Төрбұрыштар туралы

III. <<Галереяда ой шарлау>> стратегиясымен төртбұрыштың түрлерін олардың қасиеттерін айту.

IV. Лездік тапсырма (сұрақ - жауап)
1. Қатаң деген атқа ие болған фигура ?(Үшбұрыш)
2. Үшбұрыш төбесінен қарсы жатқан қабырғаның ортасын қосатын кесінді (Медиана)
3. Тік бұрышты үшбұрышта көлбеудің ролін атқаратын қабырға (Гипотенуза)
4. Бір нүктеден түссе де ешқашан перпендикулярға тең келмейтін кесінді (Көлбеу)
5. Перпендикуляр мен көлбеудің табандарын қосатын кесінді немесе көлбеудің ортогональ <<көлеңкесі>> (Проекция)
6. Барлық қабырғасы тең болса да, дұрыс деген атқа ие емес төртбұрыш (Ромб)
7. Пифагор теоремасын айтыңыз
8. Тік бұрышты үшбұрыштың бұрыштары мен қабырғалары арасындағы тригонометриялық қатыстар

9 сынып Геометрия

Тақырыбы 1 сабақ
Төрбұрыштар туралы
Мақсаты
Оқушылар тақырып жайлы түсінік алады, тақырыптың мазмұнын игеру арқылы топпен талқылау арқылы ойын толық жеткізіп сөйлеу дағдылары мен жазбаша тілдерін жетілдіруге дағдыланады
Күтілетін нәтиже
. Оқушылар тақырыппен жұмыс істеу тәсілдерін еркін пайдаланады, түснеді және тапсырмаларды қатесіз орындайды
7 модульдің қолданылуы
АКТ", "Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер", "Оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау", "Сыни тұрғыдан ойлауға үйрету", "Оқытуды басқару және көшбасшылық".

Қолданылатын әдіс-тәсілдер
Миға шабуыл,:Жалғасын тап, Салыстыру кестесі, Жиго,Эссе
Қолданылатын ресурстар
Флипчарт, маркерлер, портреттер, тақта, стикерлер, ноутбук
Сабақ барысы
Мұғалімнің іс-әрекеті
Оқушының іс-әрекеті
Ұйымдастыру кезеңі

Тренинг
Барлық оқушыны ортаға шығарып <<Шаттық шеңбер>> деген топ құрғызамын.. Сәлемдесемін. Сыныптағы оқушылардың келген-келмегендерін түгелдеймін.
Топқа бөлдіремін. Қалай отыратындығын түсіндіремін.
Сәлемдесу

Түгендеу
Топқа бөлу. Топқа бөлу үшін оқушыларды санатамын.
Яғни 1,2,3 3-топқа бөлінеді.
Мұғаліммен сәлемдеседі.
Бір-біріне жылы сөздер айтады.

Сыныптың топ басшысы жоқтарды айтады.
Оқушылар шеңбер болып тұрған бойда 1,2,3 деп санап топқа сандары арқылы бөлінеді.
Білу
Миға шабуыл

Кім жылдам
Интерактивті тақтаға <<Қайталау - оқу айнасы>> әр түрлі деңгейдегі сұрақтар беріледі,

Интерактивті тақтадағы сұрақтар арқылы оқушылардың кезекпен жауап беруі сұралады.
Миға шабуыл әдісін пайдалану
Оқушылар интерактивті тақтадан кез-келген ұяшықты таңдайды да,топ мүшелері кезектесіп жауап береді. Оқушылар еске түсіреді, талдайды.

Түсіну
<<Жалғасын тап
Сөйлем соңында қойылатын жауаптары мен белгілері сөздерін тақтаға жазып қою керек
Тақтаға тақырыптағы сөздер алып оны тақтаға жазып қою арқылы оқушылардың тақырыпты талдату
Сөздерді толықтырады,мағанасын түсіндіреді, талдайды
Қолдану
Жигсо пайдалану
Оқушылар көлемді мәтінді әрқайсысы жеке-жеке топ ішінде оқып шығып топпен талқылайды, сосын топтар құрамы өзгертіліп, құрамында әр бастапқы топтан бір белсенді оқушы бар жаңа (сарапшылар тобы) топтар құрылды.Құрылған сарапшы топ берілген тапсырмаларды біріге талқылап орындайды Осыдан кейін олар өз топтарына қайта оралып, өздерінің бұрынғы топтағы достарына кезекпен өз жанұяларында түсінген материалдарын тиянақты түрде жеткізіп, үйрет керек

Оқушылардың мұндағы мақсаты берілген тапсырманы өздері талқылап , өз ой-пікірлерімен санаса білу
Топпен жұмыс жасау
Талдау
Салыстыру кестесі
Оқушыларға таырыптарды салыстыру білімдерін талдату
Әр топқа салыстыру парағы таратылады, сол арқылы салыстырады нәтижесін тақтаға шығып көрсетеді

