Менингиттер

1 Менингококктық менингит
2 Екіншілік іріңді менингитгер
3 Ми іріңдіктері

Менингит — ми мен жұлын қабықтарының қабынуы. Менингит ауруларына бактериалдық және вирустық инфекция себеп болуы мүмкін. Сирек жағдайда олар өсімдіктер микроорганизмдерінен де пайда болады. Нағыз қабыну процесі болмайтын әр алуан уыттанулардан (сынаппен, көміртегі тотығымен кенеттен улану, уремия, т.б.) ми қабығының тітіркенуін менингизм дейді.
Менингиттер қабыну сипатына қарай іріңді, сероздық және геморрагиялық, ағымына қарай шұғыл, созылыңқы, созылмалы және қайталама (рецидивтік), олардың пайда болуына әсер ететін себептеріне байланысты негізгі (біріншілік) және екіншілік (қосымша) болып бөлінеді. Біріншіліктерге менингококктық іріңді менингит пен шұғыл сероздық вирустық менингитті жатқызуға болады, екіншіліктері әдетте жалпы инфекциялық аурулар (туберкулез, сифилис, токсоплазмоз, сепсис, т.б.) әсерінен пайда болады.
Менингитті анықтау, этиологиялық себептерді ескергенде, классикалық үштікке негізделген. Олар:
1) жалпы милық симптомдардан (бас ауыруы, құсу, тері мен сезім мүшелеріндегі гиперестезия, "көрпе" симптомы, омыртқа бойы мен Керер нүктелерінің ауырсынуы) құралған менингеалдық симптомдар жиынтығы және менингеалдық симптомдар (жүйде бұлшық еттерінің құрысуы, "тазы ит" кейпі, Керниг, жоғарғы, ортаңғы жөне төменгі Брудзинский симптомдары, балаларда Лессаж симптомы мен еңбектің кернеуі);
2) менингеалды ликворлық синдром (сұйық қысымының жоғарылауы, плеоцитоз, белоктың көбеюі, түсінің өзгеруі);
3) дене қызуының көтерілуі.
Жұлын сұйығының физикалық қасиеттері мен құрамы өзгереді. Сұйық қысымы менингит кезінде жоғарылайды. Іріңді менингитте оның түсі айқын өзгереді (бұлдыр, жасылды-сары, тұтқыр). Сероздық менингиттерде ми-жұлын сұйығы әдетте түссіз және мөлдір, сирек жағдайда сұйық сүт тәрізді болады.
Ми-жұлын сұйығының құрамы әр уақытта өзгереді. Іріңді менингиттерде клеткалардың саны өте жоғары деңгейде көбейеді (1мм3-де бірнеше мыңнан ондаған мыңға дейін), нейтрофильдік сипаттағы плеоцитоз болады. Сероздық менингиттерде лимфоциттері басым плеоцитоз 1 мм3 -де бірнеше ондаған клеткадан бірнеше жүзге дейін көбейеді. Геморрагиялық менингитке байланысты ми-жұлын сұйығы қанмен араласады. Менингиттер кезінде клеткалар саны белоктың көбеюінен жоғары болады (клеткалы-белоктық диссоциация синдромы). Менингиттің шұғыл кезеңінде психикалық функциялардың бұзылыстары (есеңгіреу, сомноленттік кома немесе психомоторлық қозу, сандырақ, галлюіданациялар) байқалады. Балаларда эпилепсиялық талмалар жиі кездеседі. Бұл патологиялық үрдісті ми қабықтарына тығыз жанасатын қыртыстың тітіркенуімен түсіндіруге болады.