Ұлы Отан соғысындағы Қазақстан азаматтарының ерлігі



МАЗМҰНЫ

І. Кіріспе

ІІ. Негізгі бөлім
1. Қазақстанның тыл жұмыстары
2. Мәдениет пен ғылым
3. Қазақстандықтардың майдан мен жау тылындағы жауынгерлік ерлігі

ІІІ. Қорытынды
Кіріспе
Бүкіл Батыс европаны дерлік жаулап алған фашистік Германия антикеңестік одақ құру жөніндегі белсенді дипломатиялық әрекетін өрістетті. 1940 жылы қыркүйекте Берлинде Германия, Жапония және Италия арасында үш жақты шартқа қол қойылды, жылдың аяғында оған Венгрия, Румыния және Финляндия қосылды.
Жаулап алынған елдердің өнеркәсібі түгелдей Германияның әскери- экономикалық қуатына қосылды. Вермахтың әсери экономикасы бұрын болмаған деңгейге жетті, әсіресе танктер, ұшақтар мен соғыс кемелерін шығару қисапсыз өсті. Гитлер осыларды пайдаланып және тұтқиылдан шабуыл жасау арқылы КСРО-ның негізгі қарудлы күштерін аса қысқа мерзімде күйретеміз, сөйтіп соғысты 1941 жылдың күзіне қарай аяқтаймыз деп есеп құрды.
КСРО-ға қарсы агрессияның «Барбаросса» деп аталған жоспары соғыс басталмастан бұрын дайындалды. Фашистік Германия басшыларының алдына қойған басты міндеттерінің бірі кеңес мемлекетінің өздерінің басқаруына ыңғайлы болуы үшін бөлшектеу. Бұл үшін Кеңес Одағын «Мәскеу», «Осландия», «Украина» сияқты отар елдерді құруды жоспарлады. Сонымен қатар фашистер кеңестік Азия жерінде «Түркістан», «Еділ-Жайық» деген буржуазиялық қуыршақ мұсылман мемлекеттерін құруды көздеді. Осыдан соң олар Баранцев теңізінен Қара теңізге дейін кеңістікте бір мезгілде шабуылға шықты.
Кеңес одағының құрамында 2,9 млн адамы бар 170 дивизия Германияға қарсы тұрды. Қызыл Армияның жауынгер техникасының жартысының көбі, әсіресе танк, мотоатқыштар мен ұшқыштар құрамалары қайта құрылып жатқан болатын, оны 1941 жылдың соңы мен 1942 жылы аяқтау жоспарланған. Танкілер мен ұшақтардың жаңа ғана теріле бастаған.
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

1. Көкебаева Г. Қ, Салпынов Ж. Н. «Қазіргі заман 1917 - 1945», Алматы: «Жазушы» - 2004
2. Көкіш Рысбайұлы «Қазақстан Рспубликасының тарихы», Алматы: «Рауан» - 2002

Пән: Қазақстан тарихы
Жұмыс түрі:  Реферат
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:   
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

Тақырыбы: Ұлы отан соғысындағы қазақстан азаматтарының ерлігі

МАЗМҰНЫ

І. Кіріспе
ІІ. Негізгі бөлім
1. Қазақстанның тыл жұмыстары
2. Мәдениет пен ғылым
3. Қазақстандықтардың майдан мен жау тылындағы жауынгерлік ерлігі
ІІІ. Қорытынды