Жинақтау
Кітапен жұмыс
Топтарға жаңа тақырып бойынша Кітаппен жұмыс атқару үшін әр топқа кітаптағы тапсырмалармен жұмыс істеуді тапсыру, мағанасын талдау
Берілген тапсырманы уақытылы орындау, сұрақтарға нақты жауап беру. Кітаптағы тапсырмаларды топпен біргіп жұмыс істейді, талқылайды, зерттейді.
Бағалау
Бағалау шкаласы мен бағалау парақтарын тарату
Әр топқа бағалау парақтарын тарату, бағалау шкаласын тақтаға ілу керек
Әр топ бағалау парақшасын өздерін бағалайды
Рефлексия
Екі жұлдыз , бір тілек
Стикерлерді толтыру
Оқушылар бүгінгі сабаққа деген ойынын стикерге жазып, тақтаға іледі (2 мин)
ББҮ кестесін толтыру
Оқушылар кері байланыс арқылы өздерінің сабақтан алған әсерлерін, ұсыныс, тілектерін жазады.
Үйге тапсырма
Өлеңді мәнерлеп оқу.
<<Менің Отаным Қазақстан>>тақырыбына кітапша , альбом жасау.

Тақырыбы 2
Тікбұрышты үшбұрыштың қабырғалары мен бұрыштары арасындағы қатыстар

Мақсаты
Төртбұрыштар туралы түсінік алады,ішкі бұрыштарының қосындысы туралы ережелерін пайдаланып есептер шығарады
Жалпы мақсат
Тақырыпты түсініп оқи білуге баулу. Тілін, сөздік қорларын дамыту арқылы сабаққа деген қызығушылығын арттыру
Күтілетін нәтиже
Тікбұрышты үшбұрыштың қабырғалары мен бұрыштары арасындағы қатыстарын жатқа, есептер шығаруда пайдаланады .
7 модульдің қолданылуы
АКТ", "Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер", "Оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау", "Сыни тұрғыдан ойлауға үйрету", "Оқытуды басқару және көшбасшылық".

Қолданылатын әдіс-тәсілдер
Композициялық талдау, Сәйкестендірі, Кемпірқосақ, Ыстық орындық
Қолданылатын ресурстар
Флипчарт, маркерлер, портреттер, тақта, стикерлер, ноутбук
Ұйымдастыру кезеңі

Тренинг
Сәлемдесу
Сынып оқушыларына жағымды ахуал туғызу
Түгелдеу
<<До-ми-соль>>-ка мозайка әдісімен топтастыру
Әр топ өзорнына отырып сабаққа дайындалады
Сабақ кезеңдері
Тапсырма
Мұғалімнің іс-әрекеті
Оқушылардың іс-әрекеті
Білім

Қызығушылық
тарын ояту
Композициялық талдау жасау арқылы сұрақ жауап өткізу
Үй тапсырмасын кайталау
Үйге берілген тапсырманы сұрақ-жауап арқылы оқушылар өзі бір- біріне қоя отырып өткен сабақ туралы не білгендерін ортаға салады
Бір- біріне жақсы сөздер айта отырып сұрақ джауап арқылы бір- біріне жақсылықпен сәттіліктілейді
Түсіну
Жаңа сабақты түсінуде <<Кемпірқосақ>> әдісін пайдалану
Бұл әдісті пайдалану кезінде сыни ойлатуға жол бере отырып, бірнеше сұрақтар қойған кезде үнсіз отыратын оқушылардың өздері сабақта диалогтық қарым-қатынасқа түседі.
топта өздеріне берілген тақырыпты меңгеру керек үйренгендерін бір-біріне үйретеді, келесі топта әр оқушы өз тобында талқылағандарын ортаға салды. Бұл әдіс жаңа сабақты түсіну үшін өте тиімді әдіс.
Қолдану
Сәйкестендіру тақырыпқа қатысты жауаптарын сәйкестендіру
арқылы сабақты қолдану
оқулықпен жұмыс
Топтарға жаңа тақырып бойынша және өткен сабақты толық меңгерту мақсатында сәйкестендіру әдісін пайдалану арқылы тапсырмалар беріледі.Ол әдіс арқылы оқушы жаңа тапсырманы түсінеді,ойланады тапсырмаға байланысты тапсырмаларды сәйкестендіреді
Берілген жаңа тақырыпты топтан талқылайды, өз ойларын ортаға салады, тексереді, нәтижесін қазаға жазылған тапсырмаға қатысты сйкестендіріп жауабын көрсетеді.
Берілген сұрақтар арқылы топтар бір-біріне сұрақ қою арқылы диалогке түседі.

