Ресейдегі фармацияның дамуы

Жоспар
Кіріспе

1. Медицинаның пайда болуы
2. Русь жеріндегі медицинаның дамуы
3. I Петр кезіндегі медицинаның дамуы
4. Медициналық фармакопеяның пайда болуы
5. Дәріханашылар уставы мен таксасы

Көрнекті орыс тарихшысы Сергей Мизайлович Соловьев «Ежелгі кезеңнен бергі Ре-сей тарихы» кітабында былай деп жазды: «Біздің жыл санауға дейін біраз уақыт бұрын «тарихтың атасы» деп атаған атақы грек Қара теңіздің солтүстік жағалауын аралаған; өзі-нің көзқарасымен елге, онда тұратын тайпаларға қарап тұрып, өзінің өлмес кітабына жаз-ған, бұл тайпалар елдің табиғаты нені көрсетсе, сол өмір салтымен сүріп жатыр».
Грек тарихшысы Геродоттың еңбектерінен белгілі, сол ерте кезеңдерде Қара теңіз да-лаларында б.з.д. 6-5 жүзжылдықтарға келген скифтер өмір сүрді. Сол кездегі греция мен Римдегі құл иелену құрылысы өзінің шегіне жетті, ал Ежелгі Русь жерінде қоныстанған халықтар біртіндеп феодалдық қатынастар жолына түсті. Қара теңіз жағалауындағы ха-лықтарда б.д.д. I мыңжылдықта ірі тайпалық одақтар қалы птасты және Скиф мемлекеті пайда болды. Бұл мемлекеттің халқы жер игерумен, балық аулаумен, көршілес елдер ара-сындағы саудамен айналысты. Еңбекті бөлумен бірге скиф халықтарында әртүрлі кәсіп-тер, соның ішінде дәрігер кәсібі де пайда болды. Халық медицинасымен қатар кәсіби ме-дицинада дамыды. Скифтер өздерінің бақтары мен бақшаларында дәрілік өсімдіктерді өсірді. Олар көптеген дәрілік өсімдіктердің қасиеттерін білді. Геродот, Плиний және Тео-фраст тұншығуға қарсы және жараларды емдеуде қолданылатын скиф шөбі туралы жаз-ды, бұл ревень шөбі болатын. Әйелдердің босануын жеңілдету үшін әшекейлер бұйымда-рында яхонтты тақты. Хризолит тасы ұсақталған күйде асқазан ауруында қолданылды.
Феодализм кезеңінде ежелгі Русь жерінде медицинада екі бағын болды: шіркеулік-мо-настырьлік және светское. Алғашқы орыс дәрігерлері монахтардан шыққан емшілер бол-ды. Монастырьлар жанынан Европадағы сияқты ауруханалар ашылды. Ауруханада өзде-рінің дәрігерлері және дәрілік заттар қоры болуы талап етілгендіктен аурухана жанынан дәріханалар ашылды. Сауданың және шет ел мемлекеттерімен сыртқы қарым-қатынас-тың дамуы шетелдік дәрігерлердің пайда болуына әкелді. Олар князьдер мен боярларды емдеді. Монастырьлік медицина халық медицинасының бай тәжірибесін кеңінен қолдан-ды.

