Мемлекеттік басқару және жоспарлау жүйесін жетілдіру

Жоспар
Кіріспе

1 Мемлекеттік басқарудың қолданыстағы жүйесі
2 Мемлекеттік басқару және жоспарлау жүйесін жетілдіру
3 Мемлекеттік басқару және жоспарлау жүйесін жетілдіру
4. Функционалдық мүмкіндіктер мен ықтимал тәуекелдер
5. Негізге алынып Стратегиялық жоспар әзірленген
нормативтік құқықтық актілердің тізбесі
6. Бюджеттік бағдарламалар

Мемлекеттік басқарудың қолданыстағы жүйесі мемлекеттік қызметтерге халықтың қол жетімділігін толығымен қамтамасыз етпейді, мемлекеттік органдардың халықпен жедел кері байланысы жоқ, көрсетілетін мемлекеттік қызметтердің тиімділігі мен сапасының төмендігі байқалуда.
Бұған өз кезегінде мемлекеттік қызметті көрсету кезінде заманауи ақпараттық технологияларды енгізудің төмен деңгейі әсер етіп отыр.
Бүгінгі күні нәтижелерге бағдарланған мемлекеттік жоспарлау және бюджеттеу жүйесін енгізу бойынша нормативтік құқықтық база әзірлену сатысында, республикалық бюджетті қалыптастыру жөніндегі ақпараттық жүйелер үш жылдық жоспарлауға көшуге бейімделмеген.
Бұдан басқа, осы бағыт шеңберінде мемлекеттік органдарға функционалдық талдау жүргізу, олардың қызметінің тиімділігін бағалау жүйесін енгізу және мемлекеттік қызметтерді жүйелендіру жоспарланып отыр.
Ағымдағы жылы басты мақсаты нәтижелер бойынша мемлекеттік басқарудың интеграцияланған жүйесін құру және тиімді жұмыс істеу болып табылатын жаңа редакциядағы Бюджет кодексі әзірленді, орта мерзімді қаржылық жоспарлау шеңберінде әлемде кеңінен қолданылатын «нәтижелерге бағдарланған бюджеттеу» моделі оның өзегі болып табылады. Бұл ретте, 2009 жылы мемлекеттік қаржылық бақылау жүйесін жетілдіру бөлігінде Бюджет кодексіне өзгерістер енгізіледі.

Пән: Мемлекеттік басқару
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 24 бет
Таңдаулыға:

Мемлекеттік басқару және жоспарлау жүйесін жетілдіру

Мемлекеттік басқарудың қолданыстағы жүйесі мемлекеттік қызметтерге
халықтың қол жетімділігін толығымен қамтамасыз етпейді, мемлекеттік
органдардың халықпен жедел кері байланысы жоқ, көрсетілетін мемлекеттік
қызметтердің тиімділігі мен сапасының төмендігі байқалуда.
Бұған өз кезегінде мемлекеттік қызметті көрсету кезінде заманауи
ақпараттық технологияларды енгізудің төмен деңгейі әсер етіп отыр.
Бүгінгі күні нәтижелерге бағдарланған мемлекеттік жоспарлау және
бюджеттеу жүйесін енгізу бойынша нормативтік құқықтық база әзірлену
сатысында, республикалық бюджетті қалыптастыру жөніндегі ақпараттық жүйелер
үш жылдық жоспарлауға көшуге бейімделмеген.
Бұдан басқа, осы бағыт шеңберінде мемлекеттік органдарға функционалдық
талдау жүргізу, олардың қызметінің тиімділігін бағалау жүйесін енгізу және
мемлекеттік қызметтерді жүйелендіру жоспарланып отыр.
Ағымдағы жылы басты мақсаты нәтижелер бойынша мемлекеттік басқарудың
интеграцияланған жүйесін құру және тиімді жұмыс істеу болып табылатын жаңа
редакциядағы Бюджет кодексі әзірленді, орта мерзімді қаржылық жоспарлау
шеңберінде әлемде кеңінен қолданылатын нәтижелерге бағдарланған бюджеттеу
моделі оның өзегі болып табылады. Бұл ретте, 2009 жылы мемлекеттік қаржылық
бақылау жүйесін жетілдіру бөлігінде Бюджет кодексіне өзгерістер енгізіледі.

