Кәсіпкерлердің заттық құқығы

Жоспар
Кіріспе

1.Заттық құқық;

2.Заттық құқықтың белгілері;

3. Кәсіпкерлердің заттық құқықтарын қорғау тәсілдері.

Пән: Құқық, Криминалистика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Кәсіпкерлердің мүліктері заттармен қоса мүліктік құқықты қалыптастырады. Мүліктік құқықтар әртүрлі мазмұнға ие болып, әртүрлі негіздер бойынша туындауы мүмкін. Жоғарыда айтылған жағдайларға қатысты, барлық мүліктік құқықтар заттық және міндеттемелік болып бөлінеді.
Заттық құқық деп құқылы тұлғаның шаруашылық билік аумағында бар мүлікке тікелей әсер ету жолымен, өзінің мүдделерін қанағаттандыруды қамтамасыз ететін құқықты түсінеміз. Заттық құқық бір-бірінен артта қалған тарихи дәуірлерде кеңінен қолданылған санаттардың қатарына жатқызылады. Дегенмен, біздің уақытымыздан жоққа шығарылмайды. Заттық құқықтың өміршендігі көбіне, аталған заттың есебінен әртүрлі қажеттіліктрді қанағаттандыруды қамтамасыз ете отырып, тұлғаның затқа ( мүлікке) деген қатынасын бекітуімен түсіндіріледі. Алайда, аталған жағдай заттық құқық санатының жеткілікті түрде осал екендігін көрсетеді және цивилистикалық ғылымда бірнеше рет сынға алынған болатын. Құқықтық санат ретінде заттық құқыққа тән кемшіліктер, белгілі бір дәрежеде оның қасиетінің жалғасы болып табылатындығынайтуға болады. Көп жағдайда заттық құқық санатына бір-бірімен ортақ белгілері аз құқықтарды салыстырады. Соның нәтижесінде заттық құқық санатынында құнсыздануына әкеліп соғады, Дегенмен, қандайда бір ұғымнаң түсінігін тым кең анықтаса, жоғарыда айтылған жағдайда әкеп анық.
Заттық құқықты басқаларынан ажырататын белгілеріне келесілер жатқызылады:
1. Заттық құқық мүліктік құқық санатына жатқызылады;
2. Дара-анықталған затқа қатысты пайда болады;
3. Шексіз (абсолютті) құқық болып табылады. Заттық құқық иесінеосы құқықтарды жүзеге асыруға кедергі келтірмеуге қатысты барлығының және әрқайсысының міндеттері қарсы тұрады;
4. Заттық құқыққа қорғалудың шексіз сипаты тән, яғни заттық құқыққа қол сұғатын әр кімнен және барлығынан қорғалу;
5. Аталмыш құқық заңмен бекітіледі. Заңмен бекітілуі, бұл құқықтардың заңда заттық құқық деп аталуы керек дегенді білдірмейді. Олардың мүліктік құқықтар санатына жатқызылып және заңдық актілермен қарастырылуының өзіде жеткілікті. Олардың заттық құқық санатына жатқызылуы заттық құқық белгілеріне ие болу барысында жүргізіледі;
6. Заттық құқыққа соңынан еру құқығы тән. Заттық құқық заттың соңында жүреді. Мүлікке меншік құқығының басқа тұлғаға өтуі мүлікке басқа заттық құқықтардың тоқтатылуына негіз болып табылмайды;
7. Заттық құқық иесі иелену, пайдалану және билік ету құзыретіне ие болуы қажет. Дегенмен, заттық құқықтық құқықтың әртүрлерінде құқық иегері құзыреттіліктің әртүрлі жиынына ие болады. Әртүрлі көлемде болғанының өзінде, құзыреттіліктің толық ( иелену, пайдалану, билік ету) меншік құқығы, шаруашылық жүргізу және оралымды басқару құқық субьектілері ие болады. Жерді пайдалану құқығы, жер қойнауын пайдалану құқығы және мүлікті жалға алу субьектілері иелену және пайдалану құқықтарына, кепілге салу барысында сақтаушы мен кепіл ұстаушы иелену құқығына ие болады. Ипотека барысында кепіл ұстаушы мүлікке жартылай билік ету құқығына ие болады. Сервитут иесі пайдалану және жартылай иелену құқығына ие болады.
