Сабақ жоспары :: Сценарилер
Файл қосу
Бізге қонаққа ұзын құлақ, сотқар қоян келді
1 кіші тобының жобасы «Бізге қонаққа ұзын құлақ, сотқар қоян келді»
Іске асыру мерзімі: қысқа мерзімді (1 жетілік)
Жобаның түрі: ақпараттық-шығармашылық.
Жобаның үлгісі: ойын түрінде
Қатысушылардың құрамы: тәрбиешілер, балалар 2-3 жас, ата-аналар.
Мәселе: «Біз тезірек білгіміз келеді:
Ол қандай қоян,
Онымен қалай ойнаймыз?»
Ойынның дәлелі: «Бізге қонаққа ұзын құлақ, сотқар қоян келді»
Мақсаты: Орман жануары-қоянмен таныстыру; қоян туралы ұсыныс беру керек,
сыртқы түрмен және оның тән ерекшеліктермен таныстыру керек; тақырып
бойынша сөздік қорын байыту және жандандыру керек; жануарларға деген
қамқор қатынасын тәрбиелеу керек.
Міндеттері:
1. Балаларға қоянның өмірі туралы білім беру;
2. Баланың дала жануарына деген қызығушылығын қалыптастыру;
3. Оларға мейірбан, қамқор қатынасты тәрбиелеу;
Жоспардан күтілетін нәтиже:
1. Балаларда жануарларға деген қызығушылық қалыптасады.
2. Оларға қамқорлық, елгезектік, ықыластық қатынас тәрбиеленіп жатыр.
Жоспар кезеңдері:
1 кезең
Мақсатқа арқа сүйеу (Мәселелерді айқындау, мақсаты, міндеті анықтау)
2 кезең
Жоспарды әзірлеу. Жоба мақсатының шешімдерін іздестіру
3 кезең
Жоспардың орындалуы (Мәселе шешім бойынша практикалық қызметі, бірлескен
қызметтерді жоспарлау)
4 кезең
Қорытындылау (балалардың жұмыстарының көрмесі және ұймдастырылған оқу іс-
әрекетіні иллюстрациялар)
Жоспарды іске асыру
Тәрбиешілер мен балалардың біріккен қызметі.
1. Әңгіме «Бізге қонаққа ұзын құлақ, сотқар қоян келді»
«Сүйкімді қоян»
Мақсаты: Балаларды қоянмен таныстыру.Орманындағы олардың өмірі туралы
бірінші ойларын қалыптастыру керек. Балаларды тәрбиешінің қоған сұрағына
жауап беруге үйрету. Сын есімдерді және етістіктерді дұрыс іріктеуге
үйрету.Сөздік қорын жандандыру. Балаларда жауарларға деген махаббаты мен
мейірбандық қатынасын дамыту.
2. Тікелей білім беретін қызмет ( көркем шығармашылық( мүсіндеу) пен оқу
облыстарын кіріктіру)
Тақпақ: «Қояндар», «Қоянға арналған сәбіз»
Мақсаты: «Қояндар» тақбағының мазмұнымен таныстыру, жадын жетілдіру;
ермексазды алақаның арасына салып домалату білімін бекіту, бұрын алған
дағдыларын бекіту; қызыл түсті айыру, дайын болған затқа сүйсіну.
3. Тікелей білім беретін қызмет ( Коммуникация мен көркем шығармашылық
обылыстарын кіріктіру) «Орман тоғай шеттінде»
Мақсаты: Қыстағы ырымдарды анықтап алу керек. Балалардың тілін
дамыту.Қағазға дайын пішіндерді ұқыпты жапсыру.Балаларда көңілді көңіл-күй
қалыптастыру.
4. Сенсорды дамытуға арналған тікелей білім беретін қызмет «Қоянға
көмектесейік»
Мақсаты: Балаларға шама мен пішін бойынша заттарды кезектестіруге үйрету
керек, түс әсерлерді жинақтау, заттармен қарапайым іс-әрекеттерін бекіту
керек, ұйымдастырылған оқу іс-ірекетінде қызу қатынасты қалыптастыру,
мейірбан сезімдерді тәрбиелеу.
5. Тікелей білім беретін қызмет «Қоянды жасыр. Үлкен және кіші қояндар»
Мақсаты: Балаларға құрастыруға түрткі болу керек, әр түрлі пішіндерден
қабырғаларды тұрғызуға үйрету, бір кубиктің үстіне біреуін қою, көлемі
бойынша заттарды айыра білуге үйрету; балаларды бір орында және алға жылжып
қос аяқпен секіруге үйрету.
6. Офтальмологиялық үзіліс «Қоян»
Мақсаты: Көздің шаршауын алу.
7. Өзіндікмассаж « Ертеде қоян өмір сүріпті»
8. Таңғы жаттығу. Ойын-жаттығу «Қоянның жаттығуы»
Мақсаты: Балаларға мәтінді тыңдауға үйрету керек және мәтінге сәйкес
қозғалыстарды орындау керек; мәтіннің соңғы сөздерін естіп, алақанды ұруға,
қашуға, оларды секіруге үйрету.Балаларға көңіл-күй сыйлау.
9. Күндізгі ұйқыдан кейінгі жаттығу «Орман жаттығуы»
10. Оқу. Қоян туралы шығармалармен танысу.
Мақсаты: Махаббатқа тәрбиелеу және бала әдебиетін оқу арқылы аңдарға
(қоянға) мейірбан елгезектік қатынас қалыптастыру керек. Иллюстрация
және қоян туралы кітаптар табу бойынша білуін жетілдіру керек.
Орыс халық ертегісі «Түлкі, қоян және әтеш»
Орыс халық ертегісі «Қоянның үйшігі»
Ертегі «Қайырымды қоян»
Ертегі «Түлкі мен қоян»
Тақпатар қоян туралы.
Жұмбақтар
11. Саусақ ойындары: « Қоян», «Қояндар», «Аңшы мен қоян»
Мақсаты: Қолдың саусақ моторикасын дамыту.
12. Дене шынықтыру сәттері: «Қоян» (2 ойын) «Аңшы мен қоян»
13. Қимылды ойын: «Қасқыр мен қоян», «Шуақты қоян», «Қоянға арналған
сәбіз», «Аю және мейірбан қояндар».
Мақсаты: Имитациялық қозғалыстарды орындап, жануарлардың қозғалысына
елiктеу.
14. Дидактикалық ойындар: «Қоянға көмектес», «Қоянды тамақтандыр», «Біз-
көмекшіміз», «Дәл осындай суретті тап», «Жұп суреттер»
Мақсаты: Ойындар ережелері бекіту керек және ойын ереже бойынша әсерлерді
орындауды үйрету.
15. Ата-аналармен жүргізілген жұмыс. «Қояндар»
Мақсаты: Ата-аналарға балалрымен бірігіп қоянның маскасын жасу. Отбасы мен
бала. Тәрбиеші арасындағы қарым-қатынастың тәрбиелеу. Бірлікке ұмтылу.
Балаларлардың дербес қызметі
1. Ойын жағдайы «Қонақтарды күту»
Мақсаты: Ойын отбасымен қарым-қатынасты үйрету.
2. Мозаика «Қоянға арналған сурет»
Тәрбиеші балаларды мозаикамен ойнауға шақырады. Одан кейін балаларға қоянға
сйылыққа сурет жинап беруді ұсынады.
3. Қояның суреті салынған сурет пен иллюстрациялар қарау.
4. Сюжеттік ролдік ойын «Қояндар балаларда қонақта»
Балалар үстел жасайды. Дастарханды жаяды. Ойыншық ыдыстарды қояды.
5.Ойын «Сыйлықты сыйла»
6. Сурет салу «Қояндарға арналған шөп»
Мақсаты: Балаларларды ойын кейiпкерлерімен жақсы қарым-қатынаста
тәрбиелеуді жалғастыру, оларға көмектесуге деген көңілдері; бейнелеу
материалдарымен дұрыс жұмыс iстеу икемдiлiктерін бекiту, шөптің суретін
салу, қысқа сызықтармен, қағаздың барлық бетiнде еркiн орналастыру.
Әңгіме «Бізге қонаққа ұзын құлақ, сотқар қоян келді»
Тақырыбы: «Сүйкімді қоян»
Білім саласы: Таным
Ұйымдастырылған оқу іс-әрекеті: Айналамен таныстыру және экология
Аталған сабақтың білімділік мақсаты: Балалардың жабайы аңдар туралы
білімдерін толықтыру. Табиғат туралы көзқарастарын қалыптастыру, қоршаған
ортаға қызушылық туғызу.
Балалардың аңдар туралы білімдерін пысықтау (түр-түсі, қоршаған ортаға
бейімділігі) т.б.
Сабақтың тәрбиелік мақсаты: Балаларды табиғатты сүюге, қорғауға, жабайы
жануарларға қамқорлық жасауға тәрбиелеу.
(Мысалы: табиғат бұрышындағы көжек, кірпіні күту, тамақтандыру).
Сабақтың дамытушылық мақсаты: Қоршаған орта туралы көзқарастарын дамыту, ой-
өрісін кеңейту.
Жабайы жануарлар туралы өлең, жұмбақ, жаңылтпаш, ертегілер оқу арқылы
баланың сөздік қорын дамытуға көңіл бөлінеді.
Сабақта жабайы жануарлардың суреттері, «Жабайы жануарлар әлемі» альбомы,
мультфильмдер, орман суреттері, дидактикалық ойынға арналған түрлі-түсті
суреттер, бет перделер, саусақты қуыршақтар көрнекілік ретінде қолданылады.
Баяндау, көрнекілік, сұрақ-жауап, жұмбақ, ребустар шешу, сөздік ойындар
сияқты әдіс-тәсілдер пайдаланады.
«Көжектер мен түлкі» деген қимыл-сынды ойын ойналады.
Ойынның шарты: Бір бала түлкі болып сайланады, қалған балалар көжек бет
перделерін киіп, дөңгелене отырады.
Ойынды жүргізуші: ( қоян пердесін киеді)
Көжектерім, тұршы
Беттеріңді жушы.
Ну орманға барайық,
Тамақтанып алайық.
Қоян: Жалмаңдаған қу түлкі
Келіп қапты орманнан.
Көжектерің, қайда?- деп
Қуып келді соңымнан
Көжектер ән ырғағымен секіріп, қаша жөнеледі, түлкі қуады.
Тәрбиеші: Балалар, біздер бүгін орманда мекендейтін жабайы жануарлармен
танысамыз - деп сабақтың мақсатын түсіндірген соң: балалар, сендер өздерің
білетін жабайы жануарларды атаңдар, сонан соң жұмбақ шешейік - дейді.
Қыста ақ,
Жазда сұр.
Бұл қай аң?
Балалардың жауабы: Қоян.
- Өте дұрыс. Қоян маусымға байланысты өз түсін өзгертіп отырады. ( тәрбиеші
үшін мәтін).
Қоян шөл-шөлейтте, орманды далада мекендейді. Өсімдіктермен қоректенеді.
Қоянның құлағы ұзын, құйрығы үлпілдеген қысқа. Артқы аяқтары алдыңғы
аяқтарына қарағанда ұзын. Сондықтанда биіктеу жерлерге тез көтеріледі, ал
биіктен түсерде қоян қиналады, кейде домалап та кетеді.
Кей ертегілерде қоянды «қыли» деп атайды. Неліктен?
Қоянның көзі басының ортасында емес, екі жағында орналасқан. Ол артынан, не
жанынан кездесіп қалған аңды тез байқап қалады. Тісі өткір.
Қояндар өзіне үйшік дайындамайды, қысқа азық жинамайды. Бұта түбінде, орман
жиегінде тіршілік етеді. Түнге қарай азық іздеуге шығады.
Көктем, жаз айларында жасыл шөп, өсімдік тамырларымен қоректенеді. Ал қыста
қалың қар астында тығылады.
Жаздағы сұр қоян күзде өз терісін ақ түске өзгертеді. Кейде ақ қоянды
аңшыларға байқамай қалады. Қыс мезгілінде орманда азық өте аз болғандықтан
қояндар кейде бақша дақылдары егілген жерлердегі қырыққабат, сәбіз
қалдықтарын жейді. Қыркүйек айында адамдар егісте күздік егістерді ( бидай,
қара бидай) себеді. Күз мезгілінің аяғында күздік егіс көктеп, қар астында
басылып қалады. Кейде қояндар осындай егіске тап болса, қар астынан шұңқыр
қазып күздік егіспен қоректенеді. Қыс мезгілінде қояндар жас теректердің
қабығын кеміріп жейді. Орманды мекендейтін кейбір жыртқыш аңдар мен құстар:
қасқыр, түлкі, сусар, бүркіт, қаршыға, жапалақ т.б. қоянды аңдиды. Бұл
сәттерде қоян өзінің жүйріктігіне байланысты кейде құтылып кетеді.
Тәрбиеші балаларға қоян туралы осылай баяндап берген соң, оны қалай
түсінгендерін мына сұрақтар арқылы пысықтайды.
1. Қоянның түр-түсі қандай?
2. Қоян немен қоректенеді?