Сондай-ақ, Мемлекеттік жоспарлау жүйесі туралы Қазақстан
Республикасы Президентінің Жарлығы да әзірленуде.
Бұдан басқа, елді аумақтық және экономикалық орнықты дамыту мақсатында
қазіргі әкімшілік-аумақтық құрылысты облыстан төмен деңгейде жетілдіру,
демографиялық қысымды және заңсыз көші-қонды күшейту үшін шекара маңындағы
аумақтарды бұрын таратылған ауылдық аудандарды қалпына келтіру (қажетіне
қарай), сондай-ақ бұрын құрамына ауылдық округтар және басқалар енгізілген
қалалардың шекараларын реттеу қажеттігі туындайды.
Қазақстанның 2030 жылға дейінгі даму стратегиясының келесі кезеңін
іске асыру мақсатында және Қазақстанның 2010 жылға дейінгі стратегиялық
даму жоспарын іске асырудың аяқталуына байланысты Қазақстан Республикасының
2020 жылға дейінгі әлеуметтік-экономикалық даму стратегиясының жобасы
әзірленетін болады.
Сондықтан Министрлік қызметінің екінші стратегиялық бағыты мемлекеттік
басқару және жоспарлау жүйесін жетілдіру болып белгіленді.
Осы бағыттың өзектілігі мемлекеттік органдардың қызметін Қазақстанның
алдында тұрған, оның ішінде мемлекеттік қызметтердің сапасын жақсартуға
бағытталған жаңа шарттар мен міндеттерге, мемлекеттік органдар өздерінің
функцияларын іске асыру кезінде мүдделер қайшылығын болдырмауға
бағдарлау, елдің 2020 жылға дейінгі дамуының ұзақ мерзімді бағыттарын
айқындау қажеттілігіне негізделген.

1. Мемлекеттік орган қызметінің стратегиялық бағыттары, мақсаттары,
міндеттері мен көрсеткіштері

