Техникальқ талап (шарт) қойылған ережелерi бар бұл стандарттар құрылыс
материалдарының сапа көрсеткiштерiн нормалайды (мөлшерлейді). Мысалы,
ГОСТ-10178-85 кәдiмгi портландцементтерiнiң мынадай сапа көрсеткiштерiн
мөлшерлейдi - ұнтақтық дәрежесiн, яғни майдалық мөлшерiн (нөмiрi, яғни
тесiктерiнiң диаметрi 0,08 мм елеуiште (електе) өтпей қалатын цемент
қалдығының процентi бойынша анықталады), нормалы қоюлығын (цементтiң
нормалы илемiн, яғни қамырын алу үшiн қажетті су мөлшерi процентi бойынша),
ұштасу мерзiмiн (цементтi сумен араластырғанда пайда болған коллоид
ерiтiндiсiнiң коагуляциялану салдарынан гель деп аталатын қатты денеге
айналу, яғни ауысу уақыттарымен, мерзiмдерiмен сипатталынады), маркасын
(элементтің, оған салмағынан үш есе көп) құм қосып дайындалған,
ерiтiндiсiнен жасалған үлгiнiң, 200С-та 28 тәулік бойы қатайғанда ие
болатын, сығу күшiне, берiктiлiк шегiне тең. Портландцементтің осы
келтiрiлген сапаларына стандарт мынадай шарт қояды - елеуштегі қалдық
проценттен артық болмауы, қамырының нормалы қоюлығы 23...26% аралығында
болуы, ұстасу мерзiмi 45 минуттан ерте басталмауы, ал ұстасудың аяқталуы 1
сағаттан кем болмауы, құм косып жасалған үлгісінің берiктiлiгi 400.. .600
кг ссм2 аралығында болуы керек.
Стандарттарда бiрiншi цифрлар - олардың нөмiрiн, екiншi цифрлар -
бекiтiлген жылын керсетедi; олар 5-10 жылда ғылым мен техника
жетiстiктерiне байланысты қайта қаралып, бекiтiлiп отырады. Стандарт
шарттарын бұлжытпай, тиянақты, жауапты орындау керек.

Құрылыс материалы қасиеттерінің, оньң құрамы мен құрылымына
байланыстылығы
Құрылыс материалдарының қасиеттері олардың құрамы мен құрылымына
байланысты. Құрамдар - химиялық, минералдъқ және фазалық болып бөлiнедi.
Материалдық химиялық, яғни химиялық элементтерден тұратын, құрамына қарай,
оның отқа, микроорганизмдер әсеріне төзімділгін, механикалық, т.б.
техникалық қасиеттерін жорамалдауға болады. Құрылыс материалдары ішінде көп
тараған бейорганикалық байланыстырғыш заттар мен табиғи ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Сапа көрсеткіштерін бағалау
АҚ «ҰССО» сынау лабораториясында өнімнің сапасын талдау
Өнім сапасын басқарудың теориялық аспектілері
Құрылыс материалдардың өнім сапасын басқару
Бетон өнімінің қоспаларын сынау
Бетонның құрылыс материалының түрлері
Халықаралық стандарт халықар
Өлшеу құралдарын калибрлеу
ЖШС «Манар – Ақтөбе» сынақ орталығында құрылыс материалдарына анализ жүргізіп, сынау зертханалық жұмыстарын өткізу
ҚҰРЫЛЫС МАТЕРИАЛДАРЫ БОЙЫНША ЗЕРТХАНАЛЫҚ – ПРАКТИКАЛЫҚ ЖҰМЫСТАР
Пәндер