Салауатты өмір – денсаулық негізі

Сабақтың тақырыбы: Салауатты өмір – денсаулық негізі
Мақсаты: Денсаулықтың қадірін ұғындырып, салауатты өмір салтын насихаттау
Міндеттері: Оқушылардың топтық жұмысты ұйымшылдықпен орындауға, өз ойын
еркін, ашық жеткізе білуін, белсенділігін дамыту. Жаман әдеттен бойларын
аулақ салуын, аурудың алдын алуға, санитарлық –гигиеналық тазалықты
сақтауға тәрбиелеу. 
Күтілетін нәтиже: Оқушылар топтық жұмыстар арқылы диалогке түседі, берілген
тапсырманы сапалы орындайды, сөздік қорлары байиды, өз ойларын еркін
жеткізе алады, салауатты өмір салтын ұстанып, денсаулық қадірін ұғынады.
Сабақтың көрнекілігі: интерактивті тақта, суреттер, бейнефильмдер, сұрақ –
жауап, флипчарт, маркерлер, түрлі – түсті қағаздар
Сабақтың әдісі: Диалогтық оқыту, сыни тұрғыдан ойлауға үйрету, АКТ қолдану
Сабақтың барысы:І. Ұйымдастыру кезеңі.
Мейірімді жүрекпен,
Орнымыздан тұрайық,
Шеңбер құрып ортада,
Бір жадырап қалайық.
Жемістерді таңдатып, бір – біріне жақсы тілектер айтып, «Көңіл – күй
ағашына», ілдіру. психологиялық ахуал туғызу.
Топтарға бөлу (1- топ «алма», 2 – топ «жүзім», 3 – топ «шабдалы»)
Ойқозғау. «Байлық» деген сөзді қалай түсінесіңдер? Кластер құру.
[pic]
“Бірінші байлық – денсаулық” – деген ата - бабаларымыздан қалған сөзді
есімізге салсақ, біздің ең үлкен байлығымыз денсаулық екенін ұғуымызға
болады.
Бүгінгі сабағымызда не туралы өтетін боламыз деп ойлайсыңдар?
Сабағымыздың тақырыбы : Салауатты өмір – денсаулық негізі
Ал, сабағымыздың мақсаты қандай болмақ ? (оқушылар ойын тыңдау)
Денсаулық дегенді қалай түсінесіңдер? (әр топ өз ойларын қағаз бетіне
түсіріп қорғайды)
Бейнефильм. Пайдалы кеңес. «Жеміс – жидектердің пайдасы»
Денсаулыққа зиян келтіретін қандай заттарды білесіңдер? Темекі шегу,
маскүнемдік, нашақорлық.
Бұл заттар не себепті зиянды деп ойлайсыңдар? (оқушылардың ой – пікірін
тыңдау)
Мәтінмен жұмыс. 1 – топ: темекі, 2 – топ: арақ, 3 – топ: есірткінің адам
денсаулығына әсері туралы қосымша мәліметтерді оқып танысу. (топта өзара
талқылау, постер қорғау)
1 – топ. Темекі
2 – топ. Спиртті шімдіктер бастапқы кезде жүзім өсіретін елдерде басымырақ
пайдаланылды. Алайда әртүрлі шикізаттардан өндірудің жаңа тәсілдері
дамыған сайын олар бүкіл дүние жүзіне таралып, кеңінен қолданылатын болды.
Алкоголь асқорыту жүйесіне, орталық жүйке жүйесіне әсер етеді. Шамамен
тұрмыстағы жарақаттың 56 пайызы, өндірістік жарақаттың 50 пайызы
маскүнемдікке байланысты. Созылмалы маскүнемдік кезінде кейбір ми
жасушалары өледі. Соның салдарынан мидың жұмысы бұзылады, есте сақтау,
ойлау процестеріне зиян келтіреді. Жүректі май басады, қандағы гемоглобин
мөлшері төмендейді, организмдегі витаминдерді азайтады. Алкоголь бауырдың
қызметін бұзады. Оның әсерінен цирроз ауруы пайда болады.