Атауы Өлшем Есепті кезеңЖоспарлау кезеңі
бірлігі
2007 2008 2009 2010 2011
жыл жыл жыл жыл жыл
1 2 3 4 5 6 7
1-стратегиялық бағыт. Экономиканың бәсекеге қабілеттілігін арттыру және
жаңғырту
1-мақсат. Экономиканың сапалы және тұрақты өсуін қамтамасыз ету
Нысаналы индикаторлар
2009 – 2011 жылдары ЖІӨ-нің өсуі жылына 1-3 %
Негізгі капиталға инвестициялардың орташа жылдық өсу қарқыны 2009 жылы –
104,2 %, 2010 жылы – 104,3 %, 2011 жылы – 104,5 %
Лицензияланатын қызметтің түрлерін және ішкі түрлерін 2010 жылға қарай 30
%-ға қысқарту
Бірқатар беделді рейтингтік ұйымдар бойынша 2009 – 2011 жылдары елдің
қазіргі бәсекеге қабілеттігі позицияларын 2008 жылдың деңгейінде тұрақты
ұстап тұру:
а) Дүниежүзілік экономикалық форумның рейтингі бойынша:
ЖІӨ-ге қатысты мемлекеттік тапшылықтың үлесі 2009 жылы – 3,4 %, 2010 жылы –
3,5 %, 2011 жылы – 2,4 %;
ЖІӨ-ге қатысты мемлекеттік борыштың үлесі 2009 жылы – 9,3 %, 2010 жылы –
11,8 %, 2011 жылы – 12,8 %;
Салық салу дәрежесі мен әсері (экономиканың мұнай емес секторына салықтық
жүктемені 2009 жылы ЖІӨ-ге кемінде 2 %-ға, 2010 жылы – 0,5 %-ға, 2011 жылы
– 0,5 %-ға төмендету);
Жалпы салық ставкасы (корпорациялық табыс салығы бойынша ставканы 2009 жылы
30 %-дан 20 %-ға дейін, 2010 жылы 20 %-дан 17,5 %-ға дейін, 2011 жылы 17,5
%дан 15 %-ға дейін азайту, қосылған құн салығының ставкасын 2009 жылдан
бастап 12 % белгілеу);
б) Елдің егеменді кредиттік рейтингтерін инвестициялық сынып деңгейінде
сақтау
1-міндет. Макроэкономикалық талдау және болжамдау сапасын арттыру
Әлеуметтік-экономикалық даму НҚА жобасы 1 1
және бюджет өлшемдері болжамын
әзірлеу тәртібін айқындау
Елдің әлеуметтік-экономикалық ҚРҮ 1 1 1 1
даму және бюджет өлшемдері отырысының
болжамын әзірлеу хаттамасы
Елде және әлемде болып жатқан ҚРҮ-ге 6 12 12 12
экономикалық процестерге, есеп
соның ішінде on-line
режимінде, жедел мониторинг
жүйесін енгізу
Елде және әлемде болып жатқан ҚР ПӘ-ге 4 4 4 4
экономика дамуының ағымдағы есеп
үрдісіне тоқсан сайын талдау
жасау
Қолданыстағы макроэкономикалықМодель 1 2 1 1
болжамдау және талдау моделін
әзірлеу және жетілдіру
1 2 3 4 5 6 7
2-міндет. Экономиканы сауықтыруға және тұрақтандыруға бағытталған шаралардың
іске асырылуын қамтамасыз ету
Экономиканы және қаржы жүйесінҚРҮ-ге есеп 12 12 12
тұрақтандыру жөніндегі
Қазақстан Республикасы
Үкіметінің, Қазақстан
Республикасы Ұлттық Банкінің
және Қазақстан Республикасы
Қаржы нарығы мен қаржы
ұйымдарын реттеу және
қадағалау агенттігінің 2009 –
2010 жылдарға арналған
бірлескен іс-қимыл жоспарын
іске асыруды үйлестіру
Серпінді жобаларды, ҚРҮ-ге 4 4 4
мемлекеттік тұрғын үй ақпарат
бағдарламасын тиімді іске
асыруды, кәсіпкерлікті,
инфрақұрылымдық және басқа
жобаларды республикалық
бюджетте көзделген қаражат
шеңберінде Самұрық-Қазына
ҰӘҚ АҚ капиталдандыру және
кредит беру жолымен дамытуды
қамтамасыз ету
3-міндет. Салықтық-бюджет саясатын жетілдіру
Елдегі және әлемдегі Нақтылау 2 2 2 1 1
экономикалық ахуалға сәйкес саны
елдің бюджеттік өлшемдерін
жедел түзетуді қамтамасыз ету
Салық заңнамасын жетілдіру НҚА жобасы 6 1 1 1
Кеден заңнамасын жетілдіру НҚА жобасы 1
жөнінде ұсыныстар әзірлеу
4-міндет. Экономикадағы іскерлік белсенділікті қолдау
Инвестициялық қажеттілікті Инвестиция 1 1
анықтау және инвестициялық лық карта
картаны әзірлеу
Қазақстан Респбликасында 2009 НҚА жобасы 1
– 2013 жылдарға арналған
мемлекеттік-жекеменшік
әріптестікті дамыту
тұжырымдамасының жобасын
әзірлеу
30 корпоративтік көшбасшы НҚА жобасы 1
бағдарламасы шеңберінде іске
асырылатын жобаларды Серпінді
жобалар тізбесіне енгізу
кезеңдерін қысқарту бойынша
ұсыныстар әзірлеу, Серпінді
жобалардың базалық тізбесі
ұғымын айқындау
1 2 3 4 5 6 7
Біріктірілген, өзара Мастер-жоспа 7
байланысты және ілеспе р жобасы