Сергіту сәті

Оқушылармен бірге сергіту сәтін жасау
Интербелсеңді тақтадағы бейнероиктегідей жаттығулар жасайды.
Талдау
Топпен жұмыс
Ыстық орындың әдісі арқылы тапсырма беру
Топтарға жаңа тақырып бойынша тапсырмалар тартып, түсіктерін ортаға әр топтан шығартып айтқызу
Берілген тапсырманы уақытылы орындау, сұрақтарға нақты жауап беру
Жинақтау
Жеке жұмыс жұмыстары
Топ бойынша тапсырмалар орындау
Топ бойынша тақырыпты жинақтау үшін тақырыпқа қатысты кітаптан жаттығу жқұмыстарын орындайды
Тақырыпты меңгере отырып жаттығу жұмыстарын орындау арқылы сабақты жинақтайды
Бағалау
Өзін-өзі бағалау (2 мин)
Бағдарша, бағалау парақшалары
Бағалау парақшасы мен бағалау шкаласын тарату
Өзін өзі топпн бағалайды
Рефлексия
Стикерлерді толтыру
Оқушыларға стикер толтыруды ұсыну
Ұсынылған стикерді толтыру

Тақырыбы 3
Жазықтықтағы тікбұрышты координаталар жүйесі.

Мақсаты
Тақырыпты түсініп оқып ,жазықтағы тікбұрышты координаттар жүйес ,тақырыпты өмірмен, байланыстыра отырып есепті орындауға дағдыланады
Жалпы мақсат
Тақырыпты түсінін оқи білуге баулу. Тілін, сөздік қорларын дамыту арқылы сабаққа деген қызығушылығын арттыру
Күтілетін нәтиже
Жазықтықтағы тікбұрышты координаталар жүйесі н меңгерген оны есептер шығаруда пайдаланады, толық малғұмат алады,танысады
7 модульдің қолданылуы
Тақырыпты түсініп оқып ,жазықтағы тікбұрышты координаттар жүйес ,тақырыпты өмірмен, байланыстыра отырып есепті орындауға дағдыланады
Қолданылатын әдіс-тәсілдер
Тақырыпты түсініп оқып ,жазықтағы тікбұрышты координаттар жүйес ,тақырыпты өмірмен, байланыстыра отырып есепті орындауға дағдыланады
Қолданылатын ресурстар
Тақырыпты түсініп оқып ,жазықтағы тікбұрышты координаттар жүйес ,тақырыпты өмірмен, байланыстыра отырып есепті орындауға дағдыланады
Ұйымдастыру кезеңі

Тренинг
Тақырыпты түсініп оқып ,жазықтағы тікбұрышты координаттар жүйес ,тақырыпты өмірмен, байланыстыра отырып есепті орындауға дағдыланады
Тақырыпты түсініп оқып ,жазықтағы тікбұрышты координаттар жүйес ,тақырыпты өмірмен, байланыстыра отырып есепті орындауға дағдыланады

Сабақ кезеңдері
Тапсырма
Мұғалімнің іс-әрекеті
Оқушылардың іс-әрекеті
Білім

Қызығушылық
тарын ояту
Миға шабуыл әдісін пайдалану арқылы үй тапсырмасына қатысты сұрақтар

Үйге берілген тапсырманы сұрақ-жауап арқылы диалогқа түсіру
Слайдта берілген сұрақтарға жауап беру, топпен тапсырманы орындау
Оқушы берген тапсырманы орындау
Түсіну
Жигсо әдіс бойынша тақырыптарды қайталау

Өткен тақырыпты толық мңгеріп жаңа тақырыпқа қадам
Жигсо әдісі пайдалану
Ол үшін әр топқа арнайы тапсырмалар беріп, сол тапсырмалар төңірегінде оқушылар талдайды, пікір-аласау арқылы тапсырманы орындап түсінгендерін бір-біріне жеткізеді
Оқушылардың мұндағы мақсаты берілген тапсырмаларды дұрыс түсіне отырып мағанасын ашу, түсіні білу
Топпен жұмыс жасау
Қолдану
Қолдану сатысында <<АВС>> әдісін қолданду
Интербелсенді тақтаға <<А>> жеңіл деңгейлі 3 есеп, <<В>> орташа дейгейлі 2 есеп, <<С>> күрделі деңгейлі 1 есеп беру Оқушылар топта өзара есептерді талдап, зерттеп, ортақ келісімге келген жауаптарын жазды

Әр топқа есептер мен тапсырмалар беру , топ тапсырманы орындап жауап келісіп шығарады
Сергіту сәті
<<Балапандар биі>> атты жаттығу жасау
Оқушылармен бірге сергіту сәтін жасау
Интербелсеңді тақтадағы бейнероиктегідей жаттығулар жасайды.
Талдау
Әр топқадеңгейліктапсырмаларды тест түрінде беріледі.

Топ жетекшілеріне топ мүшелерін бағалау үшін критерийлер беріледі.
Оқушылар тест шешіп, критерий арқылы топ жетекшісі топ мүшелерін бағалайды, топ жетекшісін топ мүшелерінің бірі бағалайды.