Пән: Жалпы тарих
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

Көрнекті орыс тарихшысы Сергей Мизайлович Соловьев Ежелгі кезеңнен бергі Ре-сей тарихы кітабында былай деп жазды: Біздің жыл санауға дейін біраз уақыт бұрын тарихтың атасы деп атаған атақы грек Қара теңіздің солтүстік жағалауын аралаған; өзі-нің көзқарасымен елге, онда тұратын тайпаларға қарап тұрып, өзінің өлмес кітабына жаз-ған, бұл тайпалар елдің табиғаты нені көрсетсе, сол өмір салтымен сүріп жатыр.
Грек тарихшысы Геродоттың еңбектерінен белгілі, сол ерте кезеңдерде Қара теңіз да-лаларында б.з.д. 6-5 жүзжылдықтарға келген скифтер өмір сүрді. Сол кездегі греция мен Римдегі құл иелену құрылысы өзінің шегіне жетті, ал Ежелгі Русь жерінде қоныстанған халықтар біртіндеп феодалдық қатынастар жолына түсті. Қара теңіз жағалауындағы ха-лықтарда б.д.д. I мыңжылдықта ірі тайпалық одақтар қалы птасты және Скиф мемлекеті пайда болды. Бұл мемлекеттің халқы жер игерумен, балық аулаумен, көршілес елдер ара-сындағы саудамен айналысты. Еңбекті бөлумен бірге скиф халықтарында әртүрлі кәсіп-тер, соның ішінде дәрігер кәсібі де пайда болды. Халық медицинасымен қатар кәсіби ме-дицинада дамыды. Скифтер өздерінің бақтары мен бақшаларында дәрілік өсімдіктерді өсірді. Олар көптеген дәрілік өсімдіктердің қасиеттерін білді. Геродот, Плиний және Тео-фраст тұншығуға қарсы және жараларды емдеуде қолданылатын скиф шөбі туралы жаз-ды, бұл ревень шөбі болатын. Әйелдердің босануын жеңілдету үшін әшекейлер бұйымда-рында яхонтты тақты. Хризолит тасы ұсақталған күйде асқазан ауруында қолданылды.
Феодализм кезеңінде ежелгі Русь жерінде медицинада екі бағын болды: шіркеулік-мо-настырьлік және светское. Алғашқы орыс дәрігерлері монахтардан шыққан емшілер бол-ды. Монастырьлар жанынан Европадағы сияқты ауруханалар ашылды. Ауруханада өзде-рінің дәрігерлері және дәрілік заттар қоры болуы талап етілгендіктен аурухана жанынан дәріханалар ашылды. Сауданың және шет ел мемлекеттерімен сыртқы қарым-қатынас-тың дамуы шетелдік дәрігерлердің пайда болуына әкелді. Олар князьдер мен боярларды емдеді. Монастырьлік медицина халық медицинасының бай тәжірибесін кеңінен қолдан-ды.
X-XIғасырдағы дәрігерлер шығыс славян медицинасындағы дәрілік заттарды кеңінен қолданды. Мысалы, Шестодневте аконитті, болиголовты, беленаны, металл сынаппен ысқылауды, мактан опиум алуды сипаттайды; минералды сулардың емдік қасиеті көрсе-тіледі. Дәрілік заттар ұнтақ, қайнатпа, жағылма түрлерінде дайындалды. Кей жағдайлар-да әртүрлі шөптерден ванна тағайындалды.
Жануар текті дәрілерден Русь жерінде бобр струясы, бие сүті(далалық славяндар) және кабарожья струясы(шығыс Русь) қолданылды. Минералды өнімдерден емдеу практикасына әртүрлі минералдар мен тастар енді. Мыстан жасалған ұнтақта ішке қолда-нылды, алтынның ұнтағы бас терісінің ауруларында қолданды. Уксус, селитра, поташ, скипидар, мыс ашудасы белгілі болды. Денсаулықты нығайту үшін минералды суларды берді. Қышқыл судың(нарзан) емдік қасиетін қазіргі кезге дейін қолданды.
Русь жерінде кеңінен тарағаны лечебниктер, травниктер және зелейниктер, оларда ха-лық медицинасы мен орыс кәсіби емшілерінің тәжірибесі көрсетіл-ген.
XV-XVIғасырда Русь өзінің қайта өрлеу кезеңін басынан кешірді. XVғасырда Мәскеу-де италия, неміс және басқа да батысевропалық архитекторлар, ағылшын және голланд дәрігерлері мен дәріханашылары келді. Иван Грозный кезінде Дәріханалық палата жұ-мыс жасады, Борис Годунов кейін оны Дәріханалық приказ деп қайта құрды. Дәріхана-лық приказдың арасында шетелдік мамандар көп болды. Олар тек патша маңындағылар-ды емдеді. Дәріханалық приказ штатында докторлар, дәріханашылар, емшілер, окулис-тер, алхимиктер, шөппен емдеушілер, аудармашылар және емшілер мен дәріханашылар-дың оқушылары болды. Доктор деп университеттік білімі және медицина докторының дипломы бар дәрігерлерді атады.