өндірістер кешенін құру үшін
әлеуметтік кәсіпкерлік
корпарациялармен бірлесіп
мастер-жоспарлар әзірлеу
Лицензиялауды қоса алғанда, НҚА жобасы 1
рұқсат беру жүйесін жетілдіру
тұжырымдамасын әзірлеу
Коммуналдық секторды кешенді НҚА жобасы 1 1
жаңғырту тұжырымдамасын және
оны іске асыру жөніндегі
іс-шаралар жоспарын әзірлеу
Қазақстан Республикасының Заң жобасы 1
лицензиялау саласындағы
заңнамасын оңтайландыру
Мемлекеттік органдарда % 50 100
лицензиялау жөніндегі
стандарттар мен регламенттерді
енгізу
Қазақстан Республикасының Заң жобасы 1
кейбір заңнамалық актілеріне
тәуелсіз салалық реттеуіштер
қызметінің мәселелері бойынша
өзгерістер мен толықтырулар
енгізу туралы Қазақстан
Республикасы Заңының жобасын
әзірлеу
Мемлекеттік басқару жүйесін Жарлық 1 1 1
одан әрі жетілдіру жобасы
туралы (салалық
реттеуіштер мәселелері
бойынша) Қазақстан
Республикасының Президенті
Жарлығының жобасын әзірлеу
Бизнес ортаны жақсарту және ҚРҮ есеп 1 1 1
Қазақстанның Doing Business
рейтингіндегі ұстанымын
арттыру жөніндегі жұмыстарды
үйлестіру
5-міндет. Бәсекеге қабілеттілікті, оның ішінде Қазақстанның егеменді
кредиттік рейтингтерін арттыру жөніндегі қызметті мониторингтеу мен талдау
жүйесін жетілдіру
Қазақстанның бәсекеге ҚРҮ-ге 4 4 4
қабілеттілігі аспектілерін есеп
жақсарту жөніндегі қызметті
мониторингтеу және талдау
Қазақстанның егемен кредиттік ҚРҮ-ге 4 4 4 4 4
рейтингтері бойынша есеп
позицияларын
жақсарту
1 2 3 4 5 6 7
мақсатында жетекші халықаралық
рейтингтік агенттіктермен
өзара тиімді іс-қимылды
қамтамасыз ету
2-мақсат Экономиканың мемлекеттік секторының тиімділігін арттыру
Нысаналы индикаторлар
Бәсекелі ортаға берілуі тиіс мемлекет қатысатын ұйымдардың жалпы санына
бәсекелі ортаға берілген мемлекеттік ұйымдардың үлесі 2009 жылы 50 %, 2010
жылы – 70 %, 2011 жылы – 80 %
Мемлекет қатысатын акционерлік қоғамдардың, оның ішінде мемлекеттік
холдингтер қызметінің тиімділігін корпоративтік басқару қағидаларын енгізу
арқылы мемлекет қатысатын акционерлік қоғамдардың жалпы санының 2009 жылы –
65 %-нда, 2010 жылы – 70 %-нда, 2011 жылы – 72 %-нда арттыру
1-міндет. Барабар нормативтік құқықтық базаны қалыптастыру арқылы
мемлекеттік активтерді басқару жүйесін жетілдіру
Мемлекеттік активтерді басқаруНҚА жобасы 9 7 5 5
жүйесін жетілдіру
Мемлекеттік кәсіпорындар, НҚА жобасы 1
мемлекет қатысатын ұйымдар,
оның ішінде мемлекеттік
холдингтер қызметінің
тиімділігін бағалау
әдістемесін әзірлеу
Мемлекеттік кәсіпорындар, ҚРҮ-ге 1 1
мемлекет қатысатын ұйымдар, ақпарат
оның ішінде мемлекеттік
холдингтер қызметінің
тиімділігін бағалау
2-міндет. Экономиканың мемлекеттік секторының құрылымын жетілдіру және
мемлекеттің атынан тиімді меншік иесін және менеджерді қалыптастыру
Акциялар пакеті (қатысу үлесі)ҚРҮ-ге 1 1 1 1
мемлекетке тиесілі мемлекеттікұсыныс
кәсіпорындар мен ұйымдарды
құру, қайта ұйымдастыру,
тарату және бәсекелі ортаға
беру, сондай-ақ жекелеген
қызметтің тән емес түрлерінің
мәселелері бойынша ұсыныстарды
тұжырымдау
3-міндет. Халықаралық стандарттарға сәйкес экономиканың мемлекеттік
секторында корпоративтік басқару принциптерін енгізу
Мемлекет қатысатын акционерлікҚРҮ-ге есеп 1 1 1 1
қоғамдардың корпоративтік
басқару кодексі мен тәуелсіз
директорлар институтын енгізу
мониторингі
2-cтратегиялық бағыт. Мемлекеттік басқару және жоспарлау жүйесін жетілдіру
1-мақсат. Мемлекеттік, оның ішінде стратегиялық жоспарлау жүйесін
қалыптастыру
Нысаналы индикаторлар
1 2 3 4 5 6 7
Стратегиялық және бағдарламалық құжаттарды оңтайландыру 2010 жылы – 100 %
1-міндет. Мемлекеттік жоспарлаудың жаңа жүйесін кезең-кезеңмен іске асыруды
қамтамасыз ету
Мемлекеттік жоспарлау жүйесін Жарлық 1
жетілдіру жөнінде ұсыныстар жобасы
әзірлеу
Қазақстан Республикасының 2020Жарлық 1
