Сабақтың түрлері, құрылысы

Тақырыбы: Сабақтың түрлері, құрылысы
Сабақтың мақсаты: сабақтың атқаратын қызметін, оның жалпы құрылысын оқушы санасына жете түсіндіру, оқушылардың ой-өрісін кеңейту, функционалдық сауаттылығын арттыру.
Сабақтың міндеттері:
+ сабақтың мәнісін, өсімдік үшін маңызын, атқаратын функциясын түсіндіру;
+ адамның тұлға ретінде дамуын, ғылыми дүниетанымын байыту, табиғатты аялауға, қорғауға тәрбиелеу;
+ пәнге, тақырыпқа байланысты қызығушылықтарын дамыту.
Құрал-жабдықтар: АКТ, электронды оқулық, қол әйнек, әртүрлі өсімдіктердің сабақтары (қарағаш, үйеңкі, терек, жөке, итмұрын, қарақат т.б)
Сабақтың түрі: жаңа сабақ
Сабақтың әдісі: түсіндірмелі-көрнекілік әдіс, нұсқаушы-ойға түсіруші әдіс.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі
Оқушылармен сәлемдесу;
Келмей қалған оқушыларды белгілеп, оқушылардың назарын сабаққа аудару.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру кезеңі
Бүршік неліктен бастапқы өркен деп аталады, ішкі құрылысы бойынша дәлелдеп беріңдер. Буын, буынаралық дегенді қалай түсінесіңдер?

Ұзарған өркен мен қысқарған өркеннің айырмашылығы неде, олар қандай қызмет атқарады? Өсу бүршігі мен гүл бүршіктерінің айырмашылықтарын талдаңдар.
Қосалқы бүршіктер қайдан дамиды, қызметі қандай? Бүршіктер нешеге бөлінеді?
ІІІ. Жаңа сабақты түсіндіру кезеңі
Жоспар:
1. Сабақ және оның түрлері
2. Сабақтың ішкі құрылысы
Сабақтың түрлері
Тік
Шырмалғыш
Қысқарған
Жатаған
Өрмелегіш
Лианалар
терек, қайың, тал, бидай, күнбағыс және т.б.
құлпынай, асқабақ, қияр, қауын, қарбыз
шырмауық, құлмақ және т.б.
асбұршақ, жабайы бұршақ, плющ және т.б.
Сәндік үшін өсірілетін ланалар
бақбақ, жолжелкен, пияз, аққауданды қырыққабат және т.б.
Сабақ - өсімдіктің жер асты мүшелері мен жер үсті мүшелерін бір-бірімен жалғастырып тұратын орталық тірек.


Сабақтың ішкі құрылысын ағаш діңінің көлденең кесіндісінен көреміз. Ішкі құрылысы төрт қабаттан тұрады: қабық, камбий, сүрек, өзек.
Сабақтың ішкі құрылысы

Қабық
Камбий
Сүрек
Өзек

өң
тоз
тін

Сабақ мынадай қызметтер атқарады:
1) қоректік заттарды тамырдан өсімдіктің басқа мүшелеріне жеткізеді;
2) сабаққа бүршік, жапырақ, гүл, жеміс бекінеді;
3) көбеюге қатысады;
4) органикалық заттар қорға жиналады;
5) өсімдіктердің жоғары жағының аумағы бұтақтану арқылы артады;
6) вегетативтік көбею.
ІV. Бекіту.
Сабақ дегеніміз не? Оның қандай түрөзгерістері бар? Құрылысы қандай? Атқаратын қызметі ше?
Үй тапсырмасы. §12. оқу, 17-сурет салу.

№7-зертханалық жұмыс.
Тақырыбы: Сабақтың ішкі құрылысымен танысу.
Мақсаты: Сабақтың ішкі құрылысын ұлғайтқыш қол әйнегімен қарап, оның қабаттарын бір-бірімен салыстырып зерттеу.
Құрал-жабдықтар: қарағаш, емен, терек ағаштарының 20 см ұзындықтағы жас өркендері, ұлғайтқыш қол әйнегі, ағаштың жуандау (2-3 жылдық) діңінің көлденең кесіндісі (қалыңдығы 5-8 см).

Жұмыстың барысы:
1. Әр түрлі ағаштардың (қарағаш, емен, қайың, терек, тал, т. б.) жас бұтақтарынан (ұзындығы 20 см) сыртқы қабығының түсіне, қабығын жарып бұртиып шыққан (шұбарланған) жасымықшаларына, оның пішініне көңіл аударып, лупамен қарап суретін салыңдар.
2. Кез келген ағаштың көлденең кесіндісінен сабақтың ішкі құрылысының қабаттарын ажырату. Әр қабаты қанша көлемді алып жатқандығын (калыңдығын) ажыратып, түсіне көңіл аудару. Өзек жасушаларының ерекшеліктерін бақылап көру.
3. Оқулықтағы суретпен салыстырып талдау.

Нәтижесі: 1) сурет бойынша 2) Бос орындарды толтыр:
Сабақтың ішкі құрылысы

а)____________________
ә)____________________
б)____________________

Қорытынды: Берілген сөйлемдерді зер салып оқып сабақтың қай қабатына тән екендігін анықтап, тұсындағы санын дәл келетін қабаттың астындағы бағанына жазыңдар.
Қабық
Камбий
Сүрек
Өзек

1. Сабақты жуандатып өсіреді. 2. Жылдық шеңбер (сақина) түзіледі. 3. Органикалық заттар қорға жиналады. 4. Су мен минералды заттар қозғалады. 5. Тін талшықтары орналасқан. 6. Сабақтың барлық бөлімдерін бір-бірімен байланыстырады. 7. Қабық пен сүректің арасында орналасады. 8. Сабақ тыныс алатын жасымықша жасушалары орналасады.