Қазақтардың рухани мәдениеті, дін, қазақ халқының салт-дәстүрлері, ұлттық мейрамдары

25.01.2016ж. 8-сынып Қазақстан тарихы
Сабақтың тақырыбы: Қазақтардың рухани мәдениеті, дін, қазақ халқының салт-дәстүрлері, ұлттық мейрамдары
Сабақтың мақсаты: Оқушыларды халқымыздың рухани байлығын игеруге, ұлттық озық дәстүрден үлгі алуға баулу, халқымыздың ғасырдан ғасырға жалғасып келе жатқан салт - дәстүрлерін дәріптеу; көшпелі ғұмыр кешкен бабаларымыздан қалған ұлттық құндылықтарымыздың маңыздылығын ұғындыру, өзіндік үлгі өнегесін балалар бойына сіңіру; өз ұлтына, әдет - ғұрып, салт - дәстүрге деген сүйіспеншілігін арттыру.
Сабақтың түрі: жаңа тақырыпты меңгеру
Сабақтың әдісі: Білім беру мен білім алудағы жаңа әдіс-тәсілдері АКТ, Блум таксономиясын, СТО технологиясының Кластер, тақырыпты ашу, негізгі идеяны түсіну, топтық жұмыс барысында қабілетті, ой түйіндеуіне орай талантты және дарынды оқушыларды анықтау,
Көрнекілік: интерактивті тақта, кеспе тапсырмалар
Негізгі түсініктер: қазақтардың рухани мәдениеті, халық мәдениетінің ерекшеліктері, ұлттық мейрамдар пен салт-дәстүрлердің маңызы.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі
1. Оқу құралын тексеріп түгендеу
2. Оқушы зейінін сабаққа аудару
3. Оқушыларды 2 топқа бөлу
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру: (5 минут)
1-топқа <<Сәйкестендіру>> тапсырмасы
2-топқа <<Дұрыс-Бұрыс>> ойыны беріледі
ІІІ. Жаңа сабақ:
1. Ұлттық мерекелер, ұлттық ойындар
2. қазақ халқы өміріндегі әдет-ғұрыптар мен салт-дәстүрлердің рөлі
(Постер қорғау, әр топқа қағаз, түрлі-түсті фломастерлер, тақырыпқа сай суреттер беріледі) (10 минут)
IV. Бекіту
Әр топтың әрбір мүшесіне сұрақтар беріледі. Оқушылар жеке-жеке жауап беруі тиіс.
V. Бағалау. Өзін-өзі бағалау
VI. Үйге тапсырма
VІІ. Кері байланыс.

Берілген сұрақтарға сәйкес келетін жауабын тап.
1
Үйсіндердің үлкен гуньмосы қай қалада тұрды?
А) б.з.б. ІІ ғасыр
2
Үйсін мемлекеті неше бөлікке бөлінген?
Ә) 3 / батыс, шығыс, орталық
3
Үйсін атауының Қытай жазбаларында алғаш кездесетін кезеңі
Б) ен-таңба
4
Бай үйсіндер қанша жылқыны иемденді?
В) 30 мың
5
Әр отбасының өз малына салатын ерекше белгі
Г) Чигу
6
Дәулетті адамдардың киімдері неден тігілді?
Ғ) жібек
7
Жеке меншіктің қандай түрлері болды?
Д) 630 мың
8
Чигу қаласының халқының саны
Е) Қытай
9
Гуньмолардың жасағы қанша атты әскерден тұрды?
Ж) 4-5 мың
10
Үйсіндер саяси және сауда қарым-қатынасын жасаған ел
З) мал, жер

Берілген сұрақтарға сәйкес келетін жауабын тап.
1
Үйсіндердің үлкен гуньмосы қай қалада тұрды?
А) б.з.б. ІІ ғасыр
2
Үйсін мемлекеті неше бөлікке бөлінген?
Ә) 3 / батыс, шығыс, орталық
3
Үйсін атауының Қытай жазбаларында алғаш кездесетін кезеңі
Б) ен-таңба
4
Бай үйсіндер қанша жылқыны иемденді?
В) 30 мың
5
Әр отбасының өз малына салатын ерекше белгі
Г) Чигу
6
Дәулетті адамдардың киімдері неден тігілді?
Ғ) жібек
7
Жеке меншіктің қандай түрлері болды?
Д) 630 мың
8
Чигу қаласының халқының саны
Е) Қытай
9
Гуньмолардың жасағы қанша атты әскерден тұрды?
Ж) 4-5 мың
10
Үйсіндер саяси және сауда қарым-қатынасын жасаған ел
З) мал, жер

Берілген сөйлемдердің дұрыс, не бұрыс екендігін анықта. Бұрыс сөйлемнің дұрыс нұсқасын тауып жаз.