жылға дейінгі Стратегиялық жобасы
даму жоспарының жобасын
әзірлеу
Стратегиялық және % 100
бағдарламалық құжаттарды
мемлекеттік жоспарлаудың жаңа
жүйесіне және Қазақстан
Республикасының 2020 жылға
дейінгі стратегиялық даму
жоспарына сәйкес келтіру
2-мақсат. Нәтижеге бағдарланған үшжылдық бюджеттік жоспарлауды енгізу
Нысаналы индикаторлар
Нәтижелерге бағдарланған мемлекеттік жоспарлау жүйесінің жұмыс істеуінің
құқықтық және әдіснамалық базасын қалыптастыру 2009 жылы – 80 %, 2010 жылы
– 90 %, 2011 жылы – 100 %
Нәтижеге бағдарланған мемлекеттік жоспарлау жүйесіне кезең-кезеңімен көшу
2009 жылы – 39 орталық мемлекеттік орган, 2010 жылы – 16 облыс,
республикалық маңызы бар қала, астана, оның ішінде – 39 облыстық маңызы бар
қала, 161– аудан
1-міндет. Нәтижеге бағдарланған жоспарлау жүйесіне көшу жөніндегі
нормативтік құқықтық базаны қалыптастыру
Бюджет заңнамасын жетілдіру Заң жобасы 1 1
Бюджет кодексін іске асыруда НҚА жобасы 4 21
заңға тәуелді нормативтік
құқықтық актілерді әзірлеу
Мемлекеттік органдардың НҚА жобасы 1
стратегиялық жоспарларын
қалыптастыру әдіснамасын
әзірлеу
Бірыңғай бюджет сыныптамасы НҚА жобасы 1 1
жүйесін нәтижеге бағдарланған
мемлекеттік жоспарлау мен
бюджеттеудің жаңа жүйесінің
енгізіліп отырған тәсілдері
мен оның жұмыс істеуінің жаңа
жүйесіне бейімдеу
Жалпы сипаттағы трансферттердіНҚА жобасы 1
есептеу әдістемесін жетілдіру
Республикалық және облыстық Заң жобасы 1
бюджеттер, республикалық
маңызы бар қала, астана
бюджеттері арасындағы 2011 –
2013 жылдарға
1 2 3 4 5 6 7
арналған жалпы сипаттағы
трансферттердің көлемі туралы
Заң жобасын әзірлеу
2-міндет. Нәтижеге бағдарланған бюджеттеу
Мемлекеттік органдар үшін Тренингтер, 30 110
тренингтер мен консультацияларконсультация
өткізуді ұйымдастыру лар
Министрліктің және Ақпарттық 1 1 1 1
республикалық бюджетті жүйе
әзірлеуге қатысатын
мемлекеттік органдардың
ақпараттық ресурстарын
үшжылдық бюджеттік жоспарлауға
көшуге бейімдеу
Үшжылдық кезеңге арналған Заң жобасы 1 1 1 1
республикалық бюджетті әзірлеу
3-мақсат. Мемлекеттік басқару жүйесінің тиімділігін арттыру
Нысаналы индикаторлар
Мемлекеттік қызметтердің тізіліміне енгізу:
2009 жылы – білім беру және денсаулық сақтау салаларында жеке тұлғаларға
көрсетілетін мемлекеттік қызметтер 100 %;
2010 жылы – әлеуметтік қорғау, еңбек және жұмыспен қамту, мәдениет,
жылжымайтын мүлікті есепке алу, жер қатынастары, тұрғын үймен қамтамасыз ету
салаларында жеке және заңды тұлғаларға көрсетілетін мемлекеттік қызметтер
100 %;
2011 жылы – қоршаған ортаны қорғау, салықтық әкімшілендіру, құқық қорғау
қызметтері, кедендік қызметтер ауыл шаруашылығы саласындағы қызметтер
салаларында жеке және заңды тұлғаларға көрсетілетін мемлекеттік қызметтер
100 %
1-міндет. Мемлекеттік қызметтерді тәртіпке келтіру
Мемлекеттік қызметтердің НҚА жобасы 1 1 1
тізбесін кеңейту
Ақпараттық-коммуникациялық НҚА жобасы 1
технологиялардың жай-күйін
анықтау ережесін әзірлеу және
одан әрі жоспарлауды ескере
отырып, ақпараттандыру
саласындағы жобаларды,
электрондық үкіметтті іске
асыруды және оның
инфрақұрылымымен ықпалдасуын
бағалау
2-міндет. Мемлекеттік басқару жүйесін жетілдіру
Өңірлердің жергілікті атқарушыӨңірлік 1
органдарының (әкімдіктердің) саясат
өздерінің әлеуметтік- мәселелері
экономиикалық дамуының жөніндегі
қарқындылығын қамтамасыз етугеведомство-
бағытталған қызметін аралық
рейтингтік бағалау жүйесін комиссияның
жетілдіру шешімі
1 2 3 4 5 6 7
Қазақстан Республикасының ҚРҮ-ге 1
әкімшілік-аумақтық құрылысыныңұсыныс
қазіргі жүйесінің тиімділігін
талдау және оны жетілдіру
жөніндегі ұсыныстарды
тұжырымдау
Мемлекеттік басқару құрылымын ҚРҮ-ге 1
жетілдіру жөніндегі ұсыныс
ұсыныстарды тұжырымдау
4-мақсат. Жұмылдыру дайындығы және жұмылдыру жүйесін жетілдіру (құпия)