Кіріспе
Бүкіл Батыс европаны дерлік жаулап алған фашистік Германия
антикеңестік одақ құру жөніндегі белсенді дипломатиялық әрекетін өрістетті.
1940 жылы қыркүйекте Берлинде Германия, Жапония және Италия арасында үш
жақты шартқа қол қойылды, жылдың аяғында оған Венгрия, Румыния және
Финляндия қосылды.
Жаулап алынған елдердің өнеркәсібі түгелдей Германияның әскери-
экономикалық қуатына қосылды. Вермахтың әсери экономикасы бұрын болмаған
деңгейге жетті, әсіресе танктер, ұшақтар мен соғыс кемелерін шығару
қисапсыз өсті. Гитлер осыларды пайдаланып және тұтқиылдан шабуыл жасау
арқылы КСРО-ның негізгі қарудлы күштерін аса қысқа мерзімде күйретеміз,
сөйтіп соғысты 1941 жылдың күзіне қарай аяқтаймыз деп есеп құрды.
КСРО-ға қарсы агрессияның Барбаросса деп аталған жоспары соғыс
басталмастан бұрын дайындалды. Фашистік Германия басшыларының алдына қойған
басты міндеттерінің бірі кеңес мемлекетінің өздерінің басқаруына ыңғайлы
болуы үшін бөлшектеу. Бұл үшін Кеңес Одағын Мәскеу, Осландия, Украина
сияқты отар елдерді құруды жоспарлады. Сонымен қатар фашистер кеңестік Азия
жерінде Түркістан, Еділ-Жайық деген буржуазиялық қуыршақ мұсылман
мемлекеттерін құруды көздеді. Осыдан соң олар Баранцев теңізінен Қара
теңізге дейін кеңістікте бір мезгілде шабуылға шықты.
Кеңес одағының құрамында 2,9 млн адамы бар 170 дивизия Германияға
қарсы тұрды. Қызыл Армияның жауынгер техникасының жартысының көбі, әсіресе
танк, мотоатқыштар мен ұшқыштар құрамалары қайта құрылып жатқан болатын,
оны 1941 жылдың соңы мен 1942 жылы аяқтау жоспарланған. Танкілер мен
ұшақтардың жаңа ғана теріле бастаған.