Жинақтау
Эссе жазу арқылы сабақты жинақтайды
Не ұққандарын
Топ бойынша тақырыпты жинақтау үшін тақырыпқа қатысты әңгіме құрастыру арқылы тақырыпты жинақтайды
Әр топ өзара тақырыпқа қатысты қысқаша шағын әнгіме құрастырады ортаға шығып оқиды
Бағалау
Өзін-өзі бағалау (2 мин)
Бағдарша, бағалау парақшалары
Бағалау парақшасы мен бағалау шкаласын тарату
Өзін өзі топпн бағалайды
Рефлексия
Стикерлерді толтыру
Оқушыларға стикер толтыруды ұсыну
Ұсынылған стикерді толтыру

4 сабак ақырыбы: Паралелограмның, үшбұрыштың және трапецияның аудандары
Сабақтың мақсаты:
1. Білімділік: Оқушылардың тақырып бойынша алған білімдерін есеп шығару арқылы бекіту
2. Дамытушылық: Оқушылардың шығармашылық белсенділігін, ойлау, есте сақтау қабілетін дамыту.
3. Тәрбиелік: Өз бетімен ізденіске, бір - біріне көмек көрсете білуге, іскерлікке тәрбиелеу.
Сабақ түрі: білімді бекіту.
Әдісі: тәжірибелік, талдау, жинақтау.
Көрнекіліктер: плакаттар, фломастер, таратпалы карточкалар.
Сабақ барысы:
1. Ұйымдастыру кезеңі.
Оқушыларды 3 топқа бөліп, сабақтың құрылымы мен мазмұны туралы түсінік беру.
2. Үй тапсырмасын тексеру
3. Мағынаны ажырату. (Постермен жұмыс) Әр топқа конверт беріледі. Конвертте кеспелі фигуралар берілген.
:: кеспелі фигураларды құрастырып, қандай фигура екендігін анықтайды;
:: Анықтамасы мен оның формулаларын жазады.

4. Есептер шығару( карточкамен жүмыс)

№1
Параллелограммның қабырғалары 12 см және 15 см. Үлкен қабырғаға түсірілген биіктік 8 см болса, кіші қабырғаға түсірілген биіктікті табыңдар.
Берілгені: АВСД - параллелограмм
АВ = 12 cм, ВС = 15см
ВК - биіктік, ВК=8 см

Тақырыбы 5
Вектор ұғымы. Коллинеар векторлар. Вектордың ұзындығы (модулі) және бағыты. Векторлардың теңдігі.

Мақсаты
Тақырыпты түсінеді, вектор ұғымын зерттей отырып тақырыптың маңыздылығын меңгереді, тапсырмаларды орындауға пайдаланады
Жалпы мақсат
Тақырыпты түсінін оқи білуге баулу. Тілін, сөздік қорларын дамыту арқылы сабаққа деген қызығушылығын арттыру
Күтілетін нәтиже
Вектор ұғымы анықтау арқылы және жазықта орналасумен танысады оны пайдаланып тапсырмалаврды орындауға дағдыланады.
7 модульдің қолданылуы
АКТ", "Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер", "Оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау", "Сыни тұрғыдан ойлауға үйрету", "Оқытуды басқару және көшбасшылық".

Қолданылатын әдіс-тәсілдер
Суреттер сөйлейді, Семантикалық карта,Кім біледі,Ойлан бірік бөліс
Қолданылатын ресурстар
Флипчарт, маркерлер, портреттер, тақта, стикерлер, ноутбук
Ұйымдастыру кезеңі

Тренинг
Жаңа тақырыпқа байланысты сыныпты сурет арқылы 3 топқа бөлу
Оқушылардың мұндағы мақсаты суреттер арқылы өз жұптарын тауып, топ болып құралу

