Арифметикалық квадрат түбірлердің қасиеттерін пайдаланып есептер шығару

<<Н.Тілендиев атындағы Кіші өнер академиясы>> дарынды балаларға арналған интернаттық мекемесі бар мамандандырылған мектептің математика пәнінің мұғалімі Казиева Нургуль Рысмухановна
Ашық сабақ
Сабақтың тақырыбы: <<Арифметикалық квадрат түбірлердің қасиеттерін
пайдаланып есептер шығару>>
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: арифметикалық квадрат түбірлердің қасиеттерін есеп шығаруда тиімді пайдалана білуге, осы тақырып бойынша алған білімдерін тереңдетіп, жинақтау, жүйелеу
Дамытушылық: оқушылардың топпен жұмыс дағдысын арттыра отырып, пәнге қызығушылығын арттыру,оқушылардың танымдық, шығармашылық қабілеттерін дамыту
Тәрбиелілік:оқуға саналы көзқарасқа, өз мүмкіндігіне сенуге, мақсатына жете білуге, өз еңбегін бағалай білуге үйрету, сауаттылыққа тәрбиелеу
Сабақтың түрі: кіріктірілген сабақ
Сабақтың типі: бекіту сабағы
Пән аралық байланыс: қазақ әдебиеті
Әдіс- тәсілдері: баяндау, сұрақ- жауап, топпен жұмыс, дамыта оқыту
Сабақтың көрнекілігі: интерактивті тақта, слайд көрсетілімдері, маркер, плакат, мақал- мәтелдер, нақыл сөздер, бағалау парағы
Сабақтың жүрісі: І.Ұйымдастыру кезеңі. Оқушыларды түгендеу
ІІ.Үй тапсырмасына шолу:
Сұрақ- жауап:
* Нақты сандар жиыны қандай сандар жиынынан тұрады?
* Иррационал санды енгізудің қажеттігі неден туындаған?
* Квадрат түбір және арифметикалық квадрат түбір ұғымдарының қандай айырмашылығы бар?
* Екінші дәрежеге шығару және көбейтінді мен бөлшектен квадрат түбір табу арасында қандай ұқсастық және айырмашылық бар?

Оқушыларға психологиялық ахуал туғызу. Оқушылар бірлесіп, түгел айтады.
oo Қуанамын мен де,
oo Қуанасың сен де,
oo Қуанайық достарым,
oo Арайлап атқан күнге!
ІІІ. Оқушыларды топқа бөлу
16
25
625
64
49
81
36
121
225
144
169
324
256
289

Мұғалім кестедегі сандарды бөліп оқушыларға үлестіреді, олар таңдап алып, түбірлерін тауып, <<Жай>> сандар, <<Жұп>> сандар және <<Тақ>> сандар болып топқа бөлінді. Топқа бөлініп болған соң топ ішінен өздері топ басшысын сайлады. Топ басшысына бағалау парағы берілді.
ІV.Постер қорғау.
Топқа бөлініп болған соң <<Квадрат түбірдің анықтамасы>>, <<Нақты сандар туралы жалпы түсінік>>, <<Арифметикалық квадрат түбірдің қасиеттері>> тақырыптарына постер қорғады. <<Жай>> сандар тобына: <<Нақты сандар туралы жалпы түсінік>>, <<Жұп>> сандар <<Квадрат түбірдің анықтамасы>>, <<Тақ>> сандар тобына <<Арифметикалық квадрат түбірдің қасиеттері>> тақырыптары бөлініп берілді.

V. <<Кім есепке жүйрік?>> бөлімі.
Әр топқа есептер жазылған плакат таратылды. Орындарынан шығарып болған соң, есептің дұрыстығын тексеру үшін интербелсенді тақтаға жазып көрсетті.

