Сөз және оның мағынасы: антонимдер, синонимдер және омонимдер

Сабақтың тақырыбы: Сөз және оның мағынасы.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік - қарама-қарсы мағыналы сөздер туралы мағлұмат беру, алған

білімдерін пысықтай түсу ;

Дамытушылық - сөйлем ішінен қарама-қарсы мағыналы сөздерді табу

қабілеттерін арттыра отырып, сөздік қорларын дамыту;

Тәрбиелік - бала бойында қоршаған ортаға деген адами қасиеттерін

қалыптастыру жетілдіру.

Сабақтың түрі: аралас сабақ.

Сабақтың әдіс-тәсілдері: Сын тұрғысынан ойлау, түсіндіру, әңгімелеу.

Көрнекілігі: оқушылардың таным қабілеттерінің даму деңгейін анықтауға

бағытталған тапсырмалар, интерактивті тақтада слайдтар.

Пәнаралық байланыс: әдебиеттік оқу, математика

Сабақ барысы

I. Ұйымдастыру кезеңі

Сәлеметсіздер ме, құрметті ұстаздар мен оқушылар. Бүгін ерекше күн. Ендеше сабағымызды өлең жолдарымен бастайық.

Психологиялық дайындық .

Қайырлы таң алтын күн!

Қайырлы таң жер ана!
Қайырлы таң достым!
Қайырлы таң қонақтар!

Оқушыларды асықтар арқылы екі топқа бөлу. Әр топ бірігіп жұмыс жасайды.
Топ ережесімен таныстыру

1 топ. Мағынасы мәндес, жуық сөздер.

2 топ. Мағынасы қарама-қарсы сөздер.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру. 5 - жаттығу 91 бет.

- Үйге берілген жаттығудың орындалуын тексере отырып, оқушылардың мәндес сөздерді қаншалықты меңгергенін анықтау.

-Мәндес сөздердің қай сөз табына жататынын анықтау, үтірдің қойылу себебін сұрау.

IIІ. Жаңа сабақ. Сөз және оның мағынасын қайталау.

1. Сабақтың тақырыбын хабарлау.

2. Сабақтың міндетін белгілеу.

-Мағынасы бір - біріне қарама - қарсы сөздер (антонимдер)

- Мағынасы жуық сөздер ( синонимдер)

-Айтылуы да, жазылуы да бірдей, бірақ мағынасы әртүрлі сөздер (омонимдер)

Дәптермен жұмыс.
1) . Көркем жазу сәті

Барлығымыз дәптерімізді ашып, бүгінгі күнді жазамыз.

Енді, балалар мен сендерге жұмбақ жасырамын.

Екі К күресті,

Арқаларын тіресті.

Бұл қай әріп? ( Ж әрпі)

Ж әрпінен басталатын сөздерге қарайық.

Жақсы, жылы, жаз, бүлдіру, жеңіл.

-Осы сөздер қатарында қай сөз артық? Неліктен? «Бүлдіру» сөзі артық, себебі ол қимылды білдіреді, яғни етістік. Ал қалғандары сын есімдер.

-Осы сөздерге қарама - қарсы мағыналы сөздерді тауып айт.

Мысалы, жақсы - жаман, жылы - суық, түзу - қисық, бүлдіру - түзету, күлкілі - қайғылы. (дәптерге көркем жазу)

1-тапсырма. «Сиқырлы қорапша» ойыны

(қорапшаның ішінен сөздерді алып, мағынасы қарама - қарсы сөзді табады)

Ересек-естияр алыс - жақын

Биік - аласа бастау - аяқтау

Жақсылық-жамандық жерлес - ауылдас

Күн-түн достық - татулық

Таза-лас қиын - ауыр

Жағымды-ұнамды шапшаң - тез

2-тапсырма. Берілген сөздерге қарама-қарсы мағыналы сөздерді тауып жаз.

Жарық - қараңғы жоғары-төмен

алыс -жақын жасару - қартаю

қисық -түзу ұйықтау -ояну

қалың - жұқа пайда-зиян

ауыр-жеңіл таза-лас

жас-кәрі кету-келу

арық-семіз қону-ұшу

Өзің таңдаған үш сөзбен сөйлем құрастыр.

3-тапсырма. «Жұбын тап» ойыны. (Сәйкестендір) .

қатты түзету

зиянды ояну

ұйықтау жұмсақ

қараңғы пайдалы

бүлдіру жарық

4- тапсырма. «Мақалды жалғастыр?» ойыны

Мақал-мәтелдердегі айтылмай тұрған сөзді жалғастыр.

1-топ

1. Ақыл - дос, ашу - . . .

2. Көп сөз - күміс, . . . сөз-алтын.

3. Дос жылатып айтар, . . . күлдіріп айтар.

4. Жақсымен дос болсаң, жетерсің мұратқа,

Жаманмен дос болсаң, қаларсың ұятқа.

2-топ

1. Жақсы - жаныңа жолдас,

Жаман - малыңа жолдас.

2. Үлкенге - құрмет, кішіге - ізет.

3. Көз қорқақ, қол батыр.

4. Дос жылатып айтар, дұшпан күлдіріп айтар

2) Сергіту сәті:
Жұмыр қылыш
ІV. Оқулықпен жұмыс

4 - жаттығу

1-топ. Мәндес сөздерді бір бөлек жаз.

2- топ. Қарама - қарсы мағыналы сөздерді бір бөлек жаз.

5-тапсырма. «Кім жылдам?» ойыны (ауызша)

(сөздердің қарама-қарсы мағынасын табу)

Жақсы - . . . Ұзын - . . .

Үлкен - . . . Арық - . . .

Биік - . . . Қара - . . .

Дос - . . . Ерте - . . .

Жоғары - . . . Қуану - . . .

Асты - . . . Жылдам - . . .

Көп - . . . Кедей - . . .

6-тапсырма. Берілген сөзге сәйкес сөздерді тап:

Сөз

Қарама-қарсы сөздер

Сөз: Оңай

Қарама-қарсы сөздер: Қиын

Сөз: Кең

Қарама-қарсы сөздер: Тар

Сөз: Ыстық

Қарама-қарсы сөздер: Суық

Сөз: Жас

Қарама-қарсы сөздер: Кәрі

Сөз: Артық