Сабақ кезеңдері
Тапсырма
Мұғалімнің іс-әрекеті
Оқушылардың іс-әрекеті
Білім

Қызығушылық
тарын ояту
Суреттер сөйлейді
Суреттер арқылы өткен тақырыптар бойынша сұрақ- жауап
Тақтаға ілінген суреттер бойынша әр топқа тапсырма беріледі, олар сурет арқылы не білетіндерін не үйренгендерін ортаға салып бөліседі
Оқушы берген тапсырманы орындау
Әр топ суреттермен жұмыс істейді, өткен тақырыптан не білгендерін айтады
Түсіну
<<Ойлан бірік. бөліс
>> арқылы тақырыпты талдау
Тақырыптың мағанасы мен идеясын талдау үшін әр топқа тапсырма беріледі, әр топ өз тапсырмасын орындаған соң екінші топқа ұсынады
Берілген тапсырманы уақытылы орындау, сұрақтарға нақты жауап беру керек.Тапсырмаларын бір - біріне көрсету арқылы ой бөліседі, тақырыптың мағанасын аша отырып өзара топпен талалдайды
Қолдану
Постер
Өткен тақырыптарға арналған тапсырмалар төңірегінде
Әр топқа тапсырма тартау арқылы тараудан не біліп не үйренгендерін қағаз бетіне түсіреді, постер арқылы қорғайды
Барлық топ өз ойларын тапсырма бойынша қағазға салып, ойларын постерге салады, не білгендерін постер арқылы көрсетеді
Сергіту сәті
<<Балапандар биі>> атты жаттығу жасау
Оқушылармен бірге сергіту сәтін жасау
Интербелсеңді тақтадағы бейнероиктегідей жаттығулар жасайды.
Талдау
<<Кім білімді>>
Топтар жарысы
Топтарға тапсырма мен сұрақтар беріледі, әр топқа уақыт беріледі, қай топ бітсе, сол топ ортаға шығып жауаптарын көрсетеді
Берілген тапсырманы уақытылы орындау, сұрақтарға нақты жауап беру керек.Қай топтың тапсырмасы мен сұрақтары дұрыс болса сол топ жеңімпаз болады
Жинақтау
Семантикалық картаны толтыру арқылы сабақты жинақтайды
Тарау бойынша білімдерін жинақтау үшін әр топқа семантикалық картаны толтыру тапсырылады
Әр топ өзара тақырыпқа қатысты семантикалық кртаны толтырып жауабын тақаға шығып қорғайды, тарауды жинақтайды
Бағалау
Өзін-өзі бағалау (2 мин)
Бағдарша, бағалау парақшалары
Бағалау парақшасы мен бағалау шкаласын тарату
Өзін өзі топпн бағалайды
Рефлексия
Стикерлерді толтыру
Оқушыларға стикер толтыруды ұсыну
Ұсынылған стикерді толтыру

Векторларды қосу және азайту"
БИБЛИОТЕКАМАТЕРИАЛОВ
Сабақ жоспары
Сабақ жоспары
Пән: геометрия Сынып: 9 Күні: 22.09.2016жыл

Оқушыларға векторларды қосу және азайту ұғымы бойынша жалпы көзқарастарын кеңейту, байыта түсу.
Оқушылардың векторларды қосу және азайту жөніндегі нақты көзқарастарын және оны іс жүзінде қолдана білу бейімділіктерін қалыптастыру.
Векторларды қосу және азайту үшін қарапайым зерттеулер жүргізу керектігі және соны сала білу білімдерін толықтыру;

Оқып-үйренуден күтілетін нәтиже
Білім мен біліктілік:
* Оқушылардың векторларды қосу және азайту жөніндегі нақты көзқарастары және оны іс жүзінде қолдана білу бейімділігі қалыптасады;
* Берілген функцияның векторларды қосу және азайту арқылы сала біледі.

Тақырыптың тірек ұғымдары
Векторлар , координаталар

Оқытуда қолданылатын әдіс - тәсілдер
Салыстыру-талдау, өз бетінше жұмыс істеу , диалогтық оқыту, сыни тұрғыдан ойлауға үйрету, деңгейлік тапсырмаларды орындау, оқыту үшін бағалау.

Сабақтың түрі
Жаңа сабақ

Сабақтың эпиграфы
Векторлар -геометрияның маңызды ұғымдардың бірі.

Бағалау критерийлерін анықтау
* Өткен тақырып матералдарын еске түсіруі
* Үй жұмысын тексеру
* Формулаларды дұрыс жазып және оқи білуі
* Сұрақ қоя білуі
* Есептер шеше білуі, формулаларды қолдана білуі

Сабақтың этаптары
Оқыту материалының мазмұны

1.Сабақты ұйымдастыру

* сынып оқушыларының назарын сабаққа аудару;
* бүгінгі сабақтың мақсатымен таныстыру, оқыту тәсілдерін талдау;
* үй жұмысын тексеру
9 сыныпта ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру.
Стикерлер арқылы топқа бөлу. Басшы тағайындау және басшы оқушыларды бағалайды.

2.Жаңа сабақ кезе

3.Практикалық
кез

4.Сергіту сәті
5.Рефлексия

9-сынып кітабынан алынған есептер:
Тақтада шығарылатын есептер:№19, №20
Өздіктерінен шығаратын есептер: №17
Деңгейлік тапсырмалар:
1-топқа
А(-2;0), В(3;4), С(0;-1) нүктелері берілген:
1-оқушы:1) , векторларының координаталарын табыңдар.
А) = (4;5), =(-5;-3); B) = (5;4), =(-3;-5);
C) = (-4;-5), =(3;5); D) жауабы өзге.
2-оқушы: = болатындай D нүктесінің координаталарын табыңдар.
А) D(5;3) В) D(3;5) С) D(-3;5) D) D(-5;3)
3-оқушы: ⊥ , P (x;-3) болатындай P нүктесінің абсцисасын табындар.
А) P(6;-3) В) P(5;-3) С) P(4;-3) D) P(3;-3)
4-оқушы: - ны табыңдар.
А) В) 2 С) D)
5-оқушы: * - ны табыңдар.
А) 6 В) 13 С) 12 D) 14
2-топқа
M(1;3), N(4;0), K(0;-1) нүктелері берілген:
1-оқушы: , векторларының координаталарын табыңдар.
А) = (-1;-4), =(-4;-1); B) =(1;4), =(4;1);
C) =(-1;2), =(4;-1); D) жауабы өзге.
2-оқушы: = болатындай P нүктесінің координаталарын табыңдар.
А) P(-4;-3); В) P (4;-3); С) P (-4;3) ; D) P (3;-4).
3-оқушы: ⊥ , T (3;y) болатындай y-ті табындар.
А) 0.25; В) 0.5; С) 0.75; D) 1.
4-оқушы: - ді табыңдар.
А) 5 ; В) 4 ; С) 3 ; D) 2