3. Қандай аң түрлері қоянға шабуыл жасауы мүмкін?
4. Қоян қысқа азық жинай ма?
5. Қандай жерлерде тіршілік етеді?
6. Қоян өзіне үйшік жасай ма?
Бұдан кейін «Қояндар» деген тақпақ арқылы сергіту сәті жасалады.
Ерінбе, қояным,
Ертеңмен оянғың.
Секеңде сен енді,
Шынықтыр денеңді.
Балалар, мына жұмбақты шешеді.
Дыбыстан қашып,
Қаққан безек.
Қорқақ, жасық,
Бұл не..... ?
(көжек)
Әрине, бұл қоянның көжегі. Ол да қоян секілді сыбдыр ести қалса, қаша
жөнеледі. Көктемде қоянның көжектері пайда болады. Олар бірден жүріп
кетеді. Қоянның көжегі көзі ашық, ширақ болып туады, кішкентай, терісі
мамық секілді.Қоян көжегін сүтімен асырайды. Бірнеше күн өткен соң көжектер
жасыл шөпті жеп үйренеді.
«Ақ қоян» деген қимылды ойын ойналады. Мұнда сөйлемді жалғастыру қажет.
Қоян қыста ақ, жазда ......
Қоянның құйрығы қысқа, құлағы.....
Қоянның артқы аяғы ұзын, алдыңғы аяғы........
Қоянның құлағы неге ұзын?- ертегісін мәнерлеп оқып береді.
Ерте, ерте, ертеде Қоян орман патшалығында тұратын достарын туған күніне
шақырады. Үйін ағаш жапырақтары және әдемі гүлдермен безендіреді.
Қоян туған күніне арнап әдемі көйлегін киді. Ол туған күніне Кірпіні,
Түлкіні, Қасқырды, Аюды шақырады.
- Туған күнің, құтты болсын, ақ қоян! – деп, Кірпі бірінші келді. Ол қоянға
шырша жаңғақтарын әкелді.
- Үйің қандай жылы, көйлегің қандай әдемі, - деп Түлкі келді. Ол қоянға
шырша жаңғақтарын әкелді.
- Үйің қандай жылы, көйлегің қандай әдемі, - деп Түлкі келді.
- Бауырым қоян, туған күнің құтты болсын!- деп, Қасқыр бір шоқ қалампыр
гүлін ұсынды.
- Аю неге кешікті?- деп төртеуі бір-біріне қарады.
Біраздан соң есік сыртынан тықыр естілді. Аю кешіккеніне кешірім сұрап,
Қоянға арнап бал әкелді.
- Туған күнің құтты болсын! – деп Қоянның құлағынан тартты. Қоянның құлағы
лезде қамыстай қалқиып, ұзарып кетті. Содан бері Қоянның құлағы ұзын екен.
Мына сұрақтар қойылып, ертегіні балалар қалай түсінгені тексеріледі.
1. Қоян достарын неге шақырды?
2. Қоян үйін қалай безендірді?
3. Ол туған күніне қандай аңдарды шақырды?
4. Кірпі қоянға не сыйлады?
5. Түлкі ше?
6. Қасқыр не әкелді?
7. Аю қандай сыйлық әкелді?
8. Қоянның құлағы не себептен ұзын?
Бұдан кейін «Жануарлар нені ұнатады?» деген дидактикалық ойын ойналады.
Қызықты арифметика.
Қоян көжегі мен бақшаға барып, қырыққабат, сәбіз жинады?
1. Қоян неше қырыққабат жинады? Сана.
2. Көжек неше сәбіз жинады? Сана.
Қосымша сұрақтар.
Қоян отырып сабақты пысықтау, белсене араласқан балаларды мадақтау,
ынталандыру сыйлығын беру.
Тікелей білім беретін қызмет ( көркем шығармашылық( мүсіндеу) пен оқу
облыстарын кіріктіру)
Тақпақ: «Қояндар», «Қоянға арналған сәбіз»
Мақсаты: «Қояндар» тақбағының мазмұнымен таныстыру, жадын жетілдіру;
ермексазды алақаның арасына салып домалату білімін бекіту, бұрын алған
дағдыларын бекіту; қызыл түсті айыру, дайын болған затқа сүйсіну.
Керекті заттар: Фланелеграф, фланелеграфқа арналған суреттер» қоян, сәбіз)
сәбіз немесе оның муляжі, ермексаз, тақтайша, қағза майлық.
Барысы:
Тәрбиеші: Қараңдаршы, орындықтың артына кім тығылып қалған?
Балалар: Орындықтың артынан қоянды алып шығады.
Тәрбиеші: Бишара қоян! Шамасы ол қасқырдан қашып, бізге келіп тығылған ғой.
Тақпақ оқиды.
Тәрбиеші балаларға иллюстрация немесе сюжеттік сурет көрсетеді. Сұрақ
қояды:
Тәрбиеші: Суретте не салынған?
Балалар: Суретте қоян салынған.
Тәрбиеші: Суретте қандай жыл мезгілі көрсетілген?
Балалар: Қыс.
Тәрбиеші: Қояның түсі қандай?
Балалар: Ақ түс.
Тәрбиеші: Құлағы қандай?
Балалар: Құлағы ұзын.
Тәрбиеші: Қоянның құйрығы, көзі, мұрны қайда?
Балалар: көрсетеді.
Тәрбиеші: Неліктен қоян мұрны мен құйрығын тоңдырып алды№
Балалар: Қыста далада күн суық.
Тәрбиеші: Қоян қайда жылынуға барды?
Балалар: Балаларға жылынуға келді.
Тәрбиеші: Қоян нені жегенді ұнатады?
Балалар: Олар сәбізді ұнатады.
Тәрбиеші: Сендер қоянды аяйсыңдар ма?
Балалар: Ия аяймыз
Тәрбиеші қоянды аяуды, сипалауды, тоңып қалмау үшін көрпемен жабуды
ұсынады.
Сергіту сәті: «Ұзын құлақ сұр қоян»
Тәрбиеші: Қоянды немен қуантуға болады?
Балалар: Оны қоректендіру керек.
Тәрбиеші: Әрине, өте дәмді және пайдалы сәбізбен. Қысты күні орманда сәбіз
болмайды ғой, бақшаданда таба алмаймыз. Бүгін біз ермексаздан сәбізді
мүсіндейміз ғой. Ол үшін бізге қандай түс керек болады?
(сәбізді көрсетіп, түсін атату)
Балалар: Бізге қызыл түсті ермексазы керек.
Тәрбиеші: Сәбіз қызыл түсті болғандықтан бізге қызыл түсті ермексаз керек.
Кім тауып береді? (балалар қызыл түсті ермексазды тауып береді)
Тәрбиеші: Сәбіз неге ұқсайды? Біз оны қалай мүсіндейміз?
Балалар: Сәбіз жуан таяқшаға ұқсайды, біржақ шеті созылған.
Тәрбиеші: Еске түсіріңдерші, таяқшаны қалай мүсіндеймі? (Балалар алқанға
салып көрсетеді)
Тәрбиеші: Қараңдаршы қандай сәбіз пайда болды. Бірақта қоянға бір сәбіз аз
болады. Сендерде жасап беріңдер.
Балалар мүсіндеп қоянға береді. Қоян оларға ризашылығын білдіреді. Оған
оларда қонақта болғаны ұнағанын, әліде қалғысы келетінін айтады.
Тікелей білім беретін қызмет ( Коммуникация мен көркем шығармашылық
обылыстарын кіріктіру) «Орман тоғай шеттінде»
Мақсаты: Қыстағы ырымдарды анықтап алу керек. Балалардың тілін
дамыту.Қағазға дайын пішіндерді ұқыпты жапсыру.Балаларда көңілді көңіл-күй
қалыптастыру.
Керекті заттар: Ойыншықтар: қоян және сауысқан; Қағаздан жасалған себет,
қоянға арналған көкөністер салынған сурет.
Барысы:
Тәрбиеші: Балалар, бізде қазір жазба, әлде қыс па?
Балалар: Қыс. Қазір бізде қыс.
Тәрбиеші: Дұрыс, бізде қазір қыс. Ауа райы суық, тағы қандай?
Балалар: Қатты жел соғады. Қар жауады.
(Сауысқан ұшып келеді.)
Сауысқан. Кар-кар-кар!
Мен сауысқанмын.
Мен орманнан келдім.
Кішкене балаларды іздедім.
Сендерге қоянан хат әкелдім.
Тәрбиеші: Сауысқан не болды. Неге сен көңілсізсің? Мен қазір бұл хатты оқып
берейін.
Балалар, қоян жалғыз өзі орманда қалып қойыпты, жылап жатқан көрінеді. Оған
бірдеңе болғанға ұқсайды. Жан-жағы толған қар. Оған көектесу керек. Қанекей
бәріміз орманға барайық. Ұмытпаңдар жол өте жіңішке, сондықтан ақырын
біріміздің артынан біріміз жүруіміз керек.
(Балалар кедір бұдырлы жолмен жүреді және обручтан обручка секіреді)
Тәрбиеші: Міне біз орманғада келіп қалдық.
(Шыршаның астында жылап отырған қоянның дауысын естиді)
Саған не болды, қоян?
Қоян: Ой-ой-ой! Менің қысқа жинаған азығым бітіп қалды, жейтін ештеңе
қалған жоқ. Аш болсам қасқыр мен түлкіден қашып құтыла алмаймын-әлім жоқ.
Мені олар жеп қояды ғой.
Тәрбиеші: Сен жылама,қоян, біз саған көмектесеміз. Сенімен бірінші ойын
ойнайық, саған көңілді болсын.
Хороводты ойын «Қоян»
Балалар қолдарынан ұстап шеңберге тұрады. Ортада көңілсіз қоян. Балалар
өлең айтады:
Қоян, қоян не болды?
Сен неге көңілсіз отырсың.
Сен тезірек тұрда, секір!
Мына сәбізді алағой!
Мына сәбізді алағой!
Алда енді билей ғой!
Бір бала қағаздан жасалған сәбізді береді. Қоян оны алады да, қуанып билей
жөнеледі. Балалар алақан соғады. Одан кейін басқасы қоян болады. Ойын 2-4
рет қайталанады.
Қоян: Өте әдемі, қызықты ойын екен. Бірақ өте тамақ ішкім келіп тұр.
Тәрбиеші: Балалар, менде себет бар. Қанекей, қоянға арнап осы себетті әр
түрлі көкөністермен толтырайықшы.
(Балалар, себетті әр түрлі суреттер жапсырып қоянға сыйлайды. Қоян рахметін
айтып орманға кетеді)
Сенсорды дамытуға арналған тікелей білім беретін қызмет «Қоянға
көмектесейік»
Мақсаты: Балаларға шама мен пішін бойынша заттарды кезектестіруге үйрету
керек, түс әсерлерді жинақтау, заттармен қарапайым іс-әрекеттерін бекіту
керек, ұйымдастырылған оқу іс-ірекетінде қызу қатынасты қалыптастыру,
мейірбан сезімдерді тәрбиелеу.
Керекті заттар: Екі шелек,(үлкен-қызыл, кішкентай-жасыл), шарлар, кубик,
дөңгелек, шаршы(үлкен және кіші қызыл және жасыл түсті), сиқырлы дорба,
Қоян.
Барысы:
Тәрбиеші: Балалар, қараңдаршы, бізге кім қонаққа келді?
Балалар: Қоян. Бұл, Қоян. (балалар амандасады)
Тәрбиеші: Ол өзімен бірге шелектер ала келіпті. Бір шелек-кішкентай,
екіншісі-үлкен. Мынау шелек қандай: үлкен бе әлде кішкентай ма?
Балалар: кішкентай.
Тәрбиеші: Шелек қандай түсті?
Балалар: жасыл.
Тәрбиеші: Дұрыс, жасыл.Ал, мына шелек қандай?
Балалар: Бұл шелек үлкен.
Тәрбиеші: Үлкен шелек қандай түсті?Дұрыс, үлкен шелек қызыл түсті. Бірақта
неліктен шелектер бос. Қазір біз Қояннан сұрайық. (тәрбиеші қоянан сұрайды)
Тәрбиеші: Балалар, біз қоянға көмектесуіміз керек екен, мына сиқырлы
дорбада жатқан заттармен шелекті толтыруымыз керек екенбіз.Қанекей, оның
ішін қарайықшы. (тәрбиеші ішін қарайды)
Тәрбиеші: Ой, балалар, мында қаншама қызықтар бар. Қазір мен алып шығамын.(
кішкентай жасыл шар алып шығады) Бұл не?
Балалар: Шар.
Тәрбиеші: Дұрыс шар. Ол қандай үлкен немесе кішкентай?
Балалар: кішкентай.
Тәрбиеші: Кішкентай шар қандай түсті?
Балалар: жасыл.
Тәрбиеші: Сендер қалай ойлайсыңдар, қандай шелекке оны саламыз?
Балалар: кішкентай жасыл шелекке.