Дұрыс
Бұрыс
1
Үйсіндер туралы деректер Қытай жазбаларында б.з.б.ІІІғ. бастап кездеседі.

2
Үйсіндердің басшысын гуньмо деп атайды.

3
Ерте темір дәуірі заманында сақтардан соң Жетісу жерін үйсін тайпалары мекендеген.

4
Үйсіндер көрші жатқан Иран елімен саяси және сауда қарым-қатынасын жасады.

5
Мал мемлекет меншігіне қарады

6
Үйсіндердің астанасы Қызыл Аңғар Сырдария өзенінің бойында орналасты

7
Үйсіндер шығысында ғұндармен, батыс жағында қаңлы елімен шектеседі.

8
Қарапайым адамдар жібектен тігілген киімдерді киді.

9
Кейбір ауқатты бай үйсіндер құл еңбегін пайдаланған.

10
Әскери қолбасшылар тастан, саз балшықтан жасалған таңбаларды ұстаған.

Берілген сөйлемдердің дұрыс, не бұрыс екендігін анықта. Бұрыс сөйлемнің дұрыс нұсқасын тауып жаз.

Дұрыс
Бұрыс
1
Үйсіндер туралы деректер Қытай жазбаларында б.з.б.ІІІғ. бастап кездеседі.

2
Үйсіндердің басшысын гуньмо деп атайды.

3
Ерте темір дәуірі заманында сақтардан соң Жетісу жерін үйсін тайпалары мекендеген.

4
Үйсіндер көрші жатқан Иран елімен саяси және сауда қарым-қатынасын жасады.

5
Мал мемлекет меншігіне қарады

6
Үйсіндердің астанасы Қызыл Аңғар Сырдария өзенінің бойында орналасты

7
Үйсіндер шығысында ғұндармен, батыс жағында қаңлы елімен шектеседі.

8
Қарапайым адамдар жібектен тігілген киімдерді киді.

9
Кейбір ауқатты бай үйсіндер құл еңбегін пайдаланған.

10
Әскери қолбасшылар тастан, саз балшықтан жасалған таңбаларды ұстаған.

Берілген нұсқаларының ішінен сұрақтың дұрыс жауабын тап.

1. Үйсіндер қоныстанған аумақ.
А) Сырдария ә) Маңғыстау б) Жетісу
2. Үйсін билеушісі қалай аталады?
А) Гуньмо ә) Бек б) шаньюй
3. Үйсіндер туралы жазған ежелгі тарихшы
А) Геродот ә) Сыма Цянь б) Страбон
4. Қытай елшісі әрі саяхатшысы Чжан Цзянь б.з.б. 138 жылы не себептен <<Батыс өңірге>> келді?
А) сауда қарым-қатынасы Ә) ғұндарға қарсы одақ құру
Б) саяхатқа шықты
5. Қытай деректерінде Үйсін мемлекеті қалай аталады?
А) Усунь-го ә) Гуньмо б) Чигучен
6. Үйсін мемлекеті неше бөлікке бөлінген?
А) 3 ә) 2 б) 4
7. Жетісу жеріндегі үйсін қорымдарынан алынған бас сүйектер антропологиялық жағынан көбінесе қай нәсілге жатады?
А) негроид ә) монголоид б) еуропеид
8. Құлдардың еңбегі көбінесе қай кезде қолданылды?
А) жаугершілік кезде ә) үй шаруашылығында б) қолданылмады
9. Гуньмолардың жасағы қанша атты әскерден құралды?
А) 3 мың ә) 13 мың б) 30 мың
10. Үйсіндер қай ғасырларда Қазақстанның оңтүстігін мекендеген.
А) б.з.б. 3-б.з. 5 ғғ. Ә) Б.з.б. 1 - б.з.б. 3 ғғ. Б) Б.з.б 2- б.з. 5 ғғ.

Берілген нұсқаларының ішінен сұрақтың дұрыс жауабын тап.