ҚР АК меншік құқығысен қатар заттық құқықтарға жерді пайдалану құқығын, шаруашылық жүргізу құқығын, оралымды басқару құқығын және заң актілерінде көзделген басқа да заттық құқықтарды жатқызады. Өзге де заттық құқықтарға жер қойнауын пайдалану құқығын, кепіл, сервитут жне басқаларын жатқызуға болады.
Меншік құқығы мазмұны бойынша ең кең заттық құқықты білдіреді. Аталмыш құқық кәсіпкерлік қызметтің көптеген субъектілері бизнесінің негіізін қалыптастырады.шаруашылық серіктестіктерге, акционерлік қоғамдарға, өндірістік коперативтерг, жеке кәсіпкерлерге мүлік меншік құқығмен тиесілі болады.
Меншік құқығы - дегеніміз де субъектінің заң құжаттары арқылы танылатын және қорғалатын өзіне тиесілі мүлікті өз қалауынша және өз мүддеміне оған қатысты заңға қайшы келмейтін кез келген әрекітті жасау арқылы иелену,пайдалану және биік ету құқығы, сонымен қатар ол құқықты жүзеге асыру барысында басқа тұлағалардың заңмен қорғалатын құқытармен заңды мүдделеріне нұқсан келтірмеуі қажет, әрі оның шаруашылық билік аумағына үшінші тұлғалардың араласуына жол берілмеушілік жағдайлары да қарастырылады.
Меншік құқығының мазмұнын үштіктен тұратын құзыреттермен, яғни иелену, пайдалану және билік ету құқытарымен ашылады. Мүлікке қатысты меншік иелерінің иелену, пайдалану және билік ету құзыреттері ҚР АК - нің 212-213 баптарында анықталған.
Иелену құқығы дегеніміз мүлікті іс жүзінде иеленуді заң жүзінде қамтамасыз ету. осылайша иелену құқығының заңды түрде анықтамасы құрастырылған. ҚР АК - де сондай-ақ ТМД елдерінің заңнамаларында иелену негізінен меншіік құқығының мазмұның элементі ретінде қарастырылады. Алайда, континенталдық, құқықтың бір қатар құқықтық жүйелерінде иелену арқашанда тікелей меншікпен байланыстырылған емес. Мысалы, Рим құқығының қайнар көздерінде меншік иесінің құзырында мүлікке тек пайдалану және билік ету құқықтары ғана аталған.
Азаматтық құқық бойынша сөздік те иелену түсінігі келесідей анықталады: Иелену - иеленушіге затқа тікелей әмер ету мүмкіндігін қалыптастыратын, яғни затты іс жүзінде иелену. Затты (мүлікті) иелену құқық субъектісіне (азамат немесе заңды тұлға) заңмен бекітілгенн меншік иесінің бірден бір құзыры. Заңды (титулды) иеленуші болып, заттың меншік иесі де, сонымен қатар, мүлікті жалдау шарты бойынша жалға алушы (арендатор), мүлікті тегін пайдалану шарты бойынша мүлік берілген тұлға, кепіл ұстаушы, сеніп тапсырған жүкті тасымалдаушы, мүлікті сақтаушы, комиссионер және басқалары болуы мүмкін.

Кәсіпкерлердің заттық құқықтарын қорғау тәсілдері

Заттық құқықа қорғаудың шексіз сипаты тән, яғни заттық құқыққа қол сұққан бәрінен және әрқайсысынан қорғау.
Меншік құқығы мен өзге де заттық ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.