(ұқсас сұрақтар және басқада заттармен әреккетер жүргізіледі. Балаларға
сиқырлы дорбадан өздеріне заттарды алуға ұсыныс жасау. Дорба бос болған
кезде-шелектер дұрыс толғанын қарау. Қоян балаларға рахметін айтып, ары
қарай ойнауын ұсынады. Ойын өз еріктерімен таңдалады.)
5. Тікелей білім беретін қызмет «Қоянды жасыр. Үлкен және кіші қояндар»
Мақсаты: Балаларға құрастыруға түрткі болу керек, әр түрлі пішіндерден
қабырғаларды тұрғызуға үйрету, бір кубиктің үстіне біреуін қою, көлемі
бойынша заттарды айыра білуге үйрету; балаларды бір орында және алға жылжып
қос аяқпен секіруге үйрету.
Керекті заттар: Ойыншық қояндар,(әр түрлі көлемде) түлкі; құрлыс
материалдары(кубиктер, қышалар, брустар) тәрбиешіге және әр балаларға.
Барысы:
Тәрбиеші: Баяғыда орманда қоян болыпты. Онымен танысыңдар. Қоянның аты
Прошка.(Тәрбиеші балаларға ойыншықты көрсетеді) Ол басқа қояндармен орманда
көңілді секргенді ұнатады. Әсіресе Прошка және оның достары жазықтықта
ойнағанды ұнатады. Бұл жерде күннің көзі жарқырап тұр және ағаштар секіруге
кедергі етпейді.
Бір, екі, үш, төрт, бес-қоян секіре бастады.
Ол осылай он рет секірді.
Тәрбиеші: Мінекей жазықта түлкі пайда болды.(тәрбиеші ойыншықты көрсетеді)
Не істеу керек? Айлакер түлкіден қояндар қайда тығылады? Біз қояндарға
көмектесуіміз керек, әйтпесе түлкі оларды жеп қояды. Прошка мен оның
достарын. Оларды қалай құтқарамыз?
Балалар: Оларды інге тығуымыз керек. Оларды алып кету керек.
Тәрбиеші: Қараңдаршы, бізде құрлыс материалдары бар: кубиктер, қышалар,
брустар.(пішіндерді көрсетеді, балалар оларды атайды(хормен және жеке)
қанекей осылардан стена құрастырайық, біздің қоянымызды соған жасырамыз.)
Тәрбиеші: Көрейікші, сендер қандай стена құрастырдық. Максимнің стенасы
үлкен, Данилдің стенасы кішкентай. Ленараның құрғаны мықты болып шықты.
Қараңдаршы, ол қалай әдемі кубиктерді бірінің үстіне бірін орналастырды.
(тәрбиеші балалардың құрастырғандарына баға берді)
Тәрбиеші: Біздің қояндарда әр түрлі. Үлкені де бар, кішкентайы да бар. Ең
үлкен(ең кішкентай) қоянды көрсетіңдерші.(балалар тапсырманы орындайды) Ал
енді, біздің құрған стеналарға қояндарды жасырып көрейік. Мына кішкентай
қоян қай стенаға тығылады? Ал қандай стенаға мына үлкен қоян тығылады?
(балалар жауап береді)Мінекей, барлық қояндарды жасырдық. Енді олар
түлкіден қорықпай ойнауларына болады. Қанекей, бізде ойнайық.
Дене шынықтыру сәті «Қоян»
Қане, қоян секірейік,секірейік,
Аяқпенен ұрайық, ұрайық.
Шөпке қане құлайық, құлайық.
Жатып қане демалдық, демалдық.
Демалдық енді тұрайық.
Қане секіруді бастайық!
Шыршаға тез жүгірдік,
Кейін артқа секірдік!
(Балалар қос аяқтап секіреді, Қолдарын кеудеге қысып, қоянның қимылын
салып. Одан кейін жүресінен отырып демалады. Тұрады да қайта секіреді.
Тәрбиешінің белгісімен шыршаға жүгіреді, одан кейін артқа келеді.)
Ойын «Түлкіден тығыл»
Биеші түкіні алады. Қояндар жабықтан шығып секіріп ойнайды. Жүгіріп түлкі
келеді.Қояндар тығылады. Ойын 2-3 рет қайталанады.
Офтальмологиялық үзіліс «Қоян»
Мақсаты: Көздің шаршауын алу.
Барысы:
Тәрбиеші тақпақты оқиды және балалармен қимылды қайталайды.
Сәбізді жоғары көтер,
Оған қарймыз бәріміз.
(жоғары қарайды)
Сәбізді төмен түсіреміз
(төменге қарайды)
Көзімізбен қараймыз:
Жоғары-төмен, оңға-солға.
(көзбен жоғары-төмен, оңға-солға қарайды)
Қандай, қоян, өнерлі!
Көздерімен қысады.
(көздерін қысады)
Көздерін жұмады.
Қояндар сәбіз алады,
Онымен бірге билейді.
Өзіндікмассаж « Ертеде қоян өмір сүріпті»
Ертеде ұзын құлақ. Алақандарын уқалайды
Қоян болыпты, Құлағын ұстайды
Қоян тоғай шетінде
Үсітіпті маңдайын. Маңдайын уқалайды
Үсітіпті көзін, Көзін сипалайды
Үсітіпті мұрнын. Мұрнын сипалайды
Үсітіпті қоян тіпті құйрығын да. Белін сипалайды
Балаларға келеді
Жылынуға қонаққа. Қос аяқтап секіреді
Аяқтарын жылытты Қос
аяқтап алға жылжу
Жан-жағына қарамай
Секіріп кетті арқарай.
Таңғы жаттығу. Ойын-жаттығу «Қоянның жаттығуы»
Б.қ:- негізгі трек.
Біздің қоян шөптің ортасында тұрды, 1. Қолды жоғары көтеріп,бәшәйдің
ұшымен тұру
Құлағы басынан үлкен. 2. Б.қ: 3-4 рет
Қояндар көңілді тұр Б.қ:
Ол аяқтарымен бұлғай бастады. Қолдарды алға созамыз
Бір-екі, бір-екі, Қолдың білектерін майыстыру,
Ол аяқтарымен бұлғай бастады. түзету
Қоян аяқтарды алашақ қой Б.қ: Қол белде, аяқ ыйықпен бірге
Қане, қоян бұрылшы 1. Оңға бұрылу; 2. Б.қ.
Міне осылай көрсетші, 3. Солға бұрылу.
Міне осылай бұрылшы. 4. Б.қ: 3-4 рет.
Қолдарымызды тез түсіреміз, Б.қ:
Жерді тезірек қазамыз. 1. Алға еңкейеміз
Бір-екі, бір-екі, қолымызбен жер қазамыз.
Жерді тезірек қазамыз 2. Б.қ: 3-4 рет
Жазыққа біз отырамыз, Б.қ: отырып, қол белде.
Біз аяқтарды созамыз 1. Алға еңкейу,
Аяқтарымыз алыс болсада, 2. Б.қ: 3-4 рет
Оларға біз жеткіземіз
Ал қояндар аяқты бірге қоямыз, Б.қ: аяқтар бірге, қолдар сәл
Енді бір орында секіреміз. бүгілген.
Біздің қояндар билеп кетті.
Біздің балаларды қызықтырып, Қос аяқтап бір орында секіру.
Қоян, қоян, билеші.
Сенің аяқтарың әдемі.
Күндізгі ұйқыдан кейінгі жаттығу «Орман жаттығуы»
Балаларға көркем туындыларды оқу.
Орыс халық ертегісі «Түлкі, қоян және әтеш»
Мақсаты: Эмоционалды үн қату көркем туындыны оқуыға шақыру, оқиғаның
жүрісін мұқият қарауға үйрену. Ертегі кейіпкерлер туралы айтып, сұрақтарға
жауап бере алу: «Сендерге кім көбірек ұнады?», « Неліктен сендерге әтеш
ұнады?» және с.с.
Орыс халық ертегісі «Қоянның үйшігі»
Мақсаты: «Қоянның үйшігі» ертегiсінің сюжетi туралы көрнекi ұсыныс беру;
ертегінің эмоцианалдық байыбына қару.
Ертегі «Қайырымды қоян»
Мейрам күні әке-шешесі кішкене баласын қонақ шақырып келуге жұмсайды.
«Ана ағаңды, мына атаңды, әне бір жездеңді шақыр...» - деп, екеуі көптеген
адамның атын айтады.
Бала көшеге шығысымен-ақ шақыр деген кісілерінің аты-жөнін ұмытып
қалады. Үйге барып, қайыра сұрауға бата алмайды. Ол тұрып-тұрып: «Ауылдың
адамын тегіс шақырайын, солармен шақыр деген адамдары да келер», - деп
ойлайды. Сөйтіп, ол үй біткеннің бәріне кіріп, ауыл адамдарын тегіс қонаққа
шақырады. Барлығы да шақырғанына риза болып, келетіндіктерін айтады. Бала
үйіне қайтады.
Түсте қонақтың алды жинала бастайды. Ауылдың барлық адамы жиналып,
енді тек дастарқанның жайылуын күтеді.
Баланың әке-шешесі жиылған жұртты көргенде шошып кетіп:
- Мұнысы несі? Мұнша жұртқа тамақты қалай жеткіземіз? - дейді.
Бала шақыр деген адамдарын ұмытып қалғандықтан, үйге кел деп жұртқа
түгел хабар бергенін мойнына алады.
Жұрт дастарқанның жайылуын сарғая күтумен болады. Ақыры әке-шешесі
үйдегі барлық тамақты дастарқанға қояды. Бірақ онысы жиын топқа аздық
етеді.
- Өзің бүлдірген істі өзің жөнде! - деп ата-анасы баласына ренжиді.
Бала көз жасын сорғалата үйден атып шығып, тоғайға кетіп қалады. Ағаш
түбіне отырып, ағыл-тегіл жылайды.
Кенет ескі досы - қоян жүгіріп оның қасына келеді. Бұл қоянды ол
кішкене көжек уақытында тауып алып, үйінде бағып өсірген соң, тоғайға алып
келіп қоя берген болатын.
Бала өз жайын қоянға айтып береді.
Қоян артқы аяғына шоқиып отырып, қалқан құлағымен бәрін тыңдап алады,
сонан кейін алдыңғы екі аяғымен баланың қолынан ұстайды да:
- Жарайды, қапаланба, достым! Үйіңе қайт, бәрі де жақсы болады, -
дейді. Соның артынша тоғайға кіріп жоқ болады.
Қоянның айтқан ақылын алып, бала аулына қайтады. Үйіне келсе,
дастарқандағы асты ішіп-жеп болған қонақтар тары да тамақ дәметіп отыр.
Кейбіреулері үй иесіне келіп, ұрса бастайды. Ашуланған біреулері:
- Беретін еш нәрсең болмаған соң, қонақ шақырып нең бар еді?! - дейді.
Осы кезде қонақтың біреуі терезеден сыртқа көз жіберіп шошып кетеді
де, серіктерін қасына шақырады. Алғашында бәрінің де зәре-құты қалмағанмен,
артынша жүректерін тоқтатып, олар да қайран қалады. Көше түрлі аңдарға
толып кетіпті, барлығының да көтерген жүгі бар, тура үйге қарай келе
жатады.
Аюлар балды қораға кеспек - кеспегімен домалатып әкеліп кіргізеді.
Қасқырлар бірнеше тұтас қойдың етін әкеледі. Бұғылар мүйізіне іліп шелек -
шелек сүт әкеледі. Түлкілер тауық пен қоян етін алып келеді, тиін мен
қояндар шелек - шелек жаңғақ пен жидек теріп әкеледі. Баланың үйіне осы
тағамның бәрін әкелуді өзінің ормандағы достарынан өтінген қоян еді. Ол
қонақтарға өзін бала қалай асырап өсіргенін, сосын тоғайға қалай апарып қоя
бергенін түгел айтады.
Аңдар әкелген тамақтарын қораға үйіп-төгеді де, жұбын жазбай, қайтадан
тоғайға кетіп қалады. Таң қалған қонақтар үндей алмай, ауыздарын ашып тұрып
қалады.
Әке-шешесі қуанғаннан не істерін білмейді. Ал бала ол екеуінен де
бетер қуанып, қоян досына риза болады.
Ертегі «Түлкі мен қоян»
Әуелде түлкінің құйрығы жоқ еді. Құйрығының жоқтығы оған бек
қатты залал келтірген, өйткені жүрген ізін жасыра алмайды. Әрдайым
түлкінің артына түсіп аңдып жүріпті. Бір күні қасқыр барып оның
ініне кіреді. Егерде түлкі інінің басқа жағындағы аузынан шығып
кетпесе өлтіріп тастар еді.
Әлден соң түлкі ағаш ішіне кіріп кетіп, ағаштың түбінде тұрған
қоянды көреді. Ол мезгілде қояндардың құйрығы ұзын болып, шапшаң
жүргендеріне ыңғайсыз болып тұрушы еді. Сол жерде түлкі қоянды ұстап алып,
өлтірмекші болып жатқанда қоян сұрайды:
- «Мені өлтірме, саған құйрығымды берейін», деп уәде қылады.
Мұнысына түлкі көніп, екеуі сол жерде құйрықтарын айырбастапты.