--------------------------------------------------------------------------------
<<Векторды санға көбейту. Векторлардың коллинеарлық критерийі. Векторларды санға көбейтудің қасиеттері>>
<<Бекітемін>>
директорының оқу-ісі
жөніндегі орынбасары________ Күні _______________
Геометрия 9 б-сынып
Сабақтың тақырыбы:
Тікбұрышты координаталар жүйесінде түзудің әртүрлі берілу тәсілдері
Сілтеме:
Оқулық <<Геометрия>> 9-сынып, Алматы <<Атамұра>> 2013ж
Оқып-үйренудің негізгі мақсаттары:
1. Тікбұрышты координаталар жүйесінде түзудің әртүрлі берілу тәсілдері туралы мағлұмат беру;
2. Тікбұрышты координаталар жүйесінде түзудің әртүрлі берілу тәсілдерін түсіндіру;
3. Тікбұрышты координаталар жүйесінде түзудің әртүрлі берілу тәсілдерінің қасиеттерін пайдаланып, есептер шығаруды үйрету;
Оқуда қолданылатын әдіс-тәсілдер:
<<Серпілген сауал>>, <<Үш шапалақ>> , Топтық жұмыс
Оқып-үйренудің нәтижесі:
1. Тікбұрышты координаталар жүйесінде түзудің әртүрлі берілу тәсілдері туралы мағлұмат алады;
2. Тікбұрышты координаталар жүйесінде түзудің әртүрлі берілу тәсілдерін түсінеді;
3. Тікбұрышты координаталар жүйесінде түзудің әртүрлі берілу тәсілдерінің қасиеттерін пайдаланып, есептер шығаруды үйренеді;
Сабақ барысы:
Уақыт
Мұғалімнің іс-әрекеті:
Оқушының іс-әрекеті:
2 мин
Сынып оқушыларын 3 топқа бөлу.
1-топ. Коллинеар вектор
2-топ. Нөлдік вектор
3-топ. Бағыттас вектор
Сынып оқушыларын 3 топқа бөлу
1-топ. Коллинеар вектор
2-топ. Нөлдік вектор
3-топ. Бағыттас вектор
10 мин
<<Топтық жұмыс>>. Берілген жаңа тақырыпты топта оқып шығып, талдап, постерге қорғайды.

5 мин
<<Серпілген сауал>>. Әр топ келесі топ мүшелеріне қағазға сұрақ жазып тапсырады. Сұраққа топтан кез келген оқушы жауап бере алады.
1. Вектор дегеніміз не?
2. Бағыттас, коллинеар, нөлдік, перпендикуляр, қарама-қарсы бағытталған, тең, параллель вектор дегеніміз не?
3. Векторларды қосу және азайтудың қасиеттері
4. Векторларды санға көбейту
5. Коллинеар векторлардың критерийі
35 мин
Оқулықпен жұмыс.
Әр топқа жеке - жеке тапсырма беріледі. Тапсырманы орындап болған топтан бір оқушы шығып тақтаға жазады, ал қалған топ қатесін тауып бағалайды.
№91
1.
2.
3.
№94
BN=3x; NC=x;
3 мин
Қорытынды
Рефлексия
<<Не білдім?>>
<<Не үйрендім?>>
<<Не қиын болды?>>
Үйге тапсырма беру: 3-тапсырма
Рефлексия
Оқушылар өздерінің сабақты қаншалықты түсінгендігін стикерге жазып, плакатқа апарып іледі.