Дәріханашылар патшаға және оның отбасы мүшелеріне докторлардың рецепті бойын-ша дәрілер дайындады. Дәріханашылардың міндетіне сонымен бірге дәріханаға келетін медикаменттерді қабылдау, жылына екі немесе үш рет дәрілік заттар қорына ревизия (тексеру) жүргізу де кірді. Докторлармен бірге дәріханашылар медикаменттерге талап құрастырды, дәрілерді әкелу үшін шетелдерге барды. Дәріханалық приказ құрамында ал-химиктер де болды - олар спирттерді айырумен, өсімдіктерден эфир майларын алумен, тұндырмаларды, хош иісті суларды дайындаумен айналысты. Алхимиктердің жұмысына дәріханашылар жетекшілік жасады. Дәріханалық приказдың барлық қызметкерлері пат-шаның бұйрығымен жұмысқа алынды және босатылды. 1581жылы Иван Грозный патша-лық етіп тұрған кезде Москвада Джемс Френшам деген ағылшын алғашқы орыс дәріха-насының негізін қалады. Ол тек патшаның отбасына қызмет көрсетті және оған дәрілік заттар шетелден келіп түсті. Алғашқы орыс дәріханаларына ыдыс дайындау үшін алғаш-қы шыны сауыттар заводы ашылды. Ресейде фармацияның дамуына және химияның пайда болуына қолөнер өндірісі көп әсерін тигізді. Ерте кезден-ақ Ресейде металды өң-деумен байланысты қолөнері кеңінен дамыған еді. Химия өндірісінен селитра мен оқ-дә-рі жасау және тұз қайнату өндірісі жақсы дамыды, медицина мен дәрітану, химиялық бі-лімдер және химиялық өндірістің дамуы Европа елдерінен 300жылға арттақалса да тез дамыды. Медициналық, фармацевтикалық және химиялық білімдері Батыс Европа елде-рімен салыстырғанда біраз артта қалды. Ресей өздерінің арнайы мектептері мен универ-ситеттері болған жоқ. Ресейдегі химия мен фармацевтикалық білімнің даму кезеңінде алхимиялық кезең болған жоқ, бұл орыс ғалымдарының қызметінің әрі қарай дамуына оң әсерін тигізді.
Ресейде XVIII ғасындың басы I Петрдің қайта өзгерістерімен байланысты болды. Қу-атты тұрақты армия пайда болды, әскери және сауда теңіз флоты құрылды, жаңа ману-фактуралар пайда болып, ақша жүйесі реформаланды. 1703 жылы Ресейдің жаңа астана-сы Санкт-Петербургтің құрылысы басталды. Елдің экономикалық, мемлекеттік және мә-дени өмірін қамтыған Петрдің өзгерістері медициналық және фармацевтикалық ғылым мен практикаға да өз әсе-рін тигізді. Медицина саласындағы негізгі реформалардың бірі госпитальдардың және емшілер мен дәріханашыларды дайындайтын арнайы мектептер-дің ашылуы. Петр Англияда, Голландияда, Францияда болған кезінде дәріханалық істі жүргізумен танысады және Ресейде оны жүзеге асыру бойынша бірқатар іс-шараларды жүргізеді. 1715жылы Петербургте матростар мен солдаттарға арналған генералдық гос-питаль ашылды. Әскери дәріханалардың қызметін Әскери Устав регламенттеді. Дәрі-хана ісін кеңейту мақсатымен IПетр 1701жылы жарлық шығарды, онда жеке дәріхана ашқысы келетін кез келген орыс немесе шетелдік, үкіметтің рұқсатымен ақысыз орын және өзінің мекемесін мұраға қалдыру грамотасын алады, деп көрсеткен. Алғашқы қа-зыналық дәріхана Петербургте 1704жылы ашылды. Кейіннен бұл дәріхана Бас дәріхана деп аталды, Ресейдегі дәріхана желісі біртіндеп кеңейе берді, 1843жылы 1302дәріхана болса, 1910жылы дәріханалардың саны 4523-ке жетті. 1714жылы императордың жарлы-ғымен Дәріханалық бақтың негізі қаланды. Ол бірнеше ондаған жылдар бойы қазына-лық дәріханаларды дәрілік өсімдіктермен қамтамасыз етіп тұрды, ал 1735жылдан бастап онда өсімдіктердің коллекциясын құру бойынша жұмыстар жүргізіле бастады, ол меди-циналық мектептің оқушыларына ботаника мен фармакогнозияны оқып-үйрену үшін не-гізгі база болды. XVIIIғасырдың аяғына қарай әрбір дәріхананың өзінің дәріханалық ба-ғы болды. I Петр кезінде дәріханалық бақтардың негізі қалануымен бірге жабайы өсетін дәрілік өсімдіктерді зерттеу жақсы дамыды. Осы мақсатпен елдің әртүрлі региондарын-дағы дәрілік өсімдіктерді зерттеу үшін экспедициялар құрылды. Бас дәріханадан жібері-летін дәрілік заттар реестрі ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.