Сонан бері түлкінің құйрығы ұзын болып, қоянның құйрығы қысқа болып
қалыпты.
Тақпқатар қоян туралы.
Көжектерім, тұршы
Беттеріңді жушы.
Ну орманға барайық,
Тамақтанып алайық.
Қоян: Жалмаңдаған қу түлкі
Келіп қапты орманнан.
Көжектерің, қайда?- деп
Қуып келді соңымнан
Көжек
Құйып тұрған нөсерді-ай!
Қалдырған ба, ұрысып?..
Орындықтан түсе алмай,
Отыр көжек бүрісіп...
Ұзын құлақ сұр қоян
Ұзын құлақ сұр қоян,
Естіп қалып сыбдырды.
Ойлы-қырлы жерлермен,
Ытқып-ытқып жүгірді.
Қарап еді артына,
Қиығын сап көзінің.
Келе жатқан томпаңдап,
Көжегі екен өзінің.
Мен қоянмын, қоянмын,
Аппақ қарға бояндым.
«Достар тағы келер» деп
Ертеменен ояндым
1.Сұр қояным отыр,
Қулақтарын қозғалтып.
Былай, былай
Қулақтарын қозғалтып.
2. Қоян отырса суық,
Аяғын жылытайық.
Хлоп-хлоп-хлоп-хлоп,
Аяғын жылытайық.
3. Қоянға тұру суық,
Қоянға секіру керек.
Ытқып-ытқып,
Қоянға секіру керек.
Ерінбе, қояным,
Ертеңмен оянғың.
Секеңде сен енді,
Шынықтыр денеңді.
Мен ақ қоян, ақ қоян,
Қорқақ қоян, сақ қоян.
Қасқырлардан қорқамын.
Орманға мен зытамын.
Жұмбақтар
Далада жүр шапқылап,
Керемет тым саққұлақ.
Тек есектен басқада
Оған ұқсар жоқ құлақ
Өзінше ноян
Қроқақ кім?
Қамыс құлақ,
Қасқыр сирақ.
Серке құйрық,
Қашса, жүйрік.
Сылдырдан қорқады,
Шошынып жортады.Қамыс
Қалқиған ұзын құлағы,
Елеңдеп қорқып тұрады.
Қыста ақ,
Жазда сұр.
Бұл қай аң?
Дыбыстан қашып,
Қаққан безек.
Қорқақ, жасық,
Бұл не….. ?
Саусақ ойындары: «Қоян»
Саусақтар оңай саусақтарда
Шабады қоян, шабады.
Төменге қарай домалады,
Тағыда саусақ, саусақта.
Шабады қоян, шабады!
Төменге-жоғарыға
Барлығынанда жоғары шабады!
Оң қолдың саусақтары қоянды салады: ортаңғы және сұқ саусақтарды жоғары
көтеру(құлағы), бас бармақ бүгулі-шынашақ пен шылдыр шүмек те бүгулі.
Сөздік ойын «Қояндар»
Орман шетінде Үш саусақты бүгеді,
ортаңғы мен сұқ саусақ- құлақ
Өмір сүріпті бір қоян Шапалақтайды.
Аппақ үйшікте Құлақтарды көрсетеді
Өзінің құлақтарын жуыпты, Үйді көрсетеді
Жуыпты аяқтарын да, Алақандарымен барлық жерлерін
Әдімілеп сайланып жуады
Аяқты кезек-кезек өкшеге қойып
Кейіпті олар шәркейлер. көрсетеді
«Аңшы мен қоян»
Отыр, қоян отыр. Қоян бір орында секіреді.
Қараңдаршы, менде не бар, Басында құлақтарды көрсетеді
Құлақтар! Қолдарын кеудеге бүгеді.
Аяқтар! Бұрылып арттарын көрсетеді
Құйрық! Жан-жақтарына қарап,
Өйткені мен ержүрекпін. дірілдейді.
Дене шынықтыру сәттері: «Қоян»
Қоян секірді, секірді,секірді. Бір орында секіру
Секіріп және шаршады. Оңға, солға бұрылды.
Құрығын қозғалтты
Құлағын жоғары көтерді Қолын басына қойып отыру.
Құлағын жоғары көтерді
Қоян естіді, тыныш Тұрып оңға, солға бұрылу.
Өте тыныш дыбыс.
Жан- жағына қарады, Алға жылжып секіру, отыру.
Ініне кеп тығылды.
«Аңшы мен қоян»
Аңшы орманан келеді. Дөңгелене жүру
Келеді, жан-жағына қарайды, Отырып тізені құшақтау
Бұтақ түбінде, түбінде, (3 рет) Тұру, алға еңкейу, тұру
Қоян отыр. саусақпен қорқыту
Қоян, қане, шықшы Қол құлақта, оңға, солға бұрылу
Солайдеп айтты аңшы.
Шықпаймын- деді қоян.(3 рет)
Секірді де қашты Алға жылжып секіру.
«Қоян»
Скок-поскок, скок-поскок, Бір орында қос аяқтап секіру.
Қоян томаршаға секірді. Бір орында жүру
Дауылпаз қатты ұрады, Алақанды шапалақтаймыз
Жын-ойнаққа шақырды. Отырамыз.
Қоянға суық отырған, Алақанды шапалақтаймыз
Оның аяғын жылыту керек. Қол жоғары-төмен.
Аяғы жоғары, аяғы төмен,
Бәшәйдің ұшына тұрайық. Созылып қолды жоғары көтеру.
Бүйірге қолды қояйық Қолды белге қоямыз
Табандарды?
Жуайық.
Құлақтарды? Қимылдарды орындау.
Жуайық.
Құйрықты да?
Жуайық.
Барлығында жудық.
Ал енді біз тазамыз.
Әп-әдемі қоянбыз.
Қимылды ойын: «Шуақты қоян»
Мақсаты: Балалармен бағытты анықтау: жоғары, төмен, жан-жақ. Әр түрлі
қимылдарды орындауды үйрету.
Керекті заттар: Айна немесе қол шам үлкендердің қолында.
Барысы:
Айнаны немесе қол шамды алу.Балаларға осы заттардың көмегімен жарда сары
таңбаның пқалай пайда болатынын көрсету. Бұл- «Шуақты қоян» Балаларға
алақандарымен осы таңбаны ұстап алуды ұсынады. Егерде қоян еденде болса,
онда аяқпен ұстауға болатынын түсіндіреді.
«Қасқыр мен қоян»
Мақсаты: Балаларлардың сөйлеу белсендiлiгін дамыту, өз ара қатынасын
сөздермен икемдiлiк iс-әрекеттермен белгiлеу.
Барысы: Бұл ойында барлық балалар қояндар. Қасқыр- қиялдағы. Қояндар еш
қамсыз жазықта ойнап жүр: билейді, жүгіреді, жүреді. ! Сұр қасқыр» деген
сөзге-қашып бірін-бірі құшақтайды. Немесе үй ойлап табуға болады, соған
қояндар қасқырдан тығылады.: орындық, обруч, т.б. Содан кейін ақырындап
қояндар қарайды да бір-біріне айтып, қасқыр жоқ болса шығып көңілденеді.
«Қоянға арналған сәбіз»,
Мақсаты: Үлкендердің белгісімен әрекет жасауға үйрету, бағдарды дамыту.
Еденге сәбіздер мен картошканы шашып тастау.(ойыншық немес шынайы) Бала
орындығына қоянды отырғызу. Балаға бақшадан қоянға арнап тек сәбізді жинау
керектігін ұсыну.
«Аю және мейірбан қояндар».
Мақсаты: Икемдiлiкке тән қозғалыстарды орындауға ұластырылу.
Барысы: Балалар қоянды бейнелейді. Олар музыкамен немесе дауылпаздың үнімен
секіріп, жүгіреді. Абайсызда аю шығады. Ол кейіпкерді үлкендер орындайды.
Аю қояндардың ортасынан өтіпбаражатып ырылдайды.
Қояндар аюдан сұрайды:
Қоңыр аю,
Қоңыр аю.
Неліктен сен мұнша түнеріңкісің?
Аю жауап береді:
Маған ешкім бал бермеді,
Сондықтанда ашулымын!
Қояндар оған ашуланбай, олармен тығылмақ ойнағанды өтінеді. Олар бір қапшық
бал беретіндерін айтады. Қояндар тығылады.
Аю: бір, екі, үш, төрт, бес,
Мен қояндарды іздеуге барамын.
Топта жүріп қояндарды іздейді. Қояндар бір орынан екінші орынға жүгіріп
барулары мүмкін. Аю қояндарды табады, олар бал береді.
Дидактикалық ойындар: «Қоянға көмектес»
Дидактикалық міндеті: Бөлек бөлімдерден тұтас сурет құрау. Көңілді
тәрбиелеу, табандылыққа мақсаттың орындалуы.
Материалдар: қоянның суреті, бөлінген бөліктер (3-4 бөліктер)
Ойынның ережесі: әр бала қояның әр қиылған бөліктерінен тұтас суретті
құрайды.
Ойын әрекеті: Суреттерді құрастыру.
Мазмұны: Ойыншы 3-4 бөліктен тұтас суретті құрастырып, не құрастырғанын
айтады.
Тәрбиешінің ролі: Тәрбиеші қоянның среттерін таңдайды. Алғашында оларға әр
қиылған бөліктен тұтас қоянның суретін құрастыруды үйретеді, ақырындап
балаларды өз бетінше жұмыс істеуін қадағалайды.
«Қоянды тамақтандыр»
Дидактикалық міндеті: Айналамен таныстыру. Іс-әрекеттердiң атауларын
бекіту. Табандылық, назарын тәрбиелеу.
Материалдар: Азық-түліктер бейнеленген суреттер.
Ойынның ережесі: Қоянның жақсы көретін тағамдарының суреттерін әр бала
алып, оларды атайды.
Ойын әрекеті: Суреттерді таңдап алу.
Мазмұны: Балаларға суреттер беріледі, қоянның жақсы көретін тағамы мен
тағыда басқа тағамдардың салынға суреті.Бала сол суреттердің ішінен қоянға
керегін табады.
Тәрбиешінің ролі: Тәрбиешінің ролі- ойын жағдайын құру, балалардың
тапсырманы орындауына қызығушылықтарын арттыру. Суреттерді таңдап алу.
«Жұп суреттер»
Дидактикалық міндеті: Айналамен таныстыру.Тілді дамту мен сөздік қорын
бекіту. Назарын тәрбиелеу.
Материалдар: Қоянның іс-әрекеті бейнеленген суреттер.
Ойынның ережесі: Қойылған көптеген суреттің арасынан бірдей суретті
таңдау.
Ойын әрекеті: Жұптарды таңдау.
Мазмұны: Ойнаушы бір-біріне әрекеттері ұқсас жұптарды таңдайды(ойнайды,
отыр, тұр) Іс-әрекеттерді атайды, одан кейін несімен ұқсайтынын айтады.
Тәрбиешінің ролі: Тәрбиеші қоянныі іс-әркетінің суреттері салынған
суреттерді жинайды.
«Дәл осындай суретті тап»
Дидактикалық міндеті: Икемдiлiк үлгiмен бейне ара қатынасын белгiлеуді
бекiту. Назарын, дербестікті, сөздікке тәрбиелеу.
Материалдар:
Ойынның ережесі: Суретті үлгіге қарап тап.
Ойын әрекеті: Суретті ізде.
Мазмұны: Тақтада бір-бірінен алшақта қоянның суреті бейнеленген сурет
ілінеді,. Әр бала бір суреттен алады.Тәрбиеші балаларға топ ішінде жүгіріп,
белгі бойынша тақтаға келіп дәл қолындағыдай суретті тауып алуды ұсынады.
Тәрбиешінің ролі: Тәрбиеші ойын мазмұнына байланыст суреттерді алады.
Балалар үндемей ойында атқарылған тапсырма туралы әңгiмелеуге
белсенділенеді.
«Біз-көмекшіміз»
Дидактикалық міндеті: Геометриялық пішіндер атауы мен білімдерін бекіту.
Назарын, шоғырланушылығын тәрбиелеу.
Материалдар: Қоянның суретті және кілемше салынған сурет, бос рындарда
геометриялық пішіндерге ұқсас.
Ойынның ережесі: Әр бала жаюлы жатқан геометриялық пішіндерден ,кілемдегі
пішінге ұқсас пішінді тауып қоюы керек.
Ойын әрекеті: Геометриялық пішіндерді табу.
Мазмұны: Балаларға карточка үлестіріледі, қоянның суреті бейнеленген және
қыйылған суреттер. Сондай пішіндер үстел үстінде. Ойнаушы дәл сондай көлемі
мен түсіне байланысты пішінді тауып, кілемнің үстіне қояды. Кілем
толығымен жабылуы керек.
Тәрбиешінің ролі: Тәрбиеші қояндары бар карточканы дайындап алады және
оларға геометриялық пішіндерді кеседі, сондай жеке пішіндерді де кеседі.
Қолданылған әдебиеттер
1. Дене шынықтыру сәттері және мектепке дейiнгi бiлiм беретiн мекемелерде
динамикалық үзiлiстерi. И.Е. Аверина 2008ж
2. Балабақша және отбасы журанлы.