Жай сандар
1. Есептеңдер
А)3576 - 12256
ә) 151-49
2. Теңдеуді шеш
(5х+1)2=289
3.Есепте

342-92387

4.Топ басшылар жарысы
Тепе- теңдікті дәлелде
512514 *31038=0,6

Тақ сандар

1.Есептеңдер
А)522564-108964
ә) 130-81
2. Теңдеуді шеш
(6-х)2=225
3.Есепте

464392-102

4.Топ басшылар жарысы
Тепе- теңдікті дәлелде
2418316* 24820=1,5

Жұп сандар

1.Есептеңдер
А)450*2 -48363
ә) 0,24+0,16
2. Теңдеуді шеш
625-х2=20
3.Есепте
692-122892-322
4.Топ басшылар жарысы
Тепе- теңдікті дәлелде
618816* 814616=34

VI.Сергіту сәті:
Топ басшысы төмендегі сандардың біреуін таңдайды да, топ мүшелерімен бірге түбірден шыққан санға байланысты мақал- мәтел, нақыл сөздер, тыйым сөздер айту керек.
49
9
16

9 = 3
Үш би: Төле би, Қазыбек би, Айтеке би
Үш байлық: денсаулық, ақ жаулық, он саулық
Жігіттің үш жұрты бар: өз жұрты, нағашы жұрты, қайн жұрты
Үш арсыз: ұйқы, тамақ, күлкі
49=7
Жеті жоқ: жерде өлшеуіш жоқ, аспанда тіреуіш жоқ, таста тамыр жоқ, Аллада бауыр жоқ, тасбақада талақ жоқ, аққуда сүт жоқ, жылқыда өт жоқ
Жеті күн: дүйсенбі.....
Жеті қазына: жүйрік ат, құмай тазы, алғыр қыран, түзу мылтық, қара қазан, алмас кездік, шаңырақ
Жеті мүше: бас, екі қол, екі аяқ, кейде, іш
Жеті жұт: құрғақшылық, жұт, өрт, оба, соғыс, топан су, зілзала
Мақал: 1.Жеті жұрттың тілін біл,
Жеті түрлі білім біл.
2.Жеті атасын білмеген,
Жетімдіктің белгісі.
16=4
Төрт мезгіл: күз, қыс,көктем, жаз
Бір айда төрт апта бар.
Мақал: Алтау ала болса, ауыздағы кетеді,
Төртеу түгел болса, төбедегі келеді.
Төрт қойдың неше аяғы бар: 16
Жұмбақ: Төрт түліктің рэкеті,
Түзде жүрер көк сері (қасқыр)
Төртбұрыштардың төрт төбесі, төрт бұрышы, төрт қабырғасы болады.
Оқушылар біраз сергіп қалды.

VII. <<Сәйкестендіру>> бөлімі
Сәйкестендіру

361289 30

50*2724 20

2*20*10 1917

1312*6623 7,5

Сәйкестендіру

1089121 24

6*8*12 2219

22311*843 3311

219*24219 14

Сәйкестендіру

841225 335

13125 *135 10

5498*75 2915

1057*913 1325

<<Сәйкестендіру>> есептері интербелсенді тақтаға шығарылады, яғни оқушылар кезектесіп шығып, тақтаның сызықшасын пайдаланып, шығарып көрсетті.
VIII. Сабақты қорытындылау.
Бағалау парағы

Аты- жөні
Постер қорғау
Есеп шығаруы
Мақал- мәтел
Сәйкес
тендіру
Қоры
тынды
1

2

3

4

5

<<5>> -- <<4>> - <<3>> -
Топ басшылары бағалау парағы бойынша өз тобындағы оқушыларды бағалаған болатын, мұғалім өзі қорытындылай келе оқушылардың сабаққа қатысын, нақты жауап берулері, есеп шығарулары бойынша қосымша мәлімет айта отырып, қорытынды бағалары қойылды.
Үйге тапсырма беріліп, сабақ аяқталды.

Пайдаланылған әдебиеттер:
1.Ғылыми - әдістемелік журнал <<Математика және физика>>- №1,№2,№4- 2014 жыл
2.Қазақтың мақал- мәтелдері- Құрастырған З.Садирова- Алматы: <<Өнер>>
3.Ділдә Матайқызы- <<Ұрпағым, саған айтам>>
4.Интернет желісі - Қазақша сайттар
5. <<Алгебра>> оқулығы- Алматы: <<Мектеп>> - 2012 жыл

<<Н.Тілендиев атындағы Кіші өнер академиясы>>
дарынды балаларға арналған интернаттық мекемесі бар
мамандандырылған мектеп

<<Атмосфералық қысым>>
(ашық сабақ)

Мұғалім: Айшуакова К.М.

Атырау- 2015