3 – топ. Нашақорлық – есірткі заттарына тәуелділікке байланысты, ағзаның
физикалық және психикалық қызметтерінің бұзылуына, аяғы өлімге әкеліп
соғатын сырқат. Есірткі қолданатын жасөспірімдер мен жастар өзін - өзі
қоғам мен Заңға қарсы қояды, олардың болашағы болмайды. Нашақорлыққа
шалдыққан ауру адам өмірінің орташа ұзақтығы 2 - 3 жыл. Есірткілер қандай
зиян әкеледі? Есірткілер зат алмасу процесіне еніп, ең бірінші серотин
өндіріп шығаратын ми жасушаларын өлтіреді. Серотин мидың көңіл – күй
өзгерісін қадағалайтын зат, бұл адамды пәсең және селқос қылдырады.
Есірткілер оларды қолданушыларға ғана емес, сонымен қатар олардың
жақындарына, жан – жағына және біртұтас қоғамға зиянын тигізеді. Жас
адамдардың көп уақытқа созылмаған қолданысының өзі олардың болашақ
балаларына әсер етеді. Нашақорлықтан туындайтын қиындықтар өте көп.
Нашақорлар жиналып бір ғана инені қолданады. Соның салдарынан бір – біріне
СПИД секілді екінші бір жазылмас дертті жұқтырады. Сонымен бірге
нашақорлар әрдайым қылмыс жасауға бейім тұрады. Марихуана секілді
есірткілердің буына масайраған жандар кісі өлтіруден де тайынбайды.
Есірткіге үйрену қорқынышты, орны толмас қауіп, одан бір – ақ жолмен
құтылуға болады. Ешқашан, тіпті бір рет те есірткі қолданып
көрмеу!
Сергіту сәті. «Өзге тілдің бәрін біл, өз тіліңді құрметте»
Сырқат адам (ауру – больной - ил)
Халқымыз жеңіл ауру санайтын, қатерлі дерт – (тұмау – грипп - флу)
Халық тынығып, денсаулығын жақсартатын орындар - (шипажай – санаторий -
санаториум)
«ХХІ – ғасыр індеті» атанған ауру – (ЖИТС – СПИД - АІDS)
Ішің ауырса тыйым салатын асқорыту мүшесі – (ауыз – рот - маус)
Тазалық кепілі саналатын табиғи сұйықтық – (су – вода - уотэ)
Ақшаға сатып алуға болмайтын байлық – (денсаулық – здоровье - хэлс)
2002 жылға Президент таққан айдар – (денаулық жылы – год здоровье – зе е оф
хэлс)
Анаша, героин шегуші - (нашақор – наркоман - драгмэн)
Тәжірибе жасау. Ас қорытуға ішімдіктің әсері қандай?
1 – топқа тапсырма: 1-пробирка – қант + су - ериді
қант + арақ - дұрыс
ерімейді
2 – топқа тапсырма: 2-пробирка – нан + су - кесектер бетіне шығады,
Нан + арақ - көлемі азайып,
түбіне түседі
3 – топқа тапсырма: 3-пробирка- жұмыртқа сарысы + су - өзгермейді,
жұмыртқа сарысы + арақ - денатурация-
бүлінеді
Топтастыру тапсырмасын орындау.
Денсаулықтың қастары мен достары бола ма?
Бейнефильм. «Бәрі өз қолыңда»
Мұғалімнің сөзі. Денсаулық – зор байлық. Денсаулық – адам өмірінің бағалы
заты. Сондықтан, адам күнделікті өзін – өзі күту, дұрыс тамақтану, тыныға
отырып қажетті дене жаттығуларын жасап, дене тұлғасының дұрыс жетілуін
қадағалау қажет. Сонда ғана сұлу да сымбатты болып өсесіңдер. Оқушылардың
салауатты өмір салтын насихаттауға қосқан үлестері мен спорттық жарыстарда
жеткен жетістіктері туралы айтып, мадақтау.
«Президентіміз Н.Назарбаевтың «Нұрлы жол – болашаққа бастар жол» атты
Қазақстан халқына Жолдауынан: Жастар біздің болашағымыздың тірегі. Мемлекет
жаңа буынның алдында барлық есіктер мен жолдарды ашып отыр. Біздің
креативті ырғақты жастарымыздың күш – жігер жұмсап, құлаш сермейтін тұсы
осы!» - деген болатын. Денсаулықтың қадірін ауырмай тұрып бағалай білейік.
Рефлексия. «Адам формасы» түрлі – түсті қағаздардан жасап, сабақтан алған
әсерлерін, тілектері мен ұсыныстарын жазып, тақтаға апарып ілу.