Іске асыру мерзімі: қысқа мерзімді (1 жетілік)
Жобаның түрі: ақпараттық-шығармашылық.
Жобаның үлгісі: ойын түрінде
Қатысушылардың құрамы: тәрбиешілер, балалар 2-3 жас, ата-аналар.
Мәселе: «Біз тезірек білгіміз келеді:
Ол қандай қоян,
Онымен қалай ойнаймыз?»
Ойынның дәлелі: «Бізге қонаққа ұзын құлақ, сотқар қоян келді»
Мақсаты: Орман жануары-қоянмен таныстыру; қоян туралы ұсыныс беру керек,
сыртқы түрмен және оның тән ерекшеліктермен таныстыру керек; тақырып
бойынша сөздік қорын байыту және жандандыру керек; жануарларға деген
қамқор қатынасын тәрбиелеу керек.
Міндеттері:
1. Балаларға қоянның өмірі туралы білім беру;
2. Баланың дала жануарына деген қызығушылығын қалыптастыру;
3. Оларға мейірбан, қамқор қатынасты тәрбиелеу;
Жоспардан күтілетін нәтиже:
1. Балаларда жануарларға деген қызығушылық қалыптасады.
2. Оларға қамқорлық, елгезектік, ықыластық қатынас тәрбиеленіп жатыр.
Жоспар кезеңдері:
1 кезең
Мақсатқа арқа сүйеу (Мәселелерді айқындау, мақсаты, міндеті анықтау)
2 кезең
Жоспарды әзірлеу. Жоба мақсатының шешімдерін іздестіру
3 кезең
Жоспардың орындалуы (Мәселе шешім бойынша практикалық қызметі, бірлескен
қызметтерді жоспарлау)
4 кезең
Қорытындылау (балалардың жұмыстарының көрмесі және ұймдастырылған оқу іс-
әрекетіні иллюстрациялар)
Жоспарды іске асыру
Тәрбиешілер мен балалардың біріккен қызметі.
1. Әңгіме «Бізге қонаққа ұзын құлақ, сотқар қоян келді»
«Сүйкімді қоян»
Мақсаты: Балаларды қоянмен таныстыру.Орманындағы олардың өмірі туралы
бірінші ойларын қалыптастыру керек. Балаларды тәрбиешінің қоған сұрағына
жауап беруге үйрету. Сын есімдерді және етістіктерді дұрыс іріктеуге
үйрету.Сөздік қорын жандандыру. Балаларда жауарларға деген махаббаты мен
мейірбандық қатынасын дамыту.
2. Тікелей білім беретін қызмет ( көркем шығармашылық( мүсіндеу) пен оқу
облыстарын кіріктіру)
Тақпақ: «Қояндар», «Қоянға арналған сәбіз»
Мақсаты: «Қояндар» тақбағының мазмұнымен таныстыру, жадын жетілдіру;
ермексазды алақаның арасына салып домалату білімін бекіту, бұрын алған
дағдыларын бекіту; қызыл түсті айыру, дайын болған затқа сүйсіну.
3. Тікелей білім беретін қызмет ( Коммуникация мен көркем шығармашылық
обылыстарын кіріктіру) «Орман тоғай шеттінде»
Мақсаты: Қыстағы ырымдарды анықтап алу керек. Балалардың тілін
дамыту.Қағазға дайын пішіндерді ұқыпты жапсыру.Балаларда көңілді көңіл-күй
қалыптастыру.
4. Сенсорды дамытуға арналған тікелей білім беретін қызмет «Қоянға
көмектесейік»
Мақсаты: Балаларға шама мен пішін бойынша заттарды кезектестіруге үйрету
керек, түс әсерлерді жинақтау, заттармен қарапайым іс-әрекеттерін бекіту
керек, ұйымдастырылған оқу іс-ірекетінде қызу қатынасты қалыптастыру,
мейірбан сезімдерді тәрбиелеу.
5. Тікелей білім беретін қызмет «Қоянды жасыр. Үлкен және кіші қояндар»
Мақсаты: Балаларға құрастыруға түрткі болу керек, әр түрлі пішіндерден
қабырғаларды тұрғызуға үйрету, бір кубиктің үстіне біреуін қою, көлемі
бойынша заттарды айыра білуге үйрету; балаларды бір орында және алға жылжып
қос аяқпен секіруге үйрету.
6. Офтальмологиялық үзіліс «Қоян»
Мақсаты: Көздің шаршауын алу.
7. Өзіндікмассаж « Ертеде қоян өмір сүріпті»
8. Таңғы жаттығу. Ойын-жаттығу «Қоянның жаттығуы»
Мақсаты: Балаларға мәтінді тыңдауға үйрету керек және мәтінге сәйкес
қозғалыстарды орындау керек; мәтіннің соңғы сөздерін естіп, алақанды ұруға,
қашуға, оларды секіруге үйрету.Балаларға көңіл-күй сыйлау.
9. Күндізгі ұйқыдан кейінгі жаттығу «Орман жаттығуы»
10. Оқу. Қоян туралы шығармалармен танысу.
Мақсаты: Махаббатқа тәрбиелеу және бала әдебиетін оқу арқылы аңдарға
(қоянға) мейірбан елгезектік қатынас қалыптастыру керек. Иллюстрация
және қоян туралы кітаптар табу бойынша білуін жетілдіру керек.
Орыс халық ертегісі «Түлкі, қоян және әтеш»
Орыс халық ертегісі «Қоянның үйшігі»
Ертегі «Қайырымды қоян»
Ертегі «Түлкі мен қоян»
Тақпатар қоян туралы.
Жұмбақтар
11. Саусақ ойындары: « Қоян», «Қояндар», «Аңшы мен қоян»
Мақсаты: Қолдың саусақ моторикасын дамыту.
12. Дене шынықтыру сәттері: «Қоян» (2 ойын) «Аңшы мен қоян»
13. Қимылды ойын: «Қасқыр мен қоян», «Шуақты қоян», «Қоянға арналған
сәбіз», «Аю және мейірбан қояндар».
Мақсаты: Имитациялық қозғалыстарды орындап, жануарлардың қозғалысына
елiктеу.
14. Дидактикалық ойындар: «Қоянға көмектес», «Қоянды тамақтандыр», «Біз-
көмекшіміз», «Дәл осындай суретті тап», «Жұп суреттер»
Мақсаты: Ойындар ережелері бекіту керек және ойын ереже бойынша әсерлерді
орындауды үйрету.
15. Ата-аналармен жүргізілген жұмыс. «Қояндар»
Мақсаты: Ата-аналарға балалрымен бірігіп қоянның маскасын жасу. Отбасы мен
бала. Тәрбиеші арасындағы қарым-қатынастың тәрбиелеу. Бірлікке ұмтылу.
Балаларлардың дербес қызметі
1. Ойын жағдайы «Қонақтарды күту»
Мақсаты: Ойын отбасымен қарым-қатынасты үйрету.
2. Мозаика «Қоянға арналған сурет»
Тәрбиеші балаларды мозаикамен ойнауға шақырады. Одан кейін балаларға қоянға
сйылыққа сурет жинап беруді ұсынады.
3. Қояның суреті салынған сурет пен иллюстрациялар қарау.
4. Сюжеттік ролдік ойын «Қояндар балаларда қонақта»
Балалар үстел жасайды. Дастарханды жаяды. Ойыншық ыдыстарды қояды.
5.Ойын «Сыйлықты сыйла»
6. Сурет салу «Қояндарға арналған шөп»
Мақсаты: Балаларларды ойын кейiпкерлерімен жақсы қарым-қатынаста
тәрбиелеуді жалғастыру, оларға көмектесуге деген көңілдері; бейнелеу
материалдарымен дұрыс жұмыс iстеу икемдiлiктерін бекiту, шөптің суретін
салу, қысқа сызықтармен, қағаздың барлық бетiнде еркiн орналастыру.
Әңгіме «Бізге қонаққа ұзын құлақ, сотқар қоян келді»
Тақырыбы: «Сүйкімді қоян»
Білім саласы: Таным
Ұйымдастырылған оқу іс-әрекеті: Айналамен таныстыру және экология
Аталған сабақтың білімділік мақсаты: Балалардың жабайы аңдар туралы
білімдерін толықтыру. Табиғат туралы көзқарастарын қалыптастыру, қоршаған
ортаға қызушылық туғызу.
Балалардың аңдар туралы білімдерін пысықтау (түр-түсі, қоршаған ортаға
бейімділігі) т.б.
Сабақтың тәрбиелік мақсаты: Балаларды табиғатты сүюге, қорғауға, жабайы
жануарларға қамқорлық жасауға тәрбиелеу.
(Мысалы: табиғат бұрышындағы көжек, кірпіні күту, тамақтандыру).
Сабақтың дамытушылық мақсаты: Қоршаған орта туралы көзқарастарын дамыту, ой-
өрісін кеңейту.
Жабайы жануарлар туралы өлең, жұмбақ, жаңылтпаш, ертегілер оқу арқылы
баланың сөздік қорын дамытуға көңіл бөлінеді.
Сабақта жабайы жануарлардың суреттері, «Жабайы жануарлар әлемі» альбомы,
мультфильмдер, орман суреттері, дидактикалық ойынға арналған түрлі-түсті
суреттер, бет перделер, саусақты қуыршақтар көрнекілік ретінде қолданылады.
Баяндау, көрнекілік, сұрақ-жауап, жұмбақ, ребустар шешу, сөздік ойындар
сияқты әдіс-тәсілдер пайдаланады.
«Көжектер мен түлкі» деген қимыл-сынды ойын ойналады.
Ойынның шарты: Бір бала түлкі болып сайланады, қалған балалар көжек бет
перделерін киіп, дөңгелене отырады.
Ойынды жүргізуші: ( қоян пердесін киеді)
Көжектерім, тұршы
Беттеріңді жушы.
Ну орманға барайық,
Тамақтанып алайық.
Қоян: Жалмаңдаған қу түлкі
Келіп қапты орманнан.
Көжектерің, қайда?- деп
Қуып келді соңымнан
Көжектер ән ырғағымен секіріп, қаша жөнеледі, түлкі қуады.
Тәрбиеші: Балалар, біздер бүгін орманда мекендейтін жабайы жануарлармен
танысамыз - деп сабақтың мақсатын түсіндірген соң: балалар, сендер өздерің
білетін жабайы жануарларды атаңдар, сонан соң жұмбақ шешейік - дейді.
Қыста ақ,
Жазда сұр.
Бұл қай аң?
Балалардың жауабы: Қоян.
- Өте дұрыс. Қоян маусымға байланысты өз түсін өзгертіп отырады. ( тәрбиеші
үшін мәтін).
Қоян шөл-шөлейтте, орманды далада мекендейді. Өсімдіктермен қоректенеді.
Қоянның құлағы ұзын, құйрығы үлпілдеген қысқа. Артқы аяқтары алдыңғы
аяқтарына қарағанда ұзын. Сондықтанда биіктеу жерлерге тез көтеріледі, ал
биіктен түсерде қоян қиналады, кейде домалап та кетеді.
Кей ертегілерде қоянды «қыли» деп атайды. Неліктен?
Қоянның көзі басының ортасында емес, екі жағында орналасқан. Ол артынан, не
жанынан кездесіп қалған аңды тез байқап қалады. Тісі өткір.
Қояндар өзіне үйшік дайындамайды, қысқа азық жинамайды. Бұта түбінде, орман
жиегінде тіршілік етеді. Түнге қарай азық іздеуге шығады.
Көктем, жаз айларында жасыл шөп, өсімдік тамырларымен қоректенеді. Ал қыста
қалың қар астында тығылады.
Жаздағы сұр қоян күзде өз терісін ақ түске өзгертеді. Кейде ақ қоянды
аңшыларға байқамай қалады. Қыс мезгілінде орманда азық өте аз болғандықтан
қояндар кейде бақша дақылдары егілген жерлердегі қырыққабат, сәбіз
қалдықтарын жейді. Қыркүйек айында адамдар егісте күздік егістерді ( бидай,
қара бидай) себеді. Күз мезгілінің аяғында күздік егіс көктеп, қар астында
басылып қалады. Кейде қояндар осындай егіске тап болса, қар астынан шұңқыр
қазып күздік егіспен қоректенеді. Қыс мезгілінде қояндар жас теректердің
қабығын кеміріп жейді. Орманды мекендейтін кейбір жыртқыш аңдар мен құстар:
қасқыр, түлкі, сусар, бүркіт, қаршыға, жапалақ т.б. қоянды аңдиды. Бұл
сәттерде қоян өзінің жүйріктігіне байланысты кейде құтылып кетеді.
Тәрбиеші балаларға қоян туралы осылай баяндап берген соң, оны қалай
түсінгендерін мына сұрақтар арқылы пысықтайды.
1. Қоянның түр-түсі қандай?
2. Қоян немен қоректенеді?
3. Қандай аң түрлері қоянға шабуыл жасауы мүмкін?
4. Қоян қысқа азық жинай ма?