1. Үйсіндер қоныстанған аумақ.
А) Сырдария ә) Маңғыстау б) Жетісу
2. Үйсін билеушісі қалай аталады?
А) Гуньмо ә) Бек б) шаньюй
3. Үйсіндер туралы жазған ежелгі тарихшы
А) Геродот ә) Сыма Цянь б) Страбон
4. Қытай елшісі әрі саяхатшысы Чжан Цзянь б.з.б. 138 жылы не себептен <<Батыс өңірге>> келді?
А) сауда қарым-қатынасы Ә) ғұндарға қарсы одақ құру
Б) саяхатқа шықты
5. Қытай деректерінде Үйсін мемлекеті қалай аталады?
А) Усунь-го ә) Гуньмо б) Чигучен
6. Үйсін мемлекеті неше бөлікке бөлінген?
А) 3 ә) 2 б) 4
7. Жетісу жеріндегі үйсін қорымдарынан алынған бас сүйектер антропологиялық жағынан көбінесе қай нәсілге жатады?
А) негроид ә) монголоид б) еуропеид
8. Құлдардың еңбегі көбінесе қай кезде қолданылды?
А) жаугершілік кезде ә) үй шаруашылығында б) қолданылмады
9. Гуньмолардың жасағы қанша атты әскерден құралды?
А) 3 мың ә) 13 мың б) 30 мың
10. Үйсіндер қай ғасырларда Қазақстанның оңтүстігін мекендеген.
А) б.з.б. 3 - б.з. 5 ғғ. Ә) Б.з.б. 1 - б.з.б. 3 ғғ. Б) Б.з.б 2 - б.з. 5 ғғ.

1. Үйсін тайпасының шаруашылығы қалай аталады?

2. Көшпелі үйсіндер жайлау мен қыстауда қайда мекендеген?

3. Қытай жазбаларында үйсіндердің шаруашылығы туралы қандай деректер бар?

4. Үйсін байлары қандай малдың түрін көп өсірген?

5. Жетісудағы Теңлік қорымынан археологтар қандай олжаны тапты?

1. Үйсіндер егіншіліктің қандай түрлерімен айналысқан?

2. Қысқы үйлерді қалай салған, сипаттап бер

3. Үйсіндердің егіншілікпен айналысқанын біздер қайдан біле аламыз?
4. Ауылды неше үй құрады?

5. Суармалы егіншілік қай өзендердің бойында жақсы дамыған?

1. Үйсіндерде тері өңдеу ісі қалай дамыды?

2. Үйсін қоғамында ер азаматтар қандай қызметтерді атқарды?

3. Саз балшық пен ағаштан қандай тұрмыстық заттар жасалды?

4. Қарғалы диадемасына сипаттама бер

5. Қарапайым тас пен түрлі-түсті тастар, сүйектерден қандай бұйым жасалды?

Бағалау парағы
1
Үй тапсырмасы 9 - 10 дұрыс жауап - 5 ұпай
7 - 8 дұрыс жауап - 4 ұпай
5 - 6 дұрыс жауап - 3 ұпай

2
Топтық жұмыс Тақырыптың ашылуы - 2 ұпай
Топ мүшелерінің қамтылуы - 1ұпай
Материалдың баяндалуы - 1 ұпай
Безендірілуі - 1 ұпай

3
Сұрақ - жауап / Толық дұрыс жауап - 4 ұпай
Толық емес дұрыс жауап - 3 ұпай

4
Қорытынды баға 9 - 10 ұпай - <<3>>
11 - 12 ұпай - <<4>>
13 - 14 ұпай - <<5>>

Кері байланыс.
--------------------------------------------------------------------------------
Сіздің бүгінгі сабақтан алған әсеріңіз? _________________________________ __________________________________________________________________
--------------------------------------------------------------------------------

Бағалау парағы
1
Үй тапсырмасы 9 - 10 дұрыс жауап - 5 ұпай
7 - 8 дұрыс жауап - 4 ұпай
5 - 6 дұрыс жауап - 3 ұпай

2
Топтық жұмыс Тақырыптың ашылуы - 2 ұпай
Топ мүшелерінің қамтылуы - 1ұпай
Материалдың баяндалуы - 1 ұпай
Безендірілуі - 1 ұпай

3
Сұрақ - жауап / Толық дұрыс жауап - 4 ұпай
Толық емес дұрыс жауап - 3 ұпай

4
Қорытынды баға 9 - 10 ұпай - <<3>>
11 - 12 ұпай - <<4>>
13 - 14 ұпай - <<5>>

Кері байланыс.
--------------------------------------------------------------------------------
Сіздің бүгінгі сабақтан алған әсеріңіз? _________________________________ __________________________________________________________________
--------------------------------------------------------------------------------

Егіншілер