Берілген тапсырманы үйден орындау
10 сабак
Күні: сыныбы: 9-аг
Пәні: Геометрия
Сабақтың тақырыбы
Тікбұрышты координаталар жүйесіндегі векторлар.
Сілтеме
9-сынып Геометрия, 38-44-ші оқулық беттері.Слайдтар.
Мақсаты:
Вектордың координаталарын табуды және жіктеуді үйрету. Вектордың координаталарын қолданып есептер шығаруды үйрету.
Оқыту нәтижесі:
Вектордың координаталарын табуды және жіктеуді үйренеді. Вектордың координаталарын қолданып есептер шығаруды үйренеді.
Түйінді идеялар
1) Тақырып жұмыс жасау оқушылардың тәуелсіз ойлауына және олардың ой қорыту, өзіндік түсініктеме беру қабілетіне ықпалын тигізеді.
2) Сыни тұрғыдан ойлау балалардың өз идеясын сенімді түрде білдіруіне, түрлі көзқарастарға көңіл бөлуге және оларды бағалауға мүмкіндік береді.
3) Балалардың жауабын бақылау, жазып алу мен талқылау сауатты оқытуға ықпал етеді.
Блум таксаномиясы
7 модуль
ресурстар
Сабақтың мазмұны
Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушының іс - әрекеті
Білу
Диалог
топтастыру
Топтастыру әдісі

Ұйымдастыру.Топтарға бөледі. Екі вектордың скаляр көбейтін-дісі - деп нені айтады? Векторлар дың скалярлық көбейтіндісі сан бола ма,әлде вектор бола ма?

Түсті стикерлер таңдау арқылы топтарға бөлінеді. Оқушылар 5 топқа бөлінеді. Өз білетіндерін топтастырады.
Ынтымақтастық атмосферасын құрады.№150 Тік бұрышты координаталар жүйесінде вектордың координаталары - деп нені айтады?
Бір-біріне жақсы көңіл-күй тілейді.
Топтық жұмысты талқылауға үйренеді. Оқушылар критерий шығаруды үйренеді.
Түсіну
Сыни ойлау
Интернет, оқыту нұсқауы стратегиясы
Әр топқа тақырып бойынша тапсырмалар беріледі. Сұрақтар беріледі.
Сабақ үстінде ауызша сұрақ-жауап сыни көзбен қарауға дағдыланады.
Вектордың координаталарын табуды және жіктеуді үйрету. Вектордың координаталарын қолданып есептер шығаруды үйрету.
Мысал келтір?

{7;5} {-6;2} болса =+ векторын табыңыз
A) {27;13}
B) {5;4}
C) {0;-1}
D) {1;7}
E) {-5;0}
Дұрыс жауап: D

І топ. Тақырыптың идеясын ашады.
ІІ топ. Ережені қолданып есептейді.
ІІІ топ.Салыстырады.
IV топ.Векторлардың мәнін табады.
Vтоп.Есептер шығарады.
Вектордың координаталарын табуды және жіктеуді үйренеді. Вектордың координаталарын қолданып есептер шығаруды үйренеді.
№151, №152, №153, №154 және №155 есептер шығару.{1;6}, {-5;7} болса, = - векторын табыңыз.
A) {5;2}
B) {0;2}
C) {-3;19}
D){3;4}
E){-6;1}
Дұрыс жауап: Е

АКТ-ны қолдану

сергіту
Сергіту сәтін ұйымдастырады.

Бейнетаспадағы әуен арқылы жаттығу жасайды.

Қолдану
Диалог
Оқулық
Тапсырмалар орындалады.Кез келген векторды коллинеар емес екі вектор арқылы жіктеу жөніндегі теореманы тұжырым-дап, дәлелдеңдер.
Жаңа білімдерді қолданады. Ортақ ұқсастығын айтады. Оқулықтан есептер шығарады.Вектордың координата-ларын табуды үйренеді. Вектордың координаталарын қолданып есептер шығаруды үйренеді.
Талдау

АКТ-ны қолдану
Түртіп алу стратегиясы
Вектор координаталарының қандай қасиеттерін білесіңдер?
{1;4} {1;2} {7;2} болса, =3 - 2+ векторын табыңыз.

Қатты әсер еткен жерлері. Оқулықтан есептер шығарады. Вектор координата-ларының қандай қасиеттерін білесіңдер? - сұрақтарға жауап береді.
{1;6}, {-5;7} болса, =2+ векторын табыңыз

{7;5} {-6;2} болса =3- векторын табыңыз
A) {27;13}
B) {5;4}
C) {0;-1}
D) {0;9}
E) {-5;0}
Дұрыс жауап: A

{-1;-7} {-1;7} {1;7} болса, =+3-2 векторын табыңыз.
A) {1;9}
B) {2;7}
C) {-6;0}
D) {6;0}
E){0;6}
Дұрыс жауап: C

Жинақтау
АКТ-ны
қолдану
қолдану
Есептер құрастырыңдар? (салыстырыңдар) Ұштарының координаталары бойынша вектордың координаталарын қалай анықталады?
Жаңа білімдерді қолданып есеп құрас-тырады.

Үй тапсырмасын беру. Оқулықтан №157 орындап келіңдер.
Өз-өзін бағалайды, оқушының өздігінен ізденуі, бір-бірін бағалайды, сыни көзбен байқайды, өз-өзін салыстыра біледі. Өз деңгейін анықтайды.
Бағалау
Оқыту үшін бағалау

Жазықтықтықтағы базистік векторлар деп нені айтады? Нүктенің радиус-векторы деп қандай векторды айтады? Вектордың модулін қандай формуламен анықтайды?
Сабақта кері байланыс жасауды үйренеді.Оқушылар парақшаларды толтырады.
Не білдім? Не үйрендім? Не ұнамады? Сабақ несімен ұнады?

