Тақырып - Сөз және оның мағынасы

Сабақтың тақырыбы: Сөз және оның мағынасы.
Сабақтың мақсаты:
Білімділік - қарама-қарсы мағыналы сөздер туралы мағлұмат беру, алған
білімдерін пысықтай түсу ;
Дамытушылық - сөйлем ішінен қарама-қарсы мағыналы сөздерді табу
қабілеттерін арттыра отырып, сөздік қорларын дамыту;
Тәрбиелік - бала бойында қоршаған ортаға деген адами қасиеттерін
қалыптастыру жетілдіру.
Сабақтың түрі: аралас сабақ.
Сабақтың әдіс-тәсілдері: Сын тұрғысынан ойлау, түсіндіру, әңгімелеу.
Көрнекілігі: оқушылардың таным қабілеттерінің даму деңгейін анықтауға
бағытталған тапсырмалар, интерактивті тақтада слайдтар.
Пәнаралық байланыс: әдебиеттік оқу, математика
Сабақ барысы
I.Ұйымдастыру кезеңі
Сәлеметсіздер ме, құрметті ұстаздар мен оқушылар. Бүгін ерекше күн. Ендеше сабағымызды өлең жолдарымен бастайық.
Психологиялық дайындық.
Қайырлы таң алтын күн!
Қайырлы таң жер ана!
Қайырлы таң достым!
Қайырлы таң қонақтар!
* Оқушыларды асықтар арқылы екі топқа бөлу. Әр топ бірігіп жұмыс жасайды.
* Топ ережесімен таныстыру
1 топ. Мағынасы мәндес, жуық сөздер.
2 топ. Мағынасы қарама-қарсы сөздер.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру. 5 - жаттығу 91 бет.
- Үйге берілген жаттығудың орындалуын тексере отырып, оқушылардың мәндес сөздерді қаншалықты меңгергенін анықтау.
-Мәндес сөздердің қай сөз табына жататынын анықтау, үтірдің қойылу себебін сұрау.
IIІ. Жаңа сабақ. Сөз және оның мағынасын қайталау.
1.Сабақтың тақырыбын хабарлау.
2.Сабақтың міндетін белгілеу.
-Мағынасы бір - біріне қарама - қарсы сөздер (антонимдер)
- Мағынасы жуық сөздер ( синонимдер)
-Айтылуы да, жазылуы да бірдей, бірақ мағынасы әртүрлі сөздер (омонимдер)
Дәптермен жұмыс.
1). Көркем жазу сәті
Барлығымыз дәптерімізді ашып,бүгінгі күнді жазамыз.
* Енді, балалар мен сендерге жұмбақ жасырамын.
Екі К күресті,
Арқаларын тіресті.
Бұл қай әріп? ( Ж әрпі)
Ж әрпінен басталатын сөздерге қарайық.
Жақсы, жылы, жаз, бүлдіру, жеңіл.
-Осы сөздер қатарында қай сөз артық? Неліктен? <<Бүлдіру>> сөзі артық, себебі ол қимылды білдіреді, яғни етістік. Ал қалғандары сын есімдер.
-Осы сөздерге қарама - қарсы мағыналы сөздерді тауып айт.
Мысалы, жақсы - жаман, жылы - суық, түзу - қисық, бүлдіру - түзету, күлкілі - қайғылы. (дәптерге көркем жазу)
1-тапсырма. <<Сиқырлы қорапша>> ойыны
(қорапшаның ішінен сөздерді алып, мағынасы қарама - қарсы сөзді табады)
Ересек-естияр алыс - жақын
Биік - аласа бастау - аяқтау
Жақсылық-жамандық жерлес - ауылдас
Күн-түн достық - татулық
Таза-лас қиын - ауыр
Жағымды-ұнамды шапшаң - тез
2-тапсырма. Берілген сөздерге қарама-қарсы мағыналы сөздерді тауып жаз.
Жарық - қараңғы жоғары-төмен
алыс - жақын жасару - қартаю
қисық - түзу ұйықтау - ояну
қалың - жұқа пайда-зиян
ауыр-жеңіл таза-лас
жас-кәрі кету-келу
арық-семіз қону-ұшу
Өзің таңдаған үш сөзбен сөйлем құрастыр.
3-тапсырма. <<Жұбын тап>> ойыны. (Сәйкестендір).
қатты түзету
зиянды ояну
ұйықтау жұмсақ
қараңғы пайдалы
бүлдіру жарық
4- тапсырма. <<Мақалды жалғастыр?>> ойыны
Мақал-мәтелдердегі айтылмай тұрған сөзді жалғастыр.
1-топ
1. Ақыл - дос, ашу - ...............
2. Көп сөз - күміс, .............. сөз-алтын.
3. Дос жылатып айтар, ............ күлдіріп айтар.
4. Жақсымен дос болсаң, жетерсің мұратқа,
Жаманмен дос болсаң, қаларсың ұятқа.
2-топ
1. Жақсы - жаныңа жолдас,
Жаман - малыңа жолдас.
2. Үлкенге - құрмет, кішіге - ізет.
3. Көз қорқақ, қол батыр.
4. Дос жылатып айтар, дұшпан күлдіріп айтар
2)Сергіту сәті:
Жұмыр қылыш
ІV.Оқулықпен жұмыс
4 - жаттығу
1-топ. Мәндес сөздерді бір бөлек жаз.
2- топ. Қарама - қарсы мағыналы сөздерді бір бөлек жаз.
5-тапсырма. <<Кім жылдам?>> ойыны (ауызша)
(сөздердің қарама-қарсы мағынасын табу)
Жақсы - ... Ұзын - ...
Үлкен - ... Арық - ...
Биік - ... Қара - ...
Дос - ... Ерте - ...
Жоғары - ... Қуану - ...
Асты - ... Жылдам -...
Көп - ... Кедей - ...
6-тапсырма. Берілген сөзге сәйкес сөздерді тап:

Сөз
Қарама-қарсы сөздер
Оңай
Қиын
Кең
Тар
Ыстық
Суық
Жас
Кәрі
Артық
Кем
Ерте
кеш
Сөз
Мәндес сөздер

Жылдам
Тез
Алыс
Қашық
Көп
Мол
Пайда
Олжа
Лас
Кір
Ауыр
Қиын

V. Жаңа сабақты бекіту:
Семантикалық картаны толтыру
Қарама-қарсы мағыналы сөздер
Жақын
Қара
Кіші
Қария
Аласа
Жаман
Биік

Шалғай

Үлкен

Ақ

Жас

Жақсы

VІ. Үйге тапсырма
3-жаттығу 92 бет. Қарама-қарсы мағыналы сөздерді сөз таптарына бөліп жаз.
VII. Бағалау.
Бағдаршам әдісі арқылы бағаланады.
VIII.Сабақты қорытындылау. <<Үш - ақ нәрсе адамның қасиеті: ыстық қайрат, нұрлы ақыл, жылы жүрек>> деп қазақтың ұлы ақыны Абай атамыз айтқандай, <<барлықтарыңда болашақта ақылды, қайратты, жылы жүректі азаматтар мен азаматшалар болыңдар>> деп бүгінгі сабағымды аяқтаймын.