5. Қандай жерлерде тіршілік етеді?
6. Қоян өзіне үйшік жасай ма?
Бұдан кейін «Қояндар» деген тақпақ арқылы сергіту сәті жасалады.
Ерінбе, қояным,
Ертеңмен оянғың.
Секеңде сен енді,
Шынықтыр денеңді.
Балалар, мына жұмбақты шешеді.
Дыбыстан қашып,
Қаққан безек.
Қорқақ, жасық,
Бұл не..... ?
(көжек)
Әрине, бұл қоянның көжегі. Ол да қоян секілді сыбдыр ести қалса, қаша
жөнеледі. Көктемде қоянның көжектері пайда болады. Олар бірден жүріп
кетеді. Қоянның көжегі көзі ашық, ширақ болып туады, кішкентай, терісі
мамық секілді.Қоян көжегін сүтімен асырайды. Бірнеше күн өткен соң көжектер
жасыл шөпті жеп үйренеді.
«Ақ қоян» деген қимылды ойын ойналады. Мұнда сөйлемді жалғастыру қажет.
Қоян қыста ақ, жазда ......
Қоянның құйрығы қысқа, құлағы.....
Қоянның артқы аяғы ұзын, алдыңғы аяғы........
Қоянның құлағы неге ұзын?- ертегісін мәнерлеп оқып береді.
Ерте, ерте, ертеде Қоян орман патшалығында тұратын достарын туған күніне
шақырады. Үйін ағаш жапырақтары және әдемі гүлдермен безендіреді.
Қоян туған күніне арнап әдемі көйлегін киді. Ол туған күніне Кірпіні,
Түлкіні, Қасқырды, Аюды шақырады.
- Туған күнің, құтты болсын, ақ қоян! – деп, Кірпі бірінші келді. Ол қоянға
шырша жаңғақтарын әкелді.
- Үйің қандай жылы, көйлегің қандай әдемі, - деп Түлкі келді. Ол қоянға
шырша жаңғақтарын әкелді.
- Үйің қандай жылы, көйлегің қандай әдемі, - деп Түлкі келді.
- Бауырым қоян, туған күнің құтты болсын!- деп, Қасқыр бір шоқ қалампыр
гүлін ұсынды.
- Аю неге кешікті?- деп төртеуі бір-біріне қарады.
Біраздан соң есік сыртынан тықыр естілді. Аю кешіккеніне кешірім сұрап,
Қоянға арнап бал әкелді.
- Туған күнің құтты болсын! – деп Қоянның құлағынан тартты. Қоянның құлағы
лезде қамыстай қалқиып, ұзарып кетті. Содан бері Қоянның құлағы ұзын екен.
Мына сұрақтар қойылып, ертегіні балалар қалай түсінгені тексеріледі.
1. Қоян достарын неге шақырды?
2. Қоян үйін қалай безендірді?
3. Ол туған күніне қандай аңдарды шақырды?
4. Кірпі қоянға не сыйлады?
5. Түлкі ше?
6. Қасқыр не әкелді?
7. Аю қандай сыйлық әкелді?
8. Қоянның құлағы не себептен ұзын?
Бұдан кейін «Жануарлар нені ұнатады?» деген дидактикалық ойын ойналады.
Қызықты арифметика.
Қоян көжегі мен бақшаға барып, қырыққабат, сәбіз жинады?
1. Қоян неше қырыққабат жинады? Сана.
2. Көжек неше сәбіз жинады? Сана.
Қосымша сұрақтар.
Қоян отырып сабақты пысықтау, белсене араласқан балаларды мадақтау,
ынталандыру сыйлығын беру.
Тікелей білім беретін қызмет ( көркем шығармашылық( мүсіндеу) пен оқу
облыстарын кіріктіру)
Тақпақ: «Қояндар», «Қоянға арналған сәбіз»
Мақсаты: «Қояндар» тақбағының мазмұнымен таныстыру, жадын жетілдіру;
ермексазды алақаның арасына салып домалату білімін бекіту, бұрын алған
дағдыларын бекіту; қызыл түсті айыру, дайын болған затқа сүйсіну.
Керекті заттар: Фланелеграф, фланелеграфқа арналған суреттер» қоян, сәбіз)
сәбіз немесе оның муляжі, ермексаз, тақтайша, қағза майлық.
Барысы:
Тәрбиеші: Қараңдаршы, орындықтың артына кім тығылып қалған?
Балалар: Орындықтың артынан қоянды алып шығады.
Тәрбиеші: Бишара қоян! Шамасы ол қасқырдан қашып, бізге келіп тығылған ғой.
Тақпақ оқиды.
Тәрбиеші балаларға иллюстрация немесе сюжеттік сурет көрсетеді. Сұрақ
қояды:
Тәрбиеші: Суретте не салынған?
Балалар: Суретте қоян салынған.
Тәрбиеші: Суретте қандай жыл мезгілі көрсетілген?
Балалар: Қыс.
Тәрбиеші: Қояның түсі қандай?
Балалар: Ақ түс.
Тәрбиеші: Құлағы қандай?
Балалар: Құлағы ұзын.
Тәрбиеші: Қоянның құйрығы, көзі, мұрны қайда?
Балалар: көрсетеді.
Тәрбиеші: Неліктен қоян мұрны мен құйрығын тоңдырып алды№
Балалар: Қыста далада күн суық.
Тәрбиеші: Қоян қайда жылынуға барды?
Балалар: Балаларға жылынуға келді.
Тәрбиеші: Қоян нені жегенді ұнатады?
Балалар: Олар сәбізді ұнатады.
Тәрбиеші: Сендер қоянды аяйсыңдар ма?
Балалар: Ия аяймыз
Тәрбиеші қоянды аяуды, сипалауды, тоңып қалмау үшін көрпемен жабуды
ұсынады.
Сергіту сәті: «Ұзын құлақ сұр қоян»
Тәрбиеші: Қоянды немен қуантуға болады?
Балалар: Оны қоректендіру керек.
Тәрбиеші: Әрине, өте дәмді және пайдалы сәбізбен. Қысты күні орманда сәбіз
болмайды ғой, бақшаданда таба алмаймыз. Бүгін біз ермексаздан сәбізді
мүсіндейміз ғой. Ол үшін бізге қандай түс керек болады?
(сәбізді көрсетіп, түсін атату)
Балалар: Бізге қызыл түсті ермексазы керек.
Тәрбиеші: Сәбіз қызыл түсті болғандықтан бізге қызыл түсті ермексаз керек.
Кім тауып береді? (балалар қызыл түсті ермексазды тауып береді)
Тәрбиеші: Сәбіз неге ұқсайды? Біз оны қалай мүсіндейміз?
Балалар: Сәбіз жуан таяқшаға ұқсайды, біржақ шеті созылған.
Тәрбиеші: Еске түсіріңдерші, таяқшаны қалай мүсіндеймі? (Балалар алқанға
салып көрсетеді)
Тәрбиеші: Қараңдаршы қандай сәбіз пайда болды. Бірақта қоянға бір сәбіз аз
болады. Сендерде жасап беріңдер.
Балалар мүсіндеп қоянға береді. Қоян оларға ризашылығын білдіреді. Оған
оларда қонақта болғаны ұнағанын, әліде қалғысы келетінін айтады.
Тікелей білім беретін қызмет ( Коммуникация мен көркем шығармашылық
обылыстарын кіріктіру) «Орман тоғай шеттінде»
Мақсаты: Қыстағы ырымдарды анықтап алу керек. Балалардың тілін
дамыту.Қағазға дайын пішіндерді ұқыпты жапсыру.Балаларда көңілді көңіл-күй
қалыптастыру.
Керекті заттар: Ойыншықтар: қоян және сауысқан; Қағаздан жасалған себет,
қоянға арналған көкөністер салынған сурет.
Барысы:
Тәрбиеші: Балалар, бізде қазір жазба, әлде қыс па?
Балалар: Қыс. Қазір бізде қыс.
Тәрбиеші: Дұрыс, бізде қазір қыс. Ауа райы суық, тағы қандай?
Балалар: Қатты жел соғады. Қар жауады.
(Сауысқан ұшып келеді.)
Сауысқан. Кар-кар-кар!
Мен сауысқанмын.
Мен орманнан келдім.
Кішкене балаларды іздедім.
Сендерге қоянан хат әкелдім.
Тәрбиеші: Сауысқан не болды. Неге сен көңілсізсің? Мен қазір бұл хатты оқып
берейін.
Балалар, қоян жалғыз өзі орманда қалып қойыпты, жылап жатқан көрінеді. Оған
бірдеңе болғанға ұқсайды. Жан-жағы толған қар. Оған көектесу керек. Қанекей
бәріміз орманға барайық. Ұмытпаңдар жол өте жіңішке, сондықтан ақырын
біріміздің артынан біріміз жүруіміз керек.
(Балалар кедір бұдырлы жолмен жүреді және обручтан обручка секіреді)
Тәрбиеші: Міне біз орманғада келіп қалдық.
(Шыршаның астында жылап отырған қоянның дауысын естиді)
Саған не болды, қоян?
Қоян: Ой-ой-ой! Менің қысқа жинаған азығым бітіп қалды, жейтін ештеңе
қалған жоқ. Аш болсам қасқыр мен түлкіден қашып құтыла алмаймын-әлім жоқ.
Мені олар жеп қояды ғой.
Тәрбиеші: Сен жылама,қоян, біз саған көмектесеміз. Сенімен бірінші ойын
ойнайық, саған көңілді болсын.
Хороводты ойын «Қоян»
Балалар қолдарынан ұстап шеңберге тұрады. Ортада көңілсіз қоян. Балалар
өлең айтады:
Қоян, қоян не болды?
Сен неге көңілсіз отырсың.
Сен тезірек тұрда, секір!
Мына сәбізді алағой!
Мына сәбізді алағой!
Алда енді билей ғой!
Бір бала қағаздан жасалған сәбізді береді. Қоян оны алады да, қуанып билей
жөнеледі. Балалар алақан соғады. Одан кейін басқасы қоян болады. Ойын 2-4
рет қайталанады.
Қоян: Өте әдемі, қызықты ойын екен. Бірақ өте тамақ ішкім келіп тұр.
Тәрбиеші: Балалар, менде себет бар. Қанекей, қоянға арнап осы себетті әр
түрлі көкөністермен толтырайықшы.
(Балалар, себетті әр түрлі суреттер жапсырып қоянға сыйлайды. Қоян рахметін
айтып орманға кетеді)
Сенсорды дамытуға арналған тікелей білім беретін қызмет «Қоянға
көмектесейік»
Мақсаты: Балаларға шама мен пішін бойынша заттарды кезектестіруге үйрету
керек, түс әсерлерді жинақтау, заттармен қарапайым іс-әрекеттерін бекіту
керек, ұйымдастырылған оқу іс-ірекетінде қызу қатынасты қалыптастыру,
мейірбан сезімдерді тәрбиелеу.
Керекті заттар: Екі шелек,(үлкен-қызыл, кішкентай-жасыл), шарлар, кубик,
дөңгелек, шаршы(үлкен және кіші қызыл және жасыл түсті), сиқырлы дорба,
Қоян.
Барысы:
Тәрбиеші: Балалар, қараңдаршы, бізге кім қонаққа келді?
Балалар: Қоян. Бұл, Қоян. (балалар амандасады)
Тәрбиеші: Ол өзімен бірге шелектер ала келіпті. Бір шелек-кішкентай,
екіншісі-үлкен. Мынау шелек қандай: үлкен бе әлде кішкентай ма?
Балалар: кішкентай.
Тәрбиеші: Шелек қандай түсті?
Балалар: жасыл.
Тәрбиеші: Дұрыс, жасыл.Ал, мына шелек қандай?
Балалар: Бұл шелек үлкен.
Тәрбиеші: Үлкен шелек қандай түсті?Дұрыс, үлкен шелек қызыл түсті. Бірақта
неліктен шелектер бос. Қазір біз Қояннан сұрайық. (тәрбиеші қоянан сұрайды)
Тәрбиеші: Балалар, біз қоянға көмектесуіміз керек екен, мына сиқырлы
дорбада жатқан заттармен шелекті толтыруымыз керек екенбіз.Қанекей, оның
ішін қарайықшы. (тәрбиеші ішін қарайды)
Тәрбиеші: Ой, балалар, мында қаншама қызықтар бар. Қазір мен алып шығамын.(
кішкентай жасыл шар алып шығады) Бұл не?
Балалар: Шар.
Тәрбиеші: Дұрыс шар. Ол қандай үлкен немесе кішкентай?
Балалар: кішкентай.
Тәрбиеші: Кішкентай шар қандай түсті?
Балалар: жасыл.
Тәрбиеші: Сендер қалай ойлайсыңдар, қандай шелекке оны саламыз?
Балалар: кішкентай жасыл шелекке.
(ұқсас сұрақтар және басқада заттармен әреккетер жүргізіледі. Балаларға
сиқырлы дорбадан өздеріне заттарды алуға ұсыныс жасау. Дорба бос болған
кезде-шелектер дұрыс толғанын қарау. Қоян балаларға рахметін айтып, ары
қарай ойнауын ұсынады. Ойын өз еріктерімен таңдалады.)
