Тікбұрышты үшбұрыш

Пән: Геометрия
7-сынып
Күні: 08.12.15
Мұғалімі: Буйрашева Индира Жәрдемғалиқызы
Тақырыбы
Тікбұрышты үшбұрыш
Мақсаты
Үшбұрыштың қасиеттері мен белгілерінің әдістерін үйрету
Күтілетін нәтиже
А. Үшбұрыштың қасиеттерін есептер шығаруда қолдана біледі.

В. Әәдіс-тәсілдерін таңдап, есепті өзбетімен шығарады.

С. Есептің шығару жолын таңдайды.
Дереккөздер, құрал-жабдықтар
Тақырыптық плакат, үлестірме карточкалар, компьютер, проектор, проекторлық экран
Сабақтың барысы
Уақыты
Мұғалім әрекеті
Оқушы әрекеті
Кіріспе

5 минут
Амандасамын. Сынып оқушыларын
Жүрекшелер арқылы 3 топқа бөлу.
Өткен тақырыптарға шолу жасау:
- Үшбұрыштар теңдігі
- Үшбұрыштар теңдігінің белгілері
- Теңбүйірлі үшбұрыштардың қасиеттері
Амандасады. Сынып оқушылары жүрекшелерді таңдау арқылы 3 топқа бөлінеді. Үй тапсырмасын жұптасу арқылы тексереді.
Тұсаукесер

5 минут
<<Білу>> тапсырмасын орындатамын: әр топқа топшамалар жазылған мысалдарды топтастыруын сұраймын. Қалай және не себепті топтастырғанын сұраймын. Топтастырулар бойынша сабақтың тақырыбымен таныстырамын, мақсатына тоқталамын.
<<Білу>> тапсырмасын орындайды: әр топ топшамаларда жазылған мысалдарды топтастырады. Қалай және не себепті топтастырғандарын түсіндіреді. Топтастыру бойынша сабақтың тақырыбымен танысады, мақсатына тоқталады.
Негізгі бөлім

7 минут

10 минут

13 минут

Тақырыпты <<Түсіну>> тапсырмасын орындату арқылы меңгертемін,
Сыни тұрғысынан ойлау <<Көршіңе әңгімелеп бер>> әдісі бойынша талқылатамын.
1 - теорема. Егер екі тікбұрышты үшбұрыштың 1) сәйкес катеттері тең болса;
2) сәйкес бір катеті және оған іргелес жатқан сүйір бұрышы тең болса;
3) гипотенузалары және оған іргелес жатқан бір сүйір бұрышы тең болса, онда бұл үшбұрыштар тең болады.

2 - теорема. Егер бір тікбұрышты үшбұрыштың катеті мен гипотенузасы екінші тікбұрышты үшбұрыштың сәйкескатеті мен гипотенузасына тең болса, онда мұндай тікбұрышты үшбұрыштар тең болады.

3 - теорема. Кез келген үшбұрыштың үлкен қабырғасына қарсы үлкен бұрыш жатады.
Салдар:
1. Тікбұрышты үшбұрыштың кез келген катеті оның гипотенузасынана кіші болады.
2. Бір нүктеден түзуге түсірілген перпендикуляр сол нүктеденжүргізілген көлбеуден кіші болады.

5 - теорема. Үшбұрыштың кез келген қабырғасы оның басқа екі қабырғасының қосындысынан кем болады.
<<Қолдану>> тапсырмасын орындатамын.
А деңгейі
№203.
Катеттерін бір түсті, гипотенузасын бір түсті қарындашпен тікбұрышты үшбұрыш салыңдар. Әр түсті карындашпен гепотинузағы жүргізілген биссектриса, медиана, биіктігін көрсетіңдер.
№204. АВС теңбүйірлі үшбұрышын сызыңдар. Д және Е нүктелерін АС қабырғасынан АД тең СЕ болатындай етіп алыңдар. ДВЕ үшбұрышы қандай үшбұрыш болады?
В деңгейі
№ 208. тікбұрышты үшбұрыштың гипотенузасы 18см, ал бір сүйір бұрышы 30°. Осы үшбұрышқа қарсы жатқан катеттің ұзындығын табыңдар.
А
Бер: АС = 18см
α = 30° 18см
т/к АВ -?

Шешуі:
Теорема бойынша тікбұрышты үшбұрыштың 30° - қа қарсы жатқан катет гипотенузаның жартысына тең.
АС= 18см АС: 2 = 18см: 2 = 9см
АВ = 9см
<<Талдау>> тапсырмасына математикалық диктант
<<Жинақтау>> тапсырмасында сұрақтар
Екі тік бұрышты үшбұрыштар қандай жағдайда тең болады?
- Тікбұрышты үшбұрыштың қандай қасиеттері бар?
Тақырыпты <<Түсіну>> тапсырмасын орындау арқылы меңгереді, топта талқылайды.

<<Қолдану>> тапсырмасын орындайды.
А, В, С деңгейлі есептерді шығарады.

<<Талдау>> тапсырмасына математикалық диктант орындайды.
<<Жинақтау>> тапсырмасында сұрақтарға жауап береді
Қорытынды

1 минут

4 минут
<<Бағалау>>
<<Басбармақ>>, өзін - өзі, бірін - бірі және критериалды бағалаумен қорытындылаймын.
Сабаққа рефлексия жазғызып немесе ауызша айтқызамын.
Үйге тапсырма: №212
Өзін - өзі, бірін - бірі және критериалды бағалаумен қорытынды бағаланады.
Сабаққа рефлексия жазады немесе ауызша айтады.