Қазақстанның тыл жұмыстары
Республика ауыл шаруашылығы жұмысын соғысқа бейімдеп, қайта құру
маусымдық жұмыстардың қызған кезінде басталды: оңтүстік аудандарда егін
орағы басталып кеткен еді. Әркім күш-жігерін тиімді жұмсап мол өнім алуға
тырысты, жұмыс күнін толық пайдалану еңбек ресурстары мен техниканы тиімді
пайдалануды қамтамасыз етті.
Осындай қат – қабат жасампаз еңбек майдан іргесінен эвакуацияланған
халықты, өнеркәсіп орындарының жабдықтарын және колхоз – совхоздар мен МТС
мал-мүлкін қабылдай және орналастырумен қабат жүргізілді. 1941-42 жылдары
барлығы 142 кәсіпорын көшіріліп әкелінді. Алматының бір өзінде 34 зауыттың,
фабрика мен цехтың жабдықтары орналастырылды. Олардың ішінде Луганск
паравоз жасау зауытының бір бөлігі, Харьков вагон жөндеу зауыты және
басқалар бар. Сондай – ақ 26 жеңіл және 14 тоқыма өнеркәсп орнының
жабдықтары келді. Украинадан әкелінген 3 фабрика негізінде Семей аяқ-киім
фабрикасы құрылды.
Кейбір көшіріліп әкелінген өндіріс объектілері біртектес зауыттармен,
цехтармен бірікті, жаңа салалар пайда болды, мұның өзі республика халық
шаруашылығына үлкен құрылымдық өзгерістер енгізді. Көшіріліп әкелінген
зауыттар 1941 жылы қараша – желтоқсанда дайын өнім бере бастады. Жұмыс
істеп тұрған кәсіпорындар ұдайы ұлғайтылып, жаңалары салынып жатты. Батыс
аудандарда ауылшаруашылығының материалдық ресурстары тез әкетілді.
Қазақстанға барлығы 76,5 мың ірі қара, 50,5 мың қой және 5902 жылқы
әкелінді.
Соғыс жағдайына сай жұмыс істей отырып, металлургтер 1941 жылы
шілдеде айлық тапсырмаларын асыра орындады, мұнайшылар отын шығару және
бұрғылау жөнінде қосымша бригадалар құрды. Майданға сапалы ұрыс техникасы,
оқ - дәрі мен азық – түлік қана емес, сонымен бірге киім - кешек жабдықта
қажет еді. 1941 жылдың екінші жартысында Қазақстанның тігіншілері
әскерлерге 116 мыңға жуық шинель, 329 мың гимнастерка, 322,5 мың жазғы
шалбар, 160,6 мың жылы сырт киім тікті, 170 мың жүн пима және т.б. өнім
шығарды.
Темір жол көлігінің ролі мен маңызы арта түсті. 1941-1942 жылдары бір
миллионға жуық адам, аса зор көлемдегі өнеркәсіп жабдықтары тасылды. Ол
майданға қажеттінің бәрін жеткізіп қана қоймай, қорғаныс зауыттарына керек
стратегиялық шикізатты да барған сайын көп көлемде жеткізіп отырды.
Пойыздардың жүрісі айрықша әскери графикке көшірілді. Темір жол салу
құрылысы соғыс кезінде де тоқтамады. Жамбыл облысы колхозшыларының күшімен
фосфор рудалары өндірілетін жерге дейін 134,3 км жол төселді.
Қазақстандықтардың майданға көмегі әсіресе 1942-1943 жылдары күшейе түсті.
Жүзден астам қорғаныс өнеркәсіп орындарының іске қосылуы Қазақстанның
әскери өнеркәсіп потенциялын көтерді. 1943 жылғы қаңтарда республика қара
металлургиясының тұңғышы Ақтөбе ферросплав зауытының құрылысы мерзімінен
бұрын аяқталды, химкомбинат целитра, бор және фосфор қышқылын, сода, әскери
өнеркәсіпке қажетті басқа да химиялық өнімдер өндіруді өрістетті.
1943 жылы Петропавл жылу электр станциясы іске қосылды. Кішкене және
Үлкен Алматы өзендерінде бірнеше шағын су электр станциялары шапшаңдата
салына бастады. Жеңіл және тамақ өнеркәсібі де өнім шығаруды еселеп арттыра
түскен. Жұмыс істеп тұрған қуаттарды ұлғайту мен қатар жаңадан көптеген
тоқыма және тамақ кәсіпорындары салынды.
Жаңа мұнай кәсіпшіліктері: Қошқар, Комсомольск, Тентексор, Жолдыбай
қуаттарын еселеп арттырды. Соғыс жылдары Ембіде 430 жаңа скважина іске
қосылды. Соғыстың соңғы үш жылында Қазақстан 247,2 мың тонна жоғары сапалы
мұнай берді. Өнеркәсіптің жоғары қарқынмен дамуының нәтижесінде соғыс
жылдарында республикада халық шаруашылығындағы өнеркәсіптің жалып өнімінің
үлес салмағы 1940 жылғы 60% 1945 жылы 66% дейін өсті. Ал, жұмысшылардың
саны 1,5 еседен астам көбейді.
Тыл еңбеккерлері жаралылар мен жауынгерлер отбасыларына қамқорлық
көрсетіп отырды. Госпитальдарды, жараланған жауынгерлерді қамқорлыққа алу
кезінде басталған бүкілхалықтық қозғалыс, мұндай бірауыздылық дүние жүзілік
соғыстар тарихында бұрын-соңды болмаған. 1941 жылы желтоқсанның өзінде – ақ
қазақстанда 32100 төсегі бар 72 эвакуациялық госпиталь жұмыс істеді.
Жараланған жауынгерлерді қоғамдық негізде аудандық әскери комиссариаттар
жанында құрылған әйелдер кеңестері күнделікті қамқорлығына алып отырды.

Мәдениет пен ғылым дамуы жағдайы
Ғылымның кейбір бағыттары шапшаң қарқынмен дами бастьады. 1942 жылы
ҚСРО – ға Қазақ филиалы жанынан аспирантура ұйымдастырылды, соғыс жылдары
онда 237 ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Мәскеу түбіндегі шайқаста Қазақстандықтардың ерлігі көрсету
Ұлы Отан соғысы жылдарындағы қазақстандықтардың ерен ерлігі
Екінші дүниежүзілік соғыс кезіндегі Шығыс Қазақстанның экономикалық даму үрдісінің тарихы
Соғыс жылдарындағы тылдағы еңбеккерлер
9 мамыр
Курск доғасы шайқасындағы Қазақстандықтардың ерлігі
1941-1945 жылдардағы Ұлы Отан соғысы кезеңіндегі Қазақстан тарихының тарихнамасы (1941-2010 жылдар)
Шамамен олардың 410 мыңы қазақстандықтар
Қазақстан Ұлы Отан соғысы жылдарында
Фашизммен соғысты жеңіспен аяқтаған Қазақстан жауынгерлері
Пәндер