5. Тікелей білім беретін қызмет «Қоянды жасыр. Үлкен және кіші қояндар»
Мақсаты: Балаларға құрастыруға түрткі болу керек, әр түрлі пішіндерден
қабырғаларды тұрғызуға үйрету, бір кубиктің үстіне біреуін қою, көлемі
бойынша заттарды айыра білуге үйрету; балаларды бір орында және алға жылжып
қос аяқпен секіруге үйрету.
Керекті заттар: Ойыншық қояндар,(әр түрлі көлемде) түлкі; құрлыс
материалдары(кубиктер, қышалар, брустар) тәрбиешіге және әр балаларға.
Барысы:
Тәрбиеші: Баяғыда орманда қоян болыпты. Онымен танысыңдар. Қоянның аты
Прошка.(Тәрбиеші балаларға ойыншықты көрсетеді) Ол басқа қояндармен орманда
көңілді секргенді ұнатады. Әсіресе Прошка және оның достары жазықтықта
ойнағанды ұнатады. Бұл жерде күннің көзі жарқырап тұр және ағаштар секіруге
кедергі етпейді.
Бір, екі, үш, төрт, бес-қоян секіре бастады.
Ол осылай он рет секірді.
Тәрбиеші: Мінекей жазықта түлкі пайда болды.(тәрбиеші ойыншықты көрсетеді)
Не істеу керек? Айлакер түлкіден қояндар қайда тығылады? Біз қояндарға
көмектесуіміз керек, әйтпесе түлкі оларды жеп қояды. Прошка мен оның
достарын. Оларды қалай құтқарамыз?
Балалар: Оларды інге тығуымыз керек. Оларды алып кету керек.
Тәрбиеші: Қараңдаршы, бізде құрлыс материалдары бар: кубиктер, қышалар,
брустар.(пішіндерді көрсетеді, балалар оларды атайды(хормен және жеке)
қанекей осылардан стена құрастырайық, біздің қоянымызды соған жасырамыз.)
Тәрбиеші: Көрейікші, сендер қандай стена құрастырдық. Максимнің стенасы
үлкен, Данилдің стенасы кішкентай. Ленараның құрғаны мықты болып шықты.
Қараңдаршы, ол қалай әдемі кубиктерді бірінің үстіне бірін орналастырды.
(тәрбиеші балалардың құрастырғандарына баға берді)
Тәрбиеші: Біздің қояндарда әр түрлі. Үлкені де бар, кішкентайы да бар. Ең
үлкен(ең кішкентай) қоянды көрсетіңдерші.(балалар тапсырманы орындайды) Ал
енді, біздің құрған стеналарға қояндарды жасырып көрейік. Мына кішкентай
қоян қай стенаға тығылады? Ал қандай стенаға мына үлкен қоян тығылады?
(балалар жауап береді)Мінекей, барлық қояндарды жасырдық. Енді олар
түлкіден қорықпай ойнауларына болады. Қанекей, бізде ойнайық.
Дене шынықтыру сәті «Қоян»
Қане, қоян секірейік,секірейік,
Аяқпенен ұрайық, ұрайық.
Шөпке қане құлайық, құлайық.
Жатып қане демалдық, демалдық.
Демалдық енді тұрайық.
Қане секіруді бастайық!
Шыршаға тез жүгірдік,
Кейін артқа секірдік!
(Балалар қос аяқтап секіреді, Қолдарын кеудеге қысып, қоянның қимылын
салып. Одан кейін жүресінен отырып демалады. Тұрады да қайта секіреді.
Тәрбиешінің белгісімен шыршаға жүгіреді, одан кейін артқа келеді.)
Ойын «Түлкіден тығыл»
Биеші түкіні алады. Қояндар жабықтан шығып секіріп ойнайды. Жүгіріп түлкі
келеді.Қояндар тығылады. Ойын 2-3 рет қайталанады.
Офтальмологиялық үзіліс «Қоян»
Мақсаты: Көздің шаршауын алу.
Барысы:
Тәрбиеші тақпақты оқиды және балалармен қимылды қайталайды.
Сәбізді жоғары көтер,
Оған қарймыз бәріміз.
(жоғары қарайды)
Сәбізді төмен түсіреміз
(төменге қарайды)
Көзімізбен қараймыз:
Жоғары-төмен, оңға-солға.
(көзбен жоғары-төмен, оңға-солға қарайды)
Қандай, қоян, өнерлі!
Көздерімен қысады.
(көздерін қысады)
Көздерін жұмады.
Қояндар сәбіз алады,
Онымен бірге билейді.
Өзіндікмассаж « Ертеде қоян өмір сүріпті»
Ертеде ұзын құлақ. Алақандарын уқалайды
Қоян болыпты, Құлағын ұстайды
Қоян тоғай шетінде
Үсітіпті маңдайын. Маңдайын уқалайды
Үсітіпті көзін, Көзін сипалайды
Үсітіпті мұрнын. Мұрнын сипалайды
Үсітіпті қоян тіпті құйрығын да. Белін сипалайды
Балаларға келеді
Жылынуға қонаққа. Қос аяқтап секіреді
Аяқтарын жылытты Қос
аяқтап алға жылжу
Жан-жағына қарамай
Секіріп кетті арқарай.
Таңғы жаттығу. Ойын-жаттығу «Қоянның жаттығуы»
Б.қ:- негізгі трек.
Біздің қоян шөптің ортасында тұрды, 1. Қолды жоғары көтеріп,бәшәйдің
ұшымен тұру
Құлағы басынан үлкен. 2. Б.қ: 3-4 рет
Қояндар көңілді тұр Б.қ:
Ол аяқтарымен бұлғай бастады. Қолдарды алға созамыз
Бір-екі, бір-екі, Қолдың білектерін майыстыру,
Ол аяқтарымен бұлғай бастады. түзету
Қоян аяқтарды алашақ қой Б.қ: Қол белде, аяқ ыйықпен бірге
Қане, қоян бұрылшы 1. Оңға бұрылу; 2. Б.қ.
Міне осылай көрсетші, 3. Солға бұрылу.
Міне осылай бұрылшы. 4. Б.қ: 3-4 рет.
Қолдарымызды тез түсіреміз, Б.қ:
Жерді тезірек қазамыз. 1. Алға еңкейеміз
Бір-екі, бір-екі, қолымызбен жер қазамыз.
Жерді тезірек қазамыз 2. Б.қ: 3-4 рет
Жазыққа біз отырамыз, Б.қ: отырып, қол белде.
Біз аяқтарды созамыз 1. Алға еңкейу,
Аяқтарымыз алыс болсада, 2. Б.қ: 3-4 рет
Оларға біз жеткіземіз
Ал қояндар аяқты бірге қоямыз, Б.қ: аяқтар бірге, қолдар сәл
Енді бір орында секіреміз. бүгілген.
Біздің қояндар билеп кетті.
Біздің балаларды қызықтырып, Қос аяқтап бір орында секіру.
Қоян, қоян, билеші.
Сенің аяқтарың әдемі.
Күндізгі ұйқыдан кейінгі жаттығу «Орман жаттығуы»
Балаларға көркем туындыларды оқу.
Орыс халық ертегісі «Түлкі, қоян және әтеш»
Мақсаты: Эмоционалды үн қату көркем туындыны оқуыға шақыру, оқиғаның
жүрісін мұқият қарауға үйрену. Ертегі кейіпкерлер туралы айтып, сұрақтарға
жауап бере алу: «Сендерге кім көбірек ұнады?», « Неліктен сендерге әтеш
ұнады?» және с.с.
Орыс халық ертегісі «Қоянның үйшігі»
Мақсаты: «Қоянның үйшігі» ертегiсінің сюжетi туралы көрнекi ұсыныс беру;
ертегінің эмоцианалдық байыбына қару.
Ертегі «Қайырымды қоян»
Мейрам күні әке-шешесі кішкене баласын қонақ шақырып келуге жұмсайды.
«Ана ағаңды, мына атаңды, әне бір жездеңді шақыр...» - деп, екеуі көптеген
адамның атын айтады.
Бала көшеге шығысымен-ақ шақыр деген кісілерінің аты-жөнін ұмытып
қалады. Үйге барып, қайыра сұрауға бата алмайды. Ол тұрып-тұрып: «Ауылдың
адамын тегіс шақырайын, солармен шақыр деген адамдары да келер», - деп
ойлайды. Сөйтіп, ол үй біткеннің бәріне кіріп, ауыл адамдарын тегіс қонаққа
шақырады. Барлығы да шақырғанына риза болып, келетіндіктерін айтады. Бала
үйіне қайтады.
Түсте қонақтың алды жинала бастайды. Ауылдың барлық адамы жиналып,
енді тек дастарқанның жайылуын күтеді.
Баланың әке-шешесі жиылған жұртты көргенде шошып кетіп:
- Мұнысы несі? Мұнша жұртқа тамақты қалай жеткіземіз? - дейді.
Бала шақыр деген адамдарын ұмытып қалғандықтан, үйге кел деп жұртқа
түгел хабар бергенін мойнына алады.
Жұрт дастарқанның жайылуын сарғая күтумен болады. Ақыры әке-шешесі
үйдегі барлық тамақты дастарқанға қояды. Бірақ онысы жиын топқа аздық
етеді.
- Өзің бүлдірген істі өзің жөнде! - деп ата-анасы баласына ренжиді.
Бала көз жасын сорғалата үйден атып шығып, тоғайға кетіп қалады. Ағаш
түбіне отырып, ағыл-тегіл жылайды.
Кенет ескі досы - қоян жүгіріп оның қасына келеді. Бұл қоянды ол
кішкене көжек уақытында тауып алып, үйінде бағып өсірген соң, тоғайға алып
келіп қоя берген болатын.
Бала өз жайын қоянға айтып береді.
Қоян артқы аяғына шоқиып отырып, қалқан құлағымен бәрін тыңдап алады,
сонан кейін алдыңғы екі аяғымен баланың қолынан ұстайды да:
- Жарайды, қапаланба, достым! Үйіңе қайт, бәрі де жақсы болады, -
дейді. Соның артынша тоғайға кіріп жоқ болады.
Қоянның айтқан ақылын алып, бала аулына қайтады. Үйіне келсе,
дастарқандағы асты ішіп-жеп болған қонақтар тары да тамақ дәметіп отыр.
Кейбіреулері үй иесіне келіп, ұрса бастайды. Ашуланған біреулері:
- Беретін еш нәрсең болмаған соң, қонақ шақырып нең бар еді?! - дейді.
Осы кезде қонақтың біреуі терезеден сыртқа көз жіберіп шошып кетеді
де, серіктерін қасына шақырады. Алғашында бәрінің де зәре-құты қалмағанмен,
артынша жүректерін тоқтатып, олар да қайран қалады. Көше түрлі аңдарға
толып кетіпті, барлығының да көтерген жүгі бар, тура үйге қарай келе
жатады.
Аюлар балды қораға кеспек - кеспегімен домалатып әкеліп кіргізеді.
Қасқырлар бірнеше тұтас қойдың етін әкеледі. Бұғылар мүйізіне іліп шелек -
шелек сүт әкеледі. Түлкілер тауық пен қоян етін алып келеді, тиін мен
қояндар шелек - шелек жаңғақ пен жидек теріп әкеледі. Баланың үйіне осы
тағамның бәрін әкелуді өзінің ормандағы достарынан өтінген қоян еді. Ол
қонақтарға өзін бала қалай асырап өсіргенін, сосын тоғайға қалай апарып қоя
бергенін түгел айтады.
Аңдар әкелген тамақтарын қораға үйіп-төгеді де, жұбын жазбай, қайтадан
тоғайға кетіп қалады. Таң қалған қонақтар үндей алмай, ауыздарын ашып тұрып
қалады.
Әке-шешесі қуанғаннан не істерін білмейді. Ал бала ол екеуінен де
бетер қуанып, қоян досына риза болады.
Ертегі «Түлкі мен қоян»
Әуелде түлкінің құйрығы жоқ еді. Құйрығының жоқтығы оған бек
қатты залал келтірген, өйткені жүрген ізін жасыра алмайды. Әрдайым
түлкінің артына түсіп аңдып жүріпті. Бір күні қасқыр барып оның
ініне кіреді. Егерде түлкі інінің басқа жағындағы аузынан шығып
кетпесе өлтіріп тастар еді.
Әлден соң түлкі ағаш ішіне кіріп кетіп, ағаштың түбінде тұрған
қоянды көреді. Ол мезгілде қояндардың құйрығы ұзын болып, шапшаң
жүргендеріне ыңғайсыз болып тұрушы еді. Сол жерде түлкі қоянды ұстап алып,
өлтірмекші болып жатқанда қоян сұрайды:
- «Мені өлтірме, саған құйрығымды берейін», деп уәде қылады.
Мұнысына түлкі көніп, екеуі сол жерде құйрықтарын айырбастапты.
Сонан бері түлкінің құйрығы ұзын болып, қоянның құйрығы қысқа болып
қалыпты.