11 сабак -2 ши сагатына алу

1.Тік бұрышты координаталар жүйесінде вектордың координаталары - деп нені айтады?
2.Кез келген векторды коллинеар емес екі вектор арқылы жіктеу жөніндегі теореманы тұжырым-дап, дәлелдеңдер.
3. Вектор координаталарының қандай қасиеттерін білесіңдер?
4. Ұштарының координаталары бойынша вектордың координаталарын қалай анықталады?5.Жазықтықтықтағы базистік векторлар деп нені айтады?
6.Нүктенің радиус-векторы деп қандай векторды айтады?
7.Вектордың модулін қандай формуламен анықтайды?

әні: Геометрия Сабақ № 10
Сыныбы: 9 <<ғ>>
Уақыты:
Тақырыбы: Жазықтықтағы векторды екі коллинеар емес векторлар бойынша жіктеу.
Құзыреттілікке жеткізетін сабақтың мақсат-міндеттері:
- ақпараттық: Жазықтықтағы векторды екі коллинеар емес векторлар бойынша жіктеу, базистік векторлар, векторлардың координаталары туралы ақпарат беру
- коммуникативтілік: ақпаратты толық меңгеріп, алған ақпараттарын практикада қолдануға, ұқыптылыққа, шапшаңдылыққа, өз бетінше жұмыстануға бейімдеу
- проблеманы шешу: логикалық ойлау қабілетін шыңдау, есептерді қатесіз шығарып, сұрақтарға мүдірмей жауап беру.
Сабақтың типі: Жаңа ақпаратты оқу
Сабақтың түрі: Дәстүрлі
Сабақтың әдісі: Түсіндіру, баяндау
Оқыту құралдары: оқулық, тақта, плакат, сызғыш
Пәнаралық байланыс: педагогика, психолгия, сызу
Сабақтың барысы:
І Ұйымдастыру бөлім
Сәлемдесу;
Сынып тазалығын қадағалау;
Сынып тізімін тексеру:
Оқушылар зейінін сабаққа аудару;
ІІ Үй тапсырмасын тексеру
№ 100; 101
IІІ Жаңа ақпаратты меңгерту
Теорема. Егер а жене b нөлдік емес, коллинеар емес векторлар болса, онда кез келген с векторы үшін х және у сандары maбылып,
с=ха +уb
meңдеуі орындалады және бұл теңдеу жалғыз ғана түрде жазылады.

Осы теоремадан кез келген векторды коллинеар емес кез келген екі векторға жіктеуге болатыны шығады. Егер жазықтықта осындай коллинеар емес екі вектор тандап алынса, онда бұл векторларды базистік векторлар деп атайды. Сонымен коллинеар емес кез келген екі векторды осы жазықтықтың базистік векторлары ретінде алуға болады және кез келген вектор осы базистік векторлар арқылы жіктеледі
Вектордың тік бұрышты координаталар жүйесіндегі координаталары
Оху тік бұрышты координаталар жүйесін алайық. i векторы Ох осімен бағыттас, ал j - Оу осімен бағыттас бірлік векторлар болсын. Бұл векторларды координаталык векторлар (орттар) деп атайды. i және j векторлары коллинеар емес болғандықтан, оларды базистік векторлар ретінде қарастыруға болады. Бұл базистік векторларды ортонормаланған базистік векторлар деп атайды және теңдігі орындалады
а =xi +у j
Мұнда х пен у сандарын а векторының Оху тік бұрышты координаталар жүйесіндегі координаталары деп атап, оны былай жазады: а =(х; у).
Енді вектор координаталарының қасиеттерін келтірейік:
1. Тең векторлардың сәйкес координаталары да тең:
а =(х; у), b =(u; v) жене а = b болса, онда х=и, y=v.
2. Векторларды қосқанда олардың сәйкес координаталары қосылады:
a =(x,y), b =(u; v) болса, онда а + b =(х+и; y+v).
3. Векторларды санға көбейткенде оның кооординаталары да санға көбейтіледі.
Егер Оху жазықтығында А(х; у) нүктесі берілсе, онда OA векторын А нүктесінің радиус-векторы деп атайды. OA радиус-векторы үшін
ОА= (х; у)
болады.

Айталық, а = АВ векторы берілсін және А(х1; у1), В(х2; у2) болсын. Онда
AB=(x2-x1; y 2-y1).

AB векторының модулі

ІV Практикалық бекіту.
№ 136; 138; 140
V Үйге тапсырма
№ 143;
VІ Қорытынды cабақ қорытындыланып, белсене қатысқан оқушылар бағаланады