4. Мемлекеттік органның стратегиялық бағыттары мен мақсаттарының
мемлекеттің стратегиялық мақсаттарына сәйкестігі

Мемлекеттік Мемлекеттік органның мемлекеттің Стратегиялық құжаттың,
органның стратегиялық мақсаттарын іске нормативтік құқықтық
стратегиялық асыруға бағытталған қызметі актінің атауы
бағыттары мен
мақсаттары
1 2 3
1-стратегиялық бағыт.
Экономиканың бәсекеге қабілеттілігін арттыру және жаңғырту
1-мақсат. Білімге негізделген бәсекеге Нұр Отан халықтық
Экономиканың сапалықабілетті экономиканы дамыту. демократиялық
және тұрақты өсуін Біз мыналарға қол жеткіземіз партиясының 2007 жылғы
қамтамасыз ету 2012 жылы ЖІӨ-нің көлемін 1,5 4 шілдедегі кезектен
есеге, жан басына шаққандағы тыс XI съезінде
көрсеткішті 13 мың АҚШ долларына қабылданған Нұр Отан
арттыруға; халықтық
Жер қойнауын пайдаланудан түсетіндемократиялық
табысты тиімді пайдалану. партиясының сайлау
Мұнай секторынан түсетін түсім алдындағы платформасы
қазақстандық экономиканың
бәсекеге қабілеттілігін
қамтамасыз ететін серпінді
экономикалық жобаларды дамытуға
және іске асыруға бағытталуы
тиіс.
Біз Ұлттық қордың қаражаттарын
пайдалану тиімділігін арттыруға
ұмтыламыз.
Бағалардың өсуін шектеу,
инфляциямен күрес.
Тауарлардың қымбаттауы мен
инфляция қазақстандықтардың
табыстарын жеп қоюын
болдырмауымыз керек. Біз қатаң
1 2 3
түрде инфляцияны ауыздықтауға
ықпал етеміз.
Макроэкономикалық саясаттың
басымдықтары туралы
Біріншіден. Біз жеке де,
мемлекеттік секторда да жүйелі
тәуекелдерді басқаруды дамытуымыз
керек. Үкімет, ҚҚА және Ұлттық
банк тәуекелдерді басқарудың
икемді және сенімді жүйесін
құруы тиіс.
Сондай-ақ, күтпеген ахуалдарға Қазақстан
жедел ден қою шараларының жүйесінРеспубликасының
әзірлеу міндеті де тұр. Президенті
Төртінші. Инфляцияға қарсы
күресті күшейту қажет. Н.Ә. Назарбаевтың 2008
Инфляцияның жаһандық экономикалықжылғы 6 ақпандағы
үдерістер тарапынан болатын Қазақстан халқының
қысымның күшейе түсуінен де әл-ауқатын арттыру -
ұлғайып отырғанын ескеріп, Үкіметмемлекеттік саясаттың
тарапынан ойластырылған және басты мақсаты атты
барабар іс-қимылдарҚазақстан халқына
... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.