Тақпқатар қоян туралы.
Көжектерім, тұршы
Беттеріңді жушы.
Ну орманға барайық,
Тамақтанып алайық.
Қоян: Жалмаңдаған қу түлкі
Келіп қапты орманнан.
Көжектерің, қайда?- деп
Қуып келді соңымнан
Көжек
Құйып тұрған нөсерді-ай!
Қалдырған ба, ұрысып?..
Орындықтан түсе алмай,
Отыр көжек бүрісіп...
Ұзын құлақ сұр қоян
Ұзын құлақ сұр қоян,
Естіп қалып сыбдырды.
Ойлы-қырлы жерлермен,
Ытқып-ытқып жүгірді.
Қарап еді артына,
Қиығын сап көзінің.
Келе жатқан томпаңдап,
Көжегі екен өзінің.
Мен қоянмын, қоянмын,
Аппақ қарға бояндым.
«Достар тағы келер» деп
Ертеменен ояндым
1.Сұр қояным отыр,
Қулақтарын қозғалтып.
Былай, былай
Қулақтарын қозғалтып.
2. Қоян отырса суық,
Аяғын жылытайық.
Хлоп-хлоп-хлоп-хлоп,
Аяғын жылытайық.
3. Қоянға тұру суық,
Қоянға секіру керек.
Ытқып-ытқып,
Қоянға секіру керек.
Ерінбе, қояным,
Ертеңмен оянғың.
Секеңде сен енді,
Шынықтыр денеңді.
Мен ақ қоян, ақ қоян,
Қорқақ қоян, сақ қоян.
Қасқырлардан қорқамын.
Орманға мен зытамын.
Жұмбақтар
Далада жүр шапқылап,
Керемет тым саққұлақ.
Тек есектен басқада
Оған ұқсар жоқ құлақ
Өзінше ноян
Қроқақ кім?
Қамыс құлақ,
Қасқыр сирақ.
Серке құйрық,
Қашса, жүйрік.
Сылдырдан қорқады,
Шошынып жортады.Қамыс
Қалқиған ұзын құлағы,
Елеңдеп қорқып тұрады.
Қыста ақ,
Жазда сұр.
Бұл қай аң?
Дыбыстан қашып,
Қаққан безек.
Қорқақ, жасық,
Бұл не….. ?
Саусақ ойындары: «Қоян»
Саусақтар оңай саусақтарда
Шабады қоян, шабады.
Төменге қарай домалады,
Тағыда саусақ, саусақта.
Шабады қоян, шабады!
Төменге-жоғарыға
Барлығынанда жоғары шабады!
Оң қолдың саусақтары қоянды салады: ортаңғы және сұқ саусақтарды жоғары
көтеру(құлағы), бас бармақ бүгулі-шынашақ пен шылдыр шүмек те бүгулі.
Сөздік ойын «Қояндар»
Орман шетінде Үш саусақты бүгеді,
ортаңғы мен сұқ саусақ- құлақ
Өмір сүріпті бір қоян Шапалақтайды.
Аппақ үйшікте Құлақтарды көрсетеді
Өзінің құлақтарын жуыпты, Үйді көрсетеді
Жуыпты аяқтарын да, Алақандарымен барлық жерлерін
Әдімілеп сайланып жуады
Аяқты кезек-кезек өкшеге қойып
Кейіпті олар шәркейлер. көрсетеді
«Аңшы мен қоян»
Отыр, қоян отыр. Қоян бір орында секіреді.
Қараңдаршы, менде не бар, Басында құлақтарды көрсетеді
Құлақтар! Қолдарын кеудеге бүгеді.
Аяқтар! Бұрылып арттарын көрсетеді
Құйрық! Жан-жақтарына қарап,
Өйткені мен ержүрекпін. дірілдейді.
Дене шынықтыру сәттері: «Қоян»
Қоян секірді, секірді,секірді. Бір орында секіру
Секіріп және шаршады. Оңға, солға бұрылды.
Құрығын қозғалтты
Құлағын жоғары көтерді Қолын басына қойып отыру.
Құлағын жоғары көтерді
Қоян естіді, тыныш Тұрып оңға, солға бұрылу.
Өте тыныш дыбыс.
Жан- жағына қарады, Алға жылжып секіру, отыру.
Ініне кеп тығылды.
«Аңшы мен қоян»
Аңшы орманан келеді. Дөңгелене жүру
Келеді, жан-жағына қарайды, Отырып тізені құшақтау
Бұтақ түбінде, түбінде, (3 рет) Тұру, алға еңкейу, тұру
Қоян отыр. саусақпен қорқыту
Қоян, қане, шықшы Қол құлақта, оңға, солға бұрылу
Солайдеп айтты аңшы.
Шықпаймын- деді қоян.(3 рет)
Секірді де қашты Алға жылжып секіру.
«Қоян»
Скок-поскок, скок-поскок, Бір орында қос аяқтап секіру.
Қоян томаршаға секірді. Бір орында жүру
Дауылпаз қатты ұрады, Алақанды шапалақтаймыз
Жын-ойнаққа шақырды. Отырамыз.
Қоянға суық отырған, Алақанды шапалақтаймыз
Оның аяғын жылыту керек. Қол жоғары-төмен.
Аяғы жоғары, аяғы төмен,
Бәшәйдің ұшына тұрайық. Созылып қолды жоғары көтеру.
Бүйірге қолды қояйық Қолды белге қоямыз
Табандарды?
Жуайық.
Құлақтарды? Қимылдарды орындау.
Жуайық.
Құйрықты да?
Жуайық.
Барлығында жудық.
Ал енді біз тазамыз.
Әп-әдемі қоянбыз.
Қимылды ойын: «Шуақты қоян»
Мақсаты: Балалармен бағытты анықтау: жоғары, төмен, жан-жақ. Әр түрлі
қимылдарды орындауды үйрету.
Керекті заттар: Айна немесе қол шам үлкендердің қолында.
Барысы:
Айнаны немесе қол шамды алу.Балаларға осы заттардың көмегімен жарда сары
таңбаның пқалай пайда болатынын көрсету. Бұл- «Шуақты қоян» Балаларға
алақандарымен осы таңбаны ұстап алуды ұсынады. Егерде қоян еденде болса,
онда аяқпен ұстауға болатынын түсіндіреді.
«Қасқыр мен қоян»
Мақсаты: Балаларлардың сөйлеу белсендiлiгін дамыту, өз ара қатынасын
сөздермен икемдiлiк iс-әрекеттермен белгiлеу.
Барысы: Бұл ойында барлық балалар қояндар. Қасқыр- қиялдағы. Қояндар еш
қамсыз жазықта ойнап жүр: билейді, жүгіреді, жүреді. ! Сұр қасқыр» деген
сөзге-қашып бірін-бірі құшақтайды. Немесе үй ойлап табуға болады, соған
қояндар қасқырдан тығылады.: орындық, обруч, т.б. Содан кейін ақырындап
қояндар қарайды да бір-біріне айтып, қасқыр жоқ болса шығып көңілденеді.
«Қоянға арналған сәбіз»,
Мақсаты: Үлкендердің белгісімен әрекет жасауға үйрету, бағдарды дамыту.
Еденге сәбіздер мен картошканы шашып тастау.(ойыншық немес шынайы) Бала
орындығына қоянды отырғызу. Балаға бақшадан қоянға арнап тек сәбізді жинау
керектігін ұсыну.
«Аю және мейірбан қояндар».
Мақсаты: Икемдiлiкке тән қозғалыстарды орындауға ұластырылу.
Барысы: Балалар қоянды бейнелейді. Олар музыкамен немесе дауылпаздың үнімен
секіріп, жүгіреді. Абайсызда аю шығады. Ол кейіпкерді үлкендер орындайды.
Аю қояндардың ортасынан өтіпбаражатып ырылдайды.
Қояндар аюдан сұрайды:
Қоңыр аю,
Қоңыр аю.
Неліктен сен мұнша түнеріңкісің?
Аю жауап береді:
Маған ешкім бал бермеді,
Сондықтанда ашулымын!
Қояндар оған ашуланбай, олармен тығылмақ ойнағанды өтінеді. Олар бір қапшық
бал беретіндерін айтады. Қояндар тығылады.
Аю: бір, екі, үш, төрт, бес,
Мен қояндарды іздеуге барамын.
Топта жүріп қояндарды іздейді. Қояндар бір орынан екінші орынға жүгіріп
барулары мүмкін. Аю қояндарды табады, олар бал береді.
Дидактикалық ойындар: «Қоянға көмектес»
Дидактикалық міндеті: Бөлек бөлімдерден тұтас сурет құрау. Көңілді
тәрбиелеу, табандылыққа мақсаттың орындалуы.
Материалдар: қоянның суреті, бөлінген бөліктер (3-4 бөліктер)
Ойынның ережесі: әр бала қояның әр қиылған бөліктерінен тұтас суретті
құрайды.
Ойын әрекеті: Суреттерді құрастыру.
Мазмұны: Ойыншы 3-4 бөліктен тұтас суретті құрастырып, не құрастырғанын
айтады.
Тәрбиешінің ролі: Тәрбиеші қоянның среттерін таңдайды. Алғашында оларға әр
қиылған бөліктен тұтас қоянның суретін құрастыруды үйретеді, ақырындап
балаларды өз бетінше жұмыс істеуін қадағалайды.
«Қоянды тамақтандыр»
Дидактикалық міндеті: Айналамен таныстыру. Іс-әрекеттердiң атауларын
бекіту. Табандылық, назарын тәрбиелеу.
Материалдар: Азық-түліктер бейнеленген суреттер.
Ойынның ережесі: Қоянның жақсы көретін тағамдарының суреттерін әр бала
алып, оларды атайды.
Ойын әрекеті: Суреттерді таңдап алу.
Мазмұны: Балаларға суреттер беріледі, қоянның жақсы көретін тағамы мен
тағыда басқа тағамдардың салынға суреті.Бала сол суреттердің ішінен қоянға
керегін табады.
Тәрбиешінің ролі: Тәрбиешінің ролі- ойын жағдайын құру, балалардың
тапсырманы орындауына қызығушылықтарын арттыру. Суреттерді таңдап алу.
«Жұп суреттер»
Дидактикалық міндеті: Айналамен таныстыру.Тілді дамту мен сөздік қорын
бекіту. Назарын тәрбиелеу.
Материалдар: Қоянның іс-әрекеті бейнеленген суреттер.
Ойынның ережесі: Қойылған көптеген суреттің арасынан бірдей суретті
таңдау.
Ойын әрекеті: Жұптарды таңдау.
Мазмұны: Ойнаушы бір-біріне әрекеттері ұқсас жұптарды таңдайды(ойнайды,
отыр, тұр) Іс-әрекеттерді атайды, одан кейін несімен ұқсайтынын айтады.
Тәрбиешінің ролі: Тәрбиеші қоянныі іс-әркетінің суреттері салынған
суреттерді жинайды.
«Дәл осындай суретті тап»
Дидактикалық міндеті: Икемдiлiк үлгiмен бейне ара қатынасын белгiлеуді
бекiту. Назарын, дербестікті, сөздікке тәрбиелеу.
Материалдар:
Ойынның ережесі: Суретті үлгіге қарап тап.
Ойын әрекеті: Суретті ізде.
Мазмұны: Тақтада бір-бірінен алшақта қоянның суреті бейнеленген сурет
ілінеді,. Әр бала бір суреттен алады.Тәрбиеші балаларға топ ішінде жүгіріп,
белгі бойынша тақтаға келіп дәл қолындағыдай суретті тауып алуды ұсынады.
Тәрбиешінің ролі: Тәрбиеші ойын мазмұнына байланыст суреттерді алады.
Балалар үндемей ойында атқарылған тапсырма туралы әңгiмелеуге
белсенділенеді.
«Біз-көмекшіміз»
Дидактикалық міндеті: Геометриялық пішіндер атауы мен білімдерін бекіту.
Назарын, шоғырланушылығын тәрбиелеу.
Материалдар: Қоянның суретті және кілемше салынған сурет, бос рындарда
геометриялық пішіндерге ұқсас.
Ойынның ережесі: Әр бала жаюлы жатқан геометриялық пішіндерден ,кілемдегі
пішінге ұқсас пішінді тауып қоюы керек.
Ойын әрекеті: Геометриялық пішіндерді табу.
Мазмұны: Балаларға карточка үлестіріледі, қоянның суреті бейнеленген және
қыйылған суреттер. Сондай пішіндер үстел үстінде. Ойнаушы дәл сондай көлемі
мен түсіне байланысты пішінді тауып, кілемнің үстіне қояды. Кілем
толығымен жабылуы керек.
Тәрбиешінің ролі: Тәрбиеші қояндары бар карточканы дайындап алады және
оларға геометриялық пішіндерді кеседі, сондай жеке пішіндерді де кеседі.
Қолданылған әдебиеттер
1. Дене шынықтыру сәттері және мектепке дейiнгi бiлiм беретiн мекемелерде
динамикалық үзiлiстерi. И.Е. Аверина 2008ж
2. Балабақша және отбасы журанлы